Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 5, 31 January 1924 — Page 1

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOPII HOU IA AE KE KUMUKUAI O KA WAIONA

Mamuli o ka Hopuhopu Mau ia o ka Poe Kuai Waiona i Keia Wa ke Pii Loa Mai Nei ke Kuai Ana o ka Okolehao

            Mamuli o ka nui o ka poe e hopuhopu mau ia nei, no ka hana ame ke kuai waiona ma keia kulanakauhale. e na makaikiu o ke keena makai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, pela hoi me na luna oihana federala, ke hapa loa mai nei ka loaa ana o ka waiona, no keia kumu, i hoopipii hou ia ae ai ke kumukuai o ka omole rama, i ka eha dala, oiai nae, o ke kumukuai ia o ke galani okolehao, he mahina ae nei i hala.

            Maloko o kekahi hale, ma ke alanui Papu, e kokoke ana i ke alanui Vinia, ma ka hora ekolu, o ka wanaao o ka Poaono aku nei i hala, i hoea aku ai na Makaikiu St. John ame Louis maloko o kela hale, a ike pono laua i ke kuaiia ana o ka waiona, no elua manawa, me ke kakiia ana he eha dala o ka omole wisake, a no kela hana hakihaki kanawai nae, i paa ae ai ka on a nona kela hale, oia o David Benton, i ka hopuia, a laweia ae no ka halewai, eia nae, mamuli o kona bela ana ae, i ka huina o elua haneri me kanalima dala i hookuu hou ia ai oia.

            Ma ka hoakaka a ka Makai Nui Trask, o kela hale, i onaia e Mr. Benton, he hale ia e nohoia ana e kekahi poe wahine ame na kane; a ua hanaia na puka aniani ma ke ano paa, me ke kauia ana o na pale puka aniani e hiki ole ai ke ikeia aku oloko.

            I ka manawa ka e hoea aku ai o kekahi mea, e makemake ana e komo iloko o kela hale, e nana mua ia mai ana oia o kekahi kiai mailoko mai, ma kekahi puka aniani o pili kokoke ana i ka puka komo. @na e konio ka manao hoohuoi iloko @ kei@ kiai, no ke @@ o o ka mea i hoea aku. alaila o lalau ae ana oia i kekahi kaula, i hooholoia ahiki i kahi i waiho ai o ka okolehao, ia manawa e hanini aku ai ka okolehao iloko o kahi holoi-pa.

            Ma ka pule aku la i hala, i hoea kino aku ai ka Makai Nui Trask, me kona mau makai noloko o kela hale, eia nae mamua o ko lakou komo ana aku iloko, ua hukiia ke kaula, i hoopaaia ai i kahi i waiho ai o ka okolehao, no ka mea ia lakou o ke komo ana aku. o kahe ana ka waiona iloko o kahi holoi-pa.

            Ua hele nae oloko o ka hale a paku'i i ka waiona, a e moe ana na wahine ame na kane ua hele a luhe i ka waiona. Ua hoike okoa aku ka Makai Nui Trask, ia Mr. Benton, e paniku oia i kela hale, a e hoopau i ke kuai ana i ka waiona maloko olaila, me kona ae mai i kela kauoha. o ka mea apiki nae, ua loaa pono aku na hana kuai waiona, i na makaikiu ia laua o ka hoea ana aku ma na hora o ka wanaao o ka Poaono mai.

            Ua kaa mai ka waiona malalo o ko laua malu, a ua paa hoi o Benton i ka hopuia.

            Ua hoakaka hou ae ka Makai Nui Trask, he ekolu pule ae nei i hala, ua kipakuia aku o Benton, mai kona malama ana i kekahi hale o na hana hakihaki kanawai mauka ae nei o Kalihi, a he manawa ka i kaahope ae nei oia no ka ona nona kekahi hale, o kela ano ma ke alanui ololi Circle; a ua paa ka manao o ke poo o ka oihana makai, e kauia mai kekahi hoopa'i ikaika loa maluna o ka lawehala, a e laweia mai hoi kekahi mau hoopa'i ikaika loa maluna o ka lawehala, a e laweia mai hoi kekahi mau hoopii, e kue ana i na ona no lakou @@ waiwai, i law@awai @ai @a hana hakihaki kanawai o Benton.

 

HOPUIA HE WAHINE OPIO NO KA HAAWI I NA DALA APUKA.

            No ka hoolilo ana aku o Mrs. A. D. Santos, a o Evelyn Joy kekahi inoa ona, he wahina hapa Pukiki, nona na makahiki he 22, i kekahi mau bila dala waiwai ole. me kona ike maopopo no aohe ana dala i hoahu ai i ka banako e kohu ai kana hoolilo ana, i paa ae ai oia i ka hopuia e ke Kapena Makaikiu Kellett, ma ke kakahiaka o ka Poaha o ka pule aku la i hala.

            I kulike me na hoakaka a ka Makaikiu Kellett o ka hoike ana ae, ma ka la 12 o keia mahina i hala, ua kuai keia wahine i kekahi mau waiwai maloko o ka halekuai India Store, a ua haawi aku i kekahi bila $20 i ke kupakako, a ua lawe aku la ke kupakako me ka manao he bila dala waiwai. He mau lole wahine wale no ka nei wahine o ka hoolilo ana aku i ke dala. Ma ka oleloia ua kakau oia i kona inoa maluna o kela bila $20 o "Evelyn Joy". Ma ka hoike a ka halekuai Jeff Fashion Shop, kekahi o na halekuai i epaia e nei wahine i na makaikiu, he bila dala e kau ana keia inoa "Evelyn Joy" kekahi i hooliloia aku ia halekuai ma ka la 14 o Ianuari no ka $10 waiwai ole.

            Ma ka la mahope mai ua loaa aku i ka halekuai laau Meyers Drug Co., he bila o $5 a i kakauinoaia e Mrs. E. L. Stone a e hooiaio pu ana he bila waiwai ole ia.

            Ma ka oleloia ua hooiaio ae o Mrs. Santos imua o ka Makaikiu Kellett mahope koke iho o kona hopuia ana ma ka kakahiaka o ka Poaha o ka pule i hala, o na bila dala apuka ekolu i hoikeia ae la maluna nana i'o no i hoolilo aku, a o ke kumu ka o kona hana ana pela, mamuli o kona makemake i mau lole lilelile a hinuhinu nona no ka hiki ole i kana kane ke hoolako i@ia me ia mau lole nani.

            "Mai na oleloike mai i loaa mai ia makou i nei manawa, ke manaoio nei au o keia wahine kekahi i komol@ia pu iloko o ka hana ana i na bila dala apuka, a ua lilo kekahi poe mea halekuai i mau pio na nei wahine kolohe. Mai kona manawa mai i paa aku ai iloko o ka halepaaliao ahiki i nei manawa, ua loaa ae iaia na noonoo makamaka hou, a ke manaoio nei ma ka la apopo (o ia ka Poalima i hala aku la) o loaa ana no iaia ka noonoo maikai me ka hiki iaia ke hoomanao i na mea apau ana i hana ai a e mohala loa ae ana no hoi kona noonoo." wahi a ke Kapena o na makaikiu Kellett o ka hoike ana ae, "e hoike mai ai oia i na mea oiaio apau."

 

PANIKUIA KE KALAPU HOOHAUOLI WAIKIKI. E NA MAKAI

            Mawaho ae o ke panikuia ana o na puka o ka hale hoohauoli Waikiki Social Club no hookahi makahiki mamuli o ke kauoha a ka Loio Apana Amerika William T. Carden he mau wahi kakaikahi e ae kekahi i panikuia no mamua no hookahi makahiki mamuli o ka lilo ana o ia mau wahi i mau he ana no ka poe hakihaki kanawai hookapu waiona, o ka manao nuni ma ia hana ana oia no ke kinai loa ana i ke kuai a hanaia o k awaiona maloko o keia Teritore, a o ka hoomaka ana no hoi keia o ka hana kinai waiona me ke panikuia aku o na wahi kuai waiona no keia makahiki.

            Ua kaulana ka hale o ka Waikiki Social Club i ka inu laulaia o ka waiona ame na hana ekaeka e ae, a ma ka hora 10 o ka po o ka Poaha o ka pule aku la i paniku ia ai na ipuke o ia hale mamuli o ka hoea ana aku o ka hope Ilamuku Otto Heine, na kanaka hooko hookapu waiona, ka Makai Nui Trask ame kona mau makai.

            Na ka Lunakanawai Federala Poindexter i kakauinoa i ka palapala hookapu i kela hale ma ka Poaha aku la i hala, he palapala kauoha mana e papa loa ana aole e wehe hou ia na puka o ia hale maloko o hookahi makahiki mai ia la aku. O kela apana aina holookoa ma ke alanui Lewis ka i panikuia aole e hoolimalima a i ole hoohanaia aku paha ma kekahi ano iloko o ka manawa malalo o ka hoomalu ana a ke aupuni.

            O ke kumuhoopii no kela wahi a o ke kumu hoi o ke panikuia ana, no ka Iil oo ia hale i wahi e lawelaweia ai na hana haihai kanawai. O na ona no lakou kela apana aina oia o Joseph Ahuna, Herman Roberts, John Aki, ame Sarah K. Kalauokalani, ka i hoopaa pu ia maloko o ka palapala hookapu.

            No ke kinai loa ana i ka hana ame ke kuaiia o ka waiona he elua mau mea e hanaia, ka mua, e paniku i kahi e hanaia ana ia hana, a i ole hookapu loa ia wahi me ka hoopaa pu ia o na ona no lakou kekahi wahi kue kanawai. Ma ke kanawai hookapu waiona, elike me ia a ka Loio Amerika Carden o ka hoike ana ae, e paniku ia kahi e lawelaweia ana na hana kue kanawai waiona no hookahi makahiki, a o ka poe i ikeia ke kue kanawai ma ia mau wahi e @ookaawaleia mai ia wahi aku me ka hoomalu pu ia o na ona no lakou kekahi mau wahi i ikeia ka haihaiia o ke kanawai waiona.

 

Lilo Ia Kam Tai Lee ka Makana Helu Kiekie

Aha'i Oia i ke Eo ma ka Hookuku Haiolelo Hookapu Waiona

HOOKAHI HANERI DALA I LILO IAIA

Lilo Ekolu Mau Makana e Ae i Kekahi Mau Haumana Akamai

            Maiwaena mai o na haumana o na kula i waeia apuni o Hawaii nei, no ke komo ana e alualu, i na makana a ka Ahahui Kue Waiona o Hawaii nei, o ke kukulu ana mai, no ka haawiia aku i ka haumana oi loa o ka maikai o kana haiolelo maluna o ka ninau hookapu waiona, i aha'i ae ai o Kam Tai Lee o ka Mid-Pacific Institute, i ka makana helu ekahi o hookahi haneri dala, ma ka hookuku o ka malamaia ana maloko o ka halepule o Kawaiahao ma ka po o ka Poakahi aku la i hala.

            Ua lilo ka hanohano o ka haawi ana aku i ka makana i ke Kokua Kiaaina Raymond C. Brown, i ka mea i kaa aku ai ka helu ekahi.

            No ka helu elua hoi o na makana, o kanalima dala, ua lilo ia Mung Yee Yap o ke Kula Kiekie o Punahou, o ka Rev. Akaiko Akana, ka mea nana i haawi aku i kela makana i ka mea i lilo ai iaia ke eo.

            O ka makana ekolu o iawemia kalua kumamalima dala, ua aha'i o Shigeo Yoshido o Hilo, Hawaii, a o ka makana eha, he pila gita, ua lilo ia William Lydgate o Kauai.

            O na haumana i komo iloko o kela hookuku haiolelo ana, maluna o ka ninau hookapu waiona, oia o Mew Soou Choek, o Hawaii Komohana; August Clement o Waimea, Kauai; Ah Sung Lum o ke Kula Kiekie o Maui: Kam Tai Lee o ka Mid-Pacific; William Lydgate o Lihue, Kauai; Caroline Richard, Lahainaluna, Maui: Mung Yee Yap o ke Kula o Punahou; ame Shigeo Yoshida o Hilo, Hawaii.

            O na lunakanawai na lakou i haawi i ka olelo hooholo, no na haiolelo oi loa o ka maikai, me ke ano o na makana, e haawiia ai i kela ame keia mea pakahi i aha'i i ka lanakila, ma kela hookuku haiolelo ana, oia o Miss Grace Channon o ka Y. M. C. A., Dr. Romanzo Adams o ke Kula Kiekie o Hawaii, ame Charles F. Loomis o ka Y. M. C. A.

            Ua ku wale no na haiolelo apau i haawiia mai e na haumana i komo ma kela hookuku ana i ka naauao, ma ke noeau, a me ka hana nui na lunakanawai i wae ae ai i na haiolelo, i aha'i i na helu kiekie.

            O keia ka elua o na manawa i malamaia ai o na haiolelo hookuku no ke alualu ana i na makana, i kukuluia mai e ka Ahahui Kue Waiona o Hawaii nei, a ua ike maoli ia na manao uilani iloko o na haumana o na kula lehulehu, ma ka hoomakaukau ana i na haiolelo kuli'u, no ka pomaikai o ka aina ame ka lahui, mamuli o ka hookapuia ana o ka waiona.

 

PALAHE KE POO MALOKO O KA HALE PUHI PALAOA

            He Pake hana noloko o ka hale puhi palaoa o Lee Wo, makai ae nei o Kakaako, nona ka inoa o Lum Kwai Chong, a nona hoi na makahiki he 30, ka i make mahope iki iho o ka hora 1 o ka auwina la Poalua nei, ma ka manawa i paa ai kona lima i na rola o ka mikini kawili palaoa a hukiia aku kona kino a pili i na rola a palahe ka iwipoo.

            Ma ka moolelo a ka haku o ia hale puhi palaoa o ka hoike ana ae, e hoooholo ana o Lum Chong i ka mikini o kahi kawili palaoa, a ia manawa i paa mai ai kona lima mawaena o na rola maloko o ka mikini. Ua hukiia aku la kona lima ahiki i ka pili ana aku o kona kino i kahi kawili palaoa a opapuia kona poo mawaena o na rola mamua o ka ike ana aku o kekahi poe Pake e ae a holo aku la e kokua iaia, eia nae, ua lohi loa ka lakou kokua ana ame ka hoopaa ana hoi i ka holo ana o ka mikini.

