Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 13, 27 March 1924 — Page 5

Page PDF (1.54 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAKI KE KANIA-I I KA WA I KAHU-LI AI O KE KAA

 

Mai poina ole in a he holo nei me ka naau haahaa, aku no ka holo ana ma ka naau hookiekie halawai ana me ka poina, No ka haki ana o kona a-i i hoihoiia ae ai he Pilipino, o Felix Contrevez ka inoa, i ka Halema'i Moiwahine ma ka po o ka Poakolu aku la i hala. mamuli o kekahi ulia kaa olomobile, ma ka manawa o ke kahuli ana o ke kaa ana e kalaiwa ana a haule iloko e ka auwai mahai o ke alanui ma Waiau ae nei. O ia mau no kona ola maloko o ka Halema'i Moiwahine ma ke kakahiaka o ka Poaha, aka nae. ma ka hora aho, elike me ka lono o ka loaa ana ae.

 

Mai ke kaona aku nei o Felix o ka holo ana maluna o ke kaa otomobile no Manana me elua mau ohua e kau ana. he mau Pilipino no, no laua na inoa o Francisco Guteras ame David Tafelo. Me ka mama loa hola holo ana aku a ke kaa a i ka hiki ana ma Waiau ua pakika iho la na huiia o ke kaa no ka pulu o ke alanui i ka ua liilii. a no ka 25 kapuai ka kela pakika hele ana aku ahiki i ka haule ana o kek kaa i ka auwai mahai o ke alanui. a haki kona kania o me ka pua pu malalo o kau pu ana me ia. aole nae i koikoi loa ko lauamau poina elike me ko Felix. Ua laweia ae lakou a ka halema'i ma Waipahu. a mailaila mai i koikoi loa ia ae ai o Felix a ka Halema'i Moiwahine ma ia po iho, a ma ka lono i loaa ae ma ke kakahiaka o ka Poakahi mai ma ka hora2 a ka po Poaha i lele loa ae ai kona iho hope loa.

 

EPA KE KOHOIA ANA O NA ELELE

 

Ma ke ku e ana i ke koho baloka i malamaia e ke kalapu Repubalika o ka mahele umi-kumamakolu apaua elima. no na elele i ka ahaelelo Repubalika e noho mai ana ma la la 7 e Aperila ae nei. I waiho ae ai O Edgar Henriques. Wm. h. Melnerny ame Peter Frank, kekahi mau moho i haule. ma kela koho baloka, i ka lakou palapala kue imua o ke komite kuwaena teritore, ma ke kakahiaka o ka Poalima aku la i hala. Maleko o ka palapala kue a kela poe ekolu, e hoakaka ana ia, e lawe loa aku ana lakou, i ka hoohalahala iloko o ka ahaelele e noho mai ana, in a e loaa ole ana he hooponopono maikai ana. iloko o ke komite kuwaena, no ka hoopau ana ae i ka pilikia i lawelaweia, ma kela kohoia ana o ua elele.

 

 O ke kahua nui i ku ai o ka hoohalahala a kela poe ekolu, o ia no ka aeia ana o kekahi poe he 47 e koho baloka, me ka loaa ole i kekahi poe o lakou ke kuleana koho baloka, a aole hoi kekahi poe, he mau lala no ke kalapu.

 

Ma ka oleloia, mamua ae o ka manawa e malamaia ai ke koho elele no kela kalapu, ua noa i na Repubalika apau ke hele mai e koho baloka, a ua wehe hamama ia ka buke lalao ke kalapu ahiki i ka wa e koho baloka ai; oiai nae ua kue keia mau manao, i na rula o ka aoao kalaiaina.

 

Ua kaa ka lanakila e ke koho elele ma kela kalapu i na lala o ka koo ana ia C. H. Cook, i komite lahui, a hookahi wale no elele ma ka nono o R. W. Shingle i lanakila, oia o A. L. Castle.

