Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 2, 10 January 1924 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

EHA

 mai i ka huina elike me ia maloko o ka'u bila, no ka mea ke @ke nei au ua oi loa aku keia mamua o ko'u uku," i pane aku @i ke kauka.

 

@A he o'u makemake e wawahi i kena bila. E oluolu oe @ @@@ aku. Ina no kou lawe aku i kena bila haneri dala e @@ po iho ana no au aohe no i kaa ko'u aie ia oe, no ka mea, ua @i loa aku kau i hana mai ai no'u mamua o kena haneri dala a'u i haawi aku la nau," wahi a ka lede me ka haahaa loa o ia nei ana mai me ke kuio loa o ia noi i ike ole ia mamua iloko o ka manawa ana e kamailio mai ana.

P@ h@u ae la ka ula ma ka lae o ke kauka i hou aku la: @@na ua hiki ole ia oe ke haawi mai ia'u elike me ka huina @@loko o ka'u bila hoouna ae no hoi ha oe i ka huina," @aha a ke kauka.

Nanahu iho la ka lede i kona mau lehelehe, a haale mai la na waimaka nunui ma kona mau lihilihi, a pane mai la me ka leo hauhau uwe:

"O ua hiki no ia'u ke uku aku i ka huina o kau bila i nei manawa. E oluolu oe e huikala mai ia'u; aole au i makemake e hana hewa aku ia oe, aka ua piha loa au i ka mahalo no ka maikai au i hana mai ai no'u, a mai nei manawa aku o h@poi mau ana au i na hoomanao ana nou ma ke ano he @@aloha."

Haawi aku la ke kauka Tana i kekahi kunou haahaa no ka @@lede mau olelo e hoomanao mau ana oia iaia ma ke ano ke hoaaloha, a pane aku la:

"Ka hana wale aku no au nou ma ke ano he kauka au a k@'u hana no hoi ia i hoohiki ai nolaila, e ike mai oe, e ka ma@me aole oe i aie ia'u."

Maila, wehe ae la ka lede i kana ekedala a mahope o ka @@@@ ana ae elima mau apana dala gula haawi mai la iloko o ka lima o ke kauka.

"Ka ike au me ka hoomaopopo," wahi ana, "aia kekahi manao iloko ou he mea lokoino au iloko o ke kino wahine; ena nae, in a e hiki ana ia oe ke ike maopopo i ke kulana kupi@pii a'u e ku nei i nei manawa, e hoole iho ana oe aole au he mae, pela ko'u manaoio," wahi ana.

He kunou wale no ka ke kauka pane no keia mau olelo a ka lede o ka haawi ana aku. Aoke hiki e loaa iaia kekahi mau olelo kupono e pane aku ai no ka mea e pili ana i ka ka wahine mea i olelo mai ai he moo oia, a i ole he ano okoa ae paha, a aole no oia i manao e ninau wale aku i na mea hoopilikia, na mea pohihi hoi, e pili ana i ko na wa i hala ame na mea hoopilikia e hoopuni mai ana iaia ia manawa.

E hoohauoli mau ia ana au ke malama mau i kou mau manao maikai e ka hoaloha, no ka mea, ua lilo oe i hoaloha oiaio @o'u iloko o ka manawa i makemakeia ai ke kokua ana mai a kekahi hoaloha, aka, o ke kumu wale no nana i koi mai ka'u e hana i keia, no kekahi pilikia nui no au i maopopo ole ai. Ke manaoio nei au e ike hou aku ana no au ia oe ma keia mua @ko mamua o kuu haalele ana iho i keia kulanakauhale," me ke kumou ana ma. Alaila haawi hou mai la i kona lima no ke aloha hope ana.

Haawi aku la no hoi ke kauka i kona lima me ke kunou haahaa ana aku, a i pu aku la: "I noho oe a makemake ae e ike ia'u kauoha ae me ka hookaulua ole, ua makaukau mau au e lawelawe nou ma na ano apau," i pane aku ai ke kauka, ana iloko on a ia manawa aohe makemake e hele mai ke ole e kauoha maoli ia aku oia.

Haawi hou aku la ke kauka i kekahi kunou, me ka hoopa iki ana aku i ak lima o a lede e kau mai ana, a laila kaha aku la hele me ka nalu nui i loko on a heaha la na pilikia nui i halawai me ka lede iloko o kona mau la o ke ola ana i makemake nui ai oia e kaawale loa aku kana bebe mai iaia aku oiaai ke kamaiki iloko o kona mau la opiopio loa o ke ola ana me keia ao, a beaha la ke kumu o kona kaawale ana mai kana kane mai.

