Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 40, 2 October 1924 — Page 3

Page PDF (1.67 MB)

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POAHA, OKATOBA 2, 1924. EKOLU
HE MOOLELO No Ke
Kaikamahine 0 Ka Pouli
A i Ole
Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na
Alahele o ka Poe Ino.
"Aole me ka ikaika o na meakaua, a me ka mana o kekahi
mau hana epa, i loaa mai ai ia'u keia kulana, aka nae ke hoo-
hiki nei au ma ka inoa o na akua lapu o ka po, e hoohana aku
ana au i na alahele apau, e hiki ai ia'u ke paa i keia kulana,
ahiki i kou lanakila ana. Ua punihei o Pilipo i ka'u mau hoo-
lala ana, owau ke pani ma kona wahi, i hiki ai iaia ke ike, no
ka waiwai a i ole nona iho paha ke kumu nui e mare aku ai ke
kaikamahine a Kenerala Rudena iaia; a iloko o kau mau hoo-
lala ana apau, eia oia malalo o ko'u mana, no ka hiki ole iaia
ke onioni ae, ahiki i ka ikeia ana ae, owau ka Pilipo Kuaina
oiaio, aole o kela kanaka hupo.'
"Alaila ua manao anei oe e pepehi aku iaia a make, mamua
o kona hua'i ana ae i ka mea oiaio imua o Kenerala Rudena? Akahi a hookaakaaia ko'u mau maka no ke ano o kau mea i hoolala ai e Matado. He keu aku maoli no paha oe a ke kanaka piha maalea nui wale. Ua loaa kena kulana ia oe, i haawi maoli ia mai, e ka mea i kuleana i'o, a mamua o kona kii ana mai a kaili ae mai ia oe aku, o ka ukupanai iho la ia au e haawi aku ai, o ka pepehi iaia a make. "Ke pololei la kena mea au e hoakaka mai nei e Mina. O keia kekahi o na hana naauao la, aka nae aole ia e hookoia ana, ke ole oe e akahele ma kau mau hana, elike me keia au i hoolala ai e holo mahuka mai ia'u aku." "Akahi au a ike i na mea oiaio a e komo pu aku ana au me oe, ma ke kokua ana no ka holopono o na mea apau, me ka lele okoa ana mai o Mine imua a puliki ma ka a-i o Matado. "E lilo kaua e Matado i mau hoaloha oiaio loa mai keia manawa akau, aole hoi he mau enemi, pela wale no kaua a elua e ohi like ai i na pomaikai he nui. O oe hookahi wale no e Matado ka i ike, i ka pololei ole o ka'u koi, no ko u kuleana i na waiwai o Kenerala Rudena, a owau hoi ka i ike, he mea komohewa oe, aole o Pilipo Kuaina oiaio. E hana kaua i kekahi aelike hoopaa i keia manawa, e lilo au i mea kekua aku ia oe, i wahi e kuleana ai oe i na waiwai apau o Pilipo Kuaina, a pela hoi oe e haawi mai ai i kau mau kokua ana, i wahi e kuleana ai au i na waiwai o Kenerala Rudena. "Me keia mau pomaikai nae, e holo mai ai ia kaua pakahi, ke ku nei he elua mau mea mawaena o kaua, oiai o Kaloke Rudena ame Pilipo Kuaina; ke kaawale aku ka hoi kela mau mea a elua mai ko kaua alo aku, aohe mea, a kaua e hopohopo ae ai, o ka olelo wale ae no, he lani iluna, he honua ilalo, moe malie ke poo i ka uluna, aohe mea nana e hoonioni. "Mai lawe mai oe e Matado i kela mareia ana o kaua, i mea ano nui, no ko kaua ola ana aku, he meahuna ia mawaena wale iho no o kaua, aka imua o ka lehulehu, e nana mai lakou, he mea okoa loa oe, i pili ole mai ia'u ma kekahi ano, a alaila lamalama ae la na maka o ua wahine nei me na manaolana he nut, nana pono mai la hoi ma na maka o Matado, a hoomau hou mai la i kana kamailio ana: "Ke holopono ka hoi keia mau hoolala ana apau e Matado, o kou lilo no ia i kanaka waiwai, i kanaka ano nui a hanohano, e hiki ai ia oe ke komo iloko o na anaina a ka poe waiwai, kahi e launa aku ai oe me na wahine huapala nui oko lakou waiwai, a mare aku mo kekahi o lakou, ma ia ano auanei e hooiia ae li kou waiwai, a e hooi pu ia aku ai kou hanohano, a o ka mea oi loa aku, o ia no ka loaa ana ia oe o ka hauoli oiaio loa, au e olelo ae ai, ua hooko piha ia kou mau manao inaina, maluna o Mine; a o ka hauoli auanei e loaa ana ia oe, o ka hauoli hookahi no ia e loaa ia'u. "E lilo ana kou mau waiwai i loaa aku ia oe, mamuli o o ka epa ame ke kolohe, i kumu e hoomahuahua hou ia ae ai kou mau waiwai, aka aole pela ko'u, e paa malie ana au i ko'u waiwai ahiki i ko'u mare hou ana aku i ke kane; nolaila aole au ku-e ana mai i keia manao o'u, no ka mea ke ike aku la au i kou apono, ma ka minoaka o kou mau papalina. "Ua haulehia au i ke aloha no Keoki Kakona, a ua paa kuu manao e lawe mai iaia i kane mare na'u, ke hookoia ka hoi kuu iini o ka loaa like ana ia o ka hauoli ia kaua a elua. Aole anei o keia kekahi o na hiona maikai loa a'u e kukulu aku, nei imua ou e Matado. Ke ae mai ka hoi oe, e lilo no au i kauwa nau elike me ka loihi o ko kaua mau la e ola al ma ka honua nei.'' "Ke haawi aku nei au i ko'u ae, ma na mea apau au i hoakaka mai nei, a koe kou mare ana, me Keoni Kakona" wahi a Matado. "Ua hiki ia'u ke hoololi i ko'u manao inaina nou i wahi e ohi i'o ai kaua a elua i na pomaikai, aka o kou manao ana, e mare aku ia Keoki Kakona, aole loa ia e hookoia ; e make kela kanaka e pono ai!" "Aole, aole I" i hooho ae al o Mine, me ka ehaeha maoli "E ae mai oe e Matado e mare au me kela kanaka, no ka mea oia hookahi wale no ka mea a kuu puuwai i aloha ai! Ua o aku kuu makemake, e lilo aku ka hapalua o na waiwai i ma-naoia no'u, mamua o kona make ana. Pehea la oe e Matado i makemake ai e pepehiia kela kanaka a make?" "No ka pane o kau ninau ea, e hoike aku no au i ke kumu O ia ka hiki ole ia'u ke hoohana aku i na mea apau e loaa ma ti ia'u keia waiwai, oiai kela kanaka e ola ana. Pehea, ka nu o ka'u mau hooikaika ana, no ko'u hauoli, ame ka'u koi, no keia waiwai, aole loa ia e hookoia, ahiki i ke kaawale loa ana aku o keia kanaka mai ka ili aku o ka honua." "Alaila ua maopopo anei it Mr. Kakona na hoolala ana ma waena ou ame Pilipo Kuaina oiaio? Ua kamaaina mua anei oia i kela kanaka?" "O Keaka Kakona o Pilipo Kuaina no ia, aole he kanaka okoa aku; nolaila e ike mai oe, i ke kumu hiki ole ke holopono ka'u mau hooikaika ana e lilo mai kona mau waiwai apau ia'u oiai oia e ola ana," I ka lohe pono ana aku o Mine i kela mau hoakaka, me h mea la, ua punukuia ae kona waha a paa e hiki ole ai iaia k hoopuka mai i hookahi huaolelo alaila hookuu ae la oia i kana paa ana i ka a i o Matado, a kikihi hele aku la ahiki i kona haule ana iho maluna o kekahi noho, ke lewalewa la hoi kona mau lima ma ka aoao, a ke kakaa wale la no na Onohi maka 0 ia no oe o kekahi mea, i ku'iia aku me kekahi puupuu ikaika loa, ma kona poo. Me kela mau mea i hoikeia aku e Matado, ke noonoo la o Mine, he mea makehewa wale no na uwalo ana mai imua o Matado, e hoopakele aku i ke ola o Keoki Kakona, a ke ike la hoi oia, aia iloko o ka poho o na lima o Matado kona pale-kana ame kona make, nolaila aole ana mea hiki ke hana mai koe wale no ka noho mumule, a hoolohe mai la i na mea a Matado e hoakaka aku ana imua ona. Hoakaka hou aku la o Matado, i ke ano o na mea i hoolala
la mawaena ona ame Pilipo Kuaina, ma ke kuapo ana i ko
