Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 10, 5 March 1925 — Page 1

Page PDF (1.66 MB)

View this newspaper issue

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

Hoopukaia i na Kakahiaka

Poaha Apau

Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii

BUKE LXIV—HELU 10 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, MARAKI 5, 1925. NA HELU APAU 6360

Makemake ia Hawaii e
Hoi mai no ka Aina Nei

Loaa o L. G. Kaainoa ia Ernest Kaai ma Ause-
teralia a Hoike Mai no Kona Manao e
Ike Hou i Kona Aina

He kii keia no L. G. Kaainoa ame Ernest Kaai. Ua loaa aku o Kaainoa ia Mr. Kaai ma Auseteralia, a ua makemakeia na kokua a na Hawaii, i wahi no ko lakou hoa kanaka e hehi hou ai na wawae maluna o ka lepo o kona aina hanau. Mai ka hema mai, L. G. Kaainoa, Ernest Kaai.

Komo ka Luna
Kukeawa Nui
IIloko o ke Ahi

Loaa Mai ke Kauoha ia Harry

E. Murray e Waiho i Kona

Kulana Oihana Maanei

AOLE MAU KUMU

MAOPOPO PILI IAIA

No la Pono o ka Oihana Ku-

keawa ke Kumu o Kona Noi-

ia ana Mai Nei e Waiho

Oka nuhou nana i hookahaha mai i ka noonoo o ko Honolulu nei poe, ma ka Poakahi aku la i hala, o ia no ka loaa ana mai o kekahi hoike i Honolulu nei mai Wakinekona mai, e hoakaka ana no ke noiia ana mai nei o ka Luna Kukeawa Harry E Murray, e ke keena o ka puuku ma Wakinekona, e hoihoi aku oia i kona hookohu pili oihana, a e waiho aku i kona noho kukeawa ana no Honolulu nei.

Ua hooia ae o Harry E. Murray ka oiaio o kela lono, me kona hoike ole ae nae i na kumu oiaio o kona noiia ana mai, e waiho aku i ka hana o ke aupuni federala.

I kulike nae me ka lono kelekalapa, i hoounaia mai ai, e hoakaka ana ia, no ke noi ana mai nei o Kakauolelo Andrew Mellon, no ka waiho aku o Harry E. Murray i ko-na noho poo ana no ka oihana kukeawa maanei nei, no ka pono o ka oihana.

Ma ka hoakaka hoi a ke Kokua Kakauolelo McKenzie MOBS, o ke keena puuku, aole i owiliia aku o Harry E. Murray, iloko o na hana poholalo, i lawelaweia e na kanaka malalo ona, o ia ka hoopae ana mai i na waiwai ma ke ano malu, pela hoi ka Iawe ana i na dala ki-pe.

Hookahi nae kumu maopopo loa, o ke ala ana mai o kela kauoha i ka lunakukeawa Murray, e waiho aku i kona kulana, o ia no ka waihoia ana aku o na hoike a na kiu o ke keena puuku, no ka hopuia ana o kekahi poe kukeawa, no ka hewa hoopae opiuma, ame ka hewa lawe i na waiwai ki-pe.

Ma ka Poakahi iho nei, ua ikeia ka hui kukakuka ana ae o Harry E. Murray, Senatoa R. W. Shingle ame Kiaaina Farrington, mahope iho o ka loaa ana mai o ka lono mai Wakinekona mai, no kona waiho aku i ka hana, o na mea nae i kukakukaia e lakou, aole i hoike wale ia ae i ke akea.

Ina nae no ka hooko i'o aku o Harry E. Murray i kela kauoha mai Wakinekona mai, ua kamailioia ae, ke kanaka kupono, no ke pani ana aku ma kela kulana, oia no o Raymond C. Brown, ke kakauolelo o ke teritore.

Ma ka manawa o na kiu o ke keena puuku, e hoomakakiu ana i na hana a na lunanana o ka oihana kukeawa maanei nei, he mau mahina ae nei i hala, ua haawi aku o Harry E. Murray i na kokua ana, e holopono ai na hana noii a huli pono a kela mau kiu, a i ka hoea ana mai o ka hoike no ka waiho aku o Murray i ka oihana kukeawa, na hookahaha loa ia ka manao o na hoaloha o Murray maanei nei.

O ka hopena ma kela noii pono ana a na kiu o ke keena puuku, no na hana a na kanaka oloko o ka oihana kukeawa, o ia no ka hopuia ana o Joseph Cockett, Frank Bilsland, Frank J. Robello, Sr., McNicoll, me ke kapaeia ana o kekahi poe ehiku mai ka lakou mau hana pakahi aku, no ka manawa.

