Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 45, 8 November 1923 — NOHOALII KA MALUHIA MA NA WAHI KOHO APAU [ARTICLE]

NOHOALII KA MALUHIA MA NA WAHI KOHO APAU

Iloko o ka hahana o na haiolelo a kekahi mau moho i kohoia ma na la aku nei i hala, he mau haiolelo hoi i puka ae ai na olelo hailiili a ku maoli no i ka ehaeha o na pepeiao ke hoolohe aku no ka pilikino maoli o na olelo a ka poe mana koho i hoihoi ole ai e lohe aku, a o ka makamua loa no paha hoi keia o na koho baloka i puka ai na manao inaina o kela ame keia me na olelo ikaika, eia nao, mai ka hoomaka ana e liemo na pahu baloka ma ka hora 8 a. m. ahiki i ka hora 5 p. m. aole mau hoopaapaa a mau haunaele i ikeia ma na wahi koho apau, me he mea ho la Sabati ka Poalua i hala iho la, i kau a mea o ka nohoalii o ka maluhia mai o a o, o ka hamumu walo no ka mea loheia aku ma na wahi koho, a ma kekahi man wahi koho ua ikeia aku no ke kau o ka ohu iluna o na kuahiwi, eia nae, -ua hoike mai no na kano i ko lakou kulana keonimana oiaio, aole hoi ho olelo ana no na wahine, he malama mau no lakou i ko lakou mau kulana leele; o ke kumu paha o ka maluhia no ke kipehiia ana o na manao kakalioa o na la i hala aku e na kilihuno ua o ka po mamua iho a pela hoi ma ia kalialiialea, na ia mau kilihune ua i holoi aku i na manao ooloku a waiho iho la i ke alahelo no na moho mo ka maemae. Makalapua na wahi koho balota me na waihooluu like ole o na lipine ma na umauma o na kane, na wahine amq na kamalii, a ma na kaa hoi na hae me na kii, a e welo ana hoi m na papale o ka poe hooikaika m lipine i kakauia na inoa o na moho, me na apolima e kau ana na kii o na moho a pela hoi me na kaula uwaki. Ma ka hoomaopopo aku me he mea la o David K. Trask ka moho 'i oi ae kona hoohiwahiwaia mamua o na molio e ae. E ike mau ia aku ana oia ma na wahi koho apau me ka lei pua ulaula ma kona a-i, a ma kela ame keia wahi koho a maluna o na alanui ua ikeia aku ka pulelo mai o na lipine ulaula o Trask ma ka umauma o na kane ame na wahine he mau kaukani. No na moho Meia Wilaon ame Pat Gleason aohe nua o ko laua mau a-i me na lei, ma na papale wale no ko laua mau lei, o ko laua mau kahiko oi ae nae o ka nani he mau minoaka oluoki ma ko laua mau helehelena. No na kaa otomobila, ma ke koho aku, me he mea la aia ma kahi o elima haneri a oi aku i hoohanaia ma ia la e holoke ana ma kela a ma keia alanui. He 12,500 ka heluna nui o na kaa otomobile maloko o Honolulu i keia manawa, a i ka na-

na aku me he mea la o ka hapanui a i ole ua pau loa no paha ia mau kaa i ka hoohanaia ma ka Poalua nei, a 110 la no hoi ia i oi aku ai ka nui 0 na galani aila ea i hoohanaia mamua o na la e ae inaloko o keia kulanakauhale i keia makahiki; a ua 01 aku no hoi na mile i holoia me ka nui pu o na ili laholio paha o na kaa i pukapuka, he pomaikai nae ia no j na halekuai o ia mau mea. Iloko o ke aheahe malie ka laI welaweia ana o na hana koho baloka, he koho baloka i manao wale ia e ooloku ana la, elike me ia i ikeia ma na la ame na po haiolelo, aole nae, he hanohano kiekie loa koia i loaa like i na aoao kalaiaina e lilo ai i kumu hoohalike maikai e hahai mau ia ai ma nei mua aku. He mau olapalapa iiiiii no ma kekahi mau wahi leoho, ua hoomaluia no nae, e'ike me ke ahi i kinai koke ia a pio i ka manawa i ikeia ai ka p'u-a ae o ka uwahi. Ma kekahi mau wahi koho i ikeia he kakaikahi loa ka puuluulu o na kanaka ma na wahi koho, a ma na mahele koh'o o na haole, ma ka pakahi a palua Ka poe koho e hele ue ai, a ke pau no ke koho ana o ka 0111 aku la no ia a hele no ka lakeu mau l;ana iho, mo ka hoopau ma.jawu ' le ma na wahi kolio. O na "*ahi koho ohohia nui ia e na kanaka oia no na mahele koho nui o na Hawaii, oia ka mahele 11 o ka Apaua 4 ame na mahele 11 ame 20 o ka Apana 5, ma ia mali mahele he mau haneri o na kane ame na wahine i ikeia aku e pipili mau ana mawaho koke mai, no ka makemake nui mai no keia e ike i ka holomua o na hara o ka la, a e lohe aku no hoi i kekahi mea e pili ana i ka lakou mau moho, a ma kekahi mau maliele kolio ua loheia aku na leo hula ame na mea kani, he mau mele i hakuia no Kaukaohu, Wilson, Heen ame Kalauokalani; ma ia mau mele no ua hiki ke koho aku o lakou na moho i ala ohohiaia a i paanaau loa iioko 0 na puuwai o na mana koho e nele ole ai ka loaa o ka lanakila ia iakou. O ka papa hoopaainoa o ka poe koho ka mea maalahi loa o ka hana ma ia la, no ka mea, he kakaikahi loa ka poe i hoea ae imua o ia papa no ka hooponopono ana i ka inoa o ka poe koho; maloko o ke keena o ke kakauolelo kulanakauhale ia papa kahi i noho ai ma ia la ahiki 1 ka manawa i pau ai ke koho anaAneane e nele loa oloko o na keena kikowaena o na Demokarata Repubalika i kekahi kānaka i ke ao. 0 ka mahele koho mua loa i loaa ae ka hoike no ka hua o ke koho baloka 1 ke keena o ka Advertiser oi:\ ka mahele ewalu o ka apana eha, nona kahi koho ma ke kihi o na alanui Keeaumoku am® WiJder ma MnkiU,

Mahope koke iho no keia o ka hora ō p. m., he 913 ka nui o na mana koho ma ia apana, a mailoko ae o ia heluna nui he 784 i koho. O kekahi mea i malialo nui ia ma keia koho baloka iho la aohe poe ona i ikeia aku e hikaka hele mai ana, elike me ko na kau mamua, malia paha ua kau ia no kekahi poe, e ka ohu, nka nae aohe hiohiona e ikeia aku ai ua kahiohio a i ole hoao ae hoi e walaau ano e a hoohaunaele. No ka maluhia loa aohe ikeia o na makai ma na wahi koho; o kekani niea mahalo nui ia oia ka loaa ole o na ulia kaa oto oiai na kaa e noloke ana i o a ianei, iuka a i kai ma na alanui.