Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 6, 7 February 1924 — Page 6

Page PDF (1.54 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HALA IA KANAKA KOʻIKOʻI O AMERIKA

            Ua komo hou ka lahui Amerika iloko o ke kaumaha mamuli o ka pauaho ana mai o ka Peresidena Woodrow Wilson i keia ola ana, ka mea nona ke anaina hoolewa a ko Honolulu nei poe o ka malama ana ae ma nehinei aku la maloko o ka paʻlii

            Ma ka makahiki koke aku la no i hala, i haalele mai ai ka Peresidena Harding i keia ola ana, alua mau kanaka koʻikoʻi o Amerika i lilo ai ko laua kaawale ana aku mai keia ola ana, i kumu e hookomoia ai ka lahu iloko o ke kaumaha, ka minamina ame ka luuluu, no laua.

            Ma ka make ana aku la o ka Peresidena Woodrow Wilson, o ka pau ana iho la ia o kana mau hana ma keia ao; eia nae, ua waiho iho oia mahope nei, he mau kiahoomanao lehulehu nona, aole wale ma ke ano o kana mau hana i lawelawe ai oiai oia ma ke kulana makaainana, aka ma kona manawa pu kekahi i pii ae ai ma ke kulana Kiaaina, a oi loa aku hoi iaia i lawe ae ai i na kaula kaohi, o ka hookele ana i ke aupuni o Amerika, ma kona ano he Peresidena.

            Aole paha he Peresidena i oi aku ka auamo ana i na koʻikoʻi maluna iho o kona hokua, no ka pono o ke aupuni, ame ka palekana o na waiwai ame na ola o na kanaka Amerika elike la me ka Peresidena Wilson, iloko o na makahiki e pahola ana ke kaua maloko o Europa, a koe wale no ka Peresidena Linekona, i ke au o ke kaua huliamahi o ka Akau ame ka Hema.

            Oiai e komo kino ana na aupuni lehulehu o Europa iloko o ke kaua nui o ke ao nei, aia hoi kekahi mahele nui o na makaainana, iloko o na manao uilani, no ke komo koke aku o ke aupuni o Amerika iloko o ke kaua, no ka hoopakele ana ae i na ola makamae o kona mau makaainana ma ka moana, ame kona mau waiwai, aole i pupuahulu wale ka Peresidena Wilson i ka maliu ana aku ia manao uilani.

            Ua hoao oia elike me ka hiki, e hoopakele ae i ke aupuni o Amerika mai ke komo kino ana aku iloko o ke kaua, ma ka hoouna ana i na palapala pili oihana, i na aupuni e kaua ana, e waihoia na moku Amerika ame ko lakou mau kanaka, me ka hoopilikia ole ia, ma ka moana, aole nae i maliuia mai ia leo uwalo: malalo o kela kumu, akahi no oia a maliu aku i na aʻo ana mai a kona mau hoaloha, no ka hookomo ana aku i ke aupuni iloko o ke kaua.

            Ma keia houlolohi ana o ka Peresidena Wilson, i kona manao, e ae aku e komo ke aupuni i ke kaua, ua kapaia na inoa maikai ole maluna on a, e kekahi hapa o na makaainana Amerika, aka nae, ma ia hana ana, i ikeia ai kona noeau ame kona naauau kuhohonu, ka mea hoi i mahaloia oia mahope mai.

            Ua kaohi oia i ka hookomo koke ana aku i ke aupuni o Amerika iloko o ke kaua, mamuli o kona ike ana, aole i lawa ka makaukau ame ka ikaika i ke aupuni, e ku aku ai imua o na enemi, me kela ike kuhohonu i loaa iaia, ua hoomakaukauia na mokukaua, ua ohiia na kanaka no na pualikoa, a iloko o ka manawa pokole, i nee aku ai na kanaka o ka oihana kaua ame ka oihana koa imua; o ka hopena a kakou i ike ai, mamuli o keia hana, o ia no ka lilo ana o ke aupuni o Amerika i mea kokua nui aku, ma ka halihali ana mai i ka maluhia maluna o na aupuni e kaua ana: ua hoohaahaaia aku na manao haakei o ka emepera ame ka lahui kanaka Kelemania.

