Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 47, 20 November 1924 — KE WAIHO MAI NEI O ACHI I NA ALA E PAU AI KEIA HAKAKA ANA ILOKO O KULANAKAUHALE [ARTICLE]

KE WAIHO MAI NEI O ACHI I NA ALA E PAU AI KEIA HAKAKA ANA ILOKO O KULANAKAUHALE

(Mai ka Honolulu Star Bullefen mai O Novemaba 18, 1924.) He Bila e ikeia ai ka mea nana e hookele ke aupuni, a e hoopau ai i na hakaka manawa wale ana. j Nui loa na poo; a uuku loa hoi ka ikeia aku o na kaumaha o ka hookeleia ana o na hana aupuni, o ia ka pilikia ma ke Kulanakauhale a Ivalana o Honolulu nei, wahi a ka Loio W. C. Aehi a Senatoa hoi i pau; ke kanaka hoi i haawi aku i na noonoo ana ma keia kumuhana no na makahiki loihi. O Aehi ka mea nana i haku iho i ke kanawai e ku nei i keia la, ke hoike ma» nei oia i ke ala e pau ai ua hemahema o ke kanawai e ku nei, elike me ia i ikeia iloko o na malama i hala aku Ia; wahi ana, mamuli o keia hoopaapaa loihi ana iloko o ka papa lunakiai, a e hookau aku ana hoi i na hemahema mai ka Meia mai a i ka papa, a mai ka papa akij hoi i ka Meia, no na mea e pili ana i na hemahema o na hana e hanaia nei. Ke olelo nei oia: Ua hoao no oia e ma keia ala hookahi no, i ka wa o ke Kau o ka Aha Hooponopooo no ke Kanawai Kulanakauhale, aka, ua haule nae ia hoao ana. Ke hoomakaukau nei o Aehi i kanawai e waiho aku ai i ka Ahaolelo e hiki mai ana i keia kau aku, a ma ia kanawai e hoohuihuiia ana ka hapanui o na keena aupuni, a o na poo o ia mau keena oihana, e hookohuia mai e ka Papa o na Lunakiai; a na ia mau.poo i hookohuia e hookohu aku i ko lakou mau hope,i na kakauolelo ame ka poe linna lalo aku. E kohoia na Lunakiai elike me i;i i keia la e ka lehulehu no ka manawa o elua makahiki, a aole nae he Meia. ( 0 kekahi o na lioa o ka Papa Lunakiai, e kohoia no e ka Papa i Lunahoomalu, a jana no e I ka hapanui o na hana e hanaia nei j f e kq Meia la, a e lona *io hol iala ka uku kupono\o ia hana ;(naelike me ka nui o na ha-na ana f hana aku ai ame ka manawa ana e hoolilo aku ai no ia mau hana, Elike me ka Aehi hoo)ala fina; ho ekolu no mahele o ke aupuni; o na Poo o ia mau mahele Jia ka Papa e hookohu aku, o ia keia: Akahi: Ka maliele kanawai; e noho poo ia ana e ka Loio Kulanakauhale; a nana no e hookohu aku i ka Makai Nui; a ma ia bana ana e hoopauia ana ke ala ana mai o kekahi kuee mawaena o ia' mau luna aupuffir He mea maopopo no b')i i loio ka mea kupono ma ia kulana. Alua: Ka mahele o 'na hanahou? E komo ana iloko olaila, na hana ma na alanui, ka oihana wai, ke sua, na kukui uwila, na«a ana i na paipu lawe wai kahiko, ka nana ana i na hale e kukuluia ana. na paka, ame na mea e ae eJiomo ana malalo o na hanahou. 1 kanaka makaukau ma ka oihana ke kanaka kupono ma ia wahi; wahi a ke Senatoa 1 pau. E hiki no hoi iaia ke hookohu aku i mau eneginia; he mea pono no hoi j e loaa i kanaka nakaala ma ia wnh' Akolu: Ka mahele waiwaij e komo aha iloko. olaila na hana e hanaia nei e ka puuku, ka hopp:uka ana i na laikini ame na hana ano like. Ka ohi ana mai i na ,iiku wad ame na leaa « ae apau o ke aupuni kulanakauhale. I kanaka makaukāu ma ka lawelawe oihana ke kanaka kupono e hookohuia ma ia wahi, wahi a Aehi. O ke Kakauolelo Kalana ame ka Lunahooia, e kohoia no elike me ia i keia wa. O na pomaikai o keia ano, wahi a Aehi, o ia no: Akahi: E kauia aku ana na kaur maha apau loa me ke akaka maluna o, ka papa lunakiai. Alua: E hoopauia ae ana kekahi;;mau hoolilo waiwai' ole o.keia wa. O ka mua hoi iloko o ka Papa o iEhiku lala/ aole no e ku malie ana 'lnii hana. O %a manao' no e hookohu ana ka Hiāpanui o ka 'papa i na poo o na .mahele like ole o ke aupuni, Bb poe #anaka elike me ka mea a īakou e iooholo ai he pono». . Jfna no hoi e ikeia ana o ke poo i hookohuia lawa ka makaukau £ leona kulana, e hiki no e hoopauia, a « hookohu hoij ifi aku no kekahi' kanaka ma kona wiihi. ■ I' mea e malama pono ,ia a,i na o ka lehulehu, he mea pono.no p£,faqokomoia kekahi mau pauku ma ke iahawai, e hiki ai i ka lehulehu ke ae i kekahi lunakai, a o ka oapa hoolookoa no paha; a e koho ka lehulehu, oiai ka manawa o Ss<s}skou kohoia ana. e hiki ai ke ai pakiko ia na

loaa o ka lehulehu a i loaa ai i mau keena aupuni 'e hooliloia ia me ke akahele ua »loaa o ke aupuni, he pono e uuku mai na keena aupuni, a e noho mana ia ana Jtela ame keiu keena e kekahi kanaka makaukau, i uku pono ia hoi, a malalo aku ona, he mau kakauolelo makaukau a poe kokua e ae paha. He nui na ana o o keia wa"; a he nui no hoi o na lilo no ka hookeleia ana o.na hana o ke aupuni e hoopkuia ao ana. Ina he mea hiki, wahi hou a Aehi, he hiki no e hana hou ia ke kaūawai e mana ana mai lune a lulai paha keia ano Aupuni hou; a ma ia hanu ana e loaa koke ana ka mea e pau ae ai leeia mau epa o keia mau la e hoopaapaa nei mawaena o ka Meia ame ka papa o na lunakiai, a 'iwaena hoi 0 na poo aupuni. Ua hoao iho kaJcou i keia ano no na makahiki he 17 i hala ae nel; a 1 keia wa ke ika nei kakou i ka holomua ole a oi loa aku hai keia ]».. * Wahi a Aehi, ke hoomakaukau nei oia i bila, e hookomo ana'i keia mau mea i hoakakaia ae nei, no ka hookomo an£T aku i ka ahaolelo i keia kau ho<slo a hiki mai.