Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 48, 29 November 1923 — Page 3

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Kimberly Wong
This work is dedicated to:  My Angel Baby, Kalia-Rose

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T.H. , POAHA, NOVEMABA 29, 1923.

He Moolelo Walohia

Ko Vekina Waiwai Hooilina

Hoopuhiliia na Hana a ka Mea Manao Ino---Kau i ke Aki i ka Manawa Hope

__________________

            I kona manawa i hoakaka mai ai ia manao o na i ke kane, na ku-e koke ia ika i ana aku.

            Aole o’u makemake o kela lede manaoino ame kona ohana pu kekahi e akuakoa pu mai i ko kaua manawa e mareia a, e lilo ia i mea huna, a elike me ka hekili pamalo i poha mai ka lewanuu mai ma kekahi la laelae pela oia e lohe aku ai i mea hoopuiwa aku iaia. Ua makemake mau oia ia’ u e mare, a manao au ina no kona lohe aku e mare ana ua e hauoli loa ana oia: aole pono e hoikeia aku iaia o oe ka’u wahine e mare ana. e hoike aku iaia o Miss Noatona ka inoe, aohe ana mea i ike o ke kaikamahine hanauna a ka Haku Noatona o oe no ia. noalila e paluaia aku ana hoopa’i ke hoi aku kaua i ka Hitadela.

            Palua kona hoopa’i! Pehea e palua ai? i ninau ae ai o Vekinia.

            A penei. o kana i makemake ai no kamanawa loihi i hala ae nei o ia ko Liliana mare me Rupata, kuu keiki hanai, a eia nae, ua koho o Rupata i ka kaua kaikamahine oia kanawahine e mare aku ana. Kupanaha keia mau hana i ka noonoo iho ea. aole anei ou manao iho pela? wahi a Sa Wiliama.

            Pehea la i loaa ai ia oe kena ike a nui wale? i ninau mai ai o Vekinia. me ke ano pahaohao.

            Na Rupata ponoi no i hele mai a hoike mai ia’u i keia mea he mau la elua i hala aku nei; ma kana mea o ke kamailio ana mai ia’u ua manao oia he hana maikai ia nana o ka hele mai a hoike ia’u no ia mea, aka aole ia o ka mea koikoi oi aku. e hai aku au ia oe o ka hoka e loaa ana i kuu kaikuahine aole ia he mea mam i kona manawa e ike iho ai i ka mea oiaio e hoka ana oia, wahi a ke kane o ka pane ana ae.

            Pehea, he makemake no nae paha o Liliana ia Rupata? i ninau ae ai o Vekinia.

            Ke manao nei au pela, ma ke ano o kona helehelena ame kana mau hana ke nana aku.

            O, aloha ino ka kela kaikamahine, i nui iho ai ko Vekinia hanu: a ke kaumaha pu nei a uno ka Lede Linetona no kona hoohokaia.

            E vekinia, kuu aloha, he aloha no ka kekahi ou i ka mea i hanaino mai ia oe, me kou makaukau mau e huikala aku i kuu kaikuahine hewa loa?

            Ke manaoio nei au pela, e kuu Wile; he makemake au i ka uhana huikala aku me ka nana ole pehea la ka nui o ka hewa ame ka ino i hanaia mai ia’u; a oiai aohe mea nana e hookaawale hou ia kaua mai nei manawa aku, eia nae aohe o’u makemake e hoomau i ka inaina iloko o’u no kekahi mea, elike me ka hauoli e loaa ana ia kaua, pela no ka hauoli a’u i makemake ai e loaa pu ku i ko’u mau enemi.

            No’u iho e noho aku la i nei manawa, he nui loa ko’u kaumaha me ka ehaeha pu o ka naau no Liliana no kona hooneleia i kana mea aloha, aole pono e hooiliia aku na whewa ana maluna ona no na hana hewa koikoi loa a kona makuahine i hana ai, elike me ko’u ehaeha no kou lilo aku i kekahi mea okoa pela no ko Liliana ehaeha no ka lilo aku o kana mea i aloha ai ia Veki.

            Nui iho ka hanu o Sa Wiliama, no ka mea, ua ehaeha io no oia no Liliana no kona hooneleia an i kana mea aloha, no ka mea ua lilo no hoi o Liliana i mea makemake nui nana.  He kaikamahine ui a hoihoi o Liliana me ka piha laiwale, a no na makahiki lehulehu i kaahope aku ua lilo no oia i hoku malamalama no ka home, e kani mau ana kana himeni a e lilo aku ana no hoi oia kekahi o na makuahine maikai a ohaoaha no ka home.

            Eia nae. he oi aku kahauoli e loaa ana iaia ina e lilo ana ke keikikane ana i hanai ai i keiki oiaio nana ke mare oia me kana kaikamahine ponoi.

            Ma ka manawa a Veki i halawai ai me ka makuakane a ike aku kekahi i kekahi am ke ano he makua he keiki ua nui na waimaka i hookaheia. a he mau hore haehae loa ia o ke aloha makua i ke keiki a pela hoi ke keiki i ka makua.

            Aole i hoike iki aku o Vekinia i ke kaikamahine o ke kanaka e noho pu ana me ia o kona makuakane ia, nolaila uanoho pouliuli loa o Veki, oiai nae, he haohao nui kona no ka noho pu o ka makuahine me ka makuakane, a ua makemake loa oia e hoikeia aku iaia ka pili o ke kanaka e noho pu ana me ka makuahine iaia.

            Ua loaa no ka manao i ka makuahine e hoike aku iaia ma kekahi kakahiaka ae o ka po i malamaia ai ke anaina hoohauoli maloko o ka home nani o na Danafota, i ka manawa i lohe ai o Veki o Sa Wiliama ke kahu hanai o Rupata, hookahi wale no kumu o ka hoike ole ana ae no ka hiki koke ana aku o ka Loio Kakina i ko laua hale a hoike aku la no kona pili i ka Haku Noatona. ame ko laua holo koke ana mai Ladana aku no ka Enegelawuda, ka home o ka Haku Noatona ,a ia la.

            Ua hauoli oia i nei manawa no ka hookaulua ana i kana hoike aku iaia; e hoomaaliliia aku ana ka naau i piha i ka inaina o ke kaikamahine ma o kona hoike ana aku o na hewa i hanaia o ka wa i hala he mau hana kuhihewa wale no ia, o ke kanaka e noho pu ana me laua ia manawa o kona makuakane oiaio no ia. he kanaka i paumaele ole i na hewa a laua i lohe a i manaoio ai.

            I ka makuahine ame ka makuakane e u kamailio ana no Liliana oia ko Veki manawa i komo mai ai mai kana hele ana e holoholo.

            Ei ae o Veki. wahi a Vekinia o ka pane ana ae i ke kane, me kona ku pu ana ae iluna. E hele ae au e hui me ia a hoike aku iaia i na mea oiaio apau i makaukau ai oia no ka hele ana mai e hui me oe.

            Pehea ka nui o kana mea i ike no’u? i ninau aku ai ke kane.

            E Wile dia, aohe ana mea i ike iki no kona inoa, aole no hoi ka inoa o kona makuakane ponoi, no ka mea ua hunakele loa au mai ka hoike ake ana iaia i ka mea oiaio, e hele aku ana oia e ninaninau i kekahi poe a huli aku paha ia oe, no ia kumu @ i hunakele loa ai.

            Aole hiki ia’u ke hoike aku iaia ia mea, oiai nae ua olelo aku au iaia ma kekahi manawa i hala aku nei e hoike aku ana au. ua hoololohi mau wale no nae au ahiki i keia manawa, wahi a Vekinia me ka haalulu o kona mau lehelehe.

            Kulou iho la ke kane a honi iho la iaia ma ka lae a pane iho la me ka leo liilii loa. Ke hauoli nei au, e kuu aloha, no ia hoike ole ana aku au, no ka mea i kona manawa e ike mai ai ia’u aole oia e hoehaeha loa ia ana. O hele, e kuu aloha, a olelo koke aku iaia e hele mai e ike koke ia’u, no ka mea. ua pololi loa kuu uhane i ke aloha nona o keia mau makahiki lehulehu i kaahope ae nei.

            Akahi no au a ike, eia ka oia ke kumu o ko’u ohohia loa me ke makemake nui nona i ka manawa a’u i halawai me ia maloko o ka home o na Danafota maloko o Ladana.

            Hookuu ae la oia i ka wahine, a hele aku la o Vekinia me ka mama no kahi a Veki e ku mai ana mawaho aku o ka puka, aohe no hoi i liuliu loa u komo hou mai la me na helehelena kaumaha  a ka makuakane e nana aku ana.

            Heaha keia pihoihoi ou, e mama? i ninau mai ai o Veki i ka manawa o ka makuahine i kii aku ai no ka hele ana mai, i wa i ike mai ai i ke ano e o ka helehelena o ka makuahine me he mea la ua noke wale i ka uwe a upehupehu na maka.

            Hele mai kaua, he mea ka’u i makemake ai e kamailio aku ia oe, i pane aku ai ka makuahine a apo mai la i kona lima ma ka puhaka o Veki, a huki mai la iaia noloko o ka rumi uuku ma kekahi aoao ae.

            I ke komo ana ae o laua iloko alaila, hoakaka aku la ka makuahine i kekahi mau huaolelo pokole loa no na mea ana i ike ai mamua iho, a hoike pu aku la i ka inoa o ke kanaka e noho ana me ia maloko o ka rumi, oia no kona makuakane ponoi, he inoa hoi ana i paa ai me ka hoike ole aku no ka manawa loihi i hala aku.

            O! Sa Wiliama Hita, ke kahu hanai o Rupata, oia anei ko’u makuahine? wahi a Veki me ka piha kahaha loa.

            Ae. oia e kuu lei.. He moolelo kaao keia iloko o keia ola oiaio anam aole anei, a he moolelo kaao i lohe mau ia, wahi a ka makuahine o ja pane ana aku, aia no na kiheahea waimaka iho ai o Veki. Akahi no nau a ike i ke kumu o kou ano e ana.

            Anoe la i ke aha?

            Kou ano e ana hoi i ka wa a Rupata i olelo aku ai ia oe ma kela ahiahi ana o ka hele ana ae o Sa Wiliama Hita kona kahu hanai.

            Ae; ua hiki ole ia’u ke hoomalu ia’u iho i kona manawa i hoike mai ai ia mea. He haaawina ia i loaa ia’u a’u i manao mua ole ai, a  ua loaa koke ia’u keia manao ia manawa he keu aku ana  a ke kupanaha, a e huikau ana no hoi na keiki a Sa Wiliama Ke mare oe ia Rupata.

            E hoopau kaua i keia kamailio ana, aole pono ia kaua e ku loihi loa maanei a e kakali loa mai ko makuakane ia kaua, no ka mea ua makemake loa oia e ike ia oe,

            E hoomanao iho oe aohe ana manawa hookahi i kiei iho ai a ike i kou helehelena ka helehelena hoi o kana kaikamahine ponoi e ike maopopo iho ai oia i kana kii maluna ou.

            A pehea, e mama, e- a oki pu iho la ka Veki kamailio ana me ka haalulu o kona leo.

            Ua maopopo aku la kou manao ia’u, e kuu aloha; e pau ana ia pilikia i ka hooponoponoia iloko o ka manawa pokole. E hoohui hou ia ana maua me ka nui ole o ka hana, a mahope aku e hoi aku ana kakou a pau i ka Hitadela ka home o ko makuakane. Nolaila, e hele koke aku oe e ike iaia  a mahope aku nau e ukali ai iloko o kekahi mau minuke pokole loa.

            Alakai aku la oia ia Veki a hoea i ka puka a honi mua aku la iaia mamua o ko Veki hele ana aku e hui me Sa Wiliama Hita. Mahope o kona ike ana i ka makuakane hoi pololei aku la oia noloko o kona rumi moe a malaila i hookahe aku ai i na waimaka o ka hauoli me ka  mahalo nui no ka loaa ana o ia mea iaia ia la.          

            Ua noho makuakane ole oia iloko o na makahiki he uumikumamawalu i kaahope aku, ua nui oia i nei manawa, akahi no nae oia a hui he alo a he alo me ka mea ana i iini nui ai e hui, mahope iho okona lohe ana o Sa Wiliama Hita ke kahu hanai o Rupata kana aloha, a ua ikemaka no hoi oia ia kahu hanai o Rupata ma kela po maloko o ke hale o na Danafota, oiai no nae e paanaau mau ana no iloko o kona noonoo ua make mua kona makuakane.

            Me ka hauoli ame ka lamalama o ka helehelena i komo aku ai o Veki iloko o ka rumi waiho buke, mahope o kona wehe malie loa ana mai i ke panipuka a olelo aku la me ka helehelena hoihoi:

            Olelo ae nei o mama ia’u, eia ka maloko nei ko’u papa.

            I ka lohe ana mai o Sa Wiliama i ka leo, huli mai la oia i kahi o ka leo o ka pae ama aku la a hele mai la imua me na lima e hamama ana a apo mai la i ke kaikamahine me na waimaka e helelei ana, ai iho la:

            O, e kuu Veki! kuu keiki loaa oe ia’u i keia manawa hope!

            Alaila lele ae la o Veki a apo i ka a-i o ka makuakane me na waimaka e helelei ana, a he manawa ia no na honi lehulehu a ka makuakane i haawi iho ai iaia ma kona lae a ma kona mau papalina. me ka hoomau no i kana kamailio ana iho; O, e kuu bebe nani a’u ike ole ai i kou hanauia ana! Kuu milimi hoi, ka mea a kuu naau i akenui ai e ike iloko o na makahiki lehulehu i kaa hope aku la! E hoomaikaiia na lani no ka hoihoi ana mai i kuu mau waiwai makamae loa me au i keia manawa hope!

            He mau minuke ilihia loa ia oiai ke aloha o ka makuakane ua hele a haehae, a he mau minuke hauoli loa no hoi ia no Veki no kona hui ana me kona makuakane ponoi  nana oia i imi iho a loaa, he aloha i hiki ole ke hoomaluia iho ia manawa.

            E papa, he kupanaha no ke noonoo iho no ka hiki ole ia’u ke kamailio ae i kekahi mea e pili ana nou. no ka lilo o ko’u kamailio ae nou i kumu no mama e ehaeha loa ai, wahi a Veki o ka pane ana ae i ka makuakane.

            Heaha kana mea i kamailio mai ai ia oe la no’u? i ninau iho ai ka makuakane. E olelo mau mai ana oia ia’u ua holo aku ka oe maluna o ka moana a nalowale. Mai ka manawa wale no a mana i hiki mai ai i Ladana i loaa ai ia’u ka ike ke ola nei no ka oe.

            Ua pono loa o mama ma kona hoike ole ana kau ia oe no’u mamua. He oi aku ka maikai e manao iho oe ua make au mmua o ka hoike ana aku ia oe no ko’u lokoino loa ana iaia, elike me kana i manaoio ai no;u ua haalele loa aku au iaia.

            Eia hou keia e kuu milimili, wahi a ka makuakane, me ka paa ana aku iaia iwaho a mamao iki mai iaia aku, ua like loa kou helehelena me ko ko makuahine ma kona manawa mua a’u o ka ike ana iaia. a me he mea la oia no paha ke kumu o ka ume koke ia aku o ko’u noonoo nou ma kela po aku nei a kakou e noho ana maloko o ka home o na Danafota, me ka nana pono aku o ka makuakane i ka helehelena o Veki ia manawa.

            Oiaio anei? i ninau ae ai o Veki, me ka nana pu ae la iluna i ka helehelena o ka makuakane; he mea kupanaha no ia i ka’u noonoo iho, ia kakou maloko o kela hale, me he mea la, ua ike mua au ia oe ma kekahi wahi no ka pipili koke o ko’u naau ia oe. Ua lilo kou leo i mea hoopiha koke ia’u me ke aloha a ua hiki ole no hoi ia’u ke kaohi iho i ko’u mau waimaka i kou manawa i haawi mai ai i kou mau lima no ke aloha ana, i kou manawa i hoi mai ai.

            No’u iho, i hoike aku au ia oe, he mea hauoli nui na’u ka loaa ana o ka’u mau mea laoha elua, a eia nae, ke hopohopo nei ai no ka loaa ole o ke kuleana ia’u e koi aku ai na’u kekahi o laua a hala kekahi manawao loihi mai nei manawa aku, i pane ae ai ka makuakane.

            Pii ae la ka ula ma ko Veki mau papalina a huna mai la i kona mau maka ma ka poohiwi o ka makuakane.

            Hapai malie ae la ka makuakane ma kona auwe e honi iho, la ma na lehelehe me ka malie loa, a pane iho la me ka minoaka:

            Aole e hiki ana ia’u ke hooluoluia ke hoole oe, no ka mea ina e hookuu aku ana au i ka’u koi maluna ou, ma ia hana ana ia’u he keikikane a’u i aloha mau aku ai ma ke ano he keiki ponoi na’u. He keiki oleole a maikai loa o Rupata, a e loaa aku ana iaia ka hoomaikai oiaio mai kuu puuwai aku, pela pu hoi, i ka manawa a’u e haawi aku ai iaia i kuu kaikamahine.

            Nana ae la o Veki iluna me ke kahaka no keia mau olelo a ka makuakane a i ae la:

            Ma ko’u manao, a ma ka’u nana kau no hoi, ua pipili maoli no ko olua aloha kekahi i kekahi, no ka mea he mea makemake loa nana ka hapai mau ana ae i kou inoa, e mahalo mau ana oia ia oe; a eia hou, e papa, me ko’u manaoio ua aloha maoli no oe iaia me he keiki ponoi loa la nau.

            Nee ae la ka makuakane i ka akaaka no nei mau olelo a Veki no ka mea, ua ike maopopo iho laoia i ka pili o ke aloha o ke kaikamahine iaia; ua loaa ka maka’u i la makuakane e ano hopohopo ana paha ke kaikamahine ke kamailio mai iaia oiai aole i ike ke kaikamahine iaia no kekahi mau makahiki lehulehu i hala, aole oia i ike i ke aloha o ia mea he makuakane, a e ano hoopepe ana paha oia me ka ano hoohilahila i ko laua manawa mua loa e hui ae ai, aka, aole nae pela ka meai ikeia ma keia manawa  o ka hui mua ana.

            E lilo ana i mea makemake like mawena ou ame au ina e kamailio mau ana oe i na mea maikai. Ua kulike loa no kou helehelna me ko makuahine; i ka wa no a ko’u mau maka i ike aku ai ia oe ua ulu koke ae na hoomanao ana iloko o’u nona, nohea no ka la hikiwawe o ka pili o ko’u naau ia oe, wahi a ka makuakane, me ka haka pono iho o kana nana ana maluna o ka helehelena o Vekinia; hookahi wale no ou wahi i like me kona o ia ou mau maka; o ko’u mau maka, pelakou manao, ua kulike loa me ko’u. e kuu milimili.

            Me he mea la peia, no ka mea e olelo mau mai ana o mama ia’u o ko’u mau maka ka kahi punahele loa iaia e pili ana no’u no ka like loa o ko’u mau maka me kou a i na manawa a pau ana au i ka helelei iho o kona mau waimaka, wahi a ke kaikamahine o ka pane ana ae.

            I ka lohe ana ae o ka makuakane i nei mau olelo a ke kaikamahine, alaila huli ae laoia i ka wahine ia o ke komo ana mai, he minoaka o ka hauoli ma kona lehelehe me ka lamalama pu o kona helehelena no keia hui hou ana i manao mua oleia.

           

MOKUNA LI.

 Ua hoikeia aku i ka Haku Noatona no hookahi manawa mamua ka halawai ana o Vekinia, kana kaikamahine hanauna, me na popilikia he nui iloko o na makahiki lehulehu i hala aku, a oiai ua nui kona ehaeha no na hoao he nui ame na haawina kaumaha i halawai me Vekinia, aka nae, u ahoike mai no oia i kona hauoli no ke kaahope ana kau o ia mau la, a mai ia manawa aku e paa mau aku ana o Vekinia i kekahi kulana hanohano a kiekie e haaheo ai oia a e hoehaehaia aku ai hoi ka poe i manaoino mai iaia; ua hookoia ia wanana ana mahope mai.

            Iloko o keia manawa pokole loa ana o ka noho pu ana me Vekinia ua hoike mai ka Haku elemakule i kona makemake ame kona aloha pu i kana kaikamahine, oiai he kanaka kama ole oia, me he mea la he kaikamahine ponoi nana, a e haawi mau aku ana no hoi ke kaikamahine i ka hapanui o kona manawa ma ka noho pu ana aku me ka makuakane, a hoolohe e hoohauoli aku i ka noonoo o ka haku elemakule, i lilo ai kona mau la hope o ke ole ana i mau la maluhia a oluolu o ka noonoo ahiki i kona moe ana aku.

            He ekoolu wale no pule ke ola ana o ka Haku Noatona mahope iho o ka hiki ana aku o Vekinia i ka Enegelawuda, aka nae, ua loihi no ia mau la e ike aku ai i ka holopono o ka hana a kona naau i make make loa ai, no ka mea iloko o ia manawa ua hooikaika loa ke Sa Wiliama e pau na hana e pili ana i ka buke moolelo hope loa a ka Haku Noatona i hoomakaukau ai, a ua pau io no hoi maloko o elua pule, nolaila, ua hookoia ka makemake oka haku elemakule, a ua hauoli no hoi oia no ka ike ana iho ua pau ka hana nui ana i makemake e hanaia a hololea i mea e hoomaioa aku ai kona inoa i ka manawa e nalowale aku ai oia mai keia ao aku, a mai ka ike hou ana mai hoi a na kanaka iaia hemea haku moolelo kaulana kahiko.

            I ka pule mahope iho o kona make ana, a mahope hoi o na hooponopono ana no kona he,alaila kakau iho la ke Sa Wiliama i kekahi leka e hoike aku ana i ke kaikuahine lokoino ona, ka Lede Linetone, no kona hoomakaukau no ka mare me ke kaikamahine hanauna a ka Haku Noatona.

            No kekahi mau kumu no ana i manao ai, ua kaohi oia i ka hoike ana aku ina mea apau, o na mea oiaio wale no kana o ka hoike ana aku, o ia hoi aneane lao oia e makaukau no ka hoihoi ana aku i ka hakuwahine no ka Hitadela, a oia wahi e ana e mare ana he pilikoko oia no ka Haku Noatona imake, a o ka hooilina waiwai wahine hoi o ka haku i make.

            Ua makemake a ua makaukau oia no ka hoohui koke ia a e o laua ma ka mare, aka nmamuli o ka ma’i o ka hoahanau Wiliama Hita, aole oia i puka laelae ae mailoko ae o ka pilikia, a o kekahi no hoi, mamuli o ka Vekinia noi e hoopanee iki aku ko laua mare ana, oiai oia e noho an ano me ka naau luuluu no ka hoohuikau ana i ka manawa hauoli me ka manawa o ke kaumaha, ua hooholo oia e hoopaneeia aku ko laua manawa e hoohuihou ia ai a kaawale aku na la omamalu o ke kaumaha.

            I ka hala ana aku o na la pili kaumaha loa holo aku la o Vekinia e ike ia Mrs. Hita, ka whaine a ke hoahanau o Sa Wiliama Hita, no ka hoike ana aku i kona aloha iaia no ka pilikia i loaa iaia mamuli o ka poino uluia i loaa i kana aliikane, a mai ia manawa mai, ua lilo laua he mau hoahanau mai ka puupuu hookahi mai.

            I ka manawa a Mrs. Hita i ike mai ai ia Vekinia ia hoea ana aku ua hoomaopopo koke mai no oia ia manawa o Vekinia no ka wahine u’i ana o ka ike ana he mau makahike lehulehu mamua ma Niagara maloko o ka hokeke a lakou o ka noho pu ana.

            O ka manawa i loaa ai iaia ka ike no ko Vekinia hoopunipuni ino ia ana ua mare ke Sa Wiliama i ka wahine hou, ua nui kona hoehaehaia, a ua loaa ka manao iaia ina no ka loaa o kekahi manawa maikai iaia e hui ai me Vekinia, e hoike mai ana oia i ka mea oiaio aole i mare hou ke Sa Wiliama i ka wahine, me kona hoehaeha pu ia ma ko laua manawa i hui ai, mamuli o ko Vekinia manaoio oia ka wahine hou a Sa Wiliama Hita i mare ai.

            Mai kela manawa mai ko’u aloha ana ia oe, wahi a Mrs. Hita o ka olelo ana mai ia Vekina, me ka haale mai o na waimaka ma kona mau lihilihi, oiai nae ua ninau iho au ia’u iho i ke kumu o kou hoike ana mai i kou helehelena anoe loa i kinohi. O ia ka’u mea e haohao nei i nei manawa pehea la i hiki pono ai ia oe ke hookuoo ia oe iho me kou ano e ole, me he mea la aohe ia mea he ehaeha iloko ou.

            Ma keia hui hou ana ae a Veki me ke keikikane a Mrs.Hita ua hoihoiia mai na hoomanao pakahi ana iloko o laua ma ke ano he mau hoapaani like laua i ko laua mau la e bebe ana no me ka nui o ko laua hauoli no ia hui hou ana, eia nae i kinohi o ko laua hoolaunaia ana ae ua aneane hiki ole ia Veki ke hoomaopopo o ke kanaka opio niape ia manawa ana e ike aku ana o Wile no ia ana i paani pu ai i kela manawa bebe o laua he mau makahiki lehulehu i kaahope aku, a i paani like ai no hoi laua me na mea paani mai ia Wile mai mloko o ka hokele nui ma Amerika a e ku ana hoi ma kahi kokoke aku i ka Wailele o Niagara, kahi makaikai nui ia e na malihini kaahele honua apau.

