Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 3, 17 January 1924 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hoopukaia i na Kakahiakr. Poaha Apau

IO KA LAHUI HAWAII

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., January 17, 1924.

NA HOOLU APAU.

Hoohihi ka Manao no

Kekahi Keiki Hawaii

 

Kikooia Mai Nei o Thomas Kaeo e Kekahi Hui Kiionioni o Amerika no ka Hoikeike Ana i ka Lelekawa

 

            Me ka moeuhane mua ole, aia ua @ laki ame ka pomaikai ke hookokoke mai la imua o kona alo, aia @ iloko o kona nanea, i hoea mai ai ka hoike i kekahi keiki opio nona ka inoa o Thomas Kaeo, ua makemakeia oia e kekahi hui kiionioni o Amerika. e lilo i mea hoikeike @kawa. no ka uku o kanahikukumamalima dala o ka pule.

            O ke ano o ka loaa ana aku o ka @ piʻi ana ia Thomas Kaeo, pehea no ia:

            He makahiki a oi ae nei i hala, ua kipa mai la kekahi o na moku@ honua, me na malihini makaikai no ke awa o Honolulu nei, @ me ka hana maa a na ka@ ka uwapo, ka au  ana aku maloko o ke awa, no ka luu ana ma ilala e kiolaia mai ana e na @ iloko o ke kai, ua au aku la o Thomas Kaeo, me ka nui ae o na @, no kahi o ka mokuahi e hookomo mai ana iloko ae o ke awa@ ka pili ana mai nae o ka mokuahi i kauwapo, ua pinana aku @ Thomas Kaeo noluna o ka one@ na malikini makaikai ke ako@ la iluna o ka oneki o ka moku, @ maka aku ai ke keiki @ iloko o ke kai, me ka @ no kela aiwa@ ka mea a na ma@ ole ai, ua noke ae @ i ka huro, me ka paʻipaʻi @ e hoike ana i ka nui @ mahalo no Thomas kaeo@ kanaka kiionioni ma@ e ka mokuahi i kela manawa i ike pono i kela Iele ana o Kaeo iloko o ke kai, ua kauoha ae la o i kekahi mea, e ninau i ka inoa kela keiki, ame kona wahi i noho 1.Ua loaa i'o i kela kanaka ka inoa o ke keiki opio ame kona wahi i noho ai, aka nae mi o kona hoea lion ana no Amerika, na nalowale iho la kela pepa,, hooamanao, aka nae aia ka minamina iloko ona, no ka hiki ole iaia ke hoomanao i ka inoa o Thomas Kaeo, no kela kumu, i kakau okoa ae ai ka hui hana kiionioni, i noho aku ai oia, ia Frank L. Kern, o ka Ahahui Kalepa o Los Angeles, iho la i hookoloia mai al ahi ka loaa ana o Thomas Kaeo, ka Poalima aku nei i hala, a hoikeia aku imua ona, ka nuhou hauoli, kona makemakeia mai e holo Amerika, no ka hoikeike ana i ka lelekawa, me ka ukuia he kanahikuakumamalima dala no ka pule.

            O kona mau hoolilo o ka holo ana aku no Amerika, pela me ka hoi hou ana mai no Honolulu nei, ma hope iho o ka hala ana o na pulle he kanakolu, ka manawa a ka hu kiionioni i makemake mai ai iaia me kona uku pu ia i kela ame keia pule, he $75.oo.

            He keiki opio o Thomas Kaeo, riona'na makahiki he 17, iwaena ka nui o na keiki i ike mau ia i k hele i ka auaukai, i ka lelekawa, o Thomas Kaeo, hookahi ka mea nui o kona akamai, ma ke kuwalawala aua, iaia e lele mai ai mai kahi kiekie mai o kanahiku kumamalima kapuai.

 

KA NUI O NA AUHAU KAA I OHILA HE $85.489.

 

            Hele o na pule mua elua o ka @ ana o na auhau kaa ailaea e ke keena puuku o ke kulanakauhale ame kalana he 282o mau kaa amobile ame 61 mau kaa mokokaiaa:a:a i hookaa ae i na auhau a no aa hebc o na kaa, o ka huina nui o aa.i daia i loaa ae i ka Puuku Kulanakauhale, D. L. Oonkling he $85, 459.95. Mailoko ae o keia huina: nui he $72,194.95 i hookaawaleia ae no ka waihona o na alanui, a a ke kacena iho, $3295 no ka waiona hoolilo o kela ame keia.

            Ma ka hoohalikeia ana me ko aa 1923 he 583 ka oi hou ae o ka o na kaa otomobile i keia rak.ihiki, a he 9 ke emi iho o heluna o na kaa molokaikala,

            Iloko o ka manawa like me ko ka ua hookaaia na auhau maana.a o 2238 mau kaa otomobile ame 62 mau kaa mokokaikala, o na dala aahiia no na kaa otomobile ame t.akokaikala he $6o,223, a no na papahelu he $2689, huina he $62,aC. Nolaila o ka oi hou ae o na 'a'a auhau i ohiia i keia makahiki ke $11,911.95, no na auhau kaa a he $606 no na papahelu, ua like ia me $12517.95.

            A o'.ai hookahi keneka ka auhau aaluna o ka paona kaumaha hooa. a.hi na hookaaia ae ka auhau manna o 7.219.495 paona, a i ole maa'.na o 361o tona o na kaa otomoa:itj ame mokokaikala i huiia, maaa,:na o keia mau tona na auhau hoikeia ae nei he $85,489. Ma in la 29 o Feberuari e hookaa pau a ae ai na auhau no na kaa a me papahelu laikini, a ke kaa aku j.ahope e hanan ana ka auhau he a' rtakeneka.

 

HOPUIA HE KEIKI NO KA WAHI PUUPAA.

 

            Ma ke Sabati iho nei i paa ae ai : a3 hopuia e ka Makaikiu Kellett, i a keiki Pake, nona ka inoa o Fong Kim a nona hoi na makahiki ho .6, a hoMiomoia ae he hoopii nona : ka aha hoomalu no ka hoopoino r.ra ' kekahi kaikamahine uuku o enma makahiki. Ma ka hoopii i hoariaioia aa ma ka po o ka Poaono nku la i hala ka hoopoinaia ana o ke kaikamahine uuku mahope aku o ka halo hoolimalima loihi ma ke . aaanui Pa:iahi, mawaena o ke alaarr.i Maunakea ame Muliwai.

            Mahope o ka hoopoinoia ana o ke kaikamahine me ka uwe no ka eh a a holo aku ai oia a hoike i kona nsau roakna, elike me ka hoakaka ma ka moolelo. T7a hoike koke ia ae ia hoopoinoia ana i ka Makalakin Kellett me aa hoakaka e pili Ktia. i ke ano o ka mea nana i hoopoino 1 ka kaikamahine, a he manawa pokole ma ia hope iho ua paa ae la o Fong Kam i ka hopuia ana i kauhala.

 

LEHULEHU KA POE I HOPUIA NO KA PILIWAIWAI.

            He 38 ka nu1 o ka poe piliwaiwai i hopuia e na makaikiu ma ka auwina ia o ka Poakahi nei a po iho, maloko o ke kaona o noho nui ia ana e na Pake, maloko o apana o Punahou, a pela hoi ma ka apana o Makiki a laweia ae lakou a ku ana i ka halewai, a

komoia ae ka hoopii no lakou. Iwaena o ka poe i hopuia no ka piliwaiwai he eha mau wahine i hei pu i ka upena a na kanaka o ke aupuni.

            O kahi mua i hopuia e na makai kiu ma kekahi hale 'iua ke alanui Maunakea, mawaena o ke alanui Moi ame Hokele, mahope mai c ka halekuai o Wah Yuen. Mahope iki iho o ka hora 3 o ka auwina la Poakahi nei ke komo ana o na makaikiu Kam Kwai ame Louib Macha do ia wahi a paa kekahi poe Pake e piliwaiwai Paikao ana, o na mes apau e ahn ana maluna o ke pakau kan a  hoopuiia ana e na Pake ua paa ae i na makaikiu. He umiakumamaiwa ka nui o ka poe i paa ae i ka hopuia malaila a Isweia ae i ka halewai, a e ole ka bela nui ana ae he $15 pakahi i hookuuia aku ai.

            Ma ia po no he elima mau kane Kepani ame kekahi mau wahine Kepani i loaa pono aku i ke Kakiana Makaikiu Rose ame kona mau ka naka maloko o kekahi hale hoolima lima ma ke alanui Kalakaua ame ke alanui Moi, ua paa ae lakou i ka hopuia a hoopiiis, ae no ia hewa ka paa ana ae o nei poe Kepani ua hanu hou aku la na makaikiu no ka apana o Makiki, a maloko kekahi hale e nohoia ana e na Kepani ma ko alanui Kinau, mawaena o na alanui Piikoi ame Keeaiaumoku, i loaa pono aku ai i na maakai kekahi puulu nui o na Kepani e piliwaiwai ana, i ko lakou manawa i komo aku al. O ka poe i komo pu ma ia hana oia na Kepani kuke ame na Kepani pulumi pa o na. hale o na haole e ku kokoke ana malaila. He umi mau kaue ame ekoln mau wahine Kepani i paa ae malaila a noho ae i ka halewai. Ma ka oleloia hookahi o na wahine paa ae ai i ka hopuia ka mea nana e hoowalewale ana i na Kepani e ae no ia hana o ka piliwaiwai, oia ka mea i koikoi loa ka bela he $25, a no ka poe e ae he $15 bela ko lakou pakahi. Ke uku ae nei poe i hopuia 1 ko lakcm mau hoopa'i a i ole haalele paha i na dala bela, loaa hou no la pun dala nui no ka waihona o ke anpuni kulanakauhale ame kalana o Honolulu.

 

            Ma ka Poakahi iho nei i hoomaka ai na hooikaika ana, e loaa ka waihona kiahoomanao no ka Peresideana Harding, me ke konoia o ka lehuaJehu, e ha awl ae elike me ka hiki, no keia waihona. He $oooo kn maheie o Hawaii nei no keia kiaa

hoomanao.

E Loheia Ana Na Moolelo no Hawaii Nei

Na Kekahi Poe Haiolelo e Hoaike Mai Ana ma ke Kula Nui o Hawaii

MAKEMAKEIA E IKE

NA MEA OIAIO LOA

 

Makemakeia na Hawaii e Hoea ae no ka Hoopololei Ana i na Hemahema

 

Mauka ae nei o ke Kula Nui Hawaii, e hoomaka ana ma ka la 31 o Ianuari nei, a pau ma ka la 18 o Maraki, e haawiia mai ikahi o

ana 1 na moolelo o Hawaii ua makemakeia ka lehulehu e hoea ae ma na la i hoikeia mahope aa nei, no ka hoolohe ana i kela maia haiolelo, ina he mau paewaewa ke kahi a lakou e ike aku ana, ua hiki ke hooponoponoia a pololei, e lilc aku ai i mau moolelo 'oiaio a polo lei, na na hanauna hou o keia mua aku, e ike mai ai, pela hoi me na malihini.

            Aia he mau paewaewa nui i hoomaopopoia ma kekahi mau moolelo o Hawaii nei, elike me ia i paanaau i kekahi poe, a i kamailioia aku ia lakou o na kanaka kahiko i pau i ka make, e lilo ana nae ia mau paewa ewa i mau mea pololei ina aole e hoalaia aku na kuae ana hooponopono ana i keia nolaila a makemakeia ai waii, no ka hoolohe ana . e hoikeia mai ana e ka poe haiolelo.

            O keia malalo iho nei ka papa knnikuhi o na kumuhana, ka poo na lakou e haiolelo mai ana ma luna o ia mau kumuhana, ame na la a haiolelo ai:

1.         Jan. 31. Kumu o ka Lahui Polenesia: Ka Nohoia Ana o ka Paeaina Hawaii e na KanakaóJ. F. G. Stokes.

2.         Feb. 5. Ke Kalma Hookumu Honua o ka Paeaina Hawaii: Na Pomaikai o Kona Kulana Pili Mo anaóProf. II. S. Palmer.

3.         Feb. 7. Ko Hawaii Nei Hoa kaka no ke Kumu o Keia Pacainf Ame na KanakaóJohn H. Wise.

4.         Feb. 12. Ke Kumulipo ahik

1          ke au o KalaniopuuóProf. F. W aBecklej.

5.         Feb. 14. Kulana Naauao Ka hiko o Hawaii: a1a Olelo amo lis MeleóProf. F. W. Beokley.

v 6. Feb. 19. Kulana Naauao Ka hiko o Hawaii: a2a Na Iko me na Hanaó'Prof. F. W. Beckley.

7.         Feb. 21. Kulana Naauao Kahiko o Hawaii: a3a Ahahui me Hoomana.

8.         Feb. 26. Kapena Kuke me ka Loaa Ana o ka Paeaina Hawaii óProf. K. C. Leebrick.

9.         Feb. 28. Ka Pii Ana Mai o KamehamehaóW. D. Westaervelt.

1o.       Mar. 4. Poe Kalepa Hulu Amo Huli AinaóTi. g. Kuykendall.

11.       Mar. 6. Ka noho Moi Ana o KamehamehaóW. D. Westervelf.

.12. Mar. 11. Ka Wawahiia Ana o ke Kapu Ame ke Komo Ana Mai

o          ke Kri8tianoóRev. Akaiko Akana.

13.       Mar. Ka Oihana Kuai HiaahióR. S. Kuykendall.

14.       Mar. 18. Na Kuka'i Mua ie na Aina EóProf. K. C. Leeabrick.

 

PAA AE HE KANAKA NO KA

LA"WE PU I KA MEA EHA.

 

            I ka Makai John Jardin e holoaholo ana ma kona wahi o ka hana kahi kokoke i ke Kuea On Tai maloko o na halekuai o na a Pake ma ka po Sabati nei, o ka hora 9 ia, ua hoalaia ae kona mau manao hooahuoi a pahaohao no kekahi mau hana anoe a Frank Daniels, o kona hele aku la no ia a hui me ia ninau aku la i ke kumu o kona hoopihoiaholia ana.

I ka huliia ana aku kino o ua o Daniels ua loaa aku la he newa pokole kaumaha ma kona puhaka. Ika laweia ana ae o Daniels a hoea imua o ka Makaikiu Kellett a uiuituia, ua hoike ae ua o Daniels i lawe pu ka oia ia newa me ia 1 inea hoopakele i kona oia. Ua hoopaaia ae oia maloko o ka rami paahao a hookomoia ae he hoopii nona no kona lawe pu me ia.i kekahi mea eha hoopoino oia me ke kuae loa i ke kanawai.

 

            Ua hooliloia ae nei ka hale hana Ja me ka aina makai ae nei o Kakaako i ka hui o O, Q Yee Hop,

ke kumukuai o $115,ooo.

 

Paa he Pilipino no ka Aihue Ana i na Dala

 

Huliia na Ohua Mokuahi no ka Nalowale Ana o na Bila Dala a Kekahi Pukiki Loaa Pono Nae ka Piko Pauiole

 

            Mamuli o ka ke Kapena S. E. Poaha hookele ana i loaaa ai ka $21o pepa i aihueia ai mai, kekahi olomakulo mai i hana malalo o kekahi mahiko o Hilo oiai oia i holo mai ai mai Hilo mai no Honolulu nei maluna o ka mokuahi Haleakaala o ke ku ana mai ianei ma ka po Sabati nei.

            He Pilipino o Joe Garcia, ka 1 paa i ka hopuia no kona ninauia ae, a ma kana hoakaka ua loaa ke iaia 11a dala pepa maluna o ka oneki o ka moku, ma ka manawa o ka huliia ana a loaa aku na dala ma kona kino, ua hoihoiia aku na dala pepa i ka ona, a ua hoopaaia ae o Garcia 1 k hookolokoloia.

            Ma ka niokuahl Haleakala o ka haalele ana aku ia Hilo ma ke ahiaahi o ka Poaono i hala ke kau ana mai o Manuel De Mattos, he limaahana no ka mahiko o Ookala, no Honolulu nei, no ke oki ana 1 kona maka. No ka makemake ole e haalele aku i kana mau dalaai Hilo ua lawe pu mai la oia me ia i Honolulu nei. He mau dala pepa wale no kana o $21o ka nui he umi mau bila ma ka $2o a hookahi bila $1o ua owiliia eia me ka pepa a hookomoia eia iloko o ka pakeke o kona kuka. Maluna o ka oneki o ka moku kona wahi o ka noho ana ma ia po a mamua o kona hoi ana e hiamoe o kana hana mua loa o ia

ka haha ana iho i kana man dala pepa iloko o kona kuka i maopopo iaia aia no maloko o kona pakeke.

            I ke ala ana ao ma ke kakahiaka x kii aku la i kona kuka i haha iho ka hana ua iml kahu hou ua mau bila dala la ana, ma kona manao ua laweia ma kona manawa i hiamoe al. Ua hoike koke ae la oia no ia nalowale ana i na luna o ka moku a komo pu mai la Jakou mj ka liuli ana aohe nae i loaa.

            I ka manawa i ku mai ai ka Ha leakala i keia awa ua ike mai la ke kapena o ka moku i ke Kapena Poaha e ku ana ma ka uwapo, kahea mai la iaia e pii aku a hoa kaka mai la iaia no ka nalowale ana o na dala a Mattos. Mahope o ke kahea ana mai o Poaha i kekahi mau makai e ae e pii aku lluna o ka moku e kokua iaia, ua paaia na ohua apau iluna o ka moku me ka ae ole ia o kekahi eHaalole a pau ka huli ana. Lehulehu u na ohua i ike iho aole lakou i hawaahawa i na dala a Mattos i hele aku imua o Poaha no ko lakou huliia ana, a i ka hope loa ua ike aku la o Poaha i ke anoe o ka helehelena o Garcia, he Pilipino, a i ka hulLa ana aku o kona kino ua loaa aku la na dala pepa ma kona kino, a wahi ka ana o ka hoike ana ae ia Poaha ua loaa ka ia mau dala pepa iaia maluna o ka oneki o ka moku.

            Ua paa koko o ßarcla i ka hopuia ia manawa a laweia mai i ka halowai, a i ke pio e laweia ana ia manawa i hoike ao a

1 na makai na loaa iaia kela bila dala maluna o ka Ua hookuuia mai na ohua a lele iuka nsi o ka aina mahope o ka haawiia ana aku o ke dala ia Mat tos, a mahope hoi o ka paa ana o Garcia i ka hopuia.

 

AOHE I IKE HOU IA O SPARKS E NA MOKULELE

 

            No ka 1oo mile ka mamao o kf lele ana o ka mokulele o na moku kau a mai ke kahua aku o na mo kulele ma Puuloa ma ke kakahiaka o, ka Poaha o kela pule aku la hala, a ma ka hora 4:45 ka hoi ai mai ma ke komohana aku nei, aole nae i iko aku na kanaka o. ka mc kulele i ka waapa o Ira Sparks, k haole i holo aku ai maluna o kali waapa uuku ona no ka Aina Heme lele, elike me ka loaa o ka hoike ana ae i ko lakou poe ma Puuloa.

            No ka aneane ekolu hora kela lelo ana aku ma ko komohana a m ka 1oo mile ka mamao o ia lele ana no ka huli ana ia Ira Sparks, ei£ nae, aoho he wahi mea a ikeia aku.

            E pa ana ka makani mai ka hiakina aku ma ka 2o mile ka mam? lele i ka hora a he malie maika no hoi ka moana, elike me ka Luta nela Erickson o ka hoike ana ae a ma kona manao ua hookokola loa aku kahi waapa o Sparks i ke kahi o na Mokupunl Makala. Me kela ikaika maikai o ka mak pono ole na Sparks ka hoi hope ana mai.

            Ma ke alahele hookahi no Ñ . mokulele i ka la mamua aku a ike iho ai oia ia 8parka e holo ana, ma ia alahele like no oia i lele aku ai ma kela Poaha, eia nae, aohe oia i ike. O ka manao nui a ó aliikoa kiekie o ka oihana kaua na ma Puuloa o ka hoouna ae  no ka lawe ana aku i palaoa hou no ka aina ahiahi o Sparks he kini 1 piha me ka palaoa ka lawe pu ia maluna o ka makulelc .o ka haawi ana aku na Sparks ia nae aohe oia i ika ia aku.

 

UA LOAA MAI HE AILA HOU NO KA POE MAʻI LEPERA

 

            I kulike me ka ke Kauka H. H. Hasseltlne mea o ka hoike ana ae loaa mai ka iaia he huina uuku a ka aila o ka anoano Gorli no ka hoohanaia aku maluna o ka poe ma'i lepera, o keia ke kauka o ka halea

aaaaakahi e nanaia ai ka poe ma'i lepera. Wahi ana he kakaikahi loa loaa o ka anoano o ka laau gorli, ma Aferika Komohana wale o ka e loaa ai.

            Ua oleloia aia maloko o keia ano noano na wai mulea i loaa iloko . ka aila Chaulmoogra, i hoohanaia ai maluna o ka poe i loaa i ka .u'i lepera ma Hawaii nei ma kekahi manawa i hala, a e hoohana ia mai nei no paha. Ua booaunaia mai ka anoano Gorli mai Laadana mai, me ka ninau pu mai ina paha ia o hiki ana ke hoohanaia akn maluna o ka'poe i loohia i ka i'i lepera maaneL ina nei no ka

 

LANA I K AAUWAE I KAHI HAIKI.

 

            Maloko o ke kaikuono o Keala kekua, Kona Hawaii, i kulike ai mi kekahi meahou o ka hoea ana ma: uo Honolulu nei, i pakele mahune hune ai ko oia o kekahi mau mali hini, mai ka make mai, mamuli o ke kahuli ana o ka waa a lakou e kau ana, a e ole wale no e hoea aku ke kahi waa hoopakele i ka wa kupono, pela iho Ia i palekana. ai lakou,  ka hele nae a pulu, me ka mihi pu no ke kau ana maluna o ka a

            He eha ka nui o kela mau malihini, no lakou na inoa o Mrs. A. N. Lincoln, Miss Florence Pollock, L Morris ame Thomas Pollard, no Ho nolulu nei lakou apau. Ho mai pule ko lakou haalaha ana ma ka Mokupuni o Hawaii, a no ka make make e ike i kahi i kanuia ai c Kapena Kuke, ma Kealakekua, i hoolimalima ai lakou i kekahi poe kanaka Hawaii, e lawe ia lakou maluna o ka waa mai Napoopoo aku.

            Ua kau kela poe malihini eha maluna o kekahi waa e hoeia ana e na "kanaka elua. Aole he pilikia ma ka manawa i kau ai na malihini iluna o" ka waa, a hoomaka aku la e holo no Kealakekua, aka i ka mamao loa ana mai ka aina aku, ua hoomaka mai la ke kai e komo iloko o ka waa, mai ka liilii

ahiki 1 ke piholo okoa anai, m lana ana o na mea apau iloko o ke kai, a oiai he poe ike ole kekahi i ka au, he hookahi hana, o ka paa malie i ka waa.

            Ua ikeia mai la nae kela piholo ana o ka waa e William L. Mae hrtens o Napoopoo, maiuka mai o ka aina, nolaila ua kau ae la oia maluna o kona waa. a holo m

 

Vito ka Meia i Ka Ukuhana o Na Lbnahana

 

Hoole Oia i ke Kakaumoa Ana i ka Olelo Hooholo a Hollinger

 

O IA MAU KA UAHOA O NA HOA O KA PAPA

 

Maopopo Ole ka Manawa Ukuia Aku ai na Limahana o ke Kalana

 

            Ma ka noho ana ae o ka halawai , ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ka auwina la o ka Poalua aku la i hala, i vito ai ka Meia Wilai ka. olelo hooholo a ka Lunakiai Hollinger, no Ka ukuban

limahana no na mahiua ekolu, mamuli o ka hookomo pu ia maloko o kela olelo hooholo, kekaa hoakaka, no ka waiho haa

kahaka o ke kulana oihana enekinia me lunanana kukulu hale.

            Mahope o ka lawelaweia ana o a hana maaniau o ka papa, i komo ai ka papa lunakiai ma ke ano koanite holookoa, me ka lilo o ka noho lunahoomalu i ka Lunakiai Ahia, eia e, aohe no he mea i aponoia, ma ia kukakuka ana, e ku mau ana hoa Demokarata o ka papa ma kekahi aoao, pela hoi na hoa Reapubalika ma kekahi aoao.

            Ma ka aoao o na hoa Demofcaraa% o ka papa lunakiai, ua makauakau lakou e haawi aku i na kakoo ana i ka olelo hooholo, ina e kaapaela ae ana kahi e hoakaka ana 11o ke kulana enekinia ame lunanana kukulu hale, aole nae he haaawipio o ka Lunakiai Hollinger, . kona olelo ana, ua hiki i ka meia ke apono i ka hapa mua o ka olelo hooholo, a pili ana i na ukuhana, a ka hapa hope o ka olelo hoo holo kana e vito, o ia na mea e pili ana i ka enekinia kalana ame ka lunanana kukulu hale.

            O ke kumu nui o ka pilikia, i loaa ole ai ka manao lokahi i na hoa Hepubalika o ka papa, ame . hoa Demokarata, pela hoi me ka meia, maluna o ka olelo hooholo, . ka uku o na limahana, o la no ka hookohu e ana o ka Meia Wilson . ke aponoia ana o kana mau hoo. kohu oihana e na hoa Demokarata . ka papa lunakiai kahiko ia Lous S. Cain i enekinia kalana,

a poin kau ae i na malihini iluna o ko.a waa, a hoihoi aku la ia lakou nouka o ka aina.

He hookah! o na malihini, mamuli o ka piha loa o ka waa, aole oia i kau pu mai me kona mau hoa, no ka holo ana e makaikai i ko kiahoomanao o Kapena Kuke, a oiai o kana oihana he pa'ikii, na pa'i mai oia i ko kii o kona man hoa o ka pae ana aku i ka aina, me ko lakou mau lole i hele a pulu.

Ma keia la ka la 17 o Ianuari, i piha ai na makahiki he 31 o ka hookahulila ana o ke aupuni moia e malamaia ae ana na hana hoomanao no keia la, ma keia po, mawaaho o ke Kalapu Elks ma Waikiki, ó na hana haiolelo ame himeni, pela hoi ka paholaia mai o kekahi

nele a i ole no ka pau paha o ka aila Chaulmoogra.

Aole ka i hoaoia keia aila gorli 1 ka poe ma'i ma Kalihi, aia no ke hull a ke noliia mai la kona mau apau e na kauka oia halema't

V3. vaaui 1 eneiuuiH jsaiuna, ame Lewis Abshire i lunanana kukulu iiale.

ke kakauinoa ana mai o ka Meia Wilson, i kela olelo hooholo, like pu no ia me ka hoolilo ana kana hookohu i hana ai no na kanaka elua maluna ae i mea mana ole, nolaila i wahi e mana al kana

aaaaa hookohu oihana i hana ai, o

ke alahele pono wale no ma kona

jo, o ia ka vito ana i ka olelo nholo holookoa.

            Aia mau ka Lunakiai Hollinger ie kona mau hoa Repubalika, ma aoao e kuae ana i kela hookohu oihana 1 hanaia e ka. Meia, nolaila i koi mai ai, e kapaeia ka hapa. hope ka olelo hooholo, a ma na mea pili wale no i na ukuhana. e nooanooia ai, aole he maliuia aku o ia Jeo uwalo, pela wale iho la no ka noke ana o na hoa o ka papa i ka paioa ahiki i ka hookuu okoa ana

ka halawai, me ka maopopo ole o ka manawa e ukuia. aku ai na limahana, no ka hooholo ole ia o ka bila haawina.

            Ma ka hapalua o ka hora ekahi  ka auwina la o ka la apopo e noho hou aa ai ka halawai a ka papa.

Ua hoopuipui hou ta ae ka waih a o ke aupuni kulanakauhale an kalana o Honolulu ma ke kakahiaka ka Poakahi nei, ma o ka hoopa'i dala ia ana o ka poe puhi rama i hoopa'iia me $65oa o ka hua ia o ka hana a na makaikiu o kela mau aku nei i hala i hopuhopa ai i ka poe kuae kanawai hookapu waia

Ha Kepani nona ka Inoa o Kama Oyadomori, i hopuia ai ma ka po Poaono i hala e ke Kakiana Edward óame na makaikiu, a i hooapiiia ae ai 1 ka aha hoomalu no ke puhi waiona, a na keia Kepani hoi ka ipuhao puhi rama i loaa aku a, hoohanaia ana, he $25o kona hoopa'i i kauia mai e ka Lunakanaawal Hoomalu Steiner, O keia iho la ka ka lua a ka hopu ame ka hoopa'iia ana o nei Kepani, elike ka ke Kapena o na Makaikiu Kflllati o ka hoika una

Pakele Na Ola Mai ka

Make Mai a ka Pauahi

I Lele Okoa ma ka Pukaaniani Pela 1 Pakele ai ke Ola o Kekahi Aliikoa me Kona Ohana Mauka ae Nei o Manoa

Ma kekahi pauahi o ka wnnaao o ka po Poaha aku la i hala, mauka ae nei o Manoa, ma kahi e noho ia ana e ka Major Edgar B. Coll Id ay, o ka Papu Kahauiki ame kona ohana ame kekahi kaliuma'i e hlolani ana me ka nanea he manawa nae ia o ka holapu ana ae o ke ahi i ko lakou hale ma ke Judd Hillside ma ka manawa o ke ahi e a ana.

Hookahi wale no kumu o ka pakele ana o ko lakou mau oia, o ka lelo naaupo ana mai ka puka aniani iho o 2o kapuai ke kiekie mai ka lepo ae, eia nae ua mahunehuue no kekahi o lakou, aka e aho nae hoi ia mamua o ka pau hiu a pau poo i mau moepuu na ko ahi.

Elua o lakou i manuheu ole oia ka wahine kahuma'i Miss Sophia Harvey ame ke keiki a ka ilajor Colliday, o ke kumu o ko ko keiki eha ole ana iloko o ia o na lima o kona makuakane kahi i hliia ai nm ka manawa o ka lele ana mai ka puka aniani iho, a iluna

ke kahua. O ka Mekia Colliday keakhi mea i eha ole, koe wale no ua pau kona lauoho ame na Hhilihi kuemaka i ke ahi mamuli o ka lele ana maloko aku o na ulaahi e okooako ana ka lalapa ana.

Maopopo Ole ke Ktunu o ke Ahi

O ke kumu o ka a ana ae o ke ahi he ninau pohihihi ia, ua manao wale ia no nae no ka uwea uwila paha.

ka halekii omoni o ka New Princess Theater ka Mekia Colliday ame kanawahine mo ka makuahonoawai kahi i hoobala ai ma kela po, a ma ka hora 11 o ia po ko lakou huli hoi ana aku no ka hale,

lakou i hiki ai i ka hale aohe hioahiona o ke ahi i ikeia, a ua hoi lakou e hiamoe ma ka hora 11:3o. O na mea elva i koe ma kola ha.lc ma ia po aole i helo mai i ke kii onioni oia ka wahine kahuma'i Miss Harvey ame ke keiki 4 a ka Mekia Colliday, ma ka home no laua ii ahiahi holookoa.

O ka ona nona lela home, oil ko Kapena ame Mrs. Griffith Wright He eono makahiki i hala aku ne ke kukuluia ana o kela halo e ki Kauka II. V. Murrav a nona ka wai

waiio ho $5o,ooo. Ua Infcunla fa halo, a pela hoi me na lako hale a pau a ka Mekia Colliday.

He umi wale no mahina kn ioihl ka manawa o ka hoea ana mai o kn Mekia. Colliday me kona oh.avna

 Honolulu nei mai San Diego Kaaleponi mai, a maloko uo hoi o aa hale lakou o ka noho ana mai ka manawa mai o ko lakou hoea ana mai ianei.

MamuHui o ka hohono ame ka paa ka hanu i ka uwahl l puoho ae ai ka Mekia Colliday mai kona hiamoe'ae, aohe mea maiwaho mai i hoala mai ia lakou no ka pan o la hale i ke ahi, a ia aia ana aa ona, ua hoala aku la i ka poe e ae, a hoomaka ko lakou lole ana mn ka puka aniani no ka hoopakelo anako lakou mau oia.

O ke kaa wai kinaiahi o Makiki ka i hiki mua ae ilaila, aka nae, mamuli o ko lakou lolohi loa a ua ikaika loa hoi ka holapu ana a ke alelo aana ole o ke ahi, i ka hale, ua lilo ke kinai ana i kela nhl i hana hiki ole, a ua pan holookoa ia hale. Ho eha mau laina iliwai i hoohanaia, ua lilo wale no nno la mau wai i kikiia aku ai i mea ola i ka ikaika o ka a ana a ke ahi i hooikaika loa ia mai hoi e ka maa

kane pa a la Mai ka paumawai mai o Makiki kekahi wai i laweia ae ai.

Lehulehu wale ka na kaa otomoa bile i holo aku no ia wahi ma fa po. Ma na wahi e hookokoke mai ana i ka hale pauahi ua hoopnnala e na makai mo ke koula i ole ka lehulehu e hookokoko aku malaila, a mamuli o ka nui o kela hale ame ka ikaika loa hoi o ka aia ana, na hiki loa ke ikeia mai ka woun n ke ahi mai kaUi mamao iraf ok. kulanakauhale. o ka poe e aia ana ia manawa ua ike lakou i kola ahi.

No ka ohana o ka Mekia Colliday i poino na na Makaikiu Iaoui.a, Pt, Jahn ame Hart i lawe ae i ka ITrvalema'i Moiwahine no ka lapan'i'a mai o ko lakou mau wahi i poino mamuli o kela lele ana mai kn puka aniani iho o ka hale, a ma ka loao i hoikeia ae ua walekanaNon lalam.

Ma ka hora 11 o ka pi aa ka Poaha aku nei o ka pule 1 hala i komoia ae a.i kekahi mau hale o na Pake ma iohi o na hale oihana, e ke fiakiana aMkaikiu Ross, Kam Kwai amo Mcintosh ma kahi e kuaaiia ana o ka lemuhao.

oia hale i komoia ai ua hoolaXpia a kohu halo inurama o ke au i hala, e kuku ana ka na .pakaukau kahi e paani pepa hahau ai, me na noho paipai hooluolu. Maloko keia o kekahi hale hoolimalima ma ke alanui Hokele ma kekahi aoao mai o ke alanui Kekaulike, a ua hele ka

ma ka manawa o ka hoea ana aku o na makaikiu, a mo ka hana nui ka na makaikiu i komo aku ai iloko

oia hale, no ka mea he elua ka mau kanaka kiai i hoonohoia no ka makaala ana i na makai.

ke komo ana aku o na makai ua hookahahaia lakou i ka ike ana aohe rama e inuia ana ia manawa, oiai nae ua loaa mai ka ike maopopo loa ia lakou he lemuhao aia malojto olailaa Ia manawa ua ku hoaa ka na makai, a eia nae ua hooahuoi ke Kakiana Ross i kekahi mau pahu kaumaha i paa i ka lakaia c waiho mai ana, o kona kauoha ae la no ia e laweia mai ia mau pahu

ika halewai. I ka hiki ana mai i ka halewai a ia weheia ana ae he 1o mau Ipulepo hookahi galani lemuhao e moe lolii ana iloko me hookahi ipu kl i piha me ka lehuahao.

La paa ae o William Kerr ame John Wilson i ka hopuia a paaia no ko laua ninauia aku. I kulike me ka ke Kapena Makaikiu Kellett o ka hoakaka ana ae he mea kuai rama mua no ka o Wilson nd ka hale inurama Chris Hull i paa ao ai i ka hopuia ma kekahi manawa i hala aku nei, a e noho mai nei e hana i kona hoopa'i o hookahi makahiki maloko o ka halepaahao, no kona kuai waiona ana ma ka haleinurama mua Service Bar ma ke alanui Hokele.

I kulike ai me ka hoike o ka loaa .na mai Hilo mai, ua hoopau wale fa e ke aupuni, ke kumu hoopii mua, e kuao ana i ka Puuku Swain,a o ka aha kaapuui, ma ka Pooakahi lha baL

 

KA PO LEʻA O HALALII MA KA HALE PAPA HAWAII.

 

            Ma ka hora 7 ponoi o ka po o ka la apopo Ponlima, Ianuari 18. e wehe hamama ia mai ana na pr.Kaka halemele Auditorium, mahope iho o ka Hale o ka Papa Hawaii, no ka' "hookipa ana aku i na ma'a. apau e makemake ana e hooloho

na leo kani kohakoha, na laao nanahe, na loo nunulu ame na leo kani hoehoene o na oloho himeni like "H.jr'ai na hui himeni like ole naaaeia k ilanakauhale, ma ka ahartfljifl e weheia ana mr. ia po.

            He ahamelo ia e haawiia ana no ka pomaikai o ka halepulo o Kaawaiahao e hiki ole ai i na haipule apau ke kunana wale Inni. xle nui a he lehulehu na hui himeni e laulima pu mai ana ma na hana n ia po, a ma na lono i hoikeia mai ke paka mai nei kekahi mau ahahui i kekahi mau himeni hou loa i loho olo ia mamua no ia po, no ka lioohauoli ana i na mea apau e hoea ae ana ilaila nm ia po, nolaila he ole ka lohe wale aku in hal o ka lohe pono no ka pono.

            Ke kuaiia mai nei na tikiki e ka poe i haawiia aku na likikia a o ka poe i loaa ole aku na tikiki, e loaa aku ana mai na lima aku o na kial puka ma la po. La olelo ae kekahi mau hoa o kekahi man hui himeni o keia ahamcle e weheia aku ana ka oi aku o ka nanl o 11a himeni, aole ka nani wale noke meleia ana mai, aka o ka hoakaaka pu mai kekahi e noko aika akaaka a mamae na iwlaoao, a e noke ai hoi i ka paijiai a pniakuli oloko o ka hale.

            E lohe pu ia ana ma ia po na leo hone o na meakani, e laa na gita ame na sexaphone ame kekahi man meakani e ae e hauoli ai ka pepeiao ke lohe aku. Hele ae hookahióHele ae na mea apauói lohe a i ikekumaka i ka nani o Aipo, he ole ka lohe mni ia hni akn.

            I kulike a! me na mea ! hoikeia ae e ke komisina o na aina anpuni, ho manawa wale no, e hooneeia akn ai ka poe e noho mai nei ma kahaakal o Kewalo, ke makaukau na hooalala ana, no ka kukuluia aku o ka uwapo ma kela wahi, ma keia mua Iho.