 

Hookahi kumu o ke ala ana mai o na hoohalahala i ke koho baolka ana o na elele ma kela kalapu, o ia no ka lawelaweia ana o kela koho elele ma ke ano epa, me ke kolohe maoli a no ka hoopau ana ae ia ano hana, pela ka poe i haule, i makemake ai, e loaa he haawina a'o kupono loa i ka poe kolohe, aole he hana kupono ka lawelawe ana ia hana, ma keia mua aku.

 

Ma keia Sabati Maraki 30, e malama ana ke Kula Sabati o Kawaiahao i kana hoike hapaha, ua pau ko Kaumakapili ma ke Sabati i hala iho la.

 

E noho ana ka ahahui mokupuni o Oahu no ka malama ana i ka Iubile o ka Ekalesia o Waikane ma ka Ekalesia o Waikane ma ka Poalima, Poaono ame ke Sabati o Aperila 4, 5, ame 6, a he hoike hui o na Kula Sabati o na Koolau ma Waikane ma ke Sabati.

 

SEATTLE, Mar. 20. - O ka mua o na kanaka Amerika ekolu e lele ana maluna o ka mokuea no ke kaapuni ana i ka honua ua kuu iho maanei i keia la.

 

Kipa mai e Hoolohe i ka Makou Mau

Mele Hawaii Hou

ma na Rola Piano. Ua hanaia keia mau rola mai na mele Hawaii oiaio mai me kela manawa ame ka hoomahie i ike mau ia. Na Papamele hou loa.

 

Kuu Pua Loke

4801

Mauna Kea O Hawaii

Ke lohe oe ma ka Princess kuai ia mea ma ka

HAWAII SALES CO., LTD,

Nuuanu mauka koke aku o ke Alanui Moi.

Hamama ma na Ahiahi.

 

PAA KA PAAHAO I MAHUKA AI I KA HOPUIA MA MAUI

 

Ekolu wale no ka la ka hele laula

ana o Henry K. James, ka opio Hawaii i hoahewaia ia no ka wawahihale me ka aihue ana i kekahi mau waiwai ma Honolulu nei, ua paa hou aku la oia i ka hopuia ma ka Poakahi iho nei i ka Hope Maikai Cummings, elike me ka lono o ka loaa ana mai Wailuku mai, e hoakaka ana no ia mea.

 

Ma ke kakahiaka o ka Poalima aku ka holo mahuka ana o Henry James mai ka halepaahao aku ma Kahului. Ua komo aku oia i kekahi hale o kekahi Kepani ma Waikapu a hoopuiwaia mai e ka on a nona ka hale, eia nae me ka pu panapana ana e paa ana i hooweliweli aku ai oia i ke Kepani a holo aku la me kekahi mau lole komo.

 

Ua hoikeia ae ia komo ana o James i ka oihana makai a hoomaka aku. la na makai i ka huli ana mahope on a, me ka hoonohoia o na makai ma kela ame keia wahi o ke alanui e holo ana i Lahaina, a ma kekahi wahi o ke alanui malalo mai o ka pali paa ai oia i ka hopuia . Na ke kalaiwa o ke kaa oto o ka Hope Makai Cummings i ike i ua o James, i kona manawa i ike aku la ka hahai ana a paa o James.

 

He pu panapana ka ka paahao mahuka e lawe pu ana me ia ma kela manawa, he huihui ki o 40 ka nui ame elua mau bila kikoo dala o ke kikoo ana i kekahi hui o Wailuku.

 

KE KUEKAAIA MAI NEI NA BUKE

 

Eia na buke oloko o ke keena o ka luuanana kukulu hale, pela hoi me ko ke keena o ka oihana wai, ke noke ia mai nei i ke kuekaa, e ka hui Hooiaio Henry Davis Audilt Company, e hoea mai ai i ka ikeia ana o ke ano o na hana i lawelaweia e kela mau keena oihana.

 

No keia hana noii pono nae i na buke pili oihana, i kapa ae ai ka Ekekinia Louis S. Cain, i ka Lunakiai Hollinger, i ka pololei ole, o kona hoao ana e  hapala wale aku i kona inoa maikai, no ka mea oia ke poo mua o ke keena o ka luanana kukulu hale.

 

No ke kupale ana iaia iho mai na akewa ana aku a Louis Cain, i Hoakaka ae ai ka Lunakiai Hollinger aole i maopopo mua iaia ke kahi mau hana epa i lawelawe maloko o ke keena o ka lunanana kukulu hale. ahiki i ka mahina o Dekemaba aku nei i hala.

 

Na kekahi mea i kelepona okoa aku i kona keena oihana, o hoakaka ana no ke epa ia ana o ka papainoa o ka uku o na limahana o kela keeua. Ua hoea okoa aku ka oia imua o ka Lunahooia Bicknell, no ka ninaninau ana i ka mea oiaio, o ka pane i loaa mai iaia, aole he mea i maopopo ia Mr. Bicknell, aka mai ka Puuku Conkling mai nae, i loaa ai iaia na mea oiaio apau ana i makemake ai.

 

 KUHIHEWAIA UA HOLOA'A I KA MOANA

 

No ka hala loa o ka manawa e ku mai ai i Honolulu nei, me ka piha papa no keia awa, a hui pu iho, me ka ikeia ana i ka nui o na papa lana iloko o ka moana i na mokuahi i hea mai ianei nei, ihopohopo loa ia ai, ua holoa'ia ka mokukuna Vanvouver  i ka moana, ua kuhihewa nae kela manao ana pela, no ka mea ua ku mai kela moku, me ka poino ole, ma e ahiahi o ka Poakahi iho nei.

 

No na  la he kanalima ka au ana mai o kela mokuhuna i ka moana, a mamuli o ka loihi loa o kela mau la, ua pau maoli ka manaolana o koonei poe, no kona ku mai me ka palekana.

 

 Wahi a ke kapena o kela moku, hookahi kumu o ka ulolohi loa o ka hoea ana mai o kona moku no keia awa, o ia  no kaloaa ana i ka ino. No nala eiwa, iloko wale no ka moku o ka ino, me ka hiki ole ka moku o ka ino, me ka hiki ole ke ikeia kala, aka i ke akakuu ana mai o ka makani, akahi no a hiki ke hoopololei i ka holo ana o ka moku, ma ka alahele i manaoia.

 

Aole no nae i nele ka halawai ana o na luina me kekahi mau popilikia, o ia ka pulu o ko lakou mau lole i ke kai, me ke komoia ana o ka rumi o ke kapena a ke kai, a i wili puka maoli ia, ka oneki, pela i kahe ai ka liu, noloko o ka moku.

 

Aole no he wahi a pokole na meaai, o ka puka nae, ka mea i pokole, aka ua hoohauoli loa ia aku ka manao o na mea apau i ko lakou ku ana mai i Honolulu nei me ka palekana.

 

Mamuli o na nuhou like ole, no ka poina ana o kela moku i ka moana, a no ka ikeia ana o hookokoke mai ana i Honolulu nei, ua lilo o Waikiki ame Daimana Hila, i wahi no kaa otomobile e momoku ai, ma ke ahiahi o kela Poakahi, me ka hookahahaia ana o ka mano o ka hapanui o ka poe i hoea aku ilaila, i ko lakou ike ole ana i kekahi hoailona, o ka poino, aka he kuleana maikai ko kela moku, ma na ano apau.

 

I wahi e hookomo koke mai ai kela moku noloko nei o ke awa, ua hoouna okoa ia aku he mokukolo, nowaho o Waikiki, a koloia mai la ka Vancouver, me ka hoopaaia ana ae ma ka uwapo 24.