"He kupanaha." wahi ana iaia iho, "ua mareia oia me ka maikai me kana kane, ua loaa ka laua keiki iloko o ko laua manawa i marcia ai, a he keiki hoi i loaa me ka maemae, a eia nae, ke makemake nei kela wahien e hoolilo aku na hai, aohe maopopo iki o keia mea pohihihi ia'u, malia paha he keiki kela i loaa iaia me kekahi kanaka okoa iloko o ka manawa i mareia ai ola i makemake loa ai oia e haawi ku na ka mea i pili ole i ka bebe e malama mai."

 

MOKUNA II. Ka Hookamaia Ana o Kahi Malihini Uuku

 

Ma kekahi kakahiaka nui ae, he elua la mahope mai, ua ikeia maloko o kekahi o na kolamu o ka Nupepa Pakipika @ Bokekona kekahi hoolaha e haawi ana i kekahi poe kupono e ae ana e hookama i kekahi kamaiki wahine, a e hoakaka pu ana e hoounaia ae na palapala noi i keena o ka Nupepa Pakopika ma ka leka.

Ua nui lehulehu na leka pane i loaa ae, no ka mea ua nui a lehulehu ka poe i makemake e lawe i kamaiki no ka makemake mai i kekahi poe i ka elima haneri dala, a o kekahi poe ua makemake maoli no e lilo ia lakou ke kamaiki aole no ke dala akahi ka hoi ka bebe i haawiia mai ma ke ano kamahao ika.

Ua nui a lehulehu na leka pane i loaa ae, no ka mea ua nui a lehulehu ka poe i makemake e lawe i ke kamaiki no ka makemake mai kekahi poe i ka elima haneri dala, a o kekahi poe ua makemake maoli no e lilo ia lakou ke makaiki aole no ke dala akahi ka hoi ka bebe i haawiia ma ma ke ano kamahao @ka.

Hookahi palapala maiwaena ae o na paalpala noi apau i lilo i mea makemake loa na Mrs. Masetona, ka makuahine aloha ole i ke kamaiki, i lilo i mea hauoli loa nana. Ua kakauia ka palapala noi me ka limakakau moakaka, a malalo loa ua kakau na mea noi i ko laua mau inoa, "August a me Alice Damon."

Mai kekahi paamare opio mai ia palapala noi o ko hoounaia ana mai, a ua hokakaia e nae mea noi ke kumu o ko laua makemake loa ana, o ia hoi he mahina wale no mamua aku ka make ana o ka laua bebe kaikamahine, he bebe he mau pule ka kaikahi wale no ke ola ana mai kona hanauia ana mai, a ua nui loa ka ehaeha o ko laua naau no ka make ana o ka laua bebe, ua mehameha ko laua home, aole e like me ka manawa @@@@ ana o ka laua bebe he loheia aku ka uwe mai, a no ia make ana on a ua pili kaumaha loa laua a no ia kumu i makemake loa ai laua e lilo ke kamaiki wahine ia laua i loaa i mea nani ma ka hakahaka o ka mea hoohauoli aku ia laua, a aohe hoi he mau mea akeakea, a i ole moolelo maikai ole paha e pili ana me kona hanauia ana, a i ole kona mau makua paha, ua @@@@ii i hoolahaia i mea hoohauoli aku ia laua, a aohe hoi he mau mea akeakea, a i ole moolelo maikai ole paha e pili ana me kona hanauia ana, a i ole kona mau makua paha ua hauoli leoa laua e lawe i ke kamaiki, me ka lawe ole i hookahi keneka o ka elima haneri dala i haawiia maloko o ka hoolaha.

Mahope iho o ko mrs. Masetona heluhelu ana i ka palapala n@i kakau koke iho la oia i kekahi palapala a hoouna aku la i na mea i hoakakaia na inoa maloko o ka laua palapala noi o ka loaa ana mai, me ke noi pu aku i na mea noi e kipa mai e ike iaia ma kahi ana e noho ana me ka hookaulua ole, a iloko hoi o ka manawa kupono loa a laua e ike ana, ma ka hora 10 o kekahi kakahiaka nui ae, aole oia e kaawale aku ana no kekahi wahi okoa, aka, e kakali ana oia no ko laua hoea mai.

Ma ka hora ponoi hoakakaia ua hoea mai la na mea na laua ka palapala noi a Mrs. Masetona i apono ai i ka hokele ana e noho ana, he keonimana opio ame kana lede, he mau opio a Mrs. Masetona i nana mai ai he mau mea ulakolako, he kulana o ka poe kiekiea he oluolu hoi e lilo ai no i mau makua maikai no kana keiki, a hookipaia ae la laua maloko o ka rumi hookipa, a i ka lede Masetona e haka pono mai ana i kana nana ana maluna o na malihini, ua loaa koke no ka manao iaia he mau mea kupono na malihini e lilo ai i mau makua no kana keiki.

"O Mr. ame Mrs. Damon," wahi a Mrs. Masetona o ka hookipa ana aku ma ke ano paa rula a ma ke ano hoi e hoike aku ana he lede oiaio oia. "Ke hauoli nei au i ka halawai ana me olua i keia kahiaka, a ke hookipa mai nei hoi ia olua me ke ohaoha."

"E oluolu ana anei olua e komo mai a e noho iho e hoomaha?" wahi ana o ke kono ana ae.

Ua ae koke ia mai la kana noi, a i na malihini i haule iho ai iluna o na noho, alaila hoakaka koke mai la no i ka laua hana o ia hiki ana mai e like me ka hoakaka maloko o ka palapala o ka loaa ana aku ia laua.

"Mahope iho o kuu nana ana i na palapala noi a pau o ka loaa ana mai a he lehulehu no hoi ia mau palapala noi, ua hooholo au i kuu manao o ka olua noi ka'u e apono, a pela au i hoouna pololei aku ai i ka palapala ia olua e noi aku ana no ko olua hiki kino ana mai, no ka mea, ua ike au maloko o ka olua palapala noi ua makemake io maoli no olua i keiki no ke pani ana ma ka hakaka o ka olua bebe i nalowale mai ko olua mau alo aku.

"Aka nae, mamua o ko kakou komo ana aku iloko o na kukakuka ana maluna o keia kumuhana ea, ke makemake mua nei au e lohe aku i kekahi mea e pili ana no olua ame ka olua mea e hana aku ana ma nei mua aku no ko olua pono a no ka pono pu o ke keiki e lilo aku ana ia olua."

He kanaka opio ke keonimana, nona ka inoa o August Damon, a nona hoi na makahiki aneane i ka iwakalua-kumamalima, oia o na malihini ka kamailio mua mai me ka hoakaka ana mai aia ko laua home maloko o ke kulanakauhale o Bokekona; he kupakako kana hana noloko o kekahi halekuai kamaa nui; he ukumahina maikai kona, a ma kana hoomaopopo iho ia manawa he la no e hiki mai ana e lilo ana oia he hoahui me ka on a nona ia halekuai aole i mamao loa, in a nae no ka holopono o ka hookeleia ana o na hana a ia hui ma ia mua aku.

Wahi hou ana he nui kona ame kana wahine makemake i ke keiki, a ma ka manawa i make aku ai o ka laua keiki, ua aneane maoli no e naha ko laua mau puuwai no ka nui loa o ka minamina. Ua hooholo laua in a nei no ka loaa o kekahi keiki hou ua laua ma ka hookama ana, a lilo hoi ia keiki i mea aloha na ko laua mau naau, e haawi ana laua i ko laua aloha apau maluna on a me ka haawi pu i ka laua mau pulama kiekie loa ana, no ka mea, e manaoio iho ana laua o ke keiki i loaa mai la ia laua, o ko laua hooilina aku ana ia.

No ko laua ike ana i kana hoolaha maloko o ka Nupepa Pakipika ma Bokekona i hooaaia ae ai ka makemake iloko o laua pakahi, a hooholo koke iho la e hoike koke mai maloko o ka palapala noi me ka manaolana e hoooia ana ka iini a ko laua mau puuwai pakahi,

"Aohe mea noi i oi aku ka maikai mamua o ka olua," i pane aku ai o Mrs. Masetona. "O keia no hoi ka manawa kupono maikai loa ana i ka mea uuku, nolaila aohe a'u aua hou ana iho iaia, ke kaawi aku nei au iaia no olua me kuu naau oiaio a pau, na olua ia bebe mai keia la aku.

"Ke ike aku nei au e haawi ana no olua i ka olua malama kupono loa ana me ke aloha pu ia elike me ia a olua e malama hiipoi ai i ka olua keiki ponoi; e hea ana olua i ko olua inoa maluna on a, e hoonaauao maikai ana iaia, a e lilo ana ke kamaiki i hooilina no olua, a o na pomaikai apau i loaa ia olua e haawi ana olua iaia, a e lilo pu ana oia i mea aloha na olua.

"O keia ka aelike a'u e hoopaa nei mawaena o olua ame a'u, a ma ko'u aoao ke hoopau loa nei au i ko'u kuleana ko'i ma na ano a pau maluna ona mai keia la aku, o ka huina dala a'u i hoakaka ai maloko o ka hoolaha e haawi pu aku ana au ia ia olua, aole ma ke ano he makana a he uku paha no ko olua malama a lawe ana iaia, aka he kokua ia na'u ia olua no ka hoopau ana ae i kekahi mau hemahema o ka olua kamaiki."

Ia Mrs. Masetona e noke aku ana i ke kamailio aole hookahi manawa i hookaawale ae ai o Mr. August i kona mau maka mai ka helehelena ae o ka wahine ui e noho aku ana mamua on a. Aia ma kona mau papalina ka ula me he mea la ua wela i ke ahi, no ka piha inaina ame ka hoowahawaha i ka wahine.