laua mau kulana, me ke komo pu aku o Pilipo, e kokua, ma na mea apau e holopono ai, na hana hookohukohu a Matado, me ka moeuhane mua ole nae o Pilipo i ka umii i hoolalaia e Matado, no kona lilo mai i pio malalo o na hana epa a kolohe a keia kanaka ino. Aole i hunahuna iho ua o Matado, i ka huai pau ana aku i kana mau hana apau o ka wa i hala, pela hoi na hoolala ana no na mea e pomaikai ai oia, aka nae, hookahi mea ana i huna ai, aole i hoike aku imua o Mine, o ia no kona haulehia ana i ke aloha no Kaloke. "Nolaila e ike mai oe e Mine, he mea makehewa wale no kou uwalo ana mai imua o'u, no ka hoopakele ana ae i ke ola o kela, kanaka. Ina no i pa-miliona ia ae ka nui o kou aloha nona, aole ia he kumu e hoopakeleia ae ai o kona ola. O ka holopono o keia hana a'u i hoolala ai, aia wale no oia a kaawale loa mai ka honua aku nei, nolaila e make oia e pono ai!" "Heaha la hoi, ina ua paa kou manao e hookau aku i ka make maluna o ke kanaka a'u i aloha ai, alaila aole owau ka mea nana oia e pepehi," i pane mai ai o Mine, me ka haalele ana aku i kona noho, a kukuli mai la imua o. Matado, me na lima, e hoomohala mai ana imua ona. "Ua hele kuu aloha no kela kanaka a nui, aole e hiki ia'u ke nana aku i kona make ana, ma kela aloha auanei e hoolilo ia'u i Wahine hehena, ahiki i kuu hoike okoa ana ae i na mea oiaio, e ahuwale ai ko kaila mau ano, nolaila e uwalo hou aku ana au no ka manawa hope loa, e hoololi oe e Matado i kou manao mua no ka pepehi ana iaia a make." Ke nana la o Matado ma na maka o Mine, a ke ike la i ka ehaeha maoli o kela wahine, a ke ike la oia me ka hoohewa-hewa ole, i ko Mine ano, o ia ka nui ame ka hohonu o kona aloha no Mr Kakona, a no kona hopohopo, o lilo auanei o Mine i mea kumakaia iaia, nolaila i aku la ma ka pane ana mai : "Ina pela, o hoololi kaua i kela wahi o ka papahana, no ka haawi ana iaia ika laaumake; aole hoi au e hookikina wale aku ana ia oe, e komo pu mai ma ka pepehi ana iaia a make; aka nae e make oia e pono ai, aole he mana ma ka honua nei nana e hoololi ae ia mea!" "Aole au e ku-e hou aku ana no ia manao paa ou; no ka mea ke ike nei au, pela wale no e ike ole ia ai ka kaua mau hana kolohe, aia oia a kaawale loa mai keia ao aku, me ko'u nana ole i ka nui o ko'u aloha iaia. Pehea nae ke ano e make aku ai oia, no keia kumuhana, e pono kaua e akahele loa e Matado, a o ko'u manao ea, e hoopanee ko kaua kamailio ana no ia mea a kekahi manawa okoa aku, aole i keia po. "Ua hele kuu poo a poniuniu, a me he mea la, ua lapalapaia kuu houpo e ke ahi, a ua aneane e hiki pono ole ia'u ke noonoo me ke kupono, ke kukulu mau mai oe i na hana ku i ka weliweli imua o'u. He pono e loaa ia'u he hooluolu ana i keia po, oiai mai kela manawa mai a'u i ike ai ia oe, mai ia wa mai ko'u piha me ka weliweli ahiki no i keia manawa. "E waiho malie mai oe ia'u e Matado, ahiki i ke auhee ana aku o ko'u mau manao pihoihoi ; aia a hoi pono mai ko'u mau ano ikaika, ia wa kaua e kukakuka hou ai maluna o keia kumuhana ano nui loa.'' Ua piha i'o ua wahine epa nei me ka pihoihoi, ma na hiona maopopo loa ma kona helehelena, ke ano o kona leo, e hoike mai ana ia, aole na noonoo maikai iloko ona, aole hoi kela mau ano o ka maalea ame ka noeau, ua auhee aku ia mau ano pilipaa mai iaia aku. Hookahi nae mea hiki ole i ua wahine nei, ke hoopoino o ia no kela manao paa iloko ona, e imi aku i kekahi alahele e kaawale ai o Matado mai iaia aku, a e hoopakeleia ae ho o Pilipo Kuaina mai ka make mai, a Matado nae e ike ole aku la i ka meahuna iloko o Mine, a o ka kumu oiaio loa ana i noi mai ai, e hoopanee ko laua kukakuka