Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 35, 28 August 1924 — KA HAINA O IA HUAOLELO HAWAII "HUPO". [ARTICLE]

KA HAINA O IA HUAOLELO HAWAII "HUPO".

Mr. Solonion Hanohano, Lunahoo- j ponopon'o, Nupepa Kuokoa, Aloha oe:—Ma ka Hoku o ka la 7 o keia mahina e paue ana o na Kuahiwi Ekolu, he, ekolu kolamu i piha i ka manao pili kino maluna o na -paio a maua e paio nei ma na kolamu | 0 ka Hoku aiue Kuokoa, a fce hoike nei i ka lehuleliu i ka maopopo'ole ia'u o ka manao • ia huaolelo "iiupo , V a nolaila e Mr. Hanohano 0 oluolu mai kou ahonui, oniu iho 1 kau makakila kepau, oaka ae kou leo ma ke kolamu o kau hiwahiwa, a e h'uli ae ko'u alo i na kuahiwi ekolu a paue aku i kana e nlnau mai uei i ka maopopo ole ia'u o ia huaolelo "hupo''. Ka mua, ua hoikeia mai ia'u o oe 110 ia e Kiha e paio mai nei; ka lua, hoike hou oe i kou "hupo", no ka maopopo ole ia oe o ka huaolelo Hawaii "hupo"; ke kolu, i na he wiwoole ko niakakila, hoike ae oe i ka lehulehu i kou kino kanaka, ka ha, aolo 'hiki ia oe ke kapa mai ia'u he hupo, a no ka mea ua maopopo ia'u ka manao o ia huaolelo. A nolaila, t mea e maopopo ai ia oe, he elua ano o ia huaolelo, "hupo" ke lioakaka nei ka b.uke> unuhi olelo a Analu a:me Hikikoki i pa'iia i ka makahiki 1836 penei, "hupo" ka manao, he hihiu; naaupo; ike ole; mainoino; Iokoino; po' cle«le; pouli; ano hupo; ano Iolo; a o ka mahele mua keia malalo o ka huaolelo beritania a<ljective, "he ano" a malalo o ka mah.ele o ka huaolelo beritania verb, he hai ano, "hupo", noho naaupo; noho ike ole; noho me ka hoomaopopo ole; noho i ka pouli; he kanaka lapuwale; he mea i loaa ole ka noonoo maikai. E hoomaopopo loa oe i na niea i weheweheia ae la maluna, a e wae oe j mailoko ae o keia mau Hua olelo, ina j hua olelo e kupono al nou, a'u i kapa aku ai ia oe he ''hupo", mai manao oe, o ka huaolelo, he kanaka lapuwale o ia ka'u i hoopili aku ai nou, aol« hoi i ka huaolelo "hihiu", aole hoi o ka huaolelo "mainoino", '' lokoino'', aka, noho nāaupo oe, nohoike ole, noho me ka hoomaopo-'-po ole, noho i ka pouli a ike ole i na mea i hana ia e Lukela ame kekahi mau hoa o ke Senate r a no* laila au i kukulu ai a hoopili aku i ka huaolelo *' hupo'' i koolua I na hO wiwoole ko peni au e hoonee nei i kou manao' kalaiaina i ka lehulehu, kupono oe e hoike ae i na bila maikai a ko senatoa i hana ai i ke kau o 1919, kau kuika* wa 1920, 1921, 1923 a na'u • pane aku i ka po!o2«i o ia maa bila a ko ( senatoa i hana ai, ua hoakaka au ia oe, a ua ike ka lehulehu i na bila, na pomaikai a Lukela i hana ai no Hawaii Hikina ame Hawaii Komohana, a ua wehiwehe au i ko'u manao maluna o kel» aelike keoni* mana, a o kau mai koe e hoonee ae ai i ka lehulehu, na bila a ko mau senatoa i hana ai. Ke kii mai nei oe i na mea i pili i ko'u poopoo, ke helu mai nei oe i moraki a'u e uku ole nei, a e hoike mua aku nff au ia oe, aole makemake o ka lehulehu i* m*u kalaimanao au e hoone» mai nei, a i na no o oe ia e Kiha e pee mai nei, ua hiki loa ia'u ke kikoo aku a hoike ae i ka lehulehu, ovrai la o kauā ka ka lehhilehu e kakoo ai, a nolaila, e hookahua oe i ka kaua paio ana malona o na ninau kalal* aina. Nolai2a aole au. e hoopau ana i ka manawa o ka Nupepa, a lawe mai ia oe ko'u hoa paip, a no ka mea ke huna k.ele mai nei ot i kou

inoa, hoike ae oe i kou inoa, hoomau aku ka kaua paio ana. He ka mahalo, A. KALEI AONA, Augate 19, 1924. H- :