Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 7, 14 February 1924 — Page 2

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

EKOLU KUMU HOOPII HOAHEWA NO KA AIHUE

 

            Ma ka Paha aku la i hala, i hoihoi ae ai ke kiure kiekie i kana hoike, no ka loaa ana he ekolu mau kumu hoopii hoahewa, e kue ana ia Henry K. Long, a i ikeia hoi ma kekahi inoa o Henry K. Punohu ame Henry K. Asui, no ka hewa aihue me wawahihale; me ke komo pu o kana wahine i loko o kela mau kumu hoopii hoahewa ekolu.

            Maloko o kela mau kumu hoopii ekolu e hoakaka ana ia i ke komo aihue ana o ke kane ame ka wahine maloko o kekahi mau home ekolu, ma ka apana o Waikiki i ka makahiki aku la i hala a lilo he mau waiwai lehulehu mailoko mai o kela mau home.

            Ma ka hoakaka a na makai, ua h@i pau ae o Henry K. Long, i na wahi lehulehu ana i komo aihue @ i aihueia ai hoi na lole, na ka maa ame na lako hoonani, o na ano like ole.

            O ka moolelo o kona paa ana i ka hopuia ua hoike mua ia aku maloko nei o ke Kuokoa, akahi no @e a loaa maoli na kumu hoopii, o kue ana iaia ame kana wahine.

            Maloko o ka banako o Maui, i waihoia aku ai na lako gula, o ka aihueia ana mailoko mai o na home lehulehu, eia nae, ua kaa mai kela mau waiwai apau malalo o ka malu o ka oihana makaikiu maanei nei, a ua hooia ae ka poe no lakou ia mau waiwai, ma ka manawa o ka hoikeike ana ae i ke akea, ma ka halewai, mahope koke mai o ka hopuia ana o Mr. Long.

 

KUU KANE ALOHA O P. D. KAAIAWAAWA, UA HALA.

 

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha kaua a nui loa: -- E oluolu mai hoi oe ia'u in a he rumi kaawale kekahi o ka kaua hiwahiwa, no'u hoi ia rumi no kela mau hua e kau ae la maluna, a nana hoi ia e lawe hele aku ma na kihi eha o ka aina aloha, i ike mai ai na kini makamaka mai ka la hiki ae ma Kumukahi a ka welona a ka la i ka mole o Lehua i ike mai ai na kini na makua na hoaloha i kuu mea aloha he kane. Aloha no!

            Oiai ua like me ka hekili ku'i pamalo, pela no ka hikiwawe o ka make i hiki mai maluna o kuu kane aloha, a ka anela o ke kii ana mai ma ka hora 2:30 o ka la 29 o Jan. 1924. i ka hanu ola mailoko aku o kona kino, a pela hoi au e hoomanao ae nei i keia himeni i paamau ia kakou.

            Ka lain kuu home e mama mau ai,

            Pokole paa ole kuu noho maanei,

            No keaha e @humu ke kau paa pu mai.

            Na eha na luhi na kaumaha e.

            Ua hanauia mai kuu kane aloha, mai ka puhaka mai o kona mama ame kona papa oia o Mrs. Kapela ame P. D. Kaaiawaawa, ma Halawa, Oahu i ka A. D. 1868, a ua piha iaia na makahiki he 65, a moe aku la oia i ka moe mau o na mea apau.

            He hoahanau oia no ka Ekalesia o Iesu Kristo o ka Poe Hoana o na La Hope nei.

            Oiai maua iloko o ia Ekalesia, ua hooliloia kuu kane i Kahu Kula Sabati i ka A. D. 1914, a ua hooliloia o J. H. Hao i peresidena i paa ai ia hana ahiki i ka la 3 o Iune 1921; ua like me ehiku a oi makahik i nohoia e laua me ka maikai. Auwe kuu kane kuu minamina pau ole ia oe a!

            Nolaila elike me kana i hoike ai ma Kana Kaula o Joba: O ke kanaka i hanauia e ka wahine ua hapa kona mau la, ua piha i na popilikia, Puka mai no ia me he pua la a ua okiia aku, a holo aku no ia me he aka la, aole ia e mau.

            Nolaila e hoomaikaiia ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua he aloha no i na keiki a kanaka.

            Ua haalele mai oia ia'u ame na keiki a maua me ka moopuna. He makua maikai he heahea i na mea apau, ke maalo aku ma kona hale, he puuwai hamama kona a moe aku la oia, me ke aloha.

            Kuu kane mai ka i'a papa i ke kanaka mai walaau oe o makani mai auwe, kuu kane hoi e, kuu kane mai ka ua waahila o Halawa, ka ua i kaulana ai kela aina penei:

            Nani Halawa i ka ua Waahila,

            Ke kipu mai la i ka luna o Aiea,

            Holo ka wela ka hahana i ke kula o Kalauao auwe kuu kane kuu aloha e.

            E ke kai leo nui o Waialua e, aole oe e hoopulu hou ana i kona mau lihilihi, no ka mea, ua hala oia.

            E Puaena e ke kai kaulana o ka aina, ua pau kona lohe hou ana i kou halulu. E ke kai o Kaiaka e, aole eia e maalo hou ana malaila, pela me na wahi apau ana i hele ai, aole oukou e ike hou ana iaia a mau loa aku.

            Nolaila ke haawi aku nei au i ka poe apau i ala pu mai me a'u, i na hora o ia po ame ka poe apau he mau makana pua ka lakou me ka mahalo. E oluolu oukou e lawe aku i ka'u mau hoomaikai apau.

            Ma na hora hope loa, ua malamaia kona anaina haipule e H.N. Kanihonui me na olelo hoolana manao mai iaia mai.

            Mahope o ka pau ana, ua laweia aku kona kino ma ka pa ilina Moremona me ka pule hop@ ana malaila.

            Me oie e ka Lunahooponopono ko'u aloha a nui, ame na keiki o kou papa'i ko'u mahalo nui.

            Owau no me ka luuluu.

MRS. EKEKELA KAAIAWAAWA,

            Waialua Oahu

 

HULI AKUA THEOLOGY

 

Ke Ola Kino ame ke Ola Uhane, ko Laua Lilo ana i Hookahi Iloko o ke Kanaka, ke Kanaka Heaha Oia?

 

(Kakauia no ke Kuokoa)

(Hoomaumia)

            Ua haki aku la ka laka hoopaa o ka puka a kulepeia aku la a hamama.

            Ua puiwa ae la ka wahine opio maikolo mai o kona hiamoe a holo mai la imua i kahi o ka puka e hamama aku ana maloko iho o ka puka. Puai ae la na olelo kiwalawala ano hoonaukiuki mai ka waha ae o ke kanaka opio:

            "My beloved Charles! You forgot your self! (Ua opine oe ia oe iho)." Holo mai la ka wahine me na lima e ma'a'a ana me ka manao e apo mai i ke kane, ua kula'i ia aku la a palahuli ana ilalo. Lalau aku la ke kane i kekahi noho o laua a umoki aku la ka paki ana i ka paia o ka hale, hele e kapili o ka nihoniho i ka ua mea o ka hakihaki o na wawae a me ka hilinai o hope.

            Ala ae la ka wahine iluna a holo hou mai la imua o ke kane, a me ka hehe o kana aaaka, ua puili mai la i na lima ame ke kino o ke kane me kona ikaika a pau a elike me ka olelo naauao a ka poe kalai olelo, "Ina elike ole ke anu a me ka wela o na kai elua, a i ko laua wa e hui ae ai, e puko ana laua me ka kupikipikio." Nolaila, e maopopo ana no ia oe, ka mea heluhelu, na kulana pakahi o keia mau opio ma ke ano ili kuwaho a kuloko o ka laua hana pakahi. He anu ame ka haukeke ma ka aoao o ke kane a he mehana hoi ame ka wela ma ka aoao o ka wahine.

            Ua hoao ae la ke kana e uwehe i na lima o ka wahine eia nae, aole e hiki i kona ikaika ke lanakila maluna o ko ka wahine, a mamuli o kona o ueha'iha'i e malule i ka on a rama, ua hukiia aku la ka wahine a hihihina pu aku la laua iluna o ka papahele.

            Hookuu koke ae la ka wahine mai kana puliki ana i ke kane a ku ae la iluna me kona hamohamo ana iho i ke poo o ke kane me na huaolelo hoomalielie i na manao ame na hana uso ole a ke kane. Ala ae la ke kane a noho iluna a hoopuka ae la i na huaolelo hailiili, a pane aku la i ka wahine, Carrie my my dear! Ua pololi au. E hana koke oe i na meaai na'u a me kuu mau aikane. Aia ihea kau mau aikane e loaa o nei po pouli ame ka ua?" "Oh! Aia lakou mawaho nei kahi i kali mai ai. Uleu koke aku la ka wahine opio e hoomakaukau i ka ai na ke kane ame kona poe hoea inu rama.

            Eu ae la ke kane a hele hikaka aku la iwaho o ka lanai e kii ai i kona mau hoa. E hoomanao e ka mea heluhelu, o na "ai hoopau" a na u'i i hahahana iho la i na minute mamua iho, ua ahuwale loa i ka ike a na hoa pilipaa pa kiaha o ke kanaka opio; no ka mea, ua ku kokoke mai la lakou ma ka aoao pouliuli o ka puka, kahi e ike ole aku ai ka wahine opio.

            Ea, e lakou nei, anela i'o no kela wahine. Ina pela ko'u hoa, owau kekahi o na mea laki loa ma keia honua; no ka mea ea, o ka'u wahine, aole no on a nuku mai ia'u ke hoi aku me ka on a. Hoomakaukau oia i ai na'u a ku i ke pakaukau, hehihehi iho la i ka papahele e hoonakulu ai me ka pii o ka ula i na papalina, me ke ku'iku'i pu iho i ke pakaukau, a hoi aku la hiamoe. He nunuha ko'u hoa."

            I mai la hoi kahi haukae, "he pololei ka huhu a na wahine a kakou. No'u iho, i hai aku au ia oukou noloko mai o keia hana o ka pakiaha, lilo kuu hale noho, kekahi mau bipi waiu maikai loa a'u, kuu uwaki gula a me kekahi mau pono hale kumukuai nui e ae a maua. Hoopauia au mai ka'u hana maamau mai, a i keia wa, ua kokoke loa au e pahu."

            I mai la hoi kekahi mau lalau e ae, oiai o laua na mea i hoalii koikoiia iho e ke daimonia o ke kiaha. "Pepe pela anei ka oiaio o kakau olelo! "Sure, sure, he oiaia loa keia e haule mai ai na lani," i lohe olua e na hoa."

            Iloko o kela wa ua poe lalau nei mawaho, ua hapai mai la ka wahine opio i kahi pakaukau ai a laua iloko o ka rumi nui imua o ka hale, a me ka eleu a me ka hoihoi ma kona mau maka, me ka hehone pu o ka himeni ma kona mau lehelehe a i ka makaukau ana, ua kahea mai la i ke kane e ku aku ana ma ka puka, "Dear Charles! Ua makaukau ka ai a oukou!"

            Ua huli koke au la ke kanaka opio mawaho koke iho o kahi pouliuli o ka puka, kahi a na maka a kona mau hoa e aa mai ana iloko o ka pouli; a i ka wa hoi a na paka ua o Kulanihakoi e iliki pau iho ana.

            Kokokomo aluka aku la ua poo nei iloko me na kamaa o lakou i hele a manoanoa pepeekue i ka lepo a me ka ukele a ka ua. Kii mai la ka wahine a alakai pakahi aku la i ko lakou mau noho. O na mea on a loa o lakou, i ko laua wa i noho iho ai i ko laua mau noho, ua kuwala kua aku la a kikii ana ka pi i ke one o Hoohila," oia hoi, ua huli ae la na alo o laua iluna.

            Lalau koke iho la ka anela kanaka wahine opio, ia laua pakahi, a hooku ae la a hoonoho iluna o ko laua mau noho. Ke okomo nei au maanei i wahi mele "Kau" a na kupuna Hawaii kahiko o kakou, a penei ka hookakahele ana:

            O-pu i Nuuanu ke ao a ka makani,

            I ka hoonauluia e ka ua Kamakahaha,

            Pahee pakelo i Kaholoakeahole,

            I ka nahua e ka pali o Waihuki e

            Huki ae la ka alihi ilalo o Kekele,

            Pakele olua i ka ike a kuu maka,

            Loaa aku nei olua i na welelau o kuu mau lima, puehu olua me he auna manu ala." (Iwai ke-i-a o olua no e na haukae e, e o mai." Meakakau.)

            I na põe nei e ai nei me ka mumule a me ka hamau, aia ko lakou anela, wahine ke hele poaiapuni nei mahope o lakou me ka makaala ana e hooko aku ai na mea apau a lakou e ui mai ai iaia.

            Ua mahia koke ae la ka on a rama o ua poe nei ia wa; a o kekahi mau mea e ae o lakou aole e hiki ke ai pono; he hookahi wahi olopu kope i komo ae i na waha o laua, o ke ku ae la no ia iluna, kulou hoomaikai aku la i ka anela wahine o lakou, a haalele mai la i ka papaaina me na kaina wawae mama no ka hoi ana i ko laua mau home. Pela like ana no me kekahi mau lalau e iho ma ia ano hookahi.

            Koe hookahi iho la ke kanaka opio e ai ha-kanu ana. I kela wa koke no, ua haalele mai la ka wahine i ke kiai ana i ke kane, a hele aku la iloko o ka rumi kuke e pule ai. A eia kana mau huaolelo pule:

            "E ka Haku, pehea ka loihi o ka wa i koe a'u e hoomanawanui ai no kuu kane@ E ka Haku e ka Haku, E aloha mai oe ia'u ka mea i hoehaehaia."

            Papalu ae la oia i kona epani kuke i kona mau maka, a hookuu aku la i ka ukana helelei he waimaka e @ahe no keia kumu wale o, oia hoi ke aloha.

            Ku hou ae ia oia iluna a hele aku la ma ka puka aniani, a hoomau hou iho la i ka @we ana.

            Ku ae la ke kane a hele aku la i ka rumi kuke a ike aku la i ka wahine e uwe ana. Kukuli iho la oia ma ka aoao o ka wahine a hoopuka aku la i keia mau olelo:

            "My dear Carrie, ka hua ohia pall o kuu mau maka ame kuu puuwai. Ke hoohiki nei au imua o ke Akua, a imua hoi ou i keia po, aole loa au e hoopa hou ana i ka rama ma ko'u mau lehelehe ma keia mua a mau aku."

            Ia lohe ana o ka wahine, ua huli koke mai la oia me na maka lamalama o ka hauoli a kulou mai la e puliki i ke kane, hooku ae la iluna, a apo aku apo mai ia laua iho, e hahahana ana i na mahele like ole o ia mea he aloha.

            E ka mea heluhelu, o ka panina hope keia o ka itamu e pili ana i na hana a na opio no laua keia wahi moolelo.

            E na hoahanau o'u, na keiki a'u, na kaikuahine o'u, na kaikamahine a'u i hoaikane a pili aloha me keia moonihoawa nui o ka waiona, e hookaawale koke i kela kupuino nui, ka mea nana e kinai nei i ke kukui hoomalamalama o ko kakou haipule kui'o ana.

            E hoomanao pinepine kakou i keia oiaio hina ole. Ua haawi mai ke Akua ia kakou i ke ola a kakou e hoohana nei no kekahi kumu maikai loa, a oia keia: Ua haawi mai Oia i ke kino a me Kona uhane ia kakou i mea no kakou e hoonani aku ai Iaia ma keia ola ana, a e hauoli pu ai me Ia mahope aku iloko o Kona aupuni lani." O kekahi pomaikai nui e ae a kakou a pau e hoomanao poina ole ai. ua hanaia kakou no ka lani, aole no ka honua nei; a no ka mea, o ko kakou one oiwi oiaio ia, kahi e hauoli pu ai kakou me ke Akua, na anela, na lehulehu apau o ka poe pono i make mai a Adamu mai ahiki i ke kanaka pono hope loa o ke ao nei. Ua hoakaka o Paulo lunaolelo no ka poe pono a manaoia o ka wa kahiko, no ko lakou hoolilo ana ia lakou iho i poe malihini ma ka honua nei, ma mumuli o ko lakou ike ana me ka malamalama o ko lakou manaoio, i ka nani lua ole o kela aupuni lani, ko lakou aina a home mau loa; a, no kakou pu hoi me lakou, ke hana kakou i ko ke Akua makemake elike me ka lakou i hana ai.

Aole i pau.

 

HE PUOLO WAIMAKA ALOHA, NO KUU MAKUAKANE HELELOA, JOHN LIWAI KIKOO

 

            Mr. Hanohano, Ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; ame ka hiwahiwa a ka lahui Hawaii, Aloha malihini kaua:- Me ka luuluu, ame ke kaumaha, au e hoolauna malihini aku nei imua o kou hanohano, @ nonoi aku ana i kou lokomaikai in a he wahi kaawale kekahi o ka kaua ahailono, nana hoi e hoike aku i na kini makamaka, no ka'u puolo waimaka o ke aloha, e kau ae la maluna.

            Me ka puiwa me ka hikilele nui, me ka pilihua pu o ko'u manao, me he la, e haaw@ ana au i kekahi ukana kaumaha, i ka wa a'u i lohe ai ua haalele mai ko'u makuakane, Mr. John Liwai Kikoo, i keia ao, a hoi aku la ma ka poli aloha o kona Hoola, Iesu Kristo.

            Kuu ka luhi, pau ka hana, Nana no i haawi mai, Nana no i lawe aku, e hoomaikaiia no ke Akua mana loa.

            Ma ka Nupepa Advertiser o ka Poakolu kakahiaka o Jan. 28, 1924, i ike iho ai ka Makua Kamaiopili, Kahu o ka Ekalesia o Kaahumanu, Wailuku, Maui, i ka make o kuu makuakane i aloha nui ia, Mr. John Liwai Kikoo.

            Nana i hoike mai ia'u i ka nuhou kaumaha, maloko o ka Haukapila Moiwahine i pauaho mai ai oia i keia ola ana.

            Ua hanauia kuu makuakane aloha, ma Waimea, Kauai, mai ka puaka mai o Noni (w) kona mama, Kaehuahiahi (k) kona papa.

            Mailoko mai o ko laua mau puhaku he ehiku mau keiki, elua keikikane, elima kaikamahine, o kekahi o kona mau kaikuahine, o Malawaina kona inoa, nana mai au ka mea e kakau nei i keia kanaenae aloha.

            O kuu papa aloha, he elua on a mareia ana, na ka wahine mua, he hookahi ana kaikamahine e ola nei o Mrs. Lala, ame hookahi moopuna kane.

            He kanahiku makahiki, a oi ke ola ana o kuu papa aloha, i keia ao inea, ua ohi aku ka po a koe no he hookahi o'u hulu makua, oia o Mrs. Minamina Charles Kulani Hakoi, aia ma Lihue, Kauai, me kona ohana lehulehu.

            He makuakane aloha ohana, aloha keiki, he mea nui kana wahine iaia.

            He lei poina ole hoi nana kana mau moopuna lehulehu, ame kana kaikamahine hanai Mrs. J. K. Kula o Kauai.

            O kuu papa aloha he Kristiano oiaio oia. He hoahanau no ka Ekalesua makua o Kawaiahao, he lala ku maikai no ke C. E., makua o Kawaiahao.

            Ua noho alpha pu no hoi oia, ma Maluhi, me he mea la he ohana hookahi.

