Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 50, 11 December 1924 — Page 3

Page PDF (1.73 MB)

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POAHA, DEKEMABA 11, 1924. EKOLU
HE MOOLELO
No Ke
Kaikamahine 0 Ka Pouli
A i Ole
Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na
Alahele o ka Poe Ino.
"Ma na mea e pili ana ia'u ame Kaloke, aole loa kela kaika-
mahine he kaikaina no'u ma ke koko k Mrs. Kaina."
"E hoole mai ana hoi oe i keaha! He kaikaina oia nou, no
ka mea he hookahi o olua makuakane a ma ko olua mau ma-
kuahine ke kaawale. He keu aku maoli keia a ka mea maikai
ole!
"O ka makuahine o kela kaikamahine, o ke kaikuahine ponoi
no ia o ka'u kane, nolaila ina ua kipakuia oia mai keia home
aku, alaila ua makaukau loa au e lawe mai iaia malalo o ko'u
malu. E oluolu ana anei oe e Miss Rudena e hoike mai i kahi
e noho nei o kela kaikamahine, i loaa aku ai oia ia'u ke huli
aku.
"O keia kekahi o. na hana ku i ka lokoino, a'u ilohe ole ai
mamua 1 Ina ua paee wale no olua no kekahi mau kumu liilii,
he hana kohu ole loa nau ke kipaku ana aku iaia e hele no kahi
okoa e noho ai."
"Auhea oe e Mrs. Kaina, hookahi kumu o kou hoopuka ana
mai i kena mau olelo ahewa maluna o'u, no kou maopopo ole
i na mea oiaio. Ina he kaikaina i'o kela kaikamahine no'u, a i
ole he pili paha oia ia'u ma ke koko, aole no au e kipaku aku
iaia. I ka manawa o kekahi kaikamahine i noho malalo o ka
lokomaikai o Kenerala Rudena no na makahiki he umi-kuma-
maono ae nei i hala, i ku-e mai ai i ke kaikamahine a ua ka-
naka la, me kona ike no, ua hala aku kuu makuakane no kahi
mamao; malaila iho la pau na hana lokomaikai, hookahi wale
no hana pono, o ka haawi ana aku i kekahi haawina a'o nona
e ike iho ai, i ka mea kupono ana e hana ai ma kona aoao.
"Ina i makemake oe e Mrs. Kaina e ike i ka mea oiaio ea,
alaila ke hoike aku nei au imua ona, aole o Kaloke he kaikama-
hine ponoi na Kenerala Rudena, he kaikamahine inoa ole oia, a
ma ka manao aloha wale no, i lawe mai ai kuu makuakane a
malama iaia."
"Aole anei kela he kaikamahine ponoi na Kenerala Rudena?"
wahi a Mrs. Kaina me kona hoike okoa ana aku i kona ano
pihoihoi. "He kaikamahine anei oia i hookamaia e Kenerala
Rudena?"
"Aole oia i hookamaia, he oki loa no ma na ano apau," wahi
a Mine me kona manao e hoinoino mai ia Kaloke ma na ano
apau e hoihoi ole aku ai o Mrs. Kaina iaia, no ka mea ke ike
mai Ia ua o Mine, aia iloko o keia wahine ka manao makee
no ke kaikamahine ana i kipaku aku ai.
"O kela kaikamahine au e kuhihewa mai nei, he wahi lihi
kuleana iki kekahi o Kenerala Rudena iaia, noloko oia a ka
hale o na keiki makua ole i laweia mai ai, no ke pani ana ma
ka makalua o Kaloke Rudena oiaio, i make mahope koke iho
o kona hanauia ana mai, he umi-kumamaono ae nei makahiki
i hala."
"Mailoko mai anei o ka hale o na keiki makuaole, i laweia
mai ai kela kaikamahine e Kenerala Rudena?" i kamailio aku
ai o Mrs. Kaina me ka hooiia ana ae o kona ano pihoihoi, ka
mea nana i haawi aku i ka ike ia Mine, no kona kuhihewa, he
keu no la kona hoao ana mai e hoinoino ia Kaloke, he kumu
ia e komo ai ka manao hookae a hoowahawaha iloko o Mrs.
Kaina no Kaloke, eia ka o ka oi loa aku ia o ke pioloke o ua
wahine nei, ahiki i ka hoopuka okoa ana ae o Mrs. Kaina i keia
mau olelo:
"O e kuu Akua! O ka helehelena, o ka helehelena no ia o
kuu Idalia, ina o keia ke kaikamahine a kuu Idalia, he keu aku
a ka mea hauoli! He oiaio he umi-kumamaono makahiki i
hala ae nei, elike me ka moolelo i paa maloko o ka hale o na
keiki makua ole, ma ka po o ka la 1 o Feberuari, i laweia aku
ai kana bebe mailoko mai o kela hale. E hiki ana anei ia oe
e Miss Rudena ke hoike mai ia'u, i ka inoa o ka mea nana kela
bebe i lawe mai ka hale mii o na keiki makua ole?
