Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 36, 4 September 1924 — Page 5

Page PDF (1.81 MB)

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POAHA, SEPATEMABA 4, 1924 ELIMA
HOONANEA NO KA
MANAWA.
MOOLELO NO LONOKAMAKAHI-
KI KE ALII KAE'AE'A AOHE
LUA MA KA HOOPAPA, AME
KE KAUA
MOKUNA XI
(Kakauia e Z. P. K. Kawaikaumaii
kamakaokaopua)
(Hoomauia mai)
Ka Holo Ana o Kamalalawalu i
Hawaii.
Aka, aole i hooki iki o Lanikaula.
kana olelo aku ia Kamalalawalu, no
ka minamina, ame ke aloha no i ke
kahi no ka mea, ua puni loa ia ke
maii Kamalalawalu i na olelo pelo
i Kauhipaewa ame Kihapaewa. Ala-
iia, olelo aku la oia (Lanikaula):
E Kamalalawalu, ke paakiki loa
nei oe i ke kaua; ae ia ka'u ia oe,
o hoolohe iki mai hoi oe. E pono
ke kapu heiau i keia mau la mamua
o kou hele ana, e hoomalielie mua i
ke akua, alaila hele."
Aka o Kamalalawalu ma keia ole-
lo a Lanikaula, aole no he wahi mea
a huli aku, a hoolohe i ka olelo a La-
nikaula. Nolaila, pau loa ae la ka
Lanikaula olelo ana. Mahope iho o
keia mau olelo a Lanikaula ia Ka-
malalawalu, alaila, hoomakaukau ae
a o Makakuikalani i na waa kaua,
mamuli o ke kauoha ikaika a Ka
malalawalu, a i ka makaukau ana o
na waa ame na pakaua e ae, ame
ka kanaka a pau, a ike ae la o
a Lanikaula ua makaukau na waa
kaua o Kamalalawalu, a e lana ana
i ke awa o Hamoa, ia manawa, hele
mai ia o Lanikaula, a wanana mai
a imua o ke alii Kamalalawalu,
na pukaua, ame na koa lehulehu he
mai loa, ame na waa kaua apau,
oiai e lana ana na waa o ke alii
i ke kai, a penei kana wanana ma
ke mele, a o ka Lanikaula olelo hope
loa ia ia Kamalalawalu, waiho na
iwi o Kamahele i Kaea. (Aina okoa)
Waimea, Hawaii, a penei ke mele
wanana a Lanikaula.
Ke koae ula ke koae kea,
Koae lele pauma ana;
Kiekie iluna ka hoku,
Haahaa i au ka malama,
He akua ko akua o Lono,
He akua e ulu e lama ana;
Puuiki, Puunui,
I Puuloa, i Puupoko,
I Puukahanahana,
I ka hana a ko akua o Lono;
O Lono ka ipu iki,
O Lono ka ipu nui,
O Puunahe iki,
O Puunaue nui,
Na hana au aku,
Na moe au mai,
Na'u no ka'u popolo,
He popolo ku alanui,
I aho hia e Kaiokane,
I hakaia e Kaiowahine
O kaua i Kahulikini-e,
He kimi
He kini he lehu, he mano
Kaua e Kama-e,
I Anaehoomalu kaua,
E kuu alii hoi-e,
A pau ka Lanikaula olelo wanana
ana ma ke mele elike me ka hoike
ana maluna, alaila, holo aku la o
Kamalalawalu me kona mau waa ka-
ua he nui loa. Ua oleloia ma keia
moolelo, o ka nui o na waa o Ka-
malalawalu aia ka maka hope o na
waa kaua i Hamoa ma Hana, a o
ka maka mua hoi o na waa, aia
i Paakea ma Kohala. A hiki aku
la o Kamalalawalu i Hawaii, ua hoo-
nohoia o Kauhipaewa ame Kihapa-
ewa ma Puako, elike me ka make-
make o Lonoikamakahiki. Ia ma-
nawa a Kamalalawalu i halawai mua
ai me Kauhipaewa ma, olelo aku o
Kumaikeau ma, he mau kanaka no
ko Lonoikamakahiki alo, me ka
olelo aku ia Kamalalawalu:
"E Kamalalawalu, laweia na waa
iuka lilo, wehewehe ke ama. Oiai,
ua pae aku la o Kamalalawalu ma,
ma Kawaihae. Ua papani paaia na
kahakai e na waa mai ka lae o
Kaname e ma Upolu, i Kohala, ahi-
ki i Kaelehuluhulu i Kona, o kona
loihi, ua Iike ia me na mile he
kanakolu. O ke alii o Waimea ame
Kawaihae ia wa, o Kanaloauoo.
Kaua mai la ia, ia Kamalalawalu , a
hee aku la o Kanaloauo-o ia Kama-
lalawalu. Kii o Kamalalawalu e pe-
pehi. Ia wa, e noho ana malaila
elua kanaka, o Kumaikeau, o Kuma-
kaia. He mau kanaka no keia, ua
pili no ia Lonoikamakahiki ame Ka-
naloauo-o. Olelo pahale aku la ia
Kamalalawalu, penei: " Ua make
Aole make pepehi e kakau ka papa-
lina i ka uhi.'' No keia olelo, ka-
kauia iho la o Kanaloaauo-o, i ka
uhi." a paele kuu ia aku la.
No Kumaikeau ame Kumakaia.
He keu keia o na kanaka akamai
loa i ka maalea iloko oia kau, a
he keu no hoi laua o ka noonoo i na
mea e make ai o Kamalalawalu ame
na koa o Maui a puni. Ma keia
pio ana o Kanaloauo-o ia Kamala-
lawalu, hele aku la o Kumaikeau ame
Kumakaia a ke alo o Kamalalawalu-
uwe aku la, penei;
Auwe! Akahi no a pili ka maka,
Akahi no a ono ka.ai,
Ua pio ke kolohe,
A o oe koe ka ai, ka i'a,
Ka puaa, ke kapa, ka pa-u,
Ka aina, ka hale e noho ai,
He mea noho ia iho no ka hale
la!
Ia oe ae nei e Kamalalawalu,
Moe ia ka hale me ka wahine,
Ono ka ai, me ka i'a,
Aahuia ke kapa me ka mehana,
O oe ka ko maua mea e ola ai,
Nau ka e huna keia mau iwi,
E Kalani e! Ua Make!
Aole e ola ia oe, ua make!
A pau ka laua uwe ana, olelo aku
la laua ia Kamalalawalu: ''E Ka-
lani! E wa wahi na waa a pau loa.
(Aole i pau.)
HE WAIMAKA ALOHA, NO KUU
KANE JOSEPH LIWAI KAlLI,
I HALA.
I ka Lunahooponopono o ke Kuo-
koa, ka hiwahiwa a ka Lahui, Aloha
oe: — E oluolu mai hoi oe i wahi ru-
mi kaawale o ke Kilohana a kaua
ina nae he wahi keena koe, no ka'u
puolo waimaka a ke aloha e kau
ae la maluna, a nau hoi ia e hoike
ae i ka nui ohana ame na hoaloha
lehulehu e noho ana mai ka puka
ana a ka la ma Kumukahi a ka we-
lona, a ka la i ka mole olu o Lehua;
me ka nanea ame ka haupuupu ole
ae no ka haalele ana mai o kuu
mea aloha i keia ola ana oiai au,
ame na keiki a o'u mau kaikuaana.
Mr ame Mrs David Kapahaku ame
Mrs Poipe Kauhi e naua iho ana
i kona hanu hope loa, a hookuu malie
mai la oia i kona hanu hope loa
i ka hora 5 ame lo minuke i hala
ae o ke ahiahi Poalua, Aug. 5 , 1924.
Ua hanauia kuu mea aloha ma
Waiakea, Hilo; Hawaii, mai ka pu-
haka mai o Kaui (w) kona mama
ame Kaili (k) kona papa, a i kona
haalele ana mai la i keia ola ana ua
piha iaia na la he 90 makahiki a
oi aku a i ole emi mai paha.
Ua hoohuiia maua ma ka berita
mare e ka Rev. Alekanekelo, ma
ka home noho o Luahine ma Wai-
kapu, Maui, i ka la 9 o Nov. A. D.
I873. Nolaila, ua piha ia maua
na makahiki he 50 a oi o ka malama-
ana i ka berita maemae o ka mare.
A mailoko mai o ko maua puhaka
a hoohuaia mai ai he elua mau hua,
oia hoi, he mau kaikamahine, ua
hala e aku no laua ma kela ao me
ka loaa hua ole mai ko lana mau
puhaka. mai, a ukali pu aku la no
hoi ko laua papa ma ia alahele hoo-
kahi.
Nou hoi e Mrs Luisa Emalie Ma-
wae kekahi waimaka aloha, no kou
ike ole ana i ka hanu hope o kou
papa, na luhi mua hoi o na la opio
o neia mau kai e waiho mai nei,
a pela pu na alu na puu kinikini
ame na kahawai lehulehu e lei hele
ai ia olua. Aloha no. Ua pau kou
ike hou ana iaia e maalo hou aku
ana imua ou ame na moopuna a
maua. Ua hala ua nalo no ka ma-
nawa mau loa, a pela pu no hoi he
waimaka aloha no'u e Mrs Lucy
Keala oiai aole oe i ike i na hiona-
hope o kou papa mamua o kona
haalele ana mai ia kakou apau, na
hoa uhai aholo pu no ka imi ana
i ua mea e pono ai o keia ola honua
ana, e aloalo ana hoi i na kaha wela
nopu i ka la o Kaanapali a hoomaha
aku i ka Malu Ulu o Lele i ka Ia'i
o Hauola me kahi nalu hai mai o
Uo.
Aloha wale ia mau wahi e pili
aloha ia ai me oukou na ohana keiki
imua o maua na makua ia wa aka,
i ka hoea ana mai Ia i ua la hope
la o ko oukou haku kaikunane wale
no me maua a e maaloalo ana hoi
iloko o na la o ka nawaliwali e he-
kau ana maluna o ko oukou mau
makua nei.
Kuu kane i ka hau anu o Alika
aole e hoopulu hou ana ia mau kulu
hau anu i ka ili o kuu mea aloha,
no ka mea, ua nalo oia no ka wa
mau loa. Luuluu wale!
Kuu kane i ka nani o Waimea,
Kauai, i ka hoopulu ia e ka huna
wai o ka Waikea ame ka Waiulaili-
ahi o Mana; aloha ino ia mau wai
kaulana a kuu kane i hele malihini
ai.
Aloha no hoi Oahu a Kakuhihewa
ame Honolulu ke kaoha uluwehiwe-
hi i ka h-aik'nimia' o ka Nokina. Ua
pili wale ia no e maua me kuu kane,
mai ka puu kaulana o Daimana Hila
ma ka hikina a hiki aku i ka ehukai
o Puaona ma ke komohana a huli
ae ma na Koolau o Laie i ka lai
o Punaluu ame ke ko'a amokumoku o Heeia i ke ala pii pali aku o Nuu-
anu a hoonipo aku me na ale o
Kaiwi ame Pailolo i ka lai o Hauola.
Aloha Hawaii Moku o Keawe, me
kona mau kuahiwi nani kaulana, ke
one hanau o kuu hoapili he kane
ka hoapili hoi o na kau a kau.
Akahi ka hoi kau e hemo ai ua wehe
mai la oia i ka pili hooko-o a loko,
a hele aku la i ke ala hoi ole mai a
noho hookahi iho la au i ka home
o maua i hoomanawanui ai i na la
hune ame ka nele.
Mahope iho o kona ike aha i ka nani o na aina puni ole Hikina, ame na aina puni ole komohana i huli hoi mai ai oia a noho iloko o ke Kalana o Maui nona hoi a kuahiwi kaulana o Haleakala ame Eeke ma ke komohana, e o mau nei o Maui no ka Oi. E hoohana ana i kona mau lima punahele ma ka oihana mahiai; me na kupa o ka aina ana i noho ai. a kupa a kamaaina no ka manawa mau loa a moe aku la oia i ka moe kau a moe hooilo. He makuakane oluolu, heahea a hookipa oia i ka poe apau e kipa ana ma kona home. He like wale no ke kiekie me ka haahaa iaia. He makuakane mikiala hana,'hoo-manawanui a manaoio hana oiai kona mau la opio i noho mai ai me au kona kaikuahine ma ke kino. No-uoluHSwku HMe, uloukow mf m wm laila aole i haalele koiia mau lima i ka Lana ana i kupaa ai no kona ola ame kona hoapili nei ahiki i ka hiki ole ana ia ia ke ku a hele aku maluna o kona mau kapuai wa-wae. Me he mea la, he elua a ekolu paha mahina o kona hoomaha ana mai ka hana mai a moe aka la oia. Auwe kuu kane kuu heapili. Ke haawi nei au i kuu hoomaikai he nui i kuu keiki David Kapahu, ka mea i noho pu me kona papa nawaliwali i ka po ame kekahi manawa o ka Ia, a e kokua pu ana no hoi la'u i ka Iawe aha i ke Kauka Matayoshi, ma Lahaina iloko o ka wa e waiho ana kona papa i ka ma'i. A pela pu no hoi me kuu nunona, Ah Sing, no ke kii ana ke Kauka Matayoshi a lawe mai ma kona home no ka nana ana i ke kulana o ka ma'i o kuu kane aloha ame na kokua e ae mai iaia mai. Ke hoomaikai pu nei ia Mr ame Mrs Fleming, no ka laua mau kokua i na wa apau e kipa mai ai e ike i kuu mea aloha a pela hoi me ka pahu kupapau,a pela pu no hoi me kuu Hui Kaulana o na Honoapiilani ka Peresidena Hanohano, Mrs.'Muna Apo, ame na lala apau no ke kokua ana mai i ka ai, ka i 'a ame ke komo pu ana mai i ka huakai hoolewa o kuu mea aloha, a nou no hoi ke kahi hoomaikai e Mrs. Mabel Free land, no ke kokua ana mai i ke kahi mau pono meaai no ka ila i haalele mai ka papa aloha o kou hoaloha i hala e aku ma kela ao. A
pela pu no hoi me na poe apau na
lakou na bo-ke pua i lawe mai no ka
hoohiwahiwa ana iho i ke kino wai-
lua o kuu kane hele loa: Nolaila,
oluolu hoi oukou e la aku i keia
mau hoomaikai ma ke aloha nui,
a na ka Makua Lani Kiekie loa e
holoi ae ina waimaka ame na naau
kaumaha, apau mai a kakou aku. A
Nana no auanei e kiai, hoomalu a
hoohui hou ae ia kakou apau ma kela
home nani ma o.
Ke hoomaikai pu nei no hoi ia oe
e Solomon Hanohano, ka Lunahoopo-
nopono ahonui i piha mau me ka
lokomaikai, no ka ae oluolu ana
mai i ka'u wahi lakana luuluu a ke
aloha kane no ka hookipa ana aku
ma kou keena. kaawale o ka kaua
Kilohana, a pela pu hoi me na keiki
ahonui o kou papapa'i kou adieu.
Owau iho no me ka luuluu,
MRS. EMALIE L. KAILI,
Me na Keiki.
HE MANEWANEWA WALOHIA
NO HELENA KEAUKUIKA-
MOKU O KANEHUNAMO-
KUIKEKAPU KAMAIOPILI
E Mr. Lunahooponopono o ka Nu-
pepa Kuokoa, Aloha oe ame kou
mau limahana:— E oluolu mai oe e
hookomo iho ma kahi kaawale o ka
kakou kaupu hehi ale, i ka manao
o kela mau huaolelo e ka'u ae Ia
maluna, a nana hei ia- e ahai. mama
aku, e, hii ana ma ke alo i na puolo-
waimaka helelei, a e noho ana hoi
ma ke kua i ka ukana luuluu, kau-
maha, ehaeha, kupouli no ke aloha
i ko mako'u hoahanau i haalele mai,
i ike ma'i ai na kini makamaka e
noho ana ma ka la hiki ma Haehae
a ka la kau ma Nikoa mole o Lehua.
