Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 12, 20 March 1924 — Page 3

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HE MOOLELO NO

KEONI MONOTANA

A'I OLE

MAI KA AMANA LIKANAKA MAI A I KA LILO ANA I KANAKA ONAMILIONA WAIWAI LOA.

            I ka hala ana he mau sekona o ke ku malie ana o Pilipo, me ka aa ole e hoopa aku ia Monotana, alaila kuemi hope hou mai la oia no kekahi mau kapuai ahiki i kona wahi mua i ku ai, eia nae he o ia mau no kela hiona o ka huhu ame ka inaina ma kona mau maka, me ke kakali ana aku, o ka lohe i na mea e kamailioia mai ana imua ona.

            I ka wa hoi i ike mai ai o Monotana, aole he mau hana hoopilikia a Pilipo maluna ona, hoihoi ae la oia i kana pu panapana iloko o kona pakeke, alaila hoomaka mai la e kamailio:

            "Ua kamailio mua aku nei au ia oe, he wahine mare kau o Mine Kodona kona inoa, he elua ae nei la i hala. Ke makemake nei au e hoike mai oe me ka oiaio loa, eia kela wahine ihea i keia manawa?"

            Hoao aku la o Pilipo e pane, aohe nae he puka aku o ka huaolelo, ke haalulu wale la no kona mau lehelehe o ia no oe o ka mea i loaa i ke anu ka haukeke. No na manawa ekolu oia i makemake ai e hoopuka aku i kekahi mau huaolelo, aole nae he hiki, alaila naka ae la kona kino me ka haalulu, elike me ke ano o ka poe e loohia iho ana me ka ma'i kuhewa.

            No ka hiki ole i ua o Pilipo ke pane mai, ua poha hou mai la no ka leo o Monotana i ka i ana mai:

            "Eia ihea kela wahine mare au e Pilipo i keia manawa?" wahi ana me kela ano pihoihoi ole no iloko ona.

            Aohe no he hiki ia Pilipo ke pane aku, aia nae ma kona mau maka na hoailona o ka weliweli, me ke kakaa wale iho no o kona mau onohi maka, no kekahi mea ana i hana ai, o ka mea hiki wale no iaia, o ka nana aku i ka helehelena kuoo a uahoa, o ke kanaka i lilo he haku maluna ona.

            "Aohe ou wahi mea a pane mai i ka'u ninau, malia paha no ka paakiki loa, nolaila e hoololi ana au i ke ano o ka ninau ma kekahi alahele okoa o ia keia: Pehea oe i hoea ai no ke ku kiai ana ma ka puka o ko'u rumi?"

            "Na kekahi mea i hoouna mai ia'u e hele mai no ka hui pu ana me oe."

            "He hiki no hoi ha ia oe ke kamailio! Owai ka mea nana oe i hoouna mai no keia hokele?"

            "Aole oia i maopopo ia'u!"

            "Ina pela, e nanao iho kekahi lima ou, maloko o ka pakeke o kou kuka, e loaa ana ia oe he leka, a e heluhelu mai oe i na olelo: kakauia maloko o kela leka imua o'u."

            Hooko i'o aku la o Pilipo i kela kauoha, me ke auhee ana aku nae o ka weliweli mai iaia aku, a nohoalii iho la ke kahaha, no ka maopopo ana i kela haku ona, na meahuna pili iaia.

            Ua loaa i'o iho la he leka ma ka pakeke maloko o kona kuka, a laia i paa ae ai i ka wahi iloko o kona lima, pane mai la o Monotana:

            "E heluhelu mai oe i na manao maloko o kena leka," alaila wehe malie ae la o Pilipo i ka leka, a hoomaka aku la e heluhelu, elike me ia malalo iho nei:

            "Na kekahi hoaloha i a'o aku ia oe e holo mahuka i pakele ai oe, oiai ka manawa kupono," wahi ana i heluhelu ae ai me ka leo haalulu. "Ua ahuwale ke karaima au i hana ai, aole loa e hiki ia oe ke pakele, ke hooko ole oe i ka'u mau kuhikuhi apau. Iloko o ka hora hookahi mai keia manawa aku, ina e maalo ae ana oe ma ka Uwpo Burukalina e ku pono ana i ka Paka Ro, e halawai mai ana oe me kekahi kanaka, me ke kahea ana mai i kou inoa o Pilipo Tela. Ina oe e ukali aku ana mahope o kela kanaka, e hoike mai auanei oia ia oe i kau mau mea e hana ai, ma ka malama ana auanei i kana mau kauoha apau, e pakele ai oe mai ka ili ana aku o na hopena awahia maluna ou, no kau karaima i hana ai."

            "Pehea, ua halawai i'o anei oe me kela kanaka, i hoakakaia maloko o ka leka au i heluhelu mai nei?" i ninau mai ai o Monotana, i ka wa i pau ai ka heluhelu ana aku a Pilipo i na manao oloko o ka leka.

            "Ae, ua halawai i'o au me kela kanaka!"

            "Owai kona ina?"

            "Aole i maopopo ia'u."

            "Ina pela. e hoakaka mai oe i kona mau ano apau?"

            "He kanaka eleele oia elike pu me ka Ilikini."

            "Heaha kana mau mea i kamailio mai ai ia oe?"

            "O kana i kauoha mai ai ia'u, e hele pololei mai no keia hale."

            "Heaha kana hana i makemake ai ia oe maanei nei?"

            "Aole oia i hoike mai ia'u, a aole no hoi i maopopo ia'u, ka hana i manaoia na'u e hooko aku, koe wale no ko'u hoolohe ana aku iaia."

            "Ua lawa ko kaua kamailio ana maluna o keia kumuhana, a e ninau hou aku ana au ia oe, owai la hoi kou inoa pololei?"

            "O Pilipo Kodona ko'u inoa."

            "Ke maikai la kena pane, akahi no oe a ike, aole he hana maikai ka hoopunipuni ana mai imua o'u. Eia ihea ko wahine i keia manawa?"

            "Ua make oia."

            "Ma ke ano hea oia i make ai?"

            "Me he mea la ka hoi, ua maopopo wale no ia oe na mea apau! Heaha ke kumu o kou ninau ana mai nona?"

            "E pane pololei mai oe i ka'u ninau, pehea i make ai kau wahine?"

            "I pepehi maoli ia no oia e a'u a make, ina o ka mea oiaio wale no kau i makemake ai e lohe mai ia'u aku."

            "Ma ke ano hea oe i pepehi ai iaia a make?"

            Ma kela wahi, aole e hiki ia Pilipo Kodona ke pane koke aku, aka hiolo mai la ka hou ma kona lae a ma na papalina; a ma kahi o kona piha i ka maka'u mamua aku, ua nohoalii iho la ka weliweli maluna ona, mamuli o kona noonoo ana iho, malia paha aia oia ke ku la imua o kekahi diabolo, aole hoi he kanaka maoli elike me kona ano.

 

MOKUNA XVII.

            "Ma ke ano hea oe i pepehi ai i kau wahine a make?" i poha hou mai ai ka leo o Monotana, no ka hoohakalia loa o Pilipo i ka pane ana aku i kana ninau, a no ka manawa mua loa, i hiki ole iho ai ia Pilipo ke hoomanawanui, ma ka uumi ana i kona mau manao hopohopo, me kona kuemi ana mai ihope no kekahi mau kaina wawae a pane aku la:

            "Aole au e pane pololei aku ana i kau mau ninau! Malia paha aia he mau makaikiu ke pee mai nei mahope o na panipuka o keia rumi, me ka hoolohe ana mai i na mea apau a'u e kamailio aku ai ia oe, a iloko o ko'u nanea, o ko lakou wa ia e oili mai ai iwaho, me ka hele ana mai e hopu ia'u, o ko'u paa iho la no ia no ko'u lawelawe ana i ke karaima pepehikanaka. Aole au o pane hou aku ana i kau mau ninau!"

            "He nani ia ke hoole mai nei oe i ka pane ana i ka'u mau ninau i makemake ai e waiho aku imua ou, pehea la, owau ponoi no anei ka mea nana e kaula'i ae i ke karaima pepehikanaka au i hana ai, imua o ke akea?

