Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 48, 29 November 1923 — LEHULEHU NA HIHIA O KA AHA APANA O KANEOHE. [ARTICLE]

LEHULEHU NA HIHIA O KA AHA APANA O KANEOHE.

E hoakaka ana kekahi meahou mai'Kaneohe mai o ka loaa ana ao no ke onawaliwali o ka Lunakanawai apana o Kaneohe, D. P. Kellett, i kekahi mau la aku la i hala, mamuli o ka loaa ana i ka ma'i Flu, a me ia onawaliwali no ka i loaa iaia ua lehuleha no na hihia i hooloheia eia maloko o kana aha. O kana hihia mua o ka hoolohe ana ma ke kakahiaka Poaha o Novemaba 8, oia ka hihia holonui mo ka nana ole i ko hai pono o George Poepoe i hopuia ae ai elua. mau li mamua aku, ka la koho baloka wae moho, ma ka manawa i hooku'i aku «i ke kaa ana e kalaiwa ana i kekahi Kepani kumukula ma Heeia a eha. Ma ka manawa i hooloheia ai kona hihia ua ae ae oia i kona hewa no kona kalaiwa ana i ke kaa oto me kona ona a ua hoopa'i dala ia mai oia he $10 me $1.00 no ke koina o ka aha. Ma ia la no he Kepani nona ka inoa o Hosai Shitatori ka i hookolokoloia no ka hewa laweola. He kalaiwa keia, a oiai oia e kalaiwa ana i kona kaa oto ua holo pololei mai la kekahi keiki uuku a kaa ponu malalo o kona kaa a make loa iloko o ka manawa pokole loa mahppe iho. He lehulehu loa na kamalii paani ana me keia keiki uuku i make ai ua haalele mai nae oia i ka puulu o na kamalii a holo aku la a k*.i pono mamua o kahi a ke kaa e holo m-ai anā e hiki ole ai i ke kalaiwa ke alo ae mai ka hooku'i ana mai. Ua make kela keiki uuku ma ke ano ulia elike me ia a ka aha i hoike ae ai ma kana olelo hooholo' a ua hookuuia kā mea i hoopiiia ae. Ma ia la no he Take, o ttu Sor ka inoa, kekahi i hooloheia kona hihia no ka hoeha ana me ka mea eha ku i ka make. Iloko o ka manawa e hoopaapaa ana o keia Pake me kekalii wahine, o Melie Kupukupu ka inoa, a no ka nui loa o ka huhu o ua Pake la, ua lawe ae la oia i ke kanawai iloko o kona mau lima, a ku'i niai la i ka wahine lima palupalu no kekahi manawa lehulehu. Ua ae nei Pake i kona hewa a na hoōpa.'iia e ka Lunakanawai P. D. Kellett he $25 me $4.40 no na koina o ka aha.

Ma ia la no he Kepani, o Funakoshi ka inoa, ka i hoopiiia ae no ka hoeha ana ia S. Antepacio he Pilipino ka i hookolokoloia, he Kepani o Funakashi i hoolimalimaia e ka Hui o Libby, MeNeill & Libby, no ka malama ana -i ka halekaa o lea hui. Maloko o ka hale o na limahana o ka hui, ho Pilipino kahi i noho ai a o ka wahino a Funakoshi ke kuke nana e hoomoa na meaai na na kanaka hana e noho ana maloko o ia halehana. No ka ike o ka Pilipino aole i lawa kana mau meaai o ka haawiia ana aku ua hoi mai la oia i ka hale a nuku ia Mrs. Funakoshi, ke kuke no ka lawa ole o kana mau meaai o ka haawiia ana aku, a i ka Pilipino e nuku ana i ka wahine Kepani kuke, 0 ka manawa ia o Funakoshi i hoi aku ai a ku'i aku la i ka Pilipino mahope o ke kua, o ka hele koke ae la no ia o ua Pilipino la e hoopii 1 ka makai a paa o Funakoshi i ka hopuia, no ka hewa hoeha, eia nae, i ka manawa i hooloheia ai o keia hihia ua hoopau wale ia mai e ka aha.

Ma ka la 10 mai o Novemaba elua mau Tilipino i hookolokoloia e ka aha no ka he-vra moekolohe. Ua ae na mea i hoopiiia ae i ko laua hewa a ua kapiia mai ke kane he $30 me $2.50 na koina o ka aha, i no ka -wahine hoi, he $10 kona hoopa'i o ke kauia ana mai, me $2.50 na koina o ka aha. Ma ia la no he Kepani o K. Takiehi ka i hookolokoloia no ka aeahaukae, a he ekolu mahina hoopaahao kona hoopa'i e noho ai e hana maloko o ka halepaahao o Kaneohe. Elua mau hihia hoeha i hoopaneeia mai ka hoolohe ana ahiki ia la i hoopauia mai ka papa kuhikuhi aku o na hihi ma ka la 15 mai o Novemaba. Hookahi oia mau hihia 5 hoopaneeia ka hoolohe ana mai ka la 1 mai o lanuan, a o kekahi mai ka la hope mai o lune i hala. M& ka la 17 iho nei he Kepani, o Fuku3aki ka inoa, ka i hookolokoloia imua o ka Lunakanarrai Kellett no ka hewa hana a kuai okolehao. Ua loaa aku maloko o kahi o keia Kepani lie 50 galani rama i hoawaawaia me kekahi ipuhao puhi īama nui, no keia hihia hope nae aole » loaa mai kekahi hoike no ka hopena.