ana no ka holomua o ka laua papahana, a no kekahi manawa okoa aku. "Malia paha ua pololei oe e Mine e kamailio mai nei, no ka mea me ke akahele wale no na hana a pau e pono ai ke lawelaweia, aole me ka pupuahulu, no ka mea o ka hemahema Hili la kaua e hana ai, he kumu ia e haule pa-hu ai na manaolana apau. E haalele ana au ia oe i keia manawa, o ke aloha no kou, a e kau aku i na manaolana no na pomaikai nui e holo mai ana maluna o kaua," alaila huli mai la ua o Matado no kahi o ka puka, aka mamua o kona oili loa ana aku iwaho alawa hou aku la oia iloko no ka nana ana ia Mine, alaila hoopuka ae la i keia mau olelo : "Ke manao nei au, ua hiki ia'u ke hilinai aku, aole oe e hoao ana e holo mahuka hou mai ia'u aku." "Aole au hopohopo ana no ko'u holo mahuka mai ia oe mai oiai eia ko'u mau pomaikai apau ma keia wahi, a o kekahi no hoi, ke nana aku nei au ia oe e Matado ma ke ano he ho aloha oe no'u, aole he enemi, a o kaua a elua ke komo pu ana ma ka paani ana i ka puupepa hahau, me ka mau no o ko'u noho ana he hooilina no Pinelana nei." "Aole e hiki ia'u ke hoike aku, i ko'u manao maoli no kau mau olelo e ka Momi o Bacelona, koe wale no nae keia, he mea hookahaha mai i ka manao, ina e loli ae aha kou mau ano, mai na ano mai a'u i kamaaina ai nou," i pane hou aku ai o Matado, me ke pani ana mai i ka puka a paa, alaila oil aku la iwaho. Aia no o Mine ke noho malie la iluna o ka papahele, ina kahi no a Matado i haalele aku ai iaia, i ka hala ana nae o ke kahi mau minuke, ku ino ae la oia iluna, nana mai la no kahi-o ka puka, me ka wiliwili ana i kana puupuu, a hoopuka ae la i keia mau olelo: "Manao paha oe e kena kanaka, e hiki ana ia oe ke hoo hoka mai ia'u, aole loa, aka owau ka mea nana e hoohoka aku ia oe, a e wawahi aku i kau papahana i hoolala ai, a we-luwelu liilii. O oe e kuu kane pepehikanaka ke make aku ana aole o Pilipo Kuaina, a owau ke mare aku ana me ia, aole Kaloke Rudena. Manao anei oe e Matado, e hiki aoa ia'u ka mea i haulehia i ke aloha no Pilipo, ke ae aku i kau hoo-lala ana e pepehi i kela kanaka a make? Aole loa!" alaila noke okoa ae la ua o Mine i ka akaaka, aka nae no kona manao aia no paha o Matado mawaho mai o ka puka kahi i hoo-lohe ai, hoopau iho la oia i kona akaaka ana, a kii mai la e wehe i ka puka, he pouliuli wale no owaho aohe ona ike aku i kekahi mea, o kona komo hou aku la no ia noloko o ka rumi me ke ki ana mai i ka puka a paa maloko. iloko o kona rumi, ua oili ae la kekahi mea, mahope mai e kekahi o na kii i kukuluia maloko o ka holo, nana mai la no kahi o ka rumi o Mine, o kona nehe malie aku la no ia a na-Ma kela manawa hookahi nae a Mine o ke komo ana aku lowale. O keia mea o ka nalowale ana aku la, o ka wahine Paele no ia, i hoounaia mai ai i kauwa lawelawe na Mine, a i kipakuia aku ai nae e ua kaikamahine nei, no kona makemake ole i kela Paele. "Ua hookahaha loa ia mai ko'u manao, no na mea a'u i ike a i keia po," i namunamu wale iho ai no ua wahine Paele nei "Ke manaoio nei au, ua kamaaina mua keia mau mea elua ia laua iho; aole loa he kuleana iki o kekahi keonimana ma-lihini, e komo ai iloko o ka rumi o kekahi lede i ka po; a a elike me ka maopopo i ka popoki, aia he iole iloko o ka pahu I pa, pela au e manao nei, aia kekahi epa mawaena p keia mau mea, no na waiwai p kuu haku. ( Aole i pau)
HE MOOLELO KAMAHAO
No Ko
Geofere Lanakila Ana
A l OLE
KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA
EPAIA.
I ke kauka i hoihoi mai ai i ka pepa Hoolauna e kau ana ka inoa o Auguseto Demona leha wale iho la no ka nana ana a ka wahine a i aku la : "E hoike mai ana hoi oe i ka inoa oiaio o kela mau makua hookama o kuu kaikamahine, o ko'u hoi ia e kali aku nei 0 kou hoike mai he mea okoa nae hoi kau e kualehelehe mai nei." Minoaka mai la ke kauka a nanahu iho ia i kona mau lçhe-ehe no kona hoouluhua ia aku, a o kekahi no kona hoike vale ana mai no ia mea i nei wahine, ina no ia he mea e hoo-uoluia mai ai ka noonoo o ka wahine. Ua mihi oia mahope ho no kona hoike ana mai he inoa okoa no ko ko na Demona, nai hoouluhua ole ia aka oia ina i huna malie ia mea iloko wale iho no ona, alaa nae la kona hoouluhuaia aku la no kona noonoo mua ole. "Aia no ka holopono o ia huli ana aku ia laua a kalele ika-ka oe maluna o ka manao nui o kou makemake e ike ia laua,'' wahi a ke kauka. "Heaha ka pili o ia mea ia oe no ka manao nui o ko'u ma-kemake ana e loaa o Demona ia'u?" wahi o ka ninau a ka wahine. "No ke kauka he waha paa kona, aohe ona kuleana iki e hoike ae ai ma ke akea i kekahi mea huna i kekahi mea ma'i a mau mea ma'i paha, he kanawai paa loa ia mawaena o na kauka, a ina aole au kumu koikoi no kau noi. ke manao nei au aolea u e hoike aku ana ia oe i ka mea au i makemake ai." "Alaila o oe anei ko laua kauka ohana'' "Ae, no kekahi manawa i hala, aole no nei manawa, O ko'u manawa mua loa i kauohaia mai ai e hele aku no ka ma'i o kela kaikamahine au he ekolu la wale no ia mahope iho 0 ka lilo ana aku o kela kaikamahine ia laua." "Pehea i maopopo ai ia oe o kela kaikamahine i kaheaia mai ai oe o kuu kaikamahine oia i lilo aku ai i kela mau mea? O na bebe apau no lakou kela mau la elike me ko kela kaikamahine he Uke loa ko Iakou helehelena." "E manao ana anei oe o ke kanaka e lawelawe ana i ka oihana kauka he nele loa hoi kona ike i ka bebe no ana i hoohanau ai, ka bebe i lilo ai i mea kamailio nui ia ; i ka manawa no i kau iho ai ka ike a ko'u inau maka maluna ona ua ike koke no au o ko bebe ia, no kela mau mea nae na laua i hookama aole laua i hoomaopopo iki ahiki no i keia la, oia hoi ua loaa ia'u ka hoohuoi aole kela bebe o ko laua io a koko ponoi, oia hoi ma ka olelo pololei ana ae aole na laua ponoi kela bebe mailoko aku o laua." "Ua hoike aku no nae paha oe ia laua no ia mea?" i ninau koke mai ai ka wahine. "E ka madame maikai, aole anei au i hoike mua aku nei ia oe o na kauka hoopono a pau aole o lakou hoike Wale ae i na mea huna a na ma'i. Ua, hoike mai oe ia'u i kau meahuna, oia hoi e hunakele loa au ,i ka makuakane o ka bebe, ua. ike au i kou makemake 6 hookaawale loa aku ana oe ia oe mai ka ike a hoomaopopo ana a na kanaka nou, elike me ka pili o ia mea ia oe ame ko bebe, a pela hoi me kona haawiia ana aku i kekahi mau mea no ka hookama ana iaia, Ua ike pu no hoi au i ka makemake o na mea na laua i hookama i ko bebe e lilo kela hookamaia ana i mea huna loa, no ia kumu au i sila ai i kuu mau lehelehe a paa loa ahiki mai i keia la." No keia mau olelo a ke kauka o kela ano hookiekie o ka