Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 47, 20 November 1924 — HE MOOLELO No Ke Kaikamahine O Ka Pouli A i Ole Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na Alahele o ka Poe Ino. [ARTICLE]

HE MOOLELO No Ke Kaikamahine O Ka Pouli A i Ole Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na Alahele o ka Poe Ino.

"Ua hehena anei oe e Mine?" i pane aku ai o Kaloke me ka hulili o kona mau maka me ka inaina. "Ua nele anei oe i ka puuwai, i komohia ole iho ai ka manao aloha iloko ou no kou makuakane, a lawelawe aku i kekahi hana e maopopo ai kona wahi o ka nalowale ana? Ina ua lawelaweia he karaima pepehikanaka ma kekahi wahi o Pinelana nei, he hana pono loa nau, e huli aku i ka oiaio, aole o ka po'ipo'i wale iho no, me he mea Ja, o oe pu kekahi i komo like me keia kanaka ma ka huna ana i kekahi karaima puuwai eleele. Pehea kela mau kulu koko a na kauwa i hoike mai nei ma ka luawai kahiko? E waiho wale aku anei oe ia mea me* ka huli ole i ka oiaio, malia paha he kulu koko ia no kou makuakane?" "He.manao koho wale aku no kela na keia mau Paele hoomanamana, e ike aku ana oe i ka oiaio o keia mea a'u e kamailio aku nei, ma ke kakahiaka o ka la apopo." "Aohe kakali ana aku ahiki i ke kakahiaka, i Reia po no e huliia aku ai na mea oiaio," alaila huli ae la o Kaloke imua o na kauwa Paele, a pane aku la: "Ke makemake nei au ia oe e Kamuele ame Hakala, e kii i mau ipukukui hele po, i mau kipikua, kaula ame na alapii loloa, a e hele kakou apau no kahi o ka luawai i keia manawa ano, me ka hakalia ole. Ina aia maloko o kela luawai kekahi meahuna kahi i hunaia ai, ma keia po e hua'iia ae ai meahuna i ke akea, aohe kakali ana aku a ke kakahiaka o ka la apopo, nolaila e hele koke e hooleo i ke kauoha a'u i haawi aku la!" Hakalia no a pau kela mau olelo a Kaloke o ke kamailio ana mai i na kauwa Paele, ua hoomaka aku la ua poe kauwa nei e holo no kahi e waiho mai ana o ke alapii, aole nae lakou i kau aku iluna o na aauu mua o ke alapii, po-ha ana no ka leo o Mine i ka pane ana mai: "Uwoki!" wahi ana me ke ani ana ae o kona lima maluna o ke poo. "Ke kauoha aku nei au ia oukou apau, aole loa e hoolohe i na olelo a keia komohewa, keia aeahaukae, keia kaikamahine, o ka laweia ana mailoko mai o ka hale o na keiki makua! Owau ka haku maloko nei o keia hale, a o ka'u kauoha wale no ka mea hooloheia e oukou e keia poe kauwa, aole oke kauoha a kekahi mea e ae. Ke papa loa aku nei au ia oukou, aole e lawelawe i kekahi liana, me ko'u kauoha ele aku ia oukou!" "Ke papa nei anei oe i na kauwa aole e huli pono aku i kekahi hana pohihihi i lawelaweia? O ke ano iho la anei ia 0 ke kaikamahine i aloha i kona*makuakane, malia paha o ke pio e waiho mai la iloko o ka luawai kahiko, o kou makuakane ia?" wahi a Koloke, me kona hopohopo ole iho, ia Mine. **Ina ua hana i'o ia he karaima pepehikanaka, heaha iho la kou kumu o ka papa ana aku i na kauwa aole e huli i ka mea oīaio?" "No ka mea o ko'u makemake ponoi no ia, a ma ko'u ano he haku maluna o na mea apau, o ko'u leo wale no ka na kauwa e hoolohe mai ai, aole o ke kauoha a kekahi mea okda aei" wale aku ana no kou kuleana, aka nae aole oe i hoakāka mai nei, i ke kumu, o kou hoole ana, i ka noii ana aku i na naea e pili ana i kekahi karaima i hanaia 1 keiā po," "me kona haawipio ole aku malalo o Mine. "Alaila aole anei ou manaoio, i na hoakaka a Pilipo Kuaina I keia po, no kahi i hele aku ai o kou makuakane, pela hoi me Mr. Kakona kana kakauolelo," wahi a Mine o ka pane ana mai ma ke ano hoolalau. "Ke ole au e koho hewa, ua kapa mai nei oe iaia i ka hoopunipuni, aole anei pela?" 41 Ae, ua kapa aku nei au iaia i ka hoopunipuni, a ke olelo hou aku nei au, oia kekahi o na kanaka ino lapuwale loa." "Ina ua kapa aku oe i ke kane a'u e mare aku ana, i ka hoopunipuni, alaila ke olelo nei au, ma keia wahi iho la, pau kau mau hana hoohaahaa iaia, ua lohe mai la anei oe e KaIoke? No ka elua o ka manawa, ke papa aku nei au i keia poe kauwa Paele apau, aole lakou e hoolohe i kau kauoha; a ke hoole nei au, no ke kiiia aku e wehe kela luawai kahiko i keia po !*' Aneane e hiki ole ia Kaloke ke pane aku. ke ike la oia, aole he hana maalahi ma kona aoao, ka hoao ana aku e ku-e aku i ko Mine kuleana ,aka nae mhope o kona nolio hamau ana, oiai hoi kona mau maka e haka pono aku ana maluna o Mine, pane aku la oia i ka i ana ku: *'Me ko'u nana ole aku i kou mana e Mine, e hele kino maoli aku ana no au no kahi o ka luawai kahiko, a me kuu mau lima nei, e lawe pakahi ae ai au i na pohaku apau mailoko mai o kela luawai, ina āole e komo mai ana na kauwa ma ke kokua ana ia'u." "Aole loa oe e hooko elike me kau mea e manao nei e Kaloke, ke lohe mai la anei oe?" ni£ ka hookiekie ana ae o Mine i kona leo, oiai hoi na kauwa e nune ana mawaena o lakou iho, no ko lakou makaukau loa, e haawi mai i na kokua ana !a Kaloke. "Ina oe e hoao ana e hele no kahi o kela luawai, e tke ana oe. aole au e ku wāle aku ana a nana, me ka lawelawe ole aku i kekahi hana nou e poino ai, nolaila e akahele e Kaloke, o hoea mai auanei ka la au'e mihi ai me ka walania Joa !" "Ke kokua nui loa aku nei au i kena manao ou e Mine," ! pane mai ai o Matado, ma ke ano hookanaaho, no ko laua pono, oiai ke ike la oia i ko laua poino maoli, ke heleia aku ka luawai e huli e Kaloke ame na kauwa Paele. "Aohe hooponopono hou ana aku e Mine, ua hoao aku kaua ma na ano apau e hoakaka, i na mea kupono, eia nae aole he hooloheia mai, o ka hana pono wale no, o ia ka hoohana na aku i kou mana. Ooe e *Mine ka mana ame ke kuleana maluna o keia mau kauwa, he leo mana kou, e kauoha ai, e hoopaaia na kauwa hookuli iloko wahi paa, a ma ka manawa e huli hoi mai ai o kou makuakane, aole ana e neie kona haawi mai i na apono ana no na mea au i hana aku ai, oiai nae e kākali ana kakou a hoi mai oia, e hoopaaia o Kaloke maloko o kona rumi, me ka hoonohoia o kekahi poe kiai mawaho o kona nimi, i ole ai oia e holo mahuka." "Ua |>ono kena manao ou e Pilipo, kuu kane hoopalau," ivahi a Mine me ka lamalama ana ae o kona mau papalina, no ko laua lanakila maluna o Kaloke. "Ma kau mau mea apau e kamailio mai ai, malaila au e hooko aku ai, a malaila pu na kauwa apau e hooko mai ai." "Aole