Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 41, 9 October 1924 — Page 2

Page PDF (1.57 MB)

ELUA NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POAHA, OKATOBA, 9, 1924
MA WAIALUA KA AHAHUI MO-
KAPUNI O OAHU E NOHO AI I
APERILA
Ma Waialua ka halawai hapa ma kahiki a ka Ahahui Ahahuina Ha waii o ka Mokupuni o Oahu e noho ai iloko o ka mahina o Aperila, e like me ka hooholo ana a ia ahahui ma kana halawai o ka noho ana ma ka Poakolu aku la o ka pule i hala ma Kawaiahao. O na hana imi dala ma ka lulu a hana ano piliwaiwai e ae e hookapu loa ia ana, o ka noo noo hou ana maluna o ua ano hana huli dala iloko o na ekalesia ua hoo paneeia a ke kau o Aperila.
Ma ka hora 9 o ke kakahiaka Poakolu o Okatoba 1 i hoomakaia ai na hana o ka ahahui Mokupuni o Oahu, me ka hoomaluia e Rev. H. K. Poepoe lunahoomalu, P. D Kellett, ke kakauolelo a o Lowell K. Kupau ka maheleolelo.
Mahope o ka pau ana o ka Rev. H. K. Poepoe hoakaka ana ma ka olelo Hawaii maluna o ke kumuhana "Ka nele o kekahi ano hana e hooponopono ana i ka huli dala ana no ka ekalesia," ame ka Rev. A. S Baker haiolelo ana maluna o ke ku muhana "Ka Hooko ana i ke kanawai," ia manawa i hoolaunaia mai ai na haumana ame na kumu o ke Kula Ao Kahunapule imua o ka ahahui, a ua ku na mea a pau iluna ma ko lakou manawa i hoolaunaia mai ai. Ua hoolaunaia mai ke Dr. E. Lyman Hood kekahi o na kumu hou
wale no ke komite malama ola i ho holoia no ka aha e noho aku ai ma Waialua.
Hoomakaia ka lulu no ka uku
ke kakauolelo me ka haawi ana
ka hoomaikai ia Kawaiahao no ka
hookipa ana mai i na lala o ka ma-
lama ana ahiki i ka hookuu an
MA ka Poaha mai keia Oct. 2.
Mahope o kekahi haiolelo mai i Rev. Schenck mai, a pela hoi mai i Rev. J. P. Erdman mai ua hoopanee loa ia ka aha me ka pule mai ia Rev
Judd mai.
HOPUIA KE KEIKI
NO KE KARAIMA
Mahope iho o ka huli ame ka no pono ana i kekahi mau ike, no k karaima pepehikanaka, i hanaia ma luna o Rowland Mansbridge, ka ha-ole nona ke kino make i loaa aku ai maloko o ke kapu auau o kona home, elike me ka moolelo i puka uku maloko o ke Kuokoa o ka pule i hala, i paa ae ai o George Mans bridge, ke keiki a ka mea i make i ka hopuia e ka Makaikiu Kellet me ke kauia ana o ke kumu hoopii o ku-e aua iaia, no ka hewa pepehi
kanaka.
Ua paaia o George Mansbridge
ka Makaikiu Kellett, ma ka po o ka
Poaono, i loaa ai k'e kino make
kona makuakane, me ka lawe ole ia
mai nae o kekahi kumu hoopii
ku-e ana iaia, aka ua hoomaka
koke ka Makaikiu Kellett, e huli
i na ike, e hoea aku ai oia, i kahi
e maopopo ai, ka mea nana ke ka
raima i hana.
Ma kela noke ana i ka huli, kekahi ike o ka loaa ana i na ma kaikiu, o ia no kekahi apane o ka wa-hi leka, i hookomoia ai, o ka palapala kauoha hooilina hou, o ka hanaia ana e Mansbridge, e hoonele ana i kana keiki i na pomaikai iloko o kona mau waiwai, a e hoolilo ana i na waiwai apau, no kana keiki hanauna o noho mai la ma Enelani Mawaho ae o kela ike i loaa mai i na makaikiu, ua ike pu ia, ka nokeia ana oloko o ka rumi moe, i ke kuekaa, a ma na mea i kohoia ua komo imua ka mea pepehikanaka iloko o ka home o Mansbridge, a i ka wa i huli hoi aku ai o ka ou o kela home, o kona manawa ia hahauia mai ai me kekahi meaeha, ahiki i kona paa ana i ka hauhoaia i ke kaula.
