Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 17, 24 April 1924 — HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA.

"Nolaila. mahope o ko'u ala ana me ka aneane loa e nele i ka manaolana no kou lilo na'u hooholo iho la au e hoopiha i ko'u uhane me ka manao aa a maka'u ole, a hilahila ole hoi ma kekahi ano e olelo ae, e hele aku imua o anakala, a hoike aku :aia i ka mea oiaio ua aloha au ia oe, aole kela aloha o ke kaikunane i ke kaikuahine aka, ke aloha o ka ipo i ka ipo. "Ina oia i pane mai aole hiki, ai ole aole ona makemake e mai ia oe na'u, ina aole au e holo mai i Burukeline nei, k* *-co'u hoi pololei loa aku la no ia no ke kula." 'O. e Geofere, aole pono ia oe e haalele loa mai ia makou ma kela ano," me ka puliki ana mai ia Geofere. "O ia wale no ka'u hana pono e hana ai, no ka mea, e ike iho oe, e lilo ana i mea eha no'u ko'u hoi hou ana mai i ka home a ike akii a» ia oe ua lilo kou aloha i ka mea okoa loa, 0 ja no kona noonoo ana iho, ua loaa aku ka ike i ka lehulehu no ka pīli ole o ka hewa pepehikanaka ia Keoni Kalakona, elike me na hiona a lakou i ike ai, ma na kii i hooleleia mai ma ka po ana i haawi ai i ka aha hoohauoli. no na malihini. Aole he mea nui e ae a kona noonoo e hana la, koe wale no ka hoala ana mai i kana mau hoomanao ana, no kela manawa 1 hookauia aku ai na ahewa an maluna ona no ke karaima pepehikanaka. I'a hoihoi hou ia aku kona noonoo, i kela wahi kauhale uuku, kahi ana i hoohala ai i kekahi mau makahiki loihi, me kona haulehia ana i ke aloha, no ka wahine opio hookahi ana e hele aku nei e halawai pu, me ka awiwi loa, elike me ka holo o ka mokuahi, e lawe nei iaia. laia e hookuku la i ka manawa i hala ame keia manawa, he ictu aku a ka like ole, me ka nui o na loli iloko o keia mau makahiki kakaikahi wale no. He mau makahiki helu wale no mamua aku. ua noho like oia me Uilama Ganeki maloko o ke kulanakauhale hookahi, kela kulanakauhale. i hookolokoloia ai oia, a liia iluna o ka amana likanaka, aka nae iaia i hoea hou aku ai no ke kulanakauhale o Nu loka, aole loa e hiki ia Uilama Ganeki ke ku mai imua ona. ma ke ano he kanaka mana nui. i na makahīki ekolu wale no i hala aku. O kela mau hiona i hanaia me ka noeau loa, e na kanaka 3oea ma ke kahakii, -i hoikeikeia ai maloko o kona home, a i iilo ai hoi i mau hiona e hookauia aku ai ka weliweli, ame ka iia maeele iloko o kana mau malihini, ua loaa pu no ia haawina hookahi iaia, aka aia nae iloko o kona noonoo, na manao mahalo. no ka holopono loa o na mea apau i hanaia, o ia no oe o na kino kanaka maoli no. 0 na kii i hanaia mailoko mai o na mea hoopipili, no ka pepehiia ana o ke kane ame kana wahine, no laua na kino make ka lehulehu i nana aku ai i ka waiho mai iluna o ka papahele. ka laua kaikamahine e holo mai ana iiuna o kekahi noho i hauhoaia a paa i ke kaula, o kela kekahi o na hiona ku i ka rr.enemene ke nana aku. 1 ua o Keoni Monotana e hoolele la i kona noonoo i na hiona n amakahiki i kaahope aku, ke hoomaopopo la oia, he kanaka • Kolana Kinikala i ike ole ia, aka nae, mahope mai i kona 'awelawe ana i ka hana karaima pepehikanaka, ame kona hooana mai i kela hana karaima maluna ona, ke karaima i liia a: i-ia iluna o ka amana likanaka, ua wehe hamama ia ae ka' ij.-:ka r> ka waiwai ame ka hanohano imua o ua kanaka nei, j -re ia i loaa mai ai ia Monotana, ma kona hoea ana aku I : loka. o Rolana Kinikala kekahi kanaka nui o kona mau waiwai. Xo na mea e pili ana ia Uilama Ganeki, no kona komo pu ana aku e kokua i na hana karaima pepehikanaka a Rolana Kir:?kala. aole he maopopo i ua o Monotana, a aoie no ona ma■iao;n. ua komo kuhohonu loa aku o Ganeki, iloko ona hana .karajma i lawelawe maoli ia e Rolana Kinikala. l'a hooiaio loa ia mai kela mea ana i koho wale ai no Uila;na Ganeki, i ka wa a ua kanaka nei i hoea kino aku ai imua ona. no ka aie ana i ka huina o hookahi miliona dala, i pakele ai oia mailoko mai o ka poino, no ka mea ina o Uilama Ganeki i'f> kekahi i ike a i maopopo i na mea oiaio i hanaia, aole ana oia e aa e heie mai imua ona, e noi mai ai i na kokua ana hku iaia, iloko n k» manawa o kona poino. Xo kela mau maftlu> I\t»inoino i hookomoia aku maloko o ka nupepa e Uilama Ganeki, he elua wale no mau kumu ano nui 0 kona hana ana pela; o ka mua o ia no na mea oiaio no kona maopopo ole ana i ka mea nana maoli i hana i ke karainia pepehikanaka, i liia ai o Keoni Kalakona, he hookahi nae ana mea i ike, aole i pili iki ka hewa i kela kanaka ma kekahi ano, 3 ua make oia me kona hewa ole. O ka elua o na kumu, o kona hookomo ana i na manao hoinoino maloko o ka nupepa, no kona maka'u a hopōhopo, o hilinai'i auanei na kanaka, i na olelo hoonuinui, he hiki loa i ka uhane o Keoni Kalakona, ke hoi mai a hoike ae, i na mea i hanaia o ka wa i hala. O Uilama Ganeki hookahi wale no ame Keoni Kalakona, ka 1 ike i kekahi meahuna a ka lehulehu i noho pouliuli ai, o ia hoi ko Keoni Kalakona hookomo ana i kana mau dala he nui maloko o ka hanako. i noho ona ia e Uilama Ganeki, a he kanaka waiwai oia. i maopopo ole i kekahi poe, a i ua o Monotana e noonoo la i na mea 1 hanaia me kana mau dala, mahope :ho o kona manaoia ana ua make, ike iho la oia me ka hoohewahewa ole. ua pau loa aku kana mau dala i ka lilo i kēla kanaka, a o kela dala no a Keoni Kalakona, ke kumu, o kona kokua ana aku ma keahki ano e ahewaia oia no ke karaima pepehikanaka. Me kela mau dala a Keoni Kalakona. i kokoke aku ma kahi o ka miliona. i hoomaka ae ai o Uilama Ganeki, e pii ma na anuu kiekie o ka waiwai, a ma ia ano hookahi no o Rolana Kinikala, i lilo ai i kanaka waiwai mahope mai, mamuli o kona kokuaia aku me na dala mahuahua mai ia Uilama Ganeki aku, Nani wale nae ka loli ana o ke au o ka manawa; eia ka o kela kanaka nana i lawelawe i na hana pepehikanaka, a i kokua aku ai ma ka hookau ana i ka make maluna o Keoni Kalakona. o ua kanaka nei no ke ohi ana i na hopena awahia o kana mau mea i hana ai. (Aole i pau.)

i ke kanaka hoi a'u i enemi ino loa ai," i £>ane aku ai o Geofere me ke kui'o o ia pane ana ae. "Aole loa e hiki ana ia'u ke noho iho-maloko o ka hale hookahi me oe a ike aku au ia oe e noho mai ana he mea i nele loa i ke aloha no'u; aole no hoi e hiki ana ia'u ke hoike aku ma na huaolelo a ma ka helehelena paha i ke aloha a'u i hoomoamoa ai nou he oki loa. "Aka, i nei nianawa ua hala hope ia mau manao hoehaeha noonoo. I hoike aku au ia oe i nei manawa ika mea oiaio loa, i kuu manawa i hoike aku ai ia anakala i kuu manao nou ua ae maikai loa mai oia, me kona apono loa, no ko leaua hoohuiia. He aloha no anei kekahi iloko o kou puuwai no'u? O, e kuu Gelade hoi e hoike mai ua aloha oe ia'u i oi aku kou aloha i ko kekahi kaikunane. A aole ana anei oe e kaniuhu iho ana mahope no kou lilo ana na'u?" wahi a ka Geofere noi haahaa loa, me ke kulou ana aku a nana pono aku la i na maka 0 Gelade. , "Ke ike nei au ia mea he aloha iloko o'u nou i nei wa, aole kela aloha a kaua e launa mau ana o na la i hala, aka ke aloha 1 oi aku i ko ia," wahi a kana pane pokole. "Ae, ke manaoio nei au pela, e Geofere. Aohe a'u manawa i hooiaio iho ai i ke aloha iloko o'u nou mamua, kela aloha a'u e hiipoi mau ai nou, elike me ia i nei manawa. "Mamuli o keia hiki ana mai nei ou ua hoopihaia iho ko'u uhane me ka hauoli a oi aku mamua o ka mea kupono, ua ike maoli ih no au i ko'u mehameha me ke ano hokukule i na manawa a pau e kaawale aku ai oe mai ka home aku, i nei manawa akahi no au a ike maka iho la i ke kumu o ia mehameha ana," wahi a Gelade o ka hina ana mai imua a hoopili mai la i kona poo i ka umauma o kana aloha. "O, e kuu mea aloha i hoohia-aia ai ko'u po a i wela ai hoi oka umauma! Kamahao maoli no ka haawiia ana mai o keia makana hiki ole ke kuaiia ia'u no ka hoohanohano ana i na makana maikai e ae i loaa mai ia'u, aka nae, e Gelade, e pono au e hoomanao aku ia oe i keia mea nui hookahi, elike me ia a'u i hoomanao pu akti ai i ko makuakane, e lilo ana oe i wahine na kekahi kanaka inoa ole. Aole ana anei ia nele o'u i ka inoa i mea hoopilikia aku i kou noonoo mahope?" "Ma ka olelo ana ae i ka mea oiaio o kela inoa a kuu makuakane i kau aku ai nialuna ou e lilo ana ia i inoa maikai loa, aole anei?" "O ia pu no ka ko makuakane o ka i ana mai, e hoomaopopo mai oe, aole anei e lilo ana ka moolelo pohihihi e pili ana i ko'u ola ana, o ko'u mau la opio, i mea hoehaeha a hoopilikia aku 1 kou noonoo, mahope o ko kaua hoohuiia ana a lilo i hookahi ma nei mua aku?" "O, aole loa; elike me ka maikai o ko'u noonoo nou i nei manawa, pela ana no ia ma. nei mua aku, aohe mea nana e hoololi ae i kuu noonoo," i pane ae ai o Gelade. "Me ka mahalo ia oe no ia pane au. Aka, e pono oe e noonoo iho me ke akahele a me ka malie loa o kou lunaikehala, no ka mea, aole oe i noonoo mua aia kekahi hewa a moolelo maikai ole paha e pili ana no ko'u mau makua, e hilahila iho ai oe ma nei mua aku. Ina no kou ike nei oia ana ka mea oiaio. ma kekahi manawa ma keia mua aku, aole ana anei e lilo ana ia i mea nou e noonoo iho ai mai oi loa aku ka ka maikai nou aole i mare ia'u? "E Gclade, kuu mea aloha, he oi aku ko'u halawai ana aku he alo a he alo me ko kaua hookaawaleia i nei manawa, mamua o ke kaniuhu ana iho mahope aku." "O, e kuu aloha," wahi a Gelade, "o ia ano moolelo e oili ae ana aole loa e hoopilikia iki mai ana ia oe ma k6kahi ano. 0 ka hilahila e loaa ana a i ole ka hēwa paha, e kau aku ana ia mau mea maluna o ka poe e aku, aole maluna iho ou ; o ka poe na lakou i hookumu ia hana hilahila a hewa paha ke auamo ana i ke koikoi o na ahewaia aole o oe. "No'u iho aohe o'u maka'u iki no kou hoopilikiaia ma kekahi ano ina nei no ka ikeia ae o ia mau mea. Ma ko'u manaoio he la no e hiki mai ana e ike aku ana no oe i kou hoohanohanoia mamuli o ia ike ana ou. Eia nae, aole loa ia he mea e hoolilo a i ole e hoomaalili a e hoomakiliia ae ai paha o ko'u aloha paa nou, e kuu aloha," wahi a Gelade o ka hoolana ana ae i ka manao o kana aloha. Lamalama ae la ko Geofere helehelena ia manawa no nei mau olelo hoolana a kana aloha, a pane iho la: "O keia uhane oiaio a kupaa iloko ou ka'u no i manao mai nei eia no iloko ou, e kuu aloha: he mea oiaio, i hoike aku au ia oe. ua lilo ko'u moolelo pohihihi e pili ana i ko'u hanau ana i mea hoonaluea mau i ko'u noonoo, a aole loa e loaa iki ana ka noonoo maikai iloko o'u ahiki i ka maopopo ana ia'u o na mea apau, a pela hoi kou manao no ia mea. "I keia manawa, e kuu aloha, ke nana aku nei au ia mua he malaelae loa, me ka loaa ole o kekahi mea hoopoiiliuli ae 1 ko'u alahele a i kou pu. oiai nae, ke nana aku ia mua ua lilo na makahiki elua i koe a'u e noho hou aku ai iloko o ke kula i mea hoouluhua loa mai i ka noonoo, aka nae. oiai ua hemolele loa kau ae ana mai nei no kou lilo mai na'u. e a'o ana au. a e a'o pu iho no hoi oe ia mea he hoomanawanui." "O. e kuu Geofere, ua maopopo ia'u ua lilo ka hooikaika ana e loaa ia oe ka naauao i mea hauoli loa nau, a no ia kumu, aole e lilo ana na makahiki elua nou iloko o ke kula i mea hoouluhua loa i kou noonoo." \ pane ae ai o Gelade. "He mea oiaio no ia, aka nae, aole no e nele ana ka loaa iho o ka manao uiha no ka loihi loa o ko kaua manawa e hoohuiia ai, a pela hoi i ka manawa e hemo mai ai au mai ke kula mai a mahope aku o ia manawa. no ka mea, ia'u e hemo mai ai mai ke kula niai. e huli aku ana 'au i hana na'u a e hala ana kekahi manawa loihi no'u e hoomakaukau ai ia'u iho, laki loa hoi ke loaa koke ka'u hana a i ole kekahi kulana kiekie paha e lawa nui koke ai ke da!a no ka malama ana aku ia oe mamua o kn kaua hoohuiia ana." "O ka hana hea kau la i makemake ai, e Geofere?" i ninau ae ai o Gelade. "O ka hana e hiki ai e loaa mai ka ukuhana e hiki ai e hana a e hiki ai e loaa nui mai ka ukuhana a e hiki ai ia'u ke hoolako aku ia oe me na mea nani apau, elike me kou malama maikai ia ana e kou mau makua. no ka mea, aole o'u makemake e laweia mai oe mai ka home mai i haiamuia e na mea hoonani apau a iloko o kekahi hale o ka poe ilihune oe e noho ai. me kou hanai ia aku i na mea i maa ole ia oe i kou manawa e noho ana me kou mau makua lako, a t hoaahuia aku hoi oe me na lole haahaa loa i maa oleia e oe i ke komo i kou manawa e noho ana iloko o ka home i lako i na mea nani a pau." "Kahuhu! Ea, e Geofcre, e manao ana anei oe e loaa ana ia oe ka lua waiwai huna a ka Monete Cristo ma kekahi wahi e hikiwawe ai kou waiwai?" i ninau ae ai o Gelade me kahi leo ano hoopahene. > (Aole i pau.)