O makou o, ka Ekalesia, Kula Sa-
bati ame ka Ahahui C. E, o ka
Ekalesia o Kaumakapili ma o ko
makou komite la, ke komo pu aku
nei me oe e Samuel Keliimaewaewa
Kamaiopili, ke kane i hoonele ia i
kau mea aloha he wahine o na la
opio, ka hoanoho, hoakukakuka o
ka nohona, home, hoa haihaiolelo e
pono ai. ke. kino ame ka uhane, ka
hoahele o ka ua, ka la ame ka ma-
kani, ka hoapili o ka po ame ke
ao, o ke kau ame ka hooilo, e lawe
l ae i na haawina kaumaha mai ia
oe ae; ke pule nei, na ka Haku
nona ke kihapai olua i noho hana
aku nei no umi wale no mahina,
e hooikaika mai la oe ma ke alahele
no kana hana, a e hoopoina ana i
na mea i hala mahope, a e kikoo ana
i na mea omua. Aloha no! . . .
Ke komo pu aku nei makou e ka-
nikau ou me na keiki i hooneleia
i ka makuahine, ka mea nona na
lima aloha, e milikaa ana i kela ame keia manawa, ka mea hoi nona na maka hia-a moe ole o na po loloa a ka hooilo, no ko olua, a no ko oukou pono e na keiki. E oluolu e hele elike me ko oukou mama i mahalo, nui ia a e hana i ka pono i na la apau no ka mea, no oukou ka ololo hoolana, a no ka oukou poe keiki, a no ka poe i kahi ma-mao aku, 'E hoomanao oe i kou mea nana i hana; i na la o kou noho opiopio ana; o i hiki ole mai na la ino, a hookokoke ole ia mai na makahiki au e olelo ai, aohe o'u oluolu i keia mau mea' Ke komo pu aku nei e u pu me oukou, e na hoahanau kane ame na hoahanau wahine, na mua ame na muli pokii, na kaioeke, na maka-maka ame ha hoaloha, ae e loaa like ia kakou ka haawina ike; aole o kakou kulanakauhale e mau ana ma-anei, aka, he poe malihini kakou ma keia ao.
Iluna i ke ao,
Kuu home mau,
Kalani iluna ae,
Kuu home mau.''
Kona Mau Ano Maikai. O Keaukuikamoku i oili kohana oku la mai kona hale kino aku, a waiho iho la i na hoomanao poina ole nona, mai ka po o ka la 22, o Iulai o keia makahiki ahiki a mau loa aku no. He wahine a makua-hine hoopono, kuoo, kuio, oiaio, ku-paa, wiwoole, hookamani ole, hoo-manawanui, makaala me ka hana mau ma na mea e pene ai ke kino, a o ka oi aku ma na mea pili ana i ko ka uhane, o kekahi o kana mau olelo ao ikaika, oiai oia he hoahanau no ka Ekalesia o Kaumakapili he inaina loa oia i ka hana ia, "o ka ke Akua hana me ke ano kamalii" He haa kuka oia no ka Ahaluna no kekahi mau makahiki, he hope peresidena C. E., no kekahi mau makahiki, he alakai Kula Sabati no ka apana o Iwilei, he elelo Kula Sabati i na Aha Mokupuni ame Pae aina no kekahi mau makahiki. Oia nei kekahi pono ke olelo a hooiaio ia, he papale alii no kana kane haaheo no na kane i na wahine noho pono e like me keia makuahine. Ua hanauia oia ma ka Ua Kuahine o Manoa, i ka mahina o Mei la 26 A. D. 1807, mai ke kihapai mai o A .Petero; Kakou (k) ame Kaili Ke-kahililani (w) a makeia me Sam K. Kamaiopili i Okatoba 20, 1895 na ka Rev J. Waiamau he 14 ma-kahiki i noho hoahanau ai, a helo aku nei a noho ma ka Ekalesia o Kaahumanu, Wailuku no 10 mahina a kueo hookahi aku la i ke ala
hiki ole ke hoi hou mai aole oia e
hei hou mai i ou nei aka, owau
ke hele aku i ona la, wahi a ke
alii kaulana o ka Isaraela.
Ma ka hoopau ana ae i keia haa-
lo 'ulo 'u ke haawi aku, nei makou
i ko makou hoomaikai ame ka ma-
halo nui, me ke aloha pumehana i
na hoahanau apau o ka Ekalesia o
"Kaahumanu, na makamaka ame na
hoaloha oia Ekalesia pela hoi ma na
Ahahui lala o Kaahumanu ame ka
Hale o na Alii, pela i na hoahanau
ame na hoaloha o ua Ekalesia o
Kawaiahao, Kaumakapili na aha-
hui no hoi i hai ia maluna ae no
ke ku kiai ana i ke kino wailua o
ka makou mea aloha, pela na ma-
kamaka, na hoaloha me na hoohiwa-
hiwa pua no ka huakai hoolewa o
ia wahine hele. loa ke pule hou nei,
na ke Akua o ke kaulike e kiai ma-
lama a hooluolu mai i ke kane na
keiki ame ka ohana o Helen Keau-
kuikamoku a hui kakou.
O makou iho no,
Komite Ekalesia-
REV. H. K. POEPOE,
JOSEPH WOODWARD,
M. K. BENJAMlN,
Komite Kula Sabati ame C. E:—
WILLIAM KOPA,
SAM SAFFERY,
DAVID KAIWA,
MRS MARYAN ABLE, MRS. ANNIE KANAHELE MRS. DEBORA SNIFFEN,
MA KE KAUOHA
Kuahaua Koho Baloka Wae Moho.
I kulike ai Me ke kanawai, owau
o W. R Farrington, Kiaaina o ke Te-
ritore o Hawaii, ma keia ke kukala
aku nei, he koho baloka wae moho
no ka. wae ana no na Elele i ka Hale
o na Lunamakaaianana o ka Aha-
olelo o na Mokuaina i Huiia o Ame-
rika, a no na Senatoa ame na Luna-
makaainana no ka Ahaolelo o ke Te-
ritore o Hawaii e like me ia i hoaka-
kaia mahope ae nei, ke malamaia
oua ma ka Poaono, la 4 o Okatoba,
M. H.1924; apuni ke Teritore, ma-
waena o na hora ewalu a. m. ame
elima p. m.
NA APANA SENATOA.
O na Apana senatoa ame ka helu-
na o na Moho Senatoa e waeia ai,
e kela ame keia aoao Kalaiaina
penei iho ia:
APANA EKOLU - Mokupuni o
Oahu— Ekolu.
KA APANA LUNAMAKAAINANA
O na Apana Lunamakaainana ame
ka heluna o na Moho Lunamakaai-
nana e waeia ai e kela ame keia
aoao kalaiaiaa, penei:
Iloko o ka APANA EHA— Eono.
Iloko o ka APANA ELIMA—
Eono.
O na Apana Lunamakaainana, na
Mahele Koho ame na wahi koho
elike iho penei:
APANA LUNAMAKAAINANA
EHA HAPA O KA APANA SE-
NATOA, EKOLU— KA HAPA O
KA MOKUPUNI O OAHU AME
KE KULANAKAUHALE A KA-
LANA O HONOLULU MA KA
HIKINA HEMA O KE ALANUI
NUUANU AME KA LAINA E
HOOLOIHIIA ANA MAI KA-
PALI AKU O NUUANU AHIKI
I KA LAE O MOKAPU.
MAHELE EKAHI— O ka hapa o
ka Apana Honolulu ma ka hikina
akau o ka laina mai ka lalani mau-
na mai o Koolau i hooloihiia aku a
pili me ke Alanui Mauumae, mai ia
alanui aku i oleloia, Alanui Umi-
kumamakahi, Alanui Daimana Hila
ame ka laina i hooloihiia ahiki i ke
kai. Wahi koho, ma ka: pa Hale-
kula Liliuokalani.
MAHELE ELUA— O ka hapa o
ka Apana o Honolulu mawaena o ka
Mahele Ekahi ame ka laina mai ka
lalani mauna mai o Koolau a e holo
ana ma ke kualapa ma ka aoao hi-
kina o ke Awawa o Manoa a hoea
i ke kahawai o Manoa, malaila aku
ma ke kahawai i oleloia a hoea i
ke alanui e moe ke 'a ana ia kahawai
makai iki aku o kona hui ana me ke
kahawai o Palolo, alaila ma ia ala-
nui; Alanui Campbell, Alanui Kake-
la ame Alanui Daimana Hila. Wahi
koho, ma ka. Paka Mauumae, Kai-
muki.
MAHELE EKOLU— O ka hapa o
ka Apana o Honolulu ma ka hema
o na Mahele Ekahi ame Elua a ma
ka hikina o ka laina e holo ana ma
na Alanui Kapahulu ame Makee
ahiki i ke kai. Wahi koho, ma ka
Haleauau o ka Lehulehu ma ka Pa-
ka Kapiolani.
MAHELE EHA— O ka Hapa o ka
Apana o Honolulu ma ka hema o
ke Alanui Moi ame ke Alanui Wai-
ala'e mawaena o na mahele elua
ame ekolu, a ma ka laina mai ke
kihi mai o na Alanui Punahou ame
Moi ahiki i ke alahaka loihi ma
ke (alanui kahakai) Ala Moana.
Wahi koho, kihi o Alanui Kalakaua
ame Alanui Keoni Ena.
MAHELE ELIMA— O ka hapa o
ka Apana. o Houolulu ma ka akau
o ka Mahele Eha a ma ke komoha-
na o ka Mahele Elua, i hoopuniia ma
ke komohana e ke Alanui Punahou,
a ma ka akau e ke Alanui Waila
ame ke Alanui. Metcalf ahiki i ke
alanui e holo ana i ka hikina ma
ka hema iki mai o ke Kulanui o Ha-
waii, ma ia alanui i oleloia ame ka
laina i hooloihiia aku ahiki i ka
palena pau o ke kualapa e hoopuni
ana i ka Mahele Elua ma ke komo-
hana. Wahi koho, ma na Alanui
Young ame Alexander.