loa e hiki i kau mau kauwa, aole no hoi oe, ame kou hoa ohumuhumu nei e aa e kau mai i ko oukou mau lima maluna o'u," wahi a Kaloke me ka hele a piha ika huhu. "Ina c»e e hoao mai ana e Mine ,e hooko i kou mau makemake maluna o'u e ike auanei oe, i leou ku i ka hoka, no ka mea aole loa he hookahi iwaena o keia mau kauwa lehulehu, e hoolohe aku ana i kou leo. I wahi nou e ike pono ai i lea oiaio, e hoao ae ana oe e kauoha ia lakou e hopu mai ia u! Haawi i'o aku la o. Mine i ke leauoha i na kau.wa Paele, e hopu mai ia Kaloke aohe nae he wahi mea a neeu mai o ua poe kauwa nei, mai ko lakou wahi e ku ana, koe 'wale no ka namupamu ana mawaena.o lakou iho, a he hookahi Paele .i pane okoa mai:

"Aole e hiki ia makou ke hoolohe aku i kau kauoha, aole loa. Aple makou i hoolimalimaia e Kenerala Rudena i mau kauwa, no ka hoolohe ana aku i kekahi haku okoa; aka e malama makou me ka makaala loa ia Kaloke; nolaila e ike mai oe e Mine, aole'e hiki ia makou ke hooko aku i kau kauoha."' "Ke lohe pono ae la no oe i ka manao o ko mau kauwa, aole ou mana maluna o lakou," wahi a Kaloke, me ka noke ana ae i ka akaaka pahenehene. s "Nele ae la hoi ka hooko ana mai o keia poe kauwa ino i ka u kauoha, ke makemak6 nei au ia oe e Pilipo, o oe ka mea nana e lioopaapio aku i keia kaikamahine hookano maloko o kona rumi. Ina ua hiki ole i na kauwa i hoolimalimaia me ke dala, ke hooko i ko'u makemake, alaila o oe auanei e Pilipo, ;a mea nana e hooko aku. Ua noi mai oe ia'u e lilo aku i wanau, a ua haawi aku au i ko'u ae, nolaila i hoike no kou 'iloha ia'u, ke makemake nei au, e lawe aku oe i keia kaikaWhine, a hoopaa maloko o kona rumi, me ka laka ana aku i la puka a paa." TjAia no o Kaloke ke ku nialie la i kahi hookahi, me kona nikka'u ole no kona kiiia mai e Matado a hoopaa aku maloko o*a rumi. I kela lohe ana aku hoi o Matado i ke kauoha a Mine iaia e hopu ia ltaloke, nee mai la oia imua, no ka hopu ak| i ka laua pio, o ka mea nae i ikeia, ua hopu oia i ka puahiohib. ua ohi i ka maikani, no ka mea mamua o ka pa ana aku o n? lima, o Tia kanaka nei i ke kino o Kaloke, ua komo e ae la kfekahi mau Paele mawaena o Kaloke āme ia, a jloko no hoi o manawa hookahi, i loaa mai ai ke poo o Matado i kekaii pauku laau i nouia mai, a kikihi ana a pili i ka paia. "MWiao paha oe e keia kanaka ino lapuwale, lie hana h'iki ia oe Vc kau aku i kou mau lima huluhulu maluna o keia kaikamahme," i pane mai ai kekahi Paele wahine, me ka wiliwili ōkoa ana mai i kona puupuu imua o Matado, oiai ua kanaka nei. e lomilomi ana i kona poo. "Ua laki maoli i ko'u hoea ana mai nei i ka manawa kupono loa. 110 ka hoohoka ana aku i keia kanaka limanui," i hoomau )iou aku ai no ua wahine Paele nei i kana kamailio ana. "Ua puiwa ko'u hiamoe, i ke kani ana ae nei o ka.pele kahea, pe\a au i holo awiwi mai nei, no ka ike ana i ke kumu 0 kela belĀ. eia ka he piiikia, a he poino ke hoopuiii nei ia' oe e Kalohe. o makou na kauwa apau, ua haawi mai o Kenerala Rudena i ke kauoha paa, e kiai makou a e makaala ia oe; owai auanei keia mau alauka a makou e hoolohe aku ai 1 ka laua mau