Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 22, 29 May 1924 — HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA.

He wahine kulana hiehie keia; he niape kona ohv! kino mc ke kapukapu o kona kulana a he hauli kona ili, ke ano o ka poe o ka Hema, kahi ikaika loa o ka wela o ka la; he uliuli apiipii ka lauoho, he poniponi na onohimaka, a he maikai ka papa niho me ke aiai elike me ka niho elepani, a me he mea la, he wahine opio ui oia i kona manawa he iwakalua makahiki, no ka mea i nei manawa aoo o kona kino, ma kahi o ke kanalima makahiki, he oia mau no ka mohaha o kona mau papalina me ka ooi a hoihoi o na maka. "He mea kamahao loa keia a'u e ike nei," wahi ana o ke kamailio ana ae ia Eeverete Mepelasona, ke keiki, mahope o ka pau na o na hana hoike o ia la. "O ia hoi keia like kupanaha loa ana o kou helehelena me ko kela kanaka opio. Ina aole au i ike iki i ka ohana Mepelasona i na la apau o ko'u ola ana, a o ko kakou ohana ka hope loa o. ia ohana, e hoaoia iho ana au e manaoio aku ua pili loa keia kanaka opio ia kakou." "O, hc noonoo hupo wale no kena ou!" wahi o ka pane a ke keiki, me ka ike pu mai la o ka makuahine i ka pii o ka ula ma ko Everete mau papalina." Mai noonoo iki oe no hookahi minuke he koko kekahi o kakou e holo la iloko o na aakoko o kela kanaka opio! He lehulehu loa ka poe helehelena like ma keia ao aohe nae he pili o ia poe ma ke koko." "Ea, e Everete, i ka'u nana aku he kanaka opio maikai maoli oia, he ui kona helehelena, he kulana kona o ke kanaka makua, a he kanaka akamai oia ke nana aku ma kana kamailio ana, a he akahai pu no hoi e nele ole ai no ka hukiia aku o ka noonoo o kekahi poe a lilo aku iaia, a no ia mau ano maikai kiekie loa ona no ke aha auanei e nele ai la ko'u mahalo aku iaia?" "Ke apono aku nei au !a mau hoakaka au nona, aka nae, no ia niau ano maikai ona a pau au i hoakaka mai la ua lilo wale no i mau mea ano ole, no ka mea, ua like oia me kekahi kui oioi loa e hou mai ana i ka io, a he mea akeakea no hoi mamua o ko'u alahele mai ka manawa mai no ona i komo mai ai i keia kula, no ia kumu ua piha loa au i ke konakona nona ahiki i keia la." "Pela? O, aole kena he uhane maikai iki, i loaa ia oe e Ēverete," wahi a ka makuahine o ka papa ana aku. "Owai oia, owai kona makuakane? O Geofere D. Hunatere paha kona inoa, ea, elike me ia maloko o ka papa kuhikuhi hana. O hea kona mokuaina, a heaha ka lahui o kona ohana?" "Aohe mea i ike iaia ame kona mau makua, eia ke waiho nei kekahi moolelo pohihihi loa e pili ana i kona hanau ana. Ua lohe mai au, i kuu manawa i Nu loka, i loaa ka oia i ka ohana Hunatere e hele auwana ana maluna o ke alanui o ke kulanakauhale he mau makahiki lehulehu i kaahope aku nei, me ka hiki pono ole iaia ke kamailio ae, a mai ia manawa mai kona malamaia ana e kela ohana. "Ua lilo kela keiki i mea punahele i ka ohana Hunaterc. a ua laweia aku oia i kekahi halema'i a malaila oia i okiia ai; o ke kumu o ka pouli ana ka o kona noonoo ua naha kekahi iwipoo a ua hooke i kona 1010, a i ka laweia ana ae, ua hoi hou mai la kona noonoo maikai a like me mamua aku o