Ua maopopo loa, ma ka po o ka Poaha ka hanaia ana, o ke karaima pepehikanaka, no ka moa ua loaa aku ka nupepa o ka Poalima ame ka Poaono ae, aole i weheia, he hoike maopopo loa kela, no ka mako ana o Mansbridge ma kela po Poaha.
Ma ka olelo a ka Makaikiu Kel-lett ame ka Loio Kalana Heen, ua loaa he mau ike ano nui loa ma ka aoao o ke aupuni no ka lawelaweia ana o ke karaima pepehikanaka e ke keiki maluna o kona makuakane
PAA AE KA MEA HOU
PAHI I KA HOPUIA
Mamuli o kekahi moku ma ka aoao hema o ka umauma, a na hoikeia ae i ka oihana makai me ka pahi pelu i houia ai, i laweia ae ai o P. Thompson he hapa-Hawaii
i ka halema'i o na poino ulia ma ka hora 3 o ka wanaao Sabati iho nei no kono lapaauia ae.
Ma ia manawa like no hoi i paa ae ai he Polani o A. J. Wojnowski ka inoa i ka hopuia ka moa nana i hou a hoopaaia ae i ka halewai, he kanaka hana no ka puali enekinia ekolu. Aohe i koikoi loa ka eha o Thompson mahope o kona kauia ana i ka laau ua moe iki oia no kekahi manawa pokole maloko o ka halema'i a ua hookuuia aku me kona kauohaia aku no nae e hele mai i ka halewai e hoike ai.
Ma ka lae me ka ihu o ka Polani ua paholehole, a no ia eha i manaoia ai ua hooku'i paha oia me kekahi mea poolea, oia pu kekahi i lapaauia ae maloko o ka halema'i o na poino ulia. Ua paaia oia e ka oihana makai.
O MRS. ANNIE KEANUENUE,
UA HALA.
E Mr. Lunahooponopono, no'u hoi
kekahi kowa o ka kolamu o ke
Kuokoa; Aloha nui kaua:—O Mrs.
Annie David Keanuenue, o Kunawai
kamaaina ia e kekahi poe o keia
kulanakauhale, ua haalele mai oia
keia ola ana ma ka hora 12:30
o ka la 28 o ka mahina o Sepate-
maba i hala, maloko o ka home o
kana kaikamahine ma Kaimuki.
Ua hoohuiia maua ma ka berita maemae i ka makahiki 1917, mahiia o Iune, la 30.
Ua hanauia mai oia ma Kunawai mai ka puhaka mai o Mr. Wahine Keoili ame Mrs. Lipeka Keoili i ka makahiki 1885, mahina o Aperila la 9, a ua piha iaia na makahiki he 39 ame 5 mahina me na 1 akeu.
Uo haalele mai oia ia'u kana
cane, na kaikamahine, na moopuna,
kona kaikuaana amo na kaikunane
e u aku nona.
No ka poe apau i komo pu mai e
pu iloko o na hora o ke kaumaha
o ka'u mea aloha i haalele mai
keia ola ana, ke haawi aku nei
u i ka'u hoomaikai nui a na ke
Akua e kiai mai ia kakou.
Owau iho no me ke kaumaha.
DAVID KEANUENUE,
1265C Pua Lane.