wahine ua auhee aku la a no ka hilahila kulou iho la kona poo ilalo. "Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo ia oe, e Kauka Tuna no kou noonoo ana no ko'u pono, a ke hauoli pu nei no hoi au no ka malama maikai ana o na makua i hooliloia aku ai kuu bebe i kuu bebe. Ke ola mai la no anei kela kaikamahine i nei manawa?" "Ae, a i hai aku au ia oe oia kekahi o na wahine opio huapala loa e haaheo ai ka naau o ka makua nana ia'pua laha ole,' he wahine opio hiehie o ka nanaina i keia la e makemake ai kekahi e ike aku iaia." Kaumaha ka helehelena o ka wahine ia manawa me ka aneane loa e helelei iho kona mau waimaka, a he leo uhu ka i puka ae mai kona mau lehelehe ae. Ma ka nana mai a ke kauka ua minamina ka wahine no ka haawi ana ia bebe ana ia Mr. Hunatere ma, aka nae aole hiki iaia ke kii hou aku a kaili mai. 'Ua hoonaauao maikai ia no anei oia? He manaolana no anei kekahi nona iloko p kona mau la e oo aku ai?" "Ka; ua hanaia aku na moa maikai loa nona elike me ka hiki i ke dak ke hoolako iaia a e hiki ai hoi i ke aloha ke hoo nuanua aku iaia. Ua lilo p Auguseto-aole o Demona ka pololei, i kanaka waiwai, aohe mau makua i oi aku ka pulama ka malama, ka hoonuanua i kela kaikamahine e loaa aku laua o na makemake apau o kela kaikamahine ua hooko mau is aku, a manao au ina he keiki a mau keiki ponoi no ka laua aole no paha e oi aku ana ko laua hiipoi ia mau keiki mamua o ko kaikamahine." "Aole nae paha a laua mau keiki e ae?" "Aole; oia hoi na laua ponoi, ma ko'u lohe mai nae he keikikane ka i haawiia mai na laua e malama, ua make kona mau makua, a ua kaa mai ka maIama ana ame ka hoonaauao ana malalo o kela mau mea, o kekahi lohe mai o'u, he makua kane waiwai ka ko kela keiki a o kela keiki hookahi wale no a ka mea i make ka hooilina o na waiwai apau o ka makua kane." "Ua maopopo no anei i keia kaikamahine he kaikamahine hookamaia oia e kela mau mea?" wahi o ka ninau a ka Wahine. "No kena ninau au aole hiki ia'u ke haawi aku i kekahi ha ina maopopo," wahi a ke Kauka, "Aole oia i maopopo he mau makahiki aku nei i hala a ke mahao nei no au aole IU oia i hoike iki ia aku no ia mea. "Aole o'u manao, iki ua lohe a ua maopopo iaia. He me; maikai ia nona aole e hoikeia aku," wahi a ke kauka, me ka hookoikoi ana iho o kona leo, "aole e hoike ia aku iaia. Eia nae hoi aole oe i hoike mai nei ia'u i ka inoa," i pane ma ai ka wahine. "Owau pu kekahi e kakali aku nei o kou hoike mai i ke kumu nui o kou makemake ana e loaa aku ka ike ia oe no kona inoa. "Aohe kumu koikoi a'u i ike no ko'u makemake ana e ike o keia wale no a he mea mau no hoi ia, o ke ake aku no o ke kahi makua e maopopo ke ano 0 ke ola ana o ka'u kaikama-pehea la oia e noho mai nei," wahi a ka lede. "Ke kaahele
nei au i keia kau wela mai kekahi wahi a i kekahi, a manao
mai nei o Bokekona nei kekahi wahi a'u e kipa mai ai, no ka
makemake no e maopopo, ina e hiki ana e loaa, kahi o ka poe
na Iakou e malama mai nei i kuu kaikamahine, a malia ina
no ko lakou loaa aku nei ia'u e ike aku ana au i ka helehelena
o kuu kaikamahine."
