Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 10, 6 March 1924 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MRS. MARY KAAIPUAA UA HALA

            @@@@@@hoo[ono[ono o ka Nupepa K@@@ Aloha nui kaua:-- E olu@@ @@@@@ oe no'u kekahi rumi kaa@@@ o ka kaua hiwahiwa no ka'u @@@ @ @ kau ae la maluna, a na@@@@ @@ @ lawe hele aku ma na ki@@ @@  o ko kaua aina aloha, i ike @ @@@ o kou wahine mai ka la @@ ae ma Kumukahi a ka welona @@ la i ka mole o Lehua. Aloha @@.

            O ai elike me ka hekili ku'i pa@@ @ pela iho la ka make hikiwawe @@@ o kau wahine, a'u no hoi i @oe@hane mua ole ai, ua hiki mai i ka manawa a ka anela o ka make e kii mai ai i kona hanu ola a lawe aku.

            Ma ke kakahiaka nui poniponi o @a Poaono. Feberuari 16, 1921, a ma ka hora 5 ua ala like ae la no maua mai ko maua wahi moo mai, a pane mai la me keia mau olelo, penei:

            "E papa e, o hoomakaukau oe nou iho, no ka mea, he la ino keia"; oiai no nae aohe he mau hoailona o ka ino i keia aku ia manawa.

            Nolaila aohe hooloheia aku o ka olelo a ka wahine, aka, ua palua a pakolu kana olelo ana mai ia'u e hoomakaukau au no'u iho.

            Nolaila ua hele aku la au e hoomakaukau no'u iho me kela manao hoopalaleha, a manaoio ole no na olelo a ka wahine.

            I ka hiki ana ae ma ka hora 7:20 ponoi, aia hoi ua ike koke ia aku na hoailona o ka ino me ka hoopaapaa ole, oiai ka makani e pa mai ana mai ke kai mai me kona hu'ihu'i, e haule iho ana na pakaua me ke ko'iko'i, e hakui nakolo hele ana ka leo o ka hekili. me ka olapa pu mai o ka malamalama o ka uwila i ke ao polohiwa, e ha'i mai ana ia'u ka mea i piha me ka hoomaloka, e hoopau ae a e manaoio aku i keia mau olelo a ka wahine. Walohia wale!

            Ma ka hora 1:20 p. m. ua akakuu mai la ka ino, a ikeia aku la na hoailona o ka malie, o ka hina aku la no ia ilina o ka moe, huli ke aloalo, nana na maka i ka piko o na kuahiwi na ka waimaka no e hele, pau ka pane leo ana.

            Aka hoomau aku no kuu wahinei ka hookahe ana i kona mau waimaka. me ka maliu ole mai i ka'u uwala aku, a ma ka hora 6 p. m. ponoi, akahi no oia a ala mai iluna, a nana mai la kona mau maka ia'u me ka pane leo ole mai, aka, owau ka i pane aku penei:

            "E mama, e hele kaua e paina; ea makaukau na meaai i na moopuna." aohe pane leo mai, aka, ku ae la iluna a hele aku la no ka rumi aina, oiai na moopuna e kali mai @na, me ka manao nei he pono, aole ka.

            Ua noho iho la maua ma ke ka'e o ke pakaukau me koʻu hoomaikai mua ana ae i ka Makua Lani, i ka pau ana o ka'u hoomaikai ana, a kaakaa ae la koʻu mau maka a naaa aku la i ka wahine, aia hoi na @oailona o ka pilikia e hoike mai ana iaʻu, ua hiki mai i kona manawa.

            Nolaila na pane koke aku la au iaia me key mau olelo: "E mama, how are you?" Aohe pane leo mai. Aka moe iho la kona mau maka me ke kulou ana iho o kona poo ilalo no ka minuke hope loa a lele loa ae la kona aho.

            He mea oiaio, Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku.  E hoomaikaiia Kona inoa ma na lani kiekie loa, he mal u@a ka honua, he aloha no i kanaka.

            Ua hanauia kuu wahine ma Waimea, Hawaii, i ka la 16 o Dekemaba, 1860, mai ka puhaka mai o Sam Story ame Maunaloia (w), a make iho la ma ka la 16 o Feberuarii, 19@4. Nolaila ua piha iaia namakahiki ke 63 ame na mahina 2 o kona oia ana.

            Ua haaiele iho la ia'u i ke kane, @a keiki, na moopuna ame ka ohana @ noho u aku nona.

            Ua loihi no na makahiki i huliia ai ke ola, iwaena o na kauka eha, a mai ia lakou mai na ike o ko kau@@@ a'u e poina ole ai, o ia hoi he ma'i puuwai kona, a he manawa wale @@ @ make ai.

            He 21 makahiki o ko maua noho ma@e ana. He makuahine maikai a hoopono no ka home, he oluolu, he lokomaikai, he heahea, he hookipa, he ike i ka poe kiekie a haahaa me ka malama pa me Kona inoa, ka mea i palapalaia e ke Kahuna: "Ua oi aku ka inoa maikai mamua o ka mea poni maikai, a o ka la e make ai mamua o ka la i hanau ai.