EHA MANAWA I HOAOIA AI E
KAAPUNI I KA HONUA MA KA
LEWA I NEI MAKAHIKI
No ka makemake o kela ame keia aupuni e loaa ka hanohano o ke kaapuni ana i ka honua ma ka lewa me ka holopono eha mau aupuni i hoao i keia makahiki, hookahi i holopono a ekolu i home pu wale ma ke alahele, o ke aupuni i holopono ke kaapuni ana ma ka lewa oia no o Amerika. Ua hoao ka Major Sarmento De Beires o Potugala, ame elua mau aliikoa Pukiki e iho e lele mai ke Kulanakauhale mai o Lisebona ahiki i Macao, hookahi o ka lakou mau mokuea i nahaha a hookahi i kuu iho maluna o ka pa ilina ma kahi e hiki hou ole ai ke lele ae a ma-laila i wawahiia ai ia mokuea a nahaha. Ua haalele aku ka Major A. Stuart McLaren ame elua mau koa Pelekane ia Calhot, Enelani ma ka la 25 o Malaki, maluna o ka mokuea hookahi a i ka hiki ana ma Akyab, Inia, ua hookomoia he mikini hou iloko o ka mokuea, a i ka hoomaka ana e lele, a i ole ai e hookui aku me kekahi walu mokupuni uuku ma ka manawa o ke kuu ana iho ma kalii kokoke i ke Kaikuono Niko-olski, ma ka la 3 o Aukake ua po-poiia mai la e na nalu kaikoo maloko o ke kaikuono a pau i ka nahaha. Ma ka la 26 o Iulai ua hoomaka mai Ia ka Major Pedro Zanni o Argentina e lele mai Amsterdam mai, a ma ka lono hope loa i loaa mai aia oia ma Kina i nei manawa e mo-ku mai la me ka hookauluaia o kana lele ana, mamuali o na pilikia ame ka nui o ka ino, me kona manao e lele ne ma ke alahele a ua kanaka Amerika i huli hoi aku ai no Amerika.
HOOKU'I NA KAA A PUU
KA LAE O NA OHUA
Mamuli o kekahi pauahi o ka hoi-
keia ana au mai ko alanui Wilder
ame ko ahinui Keeaumoku ae ma
ka hora 9:35 o ka po poalima o
ka pule aku la i hala ma ka ma-
nawa o ka uwea uwila o ka hui kaa
uwila i moku ai ma ke alanui Wil-
der mawaena o ke alanui Keeau-
moku amo Makiki, i loaa ai kekahi
mau poino i na ohua o ke-
kahi o na kaa otomobile i hooku'i
ai oia ka puu ana o na lae o na
aua ame ka moku ana o ka Iehe-
lehe o kekahi kalaiwa.
Maluna o ke alanui Beritania ame
Pikoi ka eha ana o na ohua me ke
kalaiwa ma ka manawa o ko kaa
oto e kalaiwaia ana o Charles K.
Winchester, ka luna o ke keena, wai,
e noho nei ma ka apana o Kalihi,
' hooku'i me ke kaa oto e kalaiwaia
ana e C. Lyen me ka hikiwawe loa
e hiki olo ai ke hoaloia ae; e holo
hikina ana ka Winchester kaa ma-
luna o ke alanui Beritania me ku
naina loa no kalii o ka pauahi o ka
hoikeia ana ae, a e oili mai ana hoi
ka Lyen kaa me ka hikiwawe Ioa
ma uku mai o ke alanui Piikoi a
holo i ka akau, elike me ka hoike
a ka Makai J. P. Gomes o ka hoike
ana ae i ka halewai, a ma kela ma-
nawa o ka hooku'i ana o keia mau
kaa emoole ua piha mai la ia wahi
i na kaa no ka naua ana i keia ulia
i moeuhane mua ole ia.
I ka ike ana mai o Lyen i ka
Winchester kaa e holo akuu ana mo
ka mama ua hoohuli ao la ka oia
I kana kaa i ka akau i ole ai e
hooku'i, eia nae, ua hooku'i mai la
omua o kona kaa i ka huila hema
o ko Winchester kaa a nahaha, eli-
ke me ka hoike a ka Makai Gomes.
Ma ke kakahiaka o ka Poaono mai
ka hoea like ana ao o nei mau
kanaka mamua o ke kapena o na
makai kaa Kamauoha, no ka hoa-
kaka ana ae i ke kumu o ka hooku'i
ana o ko laua mau kaa. O ke poho
i kohoia no ko Lyen kaa he $50
a no ko Winchester kaa, he $25.
tf a ka hoike a ka Makai Gomes o ka
hoike ana ao aohe laikini kalaiwa
kaa o Lyen.
Iluna o ko Winchester kaa e kaa
ua ma ka manawa o ka hooku'i ana
Mrs. Winchester kekahi me kana
kaikamahine, ma kela manawa o ka
hooku'i ana, elike me ka hoakaka
ma ka moolelo, o laua ka i kiolaia
hu imua a hooku'i ko laua mau
oo i ka pale omua o ke kaa, a no ia
eha ma kona poo a ma kona mau le-
helehe i moku i laweia ae ai laua i
a halema'i o ua poino ulia no ka
lapaauia ana mai e William F. Me-
yers, ke kanaka lawelawe oloko o ia
halema'i. Ua hooku'i na poo o Mrs.
Winchester ame ko ke kaikamahine
ke aniani pale makani omua o. ke
aa o kahi i laki ai aohe i nahaha
e aniani. O ka lehelehe o Winches-
ter ka i moku. Aohe mea hookahi
poino mamuli o ka moku ana o ka
uwea
Ma ka loaa ana mai o ka hoike o
ke koho baloka o ka Mokupuni o
anai ame Molokai, i ikeia ai o
a Elele Jarrett ka mea oi o na
baloka maluna o Rice ma Maui.
SHANGHAI, Sept.28— Ua hoike-
a mai ianei ka hookauluaia ana
ka lelo hou ana aku o ka Maj.
Pedro Zanni, ke kanaka lele i ka
lewa kaapuni honua Argentine ma
Foochow mamuli o ka poino o kona
mikini ame ka nui o ka ino.
UA KAAPUNIIA KA HONUA E
JOHN H. MEARS I KA 1913
ILOKO O NA LA HE 35
Ma o ke kaapuni ana i ka honu
iloko ka manawa o ka lele aua
i oi liilii aku maluna o 15 la i haul
ai ka manawa ame ka hana kaulana
a John H. Mears i kaapuni ai i ka
honua, i ka 1913; ua kaapuniia ei
ka honua maluna o na mokuahi, ia
kaaahi a maluna o na kaa e a
iloko o 35 mau la, 21 mau hora ame
36 minuke.
O kekahi o na huakai kaapuni
honua mama loa i hanaia oia ka ae
i hanaia e Nelline Bly, he mea ka
kau mea hou no ka nupepa, i k
1889, mahope koke iho o ka hoola
haia ana ae o ka buke kaulana a
Jules Verne, "Ke kaapuni ana i ke
ao iloko o Kanawalu la". Ua kaa
puniia e Bly iloko o na la he 72
6 hora ame 11 minuke. I ka 1903
Ua hoemiia mai keia manawa e
Henry Frederick a ke 54 la, 7 hora
ame 2 minuke I ka 1911 mai ua
hoemi hou ia mai keia manawa a
Frederick -i manaoia ai oia ke emi
loa e Andre Jaeger Schmidt, ke
kanaka i kaapuni i ka honua ma
luna o ka mokuahi, ke kaaahi ame
na kaa e ae, elike me ke kaapuni
ana a ka poe maluna ae nei iloko
o na la he 39, 19 hora, 42 minuke
ame 38 sekona.
PAKELE MAI KE OLA O HENRY
SMITH
No ka hookuiia ana mai o ke kaa
oto o Henry Smith, ke kakauolelo o
ka aha kaapuni, e kau ana e kekahi
kaa oto o kalaiwaia ana e kekahi
kanaka o ka holo nui ana mai me ka
noonoo ole, i lilo ai i kumu eha no
Henry Smith, o ia ka moku ana ma-
lalo iho o kona maka, a no ke ka-
laiwa noonoo ole ke huliia mai nei
oia e na makai. Ma kekahi la o ka
pule aku la i hala kela hookii ana
He aneane e piha ka hora maho-
pe iho aneane o hooku'i ia kaa oto
hookahi me ke kaa uwila ma ke kihi
o na alanui Alakea me Hokele, a i
ka hoohuli ana ae i ole ai e hooku'i
aku me ke kaa uwila, ua anai aku
la na pale ma ka aoao o ke kaa i
kekahi kaa oto okoa aku e ku ana
ma ka hookuina o na alanui.
Mamuli o ka helu o ke kaa e ka-
laiwaia ana e ka mea holonui noo-
noo ole i hoikeia ae e na makai i ke
kapena o na kaa oto Kamauoha, ua
manaoia e paa ae ana ke kalaiwa
holonui i ka hopuia ma ke kakahiaka
o ka Poakahi nei.
UNUHI HOU O ABSHIRE I KANA
KOI
No ka makemake e loaa ka malu
hia ame ka lokahi i mea hoi e hoo-
pauia ae ai na hoopaapaa ana maloko
o ka papa o na lunakiai ua hoouna
ae o Louis Abshire i kekahi leka ma
ka Poaono aku la o ka pule i hala
ka papa o na lunakiai a i ka Meia
Wilson pu, e hookuu ana i na luna
aupuni kulanakauhale mai ka noho
aie ana iaia no kona ukuhana mai
ka manawa mai o kona hookohuia
ana ma ka la 2 o Ianuari i hala.
No na mahina lehulehu i hala ua
lilo i mea hoopaapaa nui ia e na hoa
o ka papa ka uku piha ana aku iaia
no na mahina ana i liana ai a e ha-
awiia aku iaia i hookahi dala no ka
makahiki.
No ka makemake o Abshire e ike-
ia mai o ka lehulehu kona hoopau
ana i kana koi i hoike mai ai oia i
ka Advertiser no ka hoopukaia ana
ae ma ke akea, a o ia iho keia mala-
lo nei.
"O ka'u mau loina ma ka lawe-
Iawe ana i ka hana a ka lehulehu
aole he haiki o ao wale aku ai au i
kekahi hana uuku elike me ko'u
ukuhana e lilo i kumuhana e paio
mau aku ai iloko o ke aupuni kula-
nakauhale, kahi kupono loa e loaa ka
maluhia, a e hui a hana pu ai na hoa
ma ka hana ana me ka pono a ewa-
ewa ole o na oihana, apau. Ke koi
mai nei ka hana a ka lehulehu e
hookaawaleia ia mau liana liilii mai
ka kakou kuhikuhi hana aku, a e
lawelawe kakou me ke kupono loa i
ka hana a ka lehulehu, a, ina e hiki
ole ana ia kakou ke hana ia moa,
alaila e pono kakou e haalele i ka
hana a e hookomo mai i kekahi mea
hiki ke hana no ka lehulehu ma o
ka hookohu ana aku ia mea, no ka
hoopiha ana i kahi i hakahaka.
"No keia manao ke waiho aku nei
nu i kekahi palapala hookuu i ka-
kauinoaia e a'u mai na koi ana aku
apau i ko'u ukuhana no na hana a'u
i lawelawe ai i keia makahiki, ahiki
i ka la 15 o Sepatemaba; 1924. O
keia hookuu ana o pani ia ma kahi o
na bila kikoo dala apau, i waihoia
aku ai o a'u imua o ka papa, a ma
kekahi ano e ae paha, e koi ana i
ke aupuni kulanakauhale no ka uku-
hana mamua aku o ka la 15 o Sepa-
temba."
LEWIS ABSHIRE,
Haawiia ka Huikala Pina
O keia iho ka leka a Abshire i
hoouna aku ai i ka Meia amo ka
papa o na lunakiai:
"I mea e loaa ai ka lokahi me
ka hui a hana pu ana me ka malu-
hia iloko o ke aupuni kuianakauhale,
ke hookuu aku hei au ma keia i ke
aupuni kulanakauhale ame kalana o
Honolulu mai na koi ukuhana mai
apau no ka'u hana ma ke ano he
lunanana hale no ke Kulanakauhale
ame Kalana o Honolulu no ka mana-
wa mai Ianuari 2 ahiki i Sepatemaba
15,1924, komo pu ia mau la.
"O keia palapala hookuu he pani
ia ma kahi o na koi apau, a i ole
na kikoo dala apau i waihoia aku ai
o a'u, a i ole ma kekahi ano e ae
paha, e koi ana i ke Kulanakauhale
ame Kalana o Honolulu no ka uku
hana mamua aku o ka la 15 o Sepa-
temaba, 1924.