            Ke haawi aku nei au i ka'u hoomaikai mailoko lilo loa mai o ko'u puuwai, i ke kahu Rev. Akaiko Akana, ame na hoahanau o ka Ekalesia makua o Kawaiahao, ame ka ohana apau o Maluhia, na hoaloha ame na makamaka, apau i komo pu mai e kumakena, no kuu papa aloha heleloa, me ka oukou makaua pua aala poina ole, e hoowehiwehi ana i ke kino wailua o kuu papa aloha.

            Na ke Akua mana loa, nana no e hoomama mai ika naau luuluu o kuu mama Iliwai Kikoo, ame ka ohana no apau.

            Ke hooki nei au maanei, me ka haawi ana aku i ka'u hoomaikai nui ia oe e Mr. Hanohano, ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, no kou ae oluolu ana mai i keia kanaenae aloha na ko'u makua heleloa. Me kou mau keiki hoonohohua kepau ko'i hoomaikai hope.

            Owau no me ke kaumaha,

            MRS. MALAWINA K. BORBA,

                                    me ka ohana.

            Wailuku, Maui, Feb. 1, 1924

 

HOOHENO MAU NO NA ONO O KA UANOE O KOLOA

 

            Ua hookohu hou ia mai la ka hoahanau Mr. M. Hamauku, e ka papa lunakiai hou o Kauai nei, i luna alanui no Koloa nei, he oihana nana i paa loihi, no na makahiki he 17 i hala, mua aku, a mamuli o ka puka ana o Mr. John Silva, ua hoopauia oia, elua makahiki i hala ae nei.

            I ka puka ana ae nei o balala Mr. James Kaopua Kula, ua hoi hou ae la no oia ma kona wahi mua, ua hiki hoi paha, o kakou ia; e ike ia kaua hoa kanaka, o kipa hewa auanei ke aloha i ka ilio, he ilio hoi ia, he balala hoi keia i ka pupuu hookahi.

            Eia o Mr. M. Hamauku ka laeula ma keia hana, ke hoomaka nei i kana hana ana ina alanui apuni o Koloa nei, you all right balala, ia oe mai ko kakou pono, nana i kou i'o ponoi, aole hoi e like me kahi Pukiki; ka nana wale no i kona lahui.

            Ma ka la 26 o ka mahina i hala, i hoomanao ae ai o Mrs. Kini Ainaike, he wahi paina ohana ma ka home noho o kana mau moopuna, Mr. ame Mrs. George K. Hoopii, no ka piha ana iaia he 72 makahiki, o ka hanau ana i na ea oluolu o keia ola ana.

            He nui na ono i hoomakaukauia, a ka puu i lihaliha loa ai, he ono kena he ono keia, he ono wale no na mea apau.

            Malaila pu aku no kahi kama eu o Poipu, kahi i haupu ai i na ono like ole oiai o Hanale, ame Keoni Bulu e hakoko ana; ua malamaia keia wahi paina me ke ahiahi malie a huli hoi aku la kela ame keia no ko lakou mau home iho.

            Ke kalokalo ae nei keia makapeni, e hooloihi hou aku no i na la o keia hulu makua, a kolopupu, a haumakaiole, o ke ola ia a ke Akua.

            He mau kakahiaka hu'ihu'i loa keia, ke hele la a ha'ukeke i ke anu ka papa auwae e ole no kahi blanket moe kehau o Milolii, pii ka wela me ka mahanahana.

            Ua hoohuaia mai la, mai ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. James Kimokeo, he keikikane nui nepunepu, o ka elua iho la keia o ka laua mau keiki, e hooloihi no i na la o keia mau kamaiki, a kau i ka pua aneane o ke ola ia a ke Akua.

            He wahi paina makaluhi, ka na keiki hana alanui o Koloa, ka i malamaia ma ke aekai o Poipu, ua hui pu mai la ko lakou lunakiai Mr. J. K. Kula, ame Mr. M. Hamauku, ko lakou luna, no ka hauoli pu ana me na keiki ma keia paina; o ua ono no apau o ke kai ame ka aina; a koe ole aku kekahi.

            Miomio no ka lawena a kahi lunakiai hou o makou, hui pu iho no hoi me ka olu waipahe o ko makou luna; piha hauoli mau na keiki.

            Me ka Lunahooponopono ko'u mahalo nui, ame na keiki hoonoho hua kepau o kou keena pa'i, ko'u adieu.

            Me ka haahaa,

                        PETER KAMANO, Sr.

 

HE 30 MAU HALE I KOMO AIHUEIA E KEKAHI KOA

 

            Loihi ole aku ka hele laula ana a ka mea aihue mamua o kona paa ana ae no ka mea, ma ka hora 2 o ka auwina la o ka Poaha aku nei o ka pule i hala i paa ae ai i ka hopuia he koa nona ka inoa o John Ward i ke Kapena Makaikiu Kellett ame ke Kakiana Makaikiu Edward Boss, maluna o ke alanui Moi ma kahi kokoke aku i ka hale hoolulu kaaahi ma Aala. O na waiwai apau i aihueia ai mai na mea gula a mau mea makamae e ae, na lole komo ame kekahi mau waiwai e ae i aihueia ai mailoko mai o ka halenoho o A. J. Cohn ame Edwin Farmer, ma ke Awawa o Manoa o ka home o F.H. Martin ma ke alanui Cleghorn ma Waikiki ma ka po o ka Poakolu aku, ua loaa ae apau loa i ke Kapena Makaikiu Kellett.

            He koa o John Ward no pualikoa Helewawae 19 ma Leilehua a no ka aneane he umi-kumamaha wale no mahina kona komo ana ae i ka oihana koa. Ma ka manawa o Ward i ninauia aku ai e kekahi o na kanaka o ka Advertiser i hoike mai ai oia mai ka mahina mai o Sepatemaba i hala kona hoomaka ana e aihue, a o na hale wale no o Cohn, Farmer ame ko Martin i komoia ai ma ka po o ka Poalua ame ka Poakolu, na hale ekolu ana i komo ai e aihue maloko nei o ke kaona.

            O ke kumu o ka paa ana o Ward i ka hopuia mamuli no ia o kona loaa pono ana aku i ke Kapena Kellett ame Kakiana Ross, e hoao ana e piepiele i kekahi uwaki gula pulima i kekahi poe ma kahi kokoke aku i ka hale hoolulu kaaahi, a o keia no hoi ka uwaki i aihueia mai ai mailoko mai o ka hale o Farmer, ma Manoa. Ma ka manawa o Ward i paa ai i ka hopuia ua laweia mai oia a ka halewai a malaila oia i ninaninauia ai e ka Makaikiu Kellett, a wahi ana o ka hoike ana ae o C.F. Ansman kona inoa pelolei, a maluna mai o ka mokuahi Calawaii o ka pule aku mamua kona hoea ana mai i Honolulu nei, a ua hoike pu ae oia i ka nui o na wahi ana o ka nee hele ana mai kekahi wahi a i kekahi mamua o kona hiki ana mai i Honolulu nei.

Ikeia ma ka Palulu Ana e Komo Ana

            Oiai o Ward e kakahele ana i ke kamailio a e huai pau ana hoi i kana moolelo ua ike aku la ka Makaikiu Kellett i kekahi palule kilika a Ward e komo ana, he palule i kulike loa ke ano me ko ka palule a F. H. Martin i hoike ae ai i ka makaikiu ua aihueia mai kona hale mai i ka po mamua aku. Ia manawa ua kenaia kekahi mea e kii ia Martin a e hele mai.

            Mahope iho ua noke hou ia aku o Ward i ka ninaninauia a no ke kulike ole o kana mau hoakaka me kana hoike mua ua hiki ole i ka Makaikiu Kellett ke ahonui hou a kauohaia aku la o Ward e hoopaa aku iloko o ka halepaahao.

            I ka hala ana, he hapaha hora ma ia hope iho ua hoouna mai la o Ward i kekahi makai e hele mai a hoike i ka Makaikiu Kellett no kena makaukau e hele mai e hoike i ka mea oiaio. Ua aponoia aku kana noi, a me ka hoihoi wale ka oia o ke komo ana mai iloko o ka rumi o ka makaikiu.

            "E haawi mai oe i apana pepa me kekahi peni, makemake au e kakau i kekahi mea," wahi ana. I ka loaa ana aku o keia mau mea hoomaka iho la oia e kakau, a eia na manao i kakauia:

            "'Owau, o C. F. Ansman ke hoike nei au me ka oiaio loa i ko'u komo ana e aihue i na waiwai oloko o kekahi mau hale ekolu. Ko Mr. Chon, Mr. Farmer ame ko Mr. Martin. Ke hana nei au i keia me ko'u manao ponoi, me ka hookokono ole ia mai," C. F. Ansman."

            I ka pau ana o keia ua ninau aku la ka makaikiu iaia i kana wahi o ka waiho ana i na waiwai aihue ana, ia manawa i hoike mai ai i ka helu o ka rumi o kekahi hale hoolimalima a hoounaia aku ka makaikiu Froche e holo ia hale, eia nae, ua hoike mai la ka noe e noho ana maloko o ia hale aohe manawa a Ward i noho ai maloko o ia hale, a o ka rumi a Ward i hoopunipuni mai ai aia malaila na waiwai aihue apau ana i waiho ai, he mau mea ma@e ke noho ana maloko o ia rumi.

            I ka hoi ana ae o ka Makaikiu Troche a hoike ae la aohe noho o Ward maloko o ka rumi ana i kuhikuhi aku ai, akahi no oia a hoike ae i ka mea oiaio maloko o kekahi rumi o kekahi ohana maikai oia i noho pu ai ma ke alanui Beritania a no kona makemake ole e lilo ka inoa o kona hakuhale i mea hoohilahilaia i hoike ole mai ai oia i ka mea oiaio. Ua hoouna hou ia ae ka makaikiu i ka hale a Ward i kuhikuhi ae ai ma ke alanui Beritania, a malaila i loaa aku ai ka hapanui o na waiwai a ua koa la i aihue ai mai na hale mai o Cohn, Farmer ame ko Martin.