kauoha?" MOKUNA XVIII. Mamuli o kela kupale ana no kona pono, pela hoi na olelo i kamailioia ae e ka wahine Paele, hookau iho la o Kaloke i kona mau lima ma na poohiwi o ua wahine Paele nei me ka paneanaiho: "Nani wale kou ku ana e Anate Kole a paio no ko'u pono; aka nae aole no o'u maka'u iki i keia kanaka, no ko'u ike no, ina aole oe i ho'ea mai nei, he nui no ko'u mau hoaloha iwaena 0 na kauwa, a'u e uwalo aku ai imua o lakou, no ka haawi ana mai i na hoopakele ana. "He nani nae ia, ua ku keia mau mea i kahi o ka hoka, a eia me a'u ka lanakila i keia manawa, ke makemake nei au e lawe ae i ka mana o na mea apau ilokO o ka poho o kuo mau lima, a hoolilo aku ia laua i mau pio na'u." "Aole oe e aa ana e Kaloke, e hoolilo aku ia'u he pio nau!" 1 puoho mai ai o Mine, me ka leo o ka mea i hele a piha i ka maka'u. Aohe hoolohe aku o Kaloke i kela mau olelo, aka huli aku la oia imua o na kauwa, a pane aku la': "Auhea oukou e na kauwa a :na kauwa i noho aloha pu me a'u ahiki i ka hoea aha mai o keia mau mea komohewa, ke uwālo aku nei au imua o oukou, e kokua mai ia'u, iloko o ko'u wa o ka pilikia. Ke nei, au, H ua lawelaweia kekahi han& karaima i keia po; o ka paakiki o keia mea, aole e hu'eia ae na pohaku oloko. o ka luawai kahiko, he kuniu hoohuoi kupono loa kela e kanalua ole ai kakou, i ke koho ana aku, ua maopopo ia laua na mea i hanaia i keia po. E hopu ia laua, ua lawā ko oukou ikaika ke huiia, e hoolilo ai laua i mau pio; a mai hookuu iki ia lāua, ahiki i ke kuekaaia ana olalo o ka papaku o ka luawai kahiko!" Aole kela he manawa no ke kukakuka ana i kekahi alahele e palekana ai laua, a mamua o ka maopopo ana ia Mine.ame Matado, na mea e kau aku ana maluna,. o laua, ua hoopuni koke ae la na kauwa Paele ia laua, a lilo iho Ia i mau pio, na ke kaikamahine a laua i kapa aku ai i na ano inoa haahaa apau. "Heaha ka manao o keia hana au e Kaloke?" i pikanana mai ai o Mine, i ka manawa i hoj-u aku ai kekahi mau Paele i kona lima, no ka hoopaa āna i ke kaula, me kona ike pu ana aku i kana kane, e noke ana i ke kupaka, i wahi e pakele ae ai mai na Paele mai, e nikiikii la i kona mau lima, me ke kaula. "E ike ana oukou e keia poe Paele i ka hoopauia e a'u, mai ka noho kauwa hou ana mai maloko o keia home! E ike ana oukou e keia poe Paele ino, i ko oukou uku, i kekahi uku hoopa'i ko'iko'i loa, ke loaa hou ia'u ka hele lanakila ana!" "Aohe a makou nana no kau mau olelo hooweliweli," i pane ae ai o Kamuela, me kona hoopaa ana iho i na lima o Mine i ke kaula. "Aole i ike iki ia kekahi pilikia ma keia wahi mai ko makou noho ana me ko makou haku wahine nei, aka i kon hoea ana mai me keia kanaka, o ka wa ia i ala ae ai keia pilikia; nolaila e lohe pono oe e Mine ea, ina e ku ana ko makou haku wahine a hele mai keia hale aku, o makou pu kekahi e ukali aku mahope o kona meheu." Ua olowalu like mai la na kauwa apau e haawi mai ana i ko lakou apono i na hpakaka a Kamuela, aia hoi o Mine ame Matado, ke hookuoo wale Ia no, oiai nae, ke opoopo wale la no ko laua oili, no ka loaa pono aku o na kino make elua maloko o ka luaw^i. "Auhea oe e Kaloke, ina oe i hoolohe mai nei i ko'u manao, aole au e lokoino loa ia oe, aka e hookipa mai no au ia oe maloko o ko'u home, a e hoolako aku hoi i na mea apau e oluolu ai kou noho ana; aka' no keia hana nae au i hookau mai ai maluna o'u ame kuu kane hoopalau nei, e hoonele loa aku ana au ia oe ma na ano apau, a e ku akti ana oe a hele mai keia home aku." "Aohe loa a'u kauka'i ana aku e loaa mai kekahi mea ia'u mai ia oe mai, aole loa!" wahi a Kaloke me ke ku ana ae a maloeloe iluna. "No kau mau mea i kamailio mai nei i ko'u kulana haahaa, ke manao nei au, aole i oi iho ko'u ino, mamua 0 kou. Mamuli o kou komo pu ana aku me keia kanaka, ma ka hooikaika ana e hooko ole ia na hana a'u i makemake ai e hanaia ma keia po, ua kono oleoa ia mai au e olelo ae, aia kekahi hana ekaeka loa i lawelaweia, me ko olua ike like ia hana, a o olua maoli no na mea na laua i hooikaika ma na ano apau e kaawale loa aku o Kenerala Rudena ame Mr. Kakona, mai ko olua alahele 2e. "Ke nonoi nei au ma ka inoa o na lani, e huikalaia mai au ke olelo ae, me he mea la, o oe ponoi no e Mine, ka mea nana i pepehi i kou makuakane, a kiola aku i kona kino kupapau iloko o ka luawai kahiko, i wahi e nalowale ai ke karaima ekaeka i hanaia e oe; nawai kou paakiki ino loa, e huliia oloko o kelā luawai!" Ua hele na papalina o Mine a haikea, i ka wa a Kaloke e kamailio aku la i kela mau olelo, oiai hoi o Matado e hoolohe mai ana, me ka pinapina'i o kona hanu ana, e hoike mai ana, 1 ka loaa pono o ka laua meahunā, oiai nae he manao koho wale aku no kela o Kaloke. "Ke manaoio loa nei au, mamuli o na hoailona a'u e nei maluna o keia mau mea, ua hana i'o ia no ke karaima pepehikanaka; nolaila e kaualako aku e kuu mau kauwa ia laua no kahi o ka luawai kahiko, ina aia i'o ma kela wahi, kahi

i waiho ai o na kino make elua, alaila e lilo laua i hiau hoike ikemaka, no ka laua mea i haua ai.'" He mea makehewa wale no ia Mine ame Matado ke hoala mai i na ku-e ana, oiai ua like ko laua ikaika ke huiia, i mea ole loa imua o kela poe kauwa lehuleliu, he*hookahi no hana poao, ma ko laua aoao, o ka ae aku e alakaiia me he mau lawehala la, a e kakali aku hoi o ka hoea mai i ka hopena o na mea a Kaloke 1 manao ai e hana aku. No ka.makee no nae ame ke alolia o na Paele 110 Kaloke, kii okoa aku la kekahi poe o lakou i. kuka hoopumehana me kekahi kihei, a hoomaka aku la ko lakou hele ana no kahi o ka luaAvai, iloko o ka hu'ihu'i ame ke anuanu o ka po. I ka hoea ana aku o na mea apau no kahi o ka luawai kahiko, kii aku la na kauwa i ka wahie, hoakoakoa mai la i kahi hookahi, a hoomaka ae la e ho-a no ka hoomalamalama ana i kela luawai, a no ka hoopumehana ana mai hoi i na mea apau: "Aole he kuinu e ae i hiolo'ai na pohaku iloko o keia luawai, i hoohiolo maoli ia no e ke diabolo," i pane ae ai o Kamuela, me kona kuhikuhi ana aku i kahi o ka puna i hamoia ai mawaena 0 na pohaku. Me ka hoohakalia ole iho, hoomaka aku la na Paele e wehe i na pohaku mailoko ae o ka luawai, aia hoi o Matado ke ku maliela, me ka pane plē'nia ka'e o ka luawai, hookahi ana hana, o ia ka nana ana aku i