Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 11, 13 March 1924 — Page 2

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

ELUA

HOOMANAO NO KUU KAIKUNANE HENRY KAIAMA SNIFFEN

            I ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe: - e oluolu mai kou ahonui i kekahi kolamu kaawale; no kaʻu puolo waimaka, nana hoi ia e uwila aku i ke mai ai na kini makamaka me ka ohana i kow me na hoaloha o kuu kaikuuane Henry Kaiama Sniffen.

            Ma ka mahina o Feberuari 6, 1924, ka @ora 11:30 o ke kakahiaka Poa@@@, i heie palanehe aku ai ka uhane o kuu kaikunane, waiho iho la i ke kino puanuanu na makou na ka ohana e ku poaipuni ana i kona moe me ka luuluu.

            Ehiku makou a ka makuahine hookahi oia o Lahapa Kailimahuna Kaiama, @ha kane, ekolu makou wahine.

            Ua hanauia oia ma Koaloa, Niulii, piha kona mau makahiki 38 me na mahina k@@.  Ua lawe hanaiia e Noah Sniffen, me ko makou aunty i make mua o Kaiuna Sniffen.

            Hoonaauoia ma ke kula helela o Makapala, mailaila mai no k@ kula nui o Kamehameha, puka pono mai ka makahiki 1906, mahina o Iune la 5.

            Hana ma ka haleleta o Honolulu no na makahili loihi, mahope mai hana me ka Hui Moke T. K. K., he kupakako helu ukana.

            O kuu kaikunane he koolua ia n@@ no ka noho malihini ana ia Lualualei Homestead, kela aina maiihini, a ua lilo na kualono, na puu, @a kuahiwi i mea ole iaia i ka @eleia, aloha wale ia uka o Mikilua, @ @ana @ hele ai i ka lawaiʻa oopu @@@@e o ia kaha, pela hoi me Ka@@@@ mea ole o Halona i ka heieia i ka @hai kao; mea ole ouka o Kolekale i ka heleia eia.

            E Mikilua e, e Kolekole hoi, e ka pipi uhai, o Halona auhea iho nei o Kaiama@ Auwe! Aloha wale ia uka i kamaaina iaia.

            I ko maua noho ana aku i Lualua@@@ aole i nui loa na hoa lawe aina @ noho ia mau la, elike me keia ka @ele a kaona.

            Pau ka hehi kou ana o Haneli i ka @ekoiʻa ulaula o Lualualei, he wa wae ka mea nana @ pale ka iʻa ula@@ he kapalili ana ko kula.  Ua @au aloha wale ia loko i kamaaina @@ kaua malihini, aloha wale ka @@@ hool@lu kaaahi o Kuwaili, kahi @oi ana e hoi ai i Waianae, ka @ahu hopu.

            Kuu kaikunane uhaiholo mahope o kuu meheu; o maua i ka halekukui o Makapuu, o kuu kaikunane ae no, noho no oia i ka ikiiki wela o Honolulu, ulu ae ka manao e @@lo @oea ana i o maua la, me ke kaa oto i piha i ka ohana.

            @I lawe mai nei au ia Papa Noah @ ike i ka hale kukui o Makapuu mea ole ia pali inoino lele a ka l@@ i ka ihoia e lawaiʻa uku, mea ole ia pali lele Koaʻe i ka piiia, ka uhu kaʻi kolalo o kuu kaikunane ko ka pali e lalama nei, aloha wale!

            Hoi aku maua no ka Halekukui o Kalaeloa, kahi hope hoi ana i hoo@ala ai me aʻu aʻu e poina ole nei ke no@o au a hoomanao ae.  Pe@ei kahi moolelo pokole no kona lo@@ @na i ka maʻi flu:

            I ka mahina o Dekemaba, a oluole, he e i ka hana, loaa hou mahope o ka makahiki Hou pii mai au mai Kalaeloa mai kahi a maua e noho ana no ka halekukui e waiho maʻi ana, o ka loaa ole o ka mea nana e malama iaʻu e kuahine ua manao au e hoi aku e noho me oe, e malama mai oe iaʻu e kuahine, ua manao au e hoi aku o noho me oe, e malama mai oe iaʻu a oluolu au, o ka wai wela no koʻu makemake i wai hoopuloʻuloʻu, aole he pii o kuu hou nolaila ho anu koʻu kino e noho nei auwe no ka hoi e!

            @anuari la 16, hui ai maua i ka haie kaaahi hoea aku au e kali ana eia iaʻu, kau ma ke an 9:30 a.m. no @ahi hoolulu Gilbert, maluna o k@ kaaahi i hui ai me David Naeole, laua o Nahai Kalina no Waimea, Lu@@nalei lana.

            I ka hiki ana aku no kauhale, ua ao hiki mua kela, ua auaukai, e noho ana malalo o ka lanai hau.  Hoomaka mai la koʻu maikai, ike mai la au i ka wela, mehana mai la k@ kino i ka Lapule Ianuari mla 20 hel@ makaikai makou no Kualakai, kahi o Jno, Kahalekulu, he lawaiʻa kana @ana.  Ua puni ka moi ia lakou.  Auwe no hoi e@ Eia ka he hoohoihoi wale no keia i ka Poaono, Ianuari 26, 1924, pii mai ke anu elike me ka manawa ana e noho ana i ke ala@ui Kukui ma kona hale hoolimalima.  Ianuari 30 Poakolu kelepona no Honolulu i kuu Pokii Kaikaina ia Kauleilehua, e kii mai ia maua e hoi maluna o kona kaa oto no Honolulu.

