Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 19, 8 May 1924 — HE MOOLELO NO KEONI MONOTANA A I OLE MAI KA AMANA LIKANAKA MAI A I KA LILO ANA I KANAKA ONAMILIONA WAIWAI LOA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KEONI MONOTANA A I OLE MAI KA AMANA LIKANAKA MAI A I KA LILO ANA I KANAKA ONAMILIONA WAIWAI LOA.

"Auwe! Pehea auanei e hiki ai ia'u ke mare hou no ka elua o ka manawa ? He oiaio, ua kaawale au mai ia Rolana Kinikala mai, ma keia noho kino ana, aka ma na kanawai laahia nae o ka mare, a ma na kanawai luli ole hoi o ke Akua, he wahine mare au na kela kanaka, o ka make wale no ka mea nana e mokumoku ae A na kaula i hauhoaia aku ai au a paa iaia." No kekahi manawa pokole, aole o Monotana i pane koke aku, e noonoo ana oia no kana mau olelo kupono e kamailio mai ai, a iaia no paha ka ike, i ka mea pono e hana aku ai, apo mai la kekahi o kona mau lima ia Mira, me ka hoopuka ana mai i keia mau olelo: "Auhea oe e kuu aloha," wahi ana me ka hoopili loa ana mai ia Mira iloko o kona umauma. "Ua oi ae ka ke Akua mea i hana mai ai nou, mamua o kau mau mea i hoomaopopo, oiai aole oe he wahine i mareia me Rolana Kinikala." "Aole anei au he wahine mare nana?" "Ae, o ka mea oiaio loa kena au e ninau mai la, aohe wahi lihi kuleana iki o Rolana Kinikala maluna ou e Mira." "He keu aku maoli ka keia o ka mea kupaianaha! Ua ku .aku au ma ka aoao o Rolana Kinikala, imua o ke kahunapule, nana i mare ia maua, a ua lohe pono aku au i na huaolelo i kamailioia mai, e hoolilo a .a ia'u i wahine mare na kela kanaka. 'O ka mea a ke Akua i hohui ai aole e hiki i ke kanaka ke wehe ae.'" "Mamua aku o kela manawa au i ku ai imua o ke alo o ke kahunapule ma ka aoao o Rolana Kinikala, ua mare kahiko kela kanaka i ka wahine, i kona wa i ike ole ia ae ai iwaena 0 ka pohai o ka poe hanohano. O ka wahine ana i mare mua ai, eia no oia ke ola mai nei, nolaila o kela mareia ana ou me Rolana Kinikila,, aole ia he mare oiaio, aka he mare hoomaewa wale no. Ua maopopo mua keia mea ia'u, pela au i ae aku ai, e lawelaweia na hana apau i pili i ka mare i hoolalaia ai mawaena o olua; a ina aole i maopopo mua ia'u keia mea, aole loa au e ae ana, e hookoia kela mare, aka ua hoomahuka kahiko ia oe e a'u." Ua piha loa o Mira me na haawina ilihia, i ka lohe ana mai 1 kela mau olelo a Monotana, me ka hiki ole-iaia ke pane ae, a aia no paha iloko ona na manao hopohopo no ka nalowale aku o ka mea ana i aloha ai mai iaia aku; i wahi nae e hoopau loa ia ai kona mau manao pohihihi apau, unuhi ae la o Monotana he poki kukaepele mailoko ae o kona pakeke, a koe ae la i kekahi kukaepele, ia wa i pane pu mai' ai. "Auhea oe e kuu Mira aloha, e nana mai .ma kuu helehelena, e hoopauia.no kou kuhihewa, aole au he mea okoa, aka owau no keia o Keoni Kalakona, aole ma ke kino uhane, ma ke kino elike me kou, he koko a he iwi." Nana pono i'o mai la o Mira maluna o ka helehelena o Monotana, haikea ae la kona mau papalina, alaila hina aku la oia iluna o ka papahele iloko o ke kulana maule. ~ MOKUNA XXVIII. Ke hoomaopopo mai la no oe e ka makamaka heluhelu, o na kamailio mawaena o Mira ame Monotana, iloko wale no ia o ke keena pouli, nolaila o ka leo wale no o Monotana ka Mira e lohe mai la, pela hoi ka hoea kino ana aku o kana aloha imua o kona alo. Ma kela manawa nae i koeia ae ai ke kukaepele, a ike maoli mai la oia i ka helehelena o kekahi kanaka no ana i ike mua ai, a i hoomaopopo ole ai nae, o ua aloha nei no ia ana, ua lawa ia no ka hookupouli ana i kona noonoo maikai. Lalau iho la o Monotana i ke kino o Mira e waiho ana iluna 0 ka papahele, a ka'ika'i ae la iluna, no ka hoihoi ana aku e hoomoe maluna o ke koki, alaila kii aku la oia e ho-a i na kukui, me ka hoi ana mai a noho iho la ma ka aoao o Mira. Ua ma'u no kela waiho maule ana o Mira, ua hoi hou mai la kona noonoo maikai, a i ke kaakaa ana ae o kona mau maka, a ike mai la i ke kulou iho o Monotana maluna ona, puana ae la oia i keia mau olelo: "Ae, ke ike nei au me kuu mau maka ponoi, o oe no keia o kuu Keoni, aka pehea la au i hoohewahewa ai ia oe, ma kela hoea ana ae ou, i ka manawa i hookoia ai ka mare mawaena o'u ame Rolana Kinikala?" "Hookahi kumu nui o kou hoohewahewa ana ia'u e kuu aloha, mamuli no ia o kou manaoio loa, ua make au." ■ "Aole o'u manao pela, no ka mea ina no ua pa-kaukaniia ae ko'u manaoio no kou make ana, aole nae ia he kumu no'u e hoohewahewa ai i kou helehelena i hele a kamaaina loa ia'u!" "Eia no ke kumu oiaio, o ka makemake maoli no ia o ke Akua, e hoopouliuli i kou noonoo, ahiki i ka wa pono, i holopono ai ka papahana i hoolala mua ia e Kona mana no ko kaua pono, a no ka poino hoi o ka poe i ku-e. aku i Kona mau makemake." Luliuli ae la ke poo o Mira, no kona pohihihi, i na mea a M>onotana i kamailio aku ai iaia. "Ea, aole he hiki ia'u ke manaoio aku i kau mau mea e hoakaka mai nei, o ko ke Akua mau lima kekahi iloko o na hana nana i hoohalawai hou ia kaua iloko o keia manawa i moeuhane mua ole ia." "Auhea oe e kuu Mira, ua nana anei oe iloko o kekahi kii kaha, i hunaia ai kekahi meahuna, me ka loaa ole ia oe o kela meahuna, ahiki i ka hoike okoa ia ana mai ia oe, e kekahi mea okoa aku? O ke kii pena wale no kau mea e ike aku ana me !kou mau maka i kinohi, aka i ka wa e kuhikuhiia mai ai ka meahuna ia oe, e ike maoli iho ana no oe, i kou pohihihi, no 1 ka hiki ole ana i ka ike ame kou noeau ke ike i ua meahuna | nei mamua aku. Ua like loa keia mea a'u e hoakaka aku nei imua ou, me a'u." Ala okoa ae la o Mira a noho iluna, me ke ku pono ana mai I imua o Monotana, a kau mai la hoi i kona mau lima, maluna I o na poohiwi, aia kona mau maka ma ka helehelena o ke kanaj ka ana i aloha ai me kona puuwai apau, aole kela hopohopo, j ame ke kanalua iloko ona, aka aia ka lamalama ma kona mau ' maka, e hoike ae ana i ka nui ame ka hohonu o kona aloha no Keoni Monotana. "O oe i'o no keia o Keoni Kalakona, aka aia nae he like ole nui maluna ou, mai kela manawa hope loa mai a'u i ike ai ia oe, a i keia manawa a'u e ike hou nei. Ua halawai maoli anei oe | me ka make, a iloko o kou kino make, i. lawe aku ai na eheu | o ka makani kikiao ikaika, a kiola aku ma kapa o ka muliwai? Iloko i'o anei oe o na lima mana o ke Akua. a Oia ka mea Nana

i hoihoi hou mai i kc ola iloko ou?" "Aole ke Akua i like pu me na kanaka ka hakihaki i na kanawai luli ole o ke Akua, nolaila e ike mai oe, aole au i make maluna o ka amana Hkanaka, o ke koe ana nae o ke ola iloko o'u, ke manaoio nei au, mamuli no ia o ko ke Akua makemake ponoi. O ke Akua wale no ka Mea i ike, aole au i pili i ka hewa pepehikanaka, me ia ike i loaa laia, a me kona manao paa e hoopaakele ae i ka mea hewa ole, i pahola mai ai kona mau lima aloha, a hoopakele ae la ia'u mai ka make mai, i lilo ai au i meapaahana no ka hooko ana aku i Kona inaina." Me kela mau hoakaka mai ia Keoni Monotana aku, kulou iho la ke poo o Mira ilalo, e hooia mai ana, no ka oiaio o kana mau olelo apau i lohe mai ai, a na ke Akua ponoi no i hoopakele ae i kana aloha, mai ka make mai. "O ke Akua ka Mea Nana i hoomakaukau i na meapaahana apau no ka hooko ana aku i kona mau manao inaina, maluna o ka poe hewa." "E hamau!" i-pane aku a! o Mira, me ka mau no o ke kau 0 kona mau lima maluna o na poohiwi o Monotana. "Aole he manao inaina iloko o ke Akua, no ka hoopa'i ana aku i ka poe hewa; na ka manao koho wale aku o ke kanaka i kuhihewa ai kakou, i ko ke Akua manao. E akahele e kuu aloha, i ke kamailio ana i na mea e pili ana no ke Akua, o kuhihewa auanei oe i Kona mau ano oiaio, elike me ia au i noonoo ai. Aole loa he manao inaina iloko o ke Akua, aka ua piha Oia me ke aloha, pela Oia i hoohalawai hou ai ia kaua ma keia ano kamahao loa." Aohe wahi mea a pane o Monotana no kela man OWO a Mlra, ke noho kukule loa la oia, a ia wa i pane hou mai ai o Mira 1 ka i ana mai: "Pehea ua hooko aku anei oe i kou mau manao inaina, maluna o ka poe i hana hewa aku ia oe?" "Ae, ua hana aku au pelal" "No ka hewa anei i hanaia e ku-e ana i ke Akua, a i ole no ka hewa paha i hanaia mai ia oe, i hooko aku ai oe i fcou mau manao inaina?" Noho hamau hou iho la o Monotana, aole he pane aku, a ia wa ! poha hou mai ai ka leo o Mira, i ka i ana mai: "Ke makemake nei au e lohe i kau pane no ka ninau a'u ! waiho aku la imua ou." "No ka hewa i hanaia mai ia'u, ke kumu o ko'u hooko ana aku i ko'u mau manao inaina." "Alaila ua hoohana aku anei oe i kou waiwai, no ka hoopilikia ana ia ha'i?" "Ae, ua hana aku au pela." "Maluna anei o ka poe i hana hewa mai ia oe, maluna o lakou i hookau aku ai oe \ na hoopilikia ana?" "Ae, maluna o lakou." "Ina o kena iho la ka mea oiaio loa au e kama,ilio mal ne!, alaila aole o ko ke Akua makemake kau i hooko aku ai, aka 0 kou makemake ponoi no. Ua hoohana aku oe i kela waiwal nui a ke Akua i haawi mai ai ia oe, i wahi e hookoia ai kou 1 mau manao inaina. O ke Akua, ka Mea Nana i hoopakel® | ae ia oe mai ka make mai, a i hoihoi hou mai hoi ia oe imua o'u, aole Ona paa i ka lau oliva mā kekahi lima, a o ka pahi ! oilua ma kekahi lima; no ka mea he aloha ke Akua." ; (Aole .i pau.)