No Mrs. Alice Damon hoi, he helehelena haikea kona e nana mau mai ana ia Mrs. Masetona, me ka nalu nui iloko o kona naau no ke kumu o ka wahine i kiola ai i kana bebe a hoolilo aku na hai e hanai a e malama mai me he holoholona la, a iaia e hoolohe mai ana e naka wale ana no kona kino i ka haalulu no kona ike maoli mai i ka nele o ka naau o ka wahine i ke aloha i kana kamaiki me he mea ua nele maoli no i ka uhane aloha iloko ona.

I ka hooki ana iho o Mrs. Masetona i kana kamailio ana he mau minuke lehulehu i hoohalaia mahope iho me ka puai leo ole o kekahi o lakou, no ka mea ua loaa ka ike ia Mrs. Masetona ia manawa aia iloko o na malihini e noho mai ana na manao kahaha no ke kumu o kona makemake ana e hoolilo i kana kamaiki ma keia ano kamahao loa ia hai, a heaha la ke kumu nana i hookokono iaia e haawi i kana hanaukahi i ka mea e i pili ole i ke kamaiki ma ka io a ma ke koko.

Ua hiki iaia ke ike aku me ka maopopo o na malihini e noho mai ana mamua o kona alo ia manawa he mau opio laua i hoonaauao maikai ia, he kulana hiki ole o laua e ninauia; no ke kane ; ana e ike aku ana he kulana o ke keonimana oiaio, a no ka wahine hoi he lede oia ma na ano a pau, nolaila iaia e nalu ana iloko on a no ko lauaa mau ano, ke ike pu iho la oia nona iho i kona kaupaona ia mai e na malihini, a ua ikeia mai kona mama loa ma na ano maikai a pau i pili i ke ano o na wahine i hoonaauao maikai ia, o ka oi aku i na makuahine.

No ka hiki ole hou iho iaia ke hoomanawanui ua pale ae la oia i na manao hoopuhili a alalai mamua o kona alo, me ka hapai ana ae i kona mau poohiwi i maa ole iaia i ke hana elike me ia mamua aku, aea ae la kona mau maka hookiekie iluna a i mai la:

"Ua apono mai la anei olua i na kumu apau o ka aelike mawaena o olua ame a'u a'u i hoakaka aku nei?" Me kona nana ana aku i ke kane a i ka wahine ia manawa like.

"E ka madame maikai," wahi a Alice Damon i ninau mai ai, "pehea la i hiki ai ia oe ke hoomanawanui i ka ehaeha o ka hookaawale ana aku i kau kamaiki ma keia ano iho la, ke kamaiki hoi nona na pana e hooniia ae ana e kou koko ola ponoi? Aole anei he aloha a he minamina hoi i loko o kou puuwai nona?" oiai na waimaka e hiolo mai ana ma na lihilihi maka o ka wahine opio.

"E ka lede maikai, he ninau kena au i ui mai la i ae ole ai au e noonoo no kekahi minuke," wahi a Mrs. Masetona o ka pane ana aku, me ke pale ana ae i kona mau lima ame ka huli aku hoi o kona alo i kahi e; "aole no hoi au e hoakaka aku, ana i kekahi mea maluna o ia ninau au; o na mea oiaio a pau e koe no ia me a'u, o ka'u wale n oe hoike aku ia oe ua paa kuu maano e hoolilo aku i ke makaiki i ka mea e makemake mai ana in a he makemake mai ana in a he makemake io ko olua, e hoike aku in a no ka lilo aku ona ia olua alaila o ka hana maikai wale no m ako'u aoao oia ka hoolako ana aku iaia me ke dala."

 

(Aole i pau.)

 

KA LEI I ALOHAIA, MISS ROSE PALAILE PALEA

 

He maha ma o no na luhi,

He hale alii e maha ai,

He hale Iasepi a gula,

A Iesu i kukulu ai.

I kuu kapena ahonui, Mr. Sol. Hanohano, Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa Welina kaua: - Eia hou no au imua ou no ka elua o ka manawa.

He mau mahina wale no ke kawa o ia waimaka hiki hou no keia lono hoolelehauli, me ka ehaeha.

Nolailae noi aku ana au i kou lokomaikai no'u kekahi rumi kaawale o ka kaua hiwahiwa, no kahi puolo waimaka a ke aloha e kau ae la maluna nana ia e uwila aku ma na aekai ou e Hawaii aloha, i ike mai ai ka ohana mai Hawaii Moku o Keawe, ahiki aku i ka moku o Kahelelani.

Ia'u e noho ana me ka nanea, ame ka pa a ka makani kaulana o na Kalihi nei, me ka haupu ole ae he mea hoehaeha ahiki maii, hoea mai ana ka elele waha ole he leta, wehe ae la a heluhelu iho la i ka manao, a ike iho la me ka hoohewahewa ole maluna o ke aiai o ke kanana na kuu pokii aloha, e i mai ana  i ka mea ehahea o ka naau. E kuaana e ua hala i ke ala hoi ole mai ka lei a kaua he kaikamahine.

Ho wa iho la ia o ka waimaka e haloku ana, e hoopulu ana i ka lihilihimaka, me ka ehaeha o kuu naau, noonoo ae la, i ka homo i noho aloha ia me na keiki. Aloha no!

Kauai kihapai pua nani e, aina hanau o ka lei heleloa a makou na kou alohna no i hiipoi iho la ko lei onaona, nau iho la no i milimili me ke aloha, ma ko poli no oia kahi i walea ai i ke konane, i kou alo iho la no kahi holoholo ai, e hoonanea ana i ka pa a ka makani hu'ihu'i, o kou hoohemahema iho la no ka ia i ko kama, auwe ko lokoino e!

Aloha Kekupua e kahi a ka lei heleloa a makou i noho ai, kupa a kamaaina in a wahi apau malihini ka hele ana mai me kona mau makua me na pokii. Na ka makua i noho ia wahi, no ka hana i mea e pono ai keia ola ana. Aloha na paia o ka home, ua pau ka maalo hou ana o ka lei a makou, ua pau ka lohe hou ia ana o kona leo aloha, ua pau no ka wa pau ole.

E Polihale i ka pahapaha e, a Nohili i ke one kani i ka hone mai me he waiolina la,  a me ka pua ohai o Papiohuli, a ke kula laula o Limaloa, ame ke kaha o Kaunalewa i ka ulu niu i ka peahi mai me he ipo la.

E Waimea i ka waiulailiahi, a me ka waikea o Makaweli i hui ia, ame ka auwai a ka menehune i ka lae o Kikiaola, me ka makani anu he waipao. Eia aku nei paha ka lei heleloa a makou me oukou kahi i hooipo ai, auwe ke hoala mai nei Pupukaniao.

Aole oia e lei hou ana i ka paha paha, a me pua o ka ohai. Aole i ka wai anapa i ke kula, ia wai alualu a ka malihini, aole oia e maalo hou ana i ke kula laula o Limaloa, aole oia e ike hou ana i ka lau o ka niu i ke ani peahi mai me he ipo la, aole oia e lohe hou ana i ka hone mai o ke one me he kaula eono la o uwebone, aole e hoopulu hou ia ana kona ili waianuhea i ka wai ula me ka waikea no ka wa mau loa. Minamina wale!

Ma ka home oia kupunakane J. P. Kaapuuwai, ma Kauwaihee, Kekahi, Kauai, i haalele mai ai i keia ola honua ana, ka makou lei aloha i kona mau la opiopio me ka minamina nui ia, Miss Rose Palaile Palea, imua o kona mama aloha, aole kona papa ame kona mau pokii ame ka ohana i ike i kona hanu hope i ka manawa i kipa ae ai ka anela menemene ole o ka make a kaili aku la i ka hanu ola, a niau pulaneho aku la i ke ala hoi ole mai, ma ka la 16 o Novemaba makahiki 1923. Auwe ka mea pilihua e!

Ua waiho iho la i ka ukana luuluu he aloha na'u na kona Aunty Mrs. Dora K. Craig, ame kona mau makua aloha, Mr. ame mrs. John Palaile Palea, na pokii Miss Dora K. Palea, Miss Edith Palaile Palea, a me hookahi kaikunane, Mas. William N. Palaile Palea, a me kona hanaumua Miss Mary K Palaile Palea e hono nei i ka uluwehi o Honolulu me ka huikaulua o ke taona.

O kona mau kupuna ponoi e ola nei nana mai kona mama, Mr. ame Mrs. J. E. Huluaulani, ame ekolu auntys, Mrs. Emily K. Pa, Mrs. Emma H. Kaiwi, ame Miss Hannah K. Huluaulani e noho mai la i ka moku o Kahelelani, aole no lakou i ike i ka hanu hope o ka loi heleloa a makou, no ka mea ua oki ke kai kaawale, e uwe kumakena aku me ka ehaeha ke kaumaha. Auwe ka mea manaonao e!

Auwe olua e o'u mau pokii i hoonele ia i ka mea aloha ho kaikamaihine, ua luhi ia, ua lei ia, ua milimili ia, me ke aloha keiki oiaio, a nui no boi, me ke kau mau aku o ka manaolana maluna on a no ka pono o keia mua kau. Eia ka ua poho o keia mua aku. Eia ka ua poho ia mau manao, ame ia mau upu ana. Ua pau ka lohe hou ia ana o kona leo nahenahe i ka hea mai ia olua, ame kona mau pokii, ame ka ohana e kipa aku ana. Heaha no la keia hala nui i paweo mai ai, a ike ole mai o ka lei aloha a kakou, a hele hookahi aku la, me ka haalele mai ia kakou e u me ke kanikau aloha aku me ka ehaeha. Auwe kakou e!