Aole he mau kumu hoohalahala i waihoia aku, e ku-e ana ia Harry E. Murray, o ka mea wale no i hoikeia mai Wakinekona mai, e hoakaka ana no kona pili ole i ka hewa ma kekahi ano; a i wahi nae e hooiia ae ai ke kulana maikai iloko o ka oihana kukeawa, pela iho la i makemakeia ai, e waiho aku oia i ka oihana o ke aupuni federala.

e holo ana nowaho o Waikiki. Ma kela hooku'i ana o na kaa a elua i kahi hookahi, ua kiolaia na Kepani ekolu mailuna aku o ko lakou kaa, a haule iluna o ke alanui, me ka naha ana o ke poo o kekahi, a nui no hoi na palapu, i kau aku maluna o na Kepani e ae elua.

Ua hoihoi awiwi ia aku kela poe Kepani ekolu, no ka halema'i o na poino ulia, a mahope iho o ka haawiia ana mai o na lapaau ana, no ka hooluolu ana i ko lakou mau ehaeha, i hoihoi loa ia aku ai he elua noloko o ka halema'i Moiwahine, a hoi loa aku hoi kekahi no kona home.

E holo ana kela poe Kepani, no ka uwapo, i ku ai ka moku lawe hae o na moku kana Kepani, e ku nei maanei, no ka makaikai ana, eia ka auanei e halawai ana lakou nae na poino ua pomaikai nae, ua koe mai ke ole.

Hoopa-hu he Kepani Iaia
Iho me ke Kiana Pauda

Mamuli o na Pilikia Pili Dala ke Kumu o ka

Lawelaweia Ana o Kela Hana ma ka

Manao o na Hoaloha

Waiho o W. A. Wall ika Ha-
na Oloko o ka Oihana Wai

Hookohuia o Conela Charles J. McCarthy i

Lunanui Hou no ka Oihana Wai ame

Sua no Honolulu Nei

Ikeia ka Uhane o ka Mea i Make ma ka Haleleka

Na Kekahi o na Limahana o

ka Haleleka i Ike Maloko o

ko Keena i Kamaaia Iaia

AOLE ONA NAKAU I KA
IKE ANA I KELA UHANE

He Mau Uhane Hou ae no

Kekahi Ana i Ike ai o ka

Poe i Make ma Hawaii

He mea maa ka ike ana o kekahi poe i na uhane o ka poe make, me ka manaoio ole nae o kekahi poe no ia mea, aka ma ka la 19 aku nei o ka mahina o Feberuari i hala, i ike pono ai o Adam Wong, be limahana noloko o ka oihana leka o Honolulu nei, i ka uhane o B. L. Westkaemper, ka lunanui o ka oihana leka, i lawe okoa ae ai i kona ola iho, ma ke ki ana no iaia a make mo ka pu panapana ma ka ihona o Daimana Hila, he manawa pokole wale ae nei no i hala.

O kahi a Adam Wong, i ike ai i ka uhane o Westkaemper, maloko no ia o kekahi rumi, ma ka hale malalo o ka hale aupuni federala.

Ma ka manawa a Wong i ike ai i kela uhane, e komo ana o Westkaemper, he lolewawae eleele, me kekahi palule kahakaha loloa, kona mau lole no e komo mau ana, i ka wa e ola ana, a e noho hana ana maloko o ka haleleka.

Wahi a Wong, na ike maoli aku no oia i ka uhane e kela haole e hele pololei mai ana imua ona, me kona maka'u ole nae no kela uhane, a i ka manawa i kokoke loa mai ai iaia, ua nalowale iho la iloko o ka punohu uwahi.

Mamuli o ka ike ana o Adam Wong, i ka uhane o kela haole make, na lilo ia i kumu e maka'u loa ai kekahi poe kakauolelo wahine, me ka ae ole e iho no ka hale malalo.

Ma ka oleloia, o Adam Wong hookahi wale no ka mea i ike i kela uhane, aole be me* e ae. Ma loko ka o Wong o ke keena e waihoia ai na lako kakau o ka oihana leka, o kelu kekahi Aoena im^aala Ioa a Westkaemper, i kona wa • ola ana no ke kiiia o na penikala ame na pepa kakau e na limahana, a iaia o ka hemo ana mai iwaho, i ike mai ai ai oia i ka hele ana aku o na haole nei, me kona kahea ana mai ia Ernest Puni, ka luna o na kanaka laweleka, e nana aku ia Westkaemper, aohe ka he ike aku o Puni, aka o kona lauoho ka i hele a okala.

I ka wa i ninauia aku ai o Adam Wong, ina paha he maka'u kekahi iloko ona, no na uhane lapu, na hoole mai oia, no ka mea wahi ana aole kela o ka manawa mua lo* ana i ike ai i kekahi uhane o ka mea i make, aka na ike mua no oia i na uhane o kela ano ma Hawaii.

He kamaka Hawaii ka i pepehiia a make e kekahi Kepani, ua ike oia i kona uhane, pela me ka uhane o kekahi Kepani i make maloko o ka halewili, ame ka uhane o kekahi Pake i make mamuli o ka haule ana mailuna mai o ka lio.

Ma ka manaoio o Adam Wong o ka uhane wale no o ka poe i make ma ke ki ana ia lakou iho me ka pu, a make paha ma kekahi mau ulia me ka ma'i ole mamua, ke hoi hou mai, no kahi a lakou i noho hana mua ai, a o na uhane o ka poe i make mamuli o ka ma'i, aole he hoikeike mai o kela mau uhane.

KA AHAMELE HOOKUKU A KA
KULA SABATI O OAHU NEI

I kulike me ka papahana a ke komite hookuku himeni o ka hoomakaukau ana e malamaia ana e na Kula Sabati like ole o ka mokupuni o Oahu ka ahamele hokuku maloko o ka hate Halawai Hoolaulea o na Wahine o Waialua, a i ole maloko ana paha o ka halepule ma Waialua ma ka hora 7:30 p. m. o ka la 4 o Aperila, 1925; e loheia ana ma ia ahiahi na kileo kani like ole mai na Kula Sabati like ole mai e nele ole ai ka hoopiha ia o na naau i ka hauoli, a he mea maamau ma na hana heihei a hookuku apau o ka mea oi aku o ka mama, ame ka nani a pololei o ka himeni ana ke loaa ana ka makana.

He ma-u no na la i koe e hooma kaukau ai no ka paka ana mamua ae o ke ku ana aku i kahua mokomoko, nolaila umiia ka hanu.

Maloko o Kawaiahao ma ke awa kea o keia Sabati iho, e malamaia ae ana be anaina haipule hoomanao no Elizabeth Kaahumanu Binamu ke kumukula poo mua o ke Kula Kaikamahine o Kawaiahao.


	Maloko o kekahi hale noho ole ia na kanaka, mauka ae nei o Ka- ihi, i loaa aku ai ke kino o kekahi Kepani nona ka inoa o Zenzaburo Takayama, ma ka auwina la e ka Poaono nei, ua make, a ma na hoai- ona apau i hoomaopopoia, ua lawe okoa ae no oia i kona ola iho, ma ka hoopa-hu ana me ke kiana pauda. Aole e hiki ke hoomaopopoia iho ke ano o ke kino o kela Kepani, ua hele a weluwelu i be kiana pau- a, a he puka nui hoi kekahi ma ka papahele o ka hale, e hoike mai ana no ka hoohanaia ana o ke aana pauda, pela iho la i hoea mai ai kela Kepani i kona hopena. I kulike ai me na hoakaka a na limahana e noho hana ana ma ke- kahi lua pohaku ma Kalihi, he elua ka mau auka kiana pauda, i haawi- ia mai e lakou i kela Kepani ma ka Poaha mamua aku; o kela ka manawa hope loa i ikeia ai na Ke- pani nei ame na owili kiana pauda. Ma ka auwina, la o kela Poaha, ua lohe no ka poe e noho kokoke ana ma kahi o ka hale i loaa aku ai ke kino o kela Kepani, i ke pa-hu kiana pauda, aka no ko lakou ku- hihewa loa, he kiana pauda kela i KEKAHI MAU HIHIA IMUA O NA AHA HOOKOLOKOLO. Mahope o ka ae ame ka hoike ana ae i ka mea oiaio e pili ana i kona aihue ana i na meaai ame kekahi mau lole mai ka home aku o kekahi Kepani ma ke alanui Ka- mika ma ka la 10 o Ianuari i hala, na kauia aku la ka hoopa'i maluna o You Dol Bong, ka mea aihue, e noho oia maloko o ka hale- paahao no ka manawa aole e emi iho malalo o elima makahiki aole hoi e oi aku maluna o ka iwakalua, e &V ijp»" • '&&**, ^ndfcftdo. He ^pTa mau kumuhoopii i hoo- komoia ae e ku-e ana ia Choi Nyung Woon no ka hewa moekolohe, a ma kona manawa i kukuluia ae ai imua o ka lunakanawai Frank Andrade a ninauia aku no kona hewa a hewa ole paha, na hoole mai oia i kona hewa. O E. Stafford ka loio o Choi. Ua hoopaneeia ka hookolo- kolo ana i keia hihia a pau ka hookolokoloia ana o ka hihia pepe- hikanaka o Emmeluth. Ma ka Poakahi nei i pan ai ka ninaninauia ana o na hoike ma na aoao elua o ka hihia o Emmeluth ke kanaka i hoopiiia ae ai no ke ki ana a make ia Duchalsky ma- waho iho o ka hale kii onioni ma Pawaa ma ka la 7 o Dekemaba, 1024, a ma ka Poalua nei ka hooloheia ana o na olelo hoonohonoho a na loio mamua o ka papa kiure a komo aku ka hihia i ka papa kiure, a o ka olelo hooholo a ke kiure o ka hoihoi ana ae ka mea i koe. He elima mau kanaka ino kolohe i paa ae i ka hopuia ma ka Poa- kahi nei mamuli o kekahi palapala hopu i hoopukaia ae e ke Komisina Amerika, mamuli o ka hoopii a J. A. Manning, ka luna a poo o ka poe hopuhopu opiuma, no ka hoena ana ame ke komo ana mai • keakea i ka hana a na makai hooko kana- wai opiuma a pela hoi ka hoao ana e kaili aku i ka opiuma mai ka lima aku o ka makai, no lakou keia mau inoa: Francis Au, Chong Luke, Willy Wong, Samuel Wong, ame S. Makasoni, he mau kanaka opio i kaulana i hana powa ma ke Tin Can Alley ma ke kaona o na Pake. O W. J. Ross, ka makai i pepehiia e keia mau kanaka opio ma ka po Poaono ma ke kihi o na alanui Ka- mika ame Beritania, a e ole wale no ka hoea koke ana aku o na ma- kai e ae o kela puali pakele ai o Boss, no ka mea aole no i mamao loa na makai mai kela wahi aku o Ross i pepehiia ai. NU-A NA A-I O NA SOLONA I NA LEI LEHUA. Iloko o kekahi manawa o ka Iu-la ana o na hana a na hoa o ka hale o na lunamakaainana ma ke kaka- hiaka o ka Poakahi nei, oiai hoi ke Glee Club a ka bana Hawaii o Mrs. Alice Alohikea, ke himeni hookahi ana i ke solo, a na hui pu mai na Iala e ae o ke Kalapu i ka himeni ana i kekahi mele Hawaii e pili ana i ka lei lehua, o ia ka manawa i hooleiia aku ai na lei lehua ula ame puakea maluna o na a-i o na hoa o ka hale o na lunamakaainana, a he manawa hoi ia i ike ia aku ai na minoaka hauoli ma ko lakou mau helehelena. noke e ao manawa e lawelaweia	hoopa-huia no ka wawahi ana i ka pohaku, nolaila aole i ala mai he manao hoohuoi, iloko o lakou, e hele koke mai e imi i ke kumu o ke pa-hu ana o ke kiana pauda. Ma ke koho wale ia, ua hooko- moia na auka kiana pauda maloko o kekahi pahu, me ka hoopihaia o kela pahu i ka lepo, a iaia i kuni aku ai i ka uwiki, ua noho pono ihe la oia maluna o ke kiana pauda. He kuai aina ka hana a kela Kepani, ma ke ano he akena no na waiwaipaa, a ma Kamoiliili kona wahi e noho ana me kana wahine. Ma ke kakahiaka o ka Poaha, ma- hope iho o kona aina kakahiaka, i haalele aku ai oia i kona home, a holo mai la no ke taona nei. Ma ka olelo nae a kona aaa hoaloha, ua halawai kela Kepani me na pilikia pili dala, a ua manaoio lakou, pela iho la oia i lawe okoa ae ai i kona ola iho. He Kepani kela aia ma kahi o ke kanaha makahiki a oi, he wahine no kani, i haaleleia iho ma keia ao, aloe nae a laua mau keiki e ola nei. Ma ka oleloia, o kela kekahi o na Kepani eleu loa ma ka nana kuai aina, a o ka poe i kamaaina lala ua nui ko lakou mahalo nona. ana na hana o ka hale na heluhelu mai la kekahi palapala o ka loaa ana ae mai Hilo mai a i hoounaia ae i ka hale o na lunamakaainana, e ko) kakauolelo Joseph Ordenstein. He heluna lehulehu o ka poe himeni A olelo ae he mau elele lakou ma ka- aoao o ka poe koho baloka he mau kaukani ma ka mokupuni o Hawaii a ua haaheo loa lakou no ko Norman K. Lyman kohoia ana i lunahooma- lu no ka hale o na lunamakaainana, a i mea hoike ma ko lakou aoao no ko lakou hauoli a haahoo ana ao ko Mr. Lyman kahoia ana pela lakou ' J3i na hooholo ka hale e haawi aku i na hoomaikai i ka poe na lakou i hoouna mai ia mau lei. E hoopaaia an* keia bana maloko o ko moolelo o ka hale. Elike no me keia hana iho la i lawelaweia maloko o ka bale o na lunamakaainana, pela no i ka aha senate, aohe nae he palapala i heluheluia imua o ia hale. Ua haa-wiia ka mahalo ame na paipai lima ana i ka poe himeni a ua lehulehu na leo mele i haawiia aku e ka poe himeni mamuli o na noi i noiia mai e na hoa. Ma ke noi i waihoia ae e Senatoa Rice o Kauai a i kokuaia e Mr. Chillingworth ua hooholo na hoa o ke senate e haawiia aku na hoomaikai a nui i ka poe ka lakou na makana lei lehu i hoouna mai. Ma ka mokuahi o ka Poakahi nei i huli hoi aku ai ka Mea Hanohano Henry L. Kawewehi no kona home mamuli o kekahi pilikia i Ioaa i kona ohana, eia nae mamua o kona haalele ana iho, ua hookomo ae oia i kekahi mau bila haawina no kona apana, e laa ka uwapo o Kailua, na alanui ame kekahi mau bila kupo- no e ae be nui, aka, na hoike ae ka nui o kona mau hoaloha oloko o ka ahaolelo, aole e noonoo koke ia ana kekahi o ia mau bila ahiki i kona huli hoi ana nai i keia mau la iho. Ma ke awakea o keia Sabati iho, o Miss Katherine Ellis, ka mea iaia ka haiolelo maloko o ka luakini o Kaumakapili. No na makahiki lehu- lehu ko Miss Ellis lawelawe ana i na hana ma na aina e, maloko e ka apana i noho ai o Kapena Yar- row, ke kaikunane e Mist Yarrow kamaaina i ko Kaumakapili poe. Hele nui ae e hoolohe iaia.


	O ka hopena o na ao omamalu, o na manao ku-e a hoohalahala i hoalaia ae e kekahi mahele o na Demokarata ame na Repubalika ilo- ko o na la aku nei i hala, e ku-e ana ia W. A. Wall, ka lunanui o ka oihana wai ame sua o Honolulu noi, na hoea mai ia, i ka waiho okoa ana aku o Mr. Wall i kela kulana oihana ma ka auwina la o ka Poa- lua aku la, imua o ka halawai a ka papa o na lunakiai. Ua aponoia kela waiho ana o Mr. Wall i kona kulana oihana, e na hoa o ka papa, a iloko o ia mana- wa hookahi, i haawi pu aku ai ka papa lunakiai i ke apono, i ka hoo- kohuia ana mai o Konela Charles J. McCarthy, i lunanui no ka oiha- na wai me ma, ma kahi o W. A. Wall. Ma ka hookohuia ana mai la o Konela C J. McCarthy i lunanui hou no ka oihana wai me sua, ua kau pu ia kona aku he elima ha- neri dala no ka mahina. Wahi a Mr. McCarthy i hoakaka UMI ai, ua paa kona manao, e hoo- MAKEMAKE E HOOPIIIA KA UKU O NA LUNA KALANA. Ina e hooholoia ana ka bila i hookomoia ae e ka Lunahoomalu Norman K. Lyman, a lilo i kana- wai, alaila e hoomahuahuaia ae ana ka uku o na luna oihana o na kala- na lehulehu, mai na uku e loaa nei ia lakou i keia manawa. O keia ka Bila 110 o ka Hale, i hookomoia ae iloko o ka hale o na lunamakaainana, ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala. Maloko o keia bila, e hooponopono hou ana ia i na ukuhana o na luna oihana o na Kalana o Hawaii, Maui ame Kauai, elike me ia malalo iho nei penei: O ka uku o na lunahoomalu o ka papa o na lunakiai, o ke kalana o Hawaii ame Maui, he $4200 pa- kahi no ka makahiki, a no ka luna- hoomalu o ka papa o na lunakiai o ke kalana o Kauai, he $3600 no ka makahiki. O ka uku o na hoa o ka papa lu- nakiai, o ke kalana o Hawaii, he $1500 no ka makahiki, a no na hoa o ka papa lunakiai, no na kalana o Maui ame Kauai, he 900 no ka ma- kahiki. Mawaho ae nae o ka uku i kauia no na lunahoomalu, ame na hoa o ka papa lunakiai, e hoakaka ana kela bila no ka ukuia aku aole e oi aku mamua o kanaha keneka, • k» mile, ma ke ano be hoolilo ia no na hoa o ka papa, no ko lakou hele ana a hoi hou ana no ko lakou mau home, ma na manawa halawai e ka papa. Ko ka uku o na makai nui, he $4.200 ko na makai nui o Hawaii ame ko Maui, no ka makai nui o Kauai, he $3600 o ka makahiki. No na kakauolelo kalana, he $3300, no ke kalana o Hawaii, a he $3000 ko na kakauolelo o Maui ame Kauai. No na lunahooia, he $3,300 ko Hawaii ame Maui, a he $3000 ko Kauai. Loio Kalana, no Hawaii, he $4,- 200 hope $3,600; no Maui he $4,200 a no Kauai, he $3,600. Puuku, ao Hawaii; $3,300; Maui, $3,300 o no Kauai, he $3,000. No hope makai nui; Hawaii: Hilo Hema, $3,600, Hilo Akau, $1,- 800, Hamakua $2,400, Kohala Akau, $1,920, Kohala Hema $1,440, Kona Akau, $1.920, Kona Hema, $1,800, Kau. $1,920, Puna, $1,920. Maui: Lahaina, $2,400, Wailuku, $3,000, Hana, $1680, Makawao, $2,400, Molokai, $1,680. Kauai: Waimea, $2,100, Koloa, $2.040, Lihue, $2,400. Kawaihau, $1,800, Hanalei, $1,800. HIKI I KA WAHINE KE LILO I MAU KIURE. Mamuli o ke aponoia ana o ka hoike * ke komite hookolokolo, ma- luna o ka olelo hooholo hui helu 3, i hookomoia ae e Mrs. Keliinoi, ilo- ko o ka hale o na lunamakaainana, o hoea mai ana i ka manawa, e hoo- loliia ai o ke Kanawai Kumu, i hiki ai i na wahine ke noho i mau koa no na kiure. Ma ke Kanawai Kumu e ku nei i keia manawa, o na makaainana kane wale no ka i aeia e lilo i mau kiure; a i wahi nae e holo mai ai kela pono like maluna o na wahine, pela iho la o Mrs. Keliinoi i make- make ai, e holo mai ia pono i na makaainana wahine apau