Na Waiwai i Aihueia ai e Ward

            O na waiwai i aihueia ai mai ka hale mai o Chon, he uwaki pulima, he komolima mare, he $11 dala kuike, elua palule kilika, elua mau paa kamaa, a he paiki lole i piha me na lole o Martin Connor. Pakele kekahi leia-i momi kumukuai pii, a maloko o na hale o Farmer ame ko Martin ua pakele pu kekahi mau mea gula a mau pohaku momi kumukuai nui, he mau waiwai i oi aku ka waiwaiio mamua o na waiwai e ae a Ward i aihue ai.

            Oiai e kaliia ana o ka hoea ae o Mr. ame Mrs. Martin no ka hooia ana ae i ko laua mau waiwai i aihueia, ua noke aku la ka makaikiu i ka nowelo a huepau mai la o Ward i kana mau hana limalepo, a e kakahele ana no ka kana kamailio aua ma ka manawa o ka hoea ana aku o Mr. ame Mrs. Martin, na mea no laua na waiwai i aihueia ai ma ka po Poakolu. Ua loaa ka laua mau waiwai apau a koe he puuwai me ke kii o na makou o Mrs. Martin. He mau huapalapala E. J. B. ka i kakauia maluna o ia puuwai, a ua noi ae o Mrs. Martin e hoihoi ae ka mea e loaa ai ia puuwai ia Mrs. Martin N@Namara ma kona hale ma ke alanui Cleghorn, Waikiki.

            Ua hoomau hou aku la no ka Makaikiu Kellett, i ka nowelo ana ahiki i ka hoike ana ae o ua koa la i ka nui o na hale ana o ke komo ana e aihue ma ka Pakoa o Leilehua aia ma kahi o ke kanakolu, a he ekolu maloko nei o ke kaona, o na hale elua ma Manoa ana i komo ai e aihue ame kela hale ma Waikiki na hale mua ana i komo ai e aihue maloko o ke kaona, wahi ana.

            "Heaha kau mea i hana ai me na dala maoli apau i loaa ai ia oe!" wahi a Kellet.

            "Ua hooliloia e a'u no ka okolehao, ua nui ka'u okolehao o ke kuai ana a ua loaa he manawa hauoli loa me ia okolehao. O na waiwai e ae a'u o ka aihue ana ma Leilehua, aia no ma Leilehua i nei manawa."

            Ua hoike pu ae o Ward i na waiwai ana o ka aihue ana mai ka hale mai o ke Konela N@Namara, ka Lukanela Johnson ma Leilehua.

            Ma ke kakahiaka o ka Poalima i hala aku la ka lawe ana o ka Makaikiu Kellet ia Ward no ka Pa@u o Leilehua no ka hoomau ana aku i kana ninaninau ana. Mahope o ka pau ana o ko Ward ninaninauia ana maloko o ka aha hoomalu i haawiia aku ai eia i na luna koa kiekie o ka oihana koa no ka hookolokolo ana mai iaia.

 

NUI NA KEIKI I LAWE IA AE IMUA O DESHA

 

            Ma ka po o ka Poalima aku la i hala mawaena o ka 15 ame ka 20 mau keiki auwana hele, o ka po i hapukuia ae e na makai kula a ku ana imua o ka Lunakanawai John R. Desha, no ke ku-e i na kanawai kapu o ka po. O kela ka makamua loa o ka noho ana o ka aha o na opio a ka Lunakanawai Desha ma ka po.

            Mahope iki iho o ka hora 8 o ia po, ua holo aku la na makai kula o ka apana eha maluna o na kaa otomobile ma kekahi mau apana i kaulana i ka mauhele o ua keiki maluna o na alanui ma ka po a he manawa pokole hoi ae ana me kekahi mau keiki no lakou na makahiki mai ka eiwa a ka umi-kumamakolu.

            He mau manawa lehulehu i kaahope aku nei ua lehulehu na hoopii i komo ae i ka aha o na opio no ka hoakoakoa mau o kekahi mau kamalii kolohe ma ke alanui kaa uwila o ke alanui Ema. He mau keiki ka i loaa aku i na makai kula malaila a ma ka apana o Makiki, Waikiki, ame Kaimuki kekahi mau wahi i hoea aku ai na makai a pela hoi ma ka apana o Kakaako, a wahi a na makai kula o ka hoike ana ae he mea kahaha loa na lakou a pela hoi me ka lunakanawai Desha ko loaa ole ana aku o kekahi keiki ma ka apana o Kakaako he wahi i maamau ka ikei ao na kamalii i ka puuluulu ma na alanui a mawaho iho o na halekuai ame na hale hoikeike kiionioni.

            I na kamalii i laweia ae ai a hoea imua o ka lunakanawai, ua ninaninauia lakou apau. Ua hoea ae kekahi mau makua mea keiki ilaila a o na keiki i loaa ole aku na makua ua hoihoiia aku i ko lakou mau home o ka Makai Canario maluna o ke kaa oto.

            O kahi keiki uuku loa i paa ae i ka hopuia i ke kalewa nupepa no paha oia, e paa ana no kekahi mau nupepa malalo o kona poaeae. Ua aloha na makai kula i keia keiki no ka mea, me he mea la aohe i pau kana mau nupepa i ka lilo.

            Ma ka hoakaka a kahi opio, imua o ka lunakanawai oia no ka mea nana e hoolako i na mea e pono ai kono kupunawahine palupalu, he eha ko lakou nui iloko o ko lakou hale, a oia hookahi wale no ka mea hana no lakou. O keia kekahi o na opio i hoihoiia aku e ka Makai Canario i kona home.

 

CITY MILL CO.

KEKAHI O NA HUI KAHIKO LOA MA HONOLULU NEI.

            Poe kuai Papa, Pilihale, na lako Paipu, na Laau Puka Aniani me Panipuka, lako Pili Hao; na mea no apau no ka home ma ke kumukuai oluolu loa.

            Kukulu makou i na hale ma ka uku liilii ana, me na hookaa liilii.

O KA OI LOA AKU NO KA POE HOOKUONOONO.

Mai Poina---Hele Mai Ia Makou

Kihi o na Alanui Moiwahine me Kekaulike.               Honolulu, T. H.

 

A LOT MEANS A HOME

 

$750.   Palolo Hillside Lot, over 1/2 acre, $20 down, $10 per month.

 

$1675. Lot 50x200, 9th Avenue, Strauch Tract, Kaimuki. $50 down, $20 per month.

 

$850.   Lot over @ acre 9th Ave. Palolo, $20 down, $10 per month

 

$1000. Lot 50x100, 7th Ave. Kaimuki, $20 down, $10 per Month.

 

Easiest terms in town. Prices the lowest consistent with market values

 

Ask C. W. Carpenter with

PAULO KALAUKA

(P. E. R. STRAUCH)

Alanui Moi, Helu 74, Mawaena o na Alanui Papu ame Betela.

 

Keena Hawaii

NO NA

Lako Hana Mahiko

 

Hapuku Kila Olver

            Chilled ame na Palau

Na Katapila Cleveland

Na Katapila Fordson

Na Kaa Kalaka White

Na Kaa Kalaka Federal

Na Kaa Kalaka Ford

            Na Hana Pili Amala

HANA I NA KINO O NA KAA UKANA ME KALAKA ME KA HANA HOU ANA

Schuman

Carriage Co., Ltd

Ma Paionia o na Hana Halihali o Hawaii nei

 

KA VICTROLA

--Ka Meakani Mele Kilakila-- he meakani e pono e loaa ma kou home. Kauoha mai i na buke hoakaka o na Pahuolelo ame na Papa Leo Mele.

            NA PIANO PAANI

            NA ROLA PAANI

            NA PEPA MELE HOU

            NA PILA AHA

ame na mea apau pili i na mele.

Bergstrom Music Co.

1020 Alanui Papu                   Honolulu

 

HALE UWI WAIU

MAPULEHU

PUKOO, MOLOKAI

 

E Hooholo Ana i ka

MOKUKUNA GESOLINA

LELEIONA

 

Mawaena o na Awa o Honolulu me Molokai

 

Geo. P. Cooke,

ONA.

 

Poe Lawe Hau me Waiu

 

E KUAI I KOU MAU

Pono Hale

ma ka

Hawaii Furniture Co.

Helu 469 Alanui Moi

kokoke i ke kihi o ke Alanui Liliha

He oluolu na @ukai olelo ana.

 

T. O. MURATA FURNITURE STORE

(Na noho hoolimalima me lako p@ maanei.)

Na Lako Hale Hou me Kahiko

Hoolimalima me Kau Hoo@o.

715 Alanui Hema, Honolulu, T.H.

Kelepono 1695.

 

Ka Pila GRAFONOLA COLUMBIA

Maopopo ka Wa e Pau Ai

Na ka mea hoopaa nona iho e makaala ia @ea @ou. Ua hiki ia oe ke hulahula ahiki i ka hua olelo hope loa.

Uku Liilii ke Makemakeia

Thayer Piano Co.,

LIMITED.

148-150 Alanui Hokele

 

Kakela & Kuku

(KAUPALENAIA)

 

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

PAPA NA LAKO KUKULU HALE

 

No ka hoahu ana i kou wai ma na Pahu Wai Papa Ulaula o 5000 a 10000 Galani.

E hoolakoia aku no na kumukuai ame na hoakaka ia oe ke noi mai.

 

ALLEN & ROBINSON, LTD.

HONOLULU, T. H.

 

Nupepa Kuokoa

 

No ka makahiki (one year). . . . $2.50

            O na Dala ame na Hoolaha apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING CO., LTD., wale no, P. O. Box 3110, Honolulu, T. H.

            217 Alanui Moi, ma Waikiki o ke Alanui Alakea; ka Nupepa Advertiesr

            Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as Second Class Matter.

 

            SOLOMON HANOHANO, Lunahooponopono.

            CHARLES S. CRANE, Luna @.