| | HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI — NO — KINIA KA KA UI HOOMAHIE A NA IPO ELUA.
Ame Ka Mea Huna Iloko o Ke Ola Ana
O Na Makua. Ua hoopukaia aku kela mau huaolelo e ka makuahine i kana
keiki me ka mokumoku, aole hoi me ka pakika, elike me ka
mea i loaa ole na noonoo ano-e, me ka paa ana aku o kekahi
lima, ma ka poohiwi o Aka, a hoomau hou aku la i ke kamailio
ana:
"Ke makemake nei au, e hele pu mai oe e Aka me a'u, a
ia oe hookahi wale no au e hoike aku ai i kekahi mea."
Ukali i'o mai la o Aka i kona makuahine, a i ko laua kaa-
wale iki ana aku ma kekahi wahi, ua pane koke aku la ke
keiki i kona makuahine.
"Aole no hoi e hiki ia oe ke hoomanawanui e mama, a pau
ko maua mareia ana? He mau hana hoapaapa wale no keia
au e mama, ua ikeia aku auanei, eia ka e hoea mai ana o Mr.
Ka, o ke poho no ia o ko maua mau manaolana, no ka hoo-
liloia i hookahi."
"Aole e hiki ia'u ke hoomanawanui e kuu keiki, aka e hele
mai oe me a'u!" alaila huli aku la oia ihope, a nonoi aku la ia
Kinia, e hookuu mai ia Aka Valeria no kekahi mau minuke.
"E kakali iki iho oe e Miss Ka no kekahi mau minuke, ahiki
i kuu hoike ana aku ia Aka i na mea oiaio."
"Ua pono kela, e hele aku oe e Aka me kou makuahine," i
pane aku ai o Kinia me ka maikai ole o kona noonoo, me ka
haule ana iho ilalo o kekahi noho, oiai nae, aia iloko ona, ke
hoohuoi la oia, no kekahi mea maikai ole e oili ae ana i pili
loa i ko laua mau manaolana no ka hauoli.
Hookahi nae mea ana i hoomaopopo, o ia no ka huhu o Mrs.
Valena iaia, ua ike aku oia i kela hoailona ma na maka o ka
makuahine o Aka, ma ke ano o kona leo, pela hoi ka hu'ihu'i
a puanuanu o kona Uma i hoopa mai ai i ko ia nei, no kela
mau ano o Mrs. Valena i holopuni ae ai ka haalulu i kona
kino, a ke naka wale la no oia, me ke kakali ana aku o ka
hopena o kela hui ana o kana ipo aloha me kona makuahine.
No ka awiwi ole aku nae o ka Aka hele ana mahope o kona
makuahine, oiai, aia no kona noonoo ihope ia Kinia, ua hopu
okoa mai ia ka makuahine ma kona lima a huki aku la, a
aole oia i hookuu iki i kana paa ana ahiki i ka hoea ana aku
noloko o kona rumi.
I kela hala ana mai hoi o ka makuahine me kana keiki, a
koe hookahi wale aku la no o Kinia, ame ke kahunapule, ia
manawa i pane mai ai ka ona o ka hokele i ke kaikamahine opio : "E kakali iho oe pela, ahiki i ka hoea ana mai o kekahi kaikamahine lawelawe, nana auanei e alakai aku ia oe noloko o kekahi rumi, no ka hoomaha ana ahiki i ;ka hoea hou ana mai o kou mau hoaloha." "Me na mahalo he nui ia oe, no kou oluolu 1" i pane mai ai o Kinia, me ka hoomama loa ia mai la o kona manao, no kona hoonohoia aku, oia hookahi wale no maloko o kekahi rumi. I kela kaawale ana aku o Kinia no kekahi rumi okoa, a koe iho la ke kahunapule me ka ona o ka hokele, ua pane ae la ke kahunapule, i ka i ana ae: "Ke manao nei au, aole he waiwai o ke kakali hou ana aku, no ka akoakoa mai o na opio, a ke paa nei kuu manao, aole e hookoia ana he mare i keia la, ina ua paa loa ka manao o Mrs. Valena, elike me kana i kahamaha mai ai, i ka'u oihana." "Ua pololei oe e ke kahunapule e kamailio mai la; ua hiki loa ia'u ke ike i ka manao o kela wahine, aole ona makemake e mareia na opio. Ke ole au e kuhihewa, ua hookolo maoli mai no kela wahine i na opio ahiki i ko laua loaa ana maanei nei, aole hoi ma ke ano ulia, elike me ka'u i lohe aku nei iaia, i ke kamailio ana ae i kana keiki. "No ka halawai ana ma ke ano ulia, aole loa au i lohe mua i kekahi mea o kela ano, pela au i manaoio loa ai, i ukali maoli mai nei no ka makuahine mahope o kana keiki. "Ma na ano apau ke nana aku, me he mea la he kaikamahine opio ilihune kela, no ia ilihune, a haahaa paha o kona kulana, pela iho la i makemake ole ai ka makuahine, e mare aku kana keiki me kela kaikamahine haahaa. He mau mea waiwai a kuonoono kela, ua kamaaina loa au i ke kanaka opio, a ma kona mau manawa e noho ana ma keia hokele, ua like ke dala iaia me ka iliili, he mea kiloi wale ia no, elike me ka hana mau a na keikialii." "Ua lohe pu aku nei no kaua i na olelo a kela kanaka opio, no ka hoole ana mai o ka makuakane o ke kaikamahine opio, aole e mare me ia; ina o ka mea pololei ia ea, alaila aole aku la kela he kanaka opio maikai, aka he hipa eleele," i pane mai ai ke kahunapule. "Ina he ilihune ke kulana o ke kaikamahine opio, elike me kau e hoakaka mai nei, alaila o ke ano no ?a o kona makuakane, a e lilo ana i mea hauoli loa na kekahi makuakane o ke kulana haahaa, ke mare kana kaikamahine me kekahi kanaka nui o ke dala ame ka waiwai. "He mea makehewa wale no paha no'u ke kakali hou ana iho, e hookuu mai no oe ia'u, e hoi, a ina no ka lokahi mai o kela makuahine me kana keiki, e hookoia ka mare, alaila e kahea aku no oe i kahunapule okoa, e hele mai e lawelawe ia hana. No kela kaikamahine opio nae ko'u manao aloha, no ka mea ma ka'u hoomaopopo aku nei, aole loa he wahi lihi hoihoi iki iloko o ka makuahine o ke kanaka opio iaia." "Heaha auanei hoi, ina no ko lakou hoea hou mai imua o'u, a makemake e hookoia ka mare maluna o na opio, alaila o oe no ka'u, e kauoha aku ana e hele mai e hoopau pono i kau hana, aka nae, aole o'u manao, e hoouluhua hou ia aku ana oe no keia kumuhana, oiai he manao ko'u, ua pau loa te la no ka manao mua iloko o na opio, no ko lana mareia." Me kela kukakuka ana mawaena o ke kahunapule ame ka ona o ka hokele, i huli hoi aku ai ke kahunapule no kona wahi me ka minamina, no ka hooko ole ia ana o ka oihana mare maluna o na opio, oiai ua kauka'i aku oia no ka loaa iaia he uku nui, no kela hana mai ia Aka Valena mai. Ma kela manawa hoi i hoea aku ai o Kinia maloko o kekahi rumi o ka hokele pani mai la oia i ka puka a paa, alaila wehe ae U i kona papale, no ka holoi ana i kona maka, a no ke kahi ana i kona lauoho. I ka pau ana o na maka i ka holoi, kilohi aku la oia iloke o ke aniani, me ke kahi ana iho i kona lauoho, a i ka pau ana | o kona lauoho i ke kahi, ike maoli iho la no ua o Kinia, i ka u'i ame ka huapala o kona helehelena. Maluna o kekahi noho paipai nui, i haule iho ai ua o Kinia, kakali o ka hoea mai o ka hopena o ke kukakuka ana o kana aloha me kona makuahine; aia mau no nae iloko ona ka hopohopo e oili ae ana kekahi hopena maikai ole ma kela hui ana o ke keiki me ka makuahine, no ka mea ua kaokoa loa ae kela mau ