Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 51, 20 December 1923 — MOOLELO O MANUEL G. CORREA. [ARTICLE]

MOOLELO O MANUEL G. CORREA.

l.unaboopoj*opono o ka Nupei\ .f>koa. ko Kilohana Pookela o llc;īvaii, Aloha kaua:—E ■r,i e noi aku i kou oluolu •>u r.';r.nui. 110'u hoi kauwahi kaa v;ile o ka kaua hiwahiwa, : Troolrlo o ka'u kane aloha, i nai ,1 i mai kona ainahanau .kala/ mai aiiiki i ka paeaina H'.-.vsi: nei, kalii ana i noho iho

la a kupa no ka aina, me kona ike hou ole i kona onehanau ahiki i ke kuu ana mai o ktona aho. Hanauia o Manuel G. CorrCa ma ke Kulanakauhale o Pku, Mokupuni o Azorea, Oct. 29, 1848. Wahi a ka'u kane ia'u, i kona mau la opio he mea uui oia na kona mau makua, oiai oia wale no ka laua keiki ia manawa, a i ka aneane ana e piha iaia o na makahiki i ka umi-kuma-mawalu, kona mau makua e hoouna i ka aina e, no ka makemake

ole e lilo oni i koa malalo o ke aupuni, 110 ka mea, o ka rula ia o kc ia uianawa, i ka piha ana lie iwakalua makahiki i ke keiki, e kikoo mai anu ke aupuni no ke a'o ana iloko o ka oihana koa, no ka malama ana i ke aupuni ame ka moi. I ka piha ana o kona mau makahiki i ka umi*kumamawalu, elike me ka makemake o kona mau makua, oiai aole loa ]aua i makemake e noho kauwa kuapaa malalo o ke au-

' puni, me ka noho lanakila ole nou iho; no ia niea, haalele aku la oia i kona ainahanau ia Azorcs. kona mau m'akua aloha, iloko o na la mehana o ka mahina o lulai, 1366, a holo malihiui mai la no ka Tva mua loa no Newbcdford, Amerika, kahi hoi a koua mau kapuaiwawae i helii mua ai i ka lepo o ka manu aeko, ka aina o ka maluhia ame ka lana* kila. Iloko no o ia makahiki ana i hoea ai no Newbedford, na mahina hope puanuanu hoi o ka Hooilo, kepa iho la hoi oia maluna o ka mokuokohola Onvvard no ke anu o Alika, i ka hi'u walawala o ka Laikuela ame ka Boe Heke, a no kona opiopio attie ka lana o ke koko, ua lilo ke anu o Alika iaia i mea ole, a ho kulana laki no hoi ko lakou mamuli o ka piha ana o ka moku i ka aila, oiai, wahi ana, he nui wale o na mokuokohola like ole iloko o ke anu o Alika iloko o ia mau la, mai na liui like ole mai, a no kona lohe ana e holo mai ana lakou uo Hawaii nei, hauoli loa oia, no ka mea ua lohe wale no oia, i kona mau hoa luina 0 Hawaii uei kekahi wahi maikai ! loa. 1 Hc oiaio, haalele ia Alika, a ku 1 Honolulu uei i ka maliina o Oct., 1807. He oiaio kana mea i lohe ai no ka maikai o Hawaii nei. O ke alii e noho moi ana ia manawa, oia ' īio o Kamehameha V, oia hoi o Lot Kamehameha. He halepili ka hapauui o ia manawa, he kakaikahi wale no na wahi halelaau ia Ava, eia nae, he piha me na kanaka oiwi Hawaii ponoi o ka a. o ka oi aku, o ia no ke awa o Kou, Honolulu nei, piha mo na mokuokohola, piha no hoi ke kaona nei i ka poe holokahiki i ke anu o Alika, a pela no hoi i ka poe helo i na aina kukaemanu. O keia mau hoomaikeike a kuu kano, e hooia aku nna au he oiaio, no ka mea ua ike au ia mau Njnea ar>au iloko o ia mau la, a o ko'u mau la opio 110 hoi, a na pua o Kukaniloko e kanuia ana lluna. Nolaila, haalele oia i kona moku okohola mua ka Onward i Honolulu nei, a kepa hou oia i luina no ka moku okohola Gomcl, no ka holo hou ana i ke anu o Alika, ia hele hou ana no ka elua o ka manawa, a piha no hoi ka nioku i ka aila, o ko lakou hoi loa ana ia no ka Ipuka Gula o Kapalakiko, ahiki hou oia no Ilonolulu nei i ka mahina o Novemaba, 1869. O kona hoomaka mua loa ana ia e lawelawe i ka hana ma Honolulu nei me Joseph Scabury no hookahi makahiki, a haalele ia Joseph Seabury, a hele e hana me Joe Morris, no eono mahina, a haalele ia Joe Morris, a noho hana pu me Jason rerry, ka luaui makuakane ponoi hoi o ka Lunakanawai Kiekie Antono Pcrry, o noho mai nei i ka aha kiekie i keia manawa, no ewalu niakahiki ka loihi o kona harta pu ana me ia, a iloko o keia manawa ana e noho liana pu nei me Jason Pcrry o ia ko maua wa i marc ia ai. Hoohuiia maua ma ka bcrita maemae o ka mare e ka Makiia H. H. Parker, ma Kikihale, Feb. 26, 1874. Iloko o na la opio o ko mauā noho mare ana, ua hoopomaikaiia mai ko niaua mau puhaka me na hua ohaha, he mau keikileane elua, oia o John Corrca, ka maua makahiapo, ka mea lioi a- maua i ike ole ai i kona liOpena, i koua hele ana no i ke anu o Aiika, i ke alahele no hoi a kona !uaui uiakuakane i helo ai lie holomoku, o kona nalowale loa ana ia 'iliiki i keia la, a mahope aku ona kona pokii, ka Hon. S. P. Corrca, 0 ka niaua mau keiki keia i hanau ai ma Honolulu nei. Xo ko auo onawaliwali o ke ola kino o kuu kane aloha, haalele oia 1 lui liana a liolo maua i Kipahulu, Maui, no ka hoolana ma'i nna, a hoomaka 'nou oia i ka hana halokuai nona ponoi iho i ka mahina o Apcrila, 1379; a i Kipahulu nei, hanau ai ka ekolu o ka maua mau keiki. o Frank Corrca, ka mea i make īna Honolulu nei.

1 ka nialiina o Aperila, la 30, 18S3 kuai iho la oia i ka halekuai o Kip:ihuhi, a hoi mai la maua ame i:a lei a maua lie keiki no Paia, Maui, no hookahi makahiki ka loihi a maua i nolio ai o ka hanau ana ia 0 ka eha o ka maua mau keilīi, he kaikamahine, a o ka maua kaikamahino hookahi wale no hoi ia, oia o Alrs. Walter Jaff6tt. Mailaila mai, lioi mai la maua me na keiki no Honolulu nei, mai Honolulu nei aku, holo 110 Kauai, a noho ma Kāpaeli, Kokaha, lulai 11, ISSS» Hoomaka hou e kukulu haleKuai, elima niakahiki a oi, a i Kekaīia nei 1 hanau ai ka elima o ka maua mau keiki, oia no hoi ka hope o ka'u mau keiki, Manuel G. Correa, Aperila 29, 189L Haalele ia Kekaha, Kauai, no Honolulu nei, a kukulu hou kuu kane aloha i halekuai ma Tv:inckina, ma ka aoao ma Ewa o ke alanui Nuuanu ame Hokele. Ta makahiki hookahi no o ka IS9I, mahina o Okatoba, kukulu hou oia i halekuai ma Manana, Ewa, a noho maua i keia wahi no umi-ku-mamalima makahiki a oi, a i ka mahina o lulai, 1907, hoopau oia i ka halekuai ame ka lawelawe oihana kalepa ana, a hoi maua no Maili, Waianae, e noho ai, no umi-ku*%,:-maono makahiki, no ka nawaliwali o kona ola kino, oiai ua lu'alu'a na la, ua hapauea mai no h.oi, ua hoi mai la maua 110 Honolulu nei iloko o ]»ulai, 1923, a ma ka home o ka maua maikamahine, Mrs. Walter H. Jarrett, iwaena hoi o ka maua mau keiki, na hunona ame na moopuna lehulehu, i kuu mai ai ōia i kona alio hope loa i ka liora 1 a. m. o ka wanaao Poakolu, Nov. 14, 1923, ma ke alanui ololi Loilani, kokoke i ke alanui Liliha. He oiaio, mai ko maua hoohuiia ana ma ka berita maemae o ka mare, aole loa maua i uhaki iki i na kanawai o ka mare, a ua piha ia maua he 49 makahiki amo eiwa maliina o ka malama ana i ka laahia o ia* mea lie mare, a na ka niake i inoku iho la i ke kaula gTila maemae 0 ka mare. e hoonani mau loa ia ai kona inoa ma na lani kiekie loa, he malu hoi ma ka honua nei, he aloha 1 na kanaka. He oiaio, o kuu minamina i kuu mea aloha he kaue, aole loa ia e nalohia aku, mai na hoomanao ana mai ko'u puuwai aku, no ka mea, ua pili aloha wale ia no e maua na wahi like ole o Oaliu n<?i, Maui ame Kauai, a koe ka moku o Hawaii, aole maua i hiki ia aina, aka, ma ke ano o ka noho ana o ka wahine ame ke kane, aole no au e hewa ke olilō ac : pumehana mau kē aloha o ke kane i kana wahine, o ia iho la ke ano o ka-'u kane, ho oluolu oia me ka heahea ame ke aloha, he Hawaii maoli hoi oia ma ka olelo makua- ; liine o ka aina nei. I kona haalele ana mai la ia'u,