 

HOOPAU WALE IA KA HIHIA HOOWELIWELI

 

Mahope iho o ka hooloheia ana o na oleloike, ma ka aoao o kekahi mau wahine elua, no ka hooweliweli ana o kekahi wahine, e ki i ka pu o kona kokoolua, i hoopau wale ia ai kela hihia, ma muli o ka hookuu ana o ka Lunakanawai Steiner i ka mea i hoopiiia, ma ka Poakahi iho nei.

 

Hookahi o kela mau wahine, o Mrs. Lydia Park ka inoa, nana i hoopii ia Mrs. Francisca Emiliano no ka hooweliweli e ki iaia i ka pu.

 

O ka moolelo o ka hihia pili i kela mau wahine elua elike me na oleloike i waihoia ae imua o ka aha, o ia no ke kapa ana o ka mea nana ka hoopii, i ka mea i hoopiiia, i ke "keko", mamuli mai ka keia o ke kane a ka mea i hoopiiia.

 

Ua ae okoa aku ka mea nana ka hoopii, i kona maalo ana ae mawaho o ka hale o ka wahine i hoopiiia, me kona hoopuka ana i na olelo "keko" lili" no kekahi mau manawa me ka leo nui, e loheia mai ai, a o kona manao no o ke kamailio ana pela, ua pili i ka mea hoopiiia.

 

No kela mau olelo ka, i hoea mai ai ka mea hoopiiia ma ka puka aniani o kona hale, me ka pu iloko o kona lima. a olelo aku la, e ki mai ana oia i ka pu, a no kela hana hooweliweli, i hookomoia ae ai ka hoopii.

 

Wahi a ka mea nana ka hoopii imua o ka aha, ua hele oia a piha loa i ka maka'u no kela pu, aole on a maka'u i ka mea hoopiiia; a ma ka hoakaka a ka wahine i hoopiiia, aole oia e noho hou ana ma kelawahi, aka ua makaukau oia e nee aku no kekahi wahi okoa e noho ai.

 

O ka hooholo a ka Lunakanawai Steiner i hoopuka mai ai no kela hihia. oia no ka hookuu ana i ka mea i hoopiiia.

 

ELUA ANA AKENA HOOKAPU WAIONA NO HAWAII

 

Mamuli o ke aponoia ana mai nei o ke noi, i waihoia aku i Wakinekona e Senatoa J. H. Wise, ka akena hooko i ke kanawai hookapu waiona hooko i ke kanawai hookapu waiona ma Hawaii nei, i hookohuia aku ai o Solomon Anakalea, he kapena makai mua no ka oihana makai o Hawaii, i akena hooko i ke kanawai hookapu waiona, ma kela mokupuni, a iloko o na la kakaikahi ma keia hope aku, e hookohu hou ia aku ai ka elua o na akena no Hawaii.

 

O ka mokupuni wale no o Hawaii, kahi nele i ka akena hookapu waiona mamua aku nei, a ma ka oleloia, o ke kumu ia o ka hele lanakila o ka poe puhi a kuai waiona ma kela mokupuni.

 

Ua nui na hoohalahala i waihoia mai i na luna oihana federal maanei nei. no ka hakihakiia o ke kanawai hookapu waiona federala ma Hawaii, no keia kumu, i uila aku ai na poo ma Wakinekona, in a e aeia mai ana ka hookohu ana aku i mau akena hou, o ka hopena o kela noi, o ia no ke aponoia ana mai pela iho la i hookonuia aku ai o Anakalea.

 

O ka hihia mua loa, ma keia kulana oihana hou a Solomon Anakalea, o ia no ka paa ana o Serrao i ka hopuia kekahi o na Pukiki kuonoono, a lalawai o Hilo.

 

He 'ewalu mau akena hooko i ke kanawi hookapu waiona federala i keia manawa, ua lawa loa na mokupuni apau i na akena, a koe wale no ka mokupuni o Kauai, aole he mea i hookohuia i keia wa.

 

HOPUIA NO KA MALAMA WAIONA

 

Mahope koke iho o ka hora umikumamalua o ke awakea, o ka Poakahi iho nei, i paa ae ai o Hong Chack, kekahi o na Pake kalepa waiwai o keia kulanakauhale, i ka hopuia e John Wise ame kona mau kanaka, no ka loaa ana aku o ka waiona, nona ka waiwaiio ma kahi o ka elima haneri dala maloko o ka hale, i oleloia ae, o kela Pake ka ona.

 

Mamua aku o ka hele ana o na luna oihana federala e hopu i kela Pake, ua loaa mua mai na ike, no ke kueia o ke kanawai hookapu waiona, me ka hoomakaukauia ana o ka palapala huli, i ka hale, a me ia makaukau i hoea aku ai, a hooko aku la i ke kanawai.

 

I ko lakou howa ana aku no ka hale o kela Pake, ua hoikeikeia aku la iaia ka palapala huli, me kona ae ana mai e huliia oloko o kona ae ana mai e huliia oloko o kona hale, he mea oiaio, ua loaa aku la ua omole gini, na omole wisake, o ke ano rama maikai loa.

 

Mauka ae nei o ke alanui Nuuanu, kahi i loaa aku ai na omole rama i na kanaka o ke aupuni, a mawaho ae o na omole, o ka hopuia ana, ua loaa pu aku he ekolu mau eke huluhulu, o na omole, o ka hopuia ana, ua loaa pu aku he ekolu mau eke huluhulu, o na omole i pau ka waiona oloko, a ma na hoailona e kau ana mawaho o kela mau omole, e hoike mai ana ia, o kela kekahi o ka hapa o ka waiona, malalo o kona malu.

 

Ua hookuu hou ia no nae kela Pake, e noho mawaho, mamuli o kona hoolako ana ae i ka bona i kauia mai nona ma kahi o ka elima haneri dala.

 

Ma ka olelo a na luna oihana hooko i ke kanawai hookapu waina, ma kahi o ka umikumamalima dala, a kela Pake,e kuai ai no ka omole wiskae hookahi.

 

Iloko o keia pule ae i manaoia, e hoomaka koke aku ana ka lawelawe ana i na hana hoomoe i na paipu lawe meaino o Waipahu.

 

KAAWE HE KEPANI IAIA IHO A MAKE

 

Mauka ae nei o Manoa ma ka wanaao o ka Poaono a  ao ae ka La Sabati iho nei, i lawe okoa ae ai he Kepani, o Mikitchi Matsumoto ka inoa i kona ola iho, ma ke kaawe ana me ka kaula.

 

I kulike ai me na mea i hoakakaia ae e na makai, ua manaoia, ua lawe ae kela Kepani i kona ola iho, no ka maikai ole o kona noonoo, no kona paee ana me kana wahine ma ka Poaono mamua aku.

 

I ke taona nei kela Kepani ma ka Poaono, a iaia o ka huli hoi ana aku no kona home ma Manoa, ua ala mai la he hoopaapaa mawaena on a ame kana wahine, no kona hele ana i ka inu waiona, o ka hopena o kela hoopaapaa ana mawaena o laua, o ia no ka pepehiia ana o ka wahine.

 

Ma ka hora elua ka o ka wanaao o kela Poaono, i ala ae ai Kepani, a haalele iho la i kona home, me ka loaa ole o na manao hoohuoi iloko o kana wahine, aia ka manao laweola iloko on a.

 

 Maka hora ehiku nae o ke kakahiaka Sabati ae, ua loaa aku la kona kino make i ka wahine e lawelawe mai ana. Ua hauhoa kela Kepani i ke kaula iluna o kekahiwahi kiekie, me ke kukulu ana ae i kekahi oahu malalo, a hoopaa i ka oiko o ke kaula ma kona ai a iaia i peku aku ai i ka pahu, a kaawale, kona lewalewa no ia, a hiki i kona make ana.