MAHELE EONO— O ka hapa o ka
Apana o Honolulu ma ka akau o ka
Mahele Elima a mawaena o ka Ma-
hele Elua ame ka laina e holo ana
mai ke Alanui. Waila mai, ma ke
Alanui Punahou ahiki i kona hui
ana me ke Alanui Manoa, alaila ma
ke kualapa ma ka aono komohana o
ke Awawa o Manoa ahiki i ka lalani
mauna o Koolau. Wahi koho, nia ka
pa Hale o ke Kalapu o ka Manoa
Tennis, kihi o ke Alanui Manoa
ame Alanui Kamehameha.
MAHELE EHIKU— O ka hapa o
ka Apana o Honolulu ma ke komo-
hana o na Mahele Eha ame Elima,
ma ka hema aku o ke Alanui Be-
ritania a ma ka hikina o ka laina
e holo ana mai ke kai mai ma ke
Alanui Sheridan ahiki i ka welelau
o ka laina e hooloihi ana i ke Alanui
Piikoi, alaila ma ua laina nei i ole-
loia o ka hooloihi ana ame ke Ala-
nui Piikoi. Wahi koho, Hale Hoo-
kawowo laau o ke Aupuni, kihi o na
Alanui Keeaumoku ame Moi. MAHELE EWALU--O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o na Mahele Elima ame Eono, ma ka akau o ka Mahele Ehiku a ma ka hikina o ka laina mai ke Ala-nui Beritania mai ma ko Alanui Piikoi ame ka laina e hooloihi ana malaila aku ma ka palena komohana o ka pa-hale o ka Home Lunalilo ahiki i ke kihi hema o Kalawahine, alaila ma ka palena hikina o Kalawahine, ahiki i kona hui ana me ka palena komohana o ke Awawa o Manoa. Wahi koho, kihi o Alanui Waila ame Alanui Keeaumo-ku. MAHELE EIWA— O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o Alanui Beritania a mawaena o ka Mahele Ehiku ame ka laina o holo ana mai ke kai mai ma ke Alanui Ward ame ke Alanui Kapiolani. Wahi koho, ma Kamaki Kuea. MAHELE UMI— O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ka laina mai ke Alanui Alapai mai ma ke Alanui Moi ahiki a ma ke Alanui Kapiolani, alaila holo. hikina ma ke Alanui Beritania mawaena o ka mahele ewalu ame ka laina ma ke Alanui Alapai a i hooloihiia ahiki i ka pahuhae kahiko ma" ka piko o Puowaina, alaila ma Puowaina ahiki i ka palena mawaena o Kewalo ame Auwaiolimu, alaila ma ka palena komohana o Kewalo a holo ke'a ma Kala wahine ahiki i ka palena komohana o ka mahele ewalu. Wahi koho, Halekula a'o Kumu. MAHELE UMI-KUMAMAKAHI, — O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o Alanui Moi a mawaena o ka Mahele Eiwa ame ka laina e hooloihi ana mai ke Alanui Moi mai, alaila ma Alanui Hema ahiki i ke kai. Wahi koho, ma na Alanui Hema ame Kawaiahao. MAHELE UMI-KUMAMALUA— O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o Alanui Hokele a ma-waena o na Alanui Alapai ame Hema ma kekahi aoao ame Alanui Nuuanu ma kekahi aoao. Wahi koho, kihi o na Alanui Powaina ame Moi. MAHELE UMI-KUMAMAKOLU —O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Luso, Alanui Alapai, Alanui Hokele ame na Alanui Alakea ame Ema. Wahi koho, ma Ema Kuea. MAHELE UMI-KUMAMAHA— O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e ka palena komohana o ka Mahele Umi, e ka palena akau o ka Mahele Umi-kumamakolu ame ka laina e holo ana mai ka huina mai o na Alanui Kula ame Ema ahiki i ka pahuhae kahiko ma ka piko. o Puowaina. Wahi koho, huina o na Alanui Iolani ame Magellan. MAHELE UMI-KUMAMALIMA — O ka hapa o ka Apana o Honolulu hoopuniia e Alanui Kula na Alanui Ema ame Alakea, Alanui Hokele ame Alanui Papu. Wahi koho, Alanui Papu mauka o ke Alanui Be-ritania. MAHELE UMI-KUMAMAONO— O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, na Alanui Papu, Alanui Hokele ame ke Alanui Nuuanu. Wahi koho ma ke Alanui Pauahi, kokoke i Alanui Papu. MAHELE UMI-KUMAMAHIKU —O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o na Mahele Umikumamaha ame Umi-kumamalima a mawaena o ka Mahele Umi ame ka laina e holo ana ma ke Alanui Papu ame Alanui Pacific Height ahiki i ke keo mua o ia alanui i oleloia a malaila aku ma ka aoao komohana o ke Awawa o Pauoa. Wahi koho, kihi o ke Alanui Puowaina ame Ala-nui Luso. MAHELE UMI-KUMAMAWALU — O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula a mawaena o ka Mahele Umi-kumama-hiku ame ke Alanui Nuuanu. Wahi koho, Alanui Nuuanu ahie Alanui Bates. MAHELE UMIKUMAMAIWA— O ka hapa o ka Apana o Koolaupoko ma ka hikina; hema o ka laina mai ka Pali mai o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu. Wahi koho, Ha-Iekuia o Waimanalo.
APANA LUNAMAKAAINANA
ELIMA HAPA O KA APANA
SENATOA EKOLU— KA HAPA
O KE KULANAKAUHALE A
KALANA O HONOLULU MA
KE KOMOHANA AKAU O KE
ALANUI NUUANU AME KA
LAINA I HOOLOIHIIA, MAUKA
PALI O NUUANU AHIKI I KA
LAE O MOKAPU.