bc ekolu a maua mau keiki ponoi e ola nei, eha hunona ame umi moopuna e ola nei, i ke kuu ana mai o kOna aho, ua kelekalapa koke au i kona pokii ponoi e noho mai la i Wailuku, Maui, !Frank Correa, koe aku ko laua kaikuahine aia no i ka | aina hanau aloha o kuu kane leaul i, j iioho ai. Ma ka hale kupapau o Manuel E. | Silva i malamaia ai ka aha ike o kuu k&pe aloha, a malaila pu hoi ka I maua mau ohana apau ame kona pokii ame kona ohana mai Wailuku mai, ua hoaloha no hoi ame na makamaka, no ka ike hope loa ana i kona kino wailua, a maloko o ka halepule Kakolika Malieokamalu i malamaia ai kona anaina hoolewa ma ka Poaha, Nov. 15, 1923, a ma ka hora 3 p. ia. i ka'i aku ai oia no kana huakai hope loa, no ka pa ilina o Puea, a hoomoe pu ia iho la oia me ka helu ekolu o ka maua niau 'keiki, Frank Correa, ka inoa hoi o kona aiiakala, e noho mai la i Wailuku, Maui. Ko iho la ka olelo a ka Palapala Hemolele, hoi ka lepo i ka lepo, a o ka uhane i ka mea nana i liana. 0 Kona makemake wa!e no ke hana ia. ■ E hoonani mau ; loa ia ai hoi Kona inoa, ia ao aku a ia ao aku. Amene. Mawaho ae o keia mau mea apau, no'u iho ka 'wahino i hooneleia me ka'u mea aloha he kaue, ka'u mau keiki amo ka'u mau moopuna apau, ke pahola a ke aku nei ka ohana, na hoaloha ame na makaniaka, na lakou na makana pua, a .pela hoi me ke ka'i pu ana ma ka huakai hoOlewa o kuu kaue aloha, e lawe aku i ka'u mau mahalo ame jko'u ohana no ka oukou i hana'mai ai no'u iloko o ko'u wa o ke kaumaha ame ka luuluu, a'u hoi e noi aku nei i ko oukou ahonui ame ka oluolu, no'u hoi kekahi leo pulē i ko kakou makua lani kiekie loa, no ka hoomama ana. mai i ko'u puwai i hooluuluuia, ka -wahine i hooneleia ke kane, a o ka'u mau keiki hoi 1 ko lakou nlakuakane, a o ka'u mau moopuna i nele i ko lakou kupunakane. Owau iho no me ka naau luuluu a kaumaha. MRS. ANNA KAONOHI KAMIO CORREA. 350 Alanui Kula, Honolulu.