Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 10, 6 March 1924 — MRS. MARY KAAIPUAA UA HALA [ARTICLE]

MRS. MARY KAAIPUAA UA HALA

i o k:i upc-_ K ' . Aloha uui kaua: —E olu- . :v: op no'u kekahi rumi kaa- .. I n kr.ua hiwuliiwa no ka'u . : -> ? kau ae la maluna, a na- . i f h-.we liele jiku ma na ki- • o kn kaua aina aloha, i jke a: rn kmi makamaka amo na -•2. oh:, o kuu v.ahine mai ka la ae raa Kumukahi a ka welona /.a i ka aiole o Lehua. Aloha 0 s: p'ike me ka heki'.i ku'i par:--< ••. ilio la ku make hikiwawe ~!•< <t kuu wahine, a'u uo hoi i '-..oeuLaao n;ua ole ai, ua liiki. mai \ manawa a la anela o ka make « kii ai i kona hauu ola a :;.*f aku. Ma ke kakahiaka nui poniponi o • a Poaono, Feberuari 1921, a ma ka hora ō ua ala like ae la nj> maua T.ai kt» maua wahi moo mai, a pane zr,ai la sne keia mau olelo, penei: "E papa e, e hoomakaukau oe r,mi iho. no ka mea, he la ino keia"; r iai ao nae aohe he mau hoailona o ta ino i ikeia aku ia manawa. Nolaiia aohe hooloheia aku o ka olelo a ka wahine, aka, na palua a paleohi kana olelo ana mai ia'u e laeeaiakaakau an no'u iho. Nolaila u» hele aku la au e hoouo'u iho ma kela manao kAopalaleha, a maaaoio ole bo na e3e3o a k» TraMne. 1 ka hiki ana ae ma ka hOTa 7:20 ponoi, aia hoi -na ike koke ia aku na Be*Deaa. • ka'ino ma ka hoopaapaa £>}*, oiai ka makani e pa mai ana mai ke kai mai me kona hu'ihu'i, e ha'nla iko ana na pakaua mo ke ko'i'k©'!, e> hatni naleolo hele ana ka leo t* ka hekili. me ka oJapa pu mai o ka aalaaalama o ka uwila i ke ao polohi'wa, « ha'i mai ana ia'u ka i piha me ka hoomaloka, e hoopan ae a e manaoio aku i keia mau olelo a ka wahine. Walohia waleT ka hora 1:20 p. m. ua akakuu mai la ka ino, a ikeia aku la na loailona o ka malie, o ka hina aku la bo ia iluna o ka moe, huli ke aio i'alo, 3iana na maka i ka piko o na kuabitri na ka waimaka no o hele, pau ka pane leo ana. Aka hoomau aku no wahine i ka hookahe ana i kona mau waimaka, me ka maliu ole mai i ka'u nwa3o aku, a na ka hora 6 p. m. ponoL, akahi no oia a ala mai iluna, a aana mai la kona mau maka ia'u me ka pane leo ole mai, aka, owau kn i pane akn penei: •• K mama, e hele kaua e paina; 'i:a makaukau na meaai i na moopuni,'' aohe pane leo mai, aka, ku ae la ihiaa a hele aku la nt> ka rumi aina, oiai na moopuna e kali mai aea, jne k* manao nei he pono, aole ka. Ua aolio iho la maua ma ke ka 'e • ke pakaukau me ko'u hoomaikai ma ana ae i ka Makna Lani, i ka pan &na o ka'u hoomaikai ana, a kaakaa ae la ko'n mau maka a nama. aiu la, i ka wahine, aia hoi na _ koailoua o ka pilikia e hoike mai •aa ia'u, ua liiki mai i kona maNolaila oa pane koke aku la au iwa me keia mau olelo: "E mama, iow are 7 ' Aohe pana leo mai. Aka moe iho la kona mau maka me ke kulen ana iho o kona poo ilalo bo ka minuke kope loa a ae ]s kona aho. He mea oiaio, Nana ao i haawi ~snai, a Naaia no i lawe aku. E hoomaikaiia Kona inoa na lani kiekie 3ea, he mal uma ka honua, he a-loha no i kanaka. Ua hanauia kuu wahine ma Waimea, Hawaii, i ka la 16 o Dekema- . ba, 1860, mai ka pnhaka mai o Sam - Storr ame Maunaloia (w), a make iho la aa ka la 16 o Feberuaii, 19!!4. Nolaila ua piha iaia na makahiki he 63 ame na mahina 2 o iona ela ana. Fa haalele iho la ia'u i ke kane, keiki., ua moopuna ame ka ohana ' «- u aku nona. Va loihi no na makahiki i hijliia ke oss, iwaona o na kauka eha, a "-mai ia īakou mai aa ike o ko kau--3"» r poina ole ai. o ia hoi he kona. a he nianawa wale • r ?v:!ke ai. H" -1 makahiki o ko maua noho rr:irr rrta. Hc makuahine niaikai a no ka lrome, he oluolu T he lokoniaikai. he heahea, he hookipa, < e ke i ka poe kiekie a haahaa me !.; maiania pu nie Kona inoa, ka *-..ra i palapalaia e ke Kahuna: " o: aku ka inoa niaikai niamua • k.-i mo.-i poni maikai, a o ka la e ake ai niamua o ka la i hanau ai. Kr- hoahanau oia no ka Hoomana i:ifcopa. ::o!e no i ntlc kt>na paaua • }.(< k.-j pono .ime ka holomua o ; : :i.? »]aV,> «" ha lcsu nia - ••'■u a"j(< Hoomana Kalawiua. _ 'l a laweia kona kino make ma ke o ka Tapa Ola, kahi e waiho :..: kino make, a uia ka Poakahi . : ■ r:; :i. iu., ua hoilit)iia mai ma •'i : • vr;:iho knpapau o Mr. Korth- ■=:. :; ii'.u ka hora 4 p. m. i mala--1 : i koaa anaina haipule ma ka Hiliopa. a moilaila niai a iina o ka hale lialawai o V :.r malama hou ia kona īiaipule hope loa, a hoi aku •• k ; ;, po i ka !<?po, a o ka ūhane • ka ::ifa nana i ha.na, _ H. 'in!nio, o ke kanaka-- i ha--.'i r ka wahine, he hapa kona ■ • piha i ka popilikia. Puka