            I ka pule mahope iho o ka malamaia an o na hana hoolewa no ka Haku Noatona ua kauohaia aku la o Rupata Hamiletona e holo mai i ka Enekelawuda e ka makuakane hanai ona ke Sa Wiliama Hita, a iaia i hiki mai ai, akahi no a hoikeia aku iaia ka hopena o ka moolelo o na la opio o kona kahu hanai ame Mrs. Alekanedero.

            Eia nae ua loaa iki no iaia kekahi hoohuai, mai kela ahiahi mai no ana i ike aku ai i ka hoanoe ia o ko Mrs. Alekanedero noonoo i ka manawa ana i hoike aku ai iaia o Sa Wiliama kona kahu hanai; no ka mea ma kana hakilo mau ana i ko Mrs. Alekanedero helehelena ua loaa iaia kekahi hoohuoi aia kekahi mea hookaumaha noonoo iaia e pili ana me na hana i hanaia o ka wa i hala, i kona lohe ana i ka moolelo piha o ko Mrs. Alekanedero ola, ana akahi no oia a hoomaopopo i ke kumu o ka hoehaehaia ana o ka noonoo o kona kahu hanai a pela hoi me ko Mrs. Mrs. Alekanedero.

            Ma kela la a Vekinia i halawai ai me ka Lede Linetona ma ke alanui Okafoda ua holo  mai oia i Ladana, me ka ukuli pu ia mai e Sa Wiliama ame Veki, no ka hoohala ana i kekahi mau la lehulehu, i loaa i manawa no ke kuai ana i kekahi mau pono aahu no ka hoomakaukau ana ia Vekinia ame Veki mamua o ka hoi ana aku i ka Hitadela.

            No ia kumu, e ike iho ana no oe, e ka makamaka heluhelu i ke kumu o ko Vekinia koa a maka’u ole i na olelo hooweliweli a ka Lede Linetone. Ua piha loa ko Vekinia naau i ka hauoli e ae ole aku ai oia e hookomoia mai na mea hookaumaha a hoehaeha i kona noonoo, no ka mea ua ike oia me ka maopopo loa ia manawa o ia mau hoino a me ia mau olelo hooweliweli a kona enemi, ka Lede Linetona, e hoi hou aku ana no ia maluna o kona poo ponoi iho i kekahi la.

            Ma kela la o ka halawai ana a Vekinia me ka Lede Linetone ma ke alanui Okafoda, ua holo aku oia i Ladana, me ka ukaliia e ke Sa Wiliama ame ke kaikamahine, no ka hoohala ana i kekahi mau la maloko o ia kulanakauhale a ia lakou malaila ua ike oia he mea kupono lo a nana ke kuai ana i mau pono aahu hou nona ame ke kaikamahine, mamua o ko lakou hoi ana aku no ka home o ke Sa Wiliama Hita.

            No ia ike o Vekinia ua oolea ke kakai ma kona aoao, no ka mea, e mare hou ia ana oia me ke Sa Wiliama Hita, nolaila e ike koke iho ana no oe, e ka makamaka heluhelu i ke kumu o ko ka Lede Linetone, ka wahine hauoli, hoehaeha koke ia ana ma kela manawa a laua i halawai ai no na olelo ao mua a hooweliweli a Vekinia o ka pane ana aku iaia.

            No Vekinia iho, he wahine opio aloja wale oia i kona enemi, me ka nana ole aku i ka nui o na hana ino e hanaia mai ana iaia; iloko o ka nui o na olelo ino ikaika a ka Lede Linetona o ke kiola ana mai iaia, ua ike iho oia aia no he la ehiki mai ana e hoi hou aku ai kana mau olelo ino ame kana mau hana ino apau maluna ona, elike me ka mea i oleloia, he la no ko na ilio e make ai.

            O kahi i laki loa ai keia holo ana ae a lakou Ladena aole i halawai iki ka Lede Linetona me ke kaikunane. Ua ukali pu oia i kana aloha ahiki i kahalekuai a mahope o ka hoopaa ana mai o Sa Wiliama i kekahi poke pua loke ma kona puhaka, haalele maila ke Sa Wiliama iaia a hele aku la no kekahi wahi no kekahi manawa, aohe no nae he manawa a halawai me ke kaikuahine.

            No kekahi hana no ke Sa Wiliama o ka hele ana aku, a he holo ana ae no hoi keia a lakou i Ladana i hoike ole ia ae i ka Lede Linetona, mamuli o ia kumu i loaa ole ai he manao hoohuoi i ka Lede Linetona aia ke kaikunane maloko o Ladana ina la paa ua hele ae oia e huli.

            I ka manawa ipau ai ka Vekinia hana me ka wahine kelalole ame ke kuai ana hoi i kekahi mau mea liilii e ae he nui no ka hoomahuahua ana i ko laua mau pono aahu, ua huli hou aku la i ka Enekelawuda, ka home kahiko o ka Haku Linetona i lilo mai aai iaia ma ke anoo ia ka hooilina o ia mau waiwai apau.

            He wahine ilihune loa o Vekinia a haahaa loa hoi i ka manao o ke kaikoeke manaoiono ona, aka nae, aole oia i ike mai i ka poopoo o kekahi; i keia la he wahine opio o Vekinia heluu pu ia me ka poe koikoi a hanohano loa o Enelani i keia la, aole he iopa iki hele wale, aole hoi he u’a no ka uka Mau lukua, aka aia he koko kiekie loa e holo ana iloko o ko Vekinia mau aakoko i kaulike me ka papa hookahi me kana kane.

            Ma ka la 21 o ka mahine o Dekemaba, no ka maikai loa o ko Wiliama Hita kulana ma’i e hoea loa aku ai i kahi e olelo iho ai ua ola loa oia, ua haawi mai la kona kauka i ka a-e no kona hele pu ana ae e komo pu ma na hauoli ana ma ka mana wa e malamaia ai ko Sa Wiliama Hita ma mare ana, he mare e malamaia ana maloko o ka halepule o ke kalana, a mahope o ka pau ana o ka mare, e ukali pu aku oia i ka paamare oiai e hoi ana no ka home ma ka Hitadela.

            I ka makaukau ana o na mea apau, a ma ka hora 10 kakahiaka o ka la i hoikeia ae nei, alakai ae la o Sa Wiliama i ka wahine ana i aloha ai me ka pio ole no ke kuahu no hookahi manawa hou. O na keiki, Rupata Hamiletona ame Veki ma ko laua mau aoao, a mawaho ae o lakou o ke Duke o Falamota me kona ohana, Mr. ame Mrs. William Hita me ko laua ohana, ame kekahi mau hoaloha kakaikahi e ae kekahi i akoakoa pu ae ma ia anaina mare.

            Mamuli o ka mare ana ua hoike mua ia aku i ke kahunapule ka moolelo walohia e pili ana i na mea e mareia ana ma ia kakahiaka, nolaila i ka manawa ana i kamailio mai ai i kona mau manao i ka paamare, a pela hoi ka haawi ana mai i na leo pule ua koikoi a ku i ka iliilijia maoli ke anaina i amanawa, o ka oi aku nae maluna o na mea emare hou ia ana, a ua hiki ole ia laua ke kauohi iho i ko laua mau waimaka, oiai e hoikeia mai ana a lilo i mau mea makamaka hou iloko o ko laua mau noonoo ia manawa na hana ino, na hana hoopunipuni ino ame na hana apuhi, a i lilo ai hoi ia mau hana i kumu no ka laua hookaawaleia ana, oiai nae, aole no i hoomaoia ae na kipona ikiiki o ke aloha mailoko ae o ko laua mau puuwai pakahi, he aloha hoi a laua pakahi i hoohiki ai o ka make wale no ka mea nana e hookaawale ai ia laua.

(Aole i pau.)

            Ua hookaawale ae nei ke Kiaaina Keikawa, i na dala o ka uwapo o kaunakakai a ke hoomaka nei e anaia na palena o kela uwapo, ame ka hoomaka pu ana o ka hoomaemae ana. Ua hookaawale ka Ahaolelo i ka huina o $125,000 no keia hana. A ma ka nana aku i keia makahiki ae e pau ai keia mau hana. Ua ike na kanaka o Molokai, o keia kekahi ninau ano koikoi o ko lakou noho ana. I keia la, ua nui na lilo o ka lawe ana aku i na ukana maluna o ke kaa alanui hao, no ka mea , ua nui loa ka hapai ana ame ka lu ana o na ukana. Ke paa keia uwapo hou, a loaa ke alanui maikai e hele ai na kaa, e emi mai ana na hoolilo o ka lawe ana ame ka hoihoi ana aku o na ukana. He mau hana maikai keia a e hoopomaikai mai ana i na kanaka.