            Ua nanaia mai ka Peresidena Wilson iloko o kela wa o ke kaua e ko ke ao holookoa ma ke ano he kanaka nui a koʻikoʻi, ua nanaia mai oia e na aupuni i hoopilikiaia aku mamuli o na hana pakaha a limanui a Kelemania, ma ke ano he kukui malamalama iluna o ka piko o ka mauna.

            Iwaena o kona lahui ponoi iho, ua nana aku lakou iaia ma ke ano he naita i kahiko iaia iho iloko o ke kapa kila olinolino o ka makua i makee i kana poe keiki: a iloko o kela manawa kupilikiio ka aina, ua like pu oia i ka poe apau i makee i ka noho kuokoa ana, me he kiaao la i ke ao, ame ke kiaahi la i ka po.

            Aole e hewa ke olelo ae iloko o keia manawa, ua noho mana maoli ka Peresidena Wilson maluna o ka lahuikanaka Amerika, no ka manawa o hookahi makahiki a oi, o ke komo ana o ke aupuni iloko o ke kaua, mai kela manawa mai ana i haawi ae ai i ke kauoha no ke komo o Amerika iloko o ke kaua, ahiki i ka nohoalii ana mai o ka maluhia.

            Iloko o na hoinaia, na ku-eia mai, ame na ohumu a kekahi mahele o na makaainana o Amerika nona; iloko hoi o na kulana pohihihi e alalai mai ana mamua o kona alo, aole ka Peresidena Wilson i kuemi hope, aole i pohina kona noonoo maikai, aole i hopo kona manao paa, ua ku aku oia maluna o ke alahele pololei ana i koho ai, ahiki i kona lanakila ana; eia pae aia mau kela puuwai liona me ia, ahiki i ke kiia ana o ka pu kuniahi hope loa, a nohoalii mai la ka maluhia.

            Ma na moolelo o ke ola ana o ka Peresidena Wilson, ma kana mau hana i lawelawe ai, ma ke ano makaainana, a ma ke ano pili oihana, he kanaka nui a koʻikoʻi maoli oia. Ua hala aku nae oia ma kela aoao, aka ua ala hou mai oia i keia la, iloko o na hoomanao ana a kona lahuikanaka, no ka minamina ame ke aloha iaia.

 

HE MEA NA HAWAII NEI E HAUOLI AI

            O ka nuhou hoohauoli, o ka loaa ana mai i Hawaii nei, ma ka Poakahi aku la i hala, o ia no ka hooholo ana o ka hale o na lunamakaainana i ka Bila no ko Hawaii Nei Mau Pono; a in a no ka ukali mai o ka aha senate ma ke keehina a ka hale o na lunamakaainana i hana mai la no keia bila, a kakauinoa mai ka Peresidena e lilo maoli ai i kanawai, o ka hoea ana mai ia i ka hookoia ana o kekahi iini kahiko iloko o na makaainana o keia Teritore, no ke komo pu aku o Hawaii, iloko o na bila haawina federala, e hooholoia ana e ka ahaolelo lahui, ka mea i loaa ole i keia Teritore mai kinohi mai, o ko kakou lilo ana aku, he mahele no Amerika Huipuia.

            Aole nae, mamuli o ka ike ole, ame ka maopopo ole i na hoa oloko o ka hale o na lunamakaainana o ka ahaolelo lahui, i ka pololei o ka Hawaii nei mau kumu koi, no kona kuleana iloko o na haawina federala, pela lakou i hooholo mai nei i keia bila, aka no ka waiho maoli ia ana aku o na mea oiaio imua o lakou, ma o ke kanawai la, i hooholoia e ka ahaolelo kuloko aku nei i hala, i kokuaia aku e na hooikaika ana a koonei poe i lilo i mau hoaloha no na hoa o ka ahaolelo lauhi, ke Kiaaina Farrington ame ka Elele Lahui Jarrett.

            He nuhou hauoli keia ia kakou, no ka mea ke lilo kela bila i kanawai, e komo aku ana o Hawaii nei, iloko o ka ohi like ana me na mokuaina apau o Amerika Huipuia, i na haawina dala e hookaawaleia ana e ka ahaolelo lahui, no na alanui, na hana hoonauao, ame kekahi mau hana e ae, i kaa aku ai na kokua ana ma ka aoao o ke aupuni federala.

 

            Ua manaoia, o ke koʻikoʻi o na hoopaʻi e kauia maluna o ka poe hana a kuai waiona, e na aha hookolokolo o kakou, a i ole o ka hoopaahao ia lakou no kekahi manawa, ke kumu e haʻi mai ai ke ku-eia o ke kanawai hookapu waiona; in a nae elike me na ike i loaa aku i ka Ilamuku Amerika Cox, no ka hookahua maoli ia ana no o keia hana hakihaki kanawai e kekahi puulu i makaukau mau e hoopakele ae i ka poe e hopuia ana, a e kauia mai ana na hoopaʻi, alaila he hana paakiki no ka hiki ana e pau; koe wale no a ma ke kumu e uhuki ai, he maloo wale mai no ko na lala.

 

Nuhou Kuwaho

 

SAN SALVADOR, Feb. 2.- E hoakaka ana na lono kelekalapa mai Honduras, Amerika Waena mai, no ke kuahaua ana ae o ke Kenerala Caras, kekahi o na kanaka ekolu i holopono ole kaua mau hooikaika ana e lilo i peresidena no Honduras no kekahi aupuni hou ma El Paraiso.

 

ROME, Feb. 2.- He lono mai na pohai ae o ke keena aupuni o na aina o ke hoakaka ana e ikeia aku ana ke aupuni o Rusia e ke aupuni o Italia maloko o na hora he 48. E hana like ia ana ia manawa hookahi ke kakauinoa ana i ke kuikahi no ka lawelaweia o ka oihana kalepa mawaena o na aupuni elua he aelike kuikahi i ku no kekahi mau mahina i hala.

 

WAKINEKONA, Feb. 2.- Ua makanaia ae e ka Peresidena Coolidge ka Medala Hoohanohano o ka Ahaolelo i ka Lutanela Comdr. Walter Atlee Edwards o Piledelepia, ke aliikoa kiekie nana e hoomalu ana ka moku hahai topido Bainbridge, no kona hoike ana ae i kona makaʻu ole ma ka manawa ana i hoopakele ai i na ola o 482 mau ohua mailuna mai o ka mokuahi lawekoa Palani Vinchling maloko o ke Kai Mamora iloko o ka mahina o Dekemaba 1922.

 

WAKINEKONA Feb. 2.- Ua hoounaia aku e ka Peresidena Coolidge i ka Ahaolelo i keia la ka huina a ka oihana i koho ai ka haawina o $13,835,989, no ke kokua ana aku i ka hana a na moku kiai awa ma ka hooikaika ana e hopuhopuia ka poe kuai waiona.

 

ATHENS, Feb. 2.- Ua noiia mai ke Kuhina Kalaiaina mua Kafandaris e ka hooilina kalaunu e kukulu ae i aha kuhina hou no ke pani ana ma kahi o Venizelos. Ma ka nanaia ana me ka X-Ray o Venizelos i keia la i ikeia ai ka puuwai on a aia ma ke kulana e lilo ai i kumu hoopihoihoi i ka noonoo.

 

WAKINEKONA, Feb. 2- ua hookaaia mai e ke Teritore o Hawaii i ke aupuni federal no na loaa makahiki ame na pomaikai auhau i ka 1923, aneane he eha ame hapa miliona dala, elike me ia i hoikeia ae e ke keena waiwai i neia la. Aneane he miliona ame hapa ka oi aku o keia huina i hookaaia mai Hawaii mai i ka makahiki 1923 mamua o ko ka 1922.

 

HOOHALAHALA O KUMALAE I KA HOOPAʻI

 

            Iloko o ka aha a ka Lunakanawai Apana Steiner ma ka Poaha aku nei i hala, i kauia mai ai ka hoopaʻi o umi-kumamalima dala maluna o Jonah Kumalae, no kona pili i ka hewa, o ia ka hehee o kana poi, malalo iho o ke ana i kauia, no ke ano o ka poi e kuaiia ai i ka lehulehu.

            O Mr. Kumalae ponoi no kona loio, me kona kupale ana iaia iho, malalo o ke kumu, aole nana ponoi i hana i ka poi, aka na kona poe kanaka, a ua haawi aku oia i ke kauoha paa ia lakou e hana i ka poi a paakiki, i oi ae mamua o ke ana i kauia e ka mea nana meaai o ke aupuni; a o ka hookomo nui ia ana o ka wai iloko o ka poi, aole maluna ona ia hewa.

            Ua hoakaka pu ae no hoi oia imua o ka aha, aole he kumu e ao o kona komo ana iloko o ka oihana kuai poi, no kona makee no ia i ka pono o na kanaka Hawaii, me ka hooikaika ana e hoemiia iho ke kumukuai o ka poi, aole hoi elike me ka na Pake e kuai nei ka pipii loa.

            Ma ka hoakaka hoi a ke Komisina Meaai M. B. Baisos, ua nanaia eia ka poi a Mr. Kumalae, a ua ike oia, he 27.8 wale no pakeneka paa aole hoi he kanakolu pakeneka. He mau manawa lehulehu kana o ke ana ana i ka paa o ka poi a Kumalae, me ka loaa mau iaia o kela ana haahaa, a iloko o ia manawa, i hoike mau aku ai oia ia Kumalae, no ka hooko ole ia nae o kana kauoha, pela oia i hoohiki okoa ae ai i kekahi palapala hopu.

            I ka hookau ana mai hoi o ka Lunakanawai Steiner i ka hoopaʻi maluna o Mr. Kumalae, ua hoakaka pu mai la oia, o ke kumu o kona hoopaʻi haahaa ana mai i ka huina o umi-kumamalima dala, mamuli no ia o kona manaoio ana, aole i komo kino maoli o Mr. Kumalae iloko o ka hewa i hanaia, a no ke kupono ole o kela hoopaʻi, pela o Mr. Kumalae i waiho aku ai i kona manao hoohalahala i kela hoopaʻi i kauia mai e ka aha, me ke kau pu ia ana mai he kanakolu dala ka hona, no kana hoopii hoohalahala.

 

            Ma ke awakea o ka Poalua iho nei, i ukuia mai ai na limahana o ke keena alanui ame na keena e ae, i loaa mua ole ko lakou mau uku-hana, ma ka la mua aku nei o keia mahina.

 

KUU MEA ALOHA HE PAPA, UA HALA

 

            E Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Anoai:-- E oluolu mai kou ahonui, in a he rumi kaawale kekahi o kau elele waha ole, e hookomo iho hoi oe i keia kanaenae, i ike mai ai na makamaka ame na hoaloha o kuu papa heleloa, John Wiliiam Keaweiwi, ua haalele mai oia i keia ola honua ana a ua hoi aku ka lepo i ka lepo, a o ka uhane i ka Mea Nana i haawi mai. E hoomaikai mau loa ia ke Akua Mana loa.

            Ua hanauia kuu papa ma Kapohue, Hana, Maui, he 49 makahiki i hala mai ia Mr. ame Mrs. Keaweiwi mai kona mau makua. Ua mare mua oia i ka wahine i ka iwakaluakumamakahi o kona mau makahiki, a mailoko mai o laua owau hookahi e ola nei, i lehulehu i kana mau moopuna ekolu, loaa kona panihakahaka. He kupa aloalo kuaua oia no ka Ua Kupunikapa o Lanakila, ka Ua nihi pali o Alau, ka Ua Lani Haahaa ame ka Uakea o Hana.

            Aole e hehi hou ana kona mau wawae i ka leop aloha o ka aina, aole e komo hou aku ana kona poo iloko o ka halepule o Puuiki, aole hoi e hee hou ana i ka nalu o Puhele, aole hoi e auau hou ana i ka wai o Kumaka, ka wai a naʻlii e auau ai; aole e kilihune hou ana na pakaua Kukalahale maluna on a, aole hoi e ike hou ia ana oia ma kana wahi o ka hana me kono haku Sam Lehua, aole hoi maluna o na kaa lawe opala, kana hana i lawelawe ai no na makahiki he umi-kumamaha i hala ,aole no hoi e kiei hou aku ana ma na pakaukau o na makeke, aole e lohe hou ia aku ana ka hoene mai o ka leo o kana waiolina ame ka leo o kana ohe, a e oki loa ana hoi ka ikeia ana aku o kona kino i ke kuoe hele mai maluna o na alanui o ke kulanakauhale o Honolulu, ua pau ka ike hou ana aku i kona helehelena ame ka lohe hou ana aku i kona leo, no ka mea ua naha ka pakeke ma ka punawai a ua naha hoi ke kiaha gula, ua hoi aku la ka lepo i ka lepo a o ka uhane i ka Mea Nana i haawi mai. O, e kuu papa hoi, auhea iho nei oe! Auwe kuu hapapa wale ae no ia oe--a! Kuu minamina ame kuu aloha pau pau ole, e hoomakua wale aku no paha hoi auanei au ia hai la. Auwe kuu luuluu hoi-e! Na-ha ka hale, ka hale a ke aloha ka makamaka o ka moe e kipa mai ai, ua ike--a!

            E ka ohana o kuu papa e noho mai la i ke onehanau, ua manao oia e holo aku e ike i ke onehanau, aole nae i hookoia ia manao on a a hala e akou la oia.

            E Waiohinu e, aole ia o papa; e Hamoa i ka ehu a ke kai, ua hala o papa, e ka puu kaulana o Kauiki, ua nalohia o papa. Aloha, a-loha ke onehanau o kuu papa. E Haleola ka home o kuu papa, ua huli, kiei, halo ae nei au ma kou mau paia aole nae oʻu ike aku i kuu papa, aia la oia ihea? E ka Moaeku, e ka makani anu he Koholalele, e ka Ulumano, e ke Kiu hoeha ili, e hai mai aia aku nei ihea kuu papa heleloa? E ka Makani Lauawa, e hai aku oe i kuu aloha i kuu papa, hoike aku iaia ua maʻi au i ke aloha, he aloha kumakena na ole nona, he aloha e hoomailo ana a mokumokuahua loko, no ka mea, ua eha loko, ua eha i ka eha lima ole a ke aloha, e hoonana ae ana i ke aloha aohe e nalo, o ka hue mau wale no ia o ka waimaka, e uumi iho ana ka hoi aole hiki. O, e kuu papa lokoino hoi e!

            E Uluwehiwehi Home hoi, aia aku nei anei ilaila o John William Keaweiwi kuu papa, kahi ana i noho ai no na makahiki he 14, me 3 mahina ame 27 la! Puanuanu wale ia home ua hele ka makua ka mea e pumehana ai, ua hala aku la oia ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make, a ua ahu iho la mahope nei i kana ukana kaumaha he aloha.

            Nou e Sam Lehua ame na hoapaahana apau o kuu papa kaʻu mau hoomaikai nui no ka oukou mau kokua i ke kino wailua o kuu papa, a pela hoi me na makana pua no ka hoohiwahiwa ana iho i ke kino ame ka lawe ana aku a hoomoe i kona kiuo ma ka ilina no ka manawa mau loa.

            Noe e ke Kalapu Demokarata o ka Mahele 9 Apana 4, mai na lunanui a na lala ua pau ko oukou ike hou ana ia John William Keawaiwi, ua pau ko oukou ike a lohe hou ana i kona leo, ua nolohia kona helehelena i ke aouli, aia kona uhane i ke ao popolohiwa a Kane, o na hoomanao poina ole nae nona ka kakou e malama a e hoomanao mau ai. Na ka Mea Mana loa e kiai a e hoomalu mai ia oukou apau kaʻu noi.

            Ke haawi pu aku nie au i kaʻu mau hoomaikai piha ia Mrs. Julia Holokini, Mrs. Pomaikai, Mr. ame Mrs. Akau ame na makamaka ame na hoaloha apau i haawi mai i na makana pua no ka hoohiwahiwa ana iho i ke kino wailua o kuu papa, a na ke Akua e hoomama mai i ko kakou mau luuluu apau.

            Ke haawi pu ae nie au i kaʻu hoomaikai i ka lunahooponopono no kona ae lokomaikai ana mai e hookau aku i keia puolo waimaka nui amluna o ka oneki o ke Kuokoa, a i na keiki oniu hua metala hoi o ka papapaʻi.

            Na makou no me na naau i hoomokumokuahuaia,

Mrs. Lei Kaeo,

me ka ohana,

930 6th Ave., Kaimuki, Feb. 4, 1934

 

Nuhou Kuloko

 

            I Molokai aku nei o Mr. John Pau, kekahi o na luna hana o na poola ma ka uwapo, no ka makaikai ana, i na aina hoopulapula, a na huli hoi mai nei oia me na manao hauoli, no ka hoi ana aku i Molokoi, ke ae ia mai kana palapala noi, no kona lawe i mau eka aina kanu halakahiki nona, a ua paa kona manao, e lawe pu aku i kekahi mau keika poola me ia.

 

            Ma Muli o ka paa loa o na keiki hoonoho hua o keia halepaʻi i ka hana, i ulolohi ai ka alemanaka makana a ke Kuokoa, i kona poe heluhelu no keia makahiki, ua makaukau nae i keia manawa, a ke paneeia aku nei, i malamalama no ko na kuaaina poe.

 

            No ke koto pu ana iloko o na bana hoomanao no ka hoolewa o ka Peresidena Wilson i pauaho mai i keia ola ana, i paniia ae ai na keena, oihana aupuni apau, pela hoi me na hale oihana, ma ka auwina la o nehinei.

 

            Ma na mea i hoikeia mai i keia keena, ua nui na ike i loaa aku i ka Makaikiu Harris, e pili ana i ka pepehiia ana o E. E. Conant o Molokai, a e waihoia aku ana kela mau ike apau imua o ke kiure kiekie o Maui.

 

            Maiwaena ae o na elele Repubalika, e hoounaia aku ana e na Repubalika o Hawaii nei, i ka ahaelele lahui, e noho mai ana ma Cleveland, Ohio, no ka wae ana ae i moho Peresidena ma keia kau, ua manaoia o Mrs. Elizabeth K. Woods, a i kamaaina hoi ke Kamaliiwahine Kalanianaole, kekahi e kohoia aku ana.

 

            Mamuli o ke oehuehu o ka Madame Pele iloko o keia mau la, ke hoolala mai nei ka hui mokuahi holo pili aina, no kekahi huakai makaikai kuikawa, a ka mokuahi Haleakala e haalele iho ai ia Honolulu nei, ma ka hora elima o ke ahiahi o keia Poalima, a ku hou mai ma ke awakea o keia Sabati ae.

 

            Maloko o ka Luakini o Kawaiahao, ma ke Sabati, ka la 17  o keia mahina, e malama ae ana na ahahui Hawaii, he anaina hoomanao no ka Moi Kalakaua ame kona ohana, malalo o na hooponopono ana a ka Ahahui Hale o na Alii o Hawaii i noho poo ia e ke Kamaliiwahine Kawananakoa.

 

            Mahope iho o ka noho hana ana me ka hui mokuahi holo pili aina no na makahiki he iwakaluakumamalima ae nei i hala, mai ke kulana kupakako mai noluna o na mokuahi, ahiki i ka lilo ana i poo kupakako nui no ka hui, i waiho aku o J. Friel ka noho hana ana malalo o kela hui mokuahi, a e lawelawe aku ana oia i kekahi oihana okoa. Ma ka la 15 o keia mahina, e kaawale mai ai oia mai ka hui mokuahi holo pili aina mai.

 

NUI KA OKOLEHAO I LOAA AKU I NA MAKAIKIU

 

            Me kela manaopaa iloko o na kanaka na lakou e hooko nei i ke kanawai, e kaiehuia aku na hana puhi okolehao ame kuai waiona mai keia kulanakauhale, aku, paa ae ai he Kepani hana no ka Hokele Moana i ka hopuia ma ka hora umi a oi o ka po o ka Poakolu o ka pule aku la i hala, i ka Makaikiu Kellett ame kona mau kokua, me ka loaa pono ana aku o ka okolehao ame ka ipuhao puhi rama maloko o kona home, ma ke alanui Lemon, ma Waikiki ae nei.

            O Kamaichi Kaneshiro ka inoa o kela Kepani, he 14 mau galani okolehao i loaa aku maloko o kona home, me na pahu o ka waiona i hoawaawaia, a pela pu hoi me ka ipuhao puhi waiona.

            Mamua ae o ka hele ana aku o na makaikiu e hopu i kela Kepani no ke puhi okolehao, ua loaa mua mai ka lohe no ke puhiia o ka waiona ma kekahi wahi ma Waikiki, me ka maopopo ole nae, o ka hale e lawelaweia ana kela hana hakihaki kanawai.

            No kela maopopo ole o ka hale e puhiia ana o ka okolehao, ua hoaa na makaikiu i ko lakou wa i hoea aku ai ma ke alanui Lemon, me ko lakou komo ana maloko o kekahi mau pa lehulehu, e huli ai, ma ka hakilo ana aku, ina paha he uwahi kekahi @ puka ae ana ma na paipu i hoomoeia apuka iluna o kaupoku o ka hale, a i ole honi aku paha i ka hohona o ka rama.

            Ma kela pono hele ana nae e huli, ua paa wale aku la no ka lima o ka Makaikiu Kellett, i kekahi paipu, e kahe ai ka wai inoino, o kana mea i ike, o ia no ka pumehana o kela paipu, me ke ala ana mai o na manao hoohuoi, no ke kumu o ka pumehana o kela paipu.

            Aole ka he honiia aku o ka hohono rama, aka nae ma ke komo ana aku o na makaikui iloko o ka hale, e ahu mai ana na pahu wai ole, pela me na pahu i piha i ka waiona i hoawaawaia maloko o kekahi rumi, a moloko hoi o ka halekuku, e a ana ke ahi o ka ipuhao puhi okole hao, o ka paa iho la no ia o kela Kepani i ka hopu ia me ka laweia o na makaikiu, i ka hale, i puhiia puhi rama, no ka halewai.

            Mamua ae o ke kani ana o ka hora umi-kumamalua o ke awakea o kela Poakou, he Kepani puhi okolehao no ka i hopuia e na makaikiu, mauka ae nei o ke alanui olioli Desha ma Kapalama, me ka loaa pono ana aku o ka rama ame ka ipuhao puhi rama.

            He kiu no ka mea nana i hoike aku i ka lohe i na makaikiu, no ke puhiia o ka waiona ma kela alanui ololi, eia nae, elike no me ka hoaa o na makaikiu, i k ahale, i puhiia ai o ka okolehao ma Waikiki, pela no ko lakou hoaa ma kela wahi, o ke kumu wale no i pololei ai ko lakou hookolo ana, mamuli o ka honi maoli ana aku i ka hohono o ka rama e puhiia ana.

            Ma ka hoakaka a ka Makaikiu Kellett, o ka okolehao i kaa mai malalo o ka malu o ke aupuni, i puhiia ma kela mau wahi a elua he okolehao o ke ano maikai loa, a he pipii ke kumukuai e ukuia ai no kela waiona, i kaokao loa mai ke ano ae o ka okolehao, e kuaiia nei ma kekahi mau wahi, i ka poe makewai, i ka poe hanohano wale no, a i ka poe nui o ka lakou dala, e kuaiia ai keia ano okolehao, a i na malihini hoi kekahi e komo mai nei i Honolulu nei.

 

KAHULI KA OTOMOBILE A HALAWAI ME KA MAKE

 

            Mamua o ke kani ana o ka hora umi-kumamalua o ke awakea o ka Poalima nei, i halawai ae ai he Kepani nona ka inoa o Kato Yahaye, me ka make, ma ke kahuli ana o kona kaa otomobile, a paa loa oia malalo o ke kaa.

            Ma ka oleloia, ma ka manawa o kela kepani e hookele ana i kona kaa, ma ke alanui o Waimanalo, a no ka paukiki loa paha o ka holo ana o kela kaa, ua maopopo ole iaia ka mea e hana ai, o ka hu no ia o ke kaa, ma kapa o ke alanui, a kahuli, me kona kaa pono ana malalo o ke kaa.

            O ka poina nui, nana i kaili koke ae i ke ola mailoko mai o kela Kepani, o ia no ka naha ana o kona poo. Ua hoihoiia mai kona kino make no ke kulanakauhale nei, a lawe loa ia aku no kahi waiho o na kino make, ma ka hale o ka papa ola

 

            Ua hoike ae nei o R.. Shingle, ke komite lahui REpubalika, aole oia he moho no ke kulana elele lahui, ma ka aoao Repubalika ma keia kau. O ka Puuku D. L. Conkling wale no ka i hoike akea ae i kona manao mamua aku nei no ke alualu i kela kulana, ke hoololi ole oia i kona manao ma keia mua aku.

 

NA MARE.

 

            Henry Alsen ia Helen Mikaele, Jai. 29.

            Robert Molena ia Elizabeth Keola, Feb. 2.

            Edward Kapahu ia Ella Koizumi, Feb. 2.

            George Lockhart ia Mark Kipu, Feb. 3.

 

NA MAKE.

 

            Sam P. K. J. Hanakeawe, ma ke alanui Ala Moana, Jan. 30.

            Caroline Keaweamahi, ma ke alanui Makanoe, Jan. 30.

            Julia Achew ma ke alanui Auld. Jan. 31.

            Henry Young Fook Lau, ma ke alanui Kaneloa, Feb. 2.

            Rocha Fernandez ma ke alanui Dowsett. Feb. 2.

            Abigail Kaleikoa, ma ka halemaʻi Moiwahine, Feb. 3.

            Kaaumoana Kahele, ma ke alanui Young, Feb. 5.

            Jeremiah Kuhaupio, ma Kamoiliili, Feb. 5.

            Mrs. Nalei Kumukahi, ma ke alanui Prospect, Feb. 5.

            Charles C. Crockett, ma Lahaina, Maui, Feb. 4.

 

NA HANAU.

 

            Na Mariano Fernandez ame Mary Apa, he kaikamahine, Sept. 9.

            Na Luck Yee Lau Jr. ame Juliette K. Kanaloa, he keikikane, Jan. 5.

            Na Manuel J. Ornellas ame Elizabeth Kauhane, he kaikamahine, Jan. 7.

            Na Louis Rego, ame Prescilla A@oloka, he kaikamahine, Jan. 26.

            Na Wm. Umi ame Mary malina, he keikikane, Jan. 29.

            Na Wm. Kahele Naylor ame Elizabeth Houghtailing, he keikikane, Jan. 30

            Na John Kamai ame Cecilia K@lekolio, he kaikamahine, Jan. 30.

            Na Frank K. Pahia ame Mary K. Kuni, he kaikamahine Jan. 31.

            Na Charles Kekoa ame Martha Perkins, he kaikamahine, Jan. 31. Joseph H. Kapeamu Sr., ame Elizabeth Kealanahele, he keikikane, Jan. 31.

 

NA LEKA I KII OLE IA MAI AHIKI I FEB. 2. 1924.

 

Ahu, John

Kaaihue Mrs.

            Kela A.

Kaaihue, Mrs.

            John M.

Kapana, Mrs.

            Tom

Keala, Mrs.

Kia, Chas. K.

Maikaʻi, Mrs.

            Mary.

Maunakea, Mrs.

            Ellen

            Mahoe, Keala

Naeole, Chas.

Naki, Mabel

Waikoloa, Mrs. J

Yb@, Odd (3)

            E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kii mai.

                                    D. H. MacADAM,

                                                Lunaleta

 

ALPINE MILK

me ka hau ole ua hiki ia oe ke malama i keia waiu ma ka holopapa o ka halekuai no kekahi manawa loihi. Ninau i kou kanaka kuai meaai no ka -

 

 

He Wa Wale no no na Aihue e Kipa Aku ai

 

a koi aku i kau mau dala e malama ai ma ka hale.

            O kekahi o laua ka PAUAHI a o kekahi o ka WAWAHIHALE.

            E loaa ana ia oe ka maha o ka noonoo in a e malama oe i kau dala maloko o keia banako.

            E NOONOO IHO I KEIA! Na makou e hoopakele a e kiai i kau dala a e uku aku ia oe no kela pono ma ka haawi ana i 4% ukupanee.

            Wehe i Moohelu Hoahu Ano. Aole makou i paa loa i ka hana no ka hana ana aku nou.

Hookipa Mai Makou i na Moohelu Liilii

 

The Bank of Bishop & Co., Ltd.

Ka Banako Kamaaina i na Hawaii

 

 

Kau I Kaupoku Paa I Keia Wa

            Oiai ua nakaka kaupoku kahiko, kau i kaupoku paa hou loa. Hoomahuahua i ka waiwaiio kou waiwai a e hoopau i ke kulu mau ana- o ka wai ame ke dala no ka hana hou ana.

            Ninau no ko makou loea hana kaupoku no ka mea kupono e hana ai- Ruberoid, pili, papa pohaku, a i ole uinihapa.

LEWERS & COOKE, LTD.

Poe Loea ma na Lako Kukulu Hale Mahope mai o ka 1852

169-177 Alanui Moi Hema