            Hele i ke Kauka Li, loaa ka laau noho i Kalihi i kahi o kona mua ae, e noho lunalet eiua mai la no Hilo, o Nohoikaiu, no ka manao a oluolu hoi la makou i ko maua home i Kaimuki.  Ina e pii mai koʻu kane i kona hoomaha i Feb. 5, 1924, eia ka he maʻi keia e haalele mai ana!

            Pu mai ka haku nui, Capt. Riliey, olelo mai e kahea i ke kauka Haole. @aheaia o Kauka C. O. Day. I kona pii ana mai hoakaka mai ana he numonia ka maʻi o kuu kaikunane, ikaika loa, no ke kumu o ka ekolu keia o ka lo@@ ana.

            Aole i mau ao pela iho la kona pilikia, haawi au i ka laau elua hora, a pau me ka waimehana, ku kiaiia e aʻu me ka pauaho ole, auwe kuu hoomanao poina ole!

            Po Poalua, au ae Poakolu, pii wai ka ma@a Mrs. Martha Sniffen, eia ka o ka po hope ia ana e haalele mai ai, o ka pilikia aole komo ai, aole na mea ono like ole o ka wai wale no, me ka h@omo nui o ke koko.

            Hele a Poalua, paa ke koko, pii mai ke kauka olelo mai, maikai loa oe i keia la nolaila pau ka pilikia.  I kona lohe ana makemake e hele e auau wai.  Ala oia a hele e auau, komo ka lole, kali i ka pii mai o na hoaloha.

            I ka auwina la, loli ano e hou, kapalili ka houp, hapai pu ka hanu.  Poakolu kelepona ke kauka, pii mai, olelo mai, nui ka pilikia.

            I kona hoi ana me ke kuhikuhi pu mai i ka laau e haawai ai, pii mai kuu pokii oia o Mrs. Kaluna Kahanu hoike aku au i na mea apau a ke kauka i hoike mai ai.  Hele aku maua a mua ona, uwe aku au, olelo mai kela ia maua ke haʻawaipio mai nei olua noʻu, aole au e make ana, makemake au e hoauau olua iaʻu, komo kuu lole kahi mai o Jessie i kuu umiumi, no ka hele mai o na hoaloha ua maemae au.

            Auwe no hoi e pehea la oia i nane mai ai iaʻu mau kona hoomaopopo ahiki i ka mea hope loa o k@ komo ana mai, 10 minuke koe pau loa oia, i ke @ia i ke komo ana mai o kuukamahine mai ke Kula Kamehameha mai, i keleponaia e hele mai ua nawaliwali loa oia.

            Eia kana olelo hope, "Halo" "Halo Unele."  Uwe ke kaikamahine, holo a ka rumi aiua noho oia uwe.  Huli o kunane e nana aole, kahea, e Lahapa.  Hele mai oia.  Eia ka olelo hope, "Lahapa.  How are you?" pane no hoi, ke kaikamahina.  "I am alright Uncle." How are you? Luli kona poo, a hoopuka mai aole e hiki, o ka pili iho la no ia no ka wa pauole.

            Auwe kuu kaikunane malama keiki e! Noho au i kahi mamao, o oe ka makua, he dala na kuu lei ia oe he home ia oe, i keia la ua pau ia mau pono.

            Kelekalapa uwea ole ka i hoounaia i Kohala ia Noah Sniffen, me Chas A- i i Mahukona in a paha e holo mai ana kekahi o lakou, o ka pane e holo mai ana.  Waiho ia ke kino no ka iʻa loa ana ma kahi o H. H. William no ke kalo ana i ka hoea mai o ka makua me na kaikuaana.

            I ke kakahiaka Poaono, auwina la o ia la, i ike iho ai ka ohana i kona kino puanuanu.

            Ma ka auqina Lapule i malamaia ai kona anaina haipule, me ka Himeni mai ka papa himeni o ke Kula Kaikamahine o Kamehameha i hui pu ia o ka Hui Kamehameha Alumanae.

            Haiolelo mai ka Peresidena Nepa, ma ka olelo haole haiolelo ma ka olelo Hawaii.  Peresidena Wadoff o Laie, himeni pakahi mai ke Sister Wadoff mai.  Pule ia Elder Kariso, panina hope o na hana ma kona halelua i himeniia e Kamehameha Alamanae me ka pule a ke Alakai Kariso, ma ka Ilina o Puuokamalii.

            No ka papa himeni ko makou hoomaikai, pela me ka Hui Kamehameha Alamanae.  Hoomaikai i na peresidena elua oia o Nedd me Wadoff me ka lede me ke alakai pu.

