Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 45, 6 November 1924 — HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAMAHAO No Ko Geofere Lanakila Ana A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA.

He mau kumuhana lehulehu kekahi i kakauia e Ane i kona manawa iloko o ke kula, o keia mau leka a pau ua nakiiia a paa me ka lipine polu. He mau ope liilii eae kekahi, he mau wili lauoho like ole, ka uliuli, ka ehuehu ka lauoho lelo loa a pela aku, me ka inoa o kela ame keia mea nona ka lauoho i hoopaaia malalo iho o kela ame keia wili oho. He mau kii kekahi o na kumulaau, na lalani mauna na awawa, na meaulu like ole, na mauu, a hookahi o ia mau kii nana i hoohikilele ae i ko Everete noonoo, oia hoi, he kii hale, oia no kahi hale ana o ka ike ana ma na kauhale o ka poe eli gula ma Nu Mekiko, kahi ana i hoio ai e makaikai he mau pule wale no mamua aku. Hookahi mea nana i kaha keia mau kii a pau i kana ike iho mamuli o ka inoa e kau ana malalo iho "A. D.." "A. D." he mau huakumu keia no Ane Dela, "i nanunamu iho ai o Everete. "O keia pahulole me he mea la ua laweia mai ianei mahope iho o kona make ana aku; aka o ka ninau nawai?" Hoihoi hou iho la oia i na kii kahaia iloko o ka pakele mailoko ae olaila oia i lawe ae ai, alaila hoomau aku la i ka nana ana ialoko o ka pahu buke. Iloko o kekahi pakeke ae aohe mea i loaa iaia, koe wale no he mau wahi leka a he mau kalana kakau, a no ka nele |iooholo iho Ia oia e hoopau i ke huli ana i na he mea ano nui kekahi mawaena o ia mau lēka e loaa iho ana iaia, a me he mea la nae o na mea waiwai mawaena o ia mau lfeka ua laweia e ka makuakane maia la. Hoomaka iho la oia e huli i na apana pepa a pau o ka buke, he neo wale no aka, maloko o na apana pepa hope loa loaa iho la iaia he apana leka i haule aku la iluna o ka papahele a i kakauia me ka lima kane. Kulou iho la oia a lalau iho la ia apana pepa no ka hoihoi ana iho a waiho ma kahi i haule aku ai, aka nae iaia e paa ana ua ku iho la ka ike a kona mau maka maluna o na mea i kakauia, a holo ae la ke koko ma kona lae a ma kona helehelena a puni, me ka hooho ana ae: "Aha! I keia manawa hope no hoi loaa ia ia'u!" O kahi apana pepa i loaa iho la iaia oia kekahi o ka leka nahae i loaa ai iaia maloko o ke pakaukau kakau maloko o ka hale ana e noho ana ia manawa, ma ka manawa mua ana 0 ke komohewa ana, a o keia malalo nei ka manao piha o ka leka mahope o ka hoohui ana ae i na apana nahae elua: SANTA FE, June 10, 1887. "E kuu Ane aloha: "Me ka mokumokuahua o ka naau ame ka minamina nui i loaa koke mai nei ia'u ka lohe no ka make ana o kou makuahine. He mea oiaio ua ike au he haalele hookahi ana mai la ia ana ia oe e noho a o kahi haawina dala i hookaawaleia ai nona no ka makahiki ua pau iho la ma kona manawa i make aku la, a o kou pono ame kou pomaikai no keia ola ana aole i hoolakoia e loaa ai la kou ola oka noho ana makuaole. E kuti hoaloha ilihune, aohe mea hiki ia'u ke hoonana aku i kou luuluu, no ka mea ua ike maopopo au he mea waiwai ole na huaolelo hakahaka ika manawa iho la e