            He hoahanau oia no ka Hoomana Bihopa, aole no i @ele kona paaua @@ no ka pono ame ka holomua o @@ @@@ @ hoaa @@@@ @ ha Iesu ma @@@ a@a@ Hoonana Kalawina.

            Ua laweia kona kino make ma ke @ena e ka Papa Ola, kahi e waiho @@ kino make, a ma ka Poakahi @@@@@ 10 a. m., ua hoihoiia mai ma @@@@@ waiho kupapau o Mr. Rorth@@ @@ koaa anaiua kaipule ma ka @@@@@@ Bihopa, a moilaila mai a @@@@@ @@iina o ka hale halawai o @@@@@ haipule hope loa, a hoi aku @@ ka lepo i ka lepo, a o ka uhane @ ka mea nana i hana.

            He mea oiaio, o ke kanaka i ha@@@ @ ka wahine, he hapa kona @@ @@ piha i ka popilikia. Puka mai no ia me he pua la, a ua okiia aku; a holo aku no ia me he aka la, aole ia e mau. Ioba xiv:1.2.

            E Nuuani i ka ua popokapa, kahi a kuu wahine i luakaha ai i kona mau la opio, a haalele wale mai la no iaʻu, he kane, eia paha me oe kuu wahine i ka huikau o Honolulu. Aole oe e hoopulu hou ana me kou mau hunehune wai ma kona mau maka, aole hoi i kou mau hakiokio, no ka mea ua haalele mai ia kaua.

            E Kahuku e, ame kou mau kini aloha, ka aina hoi nona ke kaulana, "ka aina lewa i ke kai," kahi hoi a maua i noho hana aku ai me ka mahiko no elima makahiki ka loihi, a huli hoi mai no ko maua home aloha ma Nuuanu Valley, Honolulu, ma ka la 17 o Ianuari, 1924, me ka manao nei he pono, eia ka aole. Ua hala, ua pio ke kukui o ka hale; pau no hoi kona maalo hou ana ma kou mau alanui, aole hoi i kou mau luhiehu, oki loa aku hoi i kou mau hunakai e Malaeakahana, ua ala, ua nalo, ua huna na maka i ke aouli. Walohia wale!

            Ke haawi aku nei au i kaʻu mau hoomaikai a nui i na makamaka ame na hoaloha Hawaii, Haole, Kepani ame na Pake, ka poe i haawi manawalea wale mai i na poke pua ame na lina lei i mea hoohiwahiwa no kaʻu mea aloha he wahine, a e pahola pu ia aku keia hoomaikai i ka poe elilna.

            Me oe e Mr. Luna hooponopono koʻu hoomaikai hope ame kou mau keiki hoonohohua o ka papapaʻi,

            Owau iho no,

            MOSES K. KAAIPUAA,

                        âme ka Ohana.

 

NA HUNAHUNA MEAHOU O KAHUKU NEI

 

            E lilo mai ana ka luna alanui i na haku mahiko no ka nui loa o na luna alanui e aumeume nei i keia apana elima, mahele 3 ame eha o Koolauloa nei, Mr. Kaapu, Sam Kahele, W. Pale, P. Kekauoha, A. B. Hua, J. P. Kaio, J. W. K. Makahanohano, E. Kekuku, Jr; weluwelu liilii.

            O Miaela ka makai kau kaa i hoihoiia mai la e noho i ka mahiko o Kahuku, no ka nui o na keiki kula, pekele wale iho no i na kaa otomoblile holo nui. Nui ka mahaloia no Mikaela Kalaluhi; owai la ia mea imua on a.

            Owai keia poe e maauhele nei ka po, e ku nei ka puu o ka puluniuma ke alanui holopuni, i emi ole iho malalo o ke kanalima; o ka niu i ano paakiki e mokaki mai ana; ma ka niuhaohao ka makemakeia.

            Aole o kana mai ka piha mau o ka nupepa i na hoalohaloha make, o oe wale no e Hawaii, a pela no na kaa otomobile pepehi kanaka nui wale; nawaliwali ke kanawai.

            Nui mai nei na kaula ame na kilokilo e wanana mai nei he 10 makahiki i koe, ahiki mai o Kristo. Ua kokoke mai anei ka 6000 makahiki e Poaono ai ka honua wahi a Petero.

            Nui ke anu o Kahuku ame Kawela Bay i na po o na pule i hala aku, e paa huluhulu puloʻu e ike ana no i ke anu, a no ka mea, o ka hau o Lihue ame Malamanui, e iho pono mai ana maluna o Kahuku, oiai, he mau aina kuahiwi ole keia e lululu aku ai la hoi ke anu!

            Uwe mai nei o Kauiki i ka wela wai ole, a ka la ua lanihaahaa, a noenoe uakea o Hana, a hoa pili o ka malunaluna kiiwai o Lehua, aole no e pau ke aho, ke hoomoe paipu ekolu hapaha iniha, kapalulu ana i Kahuku, aina lewa, a kapalulu aku ana, oiai ke huai nei na luawai nui i ka moana.

            Auhea oe e Peter Kamano o ka uanoe o Koloa, ua ola no o Kauai holookoa ia oe, na ono huikau o Poipu. Ua ike ae oe i kela mahina i uhiia i ka aahu ulaula, a pouli loa, malaila aku no i hoi aku ai no Lelua ia a. m.