MAHELE EKAHI— o ka hapa o
ka Apana o Koolaupoko mawaena o
ka laina mai ka Pali mai o Nuuanu
ahiki i ka Lae o Mokapu, a maluna
o ke kualapa mawaena o Heeia ame
Ahuimanu. Wahi koho, ma ka Hale
Hookolokolo o Koolaupoku, ma Ka-
neohe.
MAHELE ELUA—O ke koena
aku o ka Apana o Koolaupoko. Wahi koho, ma ka Halekula o Waiahole. MAHELE EKOLU— O ka hapa o ku Apana o Koolauloa ma ka hikina hema o ka palena hikina hema, o Laie. Wahi koho, ma ka Hale Hui Yin Sit, ma Kapano, Punaluu. MAHELE EHA— O ke koena aku a ka Apana o Koolauloa. Wahi koho, ma ka Haleaina kokoke i ka hale hoolulu kaahi ma Kahuku. MAHELE ELIMA— Ka Apana o Waialua, e hookoe ana i ka hapa o ua apana la, ma ka hema o ka laina mai ka piko mai o Kaala a komo i ka piko o Kamaohanui, Puu Pane ame Puu Peahinaia ahiki i ka palena o Koolauloa. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo o Waialua. (No ke koena aku o ka Apana o Waialua, e nana i ka mahele "Umikumamaono.) MAHELE EONO— Ka Apana o Waianae. Wahi koho, Hale Hookolokolo o Waianae. MAHELE EHIKU--Ka hapa o ka Apana o Ewa, e komo pu ana na aina o Hoaeae ame Honouliuli. Wa-hi koho, ma ka Hale Hoolaule'a o Ewa. (Ewa Pavilion). MAHELE EWALU— Ke koena aku o ka Apana o Ewa, e hookoe ana i kela hapa o Halawa ma ke komohana hema o ka laina mai ka palena mai mauka o ka lokoi'a o Kuahua a e komo ana ma ka luapele o Makalapa ahiki i ka palena. o Moanalua. Walu koho, ma ka Hale Hookolokolo o Ewa. (No ke koena aku o Halawa e nana i ka Mahele Umi-kumamahi-ku.) MAHELE EIWA— O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o ka laina mai ka lalani mau-na mai o Koolau e holo ana ma ka palena komohana o Kalihi ahiki i ke Alanui Moi, alaila ma ke Alanui Moi ahiki a ma ke Alanui Kalihi ahiki i ke kai. Wahi koho, kihi o Alanui Moi ame Kalihi. MAHELE UMI— O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hikina akau o Alanui Moi a mawaena o ka pa-Iena komohana; o Kalihi amo ka palena hikina o Kalihi mai ka lalani mauna Koolau wai ahiki i ke Alanui Kalihi alaila ma ke Alanui Kalihi ahiki i ke Alanui Moi. Wahi koho, Halekula o Kalihi-waena. MAHELE UMI-KUMAMAKAHI — O ka hapa o ka Apana o Honolulu i Hoopuniia e Alanui Kula, Alanui Pupule, Alanui Moi ame Alanui Ka-lihi. Wahi koho, Alanui Moi ame Alanui Houghtailing. MAHELE UMI-KUMAMALUA— O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o Alanui Kula a mawaena o ka Mahele Umi ame ka laina mai ka lalani mamua mai o Koolau ma ka palena pau o ke kualapa ma ke komohana o ke Awawa o Nuuanu ahiki i ka laina i hooloihiia o Alanui Kauka, alaila ma ia laina i oleloia ame Alanui Kauka ahiki i. Alanui Liliha, alaila ma Alanui Liliha ahiki i Alanui Kula. Wahi koho, kokoke i ke kihi o na Alanui Liliha ame Kula. MAHELE UMIKUMAMAKOLU —O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o Alanui Kula mawaena o ka Mahele Umi-kumamalua ame Alanui Nunanu, Wahi koho, kihi o ke Alanui Kuakini ame Ala-nui Nuuanu. MAHELE UMI-KUMAMAHA— O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Alanui Nuuanu, Alanui Beritania ame ke Kahawai o Nuuanu. Wahi koho, Alanui Vinia ma ka aoao hikina o ke Kahawai o Nuuanu. MAHELE UMI-KUMAMALIMA — O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o na Alanui Beritania ame Moi a mawaena o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e holo ana makai. mai ke Alanui Moi aku ma ke alanui ololi Chapel (Palama Chapel road) ame kona hooloihiia ana aku ahiki i ke Alahao Oahu, alaila, ma ka hookuina hema o. ia alahao ahiki i kona wahi kokoke loa i ka lihikai e komo pu ana me na Mokupuni Hoo-malu Ma'i ame na Mokupuni hapapa e ae. Wahi koho, ma Aala Paka. MAHELE UMI-KUMAMAONO— O ke koena aku o ka Apana o Waialua. Wahi koho, ma ka Halekula o Wahiawa. MAHELE UMIKUMAMAHIKU —O ke koena aku o Halawa. Wahi koho, ma ka, Halekuai ma Water-town. MAHELE- UMIKUMAMAWALU —O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Kaha-wai o Nuuanu, na Alanui Beretania ame Moi ame Alanui Liliha. Wahi
koho, Alanui Vinia, ma ka aoao ko-
mohana o ke Kahawai o Nuuanu.
MAHELE UMI-KUMAMAIWA—
O ka hapa o ka Apana o Honolulu
i hoopuniia e ke Alanui Kula, Ala-
nui Liliha, Alanui Moi ame Alanui
Pupule. Wahi koho, Alanui Moi
ma kela aoao mai o ka Halekula
Kaiulani.
.: MAHELE IWAKALUA— O ka ha-
pa o ka Apana o Honolulu ma ka
hema o Alanui Moi a mawaena o
Alanui Kalihi ame ka palena komo-
hana o ka Mahele Umikumamali-
ma. Wahi koho, kihi o ke Alanui
Waiakamilo ame Alanui Moi.
MAHELE IWAKALUA-KUMA.
MAKAHI— O ka hapa o ka Mahele
Eiwa e komo ana maloko o ka pa o
ka Haukapila o Kalihi. Wahi koho,
ma ke Keena o ka Haukapila o
Kalihi.
I HOIKE NO KEIA, ke kau nei
nu i ko'u lima me ka hoo-
pili pu ia o ke Bila Nui o ke ..
. Iei-iU^e o Hawaii.
HANAIA ma ke Kapikala ma
Honolulu i keia la -5 o Au^a-
le i ka makahiki o Ko Kakou
Haku, hookahi lnuaani eiwa
hanen nie iwakalua-kumama-
ha,
(.'ilia) W. B. PAKKIN010N, .
Kiaaina o Hawaii.
i Na' ke Kiaaina: '
, (8ila) KA1'MONB O..BBOWN,
Kakauolelo o Hawaii.
I kulike ai me ka manaoio ka
kanawai i hanaia no ia mea,
iua keia ke hoopuka aku hei
nu, i ke Kuahaua Koho Baloka
Wao Moho, ma kahi o pili ana ^'
i ke Kulanakauhale a Kalaiia"
o Honolulu, 1?. H.
O. KALAUOKALANL
K.iknuolelo, Kulanakauhale a
Kalana o Honolulu, 7. H,
HE MAU APANA AU? A KUAI
^900— Loi 50ilOO Kalauki ^25 3own. .
$10 pen moulli.
^1000— Loi; 50^350 Palolo, -I25'
aown,. ^10.pep monlh,. . .
$1250— Loi 50ilOO Oemowalie A^e.,
^25 aown, ^10 pe^ monia".
$1300— Loi 35^75 I'homa8 li., Ka,- .
lihi, $^5 (lown, $10 pe- inonlh.
^1750— Loi 50ilOO Waialae Hoaa,
-beliween 6 ana 7lh A^e8., eaa^ Ieim8-.
MAU HALE KUAI
^3000— ^o^^; 8l., 2 be^woin'1iou8e.
^3000— 2 beil^om houae Mahina
5i., p^a^ikall; new— on ea87 lemi B.
$3600— la^e houae Nolle^ Bi., loi
80ii40'on lenna.
- ^4000— ^o^l 8i;., 2. be4-ooni hou ae
loi?' 2260 a^. ^i., ^500 3own, I50
pei monlh.
"PAilLO" KALAHUA'
(P. B. -B. 8I^AUPn^
Alanui Moi. -Helu 75, Mawaena o na
Alanui Papu ame Helela.
lai. 1043
, KONOIA KA LEHULEHU
On Emma & O. K. Mooa,
.O. .P^.Ph. O.
Halawai akea na 8abali apau ame
Poakolu 7-.30. Ano hou loa o ka
Hoola ana ma ka Mana Akua ame
ka Hoike Uhane. Lawe mai i ka
ma'L
Pili i na ano apau o ke ola aoa.
Paneia na ninau apau ma ka leka
$?. Haawiia na haawina. Na bona
IO a 5, 6 a 7^80.
2506 Kuhio A^e. Kelepona 79774.
(5608— 6. mua.
HOOLAHA I KA POE PAA AIE
Mamuli o ko koho pono ia ana
mai o ka moa nona ka inoa malalo
iho nei- i Kahu no ka Poe Paa Aie
Amo ka Poe Paa Mahele o ka Ha-
waiian lele^aph & 7elephone 0om-
pnn.7, Limileol, he hui Hawali i hoo'
pauia, ma ke kauoha a ka Puuku n
ko lenlope ma ka la 4 o Iulai, 1924,
ma keia ke haawi aku nei i ka hoo-
laha i ka po" o paa aie apau o kn 'nii
i oleloia e w^iiho mai i ka lakou
mau koi iaia, i ke Kahu i oleloia, nia
kona wahi lawelawe oihana ma ki
Helu 1128 Alanui Alakea, Honolulu,
I'enloie o Hawaii, iloko o kanaika
(OO) la mai ka la nku o ka hoopuka
Kua ia ana o keia hoolaha o hoole. .
mau loa ia aku.
Hanaia Auwale 5, 1024.
MU1UAL O^ELEPHONE OO .U- .
PAN?,
Kahu no ka Poe Paa Alo ame ka Poo
Paa Mahele o ka Ha wai ian 7ele- -
ip-aph & 1elephone 0ompnn.^,
Limileil.
PUE AB, ANOEK8ON & MAB^, '
Na Loio, no ke Kahu i oleloia.
9920— Au^. 7, 14, 21, 28; 6epl. 4.