 

He kanu kapiki ka hana a kela Kepani ma Manoa, me kona ohana, a ua waiho iho oia mahope ne he wahine ame ka laua ma keiki lii elima.

 

HOOLAHA KUAI O KA HOOLIMALIMA AUPUNI

 

Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha akea ma ka hora 10:00 a Poakolu, Aperila 23, 1934 ma ka pua mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T. H., malaila e kuai hoolilo ia aku ai ma ke kudala akea i ka mea koho kiekie loa ma lao o na manao o ka Pauku 73 o ke Kanawai Kumu o Hawaii, na Pauku 358 ame 380 et seg. o na Kanwai Heoponopono Hou ia o Hawaii o 1915 ame ke Kanawai 143 o na Kanawai Ahaolelo o 1917, ka Hoolimalima laula no ka hana hookuu holoholona o ka aina Aupuni ma Waianae, Oahu;

 

Na Apana 19-A, 19-B ame 20. na Aina Hookuonoono o Waianae, nona ka iliaina o 65.31 eka, oi aku a emi mai paha.

 

E kaa no ka hoolimalima aku ana, o ka iliana i mahiia e hoohua mai ia i ka uku hoolimalima makahiki o $5.00 o ka eka no ka makahiki, no ke koena aku i koe o ka manawa, mai ka la aku o ka mahi ana, no ka paku'i ana aku i ka hoolimalima i hookaawaleia maloko o ka hoolimalima i oleloia."

 

E kaa keia kuai malalo o na kulana mahope ae nei:

 

a. Manawa o ka hoolimalima, 20 makahiki 7 mahina mai Aperila 23, 1924 aku, e paa Eke ana me ka Hoolimalima Laula Helu 1602 ia L.L. McCandless.

 

b. uku hoolimalima haahaa $16.00 o ka makahiki e uku makahiki mua ia.

 

c. E uku mua ka mea e lilo ai ma ka haule ana o ka hamare, i ka uku hoolimalima o ka makahiki mua, hui pu me ua hoolilo o ka hoolaha ana ame na kaki e ae apau e pili ana me ka hoomakaukau ana i ka hoolimalima i oleloia.

 

O ke kii palapala aina e hoikeike ana i na aina e hoolimalima aku ana ame ke ano o ka Hoolimalima Aupuni Laula, eia ke waiho nei ua kahi o na palapala a e ikeia no ma ke Keena o ke Komisina o na Aina Aupuni. hale Kapitala. Homelulu.

 

Hanaia ma Honolulu. maloko o ke Keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, i keia la 25 o Maraki. 1921. C.T. BAILEY

Komisina o na Aina Aupuni

 

"Ka Nohona Kuokoa"

O na dala liilii e hoahu mau ia ana e oe maloko o kekahi banako me ka loaa ana o ka ukupanee, o ia ka maoli alanui e hoea ai oe iloko o ka noho kuokoa ana.

 

Aole no ka uuku o kou uku pule he kumu ia e nele ai oe ia mea.

 

E HOOMAKA I KA HOAHU ANA I KEIA LA

 

The Bank of Bishop & Co. Ltd.

Ka Banako Kamaaina i na Hawaii.

 

UA LOAA ANEI IA OE KELA MANAO LELELE

 

He mea lelele i'o ia a he mea maamau loa

hoohana ia mea maluna o ke kaa ma ke pena ana ia mea me ka SPEEDITE

Auto Enamel

 

e kuhihewa mai ai kou mau hoaloha he kaa hou kou. Na ano waihooluu au i makemake ai. Pena ia mea i keia la a holoholo no i ka la apopo. uuku loa ka hoolilo.

 

LEWERS & COOKE, LTD.

Poe Loea ma na Lako Kukulu Hale Mahope mai o ka 1852

169-177 Alanui Moi Hema