            "E hoike okoa aku anei au imua ou, i kou piha i na manao lili makawelawela loa no kau wahine huapala, me kou noke i ka hoouluhua mau iaia i kela ame keia la o ko olua noho pu ana, ahiki i kona haalele ana iho ia oe, a holo aku la me kekahi kanaka okoa aku, i emi mai kona ano ino i kou?

            "E hoike aku nei au ia oe, i kou noke ana i ka huli i ua wahine nei au no kekahi mau la lehulehu, ahiki i kona loaa ana ia oe, maloko o kekahi hale, ana i hoi aku ai a noho maloko olaila, mahope o ka mahuka ana mai ia oe aku?"

            "Ea, ua lawa! Aole o'u makemake e kamailio hou mai oe i na mea i koe!"

            "Heaha iho la hoi ke kumu o kou papa ana mai ia'u aole e kamailio hou aku? O oe ponoi no ka mea nana i pepehi aku i ua wahine nei au a make, a ua ae mai nei oe imua o'u, no kou hana ana i kela karaima."

            "Ea he diabolo anei oe, a i ole he kino kanaka paha i piha me na ano o ke kiabolo?"

            "Aole au he diabolo, aka o oe o kaua ke diabolo, no ka mea o ke kanaka wale no o ke ano diabolo, ka mea aa e hoohapala aku i ka u'i ame ka nohea o kana wahine huapala. Manao anei oe, i ko hana ana i ka helehelena u'i o kau wahine a pupuka, e hiki hou iho iaia ke hoomanawanui, e noho pu me oe?"

            "O kena mau olelo apau au e kamailio mai nei ia'u, he mau mea wale no ia e hoopiiia mai ai ka inaina wela iloko o'u nou. O kou makemake maoli anei ia e lilo au i kanaka hehena?"

            "Aole ia o ko'u makemake, aka ke hoikeike wale aku nei no au ia oe i kau mau mea i hana ai, a ina ia he kumu nou e huhu ai, aole maluna o'u ia hewa, aka maluna ponoi iho no o kou poo."

            "Aole anei he wahi manao aloha iloko ou no'u, o kou noke ana mai i ke kamailio i kena mau olelo?" wahi a Pilipo me ka hele o na maka a kunahihi.

            "Heaha auanei kau e kamailio mai ai, no ia mea he aloha, no ka mea aole anei, no kou nele i ka manao aloha no kau wahine, pela oe i noke ai i ka huli iaia no na la lehulehu, me ka malama mau no i kela omole wai akika iloko o ka pakeke o kou lole? Ina he aloha kekahi ou no kau wahine, aole loa oe e lawelawe i ka hana lokoino loa maluna ona!

            "Ua hoomaopopo anei oe, i ka ehaeha a kau wahine i auamo ai, mamuli o kau hana aloha ole maluna ona? Pehea ia'u e kamailio aku nei no kau wahine, ame ke ano o kau mea i hana aku ai maluna ona, ua komohia iho la anei he wahi manao iloko ou nona?"

            "Ua ulupuni au me na manao hehena o ka lili makawelawela loa, pela i auhee loa aku ai na hunahuna apau o ke aloha mai ia'u auk, me ka maopopo ole o ka'u mea i hana aku ai."

            "Ae, o ke diabolo kou hoa e kohu ai, a he diabolo maoli no kou mau ano apau mai kinohi mai, a o kou ano no ia i keia wa a'u e ike aku nei. Mamuli o kela ano diabolo iloko ou, ua noke mua oe i ka hoomainoino i ko wahine, alaila ninini aku la i ka wai akika ma kona helehelena, pehea iho la kou manao no kela hana?"

            "Oiai o ke Akua o ka lani ko'u hoike, aole loa au i lawelawe i ke karaima pepehikanaka maluna o kuu wahine, aole loa!" i puoho mai ai o Pilipo.

            "Mai hoopuka oe i ka inoa laahia o ke Akua, no ka lilo ana i hoike, no kau mau hana. Ua ike no au, aole o oe ka mea nana i hou i ka pahi ma ka puuwai o kau wahine, aka nae o oe ka mea nana i ninini aku i ka wai akika ma kona helehelena, a iloko o ka ehaeha a ko wahine e noke ana i ka uwe, no ia hana lokoino au, i hopu okoa mai ai oia i ka pahi e paa ana iloko o kou lima, a lawe ae la i kona ola iho. Manao anei oe, ua kaawale ae oe, mai ke kau ana aku o na ahewa ana no ka make ana o kau wahine? Aole loa!"

            Aole e hiki hou ia Pilipo ke pane aku, no ka mea ua hua'i pau ia mai la na mea oiaio e Monotana, i hanaia eia maluna o kana wahine, a no kona noho kukule loa, ua poha hou mai la no ka leo o Monotana, i ka i ana mai:

            "Heaha kau mea i hana ai me ke kino make o ko wahine?"

            "Ua haalele aku no au iaia maloko o kela wahi ana i hina aku ai iluna o ka papahele, a hoomaka aku la au e holo, no ko'u hopohopo, o kau mai auanei maluna o'u ke ko'iko'i no kona make ana. Aole au i manao mua, e lawe maoli ae ana oia i kona ola iho, o ka'u wale no i hana aku ai maluna ona, o ia ka hoolilo ana iaia i wahine pupuka, e makemake ole ia mai ai oia e kekahi poe kane, a ia wa oia e lilo holookoa mai ai na'u.

            "O maua wale no maloko o kela hale, me ka lohe ole mai o kekahi kanaka i na olelo i kamailioia mawaena o maua, a ike mai paha i kuu ninini ana i ka wai akika maluna o kona helehelena; aole loa no he mea i ike i kona lawe maoli ana ae i kona ola iho; a oki loa aku ko'u hoohuoiia, owau ka mea nana i hana i ke karaima pepehikanaka, eia nae ke ike nei au, ua ahuwale na mea apau ia oe; ua hookahaha loa ia mai ko'u manao, mamua o ka mea hiki ia'u ke hoakaka ae, no ke ano o kou ike ana i na mea i hanaia."

            "Ae, aohe meahuna i nele ia'u i ka ikeia, eia nae, ua holopono maoli kau mau mea apau i hoolala ai no kou pono, a ua kokua nui mai hoi ia mau hana au, no ka holopono o ka'u hana. He oiaio, o oe hookahi wale no ka mea nana i pahele i ka noonoo o ko wahine e uhai aku mahope ou, ahiki i ke komo ana maloko o kekahi hale noho ole ia e na kanaka, kahi au i manao ai, malaila oe e lawelawe aku ai i kau mau hana apau, no ka mea he eono mau maka, e haka pono mai ana, ma kahi i maopopo mua ole ia oe, a he eono hoi mau pepeiao e hoolohe mai ana i na olelo apau i kamailioia e oe ame ko wahine.

            "Ua makaukau loa kela poe kanaka no lakou na maka eono, e hoopakele i ko wahine, ina i hoohuoi mua lakou, i ka manao o kou lawe ana iaia maloko o kela hale!"

            "Auwe no ka hoi e! Ekolu anei poe kanaka i ike i ke karaima i hanaia e a'u?"

            "Ae, ua ahuwale kau mau hana apau imua o kela poe kanaka ekolu, aka nae aohe au mea e hopohopo ai no lakou, ua punukuia ko lakou mau waha a paa, e hua'i ole ae ai kauwahi makili o kau karaima o ka hana ana, ke hooko pono oe i ka'u mae mea apau e kauoha aku ai ia oe e hana. Ua lilo ke kino o ko wahine i kela poe kanaka ekolu, a ua hunaia maloko o kekahi wahi nalo loa, koe wale no a na kekahi o kela poe kanaka e hoike okoa ae imua o ke akea. No ke karaima au i hana ai, aole loa ia o ikeia, kee wale no a makemake oe e hoike ae au imua o na kanaka o ke aupuni."

            "He keu aku maoli ka keia a ka mea kupaianaha! Heaha ke kumu o ko lakou kii ana mai i ke kino make o kuu wahine, a lawe aku e huna? Heaha ko lakou kumu i kumakaia ole ae ai ia'u; pela me ko lakou hoouna ana mai ia'u imua ou, i ole ai e kau mai maluna o'u ke ko'iko'i o na hopena awahia, no ke karaima a'u i hana ai?"

            "No ka mea owau ponoi no ka mea nana i kauoha aku ia lakou e hana pela!"

            "Heaha iho la kou kumu o ka hana ana pela? Pehea i komo ai na manao makee iloko ou, e hoopakele ae ia'u mai ka poino mai?"

            "No ka mea o ko'u makemake maoli no ia; ua lawa aku la ia ike i loaa ia oe, a mai niele hou mai. Ma ke ano nui nae ke olelo ae, ua makemake au e lilo oe i kauwa lawelawe malalo oka'u mau kauoha, no ka mea ua paa loa kuu manao, aole loa e hiki ia oe ke pale ae i kekahi kauoha mai ia'u aku, oiai e waiho ana ka meahuna i pili i kau mau hana karaima malalo o ko'u malu. Ke maopopo mai la anei ia oe keia mea a'u e kamailio aku nei?"

            "Ae, akahi no au a maopopo!"

            "Aia a ka la apopo, e halawai ana oe me kela kanaka eleele, nana i kauoha aku ia oe e hele mai e ike ia'u, a nana auanei e hoike mai ia oe i kau mau mea apau e hana ai, a ia wa auanei e ike iho ai oe, ina paha e hooko ana oe i ka'u mau kauoha apau, aole paha. Ua pau ae la ka hana a'u i makemake ai e kamailoa pu me oe, a e hoi aku oe a mawaho o ka puka o keia rumi, malaila oe e ku kiai ai i na manawa apau, oiai au maloko nei kahi i noho ai, a mai haalele iki oe i kou wahi kiai, malalo o na kumu e ae, koe wale no a kauoha maoli aku au ia oe e haalele i kou wahi o ka hana.

            "E hoomanao mau oe e Pilipo, ua ahuwale ia'u na meahuna apau e pili ana i ka make ana o ko wahine; no ia kumu auanei, e konoia aku ana oe, e pepehi mai ia'u a make, elike me ka make ana o kau wahine, aole nae e hiki ia oe ke hooko i kela manao, no ka mea ke ku makaukau nei na kanaka ekolu, no ka hopu ana ia oe, no ka hewa pepehikanaka, ma ka manawa au e hoao ai e haalele mai i ka noho hana ana malalo o'u. O keia wale no ka'u mau mea hope i makemake ai e lohe oe, nolaila e hele no kahi o kau hana a'u i kuhikuhi aku la!"

            "Iloko o ka piha haalulu o kona kino, me kona hoopepe hoi, o ia no oe o kekahi ilio, i maka'u i ka huipa a kona kahu, i haalele iho ai o Puipo ialoko o ka rumi o Monotana, a hele aku la no kahi o ka puka, no ke ku kiai ana mawaho mai.

            I kela hala ana mai o Pilipo, unuhi ae la o Monotana i kana uwaki pakeke no ka nana ana i ka manawa, alaila pahola ae la ka minoaka ma na papalina, me ke kaomi ana aku i ke pihi o kekahi bele i hoopaaia ma ka aoao o ke pakaukau, iloko o ka manawa pokole, ku hou ana no o Pilipo imua ona, a o ia ka Monotana o ka pane ana mai:

            "Iloko o na minuke elua mai keia manawa aku, e hoea mai ana kekahi kaapi'o ma ka puka o keia hale, aia maluna o kela kaa o Wanada kekahi o ka'u mau kauwa, e hele aku oe e hui pu me ia, a hoike aku ua makemake au iaia maloko nei o kuu rumi!"

            Hakalia no a pau kela mau olelo, o ka huli mai la no ia o Pilipo no kahi o ka puka, a iloko o na minuke ekolu, aia hoi, komo ana no o Wanada iloko, a o ia ka kona haku o ka ninau ana mai:

            "Heaha kau meahou e kuu kauwa hoopono?"

            "Ua hookoia kau mau kauoha apau me ka pololei loa," wahi a Wanada me ka leo o ke kauwa i makee no ka pono o kona haku.

            "Ua holopono anei na mea apau me ka loaa ole o na kuia?"

            "Ua holopono loa na mea apau."

            "Aole anei he mea i ike ia oukou?"

            "O kela poe i komo pu mai ma ke kokua ana ia oe ma kau mau hana apau, eia lakou ihea i keia manawa?"

            "Ua hala aku lakou no kahi mamao loa e loaa ole ai."

            "Ke maikai la kena pane, a pehea ua uku pono aku anei oe ia lakou apau, e hopohopo ole ai kakou, no ka hoi hou mai o kekahi o lakou ihope nei?"

            "Ae, ua ukuia lakou me na dala mahuahua, i hiki aku ma kahi o na haneri kaukani."

            "Aohe o'u nana no ka nui o kau mau dala i uku aku ai i kela mau kokua, o ka'u wale no i makemake ai e lohe, ina paha e haalele iho ana kela poe apau i komo pu mai ai e kokua no ka holopono o kau mau hana ia Nu Ioka nei i keia la, a holo aku no na aina mamao."

            "Ua haalele mai kela poe apau ia Nu Ioka nei, me ke koe ole iho o kekahi mea maanei, a ina no paha he mea kekahi e noho iho ana, aole no e lilo kona noho ana, i kumu no kaua e hopohopo ai. Ua kipeia aku na kauwa lawelawe apau e a'u, no ko lakou haalele ana i ka lakou mau hana, maloko o ka home o Uilama Ganeki, a aole he hookahi o lakou i maopopo iki i na mea i hanaia mahope mai o ka hookoia ana o ka mare."

            "Pehea, ua maopopo anei i ka lede kekahi mea?"

            "Aohe he mea i maopopo iki iaia, a oki loa aku hoi ka hoohuoi ana, no kekahi hiona maloko o kona rumi."

            "Ke hauoli loa nei au no kena mau mea apau au e hoakaka mai nei e Wanada."

            "Aole he wahi makili iki iloko o kela lede, no ka manao ana o ko ke ao nei, ua make oia, a ua pepehiia e kana kane, ua pouli pu kona noonoo, ma na mea apau."

            "Ke maikai la kena pane au, a pehea ua lede opio nei, ia oe i ike hope aku ai iaia?"

            "Ma ka'u nana aku, aole ke kaumaha ame ka maka'u iloko ona, aka o ka hauoli ame ka maha o ka noonoo, ka mea i loaa iaia."

            "E hoike mai oe i ke ano o kau mea i hana ai!"

            "Ma ke ano nui, ua holopono maoli na mea apau, elike no me kau i hoolala ai, aohe wahi kuia iki, ma kekahi ano."

            "Eia hoi paha, ua komo aku o Rolana Kinikala no ka rumi o kana wahine, ia oe no paha maloko o ka hale i kela manawa, ina pela pehea iho la i ike ole ia ai oe me ke kino make, au i hapai mai ai noloko o ka rumi o ka lede?"

            "Ua komo i'o ae no o Kinikala maloko o ka rumi o kana wahine; eia nae ua kau aku o Mira iluna o ke kaa ia wa; aole hoi i wahioia aku ke kino make, iloko o ka rumi. Mamuli o na kokua i haawiia mai ia'u, e ke kaikamahine lawelawe a Mira, ua holopono maoli na mea i hanaia maluna o ke kino make, ina owau hookahi wale no, aole no e holopono."

            "Maluna o kela kaikamahine lawelawe ko'u mahalo nui, no kona koa a maka'u ole, ma ka hookomo ana i ka lole mare o Mira, mamuli o ke kino make, pela me na lako hoonani e ae."

            "Eia kela kaikamahine ihea i keia wa?"

            "Aia oia ke au la i ka moana no kekahi aina mamao loa, ua kaalo ae la paha oia ma Kana Huka i keia manawa. Aole loa oia e huli hoi hou mai ana no Nu Ioka nei, ua hoolako aku au iaia me kekahi huina dala mahuahua, e hiki ai ke malama mai iaia ame kona makuahine noho mai la ma Palani, no ke koena i koe o ko laua la o ke ola ana. E lilo ana i hana paakiki ka huli ana iaia, ke hoea mai i ka wa e noho ai ka aha kiure koronelo, no ka ninaninau ana i na hoike, aohe nae a kaua nana aku no ia mea, oiai ua kaawale loa kela kaikamahine ma kaili mamao."