like me keia; aka, e manaoio mai nae hoi oe ia'u, o kuu puuwai aia pu me oe, o kuu aloha aia pu me oe. O kuu naau mokumokuahua i ke aloha aia me oe, a, ina he mea hiki ia'u ke hele aku a hui pu me oe, a e hoohauoli aku ia oe iliko o keia hora o ka luuluu, ua makaukau au e hooko aku. Aole au"e noi aku ana i kekahi hana maikai no'u mai ia oe mai, e kuu Ane, he mau hoaloha like kaua i ko kaua mau la opio ahiki no i keia manawa, no ia kumu ua maopopo ia'u aole no oe e hoole mai ana. "O kuu makemake e noho mau iho no oe maloko o kela hale, nou ia home no keia mua aku elike no me ia i ka manawa 1 hala, nou ia hale me ke keakea ole ia. "Aka nae, mai noho hookahi oe maloko o ia hale, mehameha loa oe, a aole no hoi he palekana o kou noho hookahi ana, no ia kumu au e makemake nei e hul: aku oe i wahi kiheipili nou, kekahi kanaka i oi aku ke oo mamua o kou, i loaa kou kokoolua, a i loaa no hoi kou mea nana e malama mai. Mai noonoo nui oe no na hoolilo o kou noho ana, e Ane no ka mea e ike iho oe he mau pilikoko pili loa kaua, a he kuleana hoi ko'u e malama aku ai ia oe iloko o keia wa nele loa ou. "Eia maloko o keia leka e loaa iho ana ia oe he bila kikoo "dala, a ua manao a uua lawa keia no kou mau hemahema o ka noho ana o keia mau la, a ia'u e hoi aku ai ia manawa au e hooponopono ai i kekalii haawina dala paa mau nou. E kakau koke mai i leka na'u, no ka mea, ina aole pela e hoopilioihoi loa ia ana ko'u noonoo ahiki i ko'u lohe ana mai i kekahi mea mai ia oe mai, "Kou hoaloha mau la, "WILLIAM MEPELASONA. M "Ke manao nei au he limakakau keia i kamaaina ia'u. Mai ka hoomaka mua ana mai o keia leka ua hoohuoi mua au no kuu makuakane keia limakakau, a eia nae, i keia manawa ua loli loa kona limakaukau mai kela manawa mai ana o ke kakau ana i keia leka," i kamailio iho o Everete iaia iho. "Maloko iho la o keia leka aohe mea e hoakaka ana ma kekahi ano no ka mea nui a'u i makemake ai e loaa, oia na mea a'ū i.hoohuoi ai e loaa ana maanei a i hoonaluea nui ia ai hoi ko'u noonoo iloko o keia mau pule kakaikahi. Ua loaa ia'u ka manao mamua na kuu makuakane no i hoomahuka ia Ane Dela, nana i hoowalewale a lawe aku ia Ane i kekahi wahi mamao, alaila hoike ae la i kana meahuna. Ua maopopo ia'u i Nu Mekikooia ma kela manawa; ua maopopo ia'u ua hele aku'o Ane Dela me kekahi kanaka a noho malaila no hookahi makahiki ; o kela komolima ī loaa ai la u malalo o ke alanuipu i nahaha ai ia'u he mea hooiaio mai la ilaila o Ane Dela mamua. . , . . , , "Eia nae, ia'u i nana iho la i ka manao 1 kakauia maloko 0 keia leka aohe miu manao hooipoipo, he leka wale no e hoike mai ana i ko Wiliama Mepelasona kaumaha me ka nui o ka ehaeha, a ma ka manao hope e hoakaka ana no kona hoolako a kokua mau i kekahi mea e pono a. o Ane Dela, o>ai oia e.noho hookahi ana me ka mehameha, me ka nele ī kekahi mea ana e kaukai aku ai no ke kokua aku iaia. "O, e na lanil Pehea la, aole loa ana anei e loaa ana na wehewehe moakaka ana e hoopauia ae a. keia mea pohih.h.? Me keia mau olelo papani hou iho la o.a . ka buke a ku ae la iluna, me ka hookomo ana īho 1 ka apana pepa nahae 1 loaa iho la iaia iloko o kona pakeke, maloko o ke ku^Hoihoi hou iho la oia i na mea a pau ana o ke kuekaa ana a lawe ae la iwaho iloko o ka pahu, elike ka maikai o kana hoonohonoho hou ana me ka hiki ia.a, a o.a. aohe h.k. .a.a ke laka hou iho a paa, no ka mea ua hak. ka laka .a.a mamuli o kana mahiki ana me ka ikaika a hak., panee hou aku la 1 ka nahu malalo o ka moe mai kahi mai no ana o ka huki ana £ P a!aHa haalele iho la ia hale, »e ka maunoo ka manao kaumāha iloko ona me ka hoka nui, noi .a o , , kahi mea hoike maopopo no ka mea poh.h.h. anaimakemae loa ai e loaa, ina no ka hooiaio mai 1 kana mau mea . hoohuoi I ole lio ka hoopau loa ia ae paha o īa mau manao hool * iiaule «alo o fce

ike iho la bia i kekahi apana pepa o ka lele ana ae, malalo iho 0 kona wawae iloko o ka mauu loloa, He leka ia, a iaia i kulou iho i e lalau kapalHi ano e wale ae la kona houpo. He leka im i kakauia mai ia w Ane Dela, o Rikemona, Verekinia, "a e kau la i kakauia ai lulai 15, o ka makahiki like no me ko ka leka e paa ana iioko o kona pakeke ia manawa, a ua kulike loa no hoi ka limakakau me ko ka leka mua, a mai Santa Fe ia leka i hoounaia mai ai. "O keia kekahi o na leka a Wiliama Mepelasōna i hele mai ai e huli, pela ko'u manao, "wahi a Everete i noonoo iho ai, "a me he mea la ua loaa iho nee no iaia a ua haule iho nei nae. "Alaila noho iho la oia iluna o ke o ka hale a wehe ae la i ka leka mailoko ae o ka wahi a hoomaka iho la e heluhelu. Eia na manao i kakauia maloko o keia leka: *'E kuu Ane Aloha," ma ka hoomaka ana, elike no me-ko ka leka mua. * "Ua lilo kau pane no kuu leka mua.i kakau aku ai i mea hoehaeha nui mai i kuu noonoo. Aole hiki ia'u ke uumi iho i ka ehaeha ke noonoo iho no kou hele aku e huli i hana nau i mea pono ai kou ola ana. Ua manaolana hoi au e hoomaha ia ana no la hoi kou noonoo ke noho iho oe i kou hale ponoi a na'u hoi e hoolako a e malama aku ia oe i na mea apau e pono ai oe, elike me ka hana a kekahi kaikunane 1 kona kaikuahine ponoi. Aka oiai ua hoole mai la no oe i ko'u malama aku ia oe, ea.e Ane, puanuanu a hookiekie maoli no kou naau i kaVnana aku! Ua hookikinaia mai au e wawahi i na mea akeakea apau a e hoike aku i ka mea oiaio loa ia oe, oia keia, no na makahiki lehulehu i hala aku ua ikaika ka makemake iloko o'u e noi aku ia oe e mare no kaua aka, aole au i aa e hooko aku ia la&nao. "E Ane, mai ll'ele aku oe e hana ma ke' ano he wahine malama keiki; e hookaumahaia ana ko'u noonoo ke lawe oe ia kulana hana. Ina aole oe e ae mai ana na'u oe e malama aku oiai oe e noho an ama kela home ma ke ano hoaloha, alaila e pono hoi ka oe e hoi ma ianei me a'u, no ka e kuu pilikana, he aloha au ia oe. "H$ aloha mau no au ia oe, mai kela manawa mai no a kaua e paani pu ana, ma ke ano he mau keiki, maloko o ke kahawai koleoke i ka halewili kahiko, a e hooholo ana i ka kaua mau moku liilii kekahi ma ka aoao o kekahi., a ua hoopaa no hoi kaua i ko kaua manawa e oo ai e mareia no kaua, alaila holo makaikai aku i na aina mamao. "Hele mai a e hooko ia hoohiki au imua o'u ano, e Ane, kuu ipo. Mai hookaulua oe o lilo ia i mea nou e nele ai a e lilo ai hoi ka pomaikai. i haawiia mai ia'u malalo o kekahi palapala kauoha ia hai, aole e hiki ia'u aole no hoi o'u makemake e mare aku ia Etela kuu kaikuahine hanauna, oiai au e aloha ana i ka mea e oia oe; heaha no ia mea he waiwai ma keia honua ia'u ke hoohalikeia ae me ko kaua noho hauoli ana? Ke hana nei au me ka holopono ame ka nui o ke dala i loaa mai ma keia mau lua eli gula, iloko o na makahiki kakaikahi ma keia mua aku, ina me keia ka holomua o na pomaikai, e oi aku ana ka mea e loaa mai a oia mau dala a pau e loaa mai ana, ma kahi o ka lilo aku o ia mau dala ia Etela, nau ia, e kuu aloha. f *'E Ane, ke manaoio nei no au ua aloha no oe ia'u, no ka manawa loihi i hala ka loaa ana o ia manaoio ia'u, a no ia kumu i makemake mau ai e hoike aku i kuu aloha ame kuu makemake nou, me ka iini pu e lohe aku au ai mai kou mau lehelehe ponoi mai ua loaa pu no ia aloha iloko ou no'u. "Ina aole au i keakeaia mai e ka palapala kauoha a kuu anakala labeka i hana ai, a he hana nele hoi no'u ka hooko ole ana i ka manao o ia palapala kauoha, ina ua hoike ua aku au i keia manao ia oe i kela kau wela aku nei i hala a kaua i hooliala pu ai. Aka ua piha ia'u na makahiki a ua oo hoi, a hala mawaho 0 ka manawa i keakeaia maloko o ka palapala kuoha, nolaila mai lilo hoi kau hoole i keia noi i mea hoopaoa mai i kuu mau manaolana a pau. "Ke kaumaha nei au no ka hiki ole ia'u ke holo aku a hui me oe, e kuu aloha. He mea pono loa no'u ka hoea kino ana aku ilaila, o ka pilikia aole hiki ia'u ke kaawale aku no kekalii manawa loihi, a he loa no hoi ke ala e hiki aku ai a e hoi mai ai. Aka, ina e like ana ke pana ana a kou puuwai me ko'u, ina e holo mai ana oe a haawi mai ia oe iho na'u, alaila e hui aku ana au me oe ma ke ala, ma ke Kulanakauhale o Kansas, a mailaila au e lawe mai ai i kuu wahine no kona home hou mawaena o na lalani māuna o Nu Mekiko nei, kahi e lilo ai kaua kekahi na kekahi me ka hauoli. Mai noonoo nui oe a namunamu iho paha no kou noho mamao loa mai na kulanakauhale nui mai kahi o na kanaka, a ma keia wahi mehameha oe e noho ai, e.uumi oe ia manao iloko iho ou no kekahi manawa, aia a nui ka pomaikai e loaa mai ana ia'u mai keia hana mai, ia manawa aku e huli hoi hou ai no ko kaua on ehanau ma ka mokuaina, ma ka Hema, "E kliu Ane aloha, e hiuinai mai ana anei oe ia'u? E holo mai ana anei oe ianei? Ina aole, ke manao nei au e poino ana oe ka'u wahine i manao ai. Mai noonoo iho oe no hookahi minuke e minamina iho ana au no ka labeka Mepelasona dala. Aole loa au e minamina ana, ina e hiki ana e lilo oe na'u. Na kou naaif a lunamanao maikai e kaupaona ;ho ia'u no ke kupono a kupono ole., *'E loaa ana ia oe maloko o keia leka na kuhikuhi no na wahi au e hele mai ai, ua kahakahaia maluna o kekahi palapala aina i hanaia e a'u me ke akahele ame ka moakaka loa e lalau ole ai oe, ame ka bila dala pu a'u i hoouna aku ai a i ! malama ole ai oe mamua, no kou hookano. Ke lana nei kuu manao e hele mai ana oe me ka loaa ole o na kuia ahiki i.ke Kulanakauhale o Kansas a'u i hoike mua aku nei ia oe, kahi a'u e kakali aku ai o kou hoea mai. E hoouna mua mai i lono ma ke kelekalapa no ka la ame ka hora au e hoomaka mai ai i ka hele i maopopo mua ia'u, a i holo aku ai hoi au no ka hookipa ana mai ia oe. "Hookahi manao i koe, e kuu aloha, a oia keia, mai walaau wale aku hoi oe i keia mea i. kekahi mea, e waiho mai oe ia hana na'u e hana aku, mahope iho o ko kaua lilo ana i hookahi. E kuu Ane, no ka manawa hope loa, mai hoonele mai hoi oe i keia noi a'u. Aole hiki ia'u ke hoomanawanui no ia mea i nei manawa, no ka mea ua kau aWu au i ko'u mau manaolana a pau maluna ou, a maluna wale no ou ka lia mau a kuu naau. Aol'e e loaa ana ka maha i kuu uhane ahiki i ka loaa ana mai 0 kau keleka|apa ia'u. "Kou a mau, "WILIAMA MEPELASONA. M Ma ka manawa i pau ai o ka Everete Mepelasona heluhelu ana i keia leka ua keokeo pu o kona helehelena me ko kekahi kanaka make. "He oiaio na mea a pau," wahi ana. me ka hulili o na maka ame ka aaki o na niho! "O Wiliama no ke kanaka nana i hoowalewale 'a i kaili ia Ane Dela me ka malu loa, a lawe aku iaia i kela wahi mamao loa no ka huna loa ana ia Ane Dela, oia hoi ma kekahi olelo ana ae, kanu ola ana iaia. "Mai ka manawa mai o kela komolima i loaa ai ia'u mai ia manawa mai no ka loaa ana o ka hooiaio iloko o'u o Wiliama Mepelasona no ke kanaka nana i lawe ia Ane Dela, mamuli o na huakumu e kau ana maloko o ke komo M W. M. ia A. D." 1 a eia nae e noonoo mau ana no au aole no paha e hiki ana ke | hooiaioia mai. Nolaila ua holo aku la o Ane Dela e huli iaia— kela kaikamahine hupo—me ka manao e mare mai ana o Mepelasona iaia, a e hoof>au ana o Mepelasona i kona koi ana i konn kuleana iloko o ka mahele dala a labeka Mepelasonaj 1 waiho iho ai nona ame ke kaikuahine Etele; eia nae, hookahi makahiki pokole wale no ko Ane Dela ola ana! "I keia manawa o kela kul&e o ko Hunatere hele-

helena me ko'u ua maopopo, oia hoi, he keikikane no oia na Wiliama Mepelasona, kuu makuakane, a he hoahanau hapa hoi oia no'u, a e lilo aku ana iaia na waiwai a pau o Robaka Dela, ina e maopopo aku ana iaia na meahua a pau i hana ia e Robaka Dela, a ina nei hoi e maopopa ana iaia kona mau makua ponoi. "Akahi no a maopopo ia'u i nei manawa ke kumu o ko Geofere haawiia ana aku na Keaka Henele ame Makaleka e hanai iaia. Ina no ka ikeia ae oka moolelo o Wiliama Mepelalasona, ka hooilina o ka hapa o ka waiwai o labeka Mepelasona, e lilo ana ia i mea waia loa no kona inoa, oia hoi, ina e huaiia ae ana a ahuwale kela holo ana ona i Nu Mekiko me Ane Dela, oiai nae o Etele, ke kaikuahine hanauna o ua o Wiliama ka wahine i manaoia nana, elike me ia i hoakakaia ai maloko o ka palapala kauoha, eia nae, ua noho mua oia me Ane Dela; ua mareia paha laua a aole paha. "No ke kumu o Geo£ere i lilo ai i keiki mailolo aohe hiki e maopopo ia'u i nei manawa, mamuli ka o kekahi ulia, elike me ka Mr. Hurtatere o ka olelo ana mai, a ma ko'u manao ua anaka o Keaka ame Makaleka Henele i ka malama i na keiki la ke kumu oka hookuu ana iaia e hele auwana, Aole he pololei o ia manao, no k mea, ua ehaeha loa ko Makaleka noonoo no ka nalowale ana o Geofere. He mea pohihihi loa ia ke noonoo iho ma kekahi ano. "He keu aku a ka mea kupanaha !"• wahi ana, me ka hehi ana iho o kona mau wawe ika papahele. "He kupnaha maOli no ke kiaaina ma kana hana ke nana aku. Aohe ona hoike ae i kekahi meahuna e pili ana nōna iho, o ka oni wale ae no o kona mau lihilihi maka, ma ka manawa a maua e kamailio ana i keia kakahiaka ma ka mea e pili ana' i ka nalowale honua ana o Ane Dela. 0 ka'u e makemake nei e ike heaha ana la kana e hana aku ana me ka wiwai o labeka Mepelasona o ka hooili ana mai malun o Geofere? "E aa ana no anei oia e malama ia dala nana, a i ole e hoo ana anei oia e huli i kela keiki, a i kona manawa e loaa aku ai alaila hawi ku iāia ma kekahi ano. Aole o'u manao e hana aku ana oia ma ke ano e ikeia mai ai kona holo malu aoa me Dela i Nu Mekiko, o ahuwale ae au anei kana mea i Jhana ai. Aole oia eaa ana e hana pela no ka makau aole e huikala iki mai ana kuu makuahine iaia. "E pono iāia e malama i ke dala, me ke kamailio ole ae no ia mea, o lilo ia i mea huli mai a iaia. Aole loa e loaa aku ana ia Geofere kela dala ame kela waiwai, no ka mea, e hunakele loa ana au i na mea a pau i loaa iho nei ia'u i keia la ma ko'u poli. Aole o Geofere, a aole no hoi kuu makuakane e lohe aku ana i leekahi mea mai a'u aku, oia ka hooilina o kela mau hale o Robaka Del& ame Mepelasona. "Aka nae, ua aloha oia iaia, ua ia'u kona aloha ana iaia, v wahi ana oiai kona mau maka e nana iho ana i ka leka hamama e paa ana no iloko o kona lima. "Ua hiki ia mea ke ikeia iho ma na huaolelo a pau i hoopaaia maloko o keia leka; ma kona helehelena pu kekahi a'u e ike aku ana i keia la, ia'u i ike lihi aku ai ma ka hakahaka o ka puka aniani, i ka manawa ana e kulou iho ana maluna o ka pahu, me ka helehelena me he mea la ua kanu oia a nalowale loa i kana meahuna, ka mea hookahi hoi ana i aloha ai iloko o ko laua mau la e noho pu ana. "He mea ehaeha io no noiia ka nana iho i na mea a pau e pili ana i kana wahine oiai e ahu ana mamua o kona alo ia manawa, me na hoomanao poino ole no ke ano o ko laua noho ana iloko o kela manawa pokole o hookahi makahiki wale no, he makahiki hookahi hoi i nohoia e laua me ka hauoli loa, a iloko o ia manawa o ka noho hauoli ana, ua kii mai la nae ka anela o ka make e lawe aku la i kana mea alolia mai iaia aku; he mau mea laua i nolio me ka hauoli, elike me ka Witeka moolelo o ka hoike ana mai ia'u. "Oia ke kumu o kona malama ana i keia hale ame na mea a pau ma ke ano he wahi hoano loa. No keaha no la kona mea i mare ole ai ia Ane Dela, elike me ka hana a ke kanaka makua a naauao?" Ku ae la oia, opiopi iho la i ka leka, a hookomo iho la ia iloko o kona pakeke; alaila i kona hele ana aku a hoea i ka halewili kahiko, wehe mai la i ke kaula i hoopaaia ai, ee ae la, a hoi pololei aku la i ka Vue de l'Eau, (o ka inoa keia o ka home o lakou) me ka naluea nui o ka noonoo. MOKUNA'XXXVI "AOLE OIA HE KEIKI INOAOLE" Ua kaahope ae la na mahina o Okatoba ame Novemaba me ka loaa ole o kekahi mea hoohauoli, a i ole e pili ana hoi i?ie kekahi o na ohana. Iloko o keia mau mahina he nui na hana maloko o ka hōme o ka ohana Augusete Hanatere no ka hoomakaukau ana no ko Geofere ma mare aku mai na hakuhale a na kauwa. He liilii loa ka manawa ike aku a e ike mai ai o Geofere ame Gelade kekahi i kekahi ma ke ao, koe ma ke ahiahi, ka manawa e pau ai ka Geofere hana, no ka mea ma ke kakahiaka nui loa o Geofēre e hele ai i kana han malōko o ke keenahana o ka hui ma Nu loka, aia no kona hoi mai mamua iki iho o ka aina ahiahi, āka nae, e nana mau aku ana laua Imua i ka la kanakolu o Dekemaba, ka la i hookaawaleia no ko laua hoohuiia ae ma ka mare, me ka ulumahiehie o na noonoo no ka hoea koke mai ō ia la, a, no ko laua holo koke aku i Europa. Ua hoolaha koke ia ae la ma o na maanei ko laua hoopalauia ana ame ko laua la e awaiauluia ae ai a lilo i hookāhi, me ka hoike pu ia ae ma ke akea o ko Geofere holo aku i Europa no ka hana a ka hui i hookauia mai maluna ona, o na palapala kono ua hoounaia aku i na hoaloha ame na makamaka a e hoakaka ana maluna o ia mau palapala kono ma ka la kanakolu o Dekemaba e mareia ia na oio; ma ka la mua o Dekemaba i hoounaia aku ai na palapala kono- ma na wahi like ole. I ka laha loa ana ae o keia hooplau ame ka mare o na opio ua loaa mai la mai na hoaloha a mai na makamaka mai na palapala hoomaikai i tta opio e haawi ana i na mahalo kiekie, a ua noi pu mai la ka poe i loaa.ole aku na palapala kono o lakou kekahi e 'aeia aku e hele mai, no ka meā ia laua e hele aku ai i Europa e nalowale ana ka ikeia ana o ko laua mau maka no kekahi manawa loihi. Ia Everete Mepelasona i heluhelu iho ai i keia mea hou ma kekahi mau itamu maloko o kekahi nupepa ma Nu loka, ma kekahi kakahiaka, ua ku koke ae la oia iluna mai kona noho ae me he mea la ua ku ae la oia i kekahi kui malalo ae ona a hooho ae la me ka leo nui: "Hikiwawe no ka hoi; alaila ke nana iho he huakai hikiwawe loa ka paha ka laua, malia no kela holo aku o laua i Europa ke kumtt oko laua mare koke. Ma ka Ia kanakolu o Dekemaba e mareia āi lauā," wahi ana mahope o ka nana hou ana iho i ka nupepa," a ma kekahi la ae no laua e holo aku ai maluna o ka mokuahi Scythia. j "Ke Scythia! Auwe, aole ia moku no Nu loka, a e holo aku j ana mai Bokekona aku, no ia kumu e haalele koke iho ana j laualā Nu loka mahope iho o ko laua mareia ana, i loaa aku i ai kela moku i ka manawa pono." Me keia manao uluku e hana ana iloko ona 1 holoke iho ai oia iuka a 1 kai o ka rumi, me kona poo e kulou ana ilalo, me ke ano nunuha, me ka noonoo nui iloko ona no kana mea e hana aku ai. "Pehea la, he mea hiki no anei kekahi na'u e hana aku ai no ka hoopuhili ana i ka mare o kela mau opio?" wahi ana i nui iho ai ka hanu. Pale ae la oia i kona lauoho loloa e luhe iho ana mamua o ka lae, a me kona lima e pupuu ana a e hulili āna no hoi na maka, me ka paa o kona manao e hooko aku i kekahi hana, hooho ae la me ka leo nui: L XAok I pau.X, '