Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 50, 13 December 1923 — NA AINA O PALAAU AME HOO LEHUA. [ARTICLE]

NA AINA O PALAAU AME HOO LEHUA.

O ra aina 0 Palaau ame Hoolehua, ra aina e weheia aku ana ma.keia a:aa aku, mahope o ka, loaa ana e ka wai inu. He mau aina keia e hoomaka a»a mai ka aoao Komo"hana aku nei o Molokai, a e holo *na i ka akau hikina, ma kela aoao e Maunaloa. He H,500 eka 0 keia mae aina, a he uuku wale no na wahi inoino o keia mau eka holookoa, Ina he "«vai lioopulu meakanu ketahi e loaa i keia mau aina, aole paha he mahiko e ku nei e loaa aku k& toi o keia man aina- Ua pau lea na eka i ke kupono 110 ke kanu ina he ~ai kekahi. Aka. mamuli o ka wai ole. e kiiia ana paha na eka manka lo», a 0 ia ke weheia ana no ka hoomaka ana i ka manawa e 'oua ai ka wai inu. Ua hoike mai na kanaka ike kanu kalakahiki. knlina ame huika, ua liki e loaa he 4,000 a i ole 5,000 eka o keia mau aina, no ke kanu ana i ke : .a mau mea, i hoikeia a* 1» maluna. I na la e hooikaikaia j »«a e loaa mai keia mau ama no na Hawaii. ua ikeīa ke kiiia ana mai 0 keia mau eka holookoa o 14,500. e kekahi ".-.ui kanu halakahiki no ka ana no ka huina 0 umi 1 ra*a 0 ka eka hookahi. Aka, maVopf- n kfia liio ana mai nei ina k» kHia mai nei no, mamuli * ks msnEO e haatvi mai i na kanaka p anr, i k« ia mau eka. no ke V»t;u ana. Uia. ke hooia , 7. «i rei kekahi h\:\ kanu halakahiki.! ;vakaukau lakou e haawi mai :-<K-kshi l-arrTi «iala 0 ka eka, no k»la amr kria e makemakeia sra " koi-.u h&lakahiki. A ina he r.-< f-\it o ke kanaka u;t makaukau keia T-r.r e V; ; r. v": mai i $3,000 no -eo'-iia «na i kela kanaka e kauu ; haiflkr/iiiki. a na lakou e mai 1 "nala o kc,a niau eka. l'a olelo mai na kanaka ike kanu halakahiki. o keia mao aina i mao k; r.u halakahiki, aole lua r k.i momona. o ka lepo: Hoht-nu 0 ka lepo; ka maikai 0 Va vrsiho ana ame na mea apau e vi'\ ?.ua ; keia oihana. He mau rf>oi» n:ia keia. e lilo aku 'ana kela n , r ,. ■ wahi kanu halakahiki kei.* s mua aku. A e lilo aua na kanska mua e lawe ana i kela mau i.na. i poe hiki loa e loaa na leokuaia niai e na liui kanu halakahiki, irs oia ka manao. Ua kamaaina kakou, aole he oi"hana i pii hikivrawe ae elike me keia, ma Hawaii nei. I keia la ke pili mai nei mahope koke iho o ka oihana kanu ko, oiai nae he mau nnakahiki pokole wale r.o mai ka hoomaka ana o keia oihana. Ua hiki ■paha ke oleloia ae_. e lilo aku ana oia. ka oihana poo ma Hawaii nei, iloko o na makahiki he 20 mai keia la aku. O ka mea i oi ai o keia oihana, o ia no ka hiki ana e hoolianaia na eka i hiki ole i lee ko ke ulu. O keia paha ka hooia loa i k-3 manao ana e lilo io aku ana o keia ka oihana poo ma Hawaii Ht'!Aka. e akahele nae kakou na Haxaii e manao ana e lawe i keia mau aina. no ka mea, o ke kumn i nele ai kakou i na aina 0 ko kakou mau kupuna. i keia la. o ia no ke komo ana aku iloko 0 kekahi oihana, aole ia kakou ka hoohanaia ana a pau pono. O ka oihana kanu ko, he oihana maikai, aka, aole oe ke kanaka. kanu e ike ana i na hana apau. O ka mea iiiia ka halewili ke kanaka e ike ana i na mea apau. A mai iaia mai e loaa ai kau. Ina "he mea hoopono, e loaa io mai ana kau mau mea apau i kuleana ai: ska. ina he mea kolohe, aole e hiki ana ia oe ke ike i kahi o ke kol&he i komo mai ai. O kau e ike ana. ua poho oe. a ua lilo aku kou mau aina. O. ke!3 ka mea e ikeia riei ma Waiakea. I keia la, ua lilo aku ka hooponoponoia ana 0 kela mau aina iloko o ka lima o ka lialewili, a r paaia ana no kekahi mau nakahiki lie 15 paha. Pela no keia oihana o ke kanu halakahlki. Ma ka hoomaopopo ana rac T e aho iki ana paha keia oihana mamua oke kanu ko. Aka. ua like 50 na hoohihia. O ka mea i pilikia ni. oia no ka ike an.i aku he oihan*. a wale no me na dala nui e koi msi ana e laxra mua oe me ke O k.i lilo palau ana i ka aina, F r ie hr ?iui loa. aka. o ka lilo kanu • a nui o na heolilo. l-a hoor :,vpf r-cia he #1-5.00 0 ka eka ho*-

kahi no ka pepa. He $4Q.00 no na pulapula, no ka eka ljookahi. A hui pu aku me na hoolilo palau ana ame kanu ana, e hiki aku ana i ka $223.00 0 ka eka hookahi. A 0 keia mau dala he $100.00 e haawiia mai nei ia oe no ke kokua ana, ua emi iho malalo 0 na hoolilo mua 0 ka eka hookahi. Xolaila, e koi io mai ana no keia oihana a nui ke dala, alaila, hiki ke komo aku. E lilo pu ana no hoi oe ke kanaka i mea nana mau i ka pii ae 0 na nahelehele a koi mau ia mai ana oe e kikou i keia mau nahelehele, i mea e emi iho ai kona ulu ikaika ana. Aole i like me ke ko. I ka manawa e hui ai ka lau 0 ke ko, ua.pau kou luhi kikou ana, no ka mea aole e hiki ana i ka nahelehele ke ulu ae iloko 0 keia paa i ka lau. Aole pela ka halakahiki. E ulu mau ana na nahelehele no ka mea aole e paa ana i ka lau 0 ka lialakahiki. He mea maikai no hoi, i ka manao ana 0 ke kanaka e komo io iloko 0 keia oihana, e ike mua oia i kahi e lilo ai kana halakahiki, a e maopopo mua iaia heaha la, na dala 0 ke tona hookahi. A ina paha e hiki ana e lilo ma ka uwapo. aole mahope 0 ka hiki ana mai 1 Honolulu nei. O keia mau mea apau, e pono no e loaa mua i ke kanaka mamua 0 kona komo ana aku i'oko o keia oihana ma Molokai.