Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 48, 29 November 1923 — HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manao Lili [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ALIKA A I OLE Ke Ao Omamalu o Kekahi Karaima Pohihihi Mamuli o ka Manao Lili

"Ina paha oe e ike ana ia Elioka Ha.koka, aole ana e nele kou mahalo i kona mau ano niaikai he nui. Ua nana aku au iaia. ma ke ano oia hookahi wale no ke kanaka maikai ma ka l-or.ua nei ahiki i • \hii:i i keaha ana?" i kahamaha koke aku ai o Kauka Vana <• k<>na komo ana mai no ia iloko oka rumi, a lohe i ; cT t ir.au hoakaka a Alika imua o kona makuahine. Nr:na kihi mai la o Alika ia Kauka Vana Dona, me ka mi»aka :r.a kona mau papalina, alaila pane mai la: i]o keu aku no paha na kauka o ka poe kaukolo, o ka hoo-n-cie v. h\c iĪK. 1a m> ka hoi ia. ina paha he ulua mua ka'u. Ke , - ana.. uei au. aole oe i hoohewahewa i ke ano maoli o ko'u i uuwa:. aole anei pela?'' • \e. ua ike au i ke ano « kou puuwai, a ua maha kuu noor -mmuli oka maopopo ana, aole i malele aku kekahi pana •Aai nolaila owau hookahi wale 110 ke kuleana ina pana ; rtai; u kela puuwai mai keia manawa aku. ' l"a maikai maoli kela launa malihini ana mawaena o Mrs. \ ana I )ona ame Alika a ua olelo okoa iho no ka makuahine •aia iho. i ka laki o kana keiki, i ka loaa ana iaia o kekahi kai*.a:rahīne huapala maemae i wahine nana, aole hoi o na wa-»-.;re i maa iloko o na anaina cr ka poe lalawai. Mahope :.-ai o kela manawa, ua kiola loa aku o Alika i kon* •-au manan maikai ole apau, no ka mea ua loaa he puuhor.ua -,-..na o hoomaha ai, ma o Kauka Vana Dona la ame kona makuahino oluolu, nolaila ua hikiwawe loa ka hoi pono mai o ka -kaika i kona kino, a lamalama mai la no hoi na papalina, e Moike mai ana, he mau la wale no ana e noho ai iloko o kona : -;hna ma'i. e huikau pu mai ana oia me ka poe ola. I *a hoikeia aku i ua o Alika ko Lola ku ana a haalele ia Mrs. \Vadona. me ka hunaia ana nae, o na hana hoopilikia a kela -ahine maluna o Lola, e laa na manao hoohuoi iloko o Mrs. V/adona. no ka hanai ana o Lola i ka laaumake i ua o Alika, ; pela hoi ka paa ana o Lola i ka hopuia. I a maopopo nae i ua o Alika, aole he kumu c ae o ka haa--1« le ana o kona hoahanau ia Mrs. Wadona, mamuli no ia o - a hana hoehaeha manao a kela wahine. a ina paha no kona •-ahu'i mua. ua paa o Lola i ka hopuia, ina ua komo aku iloko . r,a na manao pihoihoi, e hoohakalia ole ai oia, i ka hele okoa mai c hoopakele ia Lola mailoko mai 'o ka halepaahao. O keia no hoi kekahi kumu nui o ka lawe mua ole ana aku . K'uika Vana Dona i kona kaikuahine imua o Alika, no kona • oohopo no. malia o ka nanea ame ka palaka e kamailio hewa ana kona kaikuahine, e pili ana i ka hopuia ana o Lola, . ka lilo no ia i mea hoopilikia hou aku i ka manao o ka mea - -n'i: aole nae o kela \vats-ae la no ke kumu, aka ua hopohopo ' -1 oia. o hele aku auanei kona kaikuahine a kamailio ia Lola, Vona hui kino ana me Alika, a lilo hoi ia i kumu nona e ; hev aia mai ai e Elioka kona hoaloha, no ka mea ua haawi ;ku <.ia i kana hoohiki paa imua ona, aoJe loa oia e hoike iki i ka laua meahuna, i kekahi mea kino ola. koe wale no a koiia - ni ma ka mana o ke kanawai, a i ole, ahiki paha i ko Alika > ike okoa ana ae iaiaTiho i ke akea. i ka wa e loaa ai ka ika--*-a maikai iaia. \-a nae o Elioka ke waiho la iloko o kela manawa i ka ma'i \::y ilikii. a ke kaumaha loa la oia, no ka hoohiki ana i haawi : *;-i ai imua o kona hoaloha, a no kona ike maoli iho no, he ■ ; Piku ka pono o kona hoike ana iua meahuna la imua o k -na makuahine, pela wale no oia i hana ai ma kela la, me k-.na manaoio, ua hana wale aku no oia, no ka pono o Alika, r no ko lakou pono pu hoi apau.

