| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | |
| | | Nupepa Kuokoa KE KILOHANA POOKELA LAHUI HAWAll | | |
| | | Hoopuluia i na Kakahiaka Poaha Apau | | |
| | | Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | BUKE LXIII-HELU 35 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU. T. H., POAHA, AUGATE 28, 1924. NA HELU APAU 6623 | |
| | | |
| | | Kanisiia ka Ukuhana o ka Meia no ka Aie Auhau He $400.00 ka Aie 6 ka Meia no ka Auhau o Ekolu Makahiki—He Lunakiai Kekahi i Aie me Kekahi Poe he 40 Hou Ae | | |
| | | Paaia na Ukuhana o na Limahana No ke Kakau Ole Ana o ka Meia i Kona Inoa Maluna o na Bila Kikoo Dala UKU HAPAIA LAKOU Kauohaia ka Hope Puuku Woodward Aole e Uku i ke Koena o na Limahana Lehulehu na kanaka hane o ke aupuni kulanakauhale ma ka Poakolu o ka pule i hala i hoi nele i ka nale me ka loaa ole o na uku hana mamuli o ke kakau ole ana o ka Meia i kona inoa maluna o na bila kikoo dala a na kanaka hana no ka wikiwiki loa no ka holo i Hilo ma ke ahiahi o ka Poalua aku a poina kana hana. Ma ka manawa o ka ikeia ana aole i kakau ka Meia Wilson i kona inoa maluna o na kikoo dala a na kanaka hana ua hele pu ae la ka Lunakiai Hollinger me ka Lunahooia Bicknell imua o ka Loio Kulanakauhale, Wm. H. Heen a hoike ae ia hemahema i hanaia e ka Meia, a ua hoakaka mai ka Loio Heen i ka mea e pili ana i kana rula ana ma ha la 29 o Aperila, 1924, me ka hoakaka pu ana ae i ke kanawai kahi i kauohaia ai ka meia e kakauinoa i na bila kikoo, a e lilo ai hoi kekahi bila kikoo i mea waiwai ole ke kakau ole ka meia i kona inoa. I ka manawa i loaa mai ai keia hoakaka a ka loio Heen ua hoike koke ae la ka Lunahooia Bicknell i ka Hope Puaku Kalana, Daniel Woodward i kona manao aole e uku hou ia aku na kanaka hana ahiki i ka hoi ana mai o ka meia ma ka Poaha mai. Hoounaia Aka he Palapala Ma ka manao o ka meia ua hiki no ke ukuia aku na kanaka hana me kona kakau ole i kona inoa maluna o na bila kikoo ukuhana o na kanaka elike me ia i ikeia ma kana kauoha i ka Hope Kakauolelo Kalana L. K. Sterling, mahope iho o ka pan ana o ka halawai a ka papa o na lunakiai ma ka auwina Ia o ka Poalua, ka manawa i aponoia ai na bila ukuhana o na kanaka hana. O ia kauoha a ka meia i ka hopo kakauolelo ua hoikeia ae i ka Lunahooia Bicknell ma ke kakahiaka o ka Poakolu, a mamuli o ia kauoha i ukuia ae ai kekahi hapa o na kanaka hana, eia iho a mahope i ikeia ai ka hewa o ia hana a papaia mai ka hope puuku aole e uku hou aku i kekahi kanaka hana. O keia malalo nei ka manao o ka leka a ka Hope Kakauolelo L. K. Sterling o ka hoouna ana ae i ka lunahooia Bicknell, "Mahope koke iho o ka hoopaneeia ana o ka halawai a ka papa o ka auwina la o nehinei, (Poalua, Aug, 19,) ua kauoha mai la ka Meia Wilson ia'u e hoike aku ia oe e uku ae'i na kanaka hana o ke kulanakauhale i keia la me kona kakau inoa ole i na bil kikoo, a o na koi apau i ke aupuni kulanakauhale i kauohaia e ka papa e uku aku e kakali a hoi mai ka Meia." No keia hoakaka a ka Hope Kakauolelo Sterling, i uku aku ai ka lunahooia, me ka Hope Puuku Woodward a oiai e ukuia ana kekahi mau kanaka hana, ia manawa i hoike ae ai o Hollinger i ka pono ole o ia hana i ka lunahooia a hoopau kokeia ka uku ana. Hoopuiwaia ka Meia I ka Meia Wilson ma Hilo ma ia po Poakolu iho, ua hoopuiwaia ako waia mai la au no ka paaia ana o na oia i ka manawa o kekahi kanaka o ka Advertiser ma Hilo i hoike aku ai iaia no ka paaia ana, o na ukuhana o na kanaka. "O ia mea hookahi no ka i hanaia mamua a ua hoopuiwaia mai la au no ka paaia ana o na ukuhana o na kanaka i keia manawa. Uahoopui-wiia mai la au no ka paaia ana o na ukuhana o a akanaka i keia manawa. Ua awiwi loa au i loaa ia'u ka moku e holo mai ai i Hilo nei no kekahi halawai ano nui o ke Tourist Bureau; ua maka'u au o haule i ka hope moku, no ia kumu au i kakau ole ai i ko'u inoa maluna o na bila kikoo ukuhana o na kanaka hana. E kauoha aku ana an i na luna aupuni ma Honolulu ma ke kelekalapa uwea ole i keia po e uku ae i na limahana o ke aupuni kulanakauhale, a ma ka po o ka Poaha e haalele iho ai au ia Hilo nei no Honolulu," wahi a ka Meia Wilson, | | |