kona poino ana, eia nae, ia hemo ana ae ka o ka iwi ua like oia me kekahi bebe hanau hou ka nawaliwali loa o kona noonoo oiai nae, he umi ka ona makahiki ia manawa." "O, kupanaha maoli io hoi ha ka moolelo o kela keikil" i hooho ae ai o Mrs. Mepelasna me kona menemene pu ia manawa." A pehea, mahope o ka hoi ana mai o kona noonoo maikai me ia aole anei he mea hiki iki iaia ke hoomanao ae no kekahi mea e pili ana i kona mau makua, a i ole hoi ia i kumu hoi o kona poino ana?" "Aohe mea hiki iaia ke hoike ae, koe wale no o ka mea hik! wale no ka iaia ke hoomanao ae he wahine nona ka inoa o Magare ame Keaka, a o kona inoa o Geofere Dale a heaha aku la ka inoa hope." "Dale! Dale!" wahi a ka makuahine me k apalua o leana hoopuka ana ae, me kona hikilele pu ana ae. "He ohana kekahi ma kela inoa i noho mamua ma kahi kokoke i ka Hokele Vue du 4'Eau mamua aku o kuu mare ana; he wahine kanemake kekahi me kana kaikamahine nona ka inoa o Annie; he mau mea ilihune loa laua; maloko o kekahi o na hale e kokoke aku ana i ka halewili kahiko ko laua wahi i noho ai, a mahope o ka make ana aku o ka makuahine, ua nalowale honua iho la ke kaikamahine, mai ia manawa mai aole i lohe hou ia kekahi mea nona." "E mama, heaha keia moolelo au e kamailio mai nei ia'u?" i nui ae ai ka leo o ke keiki, me ka lele e ae la o kona mau maka," Ua hele anei a nalowale loa kela kaikamahine a aole oia hoi hou mai?" "Ae, aole oia i hoi hou mai." "Ihea kana wahi o ka hele ana aku? Malia paha he wahi no kana i kaunui aku ai, a ilaila oia i hele aku ai a noho?" "Malia paha pela, aka nae, ua lohe mahui iki ia kona olelo ana ae e hele ana oia i Rikemona no ka noho hana ana aku malalo o kekahi ohana ma ke ano he wahine malama hale, oia ka'u mea hope loa i lohe mai ai nona, a o ke oki no ia," wahi a ka makuahine. Hulili ae la na maka o Mepelasona. "Aha!" wahi ana i noonoo iho ai; "owai ka i ike mai, ua loaa anei ia'u i nei manawa hope ka moali ike powehiwehi e hookolo aku ai a loaa ka moolelo e pili ana i ka hanau ana o kela keiki?" "Dale! Dale!" oia pu iho la kekahi i palua ka noonoo ana; "aole anei kela o ka inoa o ke kanaka kuaaina i kaulana i ke pi a e ili aku ai ka waiwai apau o Anakala labeza, ina o oe ame kuu makuakane aole e hooko aku ana i na manao apau i aelikeia maloko o ka palapala hooilina?" "Ae, oia o Robaka Dale. He hoahanau oia no Anakala labeza, a he enii loa iho hoi kona opiopio mamua ona, a ma ko'u manao mai apau loa iaia ke dala, ina aole ko makuakane ame au i ku-e. "O kela ka palapala hooilina ano e loa o ka hanaia ana i kuu manao a'u hoi i lohe ai," i namunamu iho ai o Everete. "Oia io no hoi." "Heaha la ka mea nana i hookokono ae iaia e hana pela?' "O ko makuakane ke keikikane hookahi wale no a kona hoahanau a o ka hope loa no hoi o ka ohana Mepelasona. He kaikuahine hanauna punahele au iaia ke kaika*nahine hookahi wale no a kona kaikuahine, a ma ko'u manao iho aole paha ona makemake i ka waiwai i huliia ai no na makahiki lehulehu a ku ke ahua, e maheleia, o kana i makemake ai o ia ka hoopomaikai aku i kona mau pilikoka, no ia kumu i lawe, ai oia i keia

?.no no ka hooko ana aku ia manao." He wahi uhu ka mea i loheia mahope iho o ka pau ana o ka Mrs. Mcpelasona kamailio ana. i'a īke mai la ke keiki i ka manao o ia uhu, a huli koke mai ja oia e nana i na maka o ka makuahine a i mai la: *'E mama." wahi ana me he mea la ulu koke ae kekahi manao kahaha iloko ona. "Aole i ala mai iloko o ko'u noonoo ia mea mamua, aka, pehea ua lilo anei na manao i kakauia maloko o kela palapala hooilina i mea hoehaeha i kou noonoo?" N'o keia ninau a ka makuahine i haupu oleia mamua pii ae !a ka ula ma kona mau papalina a pane aku la: "Ke hehi aku Ia oe maluna o ka lepo nonolu, e Everele; aole keia o kahi ame ka manawa e kamailio ai nialuna o keia kumuhana, aka nae, oiai hoi ua ui mai la oe i kena ninau, e hoike aku ana au i ka mea oiaio e pili ana no ia mea i nei manawa," wahi a ka makuahine o ka pane ana aku. "Aohe waiwai o kou hoike ana mai ia mea ia'u ina e lilo ana ia kumuhana i mea hoehaeha aku i kou noonoo." "Aole e lilo ana ia i mea hoehaeha mai i kuu noonoo no ka wea. o ka ehaeha e loaa ana ia'u he mea ia i hoopoinaia no ka wa i hala. ina he mea kekahi e pili ana me kuu mare ana i ko makuakane. I ka manawa i hoikeia mai ai ia maua na ano a pau o ka palapala hooilina i hanaia ai, aole hookahi o maua i makemake aku kekahi i kekahi, no keia kumu wale no aole i hemolele ko maua aloha kekahi i kekahi, aohe o maua aloha oiaio. no ia umu ua hoomamao mau maua mai ka hoohui ana aku kekahi me kekahi ma ke ano he kane a he wahine. "He kanaka ui a he keonimana oiaio o William Mepelasona. a ua aloha aku no hoi au iaia aole ma ke ano he ipo aka, ma ke ano he kaikunane hanauna oia no'u a he kaikuahine hanauna hoi au nona, ma ia ano wale no. O kona mau manao ua like ioa me ko'u, nolaila e ike mai oe he hana maalahi oie ka hooko ana aku i ka makemake o Anakala labeza. "O ka waiwai, malia ua ike no paha oe, ua mahele like ia mawaena iho o maua, a o na loaa a pau mailoko mai o na wai>vai apau ua aeia maua e hoolilo elike me ko maua makemake, ahiki i ka piha ana ia'u o na makahiki he iwakalua-kumamali-ma. ina nei nae aole e mare mua ana kekahi o maua i ke kane a i ka wahine hoi mamua ae o ia manawa ; mamuli o ia kauoha paa o ka mea o maua e hooko ole ana ia kauoha ma ka palapala kauoha. e nele ana ka mea i hahaki ia kauoha, a e HTo pau loa ana ka waiwai i ka mea o mau e hooko ana, ia manawa ua kaawale kekahi mai kela kauoha ae, a ua hiki iaia ke mare aku elike me kona makemake. me ka pau loa o ka waiwai iaia. Ina hoi no ko maua noho mare ole nei mahope aku o ka piha ana o na makahiki he iwakalua-kumamalima ia'u, alaila e holo pau loa aku ana k awaiwai ia Robaka Dale, peia iho la ke ano o ka palapala kauoha o ka hanaia ana." «;He keu aku no ka kela a ka palapala kauoha kupanaha o ka hanaia ana." wahi a Everete Mepelasona o ka hooho ana ae me ke kahaha loa, me ka piha pu i ka inaina. "Ae no hoi; aka nae, o ia iho la ka mea i hanaia. e hiki ole ke hoolilo a ua lilo no hoi i mea hoehaeha loa mai i ko'u noonoo i kinohi. Xo'u iho he kaikamahine piena koke au, no ia ano ua hoole loa aku au i ka manao o kekaHi mea e hoomoemai ana ia'u i ke kane, aia no na'u ka'u kane e koho," i na.ne aku ai o Mrs. Mepelasona. me ka ula e naholo ana ma helehelena. elike me ka uli o ka hee i ka manawa e ma-l-,ota ae ai. iaia i hoomanao ae ai i kona ano huhu o ka wa ka\<jle ia oe wale no ia haawina, i na mea no ia apau. Ma-j ah<-> ae o keia he nui a lawa loa ka Robaka Dale dala nona i'onoi iho. aole anei?" ' Ar. he kanaka waiwai oia. He kanaka ku hookahi nona ■ho aole i mare wahine. a he kanaka pi a maua pu me ka makemake ole e noho pu aku kekahi ohana me ia." "A pehea, ina i make mua oia mamua o ka piha ana o kou rpau makahiki i ka iwakalua-kumamalima?" •'O ka pau ana no hoi ia o ko maua mau pilikia apau—o na i «'iala apau ana e pau loa mai ana i ka lilo ia maua me na hooole ia mai," wahi a ka makuahine. "lleaha ka mea nana i hoololi i kou manao mahope mai?" *-»hi a ka Everete ninau, me ka nana pono ana aku i na maka 0 la makuahine. Anhe pane mai o ka makuahine a hala kekahi nianawa, a i ka nana mai a ke keiki me he mea la e hakoko ana na manao paio līke ole iloko ona, o kona pane mai paha i haina no ka ninau a ke keiki ame ka ole. L'a maopopo ole i ke keiki ia manawa e loaa mai ana paha 5 pane no kana ninau a aole paha, eia nae, a hala kekahi manawa iaia o ka nana pono ana aku, i mai la ka makuahine: "E hoike aku ana au i na mea oiaio apau imua ou i nei manawa me ka huna ole iho; o ke kumu mai no ka makemake 1 ke dala," me ka kani pu ana iho nae o kana uhu ia manawa, a he helehelena minoaka hoi ma kona mau lehelehe. "Va ikemaka au i na alina a ka hune i ko'u manawa he kaikamahine. a ua hoowahawaha loa au ia ano o ke ola ana. Iloko o ko'u mau la opio ua hakoko au me ka ikaika no kekahi mau makahiki i mea e loaa mai ai na mea e pono ai ke ola ana, no ka mea. elike me ia au e ike iho ai, he ma'i ko'u makuakane a he ilihune pu no hoi. "Mahope iho o ka loaa ana mai o ko'u mahele o ka waiwai o Anakala labeza, ua hoohauoli iho au ia'u me na mea nani apau e hiki ana i ke dala ke hoolako mai, a ua hiki pu no hoi ke hoolako i na mea apau iloko o ka ohana me na mea apau e pono ai ke ola ana. o ia hoi, na meaai. na lako aahu a pela aku. he mau mea i loaa ole ia lakou a i ike ole hoi ko lakou mau maka mamua aku. Manao anei oe he hana maalahi ka hoī hope hou ana aku i na pilikia o na la opio?" "Nfa ko'u manao aole he hana maalahi ka hoi hou ana aku." "O ke kulana o ko makuakane ia manawa he wahi ano aneane like no me ko'u. Ua kaukai mau aku oia i kona pono o ke oia ana. i ka hapanui o ka manawa. maluna o ka waiwai o Anakala labeza. mai ka manawa mai no o ka make ana aku o kona mau makua, a oiai ua Uke no kona inaina me ko'u, i kinohi, maluna o ka palapala kauoha i hanaia ai, a ua hoohiki paa oia e haawipio iaia iho malalo o na manao apau o ka palapala kauoha i hanaia ai, eia nae, mahope o ka hala ana o kekahi mau makahiki o ka noho ulakolako ana, ia manawa i hoomaopopo iho ai hoi oia i ka nui o ka pilikia ina e hooneleia ana ia noho lako ana, nolaila ua hele mai la oia imua o'u a -i mai la, e heopau loa au i ka'u olelo hooholo paakiki mua i hana ai, a e ae aku au e lilo i wahine nana." "A. pehea e mama, aohe no ka he kanaka okoa aku iloko 0 keia ao au e mare aku ai, mamua hoi o kou mare ana aku 1 kou kaikunane? aohe no ka he kanaka okoa aku au i hui ai a aloha aku? Aole anei he manawa iki i launa aku ai oe ma ke ano hooipoipo me kekahi kanaka iloko o kou mau la o ke ola ana mamua aku o kou ae ana e mare me kou kaikunane?" wahi a ka Evcrete ninau hoopaoeoe. "Aole; aole loa he kanaka hookahi a'u i launa ai a i haawi aku ai ko'u noonoo ma kekahi ano nona, aole loa, aole loa hookahi a J u i makemake a i koho aku ai i kokoolua kupono no keia ola ana.' "Ea, i ka nana aku he kupanaha maolil Ehia ou makahiki

la ia manawa?" "He iwakalua-kumamaha, o ka makahiki lokomaikai hope ia no'u," wahi a ka pane a ka makuahine, me ka akaaka ana iho. "Aole anei oe i halawai iki me kekahi kanaka mai ia manawa mai he kanaka hoi i mihi iho ai oe mahope no kou ae ole ana aku e mare me ia?" "Aole hookahi, e Everete; ina no i halawai au me kekahi kanaka aole no au e haawipio wale aku ana ia'u. no ka mea. ua oi aku ko'u makemake e malama i ko'u kulana anie ko'u inoa maikai mamua o ka ae wale ana aku no i ka mea i kulike ole kona manao me ko'u; o kekahi kumu, aia mau iloko o'u ka hoomanao no ka pono ame ka pomaikai o ko makuakane a no ko'u pono pu, ma ka palapala hooilina. O kekahi kumu koikoi loa, aia nialuna o ko makuakane ko'u hilinai nui, o ko maua mau ola, elike me ia au i ike ai. he ola me ka maluhia me ka loaa ole o kekahi inoa ino, a mai ka manawa o ko'u hui ana me ko makuakane ahiki mai i keia la aohe manawa hookahi i loaa ai he mokuahana, he noho hauoli a maluhia mau ko maua noho ana." "A no kuu makuakane pehea oia?" "Ua hoike mai oia ia'u me ka hunahuna ole iho i kekahi mea ma ka manawa ana i noi mai ai ia'u, e mare aku iaia, aohe wahine e aku ana i hui a i makemake ai; ma ka mea oiaio a'u e hoike aku nei ia oe, ua hui a hoike like maua i ko maua mau manao makemake kekahi no kekahi, oiai nae, aohe a maua manawa mamua aku i hookaunu a i ole hooipoipo ai, elike me ke ano hana a ka poe hooipoipo, aole no hoi hookahi a maua mau mea i hui a i makemake aku ai no ka mare, ua aloha a ua makemake pakahi maua ia maua iho. a ua manaoio maua o ka hoohui ana ia maua ma ka mare, malalo iho o keia mau ano. ka oi aku o ka maikai no maua a elua." "O. maikai maoli; o ko olua mare ana kekahi mare kamahao loa' a'u i lohe iho la. a ke manao nei au he mea oi aku ia o ka pilikia e hana aku ai." "Pilikia? Heaha ke kumu?" "No keia hoi la; malia paha e halawal aku ana oe me kekahi kanaka kaawale pilikana ole ia oe mahope mai au e ike iho ai i ko aloha. a i kou makemake ana aku iaia, a oiai ua mare mua ia oe. e ulu mai ana he mau mokuahana ana elike me ia i ikeia i kekahi mau paamare leuhlehu." "O. he mea maopopo ole aku ia, a no ka mea e noho like matt ana maua me ke kaa wale nui ole, a ua heJe makaikai mau ia no hoi e maua na aupuni mamao. O kekahi kumu ua lawa loa ko maua aloha ame ko maua mau makemake no maua iho e loaa ole ai kekahi rumi iloko o maua e komo mai ai o ke aloha o ka mea okoa. (Aole i pau.)