Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 4, 24 January 1924 — Page 2

Page PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KUU KANE ALOHA DANIEL PAANIANI, UA HALA.

------------

            I ka lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa: Aloha oe:--E oluolu oe i kahi kaawale o kau hiwahiwa no ka'u mea aloha he kane, nana e aha'i aku i ka nuhou kaumaha mai ka la hiki ae ma Kumukahi, a ka weiona a ka la i ka mole o Lehua, i ike mai na kini makamaka, na ohana ame na hoaloha, o kuu kane aloha i haalele mai i keia ola ana ia'u ame na leialoha a maua ame kona mau pokii e u aku nona.

            Ua hanauia kuu kane aloha mai ka puhaka mai o kona mau makua aloha i hala mua ma kela ao, oia o Paaniani (k) ame Mahiaimoku (w) ma ka la 9 o Dekemaba, 1877, ma Kapaa, Kauai, a ua piha iaia na makahiki he 46 ekolu pule ame na keu eono.

            Ua hanaiia oia mauka o Manoa i ka ua Tuahine, ka ua kaulana o ka aina, aloha ia mau kaha a kuu kane i noho ai a kupa.

            Ua hoomaka ke kau ana o ka nawiawli maluna o kuu kane mahope o ka pau ana o ka Hape Nuia, o ia ka la 2 o Ianuari nei, a ma ka la 7 i kikoo mai ai na lima aloha o ko kakou Haku, no ka mea ua oluolu i ka Mea Kiekie Loa ka lawe ana aku i ka hanu ola makamae o kuu kane, ma ko maua home ma ke alanui Ilaniwai ame Kamani, Helu 359. Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku, e hoomaikaiia ka inoa o ke Akua mana loa.

            Ua piha na makahiki he 25 o ko maua noho aloha ana iloko o ka berita o ka mare, me ka hauoli, a na ka make i oki ae la i ke apo o ke kaula gula maemae a waiho iho la ia'u e hiipoi aku i ke aloha o maua.

            He hana poola kana i hoomaka ai e lawelawe iloko o kona mau la opio a mahope mai komo i ka hale hanahao ka Honolulu Iron Works: he 18 makahiki o kona noho hana ana ma kela halehana, a hala wale aku la oia.

            He piha lokomaikai kuu kane aloha me ka oluolu, a he puuwaihamama, he aloha wahine oiaio, me ka makee i na keiki, kona mau pokii ame ka ohana.

            Ua hookipa mai oia i na malihini me ka ehaeha, a he makua naauhaahaa, ke akahai, ka hoomanawanui iloko o ka noho inea ana, aole oia i ike ia mea he kunukunu.

            Ua haalele iho oia ia'u ame na leialoha a maua e u aku i ke aloha nona, a maua i luhi ai ma na paia ala o ko maua home o Haleola, ma Manoa: aole oia e kipa hou aku ana e ike i kou mau paia pumehana i piha me ke aloha e hoopuni ana i kou mau luhiehu nani.

            Kuu mau leialoha i hooneleia i ka makua, auwe kuu minamina pau ole ai. He milimili na lei a kaua nau, a he pulakaumaka hoi e hoohauoli mai ana ia kaua.

            E Waiakeakua e, aole oe e hoopulu hou ana i ka ili o ko lei me kou mau hunahunawai. E Waialamihi e, aole oe e ike hou ana i kuu leialoha, ke nana ae nei au mao a maanei, aole kuu lei, ua puanuanu me kue aloha, kuu kane, kuu hoapili e!

            E Haleloke e, aole e ike hou ia ana kua kane i kou mau kaha ohai, ua oha au i ka eha lima ole a ko @ oha. E Kaumeke e, kahi hoolulu a ka i'a e, kahea ke kilo, ka mahaula, ua ikeia, aole e maalo hou ana kuu kane e ike i kou nani, eia iho nei la oe ihea?

            E ka wai a ka Hipa, aole oia e @@@i hou ana ma kou mau lihi kahawai, ua hala, ua nalo no ka wa mua loa. E Waahila e, aole oe e ike hou ana i kuu kane aloha e nana aku ana i ka holu mai o ka lau o ke pili ame ka nihi ae a ka ua Tuahine ma kou pali. E Haleola e, ka home aloha o kuu kane, ka home aloha a maua i noho ai me ka pumehana. Ua pau kou ike hou ana i ko lei.

            Ke haawi aku nei au i ka'u mau hoomaikai palena ole i ka Honolulu Iron Works, na hoahana o kuu kane aloha, no ka oukou makana pua nani i hoouna mai ai no ka hoohiwahiwa ana i kuu kane aloha, a hoapaahana hoi o oukou; pela i na lunanana o ka papa ola no ka oukou mau makana pau, pela i ka Ahahui Lunalilo no ka oukou mau makana pau ala anuhea, ame ka oukou mau hana kokua a hoohiwahiwa maluna o kuu kane, kekahi lala o ka ahahui, pela hoi i ka poe apau i hoouna mai i na makana pua, a i komo pu mai me a'u ame ka ohana iloko o ke kanikau ana ame ke kaumaha no kuu kane aloha.

            E oluolu oukou apau e lawe aku i ka'u mau hoomaikai ia oukou, a @a ke Akua mana loa e hoomaikai mai ia oukou.

            Ke haawi pu aku nie au i na hoomaikai i ka Lunahooponopono o ke Kuokoa ame na keiki limahei o kou papapa'i.

            O makou iho no me ka luuluu:

                        MRS. D. P. PAANIANI,

                        DANIEL P. PAANIANI, JR.

                        KATHARINE K. PAANIANI,

                        MARIANO B KELIIHOLOKAI

                        MRS. M. B. KELIIHOLOKAI,

                        DAVID HAKULE,

                        MARY LUKELA,

                                                me ka ohana.

 

KA LETA A KA WAHINE A KA ELEELE HAALILIO I KA MAKUAHINE DEMOKARATA O HILO.

            E ka Makuahine Nawahi, Aloha oe:--Mai kakau mua aku au ia oe, aole hoi e hihi i ko maua hiki ana mai no ianei, a he mau la wale ua mahope mai, i wehia ai ka Ahaolelo.

            O ka mea mua nae, o ia ka hele ana e nana i wahi kupono no maua e noho ai, a ua loaa eia i keia hotele i kapaia o "Rusavela Hokele." He maikai keia wahi he lako pono i na mea apau e oluolu ai o ka noho ana, a he oluolu pu no hoi ka auhau, aole hoi elike me kela wahi mua a maua i noho ai i ka Arlington.

            I ka wa i kipa mai ai kekahi mau hoaloha e ike ia'u, hookipa iho la no au ia lakou iloko nei o ko maua mau rumi a ina hoi he poe hanohano ke kipa mai, iho aku la au ilalo i ka rumi hookipa maoli o ka hokele, ilaila au e hookipa ai ia lakou.

            E paa mau ana ka manawa o na wahine a na hoa hanohano o ka Ahaolelo i na hana hoolaulea i na wa apau; me na anaina inuti, na paina awakea, na aina ahiahi, a pela me na anaina ike, ame ke kipa ana aku, a kipa mai e ike. O ia iho la ke ano i na la apau.

            I ka la apopo ua konoia aua i kekahi paina inuti e haawiia ana e ka wahine a ka Lunamakaainana George Young, no ka hanohano o ka wahine a Senatoa Lynn Frazier. A i nehinei ia la iho, he anaina inuti no kekahi i hele ai. Pela iho la ke ano e hele mau nei i na la apau.

            I ke ahiahi Poaha aku nei ua konoia maua i ke anaina ike nui a ka Peresidena Coolidge me ka wahine, me ka palapala kono wale no na mea apau e hele ai e ike ia laua. Ua hiki ae ma keia anaina ike ka poe kiekie a hanohano o Wakinekona nei, na luna aupuni kiekie o na aina e, na poo o ka oihana kaua aina ame kaua moana, ame na hoa hanohano apau o ka Ahaolelo lahui. He mau hiona nani kamahao kela, a he mau mea pili hoonaauao pu no hoi.

            E ike ana oe i ka nani luaole o na aahu o na wahine, mai na lole i kinohinohiia me na mea hoonani kumukuai nui, a na lole i hana maiau ia me ka noeau. He aahu piha ko na mea apau, mai na kane a na wahine.

            Ina paha o oe kekahi ilaila a ike i ua Bill nei a kakou, ua like oia me he la he mea okoa loa, a he maikai no hoi oia e malama nei i kona kulana ianei.

            He mea no hoi na Hawaii e haaheo ai i ko lakou Elele. Ua ku like makou ma ka laina e kakali ana na mea apau o ka hiki mai i ko lakou wa e ike ai, a lululima pu me ka Peresidena ame kana wahine.

            He kanaka akahai, oluolu a kulana hanohano ka Peresidena Coolidge; a o kana wahine hoi he oluolu a waipahe kona mau hiona ke nana aku.

            O ka Hale Keokeo o kekahi keia o na hale kamahao a luaole o kona kulana, elike me ka nui o keia hale, pela no ka nui o na wahi i komo ai iloko o na rumi like ole, he hapalua hora paha ka loihi o keia ka'ihele ana a hoea i na rumi kahi e waiho ai na koloka, a e kau ai na kuka me na pepainoa i hoopau pu ia, i ole e huikau a nalowale, pela ka hele ana ahiki i ke komo ana iloko o ka rumi ahaolelo, kahi e hoonohonohoia ai na mea apau ma ka laina, me ka makaukau, no ka wa e ike ai i ka Peresidena.

            Aka e olelo ae au, ua like ka neo ana o na mea apau me ka hele ana a ka uwaki. O ka loihi o ka manawa ike mai ka hora 9 mai no ia a ka hora 11 p. m. Nui ka hauoli i ka ike ana i keia mau mea ano nui.

            Eia au ke kuupau aku nei ia oe i na meahou ano nui o Wakinekona nei. He malie maikai oanei, a i kela ahiahi aku nei nae, i ikeia aku ai ka haule aa o ka hau, aole he nui he wahi mea iki no, aka nae, ua lawa no nae no ka hoike e ana mai ei ae ka wa anu, o ka hooilo a hiki mai. He oluolu maikai loa nae keia no maua.

            He kulanakauhale nani maoli no keia a ka manao e hoohihi ai, a he maikai pu no hoi me koanei poe. Nolaila, aole no hoi o'u ano hoopepe loa.

            Ke hoomanao mau nei no maua nou ame oukou no apau ko maua mau hoaloha.

            He maikai ko Bill ola kino, a ke pii hou ae nei kona mau paona. E kakau aku ana no oia ia oe a nana no e hai aku ia oe i kahi mau meahou e ae.

            Aloha nui oe ame na hoaloha no apau o maua.

            Owau iho no.

                        ELIZABETH JARRETT,

            Wakinekona D. C. Dec. 16, 1923.

 

EKOLU POE I HOPUIA NO ELUA MANAWA.

-----------

            Ma ka manawa o ke komoia ana o kekahi mau hale i loheloheia ka hana waiona e ke Kakiana Makaikiu Edward Ross ame kona mau kanaka ekolu mau Kepani i paa ae i ka hopuia me ka lakou mau lako puhi rama ame kekahi mau olo i piha me ka lemuhao ma ka po o ke Sabati i hala aku la, a kukuku ae i ka halewai.

            O ka hale mua i komoia e na makaikiu aia ma ke alanui Liliha a e nohoia ana e kekahi poe Okinawa. Ua kuniia e na makaikiu kekahi apana dala, a me ia apana dala i hele aku ai kekahi o lakou e kuai a loaa mai la he omole paina okolekao, a i ka huli ana aku a na makai ialoko o ia hale i loaa aku ai he mau kuaka lehulehu e ahu mai ana, a hapukuia ae e pau loa.

            He Wahine Okinawa o Kama Oyadoman ka i hopuia a hoopiiia ae no ke ku-e i na kanawai hookapu waiona. He $150 kona bela i kauia aku e ka Makaikiu Kellett, a i kulike me ka ka Makaikiu Kellett o ka hoike ana ae he wahine haihai kanawai no ka keia i hopu ia mamua no kekahi hewa no elike iho la me ia.

            O ka lua o na hale i komoia e na makikiu ma ia po, aia ma ke alanui halema'i pupule ame ke alanui Kanoa, he Kepani nona ka inoa o H. Nishino me kana wahine na mea i paa ae i ka hopuia malaila. Me ke dala i kuniia e na makai i kuaiia ai a loaa mai kekahi omole kuaka okolehao mai ka wahine mai a Nishino, o ke kumu ia i paa ae ai ia mau mea ku'e kanawai i ka hopuia. Ma ka hoike a na makaikiu o ka hoike ana ae, maloko o kekahi rumi mahope o ka hale kahi i hanaia ai ka rama i loaa aku ai ia lakou. E mau ana no ka paila ana o ka ipuhao puhi rama i ko lakou manawa i komo aku ai, a he omole hookahi galani ke ku ana malalo o kahi o ke kulu aneane e piha i ka rama wela mai ka ipuhao mai.

            Ua lilo mai keia omole ame umi omole ame umi omole hou aku i piha me ka lemuhao i na makaikiu a laweia ae i ka halewai. Ua laweia ae o H. Nishino i ka halewai a he $250 kona bela o ke kauia ana mai. Aohe i laweia ae ka wahine a Nishino, ua hookoe ia no oia ma ka hale ahiki i ke kakahiaka Poakahi nei, mamuli o ka nui loa o na keiki a laua elike me ka laua olelo.

            No elua pule i hala aku nei ka hoomakaukiuia ana o nei hale o Nishino e na makai, elike me ka hoakaka a ka Makaikiu Kellett o ka hoike ana ae, a akahi no a paa i ka hopuia. O na makaikiu i hele pu me ke Kaikana Makaikiu Edward Ross e hopu waiena ma ka po Sabati nei oia o Oxiles, Noda ame Kam Kwai.

 

AOLE E HIKI O HARRIS E HOOKOHUIA.

------------

            Aia wale no ka hiki i ka Makaikiu A. M. Harris, a ka Makai Nui David K. Trask i makemake ai e lilo i makaikiu ma kahi e paaia nei e ka Makaikiu Kellett, a hakahaka ia oihana aohe kanaka, elike me ka hoakaka a ka Loio Kalana Wm. H. Heen. Oiai o John R. Kellett, ke kapena o na Makaikiu a ka Makai Nui Charles H. Rose i hookohu ai mamua o kona pau ana, e paa ana oia ia kulana, aole e hiki i ka Makai Nui Trask ke hookohu aku i kana kanaka i makemake ai ma ia wahi.

            Ma kekahi manawa i hala aku nei ua uiia ae ka manao kanawai o ka Loio Kalana Wm. H. Heen no ke kupono ia Trask, ka Makai Nui ke hoopau ae ia Kellett a hoonoho ae ia A. M. Harris, he makaikiu mai Kaleponi mai, ma kona makalua, a ma ka hoakaka a ka Loio Heen, ua kanalua oia i ka hiki ia hana ke hanaia, no keia kumu, aole i piha ka makahiki o ko Harris noho paa ana maloko o keia Teritore o Hawaii; ma ka hoakaka a ke kanawai aole loa e hiki ke hookohuia aku kekahi kanaka i noho paa ole maloko o ke Teritore o Hawaii a oi aku mamua o ka makahiki ke hookohuia aku i makaikiu koe wale no a nele loa ka loaa o kekahi kanaka kupono maloko o ke teritore e hookohuia ae ai ma ia oihana.

            Mamuli o keia wehewehe manao o ka Loio Kalana Heen, e pono i ka Makikiu Harris e kali ahiki i ka hakahaka ana o ka makalua, kahi e komo ae ai oia.

 

HOOKU'I KEKAHI MAU KAAAHI A POINO KEKAHI POE.

----------

            Maloko o kekahi lono meahou e ka loaa ana ae i ka Nupepa Advertiser, mai kekahi meakakau meahou mai ma Wailuku, Charles Edward Hogue, i hoikeia mai ai ka hooku'i ana o kekahi kaa lawe ko, aohe ko oluna, he kanakolu nae poe Pilipino e kau ana iluna o ia kaa o ka Hui Hahiko Paionia o Lahaina, me kekahi kaa e holo mai ana me ka piha i ka ukana he Nitrate (paakai hoomomona lepo).

            O ka hopena poino i ikeia ma ia hooku'i ana, hookahi kane Pilipino i make a he 24 mau kane, wahine ame na keiki i eha, ua laweia ae lakou i ka halema'i o ka mahiko, a ma ka lono i hoikeia ae me he mea la e make aku ana no kekahi oia poe.

            I na Pilipino e hoi mai ana no ko lakou mau home ma Lahaina, ua loaa mai la ia lakou kekahi kaa lawe ko aohe nae he ko oluna, a no ko lakou manao o ka mea ia e hiki koke mai ai i ko lakou mau home, na ee ae la lakou elike me ka Lunahoohana Caleba Burns o ka hoike ana aku. He hana ka keia na Pilipino i hana ai i ku-e loa i ka rula a ka mahiko i kau  @ aole e kau na kanaka hana maluna o na kaa lawe ko.

            I ke kaaahi lawe ko e holo aku na me ka mama loa, a i ka hiki ma ka ma kekahi hookee o ke alanui e holo mai ana ke kaa lawe nitrate, o ka hooku'i mai la no ia me ke kaa lawe ko a nahaha. Ua noho ka aha kiure koronero e nieniele no ke kumu o ka make ana o ka Pilipino, a ua hooholo ia ua make oia mamuli o ka ulia.

 

E HOOPA'IIA ANA KA HUI MOKUAHI KISEN KAISHA.

---------

            E loaa ae ana i ke aupuni federala he $1000 mai ka Hui Mokuahi Kisen Kaisha ae no ka lawe ana mai elima mau ohua mai Kapalakiko mai ahiki i Honolulu nei maluna o ka mokuahi Siberia Maru o ke ku ana mai ma ke kakahiaka o ka Poalima o ka pule aku la i hala, koe wale no a kapae ae o Amerika i kana rula e kau ana i ka hoopa'i maluna o na mokuahi o na lahui e, e halihali ana i na ohua mawaena o Kapalakiko me na awa e ae.

            O ke kumu mai o keia mamuli o ka loohia ana o Mrs. E. D. Tenny, ka wahine a ka Peresidena Tenny o Ka Hui Mokuahi Matson, a o ka peresidena pu hoi o ka Hui Castle & Cooke, he elima mau pilikoko o Mrs. E. D. Tenny i hoopihoihoi ia na noonoo no ko Mrs. Tenny ma'i ana a i makemake loa e holo mai i Honolulu nei mai Kapalakiko mai, noalila me ko lakou kakali ole aku i hookahi a elua paha la no ka Mokuahi Peresidena Harrison, ua kau mai la lakou maluna o ka Mokuahi Siberia Maru, he mokuahi no ka laina mokuahi Kepani.

            O kela kau ana mai la maluna o ka mokuahi o ka lahui e, ua ku-e ia hana i ke kanawai e pili ana i na moku, a he $200 ka uku hoopa'i no ka ohua hookahi e kau ana maluna o ka mokuahi o na lahui e.

            Iloko o ka huakai a kela poe i kau mai ai maluna o ka mokuahi Siberia ke Kauka ame Mrs. George R. Carter o ka inoa hope he hoahanau no Mrs. Tenny; Miss Wilhelmina Tenny ame Vernon Tenny, ke kaikamahine ame ke keikikane a Mrs. Tenny, ame Mrs. J. P. Cooke, he kaikamahine hanauna na Mrs. Tenny.

 

LAWE AIHUEIA HE KAA OTO E NA KOLOHE.

-----------

            He pule aku nei i hala ka aihueia ana o kekahi kaa otomobile Studebaker mai kahi mai o G. Sugai, ma Kahuku, a ma ka po o ka Poakahi iho nei i loaa aku ai ua kaa la i aihueia ai i ka Makai Levi Kalauli e ku ana ua kaa la ma kekahi alanui ololi kokoke i na alanui Kauka ame Liliha mauka ae nei o Puunui. I ka ike ana o Kalauli i ua kaa la me ka hana nui ka oia i hoao ai i mea e hiki ai ia kaa ke puka mai iwaho o ke alanui, a oiai oia e hooikaika ana i hemo mai ai ua kaa la, o ka manawa ia o Pedro Chang ame M. Matthew i oili mai ai me ka maopopo ole loa ia Kalauli o ko laua wahi o ka oili ana mai, a haawi mai la i ka laua kokua me ke noi ole ia aku. Ua paa koke laua i ka hopuia e ka Makai Kalauli ma ia wahi ia manawa.

            Ia Kalauli e lawe mai ana i ua mau lawehala la ana i ka halewai maluna o ke kaa oto, ua ike o Matthew e hoopaaia ana oia i ka halepaahao, ua lele mua aku la oia mailuna aku o ke kaa a holo aku la a nalowale. O Chang hookahi ka ka Makai Kalauli o ka lawe ana ae a hoopaa i ka halepaahao.

            Ma ka Poalima aku la i hala e kaa oto Buck ka i loaa kau ma Kahuku ua haaleleia, a ua manaoia o ke kaa ia a Chang ame Matthews i aihue ai a holo ahiki i Kahuku, a maluna o ke kaa oto Studebaker i loaa aku ai i ka Makai Kalauli mauka ae nei o Puunui, i hoi mai ai ua mau kanaka aihue kaa la i Honolulu nei.

 

EHA MAKAHIKI HOOLIMALIMA NO KA HALE KAPIOLANI.

-------

            I wahi e laoa ai he hale oihana no na keena o ke aupuni Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, no keia mau makahiki eha e nee aku nei, ua waihoia ae e ka waiwai o Kapiolani, imua o na luna oihana o ke aupuni kulanakauhale kekahi uku hoolimalima no ka mahina, no ka Hale Kapiolani ma keia mua aku, ina no ke aponoia o kela uku hoolimalima, alaila e hoea aku ana ma kahi o ka hookahi kaukani dala a oi o ka makahiki, a ke aupuni e uku ai, mawaho ae o ka uku hoolimalima kahiko.

            O ka uku hoolimalima a na kahuwaiwai o ka Waiwai o Kapiolani i makemake ai, e ukuia aku e ke aupuni kulanakauhale, ina nei no ka hoomauia o kela hale i hale oihana, he $1150, no ka mahina, o ia hoi he $150 ka oi ae i ka uku hoolimalima kahiko, he uku hoolimalima, i aelikeia mawaena o na kahuwaiwai ame ka Lunakiai Hollinger, oiai nae, he $250 ka na kahuwaiwai i makemake mua ai no ka mahina.

            O ka pane ma ka aoao o ka papa o na lunakiai, no kela manao e hoolimalima hou i ka Hale Kapiolani, o ia no ka haawi ana aku i manawa e noonoo ai.

            Ma ka aelike hoolimalima kahiko, he hookahi kaukani dala wale no a ke aupuni kulanakauhale e uke au, me ke kaa no ma ka aoao o na kahuwaiwai o ka Waiwai Kapiolani, ka uku ana i na hoolilo apau o kela hale; aka malalo o ka hoolimalima hou, ua kaa ma ka aoao o ke aupuni kulanakauhale ka uku ana i na mea apau.

            I wahi nae e holopono loa ai na mea apau, ke ae na lunakiai e lawe i ka hoolimalima o kela hale no na makahiki eha, ua kauka'iia aku ke apono ana mai o Mrs. Woods a hoole mai paha i ka hoolimalima i manaoia.

 

E PONO NA WAHINE E UKU I NA HIHI WAIONA.

----------

            Mamuli o ka hoahewaia ana o M. Gima ame Mrs. S. Tobaru e ke kiure o ka aha federala a ka Lunakanawai John De Bolt, ma ka Poakahi nei i hoike ae ai ka Loio Amerika William T. Carden e pono no i na wahine e uku i ko lakou mau hoopa'i elike me ko na kane, ma na hihia waiona.

            Ma ka hoakaka a ka Loio Amerika Carden, no kekahi mau mahina lehulehu i hala o na kane Kepani i hopuia no ka hana a kuai waiona ua pee lakou mahope o na palekoki o na wahine. Ua hookaulua ka aha federala i ke kau ana mai i na hoopa'i koikoi loa maluna o na wahine, o ka hopena i ikeia aole i pakele wale no na kane, aka ua hookuuia na wahine mamuli o ko lakou uku ana ae i na hoopa'i dala.

            "Ua lilo i hana hooluhi ia makou ka hopu ana i na kane Kepani, a o na wahine nae ke hele mai imua o keia aha a olelo mai oia ka ona nona ka ipuhao puhi rama ame ka waiona i loaa aku ai," wahi a ka Loio Amerika.

Ua ku ka Hewa i na Wahine

            "E hoopau ana makou ia ano hana ma o ka hookolokolo like ana i ke kane ame ka wahine ma nei mua aku, a ina no ke ku o ka hewa ia laua e hoopa'i like ia ana laua."

            He mau mahine lehulehu i hala aku nei ka hopuia ana o Gima a hoopiiia ae no ka loaa ana aku o ka waiona malalo o kona malu, aole o ka loaa wale ana aku no o ka waiona, aka o ka ipuhao puhi rama pu kekahi ame ka hana a kuai ana i ka waiona, me ke kuai laula ia o ka waiona.

            He manawa pokole mahope mai ua lawe mai la oia ia Mrs. Tobaru a olelo mai la oia kona kaikuahine, a o na mea apau i loaa aku ai na kona kaikuahine ia mau mea apau. Ua auamo o Mrs. Tobary i ke koikoi apau o ka hewa, a ma ia hana ana i pakele aku ai o Gima mai ka hewa aku ona i hoopiiia ae ai. Ma ka manawa i hooloheia ai ka hihia ua ae ae o Mrs. Tobaru i kona hewa no ka loaa ana aku o ka waiona malalo o kona malu, kona hana ana i ka waiona, a pela pu hoi me kona kuai laula ana, oiai nae, o Gima ka mea nana i hana, aka, mamuli o ka hoopunipuni ana o Gima he kaikuahine o Mrs. Tobaru nona, a oia hoi ka ona o na mea a pau ua pakele aku oia.

Hookolokolo Like ia Laua.

            Ma ia kaawale ana ane o Gima mai ka hihia ae ona i hoopiiia ae ai aole no ia he kumu no ka Loio Amerika Carden e hookuu loa aku ai iaia e hele laelae.

            Ma ka pule i hala aku la ua hoopiiia ae o Gima no kekahi mau kumuhoopii elima e ku-e ana iaia, me Mrs. Tobaru pu, no ka malama i kekahi wahi hana i na mea ino a hoohaunaele. Na Eaton H. Magoon i waiho ae i keia hihia imua o ke kiure.

            Ma ka noho ana o ka papa kiure federala ma ka Poakahi nei, a mahope o ka hala ana he hapalua hora o ke kalai ana a na hoa o ka papa kiure i ko lakou mau manao maluna o keia hihia, ua hoihoiia ae la imua o ka aha he olelo hooholo e ahewa ana ia Gima ame Mrs. Tobaru no na kumuhoopii apau elii hoopiiia ae ai. Ma keia Poaono iho e kauia mai ai ka hoopa'i a ka aha maluna o laua, a ma ka manao wale o kekahi poe he hoopa'i paahao ko laua e kauia mai ana.

 

LOAA HOU IA LEI MOMI A KA'U MA KEIKI.

----------

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe a nui:--E oluolu mai oe i kekahi rumi kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui.

            Ma ka la 3 o Dec. i oili mai ai, mai ka puhaka mai o ka'u mau keiki, oia o Mr. ame Mrs. Annie Kaniho, he kaikamahine nui nepunepu, a o ka ekolu iho la ia, o ka laua mau keiki he poe wahine wale no apau.

            He opiopio loa no na makua aia ma kahi o ka 20 a oi na makahiki, malia paha o ka'u mau keiki, ka ka Haku i olelo ai, e hoonui aku elike me na one o ke kai, ina o ia, auwe, nani maoli ke aloha o ko kakou Haku.

            Oiai no hoi, ua palupalu au ko laua papa, eia nae, ke hoohua mai nei ka Haku, a ke hooulu mai nei i ka lahui Hawaii, ka mea e oleloia nei, e nalo ana keia lahui, aole nae pela ko ke Akua manao, ke hoohua nei no.

            Me ka mahalo nui,

                                    JOSEPH KALANA,

            Lahaina, Maui.

 

HOALOHALOHA NO MR. SOLMON NAILI DANIEL KUEWA.

----------

            O makou o na hoahanau o ka Ekalesia o Iesu Kristo o ka Poe Hoano o na la Hope Nei o ka apana o Waialua, Oahu, na haumana Kula Sabati ame na lala o ka Hui Manawalea, ma o ko makou mau komite la, ke komo pu aku nei makou me olua na makua i hooneleia i ka mea aloha he keiki, ame ka ohana, no ka mea, he keiki oia e hana ana i na hana pono, a ua lilo no hoi kana mau mea apau i hana ai i kiahoomanao na kona mau hoa paahana e hoomanao mau ai no ke koena aku o ko lakou mau la.

            Nolaila ke nonoi ae nei makou i ko makou mau leo pule i ko kakou Makua ma ka lani Nana no e hookaawale aku i na kaumaha ame na luuluu maluna o olua na makua ame na ohana apau; o keia ko makou leo pule ma ka inoa o kana Keiki o Iesu Kristo. Amene.

                        H. N. KANIHONUI,

Komite Ekalesia--

                        J. H. HAO,

Komite Kula Sabati--

                        MRS. MELE KUALII,

Komite Hui Manawalea--

 

The First American Savings & Trust Company of Hawaii, Limited

HOAKAKA NOKE KULANA

Ma ka Pae Ana o ka Oihana, Dekemaba 31, 1923.

 

                                    NA LOAA                                                                  NA LILO

Hoaie me Hoemi……………… $1,354,430.73                                 Kumupaa i Ukuia……………..$  140,000.00

Bona…………………………..      835,519.34                               Keu……………………………    190,000.00

Waiwai Paa……………………             225.00                           Puka Mahele Ole Ia……………      11,868.81

Aelike Kuai Waiwai Paa………          6,061.35                            Na Hoahu……………………..  2,120,083.57

Dala Kuike a ma na Banako……    155,536.90

Ukupanee e Loaa Mai Ana…….       20,101.11                                                                          

Na Loaa e Ae…………………..              82.95                                                                             

                                                   ------------------                                                                                 ---------------------

                                                    $2,371,957.38                                                                                    2,871,957.88

 

Teritore o Hawaii.

Kulanakauhale a kalana

o Honolulu.

 

            Owau o W. H. Campbell, Mea Uku Dala o ka The First American Savings & Trust Company of Hawaii, Limited, ke hoohiki nei o ka hoike maluna ae he pololei ia elike me ka'u hoomaopopo ame ko'u manaoio.

                                                                                                            W. H. CAMPBELL.

                                                                                                                        Mea Uku Dala.

Hanaia a hoohikiia imua o'i i keia la 31 o Dekemaba, 1923.

                                                J. H. ELLIS,

Neteri no ka Lehulehu, Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi, Teritore o Hawaii.

 

CITY MILL CO.

KEKAHI O NA HUI KAHIKO LOA MA HONOLULU NEI.

 

            Poe kuai Papa, Pilihale, na lako Paipu, na Laau Puka Aniani me Panipuka, lako Pili Hao; na mea no apau no ka home ma ke kumukuai oluolu loa.

            Kukulu makou i na hale ma ka uku liilii ana, me na hookaa liilii.

O KA OI LOA AKU NO KA POE HOOKUONOONO.

 

Mai Poina---Hele Mai Ia Makou

Kihi o na Alanui Moiwahine me Kekaulike.               Honolulu, T. H.

 

A LOT MEANS A HOME

-------

$850.   Lot 50x100, 18th Ave. Ocean View. Easy terms.

$300.   Palolo Hillside Lot, over 5000 sq. ft. $20 down, $10 per month.

$750.   Palolo Hillside Lot, over 1/2 acre, $20 down, $10 per month.

$1400. Lot 50x150, Kilauea Ave., Strauch Tract, Kaimuki, $25 down, $15 per month.

$1675. Lot 50x200, 9th Avenue, Strauch Tract, Kaimuki. $50 down, $20 per month.

Easiest terms in town. Prices the lowest consistent with market values

                                                                        -------------------

Ask C. W. Carpenter, with

PAULO KALAUKA

(P. E. R. STRAUCH)

Alanui Moi, Helu 74, Mawaena o na Alanui Papu ame Betela.

 

Keena Hawaii

NO NA

Lako Hana Mahiko

----------

Hapuku Kila Oliver Chilled ame na Palau

Na Katapila Cleveland

Na Katapila Fordson

Na Kaa Kalaka White

Na Kaa Kalaka Federal

Na Kaa Kalaka Ford

Na Hana Pili Amala

--------------

HANA I NA KINO O NA KAA UKANA ME KALAKA ME KA HANA HOU ANA

-------------

Schuman Carriage Co., Ltd.

-----------

Na Paionia o na Hana Halihali o Hawaii nei

 

KA VICTROLA

---Ka Meakani Mele Kilakila---he meakani e pono e loaa ma kou hone. Kauoha mai i na buke hoakaka o na Pahuolelo ame na Papa Leo Mele.

            NA PIANO PAANI

            NA ROLA PAANI

            NA PEPA MELE HOU

            NA PILA AHA

ame na mea apau pili i na mele.

-----------

Bergstrom Music Co.

1020 Alanui Papu                                           Honolulu

 

HALE UWI WAIU

--o--

MAPULEHU

PUKOO, MOLOKAI

 

E Hooholo Ana i ka MOKUKUNA GESOLINA

LELEIONA

 

Mawaena o na Aawa o Honolulu me Molokai

---------

Geo. P. Cooke,

ONA.

 

Poe Lawe Hau me Waiu.

 

E KUAI I KOU MAU

Pono Hale

ma ka

Hawaii Furniture Co.

Helu 469 Alanui Moi

kokoke i ke kihi o ke Alanui Liliha

He oluolu na kukai olelo ana.

 

T. O. MURATA FURNITURE STORE

(Na noho hoolimalima me lako pa maanei.)

Na Lako Hale Hou me Kahiko.

Hoolimalima me Kuai Hoolilo.

715 Alanui Hema, Honolulu, T. H.

Kelepono 1695.

 

Ka Pila GRAFONOLA COLUMBIA

Maopopo ka Wa e Pau Ai

Na ka mea hoopaa nona iho e makaala ia ea nou. Ua hiki ia oe ke hulahula ahiki i ka huaolelo hope loa.

Uku Liilii ke Makemakeia

 

Thayer Piano Co.,

LIMITED.

148-150 Alanui Hokele

 

Kakela & Kuke

(KAUPALENAIA)

---------

Poe Kalepa ma ke Komisina

-A HE-

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

PAPA NA LAKO KUKULU HALE

---

No ka hoahu ana i kou wai ma na Pahu Wai Papa Ulaula o 500 a 10000 Galani.

E hoolakoia aku no na kumukuai ame na hoakaka ia oe ke noi mai.

-----

ALLEN & ROBINSON, LTD.

HONOLULU, T. H.

 

Nupepa Kuokoa

-------

No ka makahiki (one year)….$2.50

            O na Dala ame na Hoolaha apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING CO., LTD., wale no, P. O. Box 3110, Honolulu, T. H.

            217 Alanui Moi, ma Waikiki o ke Alanui Alakea; ka Nupepa Advertiser.

            Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as Second Class Matter.

            SOLOMON HANOHANO, LUnahooponopono.

            CHARLES S. CRANE, Luna Nui.