ma keia l^uoo aku.	kohu aku ia W. A. Wall, i enekinia noloko o ka oihana wai, no ka mea wahi ana, be kanaka ano nui loa o Mr. Wall, a ma kona noho hana ana aku malalo ona maloko o kela keena, e biki poao ai iaia ke hoo- ko aku i kana oihana me ka pilikia ole. No na limahana e ao maloko o ka oihana wai, aole o Mr. McCarthy, e hoololiloli ana i keia mana- wa, aka e hoomau aku ana no oia i ko lakou lawelawe ana ma ka lakou mau hana pakahi; a e lilo an* lakou i poe kokua aku, no ka holopono o na bana maloko o kona keena oihana. O ka lunanui hou o ka oihana wai me sua, na noho mua oia be puuku no ke kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, a ua noho puuku no hoi no ke Teritore, me ka pii ana ma ke kulana kiaaina no Ha- waii nei, a no kekahi mau makahiki, i noho ai oia ma Wakinekona, ma ke ano he mea makaala i ka pono o Hawaii nei, malalo o ka ahahui kalepa o Honolulu nei. AE IA AE NA MAKAIKIU HOPU- PUHOPU WAIONA E HULI I NA KAA OTO. WAKINEKONA, Mar. 2.— Ua ho- oholo ka aha kiekie i keia la ma kekahi hoopii hoohalahala i laweia mai Mikikana mai, na loaa ka ma na i na akena hooko kanawai hoo- kapu waiona ma ke kanawai e pa a e huli i na kaa otomobile me la palapala huli ole. Ma ka manao o ka aha kipe aole i koiia na hui alanui kalihi e waiho ae i ka lakou mau ho- paapaa limahana i ka papa ukukaa alanui kaaahi o Amerika no ka tf ao ana, a e hoakaka ana na na alanui kaaahi no e hooholo owai la ke ikeia ma ke ano he wahaolelo ma ka aoao o na limahana ma na hoo- paapaa limahana. He hihia keia i laweia \|ii e ke alahao kaaahi o Penikeletnia. Ua nanaia aku ka olelo hooholo ma ko ano he pilikia koikoi ke kau aku ana maluna o ka manao ka papa. Ua hooholo ka aha kiekie o Ame- rika ua haawi mua ka mokuaina o Nu Ierese i ka ae no ke kkulu ana i kekahi alahaka maluna aku o ke kaikuono Nu aka a na ^le ala- nuihao Kuwaena Jersy e hana. Ua hooholo pu ka aha kieke aole hiki i na mokuaina ke hodl; i ka holo ana o na kaa oto hoolimalima ma ke ano be mau mea lawe i na waiwai kalepa maloko iho o ka mo- kuaina e holo maluna o na alanui. Ua hoea mai keia olelo hoohiki ma kekahi hihia i laweia mai o ku-e ana i ka mokuaina o M George W. Bush & Son Co. Ua kakoo ka aha kiekie i ka mana o ka peresidena e hu kala aku i ka mea i hoopaahaoia no ka hoo- wahawaha aha ma na hihia kara- ima maloko o na aha hookolokolo federala. Ua kakoo ka aha kiekie i ka huikala ana a ka peresidena ia Phillip Grossman o Kikako, ke kanaka i hoopa'iia ma kekahi hihia waiona. Ua kauohaia ae e ka aha kiekie ko Grosman hookuuia mai ka hale hoopololei ae o Kikako. HOOKU'I ME KE KAA UWILA A PAKELE KE OLA. Me ka noonoo ole ae, he kuleana ko na mea apau maluna o ke ala- nui aupuni, pela iho la ke kaa o kekahi poe Kepani ekolu, i hooku'i aku ai me ke kaa uwila, ma ka hora umi-kumamakahi a oi, o ke kakahiaka o ke Sabati aku nei i hala, me ka pakele mahunehune ana mai o na ola o kela Kepani, eia nae ua naha ke poo o kekahi, a ua nui i9 hoi na poino ma ke kino, i loaa i kona mau hoa, ma ke kihi o na alanui Moi me Puo- waina. I kulike ai me ka moolelo o kela ulia, e holo ana he ekolu mau Ke- pani maluna o ke kaa otomobile, ma ke alanui Moi, a i ka hoea ana i ke kihi o na alanui Moi me Puo- waina, ua hoohuli ae la ke kiakaa i ke kaa no ka aoao hema, oiai nae be «a uwila kekahi ma ka aoao heo!, e holo mai ana no ke taona nei Me ka nana mua ole aku nae, ina pahi\|na kaawale ka aoao ma- kai o k«f wi ae 1 ke kalaiwa no ka aoao hema, «Ika wa ia i hooku'iia mai ai e kekahi kaa uwila okoa aku,