| | | Lalau Oia no ka Malama Ole Ia Ninaninauia ka Wahine a Ke-
kahi Kanaka Hana ma
Puuloa e na Loio AOHE ONA MALAMAIA Laweia Oia i ka Halema'i e Munford ame Kekahi Mau Kanaka e Ae Ekolu Ma ka manawa o ka mahele o ka aha federala a ka Lunakanawai William T. Rawlins e hoolohe ana i ka hihia o Preston Mumford i hoopiiia ae ai no ke ku-e i ke kanawai Mann, ke kanawai e hookapu loa ana i na hana hookamakama o Mrs. Irene Bergeron, ka wahine a ka haole nana e hoohana ka radio a ka oihana kaua ma Puuloa, ka hoike mua loa a o ka hoike ano nui hoi ma ka aoao o ke aupuni i ninaninauia, a wahi ana o ka hoakaka ana ae imua o ka aha, no ka lawa ole o kona malamaia ana e kana kane, oiai hookahi wale no dala e haawi ia ae iaia no kana ai ame kou lole no ka Ia i ala-kaiia aku ai kona ola ana e hana i kekahi hana hilahila i mea e loaa ai iaia ka pono o ke ola ana, he moolelo ku i ka walohia. Oiai oia e ninaninauia ana e ka Loio Amerika Carden, ua hoike ae o Mrs. Bergeron he 19 ka nui o kona mau makahiki, a ua puka pono oia mai ke Kula Vilikina Katolika mai ma Sekotia. Ua mare oia ia Bergeron ma Astoria, mokuaina o Orekona ma ka la 1 o Mei, a ua hoaa mai i Honolulu nei ma ka la 3 o Iune, o keia makahiki. Ia laua i hiki mai ai i Honolulu nei ua hoi ae laua a noho ma ke-kahi hale ma Waikiki, a na Bergeron i uku i ka hoolimalima o ka hale, aka nae, he hookahi dala wale no a Bergeron e haawi ae ai iaia i ka la no kana ai ame kona mau aahu ame ko Bergeron pu. Wahi hou ana, ma ka la 10 o Iulai i halawai ai oia me Munford, he kalaiwa kaa otomobile, a iaia i hoike aku ai oia i kona mau pilikia nele i ke dala. Wahi hou ana ua holo like aku la laua no kekahi haleaina ma ke alanui Nuuanu a malaila laua i ai ai. Ma ka Ia 16 mai o Iulai, oia ame Munford ame kekahi kanaka o Johnson kona inoa hope ame kekahi kalaiwa kaa o George Kamoa ka inoa, ua holo aku la lakou no kekahi haleaina mauka o ke awawa o Nuuanu a malaila Iakou i ai ai. Ua hoikeia mai la iaia, oiai lakou malaila, he kanaka waiwai o Johnson, wahi ana o ka hoike ana ae, eia nae a mahope iho i maopopo ai iaia he kalaiwa kaa otomobile no o Johnson. Maloko o kela haleaina i noho ai lakou ma kela auwina la a po wahi ana. Ma kona manawa o ka ninauia ana ae e ka Loio Cristy, ke kokua ma ko Munford, ua hoike ae oia (Mrs Bergeron) no kona hui mua ana me kekahi mau kanaka mamua aku o ka manawa o ka hewa i hoopiiia ae ai o Munford. . Iloko o ka manawa e ninaninauia ana o Mrs. Bergeron i huaiia ae ai ka inu nui ia o ka waiona maloko o na aha apau a e ka poe hoi apau a Mrs. Bergeron i huikau pu aku ai me Munford ame kekahi poe e ae. Mahope iho o ka pau ana o ka Mrs. Bergeron mau oleloike na noi ae la ka Loio Cristy e hoopauia ka hihia e ku-e ana ia Munford, no ke kumu o ke kanawai Mann i hoopiiia ae ai o Munford aole i pili ia Hawaii nei, a ua lehulehu kana mau kuhikuhi e kakoo ana i kana noi. Ua hooleia mai kana noi e ka Lunakanawai Lawlins. Ua hoomauia mai ka hoolohe ana i keia hihia a ka la i nehinei. O Richard H. Thoene, he makai kuikawa, o ke alanui 12, Kaimuki, ka mea i hookomo ae i kana noi i ka aha federala ma ka Poaha, o ka pule aku la i hali no kona bana-karupaia. O ka huina nui o kona aie, elike me kana palapala noi, he $4360.16, o ka huina e kona waiwai he $25. He aha hulahula me tabolo ke malamaia ae ana e ka ahahui o na Poola ma keia Poaono, Augate 30, maloko o ka Poola Hall ma ke alanui Holokohana, Alanui Liliha, no ka pomaikai o ka Hui Kokua a Manawalea o na Poola. | | |
| | | Hoahewaia Ae o Samuel K. Oneha e ke Kiure Kiekie No ke Apuka i ke Dala o ke Keena Wai Kula- nakauhale ke Kumu Ona i Hoopiiia Ae Ai no Eono Mau Kumu Hoopii | | Waihoia Ae ka Hihia o Jesse Uluihi i ke Kiure Kiekie Hoole Loa o Uluihi i ka Hawahawa Ana o Kona Mau Lima i na Dala Kipe a Kobayashi—He $150 ke Koi | |
| | | |
| | | | |
| | | | | | | | | | Ma ke kakahiaka o ka Poalima
i hala aku la, ke kakau ana o ka
Meia Wilson, i kona inoa maluna
o na bila kikoo dala a na kanaka
hana i koe o ko aupuni kulanakau-
hale mahope iho o kona hoi ana mai
Hilo mai, ma ia kakahiaka, ka hana
ana i hoopalaleha ai no ka awiwi o
haule i ka moku ma ke ahiahi o ka
Poalua aku.
I ka meia i Hilo, ua hoounaia ae
e ka Luna Auhau Nui Charles T.
Wilder i ka Lunahooia Bicknell, he
papainoa o ka poe i aie i ka auhau
a e noi ae ana e paaia na ukuhana
e kanaha a oi aku mau kanaka hana
o ke aupuni kulanakauhale, a ma-
waho ae o ia poe o ka meia, he
lunakiai a luna aupuni e ae kekahi.
Ma ka oleloia, he $800 ka aie o
kekahi lunakiai no ka auhau, a he
$400 ko ka meia, a malalo mai ko
kekahi poe e ae.
Aole i loaa ae ka papainoa piha
o ka poe i aie i ka auhau ma ka po
o ka Poaha aku la i hala, ma ka
manawa o ka pahola ana ae o keia
nuhou, aka nae, i ka uiia ana aku
o ka Lunahooia Bicknell ma ke kele-
pono, ua hooiaio mai oia no ia lono
meahou. Ma kana pane o ka hoike
ana ae aole hiki iaia ke hoomanao
i ka huina oiaio a kela ame keia kanaka i aie ai a pela hoi me ko
lakou inoa.
Na Luna Aupuni ma ka Papainoa Ma ka hoakaka a ka Lunaauhau
Wilder o ka hoike ana ae o na inoa
o ka meia ame ko ka lunakiai Ahia
kekahi ma ka papainoa, a no na
inoa o kekahi poe e ae aole hiki iaia
ke hoomanao no ke kaa o ia hana
na kona hope e hooponopono. Ma
kone manao o ko Ahia aie no na
auhau i uku ole ia no keia maka-
hiki wale no, aka no ko ka meia
no elua a ekolu makahiki paha i
hala. Mamuli o ke kakou ole ana o
ka meia i na bila kikoo dala a na
kanaka hana i paaia ai na dala
a kekahi poe, a ua loaa aku no ka
kekahi poe. Ma kahi o ka $13,000 i
ukuia aku e ka Hope Puuku Daniel
M. Woodward mamua o ka loaa ana
ae o ke kauoha iaia mai ka Luna-
hooia mai e hooki ka uku ana aku
i na kanaka hana, ma ka manawa
i ikeia ai aohe ka meia i kakau
i kona inoa maluna o na bila kikoo
dala. O ka huina nui o ua dala uku-
hana o na kanaka aneane i ke $40,-
000, a ma ka paku'i ana aku ka
i $27,000 me keia huina, aia no he
mau bila aie i aponoia e ka papa
i hiki aku ka huina aneane i ke
$61,000. HOOPUEHUIA KEKAHI
PUULU MAUKA 0 KALIHI No ka mau no o ka inaina a hoomauhala nui o na kanaka i na koa, ua hoakoakoa hou ae Ia kekahi puu-lo e hoohaunaele o Kalihi ame Ka-palama, ma ka hale kii onioni Star ma Kalihi, ma ka po e ku Poalima aku la i haia, a e ole wale no e loaa mua mai ka lohe i ka oihana makai a hoounaia aku ke Kakiana Makaikiu Ross ame kekahi mau makaikiu me ia, pela wale no i hoopuehuia aku ai ua poe keiki a mau kanaka hoohaunaele la, ka poe i manao e hakaka me na koa mai ka Papu Kahauiki mai a ulu ole he haunaele, Ma ka po aku o ka Poalua, he heluna nui o na koa, ma kahi o na haneri, i kai mai no ka hale kii onioni ma Kalihi no ka hookau ana mai i ka hoopa'i maluna o ka poe i pepehi ai ia Lee Tilley ma ka po Sabati aku, ina no ko lakou loaa mai, a no ia kai ana mai o na koa o Kahauiki me ka manao e hakaka me na keiki kolohe i hoakoakoa hou ae ai lakou ma ka hale kii onioni ma ka po o ka Poalima aku la, me ko lakou manao e iho hou mai ana na koa e hakaka me lakou, aohe nae he hakaka i ikeia mamuli o ka loaa mua ana ae o ka lohe i ka oihana makai a hoopuehu muaia aku ua puulu la o Kalihi ame Kapalama. I ka manawa o ka loaa ana ae o ka lono mai ka makai o ka oihana koa no ka hoakoakoa ana ae o kela puulu o na keiki hoohaunaele o Kalihi ame Kapalama, ua hoouna koke aku Ia ke Kapena Makaikiu Kellett i kona mau kanaka, a i ko lakou hiki ana aku, ua hoopuehuia aku la ka poe imi haunaele, a ua lilo nae ia hana i mea ukiuki loa na kela poe aohe nae e hiki ke hoonana mai i ka mana o ke kanawai. Ma ka oleloia ina no ka iho hou mai o na koa o Kahauiki he hakaka nui ke ikeia ana ma kela wahi ma ia po a e eha ana kekahi mea a mai mea paha, no ka mea ua piha na koa i ka ukiuki i ka poe na lakou i pepehi i ko lakou hoa koa, a ua makemake hoi na keiki hoohaunaele o Kalihi ame Kapalama e pepehi i na koa. Ko hoomau mai la no ka ka oihana koa ma ka Papu Kahauiki i ka ninaninau ana no ke kumu o ke ala ana o ka haunaele ma ka po o ka Poalua o ka pule aku la i hala i mea e maopopo ai na alakai o ia hana. Aohe poe e ae i hopuia e na makai mawaho ae o Antone Castro, Raymond Lurbe ame Joaquin Silva, o keia ka poe, ma ka oleloia na lakou i pepehi i ke koa, Lee Tilley, no ka lili mai ke kumu no ke kamailio ana ona i ka wahine a ke-kahi a ia mau kanaka. E holo aku ana na Keiki Makapo no Molokai ma ka la 2 o Sepatemaba a e haawi ana lakou he ahamele ma Kaunakakai ma ka po o ka la 4, a ma ka po o ka la 5 ma Ahaino lakou e haawi ai i ka ahamele, a ma ka la 6 e haawi hou ai Iakou i ka ahamele ma Kaunakakai, a huli hoi mai ao ke kaona. | LOAA NA WAHI KUAI
BIA MA KE KAONA Ko ka loaa ana aku e nohoia ana
no ia hale hoolimalima e ka nea
kuni waiona, i panikuia ai kekahi
rumi a Iakaia a paa, he wahi no i
hookapuia aole e hana a kuai wai-
ona hou malaila ma ke kauoha, a
ka aha. Ma ke ahiahi o ka Poaono
i hala aku la i komoia aku ai ia
hale e na makai a loaa pono aku
ka poe e noho ana malaila e kuai
waiona ana.
No ka hoopii mau ae o na aliikoa
kiokio o ka oihana kaua moana ame
aina no ka hele mau ae o na koa
ia hale e inu bia ai, ke kumu o na
maikai o ke komo ana aku ia hale e
hopu, o ka puka e komo aku ai ma
kekahi alanui ololi aku. Ma ke
alanui Betela kekahi wahi i hoike-
ia ae a na koa e hele mau ae ai.
He ehiku mau wahi i kaulana i ki-
paia aku e na makai a maloko o
kekahi mau wahi eha i ike a i loaa
pono aku ai ke kuaiia o ka waiona
a paa ka poe maloko olaila i ka
hopuia,
O ka poe i hopuia ma ke alanui
Moi o Roger Ventule, he 19 maka-
hiki, a ma ka oleloia oia ka mea
opiopio loa o ka poe kuai waiona
i hopuia ma ia wahi; he elua mau
galani bia i loaa aku ma ia wahi;
holo ka poe inu bia.
Ma ke alanui ololi Betela o John
Kuala ka i hopuia, a he ipu ki i
piha me ka okolehao ka i loaa aku.
Ma ka oleloia o na rumi kahi o
na waiona i loaa aku ai, kahi nana
P hoolako aku i ka poe makewai;
ua kuaiia aku e keia mau kanaka
ka waiona ma na omole palahalaha
pakeke ma na alanui ololi a ma na
puka komo no ka 25 keneka.
O John Wise me kona mau kokua,
ame ka Ilamuku O P. Cox ame ka
Hope-Ilamuku, Herman Clark me ko
lana nan kokua, ka i komo pu ma
keia hopu ana i ka poe ku-e kana-
wai waiona.
KE AO OMAMALU
KAUA MA KINA CANTON, Aug. 25.— Ua hoea mai
ianei i keia la na mokukaua Ameri-
ka Ashville ame ka Pampanga, «lua
mau makukaua Pelekane, elua mau
mokukaua Palani ame hookahi mo-
kukaua Pukiki no ka hoomalu ana
i na wahi i onaia e na lahui e, na
waiwai ame na ola o na kanaka, ina
nei no ke ala mai o ka haunaele
mai na olohani mai a ka poe kalepa
he hana i kukalaia ae no keia la.