"O ia wale iho la no anei kau kumu koikoi o ka makemake*
ana e ike iaia? Aohe au kumu hou ae la?" i ninau aku ai ke
kauka me ke kulou ana mai imua a nana mai la i ka helehele
na o ka wahine.
"O ia wale no aohe mea hou ae."
"Ina pela ea, e kala mai oe ia'u e ka madame maikai, ina
olelo aku ana au ia oe aole au i manao he mea ano nui loa ia
e hoolawaia aku ai kou makemake. Ke hoomaopopo nei au
a owau pu kekahi e hui pu aku nei me oe ma ia mea he aloha,
he mea mau io no ia i na makuahine apau ke aloha ae i ki
lakou mau keiki i nalowale no ka manawa loihi aneane e piha
ka iwakalua makahiki; ua maopopo ia'u aole o Mr. Demona
e huna ana i kona inoa oiaio mai a oe aku, koe wale no a ma-
kemake oia e hookaawale loa ia oe mai ka ike ana mai o kela
kaikamahine au i haawi aku ai ia laua o oe kona makuahine
ponoi.
"Nou ka makemake e hunakela Ioa ia oe iho mai ka ike ana
mai a ke ao o oe ka makuahine o kela kaikamahine, a ia oe
i hele aku ai aole ou makemake e loaa kekahi ike i kekahi
poe no kau wahi i hele aku ai, aole e ikeia ae kau mea huna,
a ua kokua mai no hoi kela mau mea ma ka hunakele loa ana,
i kou inoa.
"Ina no kou hookokoke a hoike aku ia oe imua o laua, a
hoao hoi e ike aku i ko kaikamahine, aole e nele ana ko laua
ike mai ai oe, elike me a'u i ike aku ai ia oe ma keia la iho
la, a e lilo aha kou hoea ana aku ft ike i ko kaikamahine i mea*
hoanoe aku i na noonoo o kela ohana.
"Eia hou, ina e loaa ana kekahi hoohuoi a hoalaia ae ae
kekahi manao iloko o kela kaikamahine o oe kona makuahine,
a aole hoi o ka ohana Demona kona mau makua ana i ma-
naoio loa ai o laua kona mau makua ponoi a ua hilinai a aloha
maoli aka oia ia laua, he manaoio loa ko'u e lilo ana ia ike
ana ona ia oe i kumu hoopilikia i ka noonoo o kela kaikama-
hine au, a malia, mamuli o ia ike ana ona e lilo ana ia i mea
hoohua mai i ka poino a i ole i kekahi hana paha e kaumaha
a i ole e hilahila iho ai oe."
Oi poho ae la ka Mrs Mastona noho ana, a nana mai la me
na maka hulili no keia mau olelo oiaio a ke kauka o ka pane
ana aku la, a i mai la :
"Malia paha e lilo ana na ninau i mea hookahaha, aka nae
aole e hoohua mai ana ia mau ninau i kekahi mea e hookauia
mai ai na hoahewa ana maluna o'u a i ole i kuu kaikamahine
paha," wahi a ka wahine.
"Aohe a'u kamailio ana no ia mea, e ka madame, aka nae,
ma kuu manao iho he mea pono loa ka waiho malie ana a O
ke alahele maikai loa no ia, oia hoi, mai hooinoino aku oe
waiho malie aku oe elike me ia e ku a e ikeia aku nei i nei
manawa," wahi a ke kauka, me kona piha noonoo.
"Malia o kau palia ka pololei, aka nae, he makemake wale
no hoi au e ike aku iala," wahi a ka Wahine me ke kani pu
ana iho o ke uhu.
"E ae mai oe ia'u, e Mrs. Masetona, o ninau aku, ke oluolu
mai nae oe, oia keia, ke ola mai nei no anei kau kane?''
He ninau hoanoe loa aku la paha keia i ka wahine, no ka
mea, pupuku ae la kona mau maka, pii pu ae la no hoi ka
ula ma kona mau papalina a ma kona helehelena a puni, he
hiohiona o ka mea i hoehaehaia aku, a i ole he ninau e noii
aku aria i kona kulana keia a ke kauka o ka waiho ana aku
la iaia.
"Ae; ke ola mai nei no ka'u kane."
"A, e kala mai oe ia'u, no kuu ike owau kou kauka no ke-
kahi manawa, pela i komo iho ai kekahi manao ninau iloko
o'u ma keia hihia— pehea kona manao aole anei i hoopilikiaia
aku kona noonoo no ka lilo ana o kana kaikamahine i ka
mea e?"
