Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 46, 13 November 1924 — HE MOOLELO No Ke Kaikamahine O Ka Pouli A i Ole Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na Alahele o ka Poe Ino. [ARTICLE]

HE MOOLELO No Ke Kaikamahine O Ka Pouli A i Ole Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na Alahele o ka Poe Ino.

Aole he manawa e ae i hkokaniia ai kela bele kahea, koe v-£3c no ma na manawa pauahi, anie na manawa e ikeia ai«o Vekahi mau pilikia ano nui; nolaila i ka wa i kani aku ai ka r!e kahea, a e laweia ana hoi kona leo kani e na welelau o * makani, i ka loa ame ka laula o Pinelana, ua loheia aku la ka halukii o na wawae o na kauwa mai na wahi like ole niai o kela home, a iloko o ka inanawa pokole ku ana no he mau - auwa lehulehu ma kahi o ke alapii, me ke kakali ana mai i ke kauoha mai ko lakou haku wahine opio aku, no ke kumu 0 ko lakou hoalaia ana aku ma kela po. "Manao anei oe e Pilipo, ua opulepuleia ko'u noonoo? Ma ke ano o*ka"u mau mea e hana aku ai, e ike mai ai oe, eia no au t :: ->ko o ko'u noonoo maikai." "Xo kou paakiki kuhihewa ea, ke hoike aku nei au ia oe i ka riea oiaio loa, aole e ala mai ana kou makuakane ame Mr. Ka-k-na, mamuli o ka bele kahea, ua hala aku laua no kekahi .» ahi mamao loa i keia po." O ka Kaloke pane, no kela mau olelo a Matado,' o ia no ka roke ana ae i ka akaaka, oiai ua maopopo loa iaia, aole e hiki 1 kona makuakane ke haalele iho i ka hale, me ka lawe pu ole : kekahi o na kauwa, a mamua nae o kona kamailio okoā ana • ai i kona manao, i olowalu like mai ai ka leo o na kauwa : ka ninau ana mai; "Owai ka mea nana i hookani ae nei i ka bele kahea?" me ke komo aluka ana mai o na Kauwa Paele iloko o ka hale, aia "i na ipukukui hele-po ke paa la iloko o ko lakou mau lima, a ua hele a piha i ka pihoihoi. 'Owau ka mea nana i hookani aku nei i ka bele kahea, ke 1 r akemake nei au ia oe e Kamuela;, e hele aku noloko o ka rumi o kuu makuakane, a e hoala aku iaia, me ka olelo pu aku va makemake au e hele mai oia imua o'u, no ka mea ua hoomap'ikaia aku o Mr. Keoki Kakona, a ua maopopo i keia kanaka kona wahi i hele aku ai," wahi a Koloke, o ka pane ana aku no krla ninau a na kauwa. "Ua maopopo anei i keia kanaka?" i pane hou mai ai na kauwa, me ka hele ana aku o kekahi poe o lakou e hooko i ke ; ?.::oha a ko lakou haku wahine, a ke ku la no hoi-kekahi poe ■ 'akou ma ka aoao o Kaloke, e kakali ana o ka hoikeia aku o ka lakou mau mea e hana hou mai ai. "Ma ke ano he kauwa lawelawe o M(*. Kaīeona malalo o'u, r*--a wale no au i maopopo ai i kona wahi i liolo aku ai, ua .a'ele mai oia ia Pinelana nei, no ke kulanākatlhale o L©uvile, • o k.i ukali pu ana aku o Kenerala Rudena me ia ma kela huai hoakaka mai ai o Matado ma ke ano hoopunipuni, i , ; • e pau ai na manao pioloke o na kauwa. "li ae mai ana anei oe e-hele pu me a'u imua o kuu makuae. a hoakaka aku iaia, i kau mau olelo apau i kamailio mai r •?" wahi a Kaloke me ka hopu akoa ana mai i ka lima Ma- * = :oko nae o kela manawa i hoea mai ai na kauwa a Kaloke '<?. lioouna ana aku e kii ia Kenerala Rudena, a o Kamuela ka t mai, me ka leo i piha me ka pihoihoi: "Auhea oe e Miss Kaloke, aole o Kenerala Rudena kou maku-.-kane maloko o kona rumi." "Aole i'o anei kuu makuakane maloko o kona rumi i keia •i«nawa?" i pane aku ai o Kaloke me ka luliluli ana ae o kona : -o. "Aole kou makuakane maloko o kona rumi i keia manawa, kona wahi i hele aku ai, aole he hookahi o makou i \r.l e oia i hiamoe iki maluna o kona wahi moe, aka no kona V uka ame ka papale, pela me kona ipupaka, aole makou i ike I ka waiho mai maloko o ka rumi." Me ke kakakali hou ole iho a pau pono na olelo a Kamuela - koakaka mai ana, o ke pale ae la no ia o Kaloke i kekahi mau k?.::wa, a holo aku la noloko o ka rumi o kona makuakane, hoi o Matado e nana aku ana me ka noke ana ae i ka aka•ka ma ke ano pahenehene. N"o kekahi mau sekona helu wale no kela naio ana aku o K'aloke, oili hou mai la ua kaikamahine nei iwaho, ua hele hoi - na helehelena a kunahihi, a o ia ka Matado o ka nalu wale a holo aku la noloko o ka rumi o kona makuakane, oiai hoi o • iho no iloko ona, ina ua nana aku o Kaloke iwahcf mai ka puka aniani aku, a ike ia Mine, ma ka luawai kahiko, alaila • hoea mai ana i ka manawa a laua e auamo ai i kekahi pfoino ' ui. no ka loaa pono o ka laua karaima puuwai eleele i hana . : ma kpla po. . ( ' Iloko nae o ka nanea ame ka noho pouliuli o na mea apau \ ka Kaloke hana i noonoo ai, poha mai la ka leo o ua kaikamahine nei i ka i ana ae i na kauwa: *Ke makemake iiei au i kekahi poe o oukou. e na kauwa a kuu makuakane, e ku kiai i keia kanaka, ahiki i ka maweheia -•-,i ae o kekahi hana pohihihi loa. Ke hoohiki nei au ma ka , " a o na lani, ua ike keia kanaka i na mea apau i hanaia ma - e a po. Ua kamailio mai oia i na olelo hoopunipum la u, a -amwli o kona ae okoa ana mai, no kona ike ana t na mea i • aia, ke olelo ae nei au, aole loa oia e hookuuia aku e hele : akila ahiki, i ka ulaaia ana ae o keia hana nui i piha me ka hihihi/' . . * > • Aole anei e hiki ia oe e Kaloke ke manaoio mai, no kau 1 - mea i kamailio mua aku nei, ua hala aku kou makua- • ame Mr. Kakona no Louvile?" wahi a Matado meka hom-t'-:i ana e uumi i kona mau manao pihoihoi a makau no ka ? i pono o kana hana kolohe. . Ua kamailio i'o mai nei oe pela, aka nae ua h00.a.0 loa .a . - ka'u mau mea i hoohuoi ai ī kinohi, no ka oiaio ole īloko - kau mau olelo apau i kamailio mai ai i keia po, aka ua hoao si oe e hoopunipuni imua o kuu alo, me ko manao kuhihewa r "•■:ni aku ana au ia oe. ' . ■ l'a kamaafna loa au i na ano apau o kou makuakane ma- - !i o ia kamaaina e hui pu me kekah, mau mea e ae pela au ai, aole oia i holo aku no kahi mamao mamul. o kona ~?nao ponoi iho. Ua loaa iaia kekahi eha .a.a . komo a. , ke --•a. he eha i paa mau aku iaia ah.k. . kona hooluolu ana o "•>* mea wale no nana i hooluolu ma. .a.a no na >-u ae nei i hala, o ia kekahi mau laau ana . *'• aku nei no kela mau omole laau .au \ loko o ka ™ m '' ,n ® • kona hele no ka huakai loa, aole loa oia « hoopo.na ana I p'a mau omole laau. •11..: "'Akahi a hooiaib loa ia mai kau mea \' ohea^'^* - ?ha ponoi mai kela leo uwe kahea, o ka 011 ana mai, maloko ■ pa o kona home nei, nolaila ke kauoha aku ne. auiaoukou - ia kauwa a kuu makuakane, e hele oukou e huh k.no, s -»we mai e hoike ia'u, i ka mea . lwa .a oukou.! | 5 iakalia no a pau kela mau olelo . ke kama.l.o.a ae e . Kaloke e ka oili aku la no ia o kekahi poe Paele he umi-kumamalua

nowaho o ka hale, no ka huli ana, "ina paha aia ko lakou haku ma kekahi wahi iloko o ka poino, aia hoi o Matado ke noho la me ka hele a piha i ka haalulu me ke kamailio wale ana ae nō iaia iho: - "E kuu akua, ina aia 110 o Mine ke kakali mai la ma ka luawai o ko'u hoea aku, e loaa pono aku ana oia i na Paele, me ke kino make o Kenerala Rudena ame Mr. Kakona, iloko o ke kulana kupouli o ka noonoo." laia no nae e noho ana me ka piha loa i ka maka'u, haawanawana ana no o Mine ina kona pepeiao i ka pane ana iho: "Aohe hopohopo ana e Matado i koe, ua hoohioloia aku nei e a'u na paia o ka luawai kahiko, mahope o ke kiolaia ana aku 0 na kino a elua iloko o ka luawai." ' O ke ano o ka hoea ana mai o Mine, ina paha ua. ikeia oia e na kauwa aole paha, he ninau pohihihi loa ia i hoalaia ae iloko o Matado, o kana wale no e ike la, aia o Mine ma kona aoao, a ua pomaikai hoi laua, no ka loaa,, ole ana aku ua o Mine 1 na kauwa ma kekahi wahi mawaho d ka hale. "Mai hoikeike wale ae oe i kou ano pihoihoi e Matado," i hawanawana hou mai ai o Mine. "E waiho mai oe 1 keia kaikamahine malalo o ko'u malu. Hookahi kumu o ko'u hoi koke mai nei, ua lohe au i ke kani o ka bele kahea, no ia kumu i hiki hou ole ai ke kakakli mai ia oe, aka kiola aku nei i na kino a elua iloko o ka luawai, a kipapa aku nei i na pohaku maluna iho, e hiki ole ai ke ikeia e na kauwa." MOKUNA XVII. Aole o Kaloke i noho pouliuli i ke kulana mawaena o Matado ame Mine, ua ike aku oia i ka hawanawana o Mine ia Matado, ua hoomaopopo hoi i ke ano o ka nana ana aku o kekahi maluna o kekahi, a o ia ka Kaloke o ka pane ana aku: "Ua hookahaha loa ia mai ko'u manao t Mine no kou hele pololei ana mai nei a hui pu me keia kanaka me kou hawanawana ana aku ma kona pepeiao, me kou ninau mua ole mai ia'u, i ke kumu o ka uluao'a o na kauwa maloko nei o ka home." "Aohe a'u ninau ana aku ia oe e ka mea hemolele loa, ua lohe mai nei au i na kumu o ka hoalaia ana o na kauwa; nolaila ma ke ano owau ka haku o keia home, aole au i makemake e kamailio pu me kekihi mea haahaa malak> iho 0 ko'u kulana, aka me Pilipo Kuaina wale no." Ua hu wale akuokau mau olelo e Mine mawaho o na palena kupono;" wahi a Kaloke me ka hoohiioi iloko ona, o Mine kekahi i ktomo pu iloko o kekahi hana ohumu e hoopoino i kona makuakane ame Mr. Kakona. "Malia paha pela i'o, aka nae eia no au iloko o ko'u mau noonoo maikai apau. Ke ninau.aku nei au ia oe, e hoike mai i ka manao o kou hoala ana i na kauwa i keia po! No ka hele ana anei o kou makuakane no kekahi wahi iriamao, me ka hoike niua ole ana aku ia oe no ia mea, pela iho la i loaa ai ke kuleana ia oe e hoala ai i na kauwa i k«ia po, a e kamailio aku ai imua o Mr. Kuaina ma ke ano e»kāpaia akti ai oia he mea hana kaiaima? Mawāho no au o ko'u rlimi kahi i ku mai ai a hoolohe i na mea apau i kamailioia m»waena owa ame oe." "Ae, i kou lohe ana i na mea ap4t», o ke kuihu iho la anei ia 0 kou hele ana mai a hui pu me keia kanak* nle ka haWanawana ana aku i kekahi mau ®l«k>*au i makentake ole ai e lohei» aku e a'u ?" wahi a Kalōke me «a mtnao lioohuoi no ko Mine ano. "Ua maopopo anei ia oe e Miue, ka nalowale 'aiia aku o kekahi mau kanaka elua mailōko alrtl o keia home, ma ke ano kupaianaha loa. Ua maopopo āhei ia oe, o kekahi o kela lnau kanaka, oia no ke kane hoopalau a kou kaikaina, a o kona kokoolua, oia kou makuakane ?" . . M "Ua maopopō au i kena mau mea* au e kamailio mai nei, wahi a Mine, me ke ku pololei ana ae iluna, alaila hoomau hou mai-la i ke kamailio ana:' "Uāmaopopo pu ia'u, ua hoao mai oe e hapala i ka inoa maikai o kuu kane hoopalaū nei; a o ka mea nana i hookahaha loa mai i ko'll noonoo, o ia no ka ike i loaa mai ia'u no kou wahi i loaa mai ai; e kohu.ole ai kou lawe ana ae i ka mana iloko o kou lima, a hooko aku i na mea au i hana ai i keia pd." , "Aole keia he man&wa no ke kamailio ana i na mea pili ohana, he mii loa ka manawa no ia mea, aka ke manao nei nae au, ua oi ae ko'u haaheo, e hoikeia ae ko'u ohana imua o ke akea, mamua o ka moolelo o kou hanauia ana. Ina o oe i'o ka wahine hoopalau a Pilipo Kuaina ea, alaila ke hoomaikai e aleia nei au ia oe ke kaikamahine a Ineka Baroni, a o oe kekahi wahiiie pomaikai loa, i ka loaa ana o kekahi kanaka i piha i ka epa ame ka hoopunipuni!" me ka huli ana at o ua o Kaloke imua 0 Matado a i mai la: Aole loa au i poina i kou kamailio ana mai nei e pili ana i ke kelekalapa ame ka meahuna no ko Mr. Kakona holo ana aku no kahi mamao; a ke hoōmanao pu nei no hoi au i kou olelo ana mai nei, ua ukali pu aku kuu makuakane mahope o Mr. Kakona, o kela mau hoakaka au, aole he kuikahi o kekahi me kekahi." "Heaha hoi ka mea e kuikahi ole Kaloke? Ua kamailio i'o aku nei au ia oe, no ka hefe ana aku o Mr. Kakona, no kekahi hana i pili i ko olua hauoli iho, me ko'u huna ana iho nae 1 kekahi mea okoa ae ae, aka nae i wahi e hoopauia ai kou pohihihi ea, ua komo pu aku o Kenerala Rudena ilokō o na mea e pili anal kela hauoli, a ke lana nei kuu manao, aole oe e hookikina ana ia'u e hua'e ae i ua meahuna nei, ua pili no ia i kou mau makua." Mamua o ka hiki ana ia Kaloke ke pane aku, no na olelo hoehaeha noonoo a Matado i kamailio mai ai, ku ana no kekahi wahine Paele ma kona aoao, e paa ana he iliwai ma kekahi lima, a.he kukui helepo ma kekahi lima, a e hamama ana no hoi ka waha o kona lole, e hōike mai ana, i ka puoho ana ae o kela wahine me ke komo ana i kona lole ma ke ano pupuahulu. "E hoike koke mai e kuu haku, heaha ke kumu o kē kani ana ae nei i ka bele kahea? Iloko ka hoi o ko'u nanea i ka hiamoe, kani ana keia bele kahea, o ko'u ala awiwi ae la no ia, a holo mai la, me ka hopu ana aku i kekahi mea e loaa ana i kuu limA. Ua ikē au, i ka manawa.e kani ai kela bele kahea, aia kekahi hana ano nui, he pauahi paha a i ole, he mau poino e ae, a ina aole he pilikia, alaila he hana kela 'na kela wahine Paele kolohe na Kite." "O oe ka keia e Manfa Molex," i pane iho ai o Koloke. "Mai hoahewa wale aku oe maluna o Kite, aole nana i hookani aku nei i ka bele, a manao au, aole no paha oia i hoea mai nei, oiai aole au i .ike iki.iaia i keia po; aka owau ponoi no ka mea nana i: hookahi aku nei .i ka bele kahea, e kakali iki iho nae oe pela a mahope, alailā hoakaka aku ai i ke kumu o ka hookaniia ana o ka bele, a ē kākali ae hoi au i na olelo a keia keonimana i manao ai e kamailio mai ia'u. "E hoomau aku i ke kamailio ana mai, 1 na,mea au i manao ai e hoopuka mai imua o'u, a kahamaha e ia mai nei e keia wahine, no na mea no ia e pili ana i kekahi meahuna, i pili i ko'u mau makua. Aole loa he meahuna i pili i ko'u hanauia ana mai, no ka mea o Kenerala Rudena no ko'u makuakane, a o kana wahine i make o ko'u makuahine no ia, a o keia wahine Paele ko'u mea nana i malama, mai ka wa bebe mai ahiki wale i ka nui ana." "Aia hoi paha la, ua kuhihēwa loa oe no kou mau makua oiaio, no ka mea o ke kelekalapa nana i kono mai i kou makuakane ame Mr. Kakona e haalele Iho i ka hale nei me ka pupuahulu loa, e pili ana no ia no kekahi kanaka ame kana wahine, me ko laua koi ana mai, o laua kou mau makua oiaio loa, aole he koko a he iwi o Kenerala Rudena iloko ou." "Ke manao nei"au ua opulepuleia oe e Mr. Kuaina, a i ole ke hooi ae nei oe i kou mau ano hoopunipuni a wahahee " wahi a Kaloke, me ka hiki ole iaia ke uumi iho i kona akaaka. "Mamua o ka mare ana o kuu makuahine, e ikeia ana oia ma ka inoa o Miss Budika, a o ka inoa o ko'u makuakane oia o Rudena, nolaila." ' "Nolaila ke kukulu wale nei no oe i kou mau manaolana

iluna o ka makani puahiohio," i ka kahamaha mai ai o Mine i na olelo mawaena o Kaloke ame Matado. *'0 ka mea oiaio loa i lohe oe e Kaloke, aole kou makuahine he ohana Budika, a oki loa aku hoi ka holo ana o ke koko o ka ohana Rudena iloko ou; aka he kaikamahine makua ole oe, i laweia mai e Rudena ame kana wahine, mailoko mai o ka home, o na keiki makua ole." "Aole oe i laweia mai kela ano hale mai e Kuini, aka mai kekahi hale mai o ka poe maikai, ua"maopopo loa ia'u ka'u mea e kamailio nei," i pane ae ai ma ka wahine Paele, aia hoi o Koloke ke ku la, me kona piha loa i ke kahaha, no kana mau mea e lolie e kamailioia ana nona. "Heaha kau mea i kamailio mai nei e Mama Kaloke?" i hopu mai ai o Kaloke ma ka lima o ka wahine Paele. "Aole anei au he kaikamahine na Kenerala Rudena? Aole e hiki ia'u ke manaoio i keia mau olelo, ahiki i kuu lohe ana mai ka walia ponoi niai o kuu makuakane. Ina he oiaio keia mea, ke pAhihihi loa nei au i kahi o ka loaa ana aku o ka ike i keia mau mea. He mau pule helu wale £e nei no ka hoea ana mai o keia mau mea a noho ma Pinelana nei, eia nae ua oi aku ka laua mau mea i ike maniua o'u, ka mea i noho a kamaaina i keia wahi. "Ua lehulehu na manawa a'u i- lohe ai, i ke kamailio o na kanaka o keia wahi no ko'u'kulike loa me ka ohana Kaina, ina he mea oiaio kela, alaila o ka ohana Kaina ame ka Ohana Redena, he hookahi no kela ohana mai kinohi mai. Oiai nae aole kuu makuakane maanei i keia manawa, aole loaa au e manaoio ana i keia mau olelo, aka he hookahua wale ana no keia no kekahi hana manaoino i hookumuia iloko o keia mau mea no'u, a no kuu makuakane paha." I kela hooki ana iho o ka Kaloke kamailio ana aku, o ka manawa ia i holo mai ai kekalii mau kauwa maiwaho mai o ka hale, a kaa e mai la 110 ia Kamuela ke kamailio ana: "E hele ]$oke ae kakou e Kaloke iwaho, no ka mea ua ike aku nei makou, ua hanee na aoao o ka luawai kahiko, oiai nae, i keia auwina la iho nei no i hanaia ai na puna kameki hou loa; a aia hoi na kulu koko makamaka hou loa, ma ha'i o kela luawai." Ua like pu kela hoakaka a ke kauwa P.aele, me kekahi poka pa-hu i kiolaia mai iwaena o kahi a Mal:ado ame kona mau hoa e ku ana, aia ua kanaka nei ke alaalawa la ka nana ana maluna o Mine pela hoi o Mine e nana aku la maluna o kana kane, ma ke ano maka'u a hopohopo, no ka loaa pono o ke karaima a laua i hana ai. * No Kaloke hoi, hooho ae la oia i kekahi leo o ka mea i piha me ke kaumaha, hoopoina ae la oia i na mea e pili ana i kona hanauia ana, alaila huli pa-pu mai la imua o Kamuela a i mai la: "Aia anei na kulu koko ma ke ka'e oka luawai kahiko? Ua hoohioloia anei na paia o kela luawai?" "Ae e Miss Rudena," wahi a Kamuela me ka pihoihoi. "O Kamekona ka mea nana i ike i keia mau mea, iaia e holo mai ana, no ka hooko ana i ka leo o ka bele kahea. Aole oia i holo ae ma ke alanui loihi, aka ua oki pokole mai oia maloko o ka mala-ko, ahiki i ka hoea ana i ka luawai kahiko, a holo loa mai la e hoike ia makou, no kana mea- i ike ai, oiai makou e huli ana i kou makuakane maloko o ka ululaau paina. "I ko makou lohe ana i kela meahou, holo like aku Ia makou apau no ka lua'wai, a ike aku Ia i ka oiaio o na mea apau i kapiailioia mai. Ua hiolo i'o na pohaku hou, i hanaia me ka puna kameki i keia auwina la koke iho nei no, i hoohiolo maoli ia kela e na lima kanaka, a o ka mea oi loa aku o ko niakou kahaha, o ia no ka hauka'e o ka waha o ka lua, me na kulo koko makamaka hou loa." "Auwe 110 ka hoi e!" i liooho ae ai o Kaloke. "O leeia anei ka mea oiaio loa au e Kamuela e kamailio mai nei ia'u? ■ Ma kou manaoio anei, ua hoohiolo maoli ia aku na pohaku ma ka waha o ka lua; a o ka oukou mau mea i ike ai, he mau kulu koko ia?" "He oiaio loa na mea apau a'u i kamailio aku nei, aole he hoopunipuni iVi iloko olaila. J\īe ka malamalama o ke kukui helepo, i ike ai makou apau i na kulu koko hou- loa, a ike pu iho la no hoi i na hoailona, no ka hoohiolo maoli ia ana o na pohaku ma ka waha oka lua. Ma ko'u manao maoli e Kuini, ua lianaia he pepehikanaka, ma kalii kokoke i ka luawai, a i walii e nalo ai kela karaima, ua kiola okoa ia aku ke kino o kekahi mea iloko o ka lua, a hoohioloia aku na pohaku maluna iho, no ka huna ana i ke kino make malalo. *'Owai ka mea hiki ke manaoio aku i keia mau olelo hoopunipuni!" i komo mai ai o Matado, ma ke kamailio ana, i wahi e hiki ole ai ke manaoia aku na hoakaka a ke kauwa Paele, me kona hele okoa ana mai imua, a ku iho la ma 'ka aoao o Kamuela, me ka i ana aku i ka Paele: Ua opulepuleia oe e keia Paele naaupo!" me ka hopu okoa ana aku ma na poohiwi o ka Paele, a hooluliluli aku la imua a ihope. "Ina mawaho aku nei home i lianaia ai ke karaima i keia po, alaila pehea i lohe ole aku ai kekahi mea i ka haluku mai mawaho? O ka mea oi loaa aku oke kupaianaha, 0 ia no ka noho pouliuli o na mea apau, a mahope o ka hanaia ana o ke karaima ame ke kanuia ana o ke kino, o ka wa ka.ia e ikeia ae ai, aole loa au i lohe mua i kekahi liana o keia ano, ma keia manawa wale no." "He mea- oiaio loa kona au e kamailio mai nei e kuu haku," 1 pane aku ai ke kauwa me kona piiia i ka maka'u ame ka haalulu, ke haukeke wale la no kona mau lehelehe, elike me ke ano o ka poe maka'u wale, aka nae pane aku la no ua o Kamuela i ka i ana aku: "Aole i'o he hookahi mea i lohe i ka halulu, ina ua hanaia he karaima pepehikanaka ma kekahi wahi o keia pa nui; a iloko no i&i o ia manawa hookahi, aole no he mea i lohe i ka haalele ana iho o Kenerala Rudena ame Keoki Kakona, ina ua hala aku laua no kahi mamao; ka mea oiaio loa, aole he mea i ike iki i na hana o keia po, ahiki i ka oili ana mai o ka malamalama o ka la ma £e kakahiaka." "Ke apono aku nei au i kena mau hoakaka au e Kamuela. 0e na Lani e aloha mai ia'u! Ua nalowale aku elua mau kino ola ma ke ano pohihihi loa; nolaila ua hana i'o ia ke karaima pepehikanaka, a malia aia kela mau kino elua ?lalo o ka luawai kahi i waiho ai." "Ea, heaha keia huke moolelo kaao hou au 1 heluhelu ai e Kaloke?" wahi a Mine o ke komo pu ana mai e kamailio, me ka nee ana mai aku ka ka aoao o Matado. "Aole he mea e ae nana i hoala mai i na hana hoopihoihoi noonoo i keia jk>, o oe wale no, maniuli o kou mau manao hoohuoi kohu ole," alaila noke okoa ae la ua wahine ino nei i ka akaaka ma ke ano hoopahenehene. "Ua hoike aku nei o Mr. Kuaina ika mea oiaio loa ia oe, no ke kumu o ka haalele ana niai o kuu makuakane ame Mr. Kakona ia Pinelana nei, aole anei ua lawa kela hoakaka ana e mamaoio aku ai oe iaia ?" \ "Aole loa au e manaoio aku ana i kekahi o kana mau me2 1 hoike mai nei, no ka mea aole keia o kona hoopunupuni wale ana mai no ia'u, aka ua nui a lehulehu wale na manawa ana i pulapu mai ai ia'u i keia p'o," i npane aku ai o Kaloke me ke koa ame ka maka'u ole. "Pehea la oe e Kaloke i pupuahulu loa ai, ma kau mea e makemake nei e hooko aku, heaha ke kumu o kou kakali ole ana me ka hoomanawanui, ahiki i kou kauohaia ana aku e hana peia? Owai auanei oe e Kaloke, e hiki ai ke hookoia aku kau mau kauoha ? Owau ka haku maluna o keia home, a maluna 0 na mea apau o kuu makuakane, aole o oe! «O kuu makuakane ka mea i naolwale ma ke ano kupaianaha loa, a o kuu kane hoopalau nei, ka mea nana i hoakaka ae, 1 kona wahi o ka hele ana, nolaila aole a u mea e ae e hana aku ai, koe wale no ka manaoio aku, i kā pololei o kana mea i kamailio mai nei." (Aole i pau.) '