	Mahope iho o ke kaawale aua mai Hawaii aku nei, no na makahiki be kanalima me ka maopopo ole paha i kona ohana, ina be ohana kekahi e ola mai nei maanei nona i hoouna mai ai o Ernest Kaai, he leka i ka ahahui o na Maraia^, \\-aurtf e hoike mai ana no ka m£l.<£Ttd&9 o L. G. Kaainoa, e noho mai la ma New South Wales Aukf'&alr?' ¹ e huli hoi mai i kona aina hanau, ke loaa aku he mau kokua ana mai ko Hawaii poe aku, no ka uku ana i kona mau hoolilo, o ka hoi ana mai. I kulike ai me ka hoakaka ma- loko o ka leka a Ernest Kaai, he 72 na makahiki o L. G. Kaainoa i keia manawa, a oiai ua elemakule maoli oia, ua haawi ke aupuni, i kekahi uku hoomau nona, o eha dala o ka pule. Wahi a Ernest Kaai, ua loaa iaia o Kaainoa ma kekahi wahi i ka- paia ka inoa o Murwurlumbah. Ua haalele iho oia ia Hawaii nei, i kona mau la kamalii, a ma kela wahi oia i noho ai, ahiki i ko ole makule ana. Ua mare no o Kaainoa i ka wahi- ne, eia nae ua make, he umi-kuma- malua ae nei makahiki. U* palu- palu oia, e hiki ole ai ke lawelawe i na hana ikaika, aka nae he uku hoomau o eha dala a ke aupuni e haawi ana iaia i kela ame keia pule. He kanaka ka o Mr. Kaainoa i mahalo nui ia e ka poe o kela wahi, a ma kela halawai pu ana me Ernest Kaai, i hoike okoa mai ai oia i kona makemake e hoi hou mai no kona aina hanau, ina aole no na kumu e ae, aka no kona makemake wale no e waiho kona mau iwi ma Hawaii nei. He o ia mau no ka ke akamai o Kaainoa i ka olelo Hawaii, me ke pahemahema no nae, aka ma ka olelo Beritania aku kona makaukau loa. Ma ka hoakaka a Kaai maloko o kana leka, e kakali ana ka oia ame kona poe keiki hookani pela, ma kekahi wahi i kapaia o Tweed Heads, no ke kakali ana o ka hoea mai o kekahi moku, no ka lawe ana aku ia lakou no Murbah. Ma ka hoea i'o ana mai o ka moku, a i ka pau ana o ko lakou mau ukana i k ahookau iluna o ka moku, ia wa lakou i ike aku ai ia Mr. Kaainoa, ua hele mai oia iloko o kela loa, no ka halawai ana me Kaai ma, a no ka hookipa ana aku iaia, ma kona taona i noho ai no na makahiki he kanalima. Ma kela hui pu ana, i haawi mai ai oia i kona lima, me ke ka- mailio pu ana mai: "Aloha, aloha, aloha! " Ua hele ka kona puuwai a piha, me ka hoike okoa ana mai i ka nui o kona aloha, ma ka hoo- kahe ana i kona mau waimaka, me ke komo pu ana mai o kekahi poe e ae, hookahi ka uwe like ana. I ka maalili ana mai ka o na manao aloha iloko ona, a pau ae la ao hoi ka uwe, ana, ia wa i ka-	mailio mai ai, ma ka ninau ana mai i kekahi poe ma Hawaii nei a oiai, aole i maopopo lakou ia Kaai, ua hoole aku la no oia; o kana wale no nae i koho iho ai, e ninau mai ana paha o Kaainoa, no na alii o Hawaii nei. He elua po a Kaai amo kona hui himeni i hooukaia ai ma M-vLVh, a i kela mau po, e ike aku ana lakou ia Kaainoa, e noho ana mamua loa, e ka halekeaka, a i ka wa e pau ai ka himeni ana, e noke ana oia i ka hehihehi iluna o ka papahele, me he mea la, ua haaheo loa oia i na hana himeni, a kona lahui po- noi. O ka manao nui o kela kakau ana mai nei a Mr. Kaai i ka Aha- hui o na Mamakakaua ma o Mrs. 'A. P. Taylor la, ka peresidena o ka ahahui, o ia no ka ini ana aku i na kokua, ina paha ia ma ka ui ana aku i na ahahui Hawaii e ae, e komo mai ma keia hana ku i ke aloha, no ka hoihoi ana mai ia Ka- ainoa i Hawaii nei, a e waiho kona mau iwi maluna e ka lepo o kona aina hanau. No ka hooko ana aku i keia leo uwalo, ua hui pu aku o Mrs. Taylor, me ka peresidena o ke Kalapu Ho- eueu Hawaii, pela hoi me ke ka- kauolelo o ka Ahahui Kaahumanu; a iloko o keia mau la aku, e loaa aku ai ka ike i na ahahui Hawaii e ae no kekahi mau kokua, i ka hoa-kanaka. HOOKU'I HE KAA OTOMOBILE ME KE KAA UWILA. Ma ka apua wale no ka pakele ana o Miss Gertrude Piutti, o ke ala- nui Clarke, mai ka make mai, ma ka manawa o ke kaa otomobile ana e holo ana i hooku'iia mai ai e ke kaa uwila a kauoia mai no. 15 ka- puai ka mamao, aneane loa oia e kiolaia mailuna aku o ka noho o ke kaa, elike me ka hoike a ka Makai Joseph Kaleohano o ka hoike ana ae. E holo ana o Miss Piutti maluna o ke alanui Nuuanu no ka Pali o Nuuanu aneane ma ka hora 2:30 o ka auwina la Poakahi nei, iaia i hoo- huli ae ai i kona kaa oto i ka aoao hema o ke alanui ma ke alanui Laimi i kaawale ae ai kona kaa mai kekahi kaa oto ae e ku ana ma ka aoao o ke alanui, o ka ma- nawa like no hoi ia o ke kaa e ku ana ma kona aoao i peki mai ai. E holo mai ana ke kaa uwila o ke alanui Nuuanu mauka mai ia manawa a oiai ko Miss Piutti kaa e holo aku ana na hooku'iia mai la ke kaa otomobile a kauoia mai no 15 kapuai mamua o ka paa ana o ke kaa uwila. O Mrs. B. M. Chung o ke alanui Cedar ka mea nona ke kaa e ku ana i peki mai ai a aneane e hoo- ku'i me ke kaa o Miss Piutti a o ke kumu hoi i hooku'iia mai ai o ko Miss Piutti e ke kaa uwila Helu 33, elike me ka hoike a ka Makai Kaleohano.