(Aole i pau.)

 

HE MOOLELO KAMAHAO

No Ko

Geofere Lanakila Ana

A I OLE

KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA.

            Elike me ka nui o kana noonoo ana iho no ia mea, pela ka pii mau aku o ka pohihihi iaia, me kona manao a loaa o Geofere alaila nana e hoakaka piha mai i ka moolelo e pili ana i kona eha ana a pela aku, a malia ma ia niele ana aku ana e loaa mai ai iaia ka ike piha no ka ohana Hunatere, i lilo ai ia i mea nana e noonoo nui ai no ia mua aku.

            "E hoi hou aku ana au mahope a ninau aku iaia i kekahi mau mea hou," wahi ana iaia iho, iaia i hoea aku ai i ka hale kalapu a pii aku la ma ke alapii a komo aku la iloko o ka rumi.

            Aka nae, aole oia i hoi hou aku ia la, aka ua hoomaalo hou aku la oia makekahi la ma kahi ana i halawai ai me Magare, ka wahine kuai pua, ma kahi mua no ana i maalo ae ai ma ke kakahiaka mamua iho.

            Iaia i hoea aku ai ma kela wahi aohe o Magare i loaa aku iaia. O na pua ana o ka ike mua ana, kahi e kau ai o na pakeke pua ame Magare ua hele, a ua laweia na mea apau a oiai ua huli oia ia Magare no kekahi mau manawa lehulehu ma ia hope mai aole nae oia i ike hou ia Magare iloko o kela manawa apau ana o ia noho ana maloko o ke kulanakauhale.

            Ua nui kona kaumaha no keia hoohokaia ana ona, elike me ka nui o kona noonoo ana no ia mea pela ka nui aku o kona noonoo ana aia kekahi mau mea huna ana i maopopo ole ai a i makemake loa ai hoi oia e ike e pili ana i ko Geofere ola ana mai kona hanauia ana mai, pela hoi ka mea e pili ana i kona mau makua, a hoahewa nui wale iho la no oia iaia iho no ka loaa ole ana he manawa maikai iaia e maopopo ai na mea apau mai a Magare mai.

 

MOKUNA XII.

            O ke anaina hoohauoli i malamaia ai e ka ohana Lorina ma ke ahiahi o ke Poaha o kekahi ia o na anaina ulumahiehie loa.

            He anaina hoohauoli ia i haawiia no ka hanohano o Gelade Hunatere mamua o kona hoi ana ak ui kona home, o ka mea pololei loa nae no ka hanohano no ia o ke kaikamahine a na mea no laua ka home, oia hoi o Ade Lorina, no ka mea, ua lilo oia he pulakaumaka ma kona mau makua, he milimili a he punahele, mamuli o kona lilo ana he hanaukahi, o ke keiki hookahi wale no hoi a na Lorina; no kona lilo he mea puna hele loa aohe ana mea e ne ai i hooko ole ai, mai kona mau aahu a na mea hoonani e ae.

            Ma ia po ua hoohiwahiwa ka hale nui a nani, kohu halealii, o na Lorina, me na mea nani a me na luhiehu hoi o ka waokele, a ke nana aku ma kela ame keia wahi oloko o ka rumi hookipa he makalapua wale no i na pua nani no lakou ka aala waianuhea e hoopuni ana ialoko o ia rumi.

            Mawaho o kekahi kihi o ka lanai akea ua hanaia he awai o kanalima kapuai ka loa oia kahi e hulahula ai, a na kekahi o na bana puhi ohe oloko iho o ke kulanakauhale o Nu Ioka o hookani i na leo mele hulahula, a maloko o kekahi rumi nui he papa ahaaina nui ka i hoomakaukauia no ia ahiahi, a malaila e hoopiha ai na malihini ame ka poe i konoia i na meaai e haupa iho ai a eha ia Keoni Bulu.

