| | | | | | | | | | E NOONOO I KE ANO O KE KOHO ANA Ke hookokoke loa aku nei kakou i ka la koho baloka, no na moho e holo nei ma ke kulana elele lahui, ame ka ahaolelo kuloko. Ma keia Poalua ae e hoea mai ai kakou, i ka hopena o na Paio kalaiaina, i hooukaia i na la aku la i hala, pela me keia mau la e nee aku nei a hoea i ka la koho . Ua ku na moho o kela ame keia aoao, ua waeia ae lakou ma ke kau koho baloka wae moho aku nei i hala, mailoko mai nae o na moho o kela ame keia aoao kalaiaina pakahi, e koho hou ana kakou ia lakou, a o ka poe kiekie o na baloka, e lawa ai ka heluna no kela ame keia kulana oihana pakahi, o lakou iho la ka poe na lakou e hana mai i ko kakou mau kanawai, ma keia kau ae ka ahaolelo. Aole he hana lealea a paani wale, ke koho ana aku i na moho, elike paha me ka kekahi poe i manao ai, he pono koho wale aku no; aka he mea ano nui loa ia, ma ke ano auanei o ka kakou koho ana, e lanakila ai ka poe kupono i'o, a i ole lanakila paha ka poe hemahema a hawawa ma ka hana kanawai. Ua alakai hewa ia kekahi heluna nui o na mana koho, e na loea kalaiaina ma na kau koho baloka ae nei i hala, ma ke a'o ana ia lakou, e koho aku i na moho o ka aoao kalaiaina hookahi wale no, me ka maopopo ole o ko lakou mau ano kupono a makaukau; no keia ano hana nae, ka keia pepa e a'o aku nei i na mana koho; ua hoea mai i ka la e hookaakaaia ai ko kakou mau maka, ma ka hoohana ana aku i kela pono koho, ma ke ano kuokoa; a ma kekahi olelo ana ae hoi, e koho ma ke kulana kupono ame ka makaukau o na moho. Ke ake nei kela ame keia aoao kalaiaina o kakou, e kaa holookoa aku ka lanakila o na moho i kekahi aoao wale no ; he manao pololei no kela, e pono ai i na mana koho ke kaupaona me ke akahele, ina aia i'o iloko o kekahi aoao, na moho kupono a makaukau, e makepono ai, ka hilinai i hookauia aku maluna o lakou. Ua lawa loa na la i hala ae nei, no na mana koha, e kilohi a e" kilo pono ai i na moho apau e holo nei no ka ahaolelo lahui ame ka ahaolelo kuloko, nolaila, i ka hoea ana mai ma keia Poalua ae, e noonoo me ke akahele loa, i ka oukou mau moho e koho ai. KA NINAU AUHAU DUTE O kekahi o na ninau ano nui, i hoalaia ae e na aoao kalaiaina kuloko o kakou iloko o keia mau la, o ia no ka auhau dute maluna o ke kopaa. Nui wale na mana koho ma Hawaii nei, i noho pouliuli i ka manao ame ke ano o keia ninau, aka nae ma ke ano nui ke olelo ae, ke ku nei ka aoao Demokarata ma ka aoao hoonoa dute, a ke ku nei hoi ka aoao Repubalika, ma ka aoao e dute ia. O keia ninau dute maluna o ke kopaa, ua pili no ia i na kopaa apau o na aina e, e hookomoia mai ana iloko o Amerika, a koe na kopaa o Amerika iho, ame Hawaii nei. Ma ke kau ana i auhau dute maluna o ke kopaa o na aina e, ua manaoio mau na Repubalika, o ke alahele wale no ia, e loaa ai ke kumukuai kupono i ko kakou kopaa, a e hoomauia ai keia oihana iloko o Amerika, a ma Hawaii nei. O ka hoonoa ana i ka auhau maluna o ke kopaa, e hookomoia mai ana iloko o Amerika, e konoia aku ana ka poe kanu-ko o na aina e, e hoemi i ke kumukuai o ka lakou kopaa, ma ia ano, e hookeia aku ana ka oihana kanu-ko o Amerika a pili pu i ka paia. Ke ku mau nei keia mau aoao kalaiaina a elua, me ka loli ole maluna o keia ninau; ua hoalaia mai ma keia hakoko kalaiaina no na moho holo peresidena, ame na hoa o ka ahaolelo lahui, a hoea loa mai ia kakou. Ma ka mea oiaio maoli, o ke ku mau aku o ka oihana kan-ko ma Hawaii nei, o ka iwikuamoo ia o keia Teritore. Hookahi wale no kumu e mau aku ai keia oihana, aia a ku mau ka auhau dute, maluna o na kopaa o na aina e. Mailoko mai o ka oihana kanu-ku, i hiki ai ke hoalaia ae na oihana lehulehu iloko nei o ka aina, a na kela mau oihana lehulehu, e hoolako nei i na makaainana o keia Teritore me na hana no lakou e pono ai ; ke pau ka oihana kanu-ko, o ka pahola ana mai ia o ka pilikia iluna o kekahi mahele nui o na makaainana. Ke olelo nei ka Elele Lahui W. P. Jarrett, no kona apono i ka hoomauia o ka auhau dute maluha o ke kopaa, no ka mea o ke ola ia o Hawaii nei, pehea nae e hiki ai ia kakou ke manaoia aku i kela mau olelo, oiai ke ku mau uei ka aoao Demokarata ma ka aoao e hoonoaia kela auhau dute? Me kela ninau uku dute mahina o ke kopaa, i hoalaia ae iloko o keia kau hakoko kalaiaina, ke manaoio nei keia pepa, he hana naauao na na makaaina o keia Teritore, ke koho ku-e ana aku i na moho a kekahi aoao kalaiaina, i makemake, e hoonele aku i kekahi heluna nui o na makaainana o keia Teritore, me na hana e poho ai ko lakou ola ana ame ko lakou mau ohana, a e koho aku i na moho o ka aoao kalaiaina i ku mau e hoopakele ae i na oihana mikiala iloko o ka aina. E HOOPAU I KA HEMAHEMA O KE KOHO ANA Ma na koho baloko apau i kaahope ae nei, aole i nele ka ike mau ia ana o kekahi mau hemahema, i hanaia e na mana koho baloka, i ka wa e hele ai e kaha i ko lakou mau baloka, no keia kumu, i makemake ai keia pepa, a kokua aku i na mana koho, ma kekahi mau mea. e hoopauia ae ai kela pilikia. Ma ke koho baloka o Novemaba 4 e hoea mai ana he. ekolu mau baloka e haawiia mai ana i ka mea koho, o ia hoi he baloka, no na moho elele lahui, he baloka no na moho senatoa a he baloka no na moho lunamakaainana. Aia ma ke poo o kela ame keia baloka, e hoakaka ana ia i ka nui o na moho e koho ai, e kauia hoi i kahape'a me ka penikila eleele, iloko o ke kuea ma ka akau aku o ka inoa. No ka baloka o na moho elele lahui, he elua mau inoa e ikeia ana maluna olaila, o ia na inoa o W. P. Jarrett ame Philip L. Rice. I hookahi wale no o keia mau moho e koho ai, ma ke kau ana i kahape'a iloko o ke kuea ma ka akau aku o ka moho i makemakeia. O ke kau ana i kahape'a no kela mau moho a elua, pela hoi ke kau ana i ke kahape'a ma kahi okoa ae, aole maloko o ke kuea, ua hewa kela baloka, e kiolaia ana ia me ka helu ole ia. Ua pili no keia hoakaka i na baloka o na senatoa ame na lunamakaainana. Ina he hookahi, elua, a ekolu paha mau sena-toa i makemakeia e koho, e ikeia ana no he hoakaka no ia mea maluna o ke poo o ka baloka, a o ka nui wale no ia o na senatoa e koho aku ai, aole e oi aku mamua; ua hiki no nae ke emi mai na moho i kohoia" malalo. Pela no ka baloka no na lunamakaainana, ina e malama pono ia keia kuhikuhi, aole loa he manawa e hewa ai ka baloka o kekahi mea, koe wale no a he mea ike ole i ka heluhelu, a he hupo maoli no paha. Ina ua hewa na baloka, mamuli paha o ke hewa ana, a holoi hou, e hoihoi aku i na baloka o kela ano i na lunanana, a noi aku i mau baloka hou, no ka mea o ke kau ana o kekahi mau kiko eleele a mau hapala paha, mamuli o ke kuwakuwaiia ana me ka laholio, he kumu ia e kiolaia ai na baloka o kela ano. E hoao na mea apau e hele ae e koho i ko lakou mau baloka, e waiho aku i ka waiona, o kekahi ia o na mea hoolau wili i ka noonoo o ke kanaka, a maopopo ole iaia kana mea e hana ana. | | | | | | | | | | | | | | | | HOOHENO NO PILIPO LAIKI Hanohano oe Pilipo Laiki,
Ka moho elele Repubalika,
Ua kupono oe ma ia noho,
No ke Teritore a o Hawaii nei,
I wahaolelo no ka lahui,
I ka Hale Keokeo Amerika,
Hooko pono oo kau oihana,
I pono kaulike no ka lehulehu,
A ka Ia 4 a o Novemaba,
Ua kohoia oe me ka lokahi,
I elele lahui na ka lehulehu,
I ke kapitala a o Wakinekona,
O oe e ka moho ola Hawaii,
Haaheo Kauai i ka malie,
Ohuohu wale oe i ka mokihana,
Kuahiwi nani a o Waialeale,
Haaheo Koloa i ka Uanoe,
Ua lanakila Pilipo Laiki,
Hainaia mai ana ka puana,
Keiki kupa no ia mokupuni,
Haina hou ia mai ka puana,
Lei ana i ka lei o ka hanohano.
Hakuai e PETER KAMANO, SB,
Koloa, Kauai. NX MARE Wm. Aleneastre Jr. ia Margaret
Liku Oct. 18.
Kalahookahi ia Emily K. Paa-
kiki Oct. 18.
J. Borges Peong ia Zelie Duvau-
chelle Oct. 18.
Geo. Miller Lemon ia Gorothy
Kruse Oct. 20.
Thos. Benj. Duncan ia Glady J. K.
Manu Oct. 22. Na Hanau
Na Alvin H. A. Chong ame Hattie
Kuoha he kaikamahine Oct. 14.
Na A. L. Sawtelle ame Hazel A.
Ludington he kaikamahine Oct. 21.
Na Joseph Kahue ame Minnie
Kaia he kaikamahine Oct. 22.
Na Thomas K. Solomon ame Lucy
Roberts he kaikamahine Oct. 24.
Na Bennett Lovell ame Mabel
Aona he keikikane Oct. 25.
Na Solomon Kahanahana ame
Amoy Lum he keikikane Oct. 20.
Na D. K. Keliaa ame Elizabeth
Kauhi he keikikane Oct. 26. NA MAHE Haleakala Ah Koi ma ka Home
Lunalilo Oct 21.
Louise Mawae, ma alanui Hau,
Kalihi Oct. 21.
J. Kalanikapuainui Roberts ma ka
halema'i Moiwahine Oct. 21.
Isabella George ma alanui Olona
Oct. 22.
Mary C. Manunui ma Alanui Cork-
screw 0ct. 23.
J Iokewe Wela ma Alanui Moiwa-
hine Oct. 23.
Lucy Solomon ma ke alanui 6,
Kaimuki Oct. 24..
lopa Waikoloa, maloko o ke ala-
wai oki o Waikiki Oct. 24.
Caroline Kamakani ma ka hale-
ma'i Kepani Oct. 25.
Keawe Iwa ma ka Home Leahi
Oct. 25.
George Moldenhauser ma Alanui
Mokauea Oct. 20.
Eva Johnson, ma ke alanui Ele-
wena Oct. 26 . kaulike o na mea apau, nolaila i ka
hoea ana mai i ka la 4 o Novemaba
ao nei, mai poino kakou, i ke koho
ana iaia me ka manao lokahi, i luna-
makaainana, mai ka Apana Elima
mai.
Me ka mahalo nui i ku Lunahoo-
ponopono o ka Nupepa Kuokoa, no
ka ae ana mai i kekahi wahi kaa-
wale o kau nupepa no keia manao.
Owau iho no me ka oiaio,
MRS. M. K. NAOPALA
Makuahine o ka Hui Pioneer &
Loan Association. | Nuhou
Kuwaho SHENANDOAH, Oct 23.— He
mau lono uweaolelo uweaole ka i
loaa ae mai Hawaii ame Norewai
maluna o ka Baluna Shenondoah
i ka manawa ana e lele ae ana ma-
luna o Texas i keia la. FORT WORTH, Oct. 24.— Ma ka
hora 12:57 ka Baluna Shenandoah i
hoea mai ai ianei i keia kakahiaka
no ka hoopau pono ana i ka lua o
kana huakai e huli hoi ana i Lake-
hurst, N. J. mai Seattle mai. CANTON, Oct. 23.— Me ka nana
ole i ka. hoopauia ana o ke kanawai
koa eia no nae ke kikowaena o na
hale oihana o Canton nei i keia la
malalo o ka hoomalu ana a na puali-
koa a o na hale banako ame na hale
oihana ano nui ua panikuia. Eia no
na makaainana ke hoomau nei i ka
holo mai ke kulanakauhale aku.
Ma ke koho wale ia aia ma kahi o
300 poe hao wale a aihue i kiia a
make iloko o kela haunaele ana aku
nei. WASHINGTON, Oct. 24.— Ma ka-
na haiolelo ma ka papaaina i haawiia
e ka Ahahui Kokua Near East Re-
lief maanei ma keia po i hoike ae
ai ka Peresidena Coolidge o ka ma-
naolana ame ka iini o Amerika o ia
no ko Europa kokua iaia iho.
Ua hoala mai ka Peresidena i ka
hoomanao ana, iloko o ka manawa i
komo aku ai o Amerika iloko o ke
kaua ewalu makahiki i hala aku, ua
hooliloia aku e Amerika he umiku-
mamawalu biliona dala a oi ma na
kaua lehulehu like ole, a me na hana
kokua manawalea, a ma na dala
hoaie i na aupuni like ole. VIENNA, Oct. 27.— Ma ka mauawa
a Julius Gruenwald be kanaka
Amerika, i hoea mai ai imua o ka
aha hookolokolo maanei i keia la
no ka pane ana no na hoopii okimare-
he kanaha-kumamalua mau wahine
i hoike ae he mau wahinemare la-
kou apau naua, ma ke ano he mau
hoike lakou ma ka aoao o ke au-
puni e kue ana iaia.
| | | | | | | | | |
| | | ko mai o na puka i loaa mai na mahiko mai. Mamuli o na puka i loaa mai na mahiko mai, ua piha iho Ia ka kakou mau ipuhao ma na home; a i ka wa hoi e emi mai ai na mahele puka, e emi mai ana no na ipuhao e kukuku ai na mahu. Malia o oleloia mai he kumu paio kahiko loa keia, a he mea hoopau manawa wale, nolaila, he kumu nawaliwali loa ia. Aka nae, e hoomanao iho i keia; ina aole keia dute ma-
hina o na waiwai komo ae iloko o Amerika, aole e ku i keia,
la he mau mahiko uala ame na mahiko iloko o ka aina ma
kua. A ma ia kulana hookahi no na mahiko o Hawaii nei. Ina e hoemiia mai ke dute maluna o na kopaa, alaila, o ka hapanui o na mahiko o Hawaii nei e pani ana na puka o ia mau mahiko. Malalo o keia mau kumu, o ka mea kupono wale no i kela ame keia e noho ana ma Hawaii nei, e kokua i ka paaia o ke kanawai dute. I keia wa ke ikeia nei ke kue loa nei ka aoao Demokalaka ma ka aina makua i ke kanawai dute, a oi loa aku maluna e ke kopaa. Aia no he komisina i kohoia mai ka hale mai o na Lunamakaainana, he ekolu Demokalaka a he ekolu Repubalika. O kekahi o na komisina Repubalika ua hiki ole iaia ke haawi i kona manao ma keia ninau, no ka mea he kuleana kona ma ke kopaa; nolaila, o na Demokalaka, ua waiho mai i ka lakou hoike e hoemi loa ia ke dute maluna o ke kopaa; o na Repubalika elua i koe iho, ua hana iho la i ka laua hoike e paaia no ke dute elike me ia i keia la. O ka moho Presidena Mr. Davis o ka aoao Demokalaka, ke kukala aku nei oia ame na alakai o ia aoao, e hoemiia, a i ole e hoopau loa ia ke dute maluna o na kopaa. Aia keia mau hoike a ke komisina i ka Peresidena Coolidge; a ke noonoo nei oia i kana olelo hooholo i keia wa. Nolaila, ua maopopo loa o ka ninau kalaiaina ano nui ma ka aina makua, o ia no ka ninau e pili ana i ke dute. Ina e kupaa ana o Peresidena Coolidge, alaila, e ku iho ana ke kanawai dute elike me ia i keia manawa. Nolaila, i keia la, oiai keia ninau e pili ana ia Hawaii ke paioia nei me ka ikaika loa, a oiai no hoi o ka ninau hakaka kalai aupuni he hahana loa na paio ana, a ina e koho aku ana kakou i elele Demokalaka, ua like no ia me ko kakou pa'i ana aku i na papalina o ka poe kokua i ka paaia o ke dute iluna, me na kawele i hooma-uia; a e loaa ana lakou i ke anu. He mea hoi ia e kokua aku ana i ka poe e makemake nei « hoopauia ae ke dute maluna o ke kopaa. He mea ia e hiki ai i na Demokalaka ke olelo aku, eia o Hawaii, he aina hooulu ko, a ke kau nui nei hoi ko lakou holomua maluna o ke dute kiekie maluna o ka kopaa, o ia ka olelo a na Repubalika; a o Hawaii hoi me kona mau maka no e kaakaa mai ana, ua koho mai lakou i ke kanaka ma ka aoao e kue maoli nei ma ke akea, i ke kanawai dute maluna o na kopaa. O na olelo a Jarrett e olelo nei, he kokua oia i ke dute maluna o na kopaa he ano ole ia mau olelo; a aole no e nanaia mai ana; no ka mea, aole ia o ke kahua alakai o ka aoao Demokalaka. Aole io no he mana koho o Jarrett, aka, o kona kohoia
ana he mea kokua loa aku ia i ka poe kue i ke kanawai dute:
a e pa'i aku ana hoi i na papalina, o ka poe e kokua mai nei
ia kakou. Nolaila, e ka poe koho o Hawaii, o keia ka manawa kupono no kakou e hoike aku ai i ko kakou kulana maoli ma keia ninau ano nui no ko kakou mau pomaikai. Mai hoopalaleha ma keia ninau ano nui; aka, e hoouna aku i Elele ma ka aoao o kona puuwai ame ka uhane, a o ia no hoi ke kulana like ma ka aina makua ame Hawaii nei; e kakoo ana i ke dute maluna o na kopaa o na aina e e hoounaia ae ana iloko o Amerika; a pela e loaa ai ia kakou o Ha-waii nei ka lanakila kamahao. | | |