"Na kekahi kauka anei, i make mahope mai, nona ka inoa
o Kauka Keoni Kameleona?"
"Aole he mea i maopopo ia'u, wahi a Mine, me ka maka-
ala ana i ke ano o kana mau pane imua o kela wahine. "O
ka papa wale no i kamailio mai ai ia'u oia ponoi no ka i hele
noloko o ka hale o na keiki makua ole, e nana ai i. kekahi
bebe, a i ke kakahiaka ana ae o kekahi la mai, hoouna aku la
oia i kekahi o na wahine Paele kauwa e hoihoi mai i ka bebe.
Oiai o oe kekahi i lohe i na mea a papa i kamailio mai ai, nau
e hoakaka pono ae na mea oiaio, malia ua kuhihewa aku nei
ka'u mau mea i kamailio aku la," me ka huli ana ae o Mine
imua o Matado.
Me he anapa ana la na ka uwila, komo koke iho la ka manao
hoohuoi iloko o Mrs. Kaina, ua pololei na olelo a ke kauwa
Paele i kamailio mua mai ai iaia no Pilipo Kuaina, aia kela
kanaka maloko o ke keena hookipa; nolaila iaia ekaana ana
{ kona noonoo, ike iho la oia, ua pololei ke kauwa, a o keia
kanaka ana i kamaaina ai ma ka inoa o Mr. Dugale, ua hoea
aku oia no kela home ma ka inoa o Pilipo Kuaina.
No ke kokua ana mai hoi i na hoakaka a Mine no kahi i
laweia mai ai o Kaloke a hanaiia e Kenerala Rudena, ua kuu
mai la o Matado i kana palu, me kona noonoo ole nae, ke
noho aku la o Mrs. Kaina me na manao hoohuoi nona ,me ka
hoike ole aku nae o kela wahine i kekahi nanaina maikai ole
iloko ona no kela mau mea, aka ninau aku la nae oia :
"O kela wahine Paele ana i lawe mai i ka bebe imua o Ke-
nerala Rudena, ke ola mai nei no anei oia?"
"Ua make kela wahine he mau makahiki ae nei i hala, o
Kenerala Rudena ponoi no ka mea naha i hoike mai ia'u i keia
mea, iaia e hoakaka mai ana i ke ano o ka lilo ana mai o Ka-
loke he kaikamahine nana," wahi a Matado. "Ke ike aku
nei au i kou piha pihoihoi loa e Mrs. Kaina no kahi i loaa mai
ai o kela kaikamahine, ua loaa anei ia oe kekahi mau ike e pili
ana i kona mau makua oiaio?"
"Aole a'u mea i maopopo, ahiki i ko'u halawai kino ana me
kela kaikamahine, a noke aku i ka niele iaia, no kekahi mau
mea ana i hoomaopopo, e pili ana iaia iho mai ia Kenerala
Rudena aku," i pane aku ai o Mrs. Kaina ma ke ano hoolalau,
no ka mea aole ona makemake e pane pololei aku, o loaa aua-
nei ka ike i kela mau mea, a imi mai i kekahi mau hana hoo-
pilikia ia Kaloke. "I ka wa hea i haalele mai ai kela kaika-
mahine i keia home e Miss Rudena?"
Ma ka po nei oia i haalele mai ai i keia Kale. Ma ke awakea
o nehinei, i haalele iho ai kuu makuakane me Mr. Kuaina ma
ka Iaua huakai no kahi mamao, a mahope hoi o ka pau ana o
ka ama ahiahi, i ala ae ai he pee manawa o'u ame Kaloke, a he
hookahi hora mahope mai, i ku ai oia hele mai keia home aku."
"Pehea he wahi manao anei kekahi iolko ou, no kona wahi
i hele aku ai, i hiki ai ia'u ke hele aku e ike iaia?"
"Ke manao nei au, he hana pohihihi Ioa nau ka huli ana aku
i kela kaikamahine, no ka mea ua hoopalauia oia no ka mare
aku i ke kane nona ka inoa o Kamika, ma kekahi wahi maloko
o ke kulanakauhale o Nu Ioka ; nolaila i wahi nona e pilikia
ole ai ma kona alahele, ua hoolako aku au iaia me kekahi huina
dala mahuahua, a o Mr. Dugale nei, ka i ukali pu aku me ia
ahiki i ke kaaahi, a ma ka hora umi o ka go nei, i kau ai oia
maluna o ke kaaahi e holo ana no ka Akau." "Ua maopopo loa anei ia oe e Mr. Dugale, ua kau aku kela kaikamahine maluna o ke kaaahi i ka po nei?" "O ka mea oiaio loa ia elike me ka Mine i hoike aku la ia oe. Ua noho pu au me Kaloke ma ka hale hoolulu ahiki i ke ku ana mai o ke kaaahi, nolaila, ina he makemake nui kou e ike i kela kaikamahine, o Nu Ioka no kahi e loaa aku ai ia oe, me ka nui no nae o ka hana." "E hoomaka koke aku ana au i ka huli ana iaia i keia manawa, me ka hakalia ole, no ka mea aia no ke kaa nana au i lawe mai nei no keia wahi, ke kakali mai la ia'u mawaho, ma kela kaa no au e kau aku ai, a holo pololei aku no ta hale hoolulu, ilaila au e kakali ai ahiki i ka hoea ana mai o kekahi kaaahi e holo pololei ana no Nu Ioka. "Ua lawa keia nanea ana o kakou, o ke aloha kakahiaka no kou e Mr. Dugala, pela hoi ia oe e Miss Rudena, a ke haawi aku nei au i ko'u mahalo nui ia olua a elua, no na mea a olua i hoakaka mai nei," wahi a Mrs. Kaina me kona ku ana ae iluna, a hele mai la no kahi o ka puka. Ua ukali pu aku Ia o Matado ia Mrs. Kaina ahiki i ka puka, alila iho loa aku Ia ka wahine malihini, no kahi o kona kaa e ku mai ana, a kau aku la iluna, me ka ana ana mai o kona lima ia Matado, o ka huli aku ia no ia o na lio, na ke kalaiwaka hana. "Ke paa loa nei kuu manao, aia kekahi hana epa me ka imihala, i lawelaweia maloko o kela home, a o kela wahine ame kela kane, na mea na laua i hoolala i na hana kolohe," i namunamu wale iho ai no o Mrs. Kaina iaia iho. "He keu aku kela a na mea hoopunipuni ino loa! No ka manawa i aneane e piha ka hora hookahi, ko'u ike ana ia Kaloke e hele ana ma ke alanui, eia nae ma ka laua kamailio mai nei, ua hala aku kela kaikamahine ma ke kaaahi o ka hora umi o ka po nei no Nu Ioka. "Ma ka'u koho aku, ua piha maoli kela mau mea me ke kolohe, a ma ke ano o ka laua mau oleo i kamailio mai nei, ua hiki loa a'u ke koho aku, aole o laua hoihoi i ko'u noho mai ma keia wahi, aka e kaawale loa aku au ma kahi mamao, a o ko laua kumu o ka hoihoi ole, ua pili aku no ia no Kenerala Rudena no Pilipo Kuaina, a no Kaloke Rudena. Oiai ke kaa e holo la ma ke alanui, aia wale no ko Mrs. Kaina mau maka iwaho o ke kaa kahi i nana ai, e ake ana oia o ka ike aku i kekahi mea, aole nae ona ike iki, ahiki i ka hoea ana aku o ke kaa, ma kekahi wahi uakee o ke alanui, ia wa i kahea aku ai oia i ke kalaiwa e hoopaa mai i ka holo o kona mau lio. "E haawi no au ia oe he bila o elima dala e Mr. Kalaiwa, no ka pau wale o kou manawa ma ke kakali ana ma ka'u mau wahi apau e makemake ai, a mamua o ko'u hookuu ana aku ia oe, e loaa hou no he elima dala mai ia'u, ma ke ano makana. Ke makemake nei au, e kahea aku oe i kela wahine Paele e hilihili mai la i na moena pale wawae e hele mai, he mau mea ka'u i makemake ai e ninau aku iaia." No kela elima dala, aohe mea a ke kalaiwa e hoole mai ai, aka hoopaa iho la oia i ka holo o kona mau lio, me ka haawi ana aku i kekahi hoailono i ka wahine Paele e hele mai no kahi o ke kaa, a iloko o ka manawa pokole, hoea mai la ua kauwa nei, a o ia ka Mrs. Kaina o ka pue ana aku : "Auhea oe e kuu hoaloha maikai, ma ke ano o kau hana a'u i ike aku nei, me he mea la, he kauwa lawelawe oe e noho hana nei ma keia wahi; aole anei pela?" "He kauwa lawelaweia i'o au no keia wahi, aole nae o ka hoomaemae i na moena pale wawae ka'u hana mau ; aia maloko o ka