            Hoomaikai i na hoahana kupaka ke no ka lakou lau oliva o ke aloha ia oe e John Grubbe me Paul Burns me kana lede, pela me na hoaloha apau i hele mai o hoowehiwehi i kuu kaiunane heleloa, a makana pua me lei, na apu pua nunui no ka poe apau i ala pu me makou ka ohana i ka po Poaono na ohana, e oluolu o lawe aku i na hoomaikai, pela me na mahalo ana ia oukou apau, a na ke Akua e malamaia kakou apau.

            Me ka Lunahooponopono ke aloha nui.

            Kou me ka naau kaumaha.

            MRS. LUKA K. KINOLAU

            Barberʻs Point Lighthouse, Ewa, Oahu

HE HOOMAIKAI PALENA OLE

            He hoomaikai nui koʻu ko ka wahine kanemake me ka ohana apau, ia Mr. Jow Kaiwi ame kou ohana apau, Mrs. Kawaihine L@leo ame kou ohana apau, Hanale Thoumas me ka wahine, Mr. Hailama me Mrs. Hailama Kaiihue, no ka oukou mau kokua iaʻu ame ka ohana apau me aʻu na meaai poi ame na meaai apau i kokuaia @ ka hui o na makuahine o ke aloha kuio, o ia hoi hookahi ma k@ kuikahi, ke aloha, ka like ame ka hele haahaa.  Haawi in a kokua i ke @ea i pilikia me ke aloha oiaio.

            Mahalo ia Mrs. Lale Thomas no kou haawi ana mai i wahi e hoomoe ai ke kino o kuu kane aloha, me ka mahalo pu i ka oukou mau makan bo-ke pua no kaʻu kane aloha, ua hala, a makuakana no hoi o kakou apau o ka ehukai o Pikohao, he makua oluolu heahea, kokua ka poe pilik@@ he puuwaihamama ola ma na mea apau.  Auwe kuu kane h@l@loa, aole @ loaa hou ia kakou kekahi makua oluolu eliko me la.

            Me ka mahalo, o makou iho no me ka aloha,

            MRS. ROBERT P. KAAIHUE,

            me ka Ohana.

KA AUPUNI AME KA EKALESLA

HE MAU MEA OKOA LAUA

            He mea okoa no ke aupuni ame ka Ek@@@@@. E noho pu ana no nae laua ma kahi hookahi, aole hoi laua o @@@ kekahi me kekahi.

            Aole nae o pono k@ hoohuikau ia laua ma ka hoolilo ana i na luna aupuni i mau kahi ekalesia.  Aole hoi @ pono @ hoolo@@ i na kahunapule i mau luna aupuni.

            O k@ al@kai i ke kanaaka ma ka pono o k@ Akua, o ia ka oihana a ka ekalesia.  A o ka imi ana i mea e pono ni ka noho kuno ana o kanaka ka k@ aupuni oihana.  Aole e pono i k@ aupuni ke keʻakoʻ@ wale i na hana o ka okalesia, o l@@@ auanei iaia ko poho.  Aole hoi @ pono i ka ekalesia ke lawelawe i na oihana a k@ aupuni a o hookiekie wale maluna o ia mau oihana a k@ʻakeʻa wale aku i ka lakou hoomalu @na, o h@ule auanei oia iloko o na pilikia.

            He okoa no na kanawai aupuni, a he okoa no na kanawai ekalesia; ua kau ia na kanawai aupuni e ka poe i kohoia no ia hana, a ua kau ia na kanawai elalesia o Iesu Kristo, ke po@ nui o ke ekalesia.

            He hiki no i ke aupuni ke aupuni ke hoohalike i kona mau kanawai me ko ke Akua, e papa ana i na hewa, a w kokua ana i na pono, no ka mea, o ka mea maoli ia e maluhia ai ke kanaka.

            Ua like na kanawai o k@ Akua me na huila, a ua like na kanawai aupuni me na manamana owaho.  He loli i o a ianei na kanawai aupuni a he mea loli ole na kanawai o ko Akua.

            Hookahi wale no manawa i kau ia ai na kanawai o k@ Akua, a he ehulehu na manawa kau kanawai o ke aupuni.

            O Iesu Kristo ke ʻlii o ka ekalesia a ma On a la e alii ai na alii o ke aupuni, no ka mea, Oia ke ʻlii o na alii.

            Ua kaawale nae Kona alii ana o keia mau aupuni elua e noho pu ana ma kahi hookahi, he mea pono ole ko hoohui pu ia laua a lilo i aupuni hookahi, elike me ka hana a kekahi mau aupuni o Europa, e hoonoho ana i na ʻlii aupuni i poo no ka ekalesia, ma ia mea, ua pilikia ko ke Akua ekalesia.

            Ua au wale aku na kahunapule i na manao lalau o na ʻilii, o ia paha ke kumu i ulu pinepine ai ma kaua @loko o Europa, a kaukaʻi aku ka pono i Amerika, i ke aupuni maluhia.

            Ua maopopo anei i na kanaka k@ ano okoa o ke aupuni honua ame ke aupuni lani@ Aole e pomaikai ana ke kanaka ma ke kino no kona inoa heahanau, a luna ekalesia, ua makemake paha lakou i ka inoa maikai me ka naau hookamani@ he mea makehewa ka manao pela, no ka mea, he mea ia e nui loa ai ka hewa o ka pakuʻi iho i ka hewa hoopunipuni me kona mau hewa kahiko.

