Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 47, 20 November 1924 — Page 5

Page PDF (1.39 MB)

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA. NOVEMABA 20. 1924. ELIMA
HOPUIA KO KA AIHUE MA
HONOLULU NEI
• ekahi aihue i lawelaweia ma-
. ka Halekuai Laau Owl ma
_ Beach, Kaleponi, ma ka po o
mahina o Okatoba aku la i hala,
13 0 ka mahina o Okatoba aku
nala, i hoohanaia ai ka ike, ka
r u ame ke akamai o ka makaikiu,
ka hookolo ana i ka mea aihue,
k: i ka paa ana o kekahi haole
k ka inoa o O. W. Banks ma
Honolulu nei.
Ia ka mokuahi Matsonia o ke ku
mai i Honolulu nei, ke kau ana
o kela haole mai Kapalakiko
, ua hoouna mua ia mai la nae
kelekalapa i ka oihana mahai
keia kulanakauhale, nolaila ma-
a o kona maopopo ana, he lawe-
a oia na ke kanawai, ua hoea
la na kanaka o ke aupuni no-
\ o ka mokuahi, a paa iho la oia
a hopuia.
la ka Poalima aku nei i hala, ka
a ana mai o Kapena J, B. Worley,
poo o na makaikiu o Long Beach,
mea nana i hookolo mahope o ka
heu o ka mea aihue, a ma keia
lono iho, e hoihoi aku ai oia i
ia lawehala no ka hookolokoloia
ai e ka aha hookolokolo o Long
Beach Kaleponi.
Hookahi na e kumu o ka loaa pono
na o ka mea nana i komo aihue
a halekuai, o ia no ke kuni maha-
-inlimn.
He elima haneri dala mailoko aku
a pahuhao i lilo i ka aihueia, me
kekahi kahua maopopo ole e hiki
ke hookolo aku mahope o ka me-
o ka mea aihue, ua hoomaka ka
hana makaikiu, e hoohana i na
i manamanalima, ma ka lawe ana
j na ma-ka manamanali ma apau
aa aku ma na ume ame na wahi
; ole o ka pahuhao, mai na ma-ka
manamanalima, o na kupakako o ka
ejtaai i lawelawe i kela pahuhao,
e ka ma-ka manamanalima o ka
\ aihue.
(a ka hoohalikelike ana i kela
mau kuni manamanalima, i loaa i
oihana makaikiu, me na kuni
manamanalima, o na lawehala ma*
o ka malu o ka oihana makai,
ikeia ai, ke kulike loa o kekahi
i manamanalima, me ko Banks.
Ua nanaia ka moolelo o Banks,
oko o na buke o ka poe hana
Karaima e waiho ana malalo o ka
malu o ka oihana makai, ia wa i
ia ne ai, he mau inoa lehulehu ko
a haole, a ua paa mua oia i ka
hopuia, no ka aihue ana i na dala
loko mai o na pahuhao.
"a hoomaka koke ka Makaikiu
Worley e hookolo mahope o ka me
o Banks, me kona hoea ana aku
kahi i noho hana mua ai o kela
>, a hoikeia mai la iaia, ka haa-
aua o ua haole nei i kana hana,
ka po aku mamua.
ka haalele ana i kela wahi, ua
a aku la oia no kekahi keena oi-
la o ka American Express Co.,
malaila i loaa aku ai ka ike iaia,
ka hoouna ana mai o Banks he
oo Jala o hookahi haneri dala, i
•:I:i wahine ma Honolulu nei.
He wahine keia, i holo mua mai
Honolulu nei, no ko kakali ana
ka hoea mai o Banks. Me kela
i ne i ka loaa i ka makaikiu, i
i aku ai oia no ke keena o ka
mokuahi ma Kapalakiko, a mai-
n mai o ka papainoa o na ohua, i
ai oia i ka inoa o Davidson, a
ka ike no o ka makaikiu i kana
ana, i maopopo ai iaia, o Banks
«a mea la nonr. kela inoa, o kona
-kalapa loa mai la no ia i keia
snakauhale. a noho ana ka lawe-
MOOLELO O KA AHAUI KULA
SABATI AHAHUINA O NA MO-
KUPUNI O MAUI, MOLOKAI
AME LANAI, KAU O SEPA-
TEMABA, A, D. 1924.
(Koena mai kela pule mai.)
Hana Ekolu.
Peresidena J. W. Kalua ma ka
«•», me ke Kakaholelo Robert J.
Nawahine. Hoomakaia no hana
ka himeni Leo Hoonani 27 ame
ka pule a ka Her. J. P. Erdman.
Malamaia ke kahea inoa o na
lala o ka aha, me ke kapaeia ana o
ka moolelo, alaila nee ka aha ma ka
hoike a na Kahu Kula Sabati apana
i koe me hookahi dala pakahi. Na
ke kakauolelo i ka hoike o Waikapu.
Na hoike elele Kula Sabati i koe
me elua dala pakahi. Na ke kakau-
olelo i ko Kaupo ame ko Nahiku.
Na hoike komite hoe neu i koe: Na
Mrs. Kalohelani i ko Maui Hikina
Helu 1. Na D. Lutera i noi mai e
kapaeia na rula no ka manawa, ko-
kua a hooholoia.
Nana no i waiho mai he olelo
hooholo penei: E ukuia ua lilo kaa-
hele o ke kakauolelo ame la peresi-
dena i hiki mai imua o ka aha i
$15.00 pakahi.
Noi mai o L. B. Kaumeheiwa e
laweia ka olelo hooholo a noonoo,
kokua a hooholoia.
Na ka peresidena i hoakaka mai,
o kona mau lilo kaahele o ke kau
aku nei o Maraki i hala, 1924, ma
Hana, aole oia i lawe elike me ia i
hooholoia ai, aka nana ponoi no i
uku i kona mau hoolilo ponoi ma ia
aha, he $5.25, a pehea la keia aha
e hana ai.
Noi mai o L. B. Kaumeheiwa, e
apono loa ia ka olelo hooholo, ko-
kua a hooholoia.
Kana no i noi hou mai e lulu dala
na hoa o keia aha, mo ka huina hoo-
lilo o ka peresidena no ke kau o
Maraki, elike me ka huina ana i
hoike mai nei, kokua a hooholoia.
Ma ka lulu ana ua piha ka huina i
makemakeia ai.
Na L. B. Kaumeheiwa i waiho
mai he kumuhana, e hoolako kela
aha i eke ili paalima na ke kakau-
olelo no ka pono o na pu-a pepa
ame na lako kakau apau o ka aha,
a e hoamanaia o Rev. Moses M.
Kahiapo i komite nana e huli i kahi
e hanaia nei o keia ano eke ili paa-
lima, elike me kana eke ili, a kuai
mai no ka pono o keia aha. Hoo-
holoia.
Na W. E. Saffery i waiho mai i
ka hoike hapa a ke komite imi ku-
muhana:
Kumuhana 9. — Ka himeni hookuku
a keia aha ma keia kau ae o Ma-
raki, 1925, a pela pu me na makaua
e haawiia ai, ame ka nui o na papa
e loaa ai na makana.
Na James Davis i noi mai e
apono i ka hoike, hooholoia. Noi mai
o L . B. Kaumeheiwa e noonooia
keia kumuhana, kokua a aponoia.
Ma ka noonoo ana, ua noi mai o
Robert J. K. Nawahine, e waiho i
keia kumuhana iloko o ka lima o
ke komite hooko o keia aha ame ke
komite wae o 7 lala, me* ka himeni
hookuku o ka paeaina, kokua a hoo-
holoia.
Hoolaha mai ka peresidena, aia
a hoopanee keia aha; alaila noho mai
kela komite hooko ame ke komite
wae o 7 lala, no ka noonoo ana i na
kumuhana i waihoia mai iloko o ko
lakou lima.
Hapaiia mai na kumuhana i noonoo
ole ia: Kumuhana 8. — Ma ka noo-
nooia ana o keia kumuhana ua hoo-
holoia e lilo ke Sabati o ka la 21 o
Sepatemaba, 1924, i la haipule no
na Kula Sabati apau malalo o keia
aha, no ke noi ana aku i ka Makua
Mana, e kokua mai ma ka hoomahua-
hua ana me ua paahana hou i keia
nee ana aku o ka manawa, elike me
ke kahuahana a ka aha paeaina i
hooholo ai ma ke kau aku la o Iulai
i hala ma Hilo, Hawaii.
Hoolaha mai ka peresidena, o na
kumuhana 3 ame 5, ua hoopau loa
ia ha noonoo ana, mamuli o ka olelo
hooholo i aponoia iho nei, no ka uku
ana i na lilo kaahele o ke kakau-
olelo ame ka peresidena ma keia
kau i $15.00 pakahi.
Na M. P. Waiwaiole i heluhelu
mai i ka hoike a ke komite no na
hoike a na Kahu Kula Sabati nui,
a noi mai o Moses M. Kahiapo e
apono aku i ka hoike, kokua a hoo-
holoia.
Na Mrs. Alice Kahokuoluna i
heluhelu mai i ka hoike a ke komite
o na komite hoeueu o na mahele, a
na Mrs. Lily Kalepa i noi mai e
aponoia ka hoike, kokua a hooholo-
ia.
Na Moses M. Kahiapo i heluhelu
mai i ka hoike a ke komite no na
O ke kii keia o ka Mokuahi Hawaii, ka mokuahi hou o ka Hui
Kuai Bipi Hawaii. O ke kii iho malalo mai ka hema mai, Kapena
Enoka Pai, Enekinia Ekahi Johnson ame G. J. Waller, Lunanui o ka
Hui Kuai Bipi Hawaii.
Hoike Pili Oihana , Koho Baloka Laula, Ka-
lana o Hawaii, Novemaba 4,1824
APANA LUNAMAKAAINANA EKAHI
Na Mahele Hoho..... 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Huina
ELELE
Jarrett, W. P. (D) ....73 30 34 47 206 192 568 458 106 106 41 179 54 38 79 47 51 2307
Rice, P. L. (B) .... 7 9 7 18 76 94 212 427 100 146 37 69 39 67 174 24 11 1517
NA SENATOA
Akina, E. A..K. (R) ..55 32 24 45 171 216 508 659 156 215 50 189 60 78 206 45 49 2758
Russell, J. W. (R) .. 42 12 27 50 164 196 549 658 140 191 59 180 65 81 1S3 34 24 2655
Woods, J. Frank (D). 42 25 20 17 140 105 283. 279 68 59 29 86 29 26 70 41 40 1360
Na Lunamakaainana
Ferry, J. S. (D) 56 11 23 40 193 151 457 .192 111 110 37 107 30 60 85 29 18 1910
Kamau, W. K. (R).. 30 36 38 53 .161 209 489 577 169 199 57 184 66 79 170 62 60 2659
Lyman, N. K. (R)... 64 32 36 43 218 193 533 024 160 212 59 200 SO 78 195 64 59 2870
Silva, E da (R)..... 20 6 18 44 153 151 412 585 106 218 61 127 66 48 219 38 27 2298
Vicars, G. H. (R)... 30 12 22 34 156 188 419 640 131 177 54 166 «7 65 187 50 39 2437
APANA LUNAMAKAAINANA ELUA
Na Mahele Hoho...... 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Huina
ELELE
Jarrett, W. P. (D) .... 106 163 88 156 28 23 89 147 155 173 145 58 30 126 30 65 1582 Rice, P. L. (B) .... 127 122 20 52 5 7 8 20 53 57 33 18 2 64 6 71 665
NA SENATOA
Akina, E. A. K. (R).. 202 193 57 90 30 2 51 93 138 120 09 45 11 122 30 100 1388 Russell, J. W. (R).... 161 130 32 74 17 O 21 79 120 105 108 20 12 115 29 105 1130 Woods, J. Frank (D). . 66 141 78 146 15 29 73 90 91 127 87 37 28 82 10 43 1143
Na Lunamakaainana
Kawewehi, H. L. (R) .83 91 27 111 13 27 84 149 173 179 121 CO 27 147 35 116 1455 Smith, J. R. (R) .... «6 1OO 39 106 13 19 75 100 146 179 143 68 29 145 26 P9 1383 Vredenburg, W. (R) .. 145 137 43 149 32 23 59 77 102 153 133 58 22 174 27 121 1453 Wishard, Leslie (R).. 208 256 64 119 27 10 30 88 120 121 98 40 15 134 32 110 1481
Huina Nui: Jarrett, W. P. (D)— 3889; Rice, P. L. (R), 2182., Akina, E. A. K. (R), 4146; Russell, J.
W., (R), 3783. Woods, J. Frank (D),.25O3.
HE HOOMAIKAI NUI!
Mr. Solomon Hanohano, ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa; me ka mahalo:—E oluolu mai kou ahonui, i kekahi wahi kaawale o na rumi oneki o ka hiwahiwa a ka lahui, no kela poomanao e kau ae la maluna, a nau hoi ia e uwila aku ma na aekai aloha o Hawaii Kuauli.
O makou pakahi, a o makou huiia, na ma'i apau e noho nei maloko o Kalihi Hospital, ke haawi aku nei i ko makou hoomaikai nui ia Mr. Philip L. Rice, Mr. Charles F. Chillingworth, Dick Mossman ame Charles Holt, no ko lakou haawi ana mai i na himeni hoohauoli ma o ka lakou mau kalapu himeni la, oiai ka Ia hope loa o ka paio kalaiaina.
Iloko o ia manawa hookahi, ke haawi pu aku nei makou i na hoomaikai ana i ke Kamaliiwahine Kawananakoa, no kona mau manao maikai e poino ole ai; i hui pu ia hoi me kona lokomaikai piha i kona haawi ana mai he mau galani ice cream ame ka meaono, ua ai a lawa i ka lokomaikai i haawiia mai me ka puuwai hamama.
O ka makou leo pule, e uhaiia ko oukou mau la apau me na pomaikai ma ke kino ame ka uhane, a na ko kakou Makua Lani, e haawi mai i na pomaikai oi ae mailuna mai, a Nana no e hoopiha mai i ko oukou mau waihona pakahi a piha a hu. Aloha!
Me ae e Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, ame na keiki limahei o ka papapa'i ko makou hialaai nui.
Me ka haahaa,
KALIHI HOSPITAL,
Honolulu, Nov. 10, 1924.
IKEIA KA POLOLEI OLE O KE
KANAWAI
Ma ka hoopii a Mrs. Adeline
Valdez e ku-e ana ia William Valdez,
no ka malama ole i ke ola, o ka hoo-
loheia ana imua o ka Lunakanawai
Desha ma ka Poalima aku la i hala,
i ikeia ai ka hiki ole ke hookoia ke kanawai, ma ka hoopii o keia ano, ma ia kumu, i hookuuia ai ka mea i hoopiiia, no ka mea aole he kuleana o ka wahine e lilo ai i hoike, no ke ku-e ana i kana kane, ma na hihia o keia ano.
O O. P. Soares ka loio o ka mea i hoopiiia, wahi ana imua o ka aha, me ka waiho ana aku i ke kanawai, aole loa i aeia ka wahine mare e lilo i hoike no ke ku-e ana i kana kane; oiai nae ua aeia no na hihia o keia ano, ma na manawa aku nei
i hala, e hoike ku-e na wahine no ka
lakou mau kane, aole nae ia mamuli
o ka aoia ana e ke kanawai, aka ma
ka manao wale iho no ia o ka aha.
Aia i'o no he kanawai i hanaia,
no ka lilo o ka wahine i hoike, e
ku-e ana i kana kane, ma ka hihia
malama ole i ke ola, ua hoopauia
nae kela kanawai, e kekahi kana-
wai okoa aku.
Me kola mau mea oiaio loa i wai-
hoia aku imua o ka aha, i kauoha
ao ai ka Lunakanawai Desha i na
kiure, e hoopuka mai i ka lakou olelo
hooholo, e hookuu ana i ka mea i hoo-
piiia; me ke a'o pu ana mai i ka
Loio Soares, e hookomo oia i kekahi
bila kanawai, ma ke kau ahaolelo e
hoea mai ana, e hoopau aku i ka
hoololi kanawai, e ku-e ana i ke ku-
leana o ka wahine mare e lilo i
hoike ku-e i kana kane mare.
hoike a na elele, a na Sam Kamaio-
pili i noi mai o aponoia, kokua a
hooholoio.
Na J: H. I. Kealoha, i ka hoike
a ke komite uo na hoike a na Kahu
Kula Sabati apana, a na W. E.
Saffery i noi mai e aponoia, kokua
a hooholoia.
Noi mai o Mrs. Alice Kahokuo-
luna, e aeia aku ke komite no na
manao hoalohaloha no na lala i make
o keia aha, maloko o na nupepa, a i
ole maloko o ka buke Ka Hoaloha
oiai aole i pau pono mai ka moolelo
e pili ana i kp lakou kuauhau o ka
hanau ana, kokua a hooholoia.
Hoolaha mai ka peresidena, e hoo
panee keia aha a ka la apono. Hoo-
kuuia me ka himeni Leo Hoonani
aoao 190, ame ka pule a ka Rev
J. S. Poepoe.
La Hana Eha.
Peresidena J. W. Kalua ame ke
Kakauolelo Robert J. K. Nawahine
ma ka noho, hoomakaia na hana me
ka himeni Leo Hoonani 46 ame ka
pule a ka peresidena.
Kaheaia na inoa o na lala o ka
aha, a hoopaneeia ka heluhelu ana
i ka moolelo.
Hoike a ke kakauolelo ame ka
puuku o ka aha no na loaa ame na
lilo ame ke koena o ke kau i nala
Na Robert J. K. Nawahine i kana
hoike o ua loaa. Na Rev. L. B
Kaumeheiwa i kana hoike o na loan
mai ke kakauolelo mai, a pela pu
hoi me na hoolilo, a pela pu me ke
koena i koe.
Noi mai o Rev. Moses M. Kahiapo
e apono i ka hoike a ke kakauolelo
ame ka puuku, kokua a hooholoia.
Na Robert J. K. Nawahine i noi
mai e hoopihaia na wahi hakahaka
o na mahele apana o Maui Hikina
Helu 2 ame Maui Waena i nele i
na komite hoeueu, a e lilo keia i
kumuhana na kakou e noonoo ai, ko
kua a hooholoia.
Na Robert J. K. Nawahine i ka
hiona o D. K. Kahookele, Jr., no
Maui Hikina, Helu 2, na Mrs. Lily
Kuikahi i ka inoa o Mrs. Annie
Kaumeheiwa no Maui Waena, ko-
kua a hooholoia.
Komite hooko ame komite wae o
7 lala i huiia: Na Robert J. K
Nawahine i waiho mai i na mea i
hooholoia iloko o na kumuhana 4,
6 ame 9 penei:
Kumuhana 4. O ka himeni hoo
kuku o ka paeaina, ua hoamanaia o
Robert J. K. Nawahine, ka luna
hoomalu, o W. E. Saffery, John M
Brown ame David K. Kapohakimo
hewa, o lakou ka poe na lakou e hoo-
puka i ka himeni hookuku, ame na
mea apau e pono ai ia hana.
Kumuhana 6. Ua hooholo ke
komite he elua man mahele wehe
wehe penei: (1) O ka poe himeni
apau iloko o na papa himeni hoo
kukule malamaia aua e ka aha, ma
ke kau o Maraki o keia makahiki
1925 ae; ma kahi e noho ai ua aha
mokupuni la, malaila e waeia ai ka
poe o ka papa himeni hookuku o ka
paeaina, a o lakou no na haumana
o ka papa Kula Sabati.
(2) O na loaa dala apau o ka
ahamele hookuku himeni o ka aha
mokupuni ma ia kau o Maraki e
noho ai, mahope iho o ka laweia ana
ae o na hoolilo, e holo aku ka hapa
lua o ia loaa i ka papa himeni e
hele aua i ka hookuku himeni o ka
paeaina ma Honolulu i ka A. D. 1925
a o kekahi hapa i ka ekalesia.
Kumuhana 9. Ua hooholo ke ko-
mite he ekolu papa e loaa ai na
makana ma ke dala, ma na papa hoo
kuku i lanakila penei:
Helu 1, he $20.00. Helu 2, he
$15.00. Helu 3, he $10.00.
Eia hou, na kela amo keia papa
hookuku e huli i kana himeni hoo
kuku ame hookahi himeni paku'i.
Eia hou, he hookahi walu no paha
himeni hookuku iloko o kela ame
keia Kula Sabati e aeia.
Eia hou, he hookahi dala ka uku
o ke tikiki ahamele hookuku himeni
ma ia ahamele e weheia ai, a he 25
keneka ko na keiki.
Eia hou, o na lala apau iloko o ka aha mokupuni, kahi i noho ai ua aha la, nana ka ahamele hookuku, e uku no lakou i ke dala hookahi. O ka poe aole lakou he mau lala no ka aha, i komo nae iloko o na papa hookuku, he 50 keneka ko lakou uku homo, o ka uku ia o na makua, a he 25 keneka ko na keiki.
Noi mai o J. K. Kaulili e lawe i ka hoike a na komite i huiia a noonoo, kokua a hooholoia. Ma ke kuka ame ka noonoo i"i,—»»«*-*»-<»i—«nai 9 Rev. S. K Kamaiopili, e apono loa ia ka hoike a na komite i huiia, kokua a hooholoia.
Na Moses Kahiapo i noi mai e kapaeia na rula uo ka manawa, ko-kua a hooholoia. Nana no i waiho mai i kekahi olelo hooholo penei: . E hoamanaia aku ko kakauolelo o keia aha e haawi aku i na olelo hoomaikai i ka ekalesia o Kaana-
pali ame kona mau ahahui Kula
Sabati ame C. E., malalo ona ame
ka poe kokua e ao, kokaa a hooho-
loia.
Hoolaha mai ka peresidena e lulu
dala na lala o ka aha, he $3.00 i
loaa ma ka lulu ana.
Ua hoolaha hou mai no oia, oiai
aole he hana i koe, nolaila e hoo-panee keia aha a noho hou i ke kau o Maraki, 1925 ma kahi e noho ai ka aha makua. Hookuu me ka himeni Leo Hoonani aoao 133 ame ka
pule a ka Rev. N. S. Schenek.
ROBERT J. K. NAWAHINE
Kakauolelo A. K. S. o Maui, Molo-
kai ame Lanai.
UWALO NO KONA PILIKIA
HOPUIA NAE
He wahine Kepani Okinawa ka i
hoea ae i ka halewai ma ka hora
ewalu o ke kakahiaka o ka Poa-
lima nei, a hoakaka aku la i na ma-
kai, no ke komo aihueia ana o kona
home ma ke alanui Liliha, a lilo aku
kekahi mau waiwai, i waihoia aku
malalo o kona malu no ka malama
ana.
Wahi a ikeia wahine, aole ana kane ,ua make ke kane no kekahi manawa ae nei i hala, a oia hookahi wale no ia e ola nei. Ma ke ahiahi mamua aku ke komoia ana o kona hale e ka poe aihue, iaia i kaawale ai mai ka hale aku. I ka lohe ana o na makai i kana mau hoakaka no kona pilikia, ua hopuia oia, no ke ku-e i ke kanawai hookapu waiona, no ka mea aole he poe e ae na lakou i komo i kona hale, aka na na makaikiu no ia, me ka loaa ana aku o na galani okolehao he umi, he 150 galani o na mea i hoawaawaia ame kekahi ipuhao puhi rama, a ua kaa aku kela mau waiwai apau malalo o ka malu o na makai.
Ua manaoia, aole e paa ana ka mea nona kela mau waiwai i ka hopuia, oiai aole oia i loaa aku i ka hale i ka wa i hoea aku ai na makaikiu, a loaa pono na galani okolehao, aka nae, i ka hoea okoa ana aku o kela wahine Okinawa e hoakaka i kona pilikia, ua hooi hou ia ae ka pilikia i loaa iaia, ma ka paa ana i ka hopuia.