He elua nae la mamua ae ,o ka la e hooloheia ai o ka hihia i cr»chikanaka o Lola. akahi no a hoikeia aku ia Alika, na hana -pilīkia i hookauia aku maluna o Lola: aole nae i lilo ia lohe :—ia ke kaikamahine opio, i kumu e hoo'pilikiaia ai kona ano, < :ni na loaa maoli ka ikaika kupono iaia. e pilikia ole ai kekahi - au n':hou hoolelehauli ke hoikeia aku inma ona. "l'a paa anei o Lola i ka hopuia, malalo o ke kumu hoopii, ia kona hanai ana i ka laaumake ia'u?" wahi a ua o Alika \ v ; mau -mai ai ia Kauka Vana Dona, me ka piha loa i ke kahaha, iho o kona lohe ana i na mea apau i hanaia aku no "k-'-na h.oahanau. " \c. ;ja hopuia oia a he paahao oia e noho mai nei maloko o kn iialepaahao.*' walii a Kauka Vana Dona, me ka hoomalieW** a*ia aku ia Alika. i ole ai e pioloke kona noonoo. "Aole he mea e ae nana kela hana hoopilikia maluna o Lola. o ka r-,,kuahinc hanauna no o olua," me ka hopu okoa ana aku ia \}ika, no ka hoopili ana mai imua o kona umauma, aka u:i k'-.'a'i mai la nae o Alika iaia me ka ikaika, ka mea nana » 1 .kahaha loa mai i kona manao, no ka loaa ana o kela ikaika i ka 'nea ma'i. aka ua hoohaUolna no nae kona manao no ia l'.nna a Alika iaia. "He >:eu aku kela a ka wahine ino lapuwale! E hookuu mai oe e hele aku au e ike i kuu hoahanau, a e hoolana aku i mau manao kaumaha apau, ma kona ike ana mai, aole ;n; i ::~nkc. aka ke ola aku nei no me ka maikai. Aole aku 1a < - le ka nui o na ehaeha a Lola o na ehaeha a ī.ola i auamo :r. :v.a:T!uii o kela noonoo mau iloko ona, ua make au, a oia \,i mea nana i hanai ia'u i ka laaumake, elike me na hana imi- ' n'a a kela wahine* ino, i wahi nona e poino ai. "Hc mau hana imihala wale no keia a kela wahine, i wahi < -!oho mana ai oia i na dala a Lola. Ea, e ae mai oe e hele -• > I Ke aku au e ike i kuu hoahanau iloko oke kaumaha!" "F. h- ikeia aku ana na mea oiaio apau ia Lola i keia la. Ua • •anao kahik<jTno au e kamailio ia Lola i keia mea au e hoa'.aka mai nei. aka mamuli o ka makemake o Elioka oia ponoi ::«> ka ir,ea nana e kamailio aku i ka nuhou hauoli imua ona, hoohakalia loa ia ai kela hana. a hala he mau la loihi. Mahope iho nae o ko J u kukakuka maikai ana me Elioka, ua hooholo iho la maua. o kuu makuahine ke hele aku e hui pu • Lola i keia la. a nana e hoike aku ina mea apau." l'a ike mua ae nei kaua e ka makamaka heluhelu, ma kel;ahi mau mokuna i hala, i ka hoea ana aku o Uilama Wadona n. < ka halepaahao, a oia ka mea mua loa nana i haawi aku i !■;; ike ia Lola, no ka hookonioia ana o ke kiko Alika iloko o pahu kupapau ame ka lawe aihue ia ana o ke kino o Alika, • ela hoi ka paa ana o Elioka Hakoka i ka hopuia. 1"a ku maoli i ka hoehaeha ame ka hookaumaha kela mau •nea i hoikeia aku imua o Lola e L'ilama Wadona, ke keiki hīapo a Mrs. Wadona, i uoi hoomano aku ia Lola e lilo i waliine nana. me ka hoohoka mau ia nae o kona makemake, aka : ka hoea ana aku nae o-Mrs. Vana Dona, a kamailio aku la i ka r.uhou hauoli, e pili ana ia Alika, pela hoi ke kaawale loa ;:na <> ua Lola mai ke karaima ynai i hoopiiia ai oia, ua hiki '•le i ke kaikamahine opio, ke huna aku i kela hoailona maoī loa o ka hauoli i loaa iaia.

"E hookuu mai oe ia'u e helē au e ikfc ia Lola i k£ia la!' i noi hoomanao mai ai no o Alika i ke kauka opio e ae aku iaia e hui pu me kona hoahanau. "Ua ike au, ika nui maoli oko Lola aloha ia'u, no ka mea ia'u e waiho ana i ka ma'i kupilikii loa, e noho mau ana oia ma ka aoao o ko'u moe, e kiai ia'u ike ao ame ka po. O, e hookuu mai oe ia'u e hete e ike i kuu hoahanau!" alaila ku okoa ae la ua o Alika iluna, a hele holoholo iho la maloko o ka rumi me ka noke ana i ka uwe, aia hoi kona mau lima ke pe'a la mahope o ke kua, i kau a mea o ka nui o kona ehaeha no Lola. Ke kamailio aku la o Kauka Vana Dona, ma ano e maliu mai ai o Alika iaia, a hoopau a6 i korta uwe ana, aole nae ia he mea a hooloheia mai aia no o Alika ke holo-ke la, a ke r,oke pu la np hoi i ka hookahe i kona mau waimaka. "Aohe anei ou manaoio i ka'u maii mea e kamailio aku nei ia oe e Alika?" i pane aku ai o Kauka Vana Dona me ka leo kuoo. "Aia maluna ou ko'u manaoio ma na mpa apau, aka nae, pehea la e hiki ai ia'u ke alo ae, no ka* hoomaōpopo ana iho, he hana ku maoli i ka lokoino, ka hoike ole ana aku i kuu hoahanau i na mea oiaio, aole hoi o kona noho me na manao pilihua maloko o ka halepaahao." "Ua maopopo no ia'u kena mau mea apau au e kamailio mai nei, aka nae pela wale no e pono ai keia hana nui pohihihi; no ka mea e liiki ana ke hooiaioia kona pili ole i ka hewa," ?laila hopu okoa aku la o Kauka Vana Dona ia Alika, a hoonoho iho la iluna o kona u-ha, aole no hfti he kupaka ae o ua kaikamahine nei, aka ke noho malie loa la oia, me he keiki uuku la, eia nae ke ike la ke kauka i ka haalulu o Alika, pela hoi ke kapalili o ka umauma, a o ia kana o ke kamailio ana mai me ka leo oluolu loa: "Auhea oe e kuu aloha, eia o Lola ke noho mai nei me ke ola kino maikai, a iloko o na la helu wale no mai keia la aku, e liookuuia mai ana oia me ka lanakila, a hoi mai e noho pu me oe maloko nei o keia hale, ke hiki ia oe ke hele imua o ka aha kookolokolo, ma ke ano i hoike no Lola. "O keia ano pihoihoi au e hoike mai nei ia oe iho; ina e lilo ana ia i kuniu e hoi hou mai ai kela pilikia o kou puuwai, he keu aku a. ka mea pohihihi maoli no kakou apau, no ka mea maluna wale no ou hookahi, na manaolana no ko'u palekana ame-ko Elioka, mai ka lilo ana i mau paahao, no ko maua pili i ka hewa aihue i ke kino make. "Mai manao oe e ke aloha, he wahi poino uuku keia i hoolalaia no kakou a-pau, he poino nui ia, ke hemahema na lawelawe ana ma ko kakou aoao. Ina e waiho hou aku ana oe iloko o kekahi ma'i kupilikii, a hiki ole ia oe ke hele imua o ka aha hookolokolo, ehia ka hoi mea aloha owau ame Elioka; nolaila e maliu mai oe i ka'u a'o ana, no ka mea pono e hana ai. "Ke makemake nei au, e makaukau kakou apau me ,na ike oiaio loa, no ke kokua ana aku ia Lola, a me ia mau mea oiaio auanei, e kaualako aku ai kakou i na enemi o ko hoahanau iloko o ka hoohilahila, a e hanaia hoi ka pono a haule mai na lani/' "Akahi au a ae aku i kou inau manao, a e hele i'o aku ana pu imua o ka aha, a hoike aku, o Lola kekahi o na kaikamahine i aloha mai ia'u me kona naau apau, a o na hana hoopilikia i hookauia ak;u maluna ona, he mau hana imihana wale no ia. Ke kaumaha loa nei au no ko'u noonoo mua ole ana no keia mea i kinohi, a he oiaio kau mau olelo e kuu hoopakele i kamailio mai nei, ke ike nei au i ko'u kulana nawaliwali, pehea hoi e hiki ai ia'u ke uumi iho i na noonoo ulu-ku iloko o'u, i ke ku maoli no i ka lokoino, o ka mea i hanaia aku maluna o Lola, he karaima pepehikanaka, ka mea ana i hana ole ai."

Aia no o Alika iluna o na u-ha o Kauka Vana Dona kahi i noho ai, aole he hookuu iki o ke kauka i kana aloha, aole no hoi he kamailio aku iaia he hookahi huaolelo no ka hapalua hora, aka aia wale no kona mau maka ma ka helehelena o Alika, a ke hoolono mau la no hoi oia i ka pana o ka puuwai; i ka liala ana o ka hapalua hora, nana ae la o Alika i na maka o Kauka Vana Dona, a pane mai la: "Ke kaumaha loa nei au i ka mea a'u i hana ai i keia la, he keu aku no paha ko'u noonoo ole. Pehea la, e komo hou ana anei au iloko o ka pilikia?" "Aole o'u manao pela," i pane iho ai o Kauka Vana Dona me ka nui o kona hanu, me he mea la, ua olokaaia ae kekahi haawe kaumaha mai kona mau poohiwi ae. Ua nui maoli ko'u hewa, ma ka hoao ana e hookiekie maluna ou, me kuu ike 110, ua aie nui au i keia ola ana ia oe, noiaila ke nonoi aku nei au ia oe e huikala mai ia'u, a ke manaolana nei au, aole no paha e loli ae ana keia ano maikai i loaa ia'u i keia manawa, e hookaumahaia aku ai kou noonoo." No kela pane a Alika, kulou mai Ia o Kauka Vana Dona imna, a honi aku la i ke kaikamahine ana i aloha loa ai, aia hoi ka hoomaikai nui iloko ona, no kona ike okoa ana aku'i kekahi mau haailona e hoopilikia hou ole ia mai ai ko Alika ola kino. "Ua ikaika maoli kou kino, mamua o ka'u mea i nianao ai e kuu aloha, o ka'u a'o wale no nae ia oe, e akahele loa, a e haawi mai oe i kau hoohiki paa imua ou/ aole loa oe ma keia hope aku, e hoala mai i kekahi mea e hoopiolokeia ai kou noonoo, o lilo auanei ia hana, i kumu no kaua a elua e konio hou ai iloko o ke kaumaha." "Ke hoohiki aku nei au imua ou, aole loa au e hoao e pii ae maluna ou, aka e hoolohe no au i kau mau mea apau e hana mai ai no ko'u pono. Ina he mau mea aku kekaUi i koe e pili ana no Lola i maopopo ia oe, o keia kou manawa e kamailio mai ai ia'u, a pela pu hoi me na mea e pili ana ia Elioka." "Ke hopohopo loa nei au i ka hooko ana aku i k;au noi, o lilo auanei na mea au e lohe aku ai no Lola ame Elioka, i kuniu e ano e hou mai ai oe, a lilo i hana nui na kaua ka 4pa hou ana, ahiki i ka hoi hou ana mai o kou ano maikai. kakali oe me ka hoomanawanui, ahiki i ka ikaika kupono ana o kou kino, ia wa aunei e hookoia aku ai Jcou mau makemake apau." "Aole au mea e hopohopo ai no'u i keia manawa, oiai hōl, ua hoike mua mai nei oe, aole he poino e kau aku ana maluna o laua, nolaila ua hoomama loa ia mai ko'u manao, a e kakaii wale aku ana no i ka la e halawai hou aia au me kuu hoahanau." Puili mai la o Kauka Vana. Dona ia Alika imua o kona uniauma, a honi hou aku la i kana wahine hoopalau, a no kona manaoio, aole e hoopilikiaia aku ana o Alika ma kekahi ano, nolaila hoike piha aku la oia i na mea i hoolalaia no ka hoopakele ana ae ia Lola mai ka poino mai, e laa na oleloike e waihoia aku ana imua o ka aha ke hoea mai i ka la hookolokolo, e hookuuia mai ai o Lola me ka maalahi loa."He oiaio, o na oleloike wale no ma ko Lola aoao ka i maopopo ia u, a koe aku na ike ma ka aoao o ke aupuni, imua aku o ka aha e loheia ai na mea apau. O oe ana kekahi hoike | ma ka aoao o Lola, a e waihoia ana nae oe i hoike hope loa, no ka mea, ua makemake ka loio o Lola, e lawe aku ia oe imua 0 ka aha, nia ke ano he poka pa-hu, ana e hoopuehu liilii aku 1 ka papahana i hoolalaia e ka makuahine lokoino o olua, no ka poino o kou hoahanau. "Pehea auanei au e lilo ai i poka' pa-hu, e'nana mai no hoi oe i ko'u wahi kino la, ua hele a koe o ka iwi wale no," wahi a Alika, me ka noke okoa ana ae i ka akaaka. "Aia no oe a ike aku, e lilo ana kou hoea ana imua o ka aha me keia kino ou, i mea hookahaha i ka manao o na kanaka apau, a iloko o ia manawa hookahi, e hoopakele ae

ana oe i ko hoahanau ame maua o Elioka, aole ia he wahi mea uuku, aka aia maluna ou, ka manaolana o makou apau." "Pehea au e kamailio aku ai imua o ka aha, i ka wa e ninauia mai ai?" "Aole loa he hoōkahi huaolelo au e pane ai imua o ka aha, aka o kou hoea wale aku no me keia kino ou, no kekahi manawā pokole, ua lawa ia, me kou koi ole ia mai e hoakaka aku, i ke ano o kou ola ana mai ka make mai, owau ka mea nana e hoakaka ma ia mahele." "Ina pela ua pono, e hoao no au ma na ano apau e loaa ia'u ka ikaika ame ka maiKai kupono, no ka hoea ana aku imua o ka aha, i ka wa e makemakeia mai ai. He keu aku no paha au a ka hoomaopopo ole i ko'u mau ano, nolaila e hoao ana au e lilo i wahine maikai, a hoolohe i ka'u kane, ma na mea apau e hoohauoliia aku ai kona manao." "Aole a'u mau mea e hoohalahala ai nou, no ka mea ke hauoli loa nei au, no ka loaa ana ia'u o kekahi waiwai makamae loa, a ina no aole e loli ae ana kou mau ano ma keiSt mua aku, aole no ia he kumu na'u e hoohalahala ai." MOKUNA XXXVI. Ua ike mua ae nei kaua e ka makamaka heluhelu, i ka hoea ana mai o ka la hookolokolo. Ua hookuuia o Lola me ka piii ole o ka hewa iaia, pela hoi me Elioka Hakoka, ua hookaawale loa ia na kikohukohu eleele maluna o ko laua mau inoa maemae. O kela helehelena kaumaha mau maluna o Lola no kekahi mau mahina lehulehu, he kaumaha mamuli o na hana imihala a hoopilikia a kona makuahine hanauna, iaia, no ka make /na hoi o kona hoahanau, ua auhee loa aku ia mai iaia aku, a ma ia makalua, ua hoopihaia iho e ka maha, ka oluolu am« ka hauoli me he mea la, aole loa he mau hoopilikia ana i halawai aku me kona ola ana. Ma kela manawa a Alika i komo aku ai iloko o ke keena hookolokolo, e hilinai ana maluna o ka lima o Mrs. Wadona, aole loa o Lola i hoohewahewa i kona hoahanau, oiai no nae, aole he wahi mahu'i maopopo iaia, ua ola hou o Alika, aka o ke3a oiwi kino, i hele a kamaaina loa iaia, malaila wale no oia, i koho iho ai, o kona hoahanau no kela ana e ike mai me kona mau maka ponoi, aole hoi he kino aka wailua. Ua ike mua ae nei kaua i ka puiwa ana o Lola iaia i ike aku ai i ke komo ana mai o Alika noloko o ke keena hookolokolo. a i kela manawa a Alika i nana maoli mai ai iaia, me ka haawi ana mai i kana kunou, me he mea la, ua hoopiha koke ia oia me ke aloha no kona hoahanau i oi aku i ko ka manawa i liala. a iloko no hoi o ia manawa hookahi, ua hoopiha pu ia oia me na haawina ilihia o ka hauoli, 110 ka mea, aole he ao omamalu nana e alai hou ae mamua o ko laua ola ana aku, he kaikuaana a he kaikaina, me he mea la na ka makuahine hookalii mai. Me na manao hauoli nae iloko o ka lehulehu, no kela hookuuia ana ae o Lola me ka laelae loa, aole he wahi kiko eleele iki o na manao hoohuoi maluna ona, no kona maiiaoino, a hoopilikia paha i kona hoahanau, ua ala pu ae iloko o lakou, na manao hoonaukiuki me ka piha maoli i ka inaina, 110 ka poe na lakou kela mau hana imihala. Ale kela manao inaina iloko o ka lehulehu, ua kukahala-ke okoa ae la kekahi poe, me ka manao e hopu koke ia ka mea imihala, a e hoopaaia aku oia maloko o ka halepaahao, o ka mea wale no nae i hooko ole ia ai ia manao, o ia ka loaa ole ana o Uilama Wadona, 110 ka mea ua holo mahuka aku oia, no kahi e ike hou ole ia ai kona mau malea, e ka poe i kamaaina iaia. No Mrs. W T adona hoi, maluna ona kekahi inaina nui o na kanaka, no kana mau hana hilahila ole, o ka hookikina ana ia Lola e mare aku i kana keiki, a ma na ano apau ke nana aku, he wahine kela i hoowahawaha loa ia, aole e ka poe wale no i malihini i kona mau ano, aka i k'ona mau hoaloha ponoi no kekahi. Ma kela haalele ana iho a Alika ialoko o ke keena hookolokolo, ua koi ikaika mai la oia ia Mrs. Wadona, e kakali laua maloko o kekahi keena okoa aku, no kona makemake e hui kino me Lola. No ka hopohopo o Mrs. Vana Dona, malia paha o lilo ka maluhiluhi, ame ka pihoihoi i kumu no Alika e maule ai, a hoi hou mai kela ano nawaliwali o kona ola kino, ua hoole aku Ia oia i ko Alika manao e noho laua e kakali, aole nae he ae iki o ke kaikamahine opio, a mamuli no o kona paakiki, ua haawipio okoa aku la o Mrs. Wadona.

"Aole au mea e'hopohopo ai no'u," i pane okoa mai ai o Alika imua o Mrs. AVadona. "Aole he mea nui e ae iloko o kuu noonoo i keia manawa, o ka ike wale aku no i kuu lioahanau." Hakalia no a hookuu ka aha, o Elioka ka mea mua loa i haalele aku i kona wahi e noho ana, a hele mai la 110 ka hui pu ana me Lola, a no ka maopopo mua ana paha hoi kekahi i ke kaikamahine opio, ka haulehia ana o Elioka i kc aloha nona, ua r.ana wale aku la no oia me na maka hoomahie; no kela ano o Lola, ua pau ae la na ano hoihoi iloko o Elioka, aka haawi wale mai la no oia i kona lima imua o Lola, a hopu aku la no hoi o Lola mt ke kamailio ole ia g na olelo, e lioopiha like ia ai laua a elua, me na haawina kilakila loa o ka hauoli. Ua aluka loa mai la na hoaloha no ka haawi ana i ko lakou aloha ia Lola i kela manawa, aka i kona ike ana aku i ke komo ana mai o Mrs. Wadona, a no kona manao, aia 110 paha o Alika maloko o kekahi keena kahi i kakali ai, ku ae la oia iluna, a hele mai la 110 ka huli ana 1 kona hoahanau i make a ola hou, r nalowale hoi mai iaia aku, a i hoi hou mai. I kela hoea ana aku o Lola imua o Mrs. Vana Dona, hopu mai la ka lede aoo iaia, a alakai aku la imua o Alika e kakali mai ana, hakalia no a hemo ka puka, maopopo mai la 110 paha ia Alika, o Lola ke hele aku ana e ike iaia, ku ae la oia iluna, a ia ike i'o ana mai i ke komo ana aku o Lola iloko, hooho mai la oia me ka holo ana mai imua: "O e Lola!" "Auwe, e Alika!" i puili mai ai o Lola i kona hoahanau, a hookahe like aku la na hoahanau i ko laua mau waimaka o ke aloha kui'o kekahi no kekahi, no laua hoi ka uwe, he hookahi ka hookahe like ana o Vana Dona i kona mau waimaka. Me he mea la iloko o ko Lola noonoo, o keia halawai hou ana o laua, o ia no ke ala hou ana mai .0 Alika mai ka make mai, ka mea ana i moeuhane mua ole ai/he la kekahi ana e ike hou ai i 'ka helehelena o kona hoahanau i make; a ma ka aoao hoi o Alika, ua like keia hui hou ana o laua, me ka haawi piha ana m?ii o kona puuwai i ke aloha oiaio loa ia Lola, ka waiwai makamae, a ko laua makuahine hanauna i hoao ai e pakaha mai iaia aku, mamuli o kana mau hana a hoinoino, o na wa i hala aku. O ka lulumi hoi ia o na kaikamahine opio i na minuke mua 0 ko laua mau manao ehaeha, ahiki i ka mama afta ae, ia wa 1 lehe mai ai ka Lola nana ana ma na maka o Alika, a pane mai !a i keia mau olelo. "O, e kuu kaikaina aloha, he keu aku a ka mea ehaeha o ka naau, ke hoomaopopo ae i na hana imihala i hanaia mai maluna o'u, owau ka ka mea nana i pepehi ia oe, i wahi e lilo mai ai kou mau waiwai ia'u!" "He oiaio ia au e kamailio mai la e Lola, owai hoi ia mea nele ole o ka ehaeha no ka mea ua noho aloha ia e kaua, me he mua la a he muli, aole loa o'u manaoio, e hoao ana oe e hoopilikia mai i.a'u? ma kekahi ano, aole loa!"

"Ua maopopo ia kaua ko kaua mau ano ilio, aka nae aole pela ko ka lehulehu kulana, ua maiiaoio niai lakou, i na mo olelo oiaio ole e hoahewa ana ia'u, a ua ku maoli 110 i ka ehaeha āme ka walania kela mau liana, akahi nae a loaa ka maha ia'u, ua auhee aku na ao hakumakuma o ka hoohuoi mai kuu inoa aku." ' '"No'u iho, aole a'u mau mea i maopopo iki, e pili ana i na hana lokoino i hookauia aku maluna ou, a i kela mau 1a wale «ku nei no i hala, akahi a kamailioia mai la'u. Hookahi kuniu 0 ko'u noho pouliuli. o ia no. ko'u waiho iloko o ke kulana kupilikii no keia mau mahina loihi." "Ua hoomanawanui maoli no oe e Alika i ka haawina ko'iko'i i kau aku maluna ou, a he kulana ma'i no kou, e hoohewahewa ole ai kekahi mea ke nana aku ma kou mau maka. Auhea nae oe e Alika, he keu aku kou u'i maoli me ka huupala 1 keia manawa, hakalia paha n hoi pono mai ka ikaika i kou kino, e oi loa aku ana kou u'i e mihi ai ka makuahine lokoino o kaua i ke ano o kana mau haim mahma ou," "He mea hooluolu loa mai i ka'vt noonoo, ka lolie ana i ktfia mau olelo mai ia oe mai e Lola, aka nae, nole anei he hana lamau olelo mai ia oe mai e Lola, nne. nole anei he han?. lapuwale maoli kela a Uilama Waiiona i lawelawe ai? l'ehea la kela wahine ino, i honniuu {ii mu kn hoklkina ia oe f mare aku me Uilama, me kona ike no, nole ou makemake iaia: ' "Aole i īnaopopo ia'u l<e kuimi nui, kod wale no ko'u koh<> ana iho, no ke ake wale no i ke dala, pela oia i makemake mai ai e lilo aku au i wahine na kanu keiki," wahi a Lola me ka leo kaumaha. "Ua like no ko kaua manao ma ia mea, a he keu aku kel.i a ka wahine hilahila ole, ua lilo ke dala ame ka waiuai i akua lapu uona." "Ke hoomanao nei no anei oe i kela po i loohia ai oe i k.i ma'i, a'u i hoi aku ai a hiamoe pu kaua maluna o kou moe?" "Ae ke hoonoanao nei no au, a me ka uwe oe i komo ae amaloko o ko'u rumi, a hiamoe ai kaua. l'a makemake loa au e ike i ke kvimu o kou uwe ana, aole nae e hiki ia'u ke hoouluhua aku ia oe ma kela po, no ka nui loa o ka eha o kuu po<-. Ke hoomanao nei 110 nae au i ko olelo ana mai. 110 kekahi mau olelo maikai ole a ka makuahine o kaua i pane mai ai imu 1 ou ma kela po, a ua hookahahaia mai no hoi ko'u manao, oiai 0 oe o kaua kana mea mahalo loa." Ua paa maoli 110 ka manao o Mrs. W'aelona, e mare aku au ia Lilama," i pane hou aku ai o Lola. "Ma kela po a kakou 1 hele ai i ka nana keaka, a ma ia po, i koi okoa mai ai o Uilama \Vadoua ia'u, e ae aku e lilo i wahine nana, a oiai aole au 1 aloha iaia, hookahi no a'u pane, o ia ka hoole ana aku i kon;« makemake. L T a lilo kela hoole ana aku a'u iaia, i kumu e hookaumahaia ai kona manao, aole nae au i moeuhane iki, aia kekahi noonoo iloko ona, e hoopoino mai ia'u, ahiki i kona lft>ea kino ana ae iloko o ka halepaahao, a hoike ae la, oia hookahi wale 110 ka mea hiki ke hoopakele ia'u mai ka mana mai o ke kanawai, ina au eae aku e lilo i wahine nana. Elike 110 nv ka'u i hoike mua aku ai iaia, pela 110 au i kamailio hou aku ai. aole loa.au e ae e lilo i wahine nana, nolaila haalele ae la oia ia'u, me ka manao e kau mai ana ke ahewaia maluna o'u, ivi ke karaima i hoopiiia ai au. "Ma kela po a'u i hoole aku ai i ke koi mai a Uilama e lik> i wahine nana, ua hoea ae la o Mrs. \Vadona, a kamailio mai lr. i na olelo hooweliweli, a'u nae i manao ole aku ai, e hoopilikia mai ana oia ia'u, o ka'u walē no i koho aku ai i kinohi, mamuli paha 0 kona piha i ka huhu, no ka hoohokaia ana o kona mau manao, eia ka auanei, aia maoli no ka manaoino iioko ona. "He mea waiwai ole no kaua ka hoi hou ami ihope e kaniailio ai i na mea o ka wa i liala, o ka mea hauoli wale 110 iloko <> ko'u noonoo i keia manawa, o ia kou loaa hou ana ia'u, aohe mea nana e hookaawale ia kaua ma keia hope aku. Hc keu maoli 110 a ka nui o kou ma'i a iloko o ko'u manawa e noho ana iloko o ka halepaahao, ua hoohauoli loa ia mai au, i ka manawa i hoea ae ai o Mrs. Wadona a hoike ae la i ka nuhou I;auoli, eia 110 oe ke ola nei, aole i make elike me ka'u i manaoio mau ai, a i noho ai hoi i ke kanikau nou."

"He wahi ma'i auanei ko'u a uuku mai, ua hiki no ia kaua kc olelo ae, ua niake maoli 110 au, a mailoko mai o ka make. i hoopakeleia ae ai au e Kauka Vana Dona, ina paha aole kona noeau ame ke akamai, ina aole au e ike hou i ka malamalama o ka la/' "He mea oiaio hoi kena au e kamailio mai la c Alika, a hr keu aku no hoi o ka mea kupaianaha, i ko kaua kaa like an:t aku malalo o ka mahi o ka ohana Vana Dona. Ua kaa hoi oe malalo o ka lapaau ana a Kaua Vana Dona, a kaa hoi au nialalo o na pulama ana me na hoopakele ana a kona makuahine ame kona kaikuahine. He keu aku ka oluolu oka makuahine ame ke kaikuahine o Kauka Vana Dona ia'u, a o ka manawa mua loa a'u i halawai ai me ke kauka opio, i kona manawa i huli hoi ae ai e ike i kona ohana i kc kau hooilo aku nei." Ua nolio pouliuli loa o Lola, 110 ka hoopalau o kona hoahanau me Kauka Vana Dona mamuli no ia o ka manao .ana o Ivlrs. Vana Dona, hc oi ac ka pono, na Alika* ponoi 110 c kamailio mai. "Pehea kou manao 110 Kanka Vana Dona?" i ninau mai ai (• Alika i kona hoahanau me ke kuwakuwai wale ana iho no <j kona mau lima maluna o kona kuli. "Aolie a'u mea e hoohalahala ai nona, koe wale no/ka haawi ana aku i na mahalo ana he nui," wahi a Lola me ka lele hou ana aku e honi i kona hoahanau a puili mai la imua o kona umaunia; a ke hoomaopopo la hoi oia iloko o kela manawa, aia ka hoohihi ame ka makemake iloko o Alika no kela kauka, aka nae pane liou aku la oia i ka i ana aku: "Iloko o kela manawa a kaua e nolio ana maloko o ka home o ka oliana \\ aelona, ua manao maoli iho no au, aia maluna o Elioka Hakoka kou noonoo nui, oiai e pili mau ana olua i na manawa apau, a oia no hoi kou hoa ohumuhuniu ni;i kekahi mau mea he nui no ia ano, i koho wale iho ai no au. malia paha he mau hoaloha oiaio loa olua kekahi me kekahi." Pela i o no, wahi a Alika, me kona noonoo mua ole nae, ua hoehaeha mai kela pane i ka manao o kona hoahanau, oiai aia iluna o Llioka ka li a ame ka iini o Lola, no ka lilo māi i kane nana. He mea maikai ole no ke kamailio ana i kekahi mea e pili ana no Eiioka m keia manawa; he hookahi nae mea a"u e hauoli nei, o ia no kou manao mahalo no Kauka Vana Dona. Elike me ka loihi o ko'u ola ana aku, e hana no au i na'mea apau e hoohauoliia ai kona noonoo. Malalo oka malu o Kauka Vana Dona, aole au e lohe hou aku ana i na elelo ku i ka hoehaeha i kamaaina i ka loheia e ko'u mau pepeiao, e hoopukaia mai ana e ka makuahine lokoino o kaua." "Auwe no hoi oe e Alika kuu hoahanau!" wahi a Lola me ka manao aloha no Alika no na hana lokoino a ko laua makuahine hanauna. "Ua nana mau aku au ia oe e Alika ma ke ano o oe kekahi o na wahine opio huapala, aole he pupuka elike nne na niea a kela wahine ino, e kapa mau mai ana ia oe. 11 e oiaio, ma kekahi mau mea i pili i kau mau hana ame kou ano, he mau hemahema no paha kekahi, he mau mea liilii wale no nae ia, ma ka'u nana aku ia oe i keia manav a, ua auhee loa aku kela kikokohu ma kou ili, a ua hooi loa ia ae kou u'i me ka huapala." (Aole i pau.)