E Oahu e, i ke one o Kakuhihewa me ka huikaulua o ke Taona, ame ka Ua Kukalahale e, ua pau kou hoopulu hou ana i ka ili o ka lei heleloa a makou, ua pau kona maalo hou ana ma kou mau alanui.

E na ale o Kaieiewaho, ame Kaieieloko e, ame ka halelana nana i hiipoi mai i ka lei heleloa a makou, ua pau ka au hou ana i ke kai, ua pau ka au hou ana i ke kai ua pau ka ike hou ana i ka luhiehu o Honolulu. Aloha no!

E kuu nui ohana e noho mai la i ka moku o Kahelelani e, eia aku nei paha ka lei a kakou me oukou i ke kui lei momi o kai, ame ka ui libano o ke kuahiwi i hui ia me ke koa lau lii o Koolaukani i ohu i wehi no ka wahine, i ohuohu ka hele ana o ke ala, no ka mea ua hele i ke kakahiaka i ka wa ma'u i oluolu ka hele ana a ka huakai a ka lei heleloa a kakou. Auwe aloha wale e!

E Pakala e kahi a ka lei heleloa a makou e hele ai, eia aku nei oe ilaila me Aunty Lilia ma kahi i walea ai i ka lohe i ka nehe mai o ke kai i ka pueone, ame ka holu mai o na ale o ka moana kai lipolipo.

E ka lei heleloa a makou e, eia au la ko aunty ua luuluu Hanalei i ka ua nui, ua po i ka noe o Alakai, i ka peahi ia e ka ualoku a eha au i ka eha lima ole a ke aloha. Auwe kuu menemene e!

O Kekaha, no kona wahi i hanauia ai, no ka la, ame ka mahina ka makahiki aohe maopopo ia'u.

Ua hoomoo ia aku ke kino o ka lei heieloa a makou me ka ohana, a me na kupuna i hala e ma kela ao, ma ka ilina o Kekaha ua kuu ka luhi ua maha no ka wa mau loa. A ko iho la ka ka Buke Nui e hoi ka lepo, ka palaho i ka palaho, a o kona uhane e hoi aku no ia ma ka poli aloha o kona Haku, a e kali no ke kani a ka pu a ka anela, a e ala mai ko na ilina. Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku. E hoomaikaiia aku Kona inoa Ihiihi, Amene.

Me keia mau manano aloha ke hooki nei au me ka mahalo nui i ka lunahooponopono ahonui me na keiki o kou papapa'i ke aloha nui.

Owau no me ke kaumaha,

MS. DORA K. CRAIG,

2002 North Queen St. Kalihi-kai.

 

HE HOALOHALOHA

O makou o na hoahanau o ka Ekalesia o Kahikuonalani, Ewa, ame na haumana Kula Sabati ame na lala o ka Ahahui C. E., nie na manao luuluu o ke aloha, ame ka minamina, no ko makou hoa paahana i haalele mai i keia ola ana, ma ka la 10, o Dec. M. H. 1923, a hoi aku la me kona Haku aloha, oia o Edward Pulawa Kahalehili, kekahi o nei opio hooikaika loa ma na hana a ka Haku ma keia Ekaleisa, nana i hoeueu ae i na makua, no ka malama mau i na halawai ma na apana.

Ua kukulu aku oia i keia mau hana, ma Waikele, Pearl City ame Puuloa, ma keia hapa hope o keia makahiki, o keia iho la uhane maikai i loaa i keia opio; a owai la ka opio e pani ae ana ma kona wahi! Ua lilo kana mau hana, i kiahoomanao na kona mau hoa paahana, e hoomanao mau ai no ke koena aku o ko lakou mau la.

Nolaila, ke koto pu aku nei makou me ka ohana me ke kanikau pu ana me na manao luuluu o ke aloha, a, ke nonoi ae nei ka makou leo pule na ka haku no e hoomaha mai i ka ohana ame kakou, Amene.

O makou iho no me ka minamina,

Komite Ekalesia: -

REV. H. K. POEPOE

Komite Kula Sabati: -

MRS. SARAH KAAIAHUA

Komite Ahahui C. E.: -

MRS. M. KEALA,

 

NA MEAHOU O KA PALI PO I KA OHU

Mr. Sol Hanohano, Ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, ke Kilohana a ka Lahui, Aloha Karisimaka kaua: - E ae mai kou hanohano no'u kauwahi keena kaa wale no ka'u wahi meahou e kau aela maluna a nau hoi ia e uwila ae apunui Hawaii a Niihau.

He nui ka ino o ka pali po i ka ohu nei i keia mau la iho nei, e ua ana ka po me ke ao, e pa ana ka makani hoolua me ka ikaika, kahe ka wai o kahawai a komo iloko o kekahi mau loi kalo a ka hui, a malalo o ka home o kekahi poe. Nahaha pu ke kahawai ma ka muliwai ponoi o Halukuluku. Nui ka ino o ke alanui ukele ukele me ka pakika pu. Hiolo ka pali, pohaku ame ka lepo waiho ana i luna o ke alanui.

Hoea mai i ka Poalima, Dec. 21, 1923l, akahi no a maile mai, a ma ia ahiahi he kumulaau Karisimaka ka i malamaia oiai ua hoike ia mai la ka lohe i Honokohau nei he ka-laka ke hoouna ia mai ana, eia nae, kali aku a hala ka manawa, hai ia mai la ka lohe aohe kaa. Eia ka mea apiki, ia manawa pokole noonoo ae la makou e kii ia Mr. D. Kapaku i kona kaa e lawe ia makou oiai ua kii aku la kekahi o makou o Mr. George Wailama eia nae, aole i hiki aku i ka home o D. Kapaku ua kahea hou ia aku la, oiai ua loaa hou mai la ka lohe ma ke kelepona e hoea mai ana ke kaa eia ka he kaa kulana, bhe buick e kalaiwa ana e Baby Joe Amaral Jr., oia nona no ka ia kaa. Ke hoola wale ala no makou kou mea kakau nei Mrs. Emily K. Pali, Mr. Simeon H. Pali, Mr. George Wailama, Mr. John Paele Mrs. Lizzie Choy Foo, Selma Choy Foo, me ekolu keiki liilii me ka'u pepe, Mr. Manuel Kikiwi, a oiai o Selma Choy Foo kekahi haumana kula i makemakeia. Hoea mai ua moku kaa nei o makou o ko makou eleu aku la no ia me ka hoohakalia ole iho oiai aia mau ka iini e ike aku i na hana.

Kau i ke kaa, a hoea i Pohaku pule ia wahi hala ua moku kaa nei me ka ino, eia ka ua hanee ae la ka pali a paa ke alanui i ka lepo me ka pohaku. Ma ia wahi ku iho la ko makou kaa, lele aku e nana a eleu aku la na kane olokaa i kekahi pohaku a kaawale ke ala, a lele no hoi kekahi pohaku i ka pali ilalo. Ma ia manawa ua akeia ke alanui e hiki ai ke kaa o ka pau ae la no ia o ka pilikia. Kau no hoi ke kaa ma kekahi aoao o ka pau no ia o ka ono o kekahi huila, aole i hanaia ia huila oiai ua lako no me kekahi huila okoa e ae. Komo mai ka mea hou kapae ka mea kahiko a o ko makou kau ae la no ia oia ua paa ae la no Honokohua ka pahu hopa.

Hoea i Honolua e kuku mai ana ia poe ohua ua piha ke kaa a he elua kaikamahine kula i kau mai, koe aku ka nui. Haalele ia Honolua hoea i kahi o ka halepahupahu ma Honokahua, ua piha mai o a o, eia nae, o ka noho hookahi imua loa malaila aku la ka poe o Honokohau. Ke noho la a nana aku la i na hana e hanaia ana, he ui, he nani, a o ia ka keia makapeni e mahalo ae nei i na kumukula na laua i ao i na keiki a na makua mea keiki, a hau oli ka manao o ka makua i ka lakou mau keiki, a in a o wau a he keiki ka'u, o hauoli loa au.

Naauao maikai na mea i aoia, nolailaia oe e Miss Ah Sam, nou ka'u hoomaikai nui, hui pu ia me kou hope Miss See Yet, no ko olua hooikaika ma ke a'o ana mai na keiki nui a na keiki liilii. Nui ka eleu. Ike aku la au i ka'u mau Niece Hattie Cockett ame Engeline Cockett, e niniu mai ana me ka nui kamalii a ae, me na lei ma ko lakou mau lima, a he hulahula kaula hao paha ia, a koe aku ia aole au i maopopo, he poaipuni ae la, a pau komo aku la komo mai pakahi, palua, a pakolu, a paha, ae la. Auwe he ui maoli! Kukuli iho la a he ku pakahi ae la a peia aku ana; he nani maoli. He aka me ka piha hauoli ko na mea apau. Aole pau ilaila, ike aku la no au i ka'u mau niece he lolewawae kaawe ko kekhi, eia ka, o Jack kona inoa, a o kekahi hoi o Bill ae la ka Nui ko'u hauoli, in a na'u kekahi keiki o kela mea e ko'u hauoli me ka hoolohe mau nae is na ao maikai like ole a na kumu, koe aku no hoi na mahele kupono ole.

Pau na hana hoikeike, o na keiki hookani pila o na Honoapiilani @ alakaiia ana e Mr. Charles Keahi o Kahauiki me kona mau keiki.

Pau ia, hoea mai la o Santa Claus me kana eke kanake na na kamalii ia wa ua lululima pu oia me lakou a haawi na makana nui ka hauoli o na keiki. Ua kahea pakahi ia ko lakou mau inoa apau na keiki hele kula, o na keiki hele kula ole aku. Malalo o ke kokua ana a ka Haiolelo Mr. John Kukahiko, ia Miss Ah Sam kokua me M@. Seiki, ame Mr. Eddie Watson. Pakipaia mai e Mr. Baleh he ma@ pahu apala imua o ka lehulehu.

Pau ia, ua hoolaha mai la ka haiolelo, he hula mahope iho. Ma ia wahi aole au i ike aku oiai ke all boat mai la na wiliki o ke kaa e hoi, kahea ana no ka haiolelo o Honokohau,o ka hoi iho la no ia, oiai ua pau ae la no ka mea i ma naoia, na hana ano nui oia po. Kau i ke kaa he kalaka mai la keia no ka pali po i ka ohu ka hopena a hoea no hoi i ka home me ka maikai mahalo no. Nolaila ke mahalo pu aku nei makou i ka Hui o Honolua no na manawalea he nui malalo hoi ka hoomalu ana a ka mea Hanohano Mr. David T. Fleming.

Maluna e o na mea apau ke poi aku nei keia makapeni e lawe aku i ka hoomaikai nui me oukou, a na ka Haku o ko kakou Makua hookahi wale no ma ka lani e hoonui aku i ka ike ame ka naauao ia oukou pakahi a pau. O ka'u pule keia ma ka ino o Iesu Kristo. Amene.

Me oe e Solo, Hanohano ame kau mau keiki hoolele hua kepa@@ ka mahalo nui,

Owau iho no,

MRS. EMILY K. PALI

Honokohau, Maui,

 

HAUOLI KARISIMAKA MA MALAEHALA, WAIALUA OAHU

Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha Karisimaka kaua a nui loa: - E oluolu mai hoi oe ia'u in a he rumi kaawale kekahi o kou moku, no'u hoi ia rumi.

Ma ke ahiahi o ka Poakahi la 24 ua kaheaia na mea apau e hele mai, oiai ua hoomakaukauia na mea apau e Josia Kanihonui, ke keiki puuwai hamama o ka Ehukai nei.

Ma ia ahiahi no hoi, nui ka ua, ua hoomanawanui kana wahine i na mea a pau i hoomakaukauia. O ka poi no hoi, ka i'a ka waimomona oe, o ka apala, alani, meaono ame ua meaai Hawaii apau, aole e hiki ia'u ke helupapa aku, no ka mea, ua ike kakou i ka mea i maa ia kakou.

Ua hele mai na makua, na keiki ame na moopuna, na hoaloha, he elua haole me makou oia o Hanale ame John Bulu. Ua maa kakou ia laua.

I ke kokoke ana i ka manawa, ua malike ae la ka ua, o ia ka manawa a ke keiki i haawi ae ai i kona papa nana e hoomaikai i ka mea nona ka la oia o H. N. Kanihonui, i ka pau ana o ka pule, ua ai makou i na mea i hoomakukauia, a ua lawa me ke kupono, a ua eha no hoi o Hanale ia Keoni Bulu.

Me na keiki o kou keena pa'i ka welina @@@ ole.

@. H. KAWELOWAI

Waialua, Oahu.

 

OIAI E OLINOʻANA KA LA

Ua manao makou e pakele ana la i kekahi o keia mau kuaua ikaika i ka wa e kulu ole ana keia mau kaupoku paa. Ua kuhihewa loa nae makou. Aka nae ua olino hou mai ka la, nolaila e makaala no ka palekana a e

Hana i Kaupoku

Ka Elastic Cement

Ka alahele e hoopau ai i ke kulu

O ka Ru-ber-oid

uhi maluna iho o ke pili, he alahele hoomakaulii a holopono loa ia no ka paku'i ana aku i ke ola o kaupoku kahiko

Ina Hiki Ole ke Hana Hou

Kau i kaupoku hou o na Pili Ka Ru-ber-oid me ka ta ame ka pohaku okaoka, a i ole Uinihapa.

Kakau mai a i ole kipa mai e ike i ko makou loea o na kaupoku me kou pilikia a nana e hoike mai i ka mea kupono loa.

 

LEWERS & COOKE, LTD.

Poe Loea ma na Lako Kukulu Hale Mahope mai o ka 1852

169-177 Alanui Moi Hema