            O Mr. ame Mrs. Hunatere kekahi iwaena o na malihini a mau hoaai i konoia, a ua kauoha pu ia aku o Geofere e akoakoa mai ma ia anaina hoohauoli no ka hoohanohano ana i na hana o ia po, no ko Gelade pomaikai ame kona hauoli.

            Ua hoouna mai o Geofere he pane ma ke kelekalapa e hoakaka ana e hiki mai ana oia, ina aole e loaa ana kekahi mea kaohi iaia, ua kakaliia aku oia aole nae i hoea mai ma ka hora eiwa o ia ahiahi, a ua lilo ia hoea ole ana ona i mea hoanoe i ko Galade noonoo, a e alawa mau aku ana kana nana ana i ka puka ke hoea mai kekahi poe hou, me ka manaolana mau e ike aku ana iaia e komo mai ana.

            No Everete Mepelasona ua mikiala mua ae oia i na hora ahiahi no, no kona makemake mai no keia e ike koke ae i na kaikamahine o Gelade no nae kana mea hoopipili mau, a e hoohole mau ae ana oia i na mea apau a Gelade e noi aku ai iaia, no Gelade iho nae ua lilo ko Mepelasina hoopipili mau aku iaia i mea maikai ole no kona noonoo, no kona ike mua ina no ka hoea mai o Geofere ia hale ia po e lilo ana paha auanei kona ike mai i ka hoopipili o Mepelasona iaia i mea hoehaeha aku i kona noonoo.

            "E papa, ahea la hoea mai o Geofere i kou manao?" wahi a Gelade o ka ninau ana ae, me ka inoino o kona helehelena, i ka makuakane i hele mai ai a ku mamua ona, oiai hoi o Mepelasona e hooikaika ana ma na ano apau e hoonanea iaia.

            Ma na hora mua no o ia ahiahi, ma ka manawa i hoea ae ai o Mepelasona i ka hale o na ohana Lorina, i hoolauna mua ia ae ai ke kanaka opio ia Mr. Hunatere, nolaila aohe waiwai o ka hoolauna hou ana ae ia laua ma keia manawa. Ma kela manawa o laua i hoolaunaia ae ai ua hoohikileleia ae la ko Mr. Hunatere noonoo i kona manawa i ike mai ai i ke kulike loa o ko Mepelasona helehelena me ko Geofere, ke keiki ana i malama a i hoonaauao ai, a ua hooholo koke oia ia manawa e ninau mai ia Mepelasona i kekahi mau ninau ina he pili kekahi o Mepelasona ia Geofere ma ke koko, me ka lana o kona manao ma ia ano paha e hiki ai e loaa mai kekahi hoomalamalama ana iaia ma ka mea e pili ana i ko Geofere ola ana mai kona mau la opio loa mai.

            "Aohe au i maopopo," wahi a ka Mr. Hunatere pane no ka ninau a Gelade, no ko Geofere manawa e hoea ae ai. "O keia kokna manawa kupono loa e hiki mai ai ianei, eia nae, ke ike nei no kaua aole oia. Me he mea la, he hana kekahi nana i kaohi iaia i na minuke hope loa ana e makaukau ana e holo mai, e hiki ole ai iaia ke haalele wale aku me ka hana oleia.

            "O, aole o'u manao pela; e lilo ana na hana hoohauoli o keia po i mea hoopiha pono ole ia, ina aole oia e hiki mai ana," wahi a Gelade me ka helehelena e hoike ae ana ua piha loa oia i ka uluhua, a ua lilo hoi keia mau olelo ana i mea nana e paila ae ai i ka inaina wela iloko o Mepelasona, a he ike wale ia aku no ke kakau mai o na aakoko kakauha ma kona lae, no ka mea ia minuke ike koke iho la no ke kanaka opio he mea okoa ka Gelade i lia ai aole oia.

            He mau minuke ikaika loa keia o ka paila ana o ke koko o ka inaina iloko o ka puuwai o Mepelasona, no ka mea ua hoikeia mai la na olelo i nei manawa no ka liilii loa o ka manaolana iloko ona e paa mau ai ia Gelade me ia, ina e hoea mai ana kona hoa paonioni.

            "E kaumaha loa ana au ke ike ole aku ia Geofere; oia ke