            Aole pela ka manao o ka mea hooikaika ma ka pono, aka, o ka imi i ka huikalaia o kona mau hala e Iesu, ame ka hoomaikaiia mai e ke Akua, o ia ka mea pookela @ imi ai a loaa, alaila, pomaikai maoli ke komo ana iloko o ka ekalesia.

            S.H. ONI.

HALA IA KAIKAMAHINE O KA MAKANI HE KAIAULU O WAIANAE

            I ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Solomona Hanohano, koʻu welina me ka mahalo nui: E oluolu mai iaʻu i kekahi rumi kaawale o ka elele a ka lahui noʻu kekahi i apono loa ia mai hoi e kou mau sela o kou keena paʻi m@ k@ ahonui, a o ia keia:

            H@ ekolu pule ka loihi o ke kaa maʻi ana o Miss Elikapeka Kamaka ma kona home aekai o Waianae, ua kiiia no ke kauka o ka mahiko, ua ike oia he kaipoka piva ka maʻi; ua haawiia no ka laau aol@ oluolu, ahiki mai ke poo kauka, a lawe loa ia mai i Honolulu nei, iloko o ka Halemaʻi Moiwahine.

            Eha la wale no make ma ke kakahiaka Sabati la 2 o Maraki 1023, ua hele pu no kona mama me ia i Honolulu, a hoihoi ia mai kona kino wailua no Waianae, ma ka Poakahi no ua hoomawmawia kona kino iloko o ka hale hana pahu, ua ukali pu no hoi kona mama me ia me ke kau@aha me ka @inamina nona.

            Ua hanauia mai o Miss Elikapeka Kamaka mailoko mai o Mrs. Meaai me kona papa Kepani Hugioka, ma Waianae la 18 o Dekemaba 1909.  Us piha iaia na makahiki he 15 ma 2 mahina me 12 la o kona hanu ana i na ea huihui o keia ola ana a kii mai @a ka anela o ka make a kaili aku la.  Ua hoike mai kona mama iaʻu he kaikamahine @aah@@ a oluolu hoolohe oia i ka leo o kona makuahine pela no kana kumukula.  Nui kona minamina i ke ia haumana ana he holomua ma kana mau haawina me ka paanaau.  I ka wa i ku ai ke kaaahi i ke Dipo o Waianae, ua ukali mai kona mau hoa kula i ka wa i hoea aku ai ke kuaaahi, o ke pookumu k@ pailaka ahiki i ka luakini, malila ke anaina me kona ohana i hoomoana ai ahiki i ka hohonu ana o ka lua puleia me ka himeni Hokua Ao Nani. E pili ou la wai, e kuu Iesu Nolaila, ua nui ka minamina ia o keia kaikamahine, aka, aole hiki ke alo ae, ua kii mai la ka anela o ka make me he aihue la, hoi no ke kino palaho i ka lepo, wahi a ka Baibala.

            Nolaila ke koto pu aku nei makou me kona mama iloko o ka puili like ana me ka haawina o ke kaumaha me ka luuluu.

            O makou iho no meka oiaio,

            MRS. LUCULA KAAIPUAA, JOESPH KEKUKU, WM. K. APUAKEHAU,

            Lualualei, Marrh 7, 1924.

HOOPAKELEIA AE KE KILAUEA MAI KE PIHOLO ANA

            E ole wale no ka makaʻu ole ame ka ele@u o David Kaiamoku pakele ai ka mokuahi Kilauea, kekahi o na lokuahi o ka Hui I. I. N. S. C., mai ka piholo ana makahi o ka Uwapo 14, mahope koke iho o ka hora 9 o ka po Poakolu o ka pule aku la i hala.

            Ma kekahi ano i maopopo ole ua weheia ka puka hookuu wai o ka moku a haaleleia me ka hamama a ua ho@@ mai k@ kai ma ia puka a aneane e piha olok@ o ka rumi enekini ame ka rumi o na ipuhao mahu, ma ka manawa o ka ike ia ana o ke komo o ke kai iloko o ka moku, he 16 kapuai ka honu o ka wai iloko o ke kino o ka moku.

O ke Kumu o ka Pakele Ana

            Ma ka here 9:15 o ka po Poakolu e hoonanea ana o George Makaimi i kekahi o kona mau hoaloha me kana pila gita mahope o ka moku, a no kona ono i ka wai ua ku ae la oia a hele mai la mamua o ka moku no ke kii ana i kiaha wai, a i kona kokoke ana mai i ka puka waena o ka moku e huʻeia ai o ka ukana, ike iho la oia i ka lana o ka wai aneane he eono iniha ka hohonu o ka wai.  I kona nana ana aku ma kekahi aoao a e holomoku mai ana ke kahe ana o ke kai ma ka puka ma ka aoao iloko o ka moku.  I kona hoomau hou ana aku i ka nana ua iko aku la oia i ka puapuai o ka wai maloko ae o ke p@ipu iloko o ka rumi @nekini.

