Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 28, 10 July 1924 — HE MOOLELO No Ke Kaikamahine O Ka Pouli A i Ole Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na Alahele o ka Poe Ino. [ARTICLE]

HE MOOLELO No Ke Kaikamahine O Ka Pouli A i Ole Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na Alahele o ka Poe Ino.

MOKUNA I. Ma ke ano liula o ke ahiahi iloko o kekahi la o ka mahina 0 Feberuari, oiai ka pouli e nee mai ana no ka uhi ana iho i na koloka eleele o ka po maluna o ka aina, aia hoi ka hauhehee ke oiliili mai Ia kona keokeo iloko o ka pouli he wa ia no kekahi kanaka kino pilalahi, e noho hoola'i ana maloko o ke keena hoopumehana o kona home nani, i hoolakoia me na mea apau a ka naau e hoohihi ai. Mai ka malamalama mai o kekahi kapuahi hoopumehana, i ahuwale ae ai ka pani'o o kekahi papahele hinuhinu, na ili holoholona ahiu, i haliiia maloko o ua rumi nei, pela hoi na moena veleveka; na paku pale puka aniani silika aeae ame na lako hoonani e ae he nui, a aia hoi maluna o kekahi noho paipai, e noho ana kela kanaka, me na maka kaumaha, e haka pono ana kana nana ana i ke kapuah; hoopumehana. No ka hora hookahi paha ka loihi o ka noho ana o ua kanaka nei maloko o kela keena, ma kona mau ano apau ke nana aku, na nohoalii iho ke kaumaha, ame ka manao ehaeha maluna ona, e hookahahaia mai ai ko kaua manao e kuu makamaka heluhelu, no ka loaa ana o kekahi haawina o keia ano, maluna o kekahi tanaka elike me Kenerala Keoki Rudena, he aliikoa kahiko i pau, he hoa no ka ahaolelo a he onamiliona. Ma kela mau lako hoonani he nui, i hoolakoia ai oloko o ka rmni, ua hiki loa ia kaua ke ike aku me ka hoohewahewa ole, 1 ke kulana ulakolako a waiwai o Kenerala Keoki Rudena, a 0 na. moi kona mau hoa e kohu ai ma ka hoohalike ana ae. He kanaka waiwai i'o keia, ua nui na lio iaia, na aina, na daU maloko o na banako, he nui na kauwa lawelawe e noho hana ana malalo ona, aka hookahi nae ana waiwai makamae oi loa 'aku, o ia no kekahi kaikamahine opio huapala, ka mea nana 1 hoolilo i kona home, i hale i piha me ka pumehana, ka olioli une ke aloha. Me kela mau mea nae apau i loaa ia Kenerala Keoki Rudena, a kaua e olelo ae ai, aohe he mau ao omamalu, nana i alai ae i ka hauoli piha o kona ola ana, a i ka maha hoi o kona uhane, eia nae, ke halii mau la no kela ano kaumaha a haka-nu 0 kona helehelena, ana e noonoo la, oia kekahi o na kanaka ehaeha loa ma ka honua nei. Mailoko mai nae o kela noho haka-nu ana, i puana ae ai o Kenerala Keoki Rudena i keia mau olelo: "O e kuu Akua! Pehea la au e hana aku ai? Pehea la e hiki ai ia'u ke hoike aku ia Kaloke, i ka moolelo o na mea o ka wi i hala? E kuu Akua, e kokua mai Oe ia'u, e haawi mai 1 ka ikaika i kuu uhane, no ka hooko ana aku i ka hana nui nana i hoopilikia i kuu noonoo, no keia mau makahiki loihi. "O ka piha ana keia o na makahiki he iwakalua o ko'u hunakele loa ana i keia meahuna, aole i hua'i ae mai kuu waha Pehea la e wehe hou ae anei au i kela puka kahiko ma kuu puuwai, a hoike aku i ka meahuna ia Kaloke? Eia au k« ku nei mawaena o na pali elua, a ma ko'u ano he makuakane no ke kaikamahine a'u i aloha ai me kuu uhane apau, he elua wale no alahele e waiho mai nei imua o'u. "O ke alahele mua, o ia no ka hoike ana aku iaia, i ka meahuna o ko'u ola ana, aka i hana ole au pela, ua ahona ko'u la-«vc maoli ana ae i kuu ola iho me kuu mau lima ponoi, mamua o ka nana ana aku i kona mau maka. O keia alahele hope, ke alahele maalahi loa, aka nae, e loaa ana anei ia'u ke koa e hooko aku ia mea? "Ke kau mai nei ka weliweli imua o kuu alo, no na ahewa e hookauia mai ana maluna o'u, no ka hopena o kuu kaikamahine, ke haalele iho au iaia ma keia honua iloko o kona noho naaupo n© na mea pili ia'u. I wahi nae e kau ole mai ai ka inaina p ke Akua, maluna o'u, ke ku aku imua o ka aha hookolokolo, ke kalokalo ae nei au ma ka inoa o na lani, e aloha mai ia'u, a e kuhikuhi mai i ka mea pono a'u e hana* aku ai!" » j Ua oki-puia ae na mea a Keoki Rudena i makemake ai e kamailio. mamuli o ka lohe ana aku i ke pahupahu kapuai wawae ma ke alapii e njoe ana mai ka hale mai maluna a i ka h»le malalo, a iloko o ka manawa pokole, poha mai la he leo mawaho o ka puka, i ka pane ana mai: j "E hiki ana anei ia'u e papa ke komo aku iloko. Ua makenake au e lohe mua i kou manao no ko'u ano me kei alole I bōVL n | Hikilele ae la o Keneala Rudena, pahola ae Ia hoi ka minoaka ma kona mau papalina, alaila pane mai -la me ka leo oluolu i ka i ana mai i "O oe mai la ka ia e Kuini," wahi ana me ke kahea ana mai i ka in oa punahele o kana kaikamahine. "Heaha auanei, ina ua makemake oe e ike ia'u, e komo mai iloko nei!" Elike me ke ano o na kaikamahine i punahele i ko lakou tnau makuakane, a i lilo hoi i mea nui ia lakou, pela no keia kaikamahine opio, 1 liolo aku ai, a puliki ma ka a-i o Kenerala Rudena. *'Ea e papa, he keu aku maoli o ka pouliuli oloko nei o keia rumi, aole i leupono kou noho me keia ano pouliuli, na ka poe paha hoi ia he mau ipo ka lakou, kupono ka noho ana ma keia wahi, e noke ai i ka noonoo, a i ka hoonana i ko lakou mau manao. E kahea aē au i kekahi o na kauwa, e lawe mai 1 ipukukui i ike pono oe i kau mau mea e nana aku ai maloko nc *' "Ina aole ou makemake i ka ipukukui, alaila e ae mai oe e laweia mai ka ipukukui, i hiki pono ai ia oe ke ike mai i ko'u kulana me keia lole a'u i komo mai nei, no ka aha hulahula o keia po." Hopu mai la o Kenerala Rudena i kana kaikamahine a hoopili aku la ma kona umauma, me ka honi ana mai ma ka lae, alaila i aku la: "Aole mea nana e hoole, kou wahine u'i, me kena lole hou; no ka ipukukui ea, mai katloha aku oe e laweia mai, ua kupono iho la no keia i ko'u manao, aole e eha na maka ke nana aku." "Pehea auauei e hiki ai ia oe e papa ke ike pono mai i ka maikai o ko'u lole ame%a hiehie o ko'u kulana. iloko o keia uuku o ka malamalama?" "Aole a'u kauka'i ana aku, a me ka malamalama o ka ipukukui e ike aku ai au i kou kulana hiehie, aole loa, ua kamaaina au i kou mau ano, o oe kekahi o na kaikamahine huapala, e loli ole ae ai kou mau ano; a o ia ka'u e nonoi aku la ia oe, e lawe aku oe i ka'u mau hooiaio ana, me ke kauka'i ole aku aia wale no a me ka malamalama o ke kukui e maopopo ai ia'u," "Ke mahalo aku nei au no kena mau olelo au e papa, eia m kaokoa loa ko'u manao mai kou mai, no ko'u huapala,

Hookahi kumu o kou ike ana mai ia'u i ke kaikamahine u'i a huapala, no ka nui no ia o na mea nani maluna o ko'u kino, ] elike me kou kulana waiwai, aka ina e komo ana au i na lole 0 na kaikamahine lawelawe oloko o kou home nei, a kailiia aku hoi na waiwai ame na mea makamae mai ia'u aku, e lohe auanei oe ma na lehelehe o kela ame keia mea e kamailio mai ana, aole au he kaikamahine u'i. O ka nui o kou mau waiwai, o ka hiki ana ia oe ke hoolako mai ia'u, ma na mea apau a kau kaikanahine i makemake ai, o ke kumu nui wale no ia, i Hlo ai aū, i kaikamahine ano nui loa iloko o ko lakou noonoo. lie keu aku maoli no a ka mea maikai, ke nui ke dala e Joaa ia kakou, pela wale no « ikeia ai ka nani." Halii ae la kela nanaina haka-nu maluna o ka helehefena o Kenerala Rudena, i ka lohe ana aku i na hoakaka a kana kaikamahine, aka nae pane mai la oia i ka i ana mai: "Alaila ua haaheo anei oe e Kaloke no kou lilo ana i hooiHna no'u, a no ka Waiwai Rudena?" "Ua oi aku ko'u hauoli, e lilo i hooilina no keia waiwai ,mamua o ko'u lilo ana he kaikamahine na kekahi moi. I hoike aku no au i ka mea oiaio ia oe e papa ea, he keu aku ko'u aloha me ka makee i na wahi o keia home a'u i holoholo ai mai ko'u mau la kamalii mai ahiki i ka wahine kanaka makua ana. Ke manao nei au, ina e kailiia aku ana keia mau pono apau mai ia'u aku, ua lawa ia no ka pepehi ana mai ia'u a make. 0 keia home, ame na mea apau e hoopuni mai ana iaia, o ka'u wahi aloha hookahi wale no ia ma ka honua nei; aka 1 e papa, he mea makehewa wale no ko kaua kamailio ana no j keia mea. "No na hanauna lehulehu ae nei i hala, ua holo pololei mai keia waiwai i ka ohana Rudena. He hana hiki loa i ka mea e paa ana i keia mau waiwai ke mahelehele aku elike me kana 1 ike ai he pono, aka nae, e ili wale ak,u no keia home nani maluna o ke keiki hiapo, a oiai owau wale no kau keiki hookahi, nolaila ua holo mai keia mau pono apau maluna o'u, me ka mahele ole aku i kekahi mea oloko o kou ohana e papa," Huli ino ae la o Kenerala Rudena, me ka*ohi'uhi'u ana aku i ke ahi o ke kapuahi hoopumehana, i ole ai e ike mai kana kaikamahine, i kona helehelena kunahihi, alaila namunamu wale ae la no i keia mau olelo: "O e kuu Akua, e kokua mai Oe ia'u! Pehea la e hiki ai ia'u ke hooko aku i ka hana nui a kuu puuwai e hiipoi mau nei i ke ao ame ka po, no na makahiki loihi i kaahope aku nei? O, aole, ua lilo o Kuini i malamalama no kuu ola ana, a i olino hoi no kuu ola nei, aole e hiki ia'u ke hua'i ae i ka meahuna pohihihi a'u i hunakele ai mai kuu keiki mai." Ke pa mai la ka makani mawaho me ka ikaika, o ka hu o ka makani, ame ka nakeke o na lau laau, ka Kaloka e lohe la, nolaila hele aku la ua kaikamahine nei no kahi o ka puka aniani, a kiei aku la iwaho o ka pouli, alaila huli mai la i kona makuakane me ke kamailio ana mai: "He keu' aku keia a ka po nui o ka ino ame ka makani e papa, aka e alo aku ana no nae au iloko o ka ino; oi loa aku la paha ka ikaika o ka makani ma ka moana. Pehea la kou manao e papa, ua haalele mua aku anei o Pilipo Kuaina ma kana huakai aumona?" Huli papu mai la o Kenerala Rudena imua o kana kaikamahine, a pane mai la: "Ke manao nei au, aole oia i haalele aku i ka aina iloko o keia mau la; eia nae aole kaua i ike, malia paha ua holo e mai nei oia, o ka'u wale no e manaolana ae nei, e houlolohiia kana huakai a hala kekalii mau la hou aku." "O ko kaua manaolana hookahi no ia. He ino wale'no ka hoi ko keia mau la elima, nolaila e hoomanao iho oe e papa, aole e nele ke komohia o na manao hopohopo iloko o'u 110 ka palekana o Pilipo, ka mea i manaoia, o ka'u kane aku ia e mare ai." "E hamau e Kuini, mai hoala mai oe i kekahi manao maluna o kena kumuhana laahia. O na lani wale no ka i ike i na mea maikai apau, o ka'u nae e kalokalo ae nei, o ia no ke auhee loa aku o na mea hoopilikia a hoehaeha noonoo mal ia Pilipo aku. "Malia paha aia no oia ma Ladana kahi i noho ai, a i ole ua kau mai nei paha oia maluna o kekahi mokuahi, i wahi nāe e hookaumaha ole ia ai ko kaua noonoo, e pono kaua e hookaawale loa aku i ka hoala ana mai i na mea e pili .ana no Pilipo. O kana svale" no o ke kakau hope ana mai ia'u, aia oia a hoea mai i Nu loka, alaila hoouna mai i ka lohe, no kona manawa e hiki mai ai. 1 Kii aku la o Kaloke i kekahi noho, a huki mai la imua o kona makuakane: "E papa, aole au e hele koke ana no ka Hulahula a. hala ka hapalua hora, nolaila makemake mai la hoi au, e hoohala i kekahi manawa pokole ma ke kamailio pu ana me oe no kekahi mau minuke. "Aole oe i kamailio nui ma'i e pili ana no Pilipo Kuaina e papa. Pehea la he kanaka u'i anei oia, a i ole he kanaka pupuka paha? He poupou anei, a i ole he loihi anei?" "Alia e noonoo iki ae au, no ka'u mea i hoomaopopo ai nona. Ma ko'u manawa hope loa o ka ike ana iaia, he keu a ke ino, ka pupuka, a he ukulii, he hookahi no kapuai me ka hapa kona loa, ma kahi o ka umi paona ke kaumaha, a he eono wale no pule kona kahiko." I "Aole au i makemake e papa e kamailio mai oe no ko Pilioo Kuaina wa bebe, aka no kona manawa i kanaka makua ai/' "Auhea oe e kuu kaikamahine, ua like no ko'u pouliuli e pili ana nona i kona wa i kanaka makua ai, elike me kou. Aole loa au i ike hou iaia mahope mai o kela manawa a'u i hoakaka mua ae nei, he ewalu makahiki kela, mamua o kou ike ana i ke ao malamalama. "He iwakalua-kuinamaha makahiki o Pilipo Kuaina i keia wa, a ina. ua kulike kona mau ano me kona makuakane, alaila aole he wahine haaheo e ae elike me oe e Kuini, no kou laki i kau kane kanaka u'i. "Iloko o ko'u mau la kainalii, owau kekahi o na keiki ino, o ia no oe o ka lau laau, e hooluliluliia ana e ka makani, 'a ua hoowahawaha maoli ia no e na mea apau, aka aole nae i pau- : pauaho ko'u makuakane ia'u. I ko'u nui kupono ana, ua holo āku la au maluna o na moku elike me ke ano o na keiki auwana, e kaahele ana mai kekahi aina a i kekahi, ma ke ano luina, e ike ana i na kanaka o na lahui like ole, me ka nui pu • o hoaloha i loaa ia'u. , "No na makahiki elua ko'u hele auwana ana e Kuini, a iloko o kela manawa, i ala ae ai kekahi kaua iloko o ko'u aina ; hanau, hooholo iho la ko'u manao, he mea pono e huli hoi mai » au no ka aina nei, a komo aku iloko o ka oihana koa, no ka hele ana i ke kaua; he oiaio, ua ku aku au me na pualikoa o . ko'u aupuni, mai kinohi mai o ka hooukaia ana o kela kaua i ahiki i ka pau ana. "Ma kela hoouka kaua a'u i komo aku ai, i hapaiia ae ai au mai ke kulana haahaa ae ahiki i ko'u lilo ana i aliikoa kiekie he kēnerala, ua lilo keia kulana kiekie, i kumu e mahalo mai ai ko'u makuakane ia'u, a mamua o kona make ana, kauohaia mai la au e hoi aku imua o kona alo, a mā'ka'e o kona moe make, i haawi mai ai oia i kana mau hoopomaikai ana maluna i o'u, me ka hoolilo pu ana i hooilina no kona mau waiwai apau, ame keia home nei. "Ua hooili mai oia i kana mau dala apau, kona mau waiwai , maluna o'u, a paa ana ko maua mau 'linia, keja hoailona.

0 ke aloha oiaio mawaena o ka makua ame ke keiki, pili iho la kona mau maka. "Iloko o kela mau la o ko'u hele auwana ana, he hoalf>ha pilipaa loa ko'u, o Robaka x Kuaina kona inoa, aole au i ike hou iaia, mai kela manawa mai a'u i huli hoi mai ai no kuu aina hanau. Mamua nae o kuu haalele ana aku i ua hoaloha nei o'u, lawe aku la oia ia'u e hoikeike imua o kana keiki, a oiai e ku ana ma ka aoao o ka moe o kana bebe, i hana ai maua 1 kekahi hoohiki paa, ina e loaa ana ia'u he kaikamahine, alaila e hooiia aku kela kulana hoaloha o maua, ma ka hoohuiia ana 0 na keiki a maua iloko o ka berita o ka mare i ko laua wa e kanaka makua ai. "Aole au i ike hou iaia e Kuini. I ka pau ana o ke kaua huli hoi pololei mai la au no ka home nei, a holo aku la no hoi o Robaka Kuaina no kela aoao o ka Moana Akelanika, no ka huli ana i ke ola no kana wahine, mamuli o na kauoha n ke kauka. Ua make ka wahine a kuu hoaloha imua o ke alo o kona mau ohana, aole nae i hoike koke ia mai ka lohe ia'u, a mahope. mai o ko'u mare ana i ka'u wahine elua, kou makuahine e Kuini. "Ma kela noho mare ana me kou. makuahine, ua hanau mai la oe, a no na makahiki ekolu, o kou pulamaia ana e kou makuahine, haalele iho la oia i keia ola ana, me ke kaa o na ko'iko'i apau o ka malama ana aku ia oe maluna o'u, kou makuakane nei"Ma kela manawa o kou hanauia ana mai, ua kakau kahiko aku au ia Robaka.Kuaina, no ka hoouna ana mai o na Lani he I kaikamahine na'u; o kana pane i hoouna mai ai no kela leka j a'u, e nonoi mai ana oia me ka leo uwalo o ka piha makee, j no ko maua ku mahope o ka hoohiki a maua i hana ai, no ka hoolilo ana aku ia olua i hookahi. "He elua makahiki mahope mai, a ma kekahi po, hoea mai la na leka ame na palapala pili oihana, e hoakaka mai ana, no ka ukali ana aku o kuu hoaloha mahope o kana wahine, a e waiho mai ana i kona mau waiwai apau malalo o ko u malu, no ka malama ana ahiki i ka wa e oo ai o kana keiki. "Ua maopopo i ke keiki ka makemake o kona makuaane, a mai ka leka mai i kakau ponoi ia e Pilipo Kuaina, i hoike mai ai oia i kona manao, e hooko aku i ka aelike i hanaia e kona makuakane ame a'u, me kona hoakaka pu mai, aole oia e koi mai ana e hoihoiia aku kona mau waiwai a pili me ia, aka o ka ukupanee wale.no o kana mau dala apau, kana e lawe i kela ame keia manawa ana e makemake ai. "He mau leka lehulehu ka Pilipo Knaina i kakau mai ai ia'u, mahope mai, a ma kela mau leka apau, hookahi a u mea 1 ike, o ia no kona mau ano hoopono, ka oiaio ame ka pololei, me kona hoike pu mai, he manaolana kona, e hoohauoliia ana kona manao, ke lilo aku ka'u kaikamahine i wahine mare nana, a e aloha aku ana no hoi oe iaia, pela oia ia oe; a o ka hoohuiia ana o kekahi mau mea iloko o ke apo gula o ka mare me ke aloha, he momi makamae kumukuai kiekie ia iloko o ko laua mau la o ke ola ana. "O ka hope loa o kana mau leka i loaa mai a! ia'u, he elua wale ae nei no pule i hala, ua maopopo ia oe e Kuina ka manao o kela leka, o ia kona hoakaka maopopo ole ana mai i kona wa e haalele aku ai ia Ladana, koe wale no ka hooia ana mai, e hoea mai ana oia iloko o ke kupulau. "Ua kau mai nei paha oia i ka moku, a pehea la kona mau ano, aohe mea hiki ia'u ke hoakaka aku, o ka'u wale no e pule ikaika nei i'ke Akua, oia kou makemake iaia ame kou haulehia i ke aloha nona, ke halawai oe me ia he alo a he alo. O ka iini hookahi wale no a kuu puuwai e noho aku la e Kuini, o ia no kou lilo i wahine mare na Pilipo Kuaina, mamua o kuu make ana, i haawi aku ai au i ka'u mau hoomaikai ana maluna o olua, ka'u mau keiki." No kekahi mau sekona, aole o Kaloke i pane koke aku no na olelo a kona makuakane, aia wale no kona mau maka, maluna o ke kapuahi hoopumehana kahi i nana ai, a i ke aea ana ae o kona poo iluna, akahi no oia a pane mai: "He keu aku keia a ka mea kupanaha loa e papa ,ua like maoli me kekahi kaao. Aole loa no anei he wahi mea i maopopo ia oe no ke ano o ke kanaka au i manao ai e Hlo mai i kane na'u,~na kau kaikamahine?" . "O ka mea oiaio maoli keia, iloko o kona manawa he eono wale no pule o ka hanu ana i na ea o keia ao, ko'u manawa o ka ike hope loa ana iaia." "Alaifa aole no oe i ike iki i kona kii e papa?" "Aole au i ike iki i kona kii. Ua kakan aku au i kekahi manawa ae nei i hala, e kauoha aku ana iaia e hoouna mai i kona kii, a pela hoi au e hoouna aku ai i kou kii iaia, aka nae o kana pane i hopuna mai ai ia'u, he oi loa aku ka pono, e noho pouliuli loa oe nona, a pela hoi oia nou, ahiki i ko olua wa e hui kino ai, me ko olua hooholo mua ole i kekahi manao. 0 keia iho la ke kumu o kuu hoouna ole ana i kou kii iaia, aole no hoi oia i hoouna mai i kona kii. "E hoea mai ana oia no Pinelana nei ma ke ano he malihini, a ke lana nei kuu manao e Kuini, e hoolilo ana oia ia Pinelana 1 home nona., Ina e hoea. i'o mai ana i ka hookoia ana o kuu nn'i } e ike aku au ia oe he wahine hauoli na Pilipo Kuaina e hoopuniia ana e na mea nani he nui, elike me ia i loaa mau ai ia oe oiai oe e noho ana malalo o ko'u malu, aohe a'u inea e.ae'e noi aku ai ia na Lani, a e hiamoe aku no au no ka wa mau loa iloko o ka maha." Leha ae la ka nana ana a Kaloke ma ka helehelena o kona makuakane, a pane mai la me ka minoaka ma kona mau papalina: "Ina no aole au e mare aku ana i ke kane e papa, e lilo ana no au i kaikamahine waiwai, no ka mea he kaikamahine au nau, aole he.mea e ae i kuleana ia Pinelana nei, owau hookahi wale no, ake hauoli nei au no ia mea. Oka lilo ana o kekahi ■mea, i wahine ilihune, o kekahi ia o na haawina hoehaeha loa ka manao, a no'o iho, aole o'u makemake e lilo i kaikamahine nele a hoaa. Ua maa au i ka noho ana iloko o ke ulakolako mai ko'u mau la kamalii mai ahiki i ke kanaka makua ana, a elike me Ka pulamaia o na pua lilia o ka muliwai, pela iho la ko'u pulamaia ana. "Aole au i ike ia mea he hana, o kou waiwai e kuu makuakane, ka mea nana i hookaokoa ae ia'u, mai ka nui mai o na kaikamahine opio. Ina nei no ko'* lilo i kaikamahine nele, aole ana e hiki ia'u, ke hana aku i kekahi mau mea no'u e pono ai. Nau ponoi no e papa i pailani ia'u, ahiki i ka nui , ana, me ka hiki ole ia'u ke kahi i ko'u lauoho iho. O ko'u i lilo ana i kaikamahine ilihune, ua ahona Ica make ana, ma- . mua o ke ola ana aku, e hoomaewaewaia mai e na popilikia » he nui." t Ku malie ae la o Keneala Rudena iluna, me ka huli ana aku iwaho o ka puka aniani i ole ai e ike aku kana kaikamahii ne i kona helehelena, oiai ua hele oia a piha loa i na haawina : aloha no Kaloke, alaila pane mai la i ke kamailio ana ae: i "Ua hoea mai la kou kaa mawaho, oka hapalua keia oka l hora ewolu, a he elua mile okoa ia au e holo aku ai, alaila i hiki no kahi o ka aha hulahula i keia po. Ua lawa ae la keia i kamailio ana o kaua, e honi mai ia'u e Kuini, a e kii i ko kuka , koloka hoopumehana." , Lele aku la o Kaloke honi i kona makuakane me ka piha i hoihoi, me ka i ana aku: (Aoie i pau.)