            Auhea oe e ka hoahanau, Mr. Kalani Keiki, ua loaa mai la iaʻu na kii o na lima huki kaula apau loa o oukou o Honolulu, a koe o Hose ame ma mahele 2 o na koa. He ku i ka weliweli maoli i koʻu nana iho, auhea oe e ke keiki Kanae, na kaeʻaeʻa o ke kulanakauhale, ke hoomanao ae au ia mau la i aloha ia, auhea o Simeona, auhea pu o Barenaba: aole on a lohe ia; auhea la o Pahia John Hiu, Kalaiwohi! Aloha kakou a nui, e malama i ke ola kino, maluhauha wale!

            Goodbye no kakou,

                        JOEL K. APUAKEHAU.

            Kahuku, Aina Lewa.

 

HE HOALOHALOHA NO KUU LEI SEN MOY SAMSON, UA HALA.

           

            Mr. Solomon Hanohano, ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe; -E oluolu oe e hookomo iho i keia puolo waimaka ma kahi kaawale o ka Nupepa Kuokoa, a nau hoi-ahaʻi aku i ka lono, i lohe ai ka ohana.

            Ma ka la 25 o ka mahina o Feberuari i haalele mai ai kuu leialoha i keia ola ana, a hoi aku i ka opu huʻihuʻi o ka honua. Aloha wale!

            Ua hanauia o Sen Moy Samson i ka la 1 o Augate, 1919, ma Keanae, Maui nolaila ua piha iaia he eha makahiki me eono mahina, o kona honu ana i ka ea huihui o kela oia ana. Auwe kuu minamina e!

            Ua lalau mai ka lima o ka make i kuu lei a lawe aku i kona ola i ka manawa pokole loa.

            Ma ke ahiahi o ke Sabati, Feb. 24, ka hoomaka ana e loaa i kekahi maʻi, oiai e holoholo ana no me na pokii.

            Ma kela po, hora 1, ua pau ae la kona ike me kona lohe ahiki i ka hora elima o ke kakahiaka Poakahi, i pau loa ai kona hanu, a hoi aku la ma kela ao.

            Auwe kuu kaumaha,

            Aloha kuu lei a-i,

            Kuu milimili e,

            Aloha kuu lei poina ole,

            Kuu punahele hoi,

            Aloha kuu leimomi,

            He lei a-i hoi no ke kupuna,

            Ua mae oe kuu lei rose,

            Ua uhi e ka ohu maluna ou,

            Aiawa ae au puni Paualu,

            Aole oe e kuu lei,

            Pau ka lohe ana iho i ko leo,

            Hea ae ana i ka tutu.

            Ua haalele iho kuu lei ia maua na makua, me na kupuna ame na pokii hoi a hele aku i ke ala hoi ole mai.

            No laila ke haawi aku nei au i koʻu mahalo a nui loa i ka ohana ame na hoaloha, i akoakoa mai no ka ike hope ana i ke kino wailua o kuu kaikamahine aloha; a hoomaikai pu aku no hoi au ia lakou apau no na pua ala o ke aloha i laweia mai, na ke Akua kakou e hoopomaikai.

            Me ka mahalo ia oe e ka Lunahooponopono ame kou mau hoa paahana apau.

            O makou iho me ka luuluu,

            MR. & MRS. SAMSON AKIONA,

                        âme ka Ohana.

 

HOOMANAO NA KUPUNA I KA LA O KA LAUA MOOPUNA

 

            Kuu Solomon Hanohano:-E oluolu mai in a he rumi kaawale kekahi o ka oneki o ke Kilohana, i kela wahi poomanao e kau ae la maluna.

            Ma ke ahiahi huʻihuʻi o ka Poahono, hora 7:30, i puka mai ai o F.J. Keliimahiai Titcomb, a o ka piha ana hoi i ke kamaiki opio ka hanu ana i na ea huʻihuʻi o kona onehanau i ka hookahi makahiki, a na hoaloha i hiki aku ai i ka home o na kupuna ma ke alanui Kula ame ka launa ana me na makua o ka opio.

            Ua nui kapiha hauoli o na makamaka, oiai kou kiu nei i hiki aku ai, i hui aku ai au me na kupuna oia o Mr. ame Mrs. Goo Wan Hoy, me ko laua piha i ka hauoli i kou kiu nei, a hui aku la me na makua o ka opio Mr. ame Mrs. William Titcomb, i hui aku ai me na hoaloha i konoia ai, a launa no hoi me ke kamaiki e pii ae ana a lilo aku i kanaka makua, no ka hoohauoli ana kau imua o na kupuna a e hoopulapula hoi i ka lahui Hawaii.

            Aia hoi na leo o ua meakani ke honehone mau la, aia no hoi ka poe e haa ana, a paneeia mai ai kekahi papaaina i piha i na ono o ke kulana Hawaii, a kou kiu nei i konoia mai ai e haawi ae i mau leo pule a ma kaʻu kalokalo ana ae i ka Makua lani, e hoooloihi i ke ola ana o ke kamaiki ame ka hoolaupaʻi ana mai i ka home o na kupuna i na mea maikai o keia ao, a noho iho la na mea apau e hoopiha mai i na mea i hoomakaukauia, oiai o Hanale e hana ana i kana hana, a Keoni Bulu i haawi ae ai i kona mahalo piha i na mea maikai ana i ike ai.

            He maluhia na mea apau iloko o ka hauoli maikai ana, a o kaʻu leo pule, e hoomaikaiia ke ola o ka opio, a pela hoi me na makua e hoolaupaʻi hou aku, a pela hoi me na kupuna o loaa mau ia laua ka hauoli i ka ike mai i ka laua mau keiki ame na moopuna.

            Me oe e kuu kapena opio koʻu welina pau ole, ame na keiki kikokiko o kou keena paʻi koʻu welina hope.

            Kou a mau,

                        J.K. MOKUMAIA,

 

HOALOHALOHA NO, P. D. KAAIAWAAWA

 

            O makou o na hoahanau na lala o ke Kula Sabati me ka Hui Opio o ka Ekalesia o Iesu Kristo o ka Poe Hoano o na la Hope nei: o ka apana o Waialua, ma o ke makou mau komite la, ke komo pu aku nei makou me oe e Mrs. Ekekela Kaaiawaawa, ka wahine kane-make me ka olua mau keiki i hooneleia i ka makua.

            Ua oluolu i ka Makua mana loa, ka lawe ana aku a hoi aku ka uhane me ka Mea Nana i hana, nolaila e hooholoia:

            Ke komo aku nei ka Ekalesia holookoa o Waialua, iloko o ka haawe pu ana i na kaumaha ame na ohana i hooneleia i ka oukou mea aloha a ke nonoi ae nei makou i ka makou leo pule i ko kakou Makua ma ka lani, e hoomama mai i na kaumaha me na luuluu maluna o ka wahine kane-make ame na keiki makua ole me ka ohana; o ia makou leo pule ma ka inoa o Iesu Kristo, Amene.

            Na komite-

                        H. N. KANIHONUI,

                        J. H. HAO,

                        J. E. KUALII,

                        MRS. MELE KUALII,

 

KU E OLE NA MAKUA I KE O IA O KA LAKOU MAU KEIKI.

 

            Maloko o na hoike i loaa ae i na luna o ka papa ola ahiki i ka Poakahi nei mai na kumukula poo ae o na kula aupuni he kakaikahi loa ka na makua ku-e, ka poe na lakou na haumana e hele nei i na kula i emi malalo o ke kanakolu, i ku-e i ka o ia o ka lakou mau keiki maloko o na kula.

            Ua hooholo ka papa ola ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei e o ia na keiki apau e hele ana i ke kula me ka nana ole aku i na ku-e mai a na makua, a ma kekahi mau pule aku nei i hala, i hoomakaia ai ka hele ana o na kauka o ka papa ola e nana i na keiki, i mea e maopopo ai na keiki i o ole ia. O ka hapa nui o na keiki i o ia na na kauka o ke aupuni, aka nae in a makemake na makua na ko lakou mau kauka ohana no e o i ka lakou mau keiki aohe keakea ana mai a ka papa ola, o  ka mea wale no i makemakeia o ka o ia na keiki.

            I kulike me ka ke Kauka J. T. Wayson o ka hoike ana ae o ka hapanui o ka poe ku-e i ka o ia o ka lakou mau keiki o ia na makua na lakou na keiki e hele nei i ke kula Liliuokalani, ke Kula Aʻopiliolelo ame na Kula Kiekie ma Hilo. Aole ka he hoike i komo ae i na luna nui o ka papa ola mai na kula kuokoa ae ahiki i ka Poakahi nei.

 

HOOLE NA PILIPINO I KA OLOHANI ANA.

 

            I kulike ai me na hoike i loaa mai i keia kulanakauhale, ua lokahi na Pilipino e noho hana ana ma na mahiko o Kauai, aole e hoala olohani ma keia hope aku, no ke koi ana i na ukuhana kiekie elike me kekahi papahana, o ka hoolalaia ana ma kekahi manawa ae nei i hala.

            Ua malamaia he halawai e na Pilipino ma Kapaa, me ka hoea ana ae o na elele mai na mahiko like ole mai, a iwaena o ka poe i hoea ae ma kela halawai, o Cayetano Ligot kekahi, ke komisina limahana o na Pilipino no Hawaii nei, ame Pablo Manlapit, ke alakai o na Pilipino limahana.

            O Manlapit, ka mea kakoo mau ma ka aoao e hoala olohani na Pilipino limahana o na mahiko a no ka holopono o kela hana, i hapaiia ae ai ka ka lulu, a he hookahi dala wale no me kanawalu keneka i loaa.

            O ka hopena nae i oili ae ma kela halawai ana o na Pilipino, o ia no ke aponoia ana o kekahi olelo hooholo, i laweia mai e ke komite, e hoole loa ana i kela manao hoala olohani; mamuli mai no keia o ka hooikaika a ke Komisina Ligot, no ka pololei ole o ia hana.

            Ma ka manaoio o na Pilipino, o ke alahele wale no, e loaa ai ka noho maikai ana mawaena o na Pililipino ame na mahiko, o ia no ke kukakuka like ana o na aoao a elua, aole o ka hoala ku-e aku, me ka manao kupono ole.

 

LOAA KE KINO MAKE O KEKAHI WAHINE I KANUIA

 

            Mamuli o ka loaa ana aku o ke kino make o kekahi wahine Kepani, i kanuia iloko o ka lepo, i ka Makai Nui Sam Pua ame kona mau makai, ma Puukapu, Waimea, Hawaii, i kulike ai me kekahi nuhou o ka loaa ana mai i Honolulu nei, in a ka Poaono aku la i hala, i paa ae ai ke kane a ekla wahine Kepani i ka hopuia, malalo o na kumu hoohuoi, oia maoli no ka mea nana i pepehi i kana wahine a make.

            He mau pule elua mamua aku o ka loaa ana o kek kino make o kela wahine, ua haohaoia kona nalowale ana mai kona home aku; a ua hoomaopopoia aku no hoi ke ano e o ka hana a kana kane.

            I wahi paha e kau ole aku ai na hoohuoi ana maluna on a, no kela nalowale ana o kona wahine, ua hoike okoa kau la kela Kepani, noua ka inoa o Kaneko i na makai, no kela kumu, i hoea akoa mai ai na makai, no kahi o kela Kepani a hoomaka ka huli ana.

            Ma kekahi wahi makamaka hou loa o ka lepo, i hoomaka ai na makai e elik, he oiaio, ua ikeia ka palupalu o ka lepo ma kela whaie, a ma ka hoomau ana i ka elik, no na kaupai eiwa ka hohonu, ua loaa aku la ke kino make o ka wahine Kepani, a ua okiia hoi ke poo mai ke kino aku, me ka ikeia o na hoailona hoomainoino maluna o ka wahine.

            Ma kahi ka o elima kapuai o kela lua, i hoopihaia i ka pohaku, a no ka loaa ana kau o ke kino make o ka wahine Kepani, ua lilo i hana nui ma ka aoao o ka Makai Nui Sam Pua, ka noii ame ka huli pono ana aku, i ke ano o kona make ana.

 

HULI PONOIA KE KUMU I HOOPAUIA AI.

 

            I kulike ai me na kumu hoohalahala a ka Lunakiai Hoolinger, no ka hoopauia ana o kekahi mau limahana o ke kalana, na limahana e noho hana ana ma na hale paumawai, elike me kana i hoakaka ae ai ma ka halawai a ka papa o na lunakiai, i hoomaka aku ai ke komite o ka oihana wai, o ka papa lunakiai, i ka noii pono ana i ka oiaio o kela mau hoohalahala.

            O ka lunahoomalu o kela komite, oia o A. R. Cunah, a o kona mau hoa, o E. W. Quinn ame Wiliam Ahia. Ma ka Poaha aku nei i hala, ka hoomaka ana a kela komite e ninaninau, i ke kumu i hoopauia ai kekahi mau limahana e Joseph J. Smiddy, ka enekinia poo o na paumawai.

            Wahi a Thomas Blackwell, kekahi o na limahana i hoopauia, a i noho hana mua hoi no ka hale paumawai ma ke alanui Beritania, ua loaa aku he leka iaia mai ia Smiddy aku, e kapae ana iaia mai kana hana mai, no ke kumu, o ia ka hu ana o ka wai, ma ka luawai o Makiki; no ia hu ana o ka wai, i olelo ae ai ka Lunakiai Hollinger, aole i pili ka hewa ia Mr. Blackwell.

            O William Boyd, he limahana no no ka hale paumawai o ke alanui Beritania, oia kekahi mea i hoopau@, aole nae oia i hoea ae imua o ke komite ma kela Poaha, no ke kumu, ua loaa oia i ka maʻi lolo, he maʻi hoi, i kulike ai me ka hoakaka a ka Lunakiai Hollinger, i loaa iaia no ka noonoo mai loa, no kona hoopauia alia mai kana hana aku.

 

HOOHOHUIA O LILLIS I POO NO NA MAKAI KAA O MAUI.

 

            Mahope o ka noonoo ana o ka Makai Nui Crowell, no ka mea kupono, ma ke poo o na makai kaa o ke Kalana o Maui, i hookohu mai ai oia ia Kapena W. J. Lilis, ke poo mua o na makai kaa o Honolulu nei, ma kela kulana, i kulike ai me ka leka a ka Makai Nui Crowell o ka hoouna ana mai iaia, ma ka Poakolu aku nei o ka pule i hala.

            Mamuli o kela hookohu oihana, i haalele iho ai o Mr. Lillis i keia kulanakauhale no ke kahua hou o kana hana, me ka lawe ana ae i kela kulana hou, ma ka la 1 iho nei o keia mahina o Maraki.

            Ma ka oleloia, he nui ka poe noi, no kela kulana, me ka hala ana o kekahi manawa nui i na hoa o ka papa lunakiai e noonoo ai, ahiki i ka hooholoia ana o Mr. Lilis ke kanaka kupono loa e hookohuia aku no kela kulana oihana.

            Iloko o ka mahina o Maraki o ka 1911, i komo mua ai o Mr. Lilis iloko o ka oihana makai o Honolulu nei, ma ke ano he kiakaa no ka Makai Nui Jarrett. I ka makahiki 1914, ua hookiekieia ae oia ma ke kulana lunanana no na mea ana kaupaona; a i ka manawa i kukuluia mai ai he kulana hou, o ia ka mea nana e nana i ka makaukau o na kiakaa otomobile, no ka haawiia aku o ka laikini ia lakou, ua kohoia oia ma ia wahi; me kona paa no nae i kona kulana mua.

            Iloko o ka mahina o Mei, o ka 1922, i hookohuia ai oia i poo no na makai kaa, a i ke kohoia ana o ka Makai Nui Trask, ma kahi o ka Makai Nui Rose, i waiho aku ai oia i ka noho makai ana, ma ka la 1 o ka mahina aku nei o Ianuari, me ka loaa nae iaia o na pule eono me kona ukuia, ahiki i ka la 12 o ka mahina o Feberuari aku la i hala.

 

KUAIIA KA RAMA MA KA RUMI O KEKAHI KANAKA MAKAPO

 

            O John Lawrence kekahi kanaka lokoino loa ana i ike ai maloko o Honolulu, wahi ka a ke Kapena Makaikiu Kellett, o ka hoike ana ae ma ka manawa o ka lawehala i paa ai i ka hopuia ma ka po o ka Poaono aku la i hala.

            I kulike me ia a ke kapena o na makaikiu o ka hoike ana ae he kuai waiona ka Lawrence hana iloko o ka mahina i hala aku la a maloko o kekahi o na rumi o na kanaka makapo e himeni mau nei ma na makeke o ke kulanakauhale i kela ame keia la, kana wahi o ka hoolilo ana i halekuai waiona nana.

            Ma ka hoopii i hooiaioia ae e ku-e ana ia Lawrence, i ka manawa ka e hele ai o na kanaka makape ma na makeke no ka himeni ana i mea e loaa mai ai na kokua ia lakou mai ka poe opu aloha mai, oia ka manawa a Larence e kuai ai i galani okolehao a maloko o kekahi o na rumi o nei poe makapo e kuai liilii aku ai oia ka okolehao i ka poe makewai ma ka 25 keneka o ke kiaha liilii, a o ia mau pomaikai a pau e holo ana iloko o kona pakeke, me ka loaa ole aku o kekahi hunahuna o ia mau pomaikai i loaa iaia i na kanaka makapo.

 

PAU KA MANEWANEWA ANA NO KA PERESIDENA WILSON

 

            Ma ka Poakahi iho nei i pau ai ke kanakolu la o ka manewanewa ana a ka lahui Amerika no ka Peresidena Woodrow Wilson i make ai ma ka hora 11:15 ma kona home ma ke kakahiaka Sabati o Feberuari 3.

            O na have apau i kauohaia ai e huki hapa ia ma na pahuhae, ua hookuuia ilalo no ka mea ua hala hope aku la na la he kanakolu o ka hoomanao ana ame ka manewanewa ana a ka lahui nona, o kekahi o na peresidena o Amreika i paa ia kulana ahiki i ka pau ana o kona kau, a o ka peresidena kaua hoi i oleloia, no ka mea, i kona kau e noho ana i komo aku ai ka lahui Amerika i ke kaua nui ma Europa.

            O na koa apau o na oihana kaua moana ame aina i kauohaia ai e hoopaa mau i ka hoailona no ka manewanewa ana ma ko lakou mau lima, ua weheia, a pela hoi me nahoailona e ae ma ko lakou mau umauma.

 

HOAHEWALA KA OPIO HOOPOINO KAIKAMAHINE

 

            Mahope o ka hooloheia ana o ka hihia o Thomas Haraguchi, kekahi o na keikikane i hoopii hoahewaia ae ai e ke kiure kiekie teritore no ka hoopoino ana i kekahi kaikamahine Kepani malalo o 15 makhikik, i loaa ai ka ike  ka papa kiure a ka lunakanawai Banks ma ka Poalua nei ma na oleloike no ka pili ana o ka hewa i ka mea i hoopiiia, a ma ke kakahiaka o keia Poaha e kauia aku ai ka hoopai paahao maluna on a.

            O keia kaikamahine Kepani uuku o 15 makahiki ka mea i hoopoinoia e kekahi puulu o na keikikane kolohe ma Leahi ma ka la 31 o lulai i hala. O kekahi o ia mau keiki nona ka inoa o Caraball ka i hookolokoloia he mau pule lehulehu aku nei i hala a hookuuia e ka aha, no ka pili ole o ka hewa iaia.

            Ma keia hihia o Haraguchi he 10 wale no minukke ka noonoo ana a ka papa kiure no kana olelo hooholo, a i ka manawa i hoihoiia ae ai ka olelo hooholo, ua noi koke ae la ka Loio Peterson, o ka mea i hoopiiia, e hookolokolo hou ia keia hihia mamuli e kekahi mau kumu ana o ka hoakaka ana ae.

 

NA MARE

 

            B. W. Woodall ia lueille Awana, Feb.19.

            Sol. Hanakeawe ia Mary Kamakana, Feb. 19.

            Daniel Nahinu ia Hose Kanehailua, Feb. 23.

            Sam Levi ia Iwa Kekahuna, Feb. 26.

            Kalamelo Maehado ia Keala Naukana, Feb. 27.

 

NA HANAU

 

            Na C. H. Holt ame V. K. Chong See. he keikikane, Feb. 16.

            Na Henry Machado âme Dora Kaimi, he keikikane, Feb. 19.

            Na J. A. Awana ame Rachel Crawford, he kaikamahine, Feb. 21.

            Na C. J. Olds ame M. K. Young, he kaikamahine, Feb. 28.

            Na Arthur Hut âme Aloe Kalaweola, he keikikane, Feb. 29.

 

NA MAKE

 

            Eveline P. Loaaole, ma ka Halemaʻi Moi wahine, Feb. 27.

            Kalanimauloa Johnsou, ma ke alanui Vinia, Feb. 29.

            F. K. Mookini ma ka Halemaʻi o na Kamalii, Mar. 1.

            Mary Akina, ma ke alanui Pauoa, Mar. 1.

            T. Kikilo Punee, ma ke alanui Luso, Mar. 2.

            William Kuehu, Jr., ma ka Halemaʻi o na Kamalii, Mar. 2.

            Elizabeth Kamaka, ma ka Halemaʻi Moiwahine, Mar. 2.

            David Hunt, ma ke alanui Puowaina, Mar. 3.

 

            Maloko o kekahi malako ma Honouliuli, ma ka Poaono aku la i hala, i loaa aku ai i na luna oihana federala he ipuhao puhi rama me na barela elu o na mea i hoawaawaia no ka hana ana aku i sake.

 

HOOLAHA KAHEA HALAWAI

 

            Mamuli o ke noi ana mai a ka Ekalesia o Waikane e hoihoiia aku ka noho ana a ka Ahahui Euanelio Ahahuina o ka Mokupuni o Oahu ilaila, iloko ae nei o ka mahina o Aperila e hiki mai ana, a oiai hoi ua hooholo ka Ahahui Euanelio Mokupuni i noho ai ma Kaneohe, ma ko kau o Okatoba, ma Kawaiahao e noho ai ka halawai mokupuni iloko o Aperila, no ia kumu, ua noho ka halawai a na aha ekolu o Kawaiahao ma ka auwina la Sabati i hala iho la, e noonoo maluna o ia noi, a ua hooholo me ka lokahi, e apono aku i ke noi a ka Ekalesia o Waikane; nolaila ke hoikeia aku nei ka lohe i na ekalesia, na Kula Sabati ame Ahahui C. E. o ka aoao Kona, Mokupuni o Oahu, e hoomakaukau i na hoike kihapai, a pela hoi me na hoike a na aha keiki, no ka iaw@ ana ae i Waikane ma ka manawa e noho ai na ahahui a ekolu.

            E hoolohe i keia.

            Ko oukou hou kauwa,

                        J. K. NARILA,

Kakauolelo a Hope Kahu Kula Sabati, Mokupuni o Oahu.

6598-mar. 6, 1924.

 

KANUIA KA RAMA ILOKO O KA LEPO.

 

            O na kipikua âme na kapala kekahi mau meapaahana i hoohanaia ma ka manawa a na makaikiu i komo ai e hopu malo@ o kekahi wahi o ka apana o Kalihi ma ka auwina la o ka Poakahi nei, a i loaa aku ai he 38 mau galani okolehao ua kanuia iloko o ka lepo ma ka aoae mahope o ka pa hale e noho ia ana e Edward Kaohi.

            Ua paa ae o Kaohi i ka hopuia a hoopiiia ae no ka loaa ana aku o ka waioua maloko o kona pa hale, a ma ke kakahiaka o ka poalua nei i hooloheia ai kona hihia imua o ka ana hoomalu a ka Lunakanawai Harry Steiner.

            Me ka palapala hopu ke Kapeua Makaikiu Kellet o ka holo ana me kona mau kanaka a i ka nele, ana o ka loaa o ka waiona maloko o ka hale o Kaohi i hoomaka aku ai ka lakou huli ana ma ka aoao mahope o ka pa hale ame na kipikua ame na kapala lakou o ka eli ana ahiki i ke ahuwale ana ae o na iwi o Hua i ka la, aole nae me ka maalahi, ia hana ana ua hala okoa ka he hora ia lakou o ka eli ana ma ia wahik aku a ma ia wahi aku, ahiki i ke kamumu ana o ke kila i ke akoakoa he mau pauai ka hohonu iho o ka ili lepo. He 333 mau galani okolehao i loaa ma ia eli ana. Ua laweia mai o Kaohi i ka halewai. O na makaikiu i komo pu ma kela huli ana oia ke Kapena Makai Kellet, ke Kakiana Edwardd Rose ame ka Makaikiu Kualii, Apana ame Troehe.

 

NA LETA I KII OLE IA MAI AHIKI I MAR. 1, 1924

 

Aona, Abraham T. (2)             Kawele. Mrs. Annie K.

Ayala, Francis                         Keai, Mrs Hina

Iopa, Mrs. Monika Kekahuna, Jos.

Hanaike, William                    L. K.

P.                                             Keku. Hiram

Hanapi, Emperor                     Ku, Mrs. Daisy

Hoolapa, Albert                      Noa, Mrs. Annie

K.                                            Paahana, Mrs Louise

Kaaikaula, S. Ku                    

Kailiuli, Mrs. Theodore           Peahi, Hilda P.

                                                Paalani, H. K.

Kahoiwai, J. K.                       Wainui, Mrs. Lydia N.

Kalama, Dav.

Kahuo, Mrs. Hiram (2)            Waiwalolo, Joseph

 

            E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kii mai.

                        D. H. MaeADAM.

                                                Lunaleta.

 

            O John Kealoha âme Joe Bettencourt, ka akena hookapu waiona mua o Kauai, na inoa ikaika loa i loheia ae, no ke kulana i hoohakahakaia, mamuli o ka hoopauia ana aku o James C. Conchee e ka Luna Hooko Hookapu Waiona John H. Wise iloko o elua pule ae nei i hala.

            E noho ae ana ka halawai a ke Kalapu Repubalika o ka Mahele 11. Apana Eha ma ka home noho o Mr. J. B. Kini Kapo. ma ka hapalua o ka hora ehiku o keia Poahu, Maraki 6, 1924. no ka wae ana ae i na inoa o na elele, i ka ahaelele teritore e noho mai ana ma keia kulanakauhale, ma ka Poakahi, ka la 7 o Aperila o keia makahiki.

 

Keolanui âme Bridges

Mau Mea Kahakii Hale, Lawe Aelike Kukulu Hale, Hana Alanui ame Kuai Aina

            Eia me maua he mau apana aina kupono no ka hoolimalima a kuai ana no ke kumukuai i haahaa.

            Mau mea huli i ka nooheia ana @ enoteri no ka lehulehu.

            E komo mai e ike ia maua. Rumi Helu 1, Commercial Bank Building.

Alanui Moi      Kelepona 3339

 

B.B.C. Ma Ke Ano Huaale

LOAA KEIA LAAU HOONAHA A WAIWAI NUI I KEIA WA ME KA WAI AME KA HUAALE

 

            He oiaio ua makemake kou kino e loaa ka hao liilii aka na makemakeia ka hao ue na hunahuna he mau biliona iloko o k@u k@ke. Ua loaa ia i ka B. B. C. ma ke ano maalahi e hoohanaia ai e na meapaahana.

            No na nalolo o ka piper Methysticum kamahao (Kaval Br.) ka i loaa ka maua e haawi mai ai i ka ikaika. O ke Gentiana J@tea no ka opu, ka wali ole o ka a@ ka umii mahope o ka ai ana ka ono ole o ka ai ka mulemulea, ka piha makani o ka opu, ka puuwai kapalili, etc. Ka Resin Fodophyllin no kela akepaa inoino. ka nalunalu ame ka poniuniu Ka Aretostaphylos U@a U@. u@ ka holoi ana i na puupaa no ka ruma lika ame kekahi mao waiawa. @e laau waiwai nui hoi i hoopaaia maloko o Kahi Haawi Laau o Amerika Huipuia, a i hoakakaia e na kauka kaulana ma ke ano he laau hoouaha maikai. Kokua ka B. B. C. i ka hoouee ana i na meanino o ke kino. O ka elemakule he kulana ia o ka noonoo. Ke loaa @@ oe he kino ikaika o ka opio. me ka mau o ka ma na. he mea pono @ hoomaemae mau la maloko a pela no hoi mawaho. O ka lapaau ana me ka B. B. C. e hoihoi hou ia mai ana ke ola ikaika iloko o ka manawa pokole ma ka hapanui o na maʻi.

            Ma na halekuai laau ame na halekuai mahiko. Wa@ a @uale. Kumukuai $1.00. K@ikawa 6 no $5.00 Benson. Smith & Co. Honolulu.

 

E Hookahahaia Ana Oe

i ka hikiwawe o ka hoahu ana i $2000.00 mahope iho o kou hoomaka ana e wehe i Moohelu Hoahu.

            Ma ka hookomo ana i $1.00 ua hiki ia oe ke wehe i Moohelu Hoahu me makou, alaila hoihoi i ka hale i kekahi o ka makou mau Banako Hoahu a nana e kokua mai ia oe e hoahu i na kenikeni heleleʻi hoomapopo ole ia.

            Mamua o kou maopopo ana ia mea, e ulu ae ana ka huina uuku au i hoomaka ai i Moohelu Banako nui maoli.

            Wehe Koke i Moohelu Hoahu Ano.

The Bank of Bishop & Co., Ltd.

Ka Banako Kamaaina i na Hawaii.

 

He Hale Hou? Aole Kohu Hale Hou

Aole wale no i like me ka hale hou aka he 100% paa-hoomau i kona waiwaiio-no ka mea ua hoopakeleia e

Ke Pena Maemae wali Mua a Fuller

            I ka wa e noonoo ai o kekahi mea kuai i home, e lilo ana kona kulana i 90 pakeneka no kana olelo hooholo.

            O ka hale i penaia me ke Pena Maemae Wali Mua a Fuller e mau ana kona makamaka hou. He hana hiki keia no ka mea o ke pena keokeo maemae wale no, ka metala waihooluu ame ka aila hoowali, ka i hoohania iloko olaila, e nakaka ole ai a akaakaa-paakiki me ka uaua-hoopakele iwaho ua hoopakele oe apau loa.

LEWERS & COOKE, LTD.

Loea ma na Lako Kukulu Hale Mahope mai o ka 1852

169-177 Alanui Moi Hema