            Ua hoike koke ae la oia ia komoia ana o ka moku e ke kai i ke Kapena S.A Corsby a nana i hoike ae i ka oihana kinsiahi a hoomaka aku la ko. Makaimi imi ana ia David Kaiamoka a loaa aku la oia ma Aala Paka, e nana ana i na mea hoikeike a hoihoi kokeia mai i kahi o ka mokuahi Kilauea.  I ka hoea ana ae on a i ka moku a mahope o kona wehewehe ana ae i kona mau kamaa ame kona mau l@le ua luu iho la iloko o ke kai i haukae i ka aila ame ka lepo, a ua holopono loa ia luu ana no ka mea ua paa ka puka wai.

Kokua ka Oihana Kinaiahi

            Iloko o ia manawa ua holo mai la ka moku kolo Mikiala a pili ma ka aoao o ke Kilauea, a i ke komo ana o kana iliwai i kahi e lana ana ka wai iloko o ka moku ua hoomaka koke kona pauma ana iloko o ka rumi enekini me ka nui o ka wai i huki ia ae iwaho.  Ua hoea ae ko kaa ki@aiahi o ke kikowaena ia manawa, he @lua mau iliwai i hooiakomoia i ka rumi enekini a mamua o ke aumoe ua pau loa ka wai oloko o ka moku i ka paumaia iwaho mai ia moku mai.

            Ma ka nanaia ana aohe i komo ka wai iloko o ka lua waiho ukana ohope o ka moku nolaila ma ke kahiaka Poaha mai ua hooiliia k@ ukana elike me ka mau, a ma ia ahiahi iho i haalele mai ai a holo aku ke Kilauea no kona mau awamaamau.

HOOKUUIA MAI NO KA MAʻI O KA BEBE

            Ma kekahi @auawa aky nei i hala ua hopuia he wahine Pake nona ka inoa o Tam Shee no kona loaa pono ana aky i na makai hopuhopu opiuma @ hauhau opiuma ana.  Us hoopiiia ae oia no ka hewa malama a puhi opiuma a ua hoopaʻiia oia e ka aha Federala, he kanaiwa la hoopaahao, a ma ka la 27 o Feberuari i hala aku la ke kauia ana aku o ia hoopaʻi maluna on a, a no ewalu la wale aku ni no kona noho ana i ka halepaahao no ka hookaa ana i kona hoopaʻi, aka nae, mamuli o ka maʻi nawaliwali loa o kana bebe elima wale no mahina, mamuli o ka maʻi numonia, ua hookuuia mai Ia oia mai ka halepaapao mai no ka hoi ana ae e malama i kana bebe, mamuli o ke noi a kana kane, a mahope iho hoi o ke kukakuka ana o ka Lunakanawai Federala elua William T. Rawlins ame ka Loio Amerika William T. Carden.

            Ma ka manawa o ka hookolokoloia ana o nei wahine a kauia aku ka hoopaʻi maluna on a, o ke kane pu kekahi maloko o ka aha federala ia manawa, a i ka manawa i kauia mai ai ka hoopaʻi maluna o nei wahine aohe i akeakea ae ke kane, no kona manao, malia, ma ia hoopaʻiia ana on a e hopau @oa ae ai ka wahine i ke puhi opi@ma ana ka hana naua i hoopilikia i ko loua noho ana.

            Aka nae ma ka Poaha o ka pule hala aku la, ua hoea ae la ua kane Pake la nana ka wahine me na waimaka, me ka pili kaumaha ame ka luuluu o ka noouoo a ku ana imua o ka Loio Amerika William T. Carden, a hoike ae la o make ana kana bebe.

            He kana ilihuue oia e hiki ole ai iaia ke hoolimalima i kekahi wahine no ka malama ana i ka bebe.  Ma ka olelo ka a ke kauka o ka hoakaka ana aku iaia e make ana kana bebe in a @ loaa ole ana kekahi mea kupono nana e malama iaia.  Ua makemake oia i kana wahine, oia ka mea kupono nana e malama i ka bebe, in a e a@ia ana ka hookuu ana mai iaia mailoko mai o ka halepaahao.  O keia kana o ke noi ana ae.

            He palapala hooia pu ka kekahi ana o ka lawe ana ae e hoikeike i ka Loio Carden mai ke Kauka I. Katsuki mai e hoakaka ana he maʻi numonia ko ka bebe.  Ia manawa ua hui aku la ka Loio Amerika Carden me ka Lunakanawai W. T. Rawlins no ke kukakuka ana, a o ka hua i oili mai mahope o ia kuka ana a laua oia ke kauoha i hoounaia ae i ka halepaahao e hookuu mai ia Tam Shee ka wahine Pake paahao no ka malama ana i K@na bebe maʻi.

            Ma ka auwina la o ia la no ua hoopauia ka hoopaʻi paahao o Tom Shee e ka aha me ka apono ana a@ o ka Loio Amerika Carden.  Ma ka la 11 o Feberuari i hopuia ai keia wahine P@ke e na makai hopu@@pu opiuma.  Loaa pono aku oia e haʻuhaʻu opiuma ana ma kona manawa i hopuia ai.

HE HOALOHALOHA NO REV. JNO. KAMA,

            He makahiki a oi aku ke kau ana mai o keia haawina maʻi, ma ko@a kino, a mamuli o ia pilikia ua oiki kino aku imua o ke kauha ma Ililo, no ka la@@@u ana maʻi a @@ ia ike ana a k@ kauka, ua hooʻa mai oia he maʻi koʻikoʻi loa kona aia maloko o kona kino, ua haawiia mai ka laau @@ ke kaua@@@ pu mai e malama @@@@ loa.

            Ma ka Aha Pae@@@ Teritore i noho ai ma ka luakini o Kawaiahao ma Honolulu i noho @@@ @@@ @@@ ua hiki kino aku no oia malaila, e ike i na hana a ma ke kau, o Augate o ka makahiki 1923 i hala, o ia ka wa i noho ai ka Aha Mokupuni,ma ka luakini o Makuaikaua, Kailua, Kona, Hawaii, ua hiki kino aku no oia, a komo pu in a hana o ia Aha, a ia hoi ana mai, ua ikaika loa mai ka haawina o ka pilikia, a mai ia manawa mai kopa hoomaha ana, e noho hoomalu ana iaia a pau kona lawelawe haiolelo ana.

            Mai ka mahina mai o Augate ahiki i Feb. 20, hora 2 wanaao poniponi o keia makahiki 1924, i haalele mai ai i keia ola honua ana ua like ia me ehiku mahina, ka hoomailo ana a ka maʻi ma kona kino, e hoemi mau aku ana ka ikaika a hala wale aku la.

Kona Oili Ana Mai I Keia Ao.

            O kama (k) noho aku ia Wahinealii (w), hanau mai oia. Ma Kealakomo, Puna, Hawaii, e kokoke aku ana keia wahi i Kapapalohi, @ Apua, e kiei aku ana hoi i ka palena o Puna, ame Kau kahi i kapaia o Okiokiaho.

            He eiwa ko lakou nui a he eha i make mua, a o Rev. Jno.  Kama aku la ka lima.  Maloko o keia heluna ekolu keiki (k), a elua (w), he koe nei he ekolu keiki (k) hookahi (w) me na moopuna he lehulehu wale.

            Kona Hoonaauaoia Ana

            I kona mau la opio, ua komo oia i ke kula apana o Kapaahu, Puna, i noho kumu ia, e D. W. K. Waiwai, a i kekahi manawa, ua nee mai no Kapapa@a, a ua komo hou ma ke kula apana e noho kumukula ia ana, e J. Ill a o ka pau no ia o kona hele ana i ke kula.

            Kona Mau Makahiki

            Hanauia mai oia i Iune 2, makahiki 1868, nolaila, ua piha iaia na makahiki he 55, 7 mahina ame 5 la keu.

            Hoohuiia oia ma ka berita mare me Miss Michell Waiwai e Rev. William Kamau ma Kalapana no i ka makahiki 1890, Ianuari la 10; nolaila ua piha na makahiki he 34, o ka noho mare ana me ka malama ana i ka laahia me ka maemae.

            Ua loaa mai ko laua mau puhaka mai, he 3 keiki, 2 keiki (k) a hookahi kaikamahine; ua make mua elua keiki, a koe hookahi keiki (k) e ola nei, a nana mai na moopuna 4 o ola nei.

            I kona mau la opio no, ua lilo oia i hoahanau, no ka Ekalesia Ahahuina o Kalapana a no kona ano maikai ua kohoia i elele ekalesia mai Kalapana aku, no ka Ahahuina Mokupuni.

            Kau i noho ai ma ka luakini o Laupahoehoe, Hilo. Akau, Hawaii, ua lilo oia i keiki na ka Aha, a ua loaa koke no ka laikini haiolelo iaia, a ua noho haiolelo no oia, no ka Ekalesia Ahahuine o Kalapana, no ekolu makahiki, a mahope mai o ia manawa, ua noho ka Ahahuina Mokupuni o ka Mokupuni o Hawaii ma Kalapana o ia kona wa i poniia ai i kahunapule i ka makahiki 1910 i Oct. la 2.

            Ua kaheaia no e i aekalesia i kahu a ua aponoia mei ia manawa mai kona noho kahu ana no ka Ekalesia Ahuhua o Kalapana, a hala wale aku la oia.

            Nolaila, ua piha iaia na makahiki o kono noho kahu ana ma ka Ekalesia i ka 1@ a oi, me ka n@@ ole aku no kekahi ekalesia okoa, a iloko aku nei o kekahi mau makahiki loihi i hala aku ua kohoia @wai oia, e ka Aha mokupuni i ko mite no @a ekalesia kahi ole o Puna Opihikao Puula ame Olaa.

            Nlaila ua pau loa @@ ekalesia o ka Apana o Puna ma kana malama aua ahiki i kona wa i haalele mai ai.

            He kahihipa maikai no Iesu he makaala, e hooikaika mau apa ma na hana a kona @@@@ aloha, he noeau ma kana hai manao ana imua o ana anaina, a naaua no hoi a oiai aole oia i komo aku e aʻo i ke kula kahunapule he mau mahina wale no i hoomahele ia mai ai e makua kahu o Haili, Rev. S. L. D@@@, Sr. ma ka Iwi Haiao, eia nae, ke hookuku ae, ua like no alike me ka po e i aʻo maoli ia, ma ke kula kahunapule.

            Ua loheia keia lono kaumaha ma Hilo kaona, a ua lohe pu ka makua kahi o Haili, S. L. Desha, Sr., a ma ka Poaha, Feb 21, a mahope iki o ka hora 12 awakea i hiki kino mai ai @@ ma Kalapana no ka haipule ana ma kana huakai hope loa, i kona pokii kahu maloko o ka luakini o Maunakea.

            M@ na manao aloha kuio i wehe mai ai ola, ma ka helelu a Davida me kekahi anaina mahuahua, e hooloho aku ana, a i ka pau ana ua makaukau no oia i ka huli hoi ana makaukau no oia i ka huli hoi ana no Hilo, a no ka mea, ke lawe aku la o Lehua i ka la a o ke koena o na haua ma ka lua, ua waiho ae no oia na kekahi lunakahiko o ka Ekalesia.

            Nolaila, mamuli o ka hala ana aku, o ko makou kahu aloha, i hoike mai i ka olelo oiaio a ko kakou Haku no na makahiki loihi a lawe aku ka Haku i ka uhana, elike me kona kanawai luli ole ka mea hiki ole ke kaehi mai, a wahi ana i hoike mai ai ma kana olelo he lepo no oe, a e hoi aku oe ilaila, a o ka uhana e hoi aku no ia me ka mea Nana oia i hana, na ke Akua no i hana, a Nana no e lawe aku.  E hoomaikaiia Kona inoa.

            Nolaila, ma Kona kii ana mai e hoi aku ma Kona poli aloha, ua olelo hou mai no Oia; Pomaikai ke kanaka ke make iloko o ka Haku, a no ka mea, aia no ho wahi maha no ko ke Akua poe kanaka.

            Ke hoi @ei iluna e,

            A pau no kuu auwana,

            Maanei luuluu a luhi no

            Ma-o no nae ka maha,

            Ma-o ma-o ma-o no nae ka maha.

            Ma o ko makou nele ana iho la i ke Kahu, ame na ano maikai no apau i pili iaia, nolaila, ua ili iho la i ke Kahu, ame na ano maikai no apau i pili iaia, nolaila, ua ili iho maluna o makou ke kaumaha a luuluu no ka hoomanao ana ae nona.

            Nolaila, ma o ko makou komite la e hoololoia ke komo pu aku nei ka Ekalesia ka Ahahui Kula Sabati o Kalauonaona amo ka Ahahui o na C.E o Kalapana no ka u ana nona, a ke noi nei i ko kakou Haku aloha, Nana no e lawe aku i na kaumaha ame na luuluu i hekau iho maluna o kakou.

            Hooholo hou ia: - Ke komo pu aku nei makou me ka wahine kane make i hooneleia ame ua keiki, na moopuna na makua, na kaikuaana, na pilikana no apau e u pu aku ana nona; a ke noi nei i ka lokomaikai o ko kakou Haku aloha @ hoomama ae i na kaumaha, ame na chaeha, i ili iho maluna o oukou a @ hoomanao he alahele ia no na mea apau.

            Nolaila ko kauoha nei Oia e makaala a no ka mea me he aihue la i ka po, pela iho la, e hiki mai ai, ke keiki a ke kanaka a lawe aku.

            Hooholo hou ia, @ haawiia i hookahi kope o keia hoalohaloha i ka wahine kane-make, ame ka ohana, a i hookahi kope i ka Nupepe Kuokoa.

            Me ka Lunahooponopono ahonui ke aloha hope, me ka luuluu,

Komite Ekalesia-

            J. L. AHIA,

Komite Kula Sabato-

            J. S. KAMELAMELA,

Komite Ahahui C. E-

            MRS. II. KAMELAMELA

            Kalapana, Puna, Feb. 27, 1924.

EKOLU I HOPUIA NO KE KUAI WAIONA.

             O ka makemake o na kanaka makewai poola o kena ana ko lakou makewai, ma ke awakea o ka Poaono aku nei i hala, ua poho wale ia, mamuli o ka hoea koke aua aku o makaikiu, o ka oihana makai, a hopu ia Tommy Dawson, ma ke Kuea Winston, no ka kuai waiona.

            Maloko o kekahi o na rumi o kela kuea i paa ae ai o Dawson i ka hopuia, mamuli o kona kuai hoolilo ana aku i kekahi omole okolehau i ke kiu a na makaikiu, elike me ia i hoikeia ae.

            He kanaka loea o Dawson, ma ka hakoko, a he mea lapaau mau ia oia maloko o ka halemaʻi o na poino ulia, no ka hoao ana e lawe i kona ola iho.

            Maloko o kona rumi, i ka wa i huliia aku ai, i loaa ai he mau galani okolehau lehulehu.  He elima haneri dala ka bela, i kauia maluna o Mr. Dawson.

            Maloko o kekahi mau rumi e aku, o kela kuea mau wahine Kepani, no ko laua ku@i hoolilo ana no i na omole okolehau i na kiu.  He elua haneri me kanalima dala, ka bela i kauia no kela mau wahine pakahi.

            Ma ka hale malalo o kela kuea, i loaa aku ai he ekolu haneri omole wai ole oloko, i hoahuia.

            MEKIKO, Mar. 7- E hoakaka ana ka lono ma ke kelekalapa mai Vera Cruz mai, no ka haawipio ana ae o 1000 mau koa kipi i ke aupuni malalo o kekahi kumuaelike maopopo ole.

            CITY MILL CO

KEKAHI O NA HUI KAHIKO LOA MA HONOLULU NEI

Poe K@@@ Papa Pilihale, na lako Paipu na Laau Puka Aniani me Panipuka lako Pili Hao; na mea no apau no ka home @@ ke kumukuai oluolu loa.

Kukulu makou i na hale ma ka uku liilii ana, me na hookaa liilii.

O KA OI LA AKU NO KA POE HOOKUONOONO.

Mai Poina--- Hele Mai la Makou

Kihi o na Alanui Moiwahine me Kekaulike. Honolulu, T. H.

 

PALOLO

The Kaimuki of Tomorrow

For investment consider Palolo. Values here are closely following @hose of Kaimuki and Ocean View of two years ago.

            Watch Palolo Grow

            $750- Lot 13, 721 sq. ft. $20 down, $10 per month.

            $1500- Lost 26,702 sq. ft. 9th Ave. $50 down, $20 per month

            $750- Lot 23,439 sw. ft. 10th Ave. $20 down, $10 per month

            $5500- Twenty- seven a@@@@ @@ with house. $1000 down, $100 per month

            Easiest terms in town.  Prices the lowest consistent with market values.

            Ask C. W. Carpenter with

            PAULO KALAUKA

            (P. E. R Strau@H)

            Alanui Mor Helu 74, Mawaena o na Alanui P@pu ame Betela

 

Keena Hawaii

NO NA

Lako Hana Mahiko

            Hapuka Kila Oliver

            Chilled âme na Palau

            Na Katapila Cleveland

            Na Katapila Fordson

            Na Kaa Kalaka White

            Na Kaa Kalaka Federal

            Na Kaa Kalaka Ford

            Na Hana Pili Amala

            HANA I NA KINO O NA KAA UKANA ME KALAKA ME KA HANA HOU ANA

            Schuman

            Carriage Co., Ltd.

            Na P@@@@@ o na @@@@ @@@@@@ o @awaii nei

 

KA VICTOROLA

            - Ka Meakani Mele Kilakila- he meaka@ e pono e loaa ma kou home.  Kauoha ma@ i na buke hoakaka o na Pahuolelo ame na Papa Leo Mele.

            NA PIANO PAANI

            NA ROLA PAANI

            NA PEPA MELE HOU

            NA PILA AHA

            âme na mea apau pili i na mele

            Bergstrom Music Co.

            1020 Alanui Papu Honolulu

HALE UWI WAIU

o

MAPULEHUA

PUKOO, MOLOKAI

E Hooholo Ana i ka

MOKUKUNA GESOLINA

LEILEIONA

Mawaena o na Awa o Honolulu me Molokai

Geor. P. Cooke,

On a.

Poe Lawe Hau me Waiu

 

E KUAI I KOU MAI

Pono Hale

ma ka

Hawaii Furniture

Co

Helu 460 A @@@ @@@ kokoke i ke kihi o ke Alanui Liliha

He oluolu na kukai olelo ana.

Keolanui âme Bridges

Mau Mea Kahikii Hale, Lawe Aelike Kukulu Hale, Hana Alunui ame Kaui Aina

            Eia me maua he mau ap@@@ @@@ kupono no ka hoolimalima a @@@ ana no ke kumukuai haahaa.

            Mau mea huli i ka moo@@@ @@@ @ enoteri no ka lehulehu.

            E komo mai e ike ia maua. @@@@ Helu I, COmmercial Bank Building.  ALauui MOi. Kelepona @@@

T.O. MURATA FURNITURE STORE

            (Na noho hooi malima me lako pa maanei.)

            Na Lako Hale Hou me Kahiko.  Hoolimalima me Kuai Hoolilo 715 Alanui Hema, Honolulu, T. H. Kelpona 1695.

Kkekela & Kuke

(KAUPALENAIA)

Poe Kalepa ma ke Komisina

- A@@-

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

PAPA NA LAKO KUKULU HALE

            No ka hoahu ana i kou wai ma na Pahu Wai Papa Ulaula o 5000 a 10000 Galani.

            Ehoolokoia aku no na kumukuai ame na hoakaka ia oe ke noi mai.

ALLEN & ROBINSON, LTD.

HONOLULU, T. H.

 

Nupepa Kuokoa

            Na ka makahiki (one year… $25)

            O na Dala âme na Hoolaha @@@ e @@@@@ pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING CO, LTD., wale no, P.O Box @110, Honolulu, T.H.

            217 Alanui Moi, ma Waikiki o ke Alanui Alakea ka Nupe @@@@@ @@@@@@ @@@@@@@ @@@@@@@@ @@@@@ @@@@ nolulu, T. H as Second Class Matter.

            SOLOMON HANOHANO, @@@@ hooponopono.

            CHARLES S. CRANE, Luna Nui.