ka hapai pakahi ia mai o na pohaku iluna, ame ke emi mau iho o na Paele iloko o ka luawai, aia nae iloko ona na manao hopohopo, no ka hoea mai i ka manawa e loaa pono āku ai na kino elua o kela mau Paele, a ke nalu la oiā, no ka hiki ole e pakele mai ke kau ana aku o na ahewa ana a ke kanawāi mluna ona ame kana wahine. No na hora lehulehu kela hooikaika ana a na kauwa Paele e wehe ae i na pohaku mailoko o ka luawai, aia na mea apau ke kakali la me na manao pihoihoi, no ka hoea mai i ka manawa a lakou e ike aku ai i kekahi hiona ku i ka menemene. ! Me na manao piha inaina nae, ame ka hoonaukiuki, ke noke mau la o Mine i ke kamailio i na olelo hoinoino maluna o Kaloke; aia nae iloko o kona puuwai, ke maka'u loa la oia ia Matado, 110 ka loaa pono o ka epa ana i hana ai, o ia ka loaa ole aku o ke kino.o Pilipo Kuaina oiaio, maloko o kela luawai. "Auhea oe e Kaloke, aole.oe he kaikamahine na Kenerala Rudena, aka he wahi kaikamahine, haule wale oe, i laweia mailoko mai 0 kekahi liale o na keiki. makua ole, nolaila aole loa ou wahi pili iki ia Generala Rudena, ua like no oe me keia poe Paele e noho. kauwa kuapaa nei. Ina owau. ma kou wahi, he keu aku maoli a ko'u hilahila, pela keia ikeia ana ae, he keiki makua ole oe," wahi a Mine o ka noke ana mai i ke kamailio i na olelo hoinoino maluna o Kaloke. Aole i pau aku na mea a Mine i makemake ai e kamailio mai no ka hoohaahaa ana i ka mea nana i hoao aku e hoohoka iaia, ia wa i loheia aku i ka leo o Kamuela i ka pane ana mailoko mai o kā luawai: "Aohe pohaku i koe maloko nei o keia luawai, 0 ka mea apiki nae, aole kekahi kino make maloko nei, aole he kulu koko, amau hoailona e ae paha no ka hanaia ana o kekahi kardima pepehikanaka. O keia ka mea oiaio loa a'u e kamailio'aku nei, elike ka oiaio me ka ili o ko'u mau lima." I kela lohe ana aku i na olelo mai ia Kamuela mai, holo like aku la o Kaloke ame Mine, no ke ka'e'o ka luawai. ua hoea mis, aku la nae o Matado malaila, a ke kiei ha-lo ilalo o ka lokowai, o ia no oe o kekahi kanaka e kilohi ana maloko o ke aniani, ina paha 110 kona ike aku i ke aka o kekahi meakino. Aole i'o he mea i loaa aku maloko o ka luawai, ma kela liuli ana a na kauwa Paele, eia nae iwaena o kela poe apau e nana la nolalo o ka luawai, he elua wale no mau mea kino, i maopopo 1 ke kiolaia ana o Kenerala Rudena iloko olaila; a i ka loaa ole ana aku o kona.ki.no, ua hoopiha loa ia aku lau,a me ke kahaha a'ine pu .110 ka lo'aa o ke"karaima'ā lāua i hana ai. , . keu aku maoli keia a ka mea kupaianaha!" i hooho ae ai o Kaloke me ka lioomamaia ana aku nae o kona 11001100 ma kekahi ano, no.ka.loaa ole ana-aku o ke kino make o kona makuakane ame ko Mr. Kakona. "Me'keia mau kulu koko e kihe'ahe'a nei ma ka'ē o ka luawai, iia hoopohihihi loa ia mai ko'u noonoo, i kahi o ka hoea ana mai o keia koko!" "Aolie he mea maloko o ka luawai!" i kamailio ae o Mine, ma ka olelo Paniolo e lohe mai ai o Matado.. "Aole i maopopo iki ia'u ke ano o ka nalowale ana'o kela kino," alaila huli aku la oia imua o Kaloke, a kamailio aku la, ma ke ano kuoo, o ia no oē o kekahi moiwahine, i hoilioi hou ia ae noluna o ka noho kalaunu, a i mai la: . . ''Auhea oe e ka Momi o ka Poe Lo-pa, ua pa* iho la anei kou kuhihewa, no kou mau manao paakiki ? Pehea, ua loaa aku la anei ka ike ia oe he kuleana nui ko'u. o ka hoole ana, no ka huliia oloko nei o keia luawai. Pehea aole anei ua hoopauia aku la kou kuhiliewa, a ua pololei na olelo a Mr. Kuaina i kamailio aku ai ia oe, no kahi i hele aku ai o kuu makuakane ame Mr. Keoki Kakona? "Ua papale ae oe i ka'u mau kauoha, ua ku-e aku hoi i na olelo a'o maikai apau a kuu kane hoopalau, i uwalo aku ai imua ou. Ua lawe ae oe i ka mana iloko o kou mau lima, e ku-e mai i ko maua mau makemake apau, a ua komo mai na kauwa Paele, ma ke kokua ana ia oe; o ka'u wale no e hoike aku nei, e hooko aku< ana au i na mea a'u i kamailio mua aku ai ia oe, no kou huli aku i wahi hou nou e noho ai. "Ua kapa mai oe ia'u i na inoa maikai ole, ua hooili mai i na hoinoino he nui, me ka hoohā&haa ana ia'u, no ia hana nae au, ame ke komo ana mai o na kauwa e kokua ia oe, ke kauohā aku nei au ia oukou apau, e ku a hele mai na palena aku o Pinelana nei, a aole e kiei hou kou poo, maloko o kuu home. E lohe hou oe e keia kaikamahine kama ole, i keia manawa no, e huli aku ai oe i wahi hou nou e noha ai, a-mai lioao e hele ae mamua o ko'u aiahele, o ike auanei oe, aole he hana paani wale no, ka hoao ana mai e ku a paio imua o'u." "Ke hoomaopopo nei au i kau mau mea apau i kamailio mua mai ai; aka no na mea e pili ana i keia luawai, ua like no ko'u kahaha, elike me kou, 110 ka loaa ole ana o kekahi mea maloko olaila Ke hoomaopopo pu nei au i kou olelo ana mai ina nei no ka hiki ia'u ke hooiaio i kou mau ano ino a lapuwale, alaila e kipaku no oe ia'u mailoko aku o ka home o Kenerala Rudena; a ke hooko nei oe. ia mea, nolaila e ku ana au a hele mai ka home a'u i noho aloha ai mai ko'u mau la kamalii mai, a na ke au auanei o ka manawa, e hoike mai, o oe ana paha ke noho haku maluna o kela home, aole paha." "Aole oe e hele kuewa ana e kuu lei ma ke ala me ka waimaka, aka aia he home ke kakali mai la nou, o ia no ko'u home, ka home i haawiia mai no'u ponoi, e ka makuakane o Kenerala Rudena, ua hiki ia'u ke hookipa mai ia oe maloko olaila e'ike ole ai oe i ka pilikia ame ka poino," i pane ae ai ka wahine Paele nona ka inoa o Kole, a o ke kahu hanai no hoi o Kaloke i kona wa bebe. "Ea, aohe au hookololohe hou ana iho e Kaloke, ua pa mai Ia kaua i ka leo, e hoi mai oe maloko o kuu home e noho ai." Mamua nae o ka hiki ana ia Kaloke ke pane aku i kela mau olelo, ua hoea mai la kekahi o na kaikamahine Paele lawelawe, a i mai la: ' # "E Kaloke ke kaikamahine maikai loa, īwaena o na kaikamahine apau, he leka ka'u l lawe mai la nau, na kekahi keiki i lawe mai nei me ka awiwi loa, a kauoha mai nei, e lawe koke 'mai au a haawi aku ia oe." "Na'u anei keia leka?" wahi a Kaloke me ka manao, he leka paha kela mai kona makuakane mai, a i ole mai ia Keoni Kakona mai paha, aka iaia nae i nana iho ai i ka lima kakau mawaho o ka w-hi. ike iho la oia, he mea okoa loa ka mea naa i hoouna mai i kela leka. • (Aole i pau.)