            Ua laweia ae ke kino o ua Pake make la i ka hale waiho kino make o ka Papa Ola. Ma kekahi la hope o nei pule e noho ai ka aha niele a ke koronero no ke kumu o kona make ana.

 

            No ke komo ana aku e lawelawe ma ka oihana hanai moa, i komo aku ai o Charles H. Rose, ka makai nui mua o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, he haumana no ke Kula Kiekie o Hawaii, no ka imi ana i ka ike ame ka makaukau no ka hanai ame ka malama ana i na moa.

 

LOKAHI NA LUNAKIAI I KA PAPA UKUHANA

Hookomo Hou ia he Olelo Hooholo Ukuhana Mahope o ka Hiki Ole Ana i ka Papa ke Ae i ka Vito a ka Meia

            Mahope iho o ka paio ana o na hoa Repubalika, o ka papa o na lunakiai me na hoa Demokarata, maluna o ka olelo hooholo ukuhana o na limahana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, no na pule ekolu i kaahope aku nei, me ka haawipio olo o kekahi aoao i kekahi, i hoea mai ai kela papa i ka lokahi ana, ma ka halawai o ka malamaia ana ma ka Poaono aku la i hala, ma ka hooholo lokahi ana i kekahi olelo hooholo hou, i hookomoia aku e ka Lunakiai Hollinger me ka waiho ana aku nae, na ka aha kiekie e hoopuka mai i ka olelo hooholo, no ka mana a mana ole o ka hookohuia ana o Cain ame Abshire e ka meia, a i aponoia e ka papa lunakiai kahiko.

            No kekahi mau manawa lehulehu, i hooikaika ai na hoa Demokarata o ka papa, e waihoia ka ninau no ka a'e ana i ka vito a ka meia maluna o ka olelo hooholo ukuhana o na limahana, me ka maliu ole aku o na Repubalike i kela koi, no ke kumu, aole no e hui pu mai ana na Demokarata ma ke koho ana me na Repubalika, e a'e i ka vito, oiai ua like ia me ka ae ana e waiho hakahaka na kulana oihana, i hookohuia aku ai o Mr. Cain ame Abshire.

            Ma ka halawai a ka papa o ka Poalima aku nei i hala, ua hooikaika na Repubalika, e noonoo pakahi ia na itamu maloko o ka olelo hooholo ukuhana, ua hoole nae na Demokarata, ahiki i ko lakou haalele ana i ka halawai.

            Ma ka Poaono nei nae, i ka noho hou ana o ka halawai a ka papa, ua waiho mai la ka Lunakiai Hollinger, he noi, no ka a'e ana o ka papa maluna o ka vito a ka meia, o na Repubalika elima ka i koho ma ka aoao ae, a ua koho na Demokarata ma ka aoao hoole, nolaila ua lilo ka vito ana a ka meia i ka olelo hooholo ukuhana, i mea mana, no ka mea aia a he elima e koho ma ka aoao ae, alaila holo ka olelo hooholo, me ka nana ole ia o kela vito.

            Mahope iho nae o kela koho ana a na hoa o ka papa, i waiho hou mai ai no ka Lunakiai Hollinger, he olelo hooholo ukuhana. i hiki aku ka huina ma kahi o ka $443,150, me ke komo ole iloko olaila ka ukuhana o na keena o ka lunanana kukuluhale, ke keena o ka enekinia kalana ame ke keena alanui.

            Ua apono lokahi ia ka olelo hooholo, ma ka heluhelu ekahi ia ana, a kauohaia e pa'i maloko o ka nupepa.

            No ka elua o ka manawa, ua waiho hou mai la ka Lunakiai Hollinger he olelo hooholo e hoakaka ana i na ukuhana oloko o na keena o ka lunanana kukulu hale, ke keena o ka enekinia kalana ame ke keena alanui, me ka hoakaka ole ia o kekahi itamu, no ka ukuhana o ka enekinia ame ka lunanana kukulu hale. Na ka Aha o Hooholo Mai.

            O keia keehina i laweia ae e na Repubalika, ma ka olelo hooholo elua e waiho hakahaka ana i ka ukuhana o ka enekinia kalana ame ka lunanana kukulu hale, he alahele ia e konoia aku ai ka aha kiekie, e hooholo mai, no ke ku i ka mana ame ka mana ole o ka hookohuia ana o Cain ame Abshire, ma ke koi ana o kela mau kanaka i ko laua mau ukuhana, ma ka hoopii ana imua o ka aha kiekie.

            Ma ke aponoia ana o kela mau olelo hooholo ukuhana a elua, aole i kaa ka lanakila o ka paio i kekahi aoao, koe wale no ka lokahi liko ana o na aoao elua, e waiho na ka aha kiekie, e hooholo mai i ke ku i ka mana, ka hookohuia ana o ka lunanana kukulu hale, ame ka enekinia kalana, ma ke kapae ana i ko laua mau ukuhana, mai na itamu mai, o na ukuhana, ma ka olelo hooholo elua.

            No ke kumu o ka loaa ole ana i na limahana o ko lakou mau ukuhana, ua hoakaka ae ka Lunakiai Hollinger, i ka hoomakaukau ana o na hoa Repubalika o ka papa, i kekahi olelo hooholo ukuhana o na limahana oloko o na keena oihana apau, a koe na ukuhana o Cain ame Abshire, na poo o na keena o ka lunanana kukulu hale ame ka enekinia kalana, i hookohuia ai e ka meia, a aponoia e ka papa o na lunakiai Demokarata, o ka papa i pau, mamuli o ka manaoio ana o na hoa Repubalika, aole i ku i ka mana kela hookohuia ana o keia mau kanaka elua.

            Ua @itoia nae kela olelo hooholo ukuhana e ka meia, mamuli o ke kumu na kue ka olelo hooholo i ke kanawai, a o ia ka la lunakiai Hollinger i hoike ae ai, i ke kahua ole o kela vito ana a ka meia i ka olelo hooholo.

            Wahi ana ua hooikaika na hoa Repubalika, e komo pu mai na Demokarata a ma ke kokua ana i ke alahele, e loaa ai ka uku o na limahana, ma ka a'e ana o ka papa i ka vito alika meia, a lawe aku i ninau kanawai imua o ka aha kiekie, ua hoole nae na hoa Demokarata.

            Ua hoao hou na Repubalika, i wahi e loaa ai na ukuhana o na limahana, ma ke koi ana aku i na Demokarata, e noonoo pakahi ia na itamu ukuhana, ua hoole loa mai na lakou, me ke ku okoa ana a haalelo i ka halawai a ka papa.

            Ma ke ano nui o kana mau hoakaka e hoole loa ana ka Lunakiai Hollinger, no ka pili o na ahewaia i na hoa Repubalika o ka papa, no ke kumu i loaa koke ole ai ka uluhana o na limahana, aka e kuh@uhi ana oia, maluna o na Demokarata ka hewa ame ka meia.

 

HOOPAUIA KA NOHO KAHU MALAMA WAIWAI ANA.

            No ke kupono ole o ka C. F. Peterson, he loio, a o ke kahu malama waiwai hoi o David K. ame Arthur K. Trask, he mau keiki oo ole, hookele ana i ka waiwai o nei mau keiki oo ole, i hoopauia mai ai oia e ka Lunakanawai John R. Desha, a o Mrs. Sallie Trask Erickson ka i hookohuia mai e ka aha i kahu malama waiwai ma kahi o Peterson, ma ka Poaono i hala.

            Na Mrs. Erickson i hoopii ae imua o ka aha no ka hoopauia o Peterson ma ke ano ho kahu malama waiwai no na keiki oo ole, ua hookahua oia i kana noi maluna o ka moolelo i hoolohe mua ia ai maloko o ka aha a maluna o ka olelo hooholo a ka aha kiekie.

            Maloko o ka hoopii a Mrs. Erickson, o ka hookomo ana ae e hoahewa ana ia i ko Peterson kaki ana i na keiki oo ole he $50 no kona uku no ke kuai ana a lilo mai kekahi apana aina ma Moanalua.

            Ma ka hoakaka a ka Lunakanawai John R. Desha ua koiia mai keia aha me ka hui pu o ka aha kiekie ma ka manaoio ana aole i lawelaweia ka hana me ke kupono no ka pomaikai o na keiki oo ole, elike me ia i makemakeia aku ai i na kahu malama waiwai apau e lawelaweia na hana apau me ka pololei.

            O ka hookomo ole ana ae o Peterson i ka moolelo o kekahi mor@ki iloko o ke keena hoona no k@ hopeia kekahi kumu koikoi ma keia hooholo anu.

            Ua pau koko no ka olelo hooholo a ka aha e hoakaka ana no ko peterson hoopauia mai ka noho kahu malama waiwai hou ana no na keiki @@ ole, a o Mrs. Sa@le Erickson ka @ hookohuia ahu ma ia wahi.

 

HOOKU'IIA HE WAHINE KEPANI E KE KAA OTO

            Hooku'iia e ke kaa otomobile e kaaiwaia ana e ke Kahunapule A. Shattuck, ke kokua kahu o ka halepule o Kaukeano, kekahi wahine Kepani nona ka inoa o Mrs. T. Nagakawa ma ke alanui Beritania, kokoke i ke alanui Piikoi ma ka hora 7:30 o ka po Sabati nei, a eh@ loa.

            E kulike me na hoakaka a ka poe i ike maka e holo malie ana no ka k@ kahunapule ma ke alanui Beri ta@ia a oili mai ana o mrs. Nagakawa mailoko mai o kekahi alanui ololi pouliuli a kaa pono mamua o kahi o ko kaa otomobile e holo mai ana, a he hooku'i ana hoi ia i hiki ole ai i ke kahunapule ke a@o ae, wahi a ke Kapena Kamauoha o ka hoike ana ae.

            @ ka manawa i hooku'iia aku ai o Mrs. Nagakawa ua hina oia ilalo a@au ka ike. Na Arthur McDuffie i lawe ae iaia i ka halema'i o na poi@no ulia a malaila oia i lapaauia mai ai no ka moku ana o kona ilip@o, a ua hoihoiia aku oia i kona hale mahope iho o ia lapaauia ana.

 

Me ka Maalea i Paa Ae Ai he Wahine Kepani

Na Kekahi Kanaka i Hopuia no ka Ona i Kumakaia Ae laia

UKU AE NAE I KONA HOOPA'I ME KA ELEU

Loaa Pono Kona Kuai Ana i ka Waiona i Kela Kanaka i na Makai

            Mamuli o kekahi hana maalea ma ka aoao o ka Makaikiu Kellet, i paa ae ai he wahine Kepani nona ka inoa o Mrs. T. Kaneshiro i ka hopuia ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei, no ke kuai waiona, a iloko o na minuke he umi-kumamahiku wale no o kona laweia ana ae imua o ka Lunakanawai Steiner, i kauia mai ai ka hoopa'i o elua haneri me kanalima dala, me ka ukuia aku o ka hoopa'i i ka manawa pokole, a huli hoi aku la ka wahine Kepani no kona home, me na manao kaumaha, no ka lilo ana aku o kela mau haneri dala i ke aupuni, eia nae me kona hauoli, no ka hoouna ole ia ana e noho maloko o ka halepaahao e noho ai no kekahi manawa loihi.

            O ka moolelo e pili ana i ka hana maalea i paa mai ai kela wahine Kepani i ka hopuia, penei no ia:

            Ma ka auwina la o ka Poaono aku la i hala, ua paa ae kekahi kanaka o Joe Kamai ka inoa, i ka hopuia no ka ona, a hoopaaia oia maloko o ka halewai, me kona hoohala ana i ke Sabati holookoa maloko no o ka halewai.

            He mau minuke nae mamua ae o ka noho ana mai o ka aha apana ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei, ua olelo okoa aku la o Joe Kamai imua o ka Makaikiu Kellett ina e hoopaneeia ana ke kau ana mai i ka hoopa'i maluna ona, aole oia e hele hou e inu a ona i ka waiona, he oiaio, ua hookuuia mai oia e ka Lunakanawai Steiner malalo ae la o kela kumu.

            Mamua nae o kona haalele ana aku i ka halewai. hele hou aku la oia e hui me ka Makaikiu Kellett, a hooia aku la no kona hooko pono, i kana mau mea i kamailio mua aku ai, aole oia e ona hou ana.

            Ma kela kamailio hou ana me ke kanaka o ke aupuni, i ninau mai ai o Kellett, i kahi i loaa ai o ka waiona iaia, ia wa i hua'i pau aku ai o Joe Kamai i na mea apau, e pili ana i kahi o ka waiona e loaa ai, o ka haawi mai la no ia o Kellett he hookahi dala me ka hapalua iaia, me ke kauoha ana mai, e hele e kuai i omole rama hou.

            Ua pii pololei o Joe Kamai no kahi o ka wahine Kepani, a kuai aku la he omole okolehao, eia nae he elua mau makaikiu i ukali aku me ia ma kela huakai, a i ka wa i kuai mai ai o ka wahine Kepani i ka waiona, ua paa koke oia i ka hopuia, a ku ana imua o ka lunakanawai, ka mea ana i moeuhane mua ole ai, e kumakaia ia ana oia e kekahi kanaka i kamaaina, i ke kuai i ka waiona mai iaia aku.

 

HOOPA'IIA KA MEA PEPEHIKANAKA A PAU KE OLA.

            No ka pepehi ana a make i kana wahine Rofino Delos Santos, ma kekahi manawa aku nei i hala, i kauia aku ai ka hoopa'i ka'iko'i maluna o Francisco Gillarno Delos Santos, e ka Lunakanawai James J. Banks ma ka Poaono aku la i hala, e hoohala oia i ke koena aku o kona mau la o ke ola ana maloko o ka halepaahao. O keia ka Pilipino i pepehi ai i ka wahine ma Waipahu.

            No ke ahewaia ana o Louis Rivera o ka papa kiure a ka Lunakanawai James J. Banks no ka hoeha ana ia William Kaeo i kauia mai ai ka hoopa'i paahao maluna ona mai ka ekolu a ka elima makahiki. O keia kekahi o na lawehala i kauia aku ka hoopa'i maka Poaono aku la i hala.

            Ma ka Poakahi nei i kauia aku ai ka hoopa'i maluna o Thomas Arnold no ka hewa aihue, ua ae ae oia i kona hewa imua o ka aha no ka aihue ana i ke komolima mai ia Elizabeth Ferreira mai.

            O ka hihia a ke aupuni e kue ana ia H. T. Heath, E. Peterson, P. K. Peterson i hoopiiia ae ai no ka wawahihale ma ke degere elua ua hoopau wale ia mamuli o ke noi a ka hope loio kalana Norman D. Godbold.

 

KUPALE O BASSETT I NA DEMOKARATA O KA PAPA

Malama Oia he Halawai Akea ma Kamaki Kuea no ka Hoakaka Ana i ke Kumu Pilikia o na Hana a na Lunakiai

            No ka hoakaka ana aku imua o ua mana koho baloka, i ke kulana oiaio i ku ai na hoa Demokarata, o ka papa o na Lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ma na mea e pili ana i ka ukuhana o na limahana, i malama ao ai ka Lunakiai Bassett, he halawai akea ma Kamaki Kuea, ma ka auwina la o ka Poaono aku nei i hala a mailuna mai o kekahi pahu kopa, i haiolelo mai ai oia, imua o kekahi anaina kanaka mahuahua o ka hoea ana ae ma kela halawai.

            Ua hoomaka ka ka Lunakiai Bassett haiolelo, me ka hoakaka ana mai i ke kumu o ka pilikia, mawaena o na hoa Demokarata ame na hoa. Repubalika o ka papa o na lunakiai, mamuli o ka hookohu oihana a a ka meia, i hana ai, o ia kona hookohu ana ia Louis S. Caina ame Lewis Abshire.

            Wahi ana, he mau halawai kukakuka lehulehu, ka i malamaia e na hoa o ka papa lunakiai hou ame ka meia, mamua ae o ka pau ana o ka manawa o ka papa lunakiai kahiko, ma ia mau kukakuka ana, ua pili no ia i na hookohu oihana me ka paku'i ana mai o na Repubalika, i elua mau komite hou, mawaho ae o na komite maamau o ka papa.

            He ekolu mau komite a na hoa Demokarata i makemake ai e noho lunahoomalu, mailoko mai o na komite he ehiku, aole nae he ae iki o na Repubalika, o ka lakou i makemake ai, i elua mau komite e kaa ka noho lunahoomalu ana i na Demokarata, a o ka hapanui ae o na komite, o na hoa Repubalika wale no na lunahoomalu.

            No kela malie ole mai o na hoa Repubalika, me ka hoomaopopo o ka papa, aia kekahi epa e oili mai ana, nolaila aole oia i hoohakalia iho, ma ka hookohu ana mai @@ Louis Cain ame Lewis Abshire, me ke aponoia ana aku o ko laua mau hookohu e ka papa kahiko, mamua o ka noho mana ana mai o ka papa lunakiai hou.

            Ua hooili aku oia i na ahewa ana, no ka loaa ole o ka ukuhana o na limahana o ke kulanakauhale, maluna o ka Lunakiai Hollinger, no kona hoala ana mai i ka ninau. no ka mana ole o ka hookohu oihana o Cain ame Abshire, maloko o ka bila haawina ukuhana o na limahana, ke kumu i vito ai ka meia i ka olelo hooholo, a hooneleia na limahana i ka loaa ana aku o ko lakou mau ukuhana.

            Mai na hana mai o ka papa lunakiai kona hoakaka ana i ke kumu o ka pilikia, ahiki i kona hoakaka okoa ana mai, i ke kuleana ole o na alakai Repubalika, e komo hokai wale aku ai no iloko o na hana a ka papa lunakiai.

            Wahi ana, ua hui kino oia m@ R. W. Shingle, ke komite lahui Repubalika, a ua kamailio aku o Shingle iaia, he mea pono, e mahele like ia na hana o ke kulanakauhale mawaena o na Demokarata ame na Repubalika, a o ia kana i olelo ae ai, i ke kuleana ole loa o kekahi mea e hookikina aku ai i ka mela i kana mea e hana mai ai, i pili i na hookohu oihana.

            Aole malaila wale ae la no pau kana mau mea i hoakaka mai ai, aka ua hoike pu mai oia, no kona manao e holo moho elele lahui, iloko o ka mahina o Novemaba ae e hoea mai ana; a oiai nae, ua maopopo no iaia, aole oia e puka ana, aka he makemake wale no kona e ku aku a paio me Shingle imua o ko kahu kalaiaina. ke lilo o Shingle i moho elele lahui na ka aoao Repubalika, elike me kana i hoohuoi ai.

 

KUKU NUI AE KE KANE ME KA WAHINE NO KA HALEWAI.

            Iloko o na manawa ekolu a na makaikiu o ke komo ana e hopuhopu waiona ma ka po o ka Poaha o ka pule aku la i hala he kane, he wahine ame na galani waiona ka i paa ae i ka hopuia a laweia ae i ka halewai.

            O Gasitaro Muta, ka ona nona ka hale inu waimomona ma ke kihi o na alanui Aala ame Beritania ka mea hakihaki kanawai waiona mua i komo ae iloko o ka upena a na makai, mahope koke iho o ka hora 9 o ka po, a hoopiiia ae no ke kue i ke kanawai hookapu waiona lahui. Ma ka olelo hoopii i hookomoia ae i ka aha ua hana kekahi o na makaikiu me ka maalea loa, o ke dala i kuaiia ai ka waiona ua kuniia, a me ia dala i hele aku ai e kuai, a i ka manawa i kuaiia mai ai ka waiona ua hoomaka koke ia ka huli ana aku ialoko o ia hale a he lehulehu na olo rama e muu mai ana i loaa aku i na makaikiu. Wa hi a ka Makaikiu Kellett o ka hoike ana ae, ua paa mua no ka keia Muta i ka hopuia e na makai mamua aku nei no nei hewa no he kuai waiona, he mau mahina lehulehu kela i hala aku nei, i ka manawa ana e malama ana i kekahi hale inu waimomona ma ke alanui Pauahi.

            O ka lua o na mea hakihaki kanawai i paa ae i ka hopuia ma ia po, he wahine, o Haru Yoshikawa ka inoa, ka mea nona ka haleaina ma ke alanui Liliha, kokoke i ke alanui Moi. Ma keia wahi kekahi i kuaiia mai ai ka waiona i kekahi o na makai, a he mau olelo lemuhao lehulehu ka i loaa aku maloko o kona hale a i paa ae i ka hopuia. Ua hookuuia ae keia mau Kepani a elua mahope iho o ko laua bela ana ae $250 pakahi.

 

            I kulike ai me na lono o ka loaa ana mai i keia kulanakauhale, e hoea mai ana o Kiaaina W. R. Farrington, no keia kulanakauhale iloko o kekahi manawa o ka mahina ae nei o Feberuari.

 

            Ma keia la, e pau ai ka hookaa ana i na auhau wai me ka ukupanee ole, kaa aku mahope o keia la, he umi pakeneka no ke dala e paku'ila iho ana, i ka wa e uku ae ai i na auhau wai, no na mahina eono e pau ana ma ka la hope o Iune o keia makahiki.

 

PAKELE KE OLA O KEKAHI WAHINE I KEKAHI OPIO.

            Mai Hilo mai kekahi lono o ka loaa ana ae e hoakaka ana no ka hoopakeleia ana o ke ola o kekahi wahine opio, nona ka inoa o Miss Olsen, mai ka make mai, mamuli o ke koa a maka'u ole o Frederick Irwin, he keikikane opio o 12 makahiki, a mamuli o kekahi leka i kakauia ae i na makua o ka hoopakele opio, i ikeia ae ai la hana koa a maka'u ole a kela keiki.

            Maloko o kekahi leka i kakauia ae e Miss Olsen, ka wahine opio i hoopakeleia ai i na makua o ko keiki i ikeia ai ka moolelo pololei o ka loaa ana o keia ulia a i lilo ai hoi ke keiki i hoopakele. He kumukula o Miss Olhen no kekahi o na halekula ma Papaaloa, Hamakua, a i kekahi la ua hele aku la oia me kekahi mau keiki lehulehu maloko o kekahi kahawai kokoke i Papaaloa, no ka paani liilii ara me na kamalii maloko o ka nahelehele.

            Oiai lakou e paani ana a ma kekahi ano ulia ua pakika aku la kekahi wawae ona, o kona haule aku la no ka ia iloko o ke kiowai e auauia ai. O kona pilikia nui ma ia haule ana aohe hiki iaia ke hoopakele iaia iho no kona ike ole i ka au, a na lilo ia ike ole ona i mea hoopihoihoi loa i kona noonoo. I ka ike ana o na kamalii kona haule ana aohe mea hiki i ka hapanui o lakou ke hana aku o ka nana ame ka uwa wale ae no, oiai ka lakou kumukula e pikolo iho ana no kona kaumaha loa i kona mau lole i pulu ia manawa.

            O Irwin opio kekahi malaila ia manawa. I kona ike ana ua haule kana kumukula o kona lele mai la no ia iloko o ke kiowai me kona mau pono aahu apau, a oiai oia iloko o ka wai kamailio mau aku la ka i kana kumu e kau mau kona poo iluna me ke ao pu aku i ka wahine opio i ke ano o ka au ana, a me ia ano laua i paiauma aku ai ahiki i ka pae ana i kapa, a loaa ka palekana.

            Maloko o ka Miss Olsen leka o ke kakau ana ae i na makua o ka opio i hoakaka ae ai oia i kona mahalo nui no ka maka'u ole o ke keiki opio, a no kona lilo ana hoi i hoopakele nona.

 

            MEKIKO, CITY, Jan. 27. - Ua hoikeia ae e na aliikoa kiekie ka lilo pio ana mai i na koa federala ke kulanakauhale o Esperanza, ke kahua ano nui ma ke alanui kaaahi mawaena o ke Kapitala ame Vera Cruz.