iu:ii »(» in mc hc puu lu, a ua okiia | ak»; a holo aku no ia me hc aka J:i, j uole m e mau. loba xiv:l.2. E Nuuanu i ka ua popokapa, kati a kuu )vahine i luakaha ai i leona mau la opiō, a haalele wale mai la no ia'u, he kane, eia paha me oe kuu wahine i ka huikau o Honolulu? Aole oo e hoopnln hpu ana me kou mau'hunehuna wai ma kona jnau maka, aole hoi i kou mau hakiokio, 110 ka meg ua haalele mai ia kaua. E Kahuku e, Hou mau kini aloha, ka aina hoi nona ke kaulana, "ka aina lewa i ke kai," kahi hoi a maua i noho hana aku ai ine ka mahi!jo no elima makahiki ka ]oihi, a huli hoi mai no ko maua home alohama Xu»fanu Vallej, Honolulu, ma ka Ja.37 o lanuari, 1924, me ka manao nei he ppno, eia ka aole. Ua hala, ua pio ke kukui o ka hale; pau no hoi kona maalo hou ana ma kou mau alanui, aole hoi i kou mau luhiehu, oki loa aku hoi i kou mau hunakai e Malaeakahana, ua hala, ua nalo, ua huna' na maka i lee aouli. Walohia wala!

Ke haawi aku nei au i ka'u mau hoomaikai a nui i na makamaka ame na hoaloha Hawaii, Haole, Kepani ame na Pake, k& poe i haawi manawalea wale mai i na poke-pua ame na lina lei i mea hoohiwahiwa no ka'u mea aloha he wahine, a e pahola pu ia aku keia hoomaikai i ka poe elilna. Mc oe o Mr. Lunahooponopono ko'u hoomaikai hope ame kou mau keiki hoonohohna o ka papapa'i. Owau iho no, MOSES K. KAAIPUAA, ame ka Ohana.