"Me ka haahaa.
"LOUIS ABSHIRE,
"Lunanana Hale."
He ahamele me hulahula ke Kaa-
wiia ae ana e ka Ahahui Manawalea
o ka I'a Hamauleo, ma Pear City
Theatre, i keia Poalima iho, Oct. 10
1924 ma ka hora 7:30 p. m., no ka
pomaikai o ka ekalesia o ka Hikiona-
ani. He 50 keneka ko ke tikiki.
Hookahi puaa makana e loaa ana i 1
ka helu laki. Holo wale ke kaaahi
mai Honolulu aku nei, ma ka hapa-
lua o ka hora eona o ke ahiahi no
Pearl City.
HAINA NANE.
Mr. Sol. Hanohano, Aloha nui kaua: — E oluolu mai oe ia'u, ina he rumi kaawale kekahi o ka kaua hiwahiwa, no'u hoi ia rumi, no ka nane a ke keiki o ka aina Iewa i ke kai oia o Kahuku penei: He manu melemele ka'u; o ke poo ka ono a kekahi o ka a-i ka kekahi o ka ekekeu ka kekahi o ka u-hu ka ono a kekahi, o ka wawae ka ouo a kekahi, a ku iho la ka ninau a ua keiki nei penei: Heaha ka inoa o kuu manu hulu melemele? Eia ka'u haina pololei, he Moa. O ka manu a ua keiki nei o ka lae o ka Hipa i ua waiulewa i Kahuku. Wehewehe ana penei! Ina e hanau mai ana ka moa i ka Lua, e ike ana kakou i kona hulu he melemele, aia a hoomo'a oe i kela huamoa, alaila ike oo i kona melemele, o ka hulu ko hemo ae kela mea keokeo, pela i pololei al kela olelo o ka nane maluna ae, a he mea ka hoa olelo o Pekelo i ka wa a ka Haku i olelo aku ai, ' Ua loaa pono aku la oe i ke keiki o ke kai nehe i ka iliili o ke Ehukai o Puaena, Mo ka Lunahooponopono ko'u aloha amo na keiki o ko papapa'i ko'u mahalo nui. Owau no a mau, J. H. K. Waialua, Oahu, Sept. 27, 1924.
Hu mai la kau haina i kula, lihi-
lihi ole aku i ke ao aina. Huli hou
ia mai!— L. H.
HE NANE.
Mr. Lunahooponopono o ka Nupe-
pa Kuokoa, Aloha kaua a nui loa:—
E oluolu mai hoi oe ia'u ina he ru-
mi kaawale kekahi o ka kaua hiwa-
hiwa no'u hoi ia rumi no kela mau
hua e kau ae la maluna ft penei
ka hooheno ana:
He kama ka'u i hanauia mai i
ko keia ao nei, a ua maheleia kona
inoa i na mahele elua a penei.
E loaa no ka mahele mua o kau
kama ma na aekai o ka Hema,
Oahu nei.
Mahele elua e loaa no i ke kiko-
waena o ke Kulanakauhale alii o
Honolulu ina e huiia ka mahele
mua ame ka mahele hope, alaila e
loaa no ka inoa pololei 6 kuu aina
hanau.
Owai ka mahele mua o kuu kama
ma ka aekai o ka hema, o Oahu
nei?
Owai hoi ka mahele elua o kuu
kama?
O ka mea hiki mua i Ua Luna-
hooponopono, mo ka haina pololei
me na wehewehe ana me ka pololei;
ina e loaa iloko o ekolu mahina,
alaila hookahi makahiki lawe wale
i ka Nupepa, a ina komo aku ka-
kou i ka 1925, alaila eono mahina
lawe wale i ka Nupepa.
Owau uo me ka oiaio,
J. H. K.,
Waialua, Sept. 20, 1924.
Ma na mea i manaoia, e pau ana
na hana no na paipu lawe meaino
o Waipahu, ma ka la hopo o keia
mahina.
HE HOOMAIKAI
I o'u mau haku makaainana, na
makuakane, na makuahine ame na
pokii o ka apana elima: Ke haawi
aku nei au i kuu hoomaikai palena
ole ia oukou apau loa no na baloka
a oukou i haawi mai ai ia'u, ma ka
la 4 iho nei o keia mahina.
Oiai nae aole owau kekahi o na
moho i loaa ka lanakila, ke nonoi
aku nei au ia oukou apau e haawi
i ka oukou mau kokua ana no na
moho i w&eia ma koia koho baloka
ae e hoea mai aua.
Owau no keia me ka haahaa kahi;
kalaiwa kaa uwila,
JOSEPH KAHAHAWAI.
AHEWA KA LOIO DAVIS I
NA KAHUWAIWAI O BIHOPA
Ma ka hoike ka Loio Charles S. Davis, ke kahu i kohoia e ka aha, no ka huli a noii pono ana aku i ka oiaio e pili ana i ka hoike makahiki a na kahuwaiwai o ka waiwai o Pauahi Bihopa, i waiho ae ai imua o ka Lunakanawai Ray J. O'Brien, ma ka Poakolu o ka pule aku la i hala, i kakauinoa ae ai ka lunakanawai, i kekahi kauoha, e waiho ana i ke keena o ka Loio Kuhina, i ka hana, e noii pono aku, i ka oiaio o na mea i hoakakaia mu kekahi hapa o ka hoike a ka Loio Davis.
O ka hapa o ka hoike a ka Loio Davis i waihoia aku imua o ka loio kuhina o ia no kahi e hoahewa ana i na kahuwaiwai o Pauahi Bihopa, no ke kaupale ona i na keiki o na lahui mawaho ae o ka lahui Hawaii, mai ke komo ana aku no ka hoonaauaoia ma ke kula o na kaikamahine ame na keikikane o Kamehameha. Ma ka hoakaka a ka Loio Davis ma kana nana pono ana i ka pala pala kauoha hooilina a ke Kamalii wahine Bernice Pauahi Bihopa, aole oia i ike i kekahi mea e kaupale ana i na keiki o na lahui e ae, ma ko lakou komo ana maloko o na Kula Kamehameha, a i ke kukulu ana o na kahuwaiwai i kekahi pale o na keiki Hawaii wale uo ke hoo naauaoia maloko o Kela mau kula, ua ku-e loa ia hana, i ka manao o ka palapala kauoha hooilina.
O ka pilikia ma keia ae ole ia am aku o na keiki a na lahui okoa &e mawaho o na Hawaii, e hoonaauaoia maloko o kela mau kula, wahi a Davis, o ia no ka hooneleia ana aku o na keiki Hawaii, i na pono ame na pomaikai, i manaoia no lakou, ina nei o na keiki kekahi o na lahui e ae, o hoonaauao like ia maloko o kela mau kula.
O keia ka manawa mua loa, i hoa-aia mai ai kekahi ku-e, no ka manao o ka palapala kauoha hoolina a ke Kamaliiwahine Pauahi, ma o ka-hoonaauao ana i na keiki Hawaii maloko o na Kula Kamehameha, aka nae i wahi o maopopo pono ai ka pololei ame ka lalau o kela manao hoakaka, pela ka Lunakanawai O 'Brien, i ui aku ai i ka loio kuhina, no kona manao kanawai.
"Oiai o ka loio kuhina o Hawaii nei ka hope ma ke kanawai no na kanaka ma na mea e pili ana i na hana no ko ka lehulehu pono, elike me ia a'u o manao nei, o kekahi keia o ua mau hana la," wahi a ka Lunakanawai O'Brien,' "ua waiho aku au i ka hana i ka loio kuhina, no kona noii pono ana aku i na mea oiaio, a no ka lawelawe ana ku i kekahi mau hana e ae i ikeia ke kupono maluna o keia ninau."
HOOHUIIA MA KA MARE.
Ma ke ahiahi o ka Poalima, Ia
12 o Sept. 1924, ua hohuiia ma ka
berita o ka mare ka Lunakanawai
Elua o Hana George P. Kauimaka-
ole no Hana oia me Mrs. Hoonani
[oni Kamaunu, no Honokowai, Maui
Komohana oia, na ka Lunakanawai
D. K. Wailehua i awaiaulu a polena
ka berita maemae o ka mare ma
ke kanawai o ka aina, amo ke ka-
nawai laahia o ke Akua Kiekie loa,
ma ka home noho o ke keiki Mr.
David Philip, ma Kalanihale, Hana.
keiki a ka lunakanawai i mareia.
He maikai ka mare no na mau
pau, ke malamaia ka maluhia o Ke
kanawai o ka aina ame na olelo
hoopaa a ka mea nana i mare imua
ke Akua mana loa.
Me ka mahalo,
J. R. KAUAKEA,
Hana, Maui, Sept. 20, 1924.
Ma ka huli hoi ana mai nei o Mr.
me Mrs. S. W. Wilcox o Kauai,
mai ka laua huakai aku nei no Ame-
ika, ma ka Poalua aku la i hala,
malama ae ai laua he anaina hoo-
manao, no ka piha ana o ko laua
mare gula.
o ke kula a pela me Miss Harriet Chapell, he kumukula ao ma ka olelo Enelani o ka hookomoia ana ae i ke kula ma kekahi manawa kokoke aku nei, a ua haiolelo mai laua a elua me ka pokole loa imua o na hoa o ka ahahui.
Mahope iho o laua i hoolaunaia mai ai ke Dr. J. W. Countermine i kamaaina ia e na haumana ame na kumukula apau a "pela hoi me na paahana Kristiano a pau, pela hoi me Mrs. Hoag, ka makuahine o ka home. Na Rev. John P. Erdman ka lunahoohana o ka oihana Kula Sabati, a kakauolelo hoi o ka ma* bele hana ma ka aoao o na Kepani, i hoolauna mai ia laua imua o ke anaina.
Na Rev. D. H. Klinefelter, ka lunahoohana o ka Misiona Metokita i haawi mai i ke aloha o na hoahanau Metokita ma kahi o Dr. William H. Fry i hala aku i Amerika.
Mahope iho o keia i waiho mai ai
ke komite o na palap a la hoopii i
noho lunahoomaluia e Rev. J. P.
Erdman; ka mua he palapala noi ia
P. D. Kellett o lilo i haiolelo no ka
apana o Waikane no eono mahina;
mai ka apana mai o Makua he noi
ia Rev. H. K. Poepoe i komite no
ia apana no eono mahina; mai Wai-
anae mai he noi ia Rev. Wm. K
Poai i komite no eono mahina, a ma
ka apana mai o Kaneohe he noi
haawiia i laikini haiolelo no James
Hoapili ame John Bright. Waihoia
keia mau palapala noi i ko komite
hoopuka laikini. Ia manawa wai-
hoia mai he olelo hooholo e haawi
ana i ke aloha ame ka minamina
i ka Rev. W. A. Palmer, kekahi hoa
o ka aha i kaawale aku.
Na Rev. H. P. Judd i waiho ma he papainoa o ka poe noi e laikiniia no lakou keia man inoa malalo nei Joseph Woodward, D. A. Kaaiahua James Hoapili, John Bright, J. U Joseph, Joseph Corney, D. P. Ka haulelio, ame Henry Pahia. O k komite ninaninau laikini o H. K Poepoe, Rev. Akaiko Akana; Wm. K Poai, J. P. Erdman ame Henry P Judd.
Na Rev. Ediman i heluhelu i ka hoike a ka puuku o ka ahahui e hoo-maka ana mai Aperila 1 a Okatoba 1, a aponoia.
Noonooia kahi e noho ai ka aha Ekolu mau noi i waihoia ae, na Ka waiahao ma o kona elele la, na Wai alua ma o kona elele la, a na Ka huku ma o kona elele la. ' Ma ke koho ana ua lilo in Waialua ma o na baloka kiekie la ho 17 ia 2. O ka manawa e noho hou ai ka ahana ke komite e noonoo a hoolaha ae.
Hoomauia aku ko Rev. Judd noho
lunahoomalu ana no ke komite imi
kumuhana; o Mr. J. K. Kauwalu