Ua ike iho la no ke Kauka Tuna ke a e loa aku la oia ma-
luna o ke kaha kupoho a iluna o ke kahua poino, aohe ona kule-
ana e ninau wale aku ai no no ia mea, aka nae, malalo iho la
o keia mau ano, ua loaa iaia ka ike e huikalaia mai ana
no oia no ka ninau ana aku i ka wahine i keia ninau.
"Ke manao nei ali aohe ou kuleana iki e ninau mai ai ia'u i
kena hinau," wahi o ka pane a ka wahine, me ke ano pihoihoi,"
aka nae hoi, me ka nana ole ae ia, no ka mea ma kekahi ano
ela au iloko o kou mana, a—
"Ea, e ka madame," i kahamaha koke aku ai ai ke kauka
me ka pau pono ole o ka ka wahine mea i makemake mai ai e
kamailio. "Aohe waiwai o kou hoomau ana aku i kau olelo,
ina he hapa liilii loa o kou ola eia iloko o ka'u malama ana,
ke hooiaio aku nei au ia oe, o ia malama ana na kekahi o na
kanaka i makee i kou ola. O ka mea i loaa ia'u e pili ana i
kekahi ma'i, aole loa au e hoikeike wale ae ana no ma ke ano e
lilo ai i mea nou e hooheneheneia mai."
"E Kauka Tuna, e noi aku ana au no kau huikala ana mai,"
wahi a Mrs. Masetona me kona hilahila la manawa no ka hiki-
wawe ana o kona huhu."
"He wahine hikiwawe au o ka huhu, nou no nae ka hewa
o ka hoouluulu ana mai nei. E Kauka Tuna, aole i ike iki kuu
kane ua hanau au i kekahi keiki, a ma kuu noonoo ana aole
loa he mea pono ka hoike ana aku iaia no ia mea."
"Ke nana mai nei oe ia'u me na maka makona, e Kauka
Tuna, me he mea la i ka'u nana aku aia iloko ou he manao
hoahewa ia'u no kuu hana ana i kekahi karaima, a o ia ke
kumu o ko'u haawi ana aku i kela kaikamahine ia ha'i, oiai nae
ma ka mea oiaio loa he bebe ia i loaa ia'u malalo o ke kanawai.
''He wahine au i mareia ma ke kanawai, elike me ia a'u
hooiaio aku ai imua ou ma ka manawa o Ha bebe i hanauia
ai, a he kaikamahine oia me ka inoa maemae a ua hanauia
hoi oia me ka inoa hanohano ; aka aia no he mau kumu lehu-
lehu o ko'u makemake ana e hunakela loa i ko'u hanau ana
mai ka poe mai i ike a i kamaaina ia'u. Ua hunakele loa au
ia hanau ana mai na poe e ae apau o kuu kaikaina hookahi
wale no ka'u i hoike aku no ia mea, ua make nae oia i keia ma-
nawa a'u e makau ole iho la i ka loheia ae, koe oe."
"Aha, alaiia o kela wahine me oe ma kela manawa ou i ha-
au ai o ko kaikaina anei ia, ea? Aole au i manao he pili oia ia
oe ua kuhi au he wahine lawelawe wale mai no la oia nou," i
pane aku ai ke kauka.
"Oia ko'u kaikaina, a oia hookahi wale no ka mea i ike i
ka'u mea huna, a ke manaoio nei no au ua nalo loa ia mai
ka ike ana mai a ke ao ahiki i ko'u halawai ana iho la me oe
i keia la," wahi a Mrs. Masetona.
"Ua nalo ia i nei manawa, aka, ei aku he manawa e huaiia
ae ai, a kolekole ko noa huna. E manaoio mai oe ia'u aole loa e
puai ae ana ia mea naai ko'u waha ae, a e manaoio pu iho no
hoi oe aole loa e loheia ae ana ia mea mai ko'u mau lehelehe
aku," wahi a ke kauka o ka pane ana aku.
"O! me ka mahalo a nui ia oe no ia manao ou ; ua nui kua
mahalo la oe no kou noho hamau ana no ia mea i ka wa i
hala, a ke manaoio nei no au e hamau loa ana no oe ma keia
mua aku.
(Aole i pau.)