hale holoi lole ka'u hana i ka hapanui o ka manawa. He mea okoa ka i hoonohoia ma ka hana hoomaemae ina moena, ua holo nae kela Paele e pee ma kekahi wahi, pela au i kauohaia mai ai e ka wahine malama hale o keia ka'u hana no keia la. Ina he makemake kou e ka madame e kamailio pu me kekahi o na kaikamahine lawelawe oloko o ka hale ea, alaila aole owau ka mea kupono ai me oe, he holoi lole ka'u hana." "Aole no kekahi kaikamahine lawelawe oloko o ka hale ka'u i makemake ai e kamailio pu, ua hiki iho la no oe, malia o loaa no ka'u mau mea apau i makemake ai e ike mai ia oe mai; ina ua loihi loa kou noho ana ma keia wahi, ua maopopo ia oe kekahi mau mea e pili ana i ka ohana o Kenerala Rudena ame kana mau malihini." "Ua loihi maoli ko'u noho ana ma keia wahi, he hookahi makahiki mahope iho o ko'u ike ana i ka malamalama o ka la. O ka hana wale iho no ia e hana nei i na la apau, aohe loaa mai o ko'u uku. O keia mau dala elua au e haawi mai nei, he mea aha keia?" "E haawi no au i keia mau dala elua nau, ke ae oe e waiho aku i kau hana no kekahi mau minuke, a kau mai oe iluna o ke kaa nei, a holo aku kakou a kaa mawaho o keia pa, ma kahi e ike ole ia mai ai, kou kamailio pu ana me a'u no ka mea he mau ninau ka'u i makemake ai e pane mai oe." Mamua o ka pau ana o kela mau olelo i ke kamailioia aku e Mrs. Kaina, ua weheia mai la ka puka o ka aoao o ke kaa e ka wahine Paele a komo mai la iloko, alaila i aku la o Mrs. Kaina i ke kalaiwa: E holo aku ko kakou kaa a puka mawaho oka puka-pa, alaila kaohi mai o.e i na lio, no ke kakali ana a loaa ke kauoha hou mai ia'u aku." Ani ae la ke kalaiwa i kana huipa, o ka lilo aku la no ia, na na lio ka hana, a me ke kakali ole a paa ka holo o ke kaa, huki mai la o Mrs. Kaina i ka wahine Paele a kokoke imua o kona ale, ninau aku la iaia, i ka i ana aku: "E hiki ana anei ia oe ke hoike mai ia'u, i ko Mr. Dugala kulana e noho nei maloko o ka home o Kenerala Rudena?" "Aole au i ike i kekahi kanaka ma ka inoa o Dugale I" i pane mai ai ka wahine Paele me ke kahaha. "O keia anei ka mea oiaio loa au e kamailio mai nei? Aole anei oe i noho pouliuli no na inoa o na malihini e noho nei me Kenerala Rudena?" ' "Aole Ioa au i noho pouliuli. O kela mau mea elua e noho mai la maloko o ka home o Kenerala Rudena, o Miss Mine ka wahine opio, a o Pilipo Kuaina ke keonimana. Mawaho ae o laua, o Kenerala Rudena ame Keoki Kakona ame Miss Kaloke. Ua hala aku nae o Kenerala Rudena ame Keoki Kakona ma ke aumoe o ka po nei me ko makou maopopo ole. "Ma na mea a makou i lohe ai, e mare aku ana o Pilipo Kuaina ia Miss Mine Rudena, a pela hoi me Keoki Kakona ia Kaloke, aia a huli hoi mai o Kenerala Rudena mai kana huakai aku nei no kahi mamao." "Alaila o Keoki Kakona anei ke kokoolua o Kenerala Rudena i hele ai ma ka po nei? E kuhihewa ana ka hoi au, o Pilipo Kuaina la Ha i hele pu me ke Kenerala. E hiki ana anei ia oe ke hoike mai ia'u i kahi i hele aku ai o Pilipo Kuaina?" Nana pono mai la ka wahine Paele ia Mrs. Kaina, a pane mai la : "Ke manao nei au, he mau hana pulapu wale no keia ia'u !" "Heaha auanei ko'u pomaikai, ma ka pulapu ana aku ia oe?" "Aole i maopopo ia'u, aka he mea ano e nae keia i ko'u noonoo, oiai ia'u e kahilihili ana i ke ehu o ka moena, ua ike maoli aku no ko'u mau maka a elua ia oe e kamailio pu ana me ke kanaka au e ninau mai nei; o ka mea kupaianaha nae, aole iho la ka oe i ike iaia." "Auwe no ka hoi e 1" i hooho ae ai o Mrs. Kaina ma ke ano hikilele. "E olelo mai ana anei oe, o kela kanaka i kamailio pu mai nei me a'u ma ka home o Kenerala Rudena, o Pilipo Kuaina kona inoa?" "O kona inoa ia a makou i ike ai, a ke kapaia nei oia e na mea apau o Pilipo Kuaina. He keu no la i kou lululima me kela kanaka, ua kamaaina mua oe iaia, eia ka aole." "O e na lani ! E kala kahiko au i a'o aku ai iaia e makaala, aole ka oia i hoolohe mai ia'u. Ua kauoha aku au iaia e maka-
ala Ioa, aole e hilinai hou maluna o kela kanaka; aole nae oia i hoolohe mai ia mau olelo, a ua hoea mai ka hopena a'u i hopohopo mau ai, e komo ana oia iloko o kekahi poino nui. "Manao paha keia kanaka he hupo haalele loa au, i hoopunipuni ino mai ai oia ia'u, ua hala aku o Pilipo Kuaina no Lonavila me Kenerala Rudena; ua hiki nae hoi, aole loa oia e lanakila ana maluna o kana mau hana i hoolala ai, no ka pulapu ana aku ia Pilipo Kuaina, oiai au e ola aku ana. "Ua punihei maoli no o Pilipo Kuaina i na pahele a keia kanaka piha maalea; ua hookomo okoa aku oia i kona poo, iloko o ka waha o ka moo nahesa ; a ina aole i hookoia na hana a keia kanaka ino i hoolala ai i keia manawa, alaila aole i lohi loa ka hoopakele ana ae ia Pilipo Kuaina mailoko mai o ka poino," alaila huli mai la o Mrs. Kaina imua o ka wahine Paele kauwa, a hoomaka hou aku la e niele : "Ke makemake nei au e hoike mai oe i ka mea oiaio loa, aole anei o keia kanaka ma ka inoa o Keoki Kakona, he kanaka opio, me na poohiwi kihikihi me na maka bolu, me na lauoho uliuli aeae, me ka umiumi pokopoko?" "O kena mau mea apau e hoakaka mai nei imua o'u, o na ano iho la ia apau o Keoki Kakona. He kanaka opio kino ikaika oia, he piha oluolu a waipahe, e minoaka mau ana oia ke kamailio mai, ua hoohihi maoli ka manao o na kaikamahine a Kenerala Rudena i kela kanaka ; a ma ka manao hoohuoi o Miss Kaloke, ua pepehi maoli ia no o Keoki Kakona, e Pilipo Kuaina, o ke kumu ia o kona nalowale ame ke Kenerala. "Ua komohia anei ka manao hoohuoi iloko o Miss Kaloke, ua pepehiia o Kakona e Pilipo Kuaina? Pehea, a heaha na kumu o kona hoohuoi aha? E hoike mai i na mea oiaio ia'u!" Ma kela wahi, i hoakaka mai ai ka wahine Paele i na mea a kaua e ka makamaka heluhelu i ike mua ae nei, ahiki i ka huliia ana oloko o ka luawai kahiko, me ka loaa ole o kekahi mea maloko o kela luawai. "Alaila ma keia kakahiaka iho nei no anei ke kipakuia ana o Miss Kaloke mai ka home mai 6 Kenerala Rudena, a e ole ke kokua ana mai a kona kahu hanai ina ua kuewa kela kaikamahine i ke ala me ka waimaka?" "O ka mea pololei loa kena au e kamailio mai la. Ina no paha aole i haawi lilo aku o Kenerala Rudena i ka aina ame ka hale a Kole e noho nei, ina no aole kela wahine Paele e koi aku ia Miss Kaloke e hoi me ia e noho ai, o kii aku no auanei o Mine, a kipaku ia laua mai kela wahi aku." "Ha, nui maoli no ka hoopunipuni o kela mau mea kolohe!" 1 namunamu wale iho ai no o Mrs. Kaina. "Ina aole i loaa oe ia'u i keia kakahiaka e kuu hoaloha maikai, ina o ko'u holo aku no ia a kau iluna o ke kaaahi, a holo pololei no Nu Ioka no ka huli ana ia Miss Kaloke. "Auhea nae oe e ka hoaloha maikai, ua hana mai oe i kekahi mea oi loa no'u i keia kakahiaka, mamua o ka'u mea i moeuhane ai; a ina he oiaio na kumu hoohuoi a Mine, no ko Miss Kaloke mau ano oiaio loa, alaila e hoea mai ana i ka la, e hoohauoliia aku ai na hoaloha o kela kaikamahine. "Ua pau ae la no ka'u mau mea i makemake ai e niele aku ia oe, eia ko elua dala, a ina oe e hoohiki mai ana imua o'u, able loa oe e kamailio wale aku ana i kekahi mea okoa, no ko kaua halawai pu ana, a kamailio maluna o keia kaa, alaila eia hou keia elima dala nau, ma ke ano he makana na'u, no kou la e mareia ai me kau kane." "Na ke Akua e hoomaikai mai ia oe e ka madame !" i hooho ae ai ka wahine Paele, me ka lalau ana mai i na bila «dala, a hookomo iho la iloko o ka pakeke o kona lole. "Ke hoohiki paa aku nei au imua ou, aole loa au e kamailio iki he hookahi huaolelo o na mea a kaua i kamailio ai i keia la. Aole paha kei he uku au i haawi mai nei, he pomaikai nui loa keia i loaa ia'u, no ka noho wale ana no iluna o ke kaa me oe, a noke i ke kamailio," alaila lele aku la ka wahine Paele ilalo, mailuna aku o ke kaa, o ka hele aku la no ia noloko o na kumulaau paina, me ka aloalo ana i ole ai oia e ikeia mai, no kahi o kana hana. I kela haalele ana aku hoi o ka wahine Paele ia Mrs. Kaina, huli mai la ua wahine nei i ke kalaiwa kaa, a i aku la: "Auhea oe e Mr. Kalaiwa, ke makemake nei au e lawe pololei oe ia'u no kahi i ku ai o ka hale o Kole, ina ua maopopo ia oe kahi o kona hale ; aka mamua nae o kou hooko ana aku i keia kauoha, ke makemake nei au e haawi aku ia oe i elima dala, ina e hoike aku ana oe imua o kekahi mea e ninau mai ana no'u, o ia kou lawe pololei ana ia'u no ka hale hoolulu kaaahi, a ua ike pono oe i ko'u kuai ana i kekahi tikiki, a kau aku maluna o ke kaaahi e hololei ana no Nu Ioka." Haawi mai la ke kalaiwa kaa i kona ae, no ka hooko i na mea apau i kamailioia aku ai iaia, o ka pa aku la no ia o kana huipa maluna o ke kua o na lio, o ka lilo aku la no ia, hookahi hana, o ke ki-pu i na kaula kaohi. Aole no i loihi kela holo ana aku o ke kaa, hoea ana mawaho o ka puka o ka hale o Kole, ua paa nae ka puka i ke paniia, aole he mea maloko o ka hale, nolaila lele iho la o Mrs. Kaina ilalo, uku aku la i ke kalaiwa kaa i kona ukukaa, ame na dala makana ana i hoopaa aku ai. i ke kalaiwa, a kauoha aku la iaia e huli hoi no kona wahi, a e waiho mai no iaia ma kela hale. Ua loihi maoli kela noho ana a Mrs. Kaina e kakali wawaho o kela hale, aole ona nana ae i ka pololi a mehameha paha, aia wale no kona noonoo ke kau nui la, o ka ike aku i ka ona nona kela home; he oiaio iloko o kona kakali loihi ana, ahiki i ke kani ana o ka hora ekahi o ka auwina la, hoopuiwaia aku la oia, i ka lohe ana mai i ke pahupahu kapuai wawae, a iaia i nana mai ai eia ka ,o Anate Kole. "O oe no anei keia e Mele Lize Kaina?" wahi a Anate Kole o ka pane ana mai, me ke kau ana ae o kona mau lima iluna, a nana mai la i ka malihini, e noho aku ana mawaho o ka lanai o kona home. "Aole i kuhihewa kau mea i koho mai la e Anate Kole, owau i'o no keia o Mrs. Kaina. He keu no la i ka loihi o keia mau makahiki, o ko'u kaawale ana mai ia oe mai, e hoohewahewa ana la oe, eia ka aole. E kii. mai oe e wehe ae i ka puka o kou home, a komo aku kaua iloko, no ka mea he nui ka'u mau mea i makemake ai e ike, e pili ana i ke kaikamahine hookama a Kenerala Rudena." "Ea, pehea oe e Mele Lize Kaina, i lohe ai i ka nuhou no kela kaikamahine?" "Ua hoea mua aku nei au no Pinelana, a ilaila au i lohe mai nei i na hana apau o ka po i hala; a no kuu maopopo ana, ua haalele aku kela kaikamahine i ka home o Kenerala Rudena, me kou kono ana aku iaia, e hoi mai me oe e noho ai, pela au i hiki mai Ia no kou home nei e Anate Kole." "Auwe no ka hoi e! O ka'u no ia i kamailio aku nei ia Miss Kaloke, ina eia no oe i Amerika nei kahi i noho ai, ina aole e ku oia a hele mai Pinelana aku, me he wahi kaikamahine kama ole la, eia ka, aole oe i mamao aku i ka aina okoa," wahi a Anate Kole, me ke kii ana aku e wehe i ka puka o kona home. "Komo mai e kuu kaikamahine iloko nei ; he keu aku maoli keia a Ua mea kupaianaha o kou hoea ana mai, me ka maopopo mua ole ! Ina he wahi lihi maopopo iki kekahi ia'u, ua hoea mai nei oe, ina aole e hele o Miss Kaloke mai keia wahi aku. "He oiaio, ua koi aku au ia Miss Kaloke, e hoi mai maua maloko nei o ko'u home e noho ai, ua hoole mai nae oia, no ke kumu, wahi ana, ina e loaa aku ana ka ike, i kela mau mea hookano e noho mai la ma Pinelana, eia oia me a'u kahi i noho ai, e kiiia mai ana oia e pepehi e kela mau mea, a hookahi ko maua make like ana, nolaila ua noi mai la oia ia'u e haawi aku iaia i kekahi mau dala, no kona mau hoolilo kaahele, a i lawe aku nei au i kela mau dala a haawi iaia, a o ko'u hoi ana mai la no ia, mai kahi a'u i haalele aku la i kuu Miss Kaloke aloha." (Aole i pau.)
HE MOOLELO KAMAHAO.
No Ko
Geofere Lanakila Ana
A I OLE
KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA
EPAIA.
"Aole Ioa, e kuu aloha. Ke manaoio nei au aia o Geofere ma kekahi wahi me ka palekana i nei manawa. Ua nana a kaupaono aku nei au ma na olelo a kela kanaka ua we'aia o Geofere a ua laweia aku i kekahi wahi mamao, kahi e paaia mai ai ahiki i ka pau ana o ka mare, ua hala aku hoi o Gelade ame Mepelasona a mamo loa ma ke alahele e hoea aku ai i Boke-kona, kahi a Mepelasona i manao ai malaila laua e kau aku ai maluna o ka mokuahi Scythias a holo aku no Europa, eia nae ua hoopahu'a e ia ia hana ana i hoolala ai. "O, he hoopakele ana keia ia Gelade mai na lani mai!" wahi a Mr. Hunatere o ka hooho ana ae, me ke keokeo pu o koaa helehelena no kona noonoo ana iho no ko Gelade hopena poino ina i holopono ka Everete hana hoopuhili o ka hoolala ana ahiki i ko laua kau ana aku iluna o ka mokuahi. "A pehea he pakele io anei keia o i nei mai kela kanaka mai?" i ninau ae ai o Mrs. Hunatere i ke kane me ka leo hawanawana, me kona mau lehelehe e hauhau ana. "E hiki ana no anei keia mare ke hoopauia?. "He hana maalahi loa ia e hanaia aku ai, e Alika," i pane ae ai ke kane me ka hookoikoi ana iho i kona leo, "no ka mea, ua hiki loa ia kaua ke hooiaio aku imua o ka aha he kanaka komohewa a hoopunipuni ino loa kela." " "E lilo ana ia hana i mea hookaulana ae ma o a maanei, aole anei?" "Pela no, aka, he oi aku ia o ka maikai mamua o ka hoopoino mau Ioa aku i ke ola o ka kaua mea aloha i na la a pau o kona ola ana. No ia hana aole au e minamina ana i ka hoolilo aku i kau dala ahiki i ke keneka hope loa, i mea e hookaawaleia ae ai o i nei mai kela kanaka mai, a kauia aku hoi ka hoopai maluna o kela kanaka ino," wahi a Mr. Hunatere, me ka aaki o kona mau kui. "O, Geofere, aloha ino oe ke lohe aku i keia moolelo! Aia la oia mahea i nei manawa ; ma no ka lohe aku ona i keia mea i hanaia aole e nele ana ka inoino o kona ononoo," wahi a Hunatere i hooki iho ai, me ke kani o ke uhu. Aole hiki ia laua ke haawi aku i ka laua noonoo nui ana no Geofere ia manawa mahina wale no o Gelade oiai oia e waiho oni ole ana me ke kulana kupilikii loa, o ka nana wale iho no ka laua maluna o kona helehelena i like me ko ka mea i make ia manawa, a me na naau i hooluuluuia i nana mau ae ai laua i ka helehelena o ke kauka ame kana mau hana. O kela ame keia minuke a Gelade e waiho oni ole ana, i ka laua noonoo iho, me he mau makahiki, a eia nae, oiai laua e hoomau ana i ka nana i ka hana a ke kauka, ua ike iho la laua i kekahi hiohiona o ke ola iloko o Gelade ; hoomaka ae la kona puuwai e pana malie, a liuliu iki hoomaka ae e ula mai kona mau lehelehe; a liuliu hou, ike iho la laua i ka hapai ae o ka umauma, a hoomaopopo iho la laua ua hoomaka na ake- mama e hana i ka laua hana. "E pohala loa ae ana no o i nei ua hala aku la na minuke pihoihoi loa." wahi a ke Kauka Hoite o ka hoohuia ana ae i na makua i hoopilihuaia. I ka manawa i hoi hou mai ai ka ikaika iloko o ko Gelade kino, a nana ae la iluna i na helehelena o kona mau makua e kulou iho ana maluna ona me na waimaka ma ko laua mau papalina, a i ka manawa hoi i hoi mai ai kona mau noonoo maikai a pau me ia, aia ma kona mau maka ia manawa ka nanaina o ka mea i piha loa i ka inaina ame ka hoowahawaha, ua hoi hou mai la kela nanaina kahukaena maluna ona a no ia noonoo iho loa paha ona, ua loaa hou iho la oia i ka maule, aka nae, aole i like ka loihi o ka manawa ame ka ikaika loa o ka waiho ana e like me ko ka manawa mua. Ua hele no hoi ahiki i ka hora 10 o ia po akahi no a holopono loa ka hana hoopakele a ke kauka ia Gelade, ua kaahope aku la na hiohiona a pau o ka ma'i, o kela ano mauleule aole i hiki hou mai maluna o Gelade, a ua hoi mai Ia kona ikaika ame kona ola maikai, e like me mamua aku a kona loaa ana i ka ma i. "Geofere," i puana ae ai oia me ka leo ha'uha'u uwe, i ka manawa i hiki ai iaia ke kamailio ae a alawa ae la ma o a maanei me ke au ana ae o na maka, e ake ana o ka ike ae i na maka o kana aloha, me ka naka pu ana ae o kona kino holookoa. Huli mai la ke kauka e nana ia Mr. ame Mr*. Hunatere i kona manawa i lohe mai ai i ko Gelade hoopuka ana ae i ka inoa o Geofere, a pane mai la : "He maikai no oia, e hoi mai ana oia maloko o kekahi manawa kokoke ma keia mua iho i kou mawana e maikai loa ae ai. E inu aku oe i keia no ka hooikaika ana ae i kou wahi kino uuku." Alaila hookau mai la oia i ke kiaha lama ma kona mau lehelehe, a inu aku la no hoi o Gelade me ka iimo ana iho o kona mau maka, eia nae, ua pau aku la ka oolopu ama iloko. Mahope o ko «Gelade pale ana ae i ka lima o ke kauka ma kekahi aoao, hoao mai la oia e ala iluna, aohe nae oia i noho pono ae iluna, kunihi aoao mai la no, alaila nana ae la ma o a maanei o ka rumi me ka helehelena e hoike mai ana oia mau no kona piha i ka ukiuki ame ka makau pu. I ka manawa i kau iho ai ka ike a kona mau maka maluna o kona mau aahu mare a pela hoi me ka uhimare i weheehela ae ai me ka hikiwawe loa e na makua a kiolaia aku iluna o ka noho, ua loaa koke iho la oia i kekahi ma'i haukeke ikaika loa, a hina hope hou aku la iluna o ka uluna, a palulu ae la i kona mau maka me kona mau lima, me he mea la e pani ae ana i na mea a pau mai kana ike ana aku, a pela hoi me kana hoomanao ana no na mea hoehaeha loa i kona noonoo o na hora i hala aku mamua. Aka nae o ka laau a ke kauka i hookomo aku ai iloko ona ua oi ae kona ikaika mamua o ka haawina i loaa hou iho la iaia, oiai ka laau e hana ana iloko ona ia manawa, a ua hoonawaliwaliia kona mau noonoo hoehaeha iaia. Mamua o ka hiki ana iaia e hanu ae e like me ka maikai mamua aku, a lana loa ae la hoi ka manao o na makua ame ke kauka e kiai mau aku ana iaia, kani mai ana ka uwaki nui ma- loko o ka holo malalo o ka hora 12 ponoi ia o ke aumoe, a, ia manawa like, kikeke mai ana kekahi mea mawaho mai o ka puka a komo ana no o Geofere, me kona helehelena haikea a pihoihoi, me ka lele e o na maka, me he mea la ua haiaia mai oia e kekahi akua lapu o ka po. Me ka hooikaika loa o Mr. ame Mrs. Hunatere o ka uumi ana i ko laua mau manao hauoli aole i hooho ae, i ko laua manawa i ike mai ai iaia, a no ka mea, oia no kekahi mea a aua e noonoo nui ana no kona hopena, pehea la oia i hanaia aku ai, ua make paha oia a i ole ua hoopaaia aku paha ma ke- kahi wahi paa loa e hiki ole ai iaia ke hoi hou mai, a malaila oia e noho ai a make i ka pololi, e like me kekahi poe lehulehu hanaia ai pela mamua aku, maloko iho o Amerika a ma ke- kahi mau aupuni o Europa. Ua ike mua ke kauka e hooho ae ana laua i kekahi leo hauoli no ia ike ana mai ia Geofere, nolaila ua kau mua mai la oia i