O ka hapanui o na hale oihana
ua panikuia na puka, o na puka-pa
o na kulanakauhale ua paniia a ua
kipapaia a paa maloko mai a o
hoopaeeia aku ana na haua a na
kanaka ma kela a ma keia wahi ka
mea e nanaia aku nei ma ka Poa-
lua. Ua hoopilihuaia a noonoo e ka
lahui mai o a o no ka maka'u no
ka hooukaia o ke kaua. 0 ke kaa otomobile a George Inn,
i aihueia ai no elua manawa oa Ioaa
ae, a o ka poe oa lakou i aihue, he
mau keikikane malalo o ka 16 ma-
kahiki, ua paa ae i ka hopuia. | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | Mahope o ka ninaninau a noii ana
a ka papa kiure kiekie teritore ma-
luna o ka hihia apuka o Samuel
K, Oneha, ke kakauolelo poo mua
o ke koena o ka lunanana kukulu
hale o ke aupuni kulanakauhale, a
i hoopauia ao ai e ka Lunanana
Lewis T. Abshire, ma ka la 11 o
Augate, ua loaa ka ike ia kino
ua pili ka hewa ia Oneha no eono
mau kumuhoopii ku kaawale e ku-e
ana iaia no ka lawe i ka waiwai
o ka lehulehu i haawiia iaia e mala-
ma i hiki aku ka ahuina nui i ka
$312.25 mai ka la 14 mai o Deke-
maba, 1917 ahiki i Maraki 27, 1919,
a ua waihoia ae ka hoopii nona imua
e ka aha kaapuni ma ka Poaha
aku la o ka pule i hala.
O ke kumu hoopii i hookomoia ae
ai no Oneha o ia kona lawe ana i
na dala o ke keena wai o ke aupuni
kulanakauhale o Honolulu oiai oia
e noho hana ana ma ke ano be ka-
kauolelo poo no ia keena.
Ma ka hora 9 o ke kakahiaka o
ka Poaono i hala aku la ka manawa
a ka aha kaapuni a ka Lunakanawai
James J. Banks i hookaawale ai no
ka hoolohe ana i kona hihia, a ma-
muli o ke noi a ka Loio. Heen i
kauia mai ai ka hona o Oneha e ka
aha he $5000 ma kekahi o na kumu-
hoopii eono, a ua hookuuia mai ka
nea i hoopiiia e bele lanakila ma
na kumuhoopii e ae ona elima.
Na Hope i Ku Bona
Mahope koke iho o ka hoihoiia
ana ae o na palapala hoopii imua
o ka aha kaapuni ua hooko koke ia
ae ka palapala hopu maluna o Oneha
e ka Makaikiu A. E. Carter, a ma-
hope iho o ka waihoia ana ao o
^H^a^N>5ao O tt'fitH&.iTd ame Mrs. Julia 1 Oneha
i hookuuia mai ai o Oneha mai ka
halepaahao mai. Na Harry T. Mills,
ka Loio o Oneha, i waiho ae ka bona imua o ka Lunakanawai Banks
ma ka Hokele Pleasanton, a ua apo-
noia mai ia bona e ka lunakanawai.
O na kumuhoopii e ku-e ana ia
Oneha, o ia keia malalo nei: Ma
ka la 14 o Dekemaba, 1917, huina
o na dala i laweia elike me ia i
ikeia maloko o na buke he $60.10
ma ka la 21 o Dekemaba, 1917 he
$4030; Ianuari 2, 1918, he $74.75;
Augate 2, 1918, be $45; Sepatemaba
11, 1918, he $44.15; a ma ka la 27
o Maraki, 1919, he $47.95.
Na ka Loio Kalana, Wm. H. Heen
ame kona Hope N. D. Godbold, ma
ka aoao o ke aupuni, i ninaninau
i na hoike mamua o na hoa o ka
papa kiure kiekie ma ka noho ana
o ka papa kiure kiekie ma ka auwi-
na la o ka Poaha aku la i hala.
O na hoike wale no mamua o ka
papa kiure i ninaninauia oia o W.
A. Wall, ka lunanui o ka oihana
wai, ame Durao, ke kakauolelo mua
o ke keena wai i hoopauia ae ai
ma kekahi manawa koke aku nei
i hala: no hookahi bora ame 20
minuke ko Duaro ninaninauia ana,
a no hookahi hora ame elua minuke
no hoi ko Wall ninaninauia ana.
O kekahi mau hoike i kiiia ae
a i kukulu ole ia ae nae mamua
o ke kiure oia o Henry Freitas, Wal-
demar Muller, he kakauolelo no ke
keena wai ame Jesse Uluihi, ka lu-
nanana poo o ia keena ame kekahi
mau kanaka hana e ae o ke keena
wai ame kukulu hale.
O na palapala hoopii wale no a
ke kiure kiekie i hoihoi ae ai i ka
aha, o ia na palapala e ku-e ana ia
Oneha. O keia ka kolu o na hoopii
i ulu ae mamuli o ka pokole ana a
na dala maloko o ke keena wai o
ka mua ko D. S. K. Pahu e paa mai
la maloko o ka halepaahao ma Ka-
lihi-kai; ka lua ko James P. Awana,
a o keia ke kolu. $300 MA NA MEA
GULA I AIHUEIA Mailoko aku o ka home a Charles
N. Spitz e ku nei ma ke alanui
Wilder i laweia aku ai e kekahi
mau piko pau iole kekahi mau mea
gula a mau waiwai makamae i hiki
aku ka waiwaiio i ka $300, elike me
ka Alferd K. Smythe koho, ke kai-
koeke o Spitz, o ke alanui Makiki,
ka mea i hele pu ae me ka Makaikiu
Thomas St. John no ka nana ana
ia hale.
Ua manaoio ia no ka loaa ana o
ka ike i ka poe aihue i ko Mr. ame
Mrs. Spitz mau hale mahope o ka
hale a Spitz ma, i holo mai ai la-
kou e nana, a ia holo ana mai e
hamama aku ana ka puka e huli
mai ana i ke alanui Wilder, ma
ka po o ka Poaono aku keia. O kahi
e ke komo ana a ka limahuluhulu
ma ka puka aku i okiokiia ae ka
maka upena uwea ma ka lanai ma
ka aoao o ka hale, mahope o ka
hoao ana a ka mea aihue e wehe
i ke pani puka ma ke alo o ka hale
me kekahi mea hana a holopono ole,
a pela me ka puka aniani o ka
rumi waiho pa ame ka rumiaina,
elike me na hiohiona o ka hoaoia
ana e wehe i ikeia malaila.
Ma ka oleloia he pilina no ke
kaa otomobile ka mea hana i hoaoia
ai e wehe ka puka o ka hale, no
ka mea, Ioaa aka ia mea e waiho
ana o ka papahele o ka rumi moe
a Spitz ma ka papahele elua o ka
hale ma kahi kokoke i ke pakaukau
kakau i mahiki ia ae ke pani a
hemo.
Mailoko aku o kekahi keena o ke
pakaukau kakau a Spitz i laweia
aku ai na mea gula. O na mea i
laweia he uwaki gula nona ke ku-
mukuai he $85, he mau pihi pulima
ame na kui omau leia-i. Aohe mau
lole i laweia, a ma ke kaikoeke
Smythe olelo nae malia he mau
palule paha kekahi i lilo aole nae
e hiki iaia ke hoomaopopo. Oloko
ka keia o ka rumi ua kuekaa wale
ia a mokaki na mea apau oloko.
O ka hapanui ka o na mea gula
ame na waiwai makamae loa iloko
o kekahi pahu hao ma ka hale ma-
lalo, aohe ka i huliia oloko e ia ru-
mi, aohe no i komoia e ka mea
kolohe. O na mea kala a pau ma-
loko o ka rumiaina e waiho ana ao
aole hookahi puna a pahi a o i lawe-
ia, aohe no ka he wahi e ae hoiko
o ka hale i huliia koe wale no ka
rumi moe a Spitz ma ka papahele
elua, elike me ia a Smythe o ka
hoike ana ia. | PEPEHIIA HE KANAKA
A KOKOKE E MAKE Me ke kupouli o ka noonoo a me he mea la ua naha pu kona iwipoo i hoihoi awiwi ia mai ai o William Fischer, a i ole o Brown, he elemakule nona na makahiki aneane i ke 74, noloko o ka Halema'i Moiwahine ma ke ahiahi o ka la Sabati iho nei mai kona home mai ma ka lokoi'a a Oscar P. Cox, ma Ulukoa, kokoke i Waialua, kahi ona i pepehiia ai me ka pohihihi Ioa ma ka hora 2:30 o ka auwina la Sabati iho nei, elike me ka hoakaka a na makai. Mamuli o ka manaoio e na makai o Nuha Kahalewa ka mea nana i pepehi ia Brown i paaia ai oia ma ka po Sabati nei, a hoopaaia ao maloko o ka halepaahao ma Wai-alua no kona ninaninauia ae e ka Hope Makai Nui Dan Aiau. Ma ka hoakaka maloko o ka lono i hoikeia ae he malihini o Nuha Kahalewa na Brown o ke kipa ana aku i ka hale o Brown, a mahope o ko Nuha inu ana i kekahi waiona i lele aku ai oia e pepehi ia Brown, kona kamaaina lokomaikai, mahope o kona ona ana, o ka mea pohihihi loa ma keia pepehiia ana o Brown aohe kanaka hookahi malaila i ikemaka i ko Nuha Kahalewa pepehi ana, he hoohuoi wale ia no nana i popehi, no ka mea, oia hookahi wale no ke kanaka i hoea ae i ko Brown hale ma ia la. Aohe mau palapu i hiki k« ikeia iho mawaho o ko Brown kino elike me ka lono o ka hoike ia ana ao ma ka po i hala mai na kanaka lawelawe mai o ka halema'i Moiwahine. He kaikuahine ame kaikamahine ka Brown eia i Honolulu nei, elike me ka ka Ilamuku Cox o ka hoike ana ae, a mai iaia ae no i loheia ae ai ko Brown inoa pololei o Fischer ka. No ko Nuha Kahalewa moolelo o ka wa i hala, he kanaka oia i hoopaa muaia ae maloko o ka halepaa-hao no eono mahina no ka pepehi ana i kona kaikuahine, elike mauka. Oscar P. Cox mea o ka hoike ana ae, a ma kekahi manawa koike aku nei no ka i hala, ua houlaia kekahi koa eia me ka pu panapana ana o ka hahau ana aku, ma ka manawa a ke koa o ka hoao ana e ai-hue i kekahi niu mai ke kumuniu aku, e ku ana maloko o ka pa-hale o William Holt, ka pa-hale a Kahalewa e malama ana. | | | | | | | | | | | | | | | | | Ua hoole o Jesse Uluihi, ke kakauolelo poo o ka oihana wai o ke kulanakauhale ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala, me ka ikaika, i ka oiaio o na kumuhoopii a Koba-yashi, he Kepani haua aelike, no kona hoao ana e hoohana i kona keena no na hana lawe i ke dala kipe, a ua pinepine hoi ka Kobayashi hoike ana ae i ka oiaio o kana mau hoopii e ku-e ana ia Uluihi ma kana olelo ana ae ua koi aku o Uluihi iaia i $150 e haawiia aku a i kona manawa i haawi aku ai i $100, ua hoole o Uluihi, aia no a $150 ae oia, a ua hoole loa hoi o Kobayashi i ka haawi ana ae ia huina no ka nui loa. "Owau ka Kobayashi i hoao mai ai e kipe i mea no'u e hooko aku ai i kona makemake," wahi a Uluihi o ka hoakaka ana ae no ke kupale ana iaia iho a e ku-e ana hoi i na hoopii a ke Kepani nona. "Oia ka i kono mai ia'u e holo aku i kona hale, a ia'u malaila i haawi mai ai oia he $75 ina e hookuu ana au i na kauhale ona ma ke alanui Moi e uku ma ka auhau wai haahaa (flat rates)." "O Uluihi ka i hoea ae i ko'u hale a koi ae la e uku mai au iaia i $150 no ka hookaawale ana i ka mita ekolu-hapaha iniha ana i waiho ai ma ka paipu nui elua iniha ma kekahi o na kauhale a'u," wahi a Kobayashi o ka hoike ana ae nu ka po o ka Poakolu o ia pule aku la i hala, ma ka manawa e ka ninauia ana aku ma koaa home ma ke alanui Binamu. "Ua koi aku au e hookomoia i mita elua iniha, a eia nae ka Uluihi o ka pane ana mai, e hoololi ana oia ina e uku aku ana au iaia i $150. "Ua pane aku au iaia o ka $150 ana i koi mai ai ua nui loa, o ke $75 ke kupono a 'u e uku aku ai, a wahi a Uluihi o ka pane ana mai ua emi no ka $150, a e pono au e uku. Ua olelo aku au iaia ina e ae mai ana oia, ua makaukau au e uku aku iaia i $100, aka nae, ua koi hoomano mai no oia e uku aku au i $150. ''Ua hoi aku eia, a ua hala kekahi manawa mahope mai hoi hou mai ana a koi hou mai la e uku aku au i $150. Ua pane aku au laia o ka $100 ka mea hiki ia'u ke uku
aku aole oi aku. 0 ka'u i kamailio
aku ai ia Uluihi, he nui no ko'u ho-
aloha a ua hiki ole iaia ke obi i
ke dala mai a'u aku elike me ka
hiki iaia ke hana ia hana mai na
Kepani ilihune mai. Ua nui ko'u
lobe no keia kanaka, aole au i ike
no'u iho nona mamua aka ua nui nae
ko'u lohe mai nona.
"No ka loaa ole ana aku o ka
Uluihi koi ua hoi aku la oia a ma-
hope koke iho ua hookomoia ae la
be mita ekolu-hapaha iniha ma ka
laina paipuwai nui elua iniha ma
kekahi mau hale aku a'u. Ua piha
loa au i ka huhu. Ua hele mai la
au i kona keenahana a olelo aku
la iaia e hoopii ana au. Ua pane
mai o Uluihi ia'u aole hiki iaia
ke hoololi i ka mita ma kela la, ma-
hope aku e hoololiia ae ai."
Ma ka Uluihi moolelo hoi o ka
hoike ana ae o ke Kepani ka i hoao
e kipe mai iaia he $75 no ka hoo-
loli ana i ka mita, a ua pahe aku
ka oia, ia Kobayashi ia manawa e
hoopii ana oia a e hopuia ana no
ka hoao ana e kipe mai iaia, ina ho
hoike kekahi malaila ia manawa a
laua o ke kamailio ana.
Ma ka Uluihi olelo, ma kekahi
halo ma ke alanui Moi i hui ai oia
mo Kobayashi a ua koi mai la o
Kobayashi iaia e kau pu aku oia
me ia maluna o kona kaa a holo
pu aku i ka hale o Kobayashi. Wahi
a Uluihi, he kaa kalaka no kana
e ku ana malaila ia manawa, a ma-
luna no oia o ia kaa o ka holo ana,
me ka ukali aku mahope o ko Ko-
bayashi kaa ahiki i ko laua hooa
ana aku i kauhale o Kobayashi a ia
laua i komo aku ai iloko haawi
mai la o Kobayashi he kika mahope
iho o kona inu ana elua mau kiaha
waiseke o ka loaa ana mai a Ko-
bayashi mai. Ia manawa i hoao mai
ai o Kobayashi e kipe iaia, wahi
a Uluihi. O ka wai la o laua
nei ka mea oiaio!
Ma ka Poaha nei ke kauoha ia
ana ae o Kobayashi e ka Loio Heen
e hoea ae mamua o ka papa kiure
kiekie o ke teritore a ma ka Ulu-
ihi mea o ka hoike ana ae oia ke-
kahi e noi ae ana no kona hoea
pu ae mamua o ka papa kiure kie-
kie ma ka manawa e ninaninauia
mai ai. HOOKU'IIA HE KAIKA-
MAHINE UUKU E KE KAA He kaikamahine Pukiki uuku, o
Mary Dias ka inoa, nona na maka-
hiki 5, ka i hooku'iia ae ma ke ala-
nui Kula ame ke alanui o ka hale-
ma'i pupule ma ka hora 3:15 o ka
auwina Ia Sabati, e ke kaa otomobile
e kalaiwaia ana e T. Yamashiro o
ke alanui Hall, a eha ke kaikamahi-
ne ma ke poo, a ma kona helehele-
na a no ia eha i hoihoiia aku ai
oia no ka balema 'i o na Kamalii
ma Kauikeolani, ma ka lono i hoike
ia ae ma ia po iho aohe ka he koi-
koi loa o kona eha ma ka manawa
o ka nanaia ana e na kauka.
Mahope iho o ka loaa ana o kela
ulia ua hookauia ae ua kaikamahine
la e ke kalaiwa Yamashiro maluna
o kona kaa a lawe awiwi loa ae la
no ka halema'i o na kamalii, elike
me ka hoike a ka Makai A. R,
Gonsalves o ka hoihoi ana ae i ka
halewai.
Ma ka oleloia ua moku ka lae
o ke kaikamahine a ua emi ka iwi
o ia wahi iloko me ke kaheawai o
ke koko mai ka ihu iho, me ka
poino o kona maka hema. Ma ka
nanaia ana nae o kona poo me ka
X-Ray aohe hiohiona e hoike ao
ana ua naha kona poo, elike me ia
a kekahi o na kanaka lawelawe
maloko o ia halema'i o ka hoike
ana ae.
Mamua o ka hooku'i ana aku o
ke kaa otomobile a Yamashiro e
kalaiwa ana i ke kaikamahine na
pakika bele aku ia no 25 kapuai
elike ne ka hoike a ka Makai Gon- salves, a he ewalu kapuai hou aku
o ka pakika ana mahope o ka hoo-
ku'i ana o ke kaa i ke kaikamahine.
0 Mrs Rose /P. Apolanio ka ma-
kuahine o ke kaikamahine.
Eiwa mau kumukula, hou i hoea
mai ma kela pale aku la e noho ae
ana i mau kumukula ma ka oihana
hoonaauao ma na halekula like ole
o ke teritore malalo o ka papa hoo-
naauao o ke teritore. | NO KA HOOPAAHAOIA
I NOIIA AE AI E HOIKE No ka ninaninau a noii koke ana a ka Loio Kulanakauhale Heen, no ka hoopaahao hewaia ona o Grego-rio de la Cruz, he Pilipino olohani, a no na la he 40 a oi ka hoopaahaoia ana me kona hoopii ole ia ae oo kekahi karaima, elike me ia i hooiaioia ae ai, i noi ae ai ka Loio Kuhina A. Matthewman i ka loio Heen, no ka haawi ana ae i kekahi hoike no ia hihia ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala. Mahope iho o ko ka Loio Kuhina ninaninau ana no keia hihia i hoiko ae ai oia o ke kapena o na Makaikiu Kellett ame kekahi poe e ae ke kauia aku na ahewa ana no ka hoopaahao ana ia de la Cruz no ia mau li loihi, a ua hanaia e lakou kekahi hewa malalo o ka hoakaka a ka Pauku 3889 o na kanawai i hooponopono hou ia o Hawaii, Ma ka ka Ioio kuhina hoakaka ma kona manawa o ka hui ia ana aku a kamailio maluna o keia hihia, he manao kona e ninaninau koke ana no ka loio kulanakauhale a i ole kona mau hope, ma aa mea apau e pili ana i keia hihia hoopaahao loihi ia de la Cruz a oi aku maluna o ke 40 la e hoomaka koke ka hoo-komo ana ae i kekahi hoopii no ke karaima i hanaia e ka poe i hana ia hewa. Ma ka Poakolu o ka pule hala aku la, ko ka loio kuhina hoouna ana ae i kekahi, leka e noi ae ana i ka Loio Kulanakauhale Heen, e ninaninau aku ahiki i ka loaa ana o na hoike oiaio a hoike ae iaia, a e hookomo pu ae hoi i hoopii no ka poe na lakou i hoopaahao loihi ia de la Cruz no nala he 40 a oi aku. He kanawalu-kumamaha ka nui o na luna aupuni ame na kanaka bana o ke aupuni kulanakauhale i kauohaia ae e ka Lunaauhau Wilder i ka Lunahooia Bicknell e paaia ka akahi-hapaha o ko lakou mau ukuhana ahiki i. ka hookaaia ana ae o ka huina auhau i aie ai kela me keia, hui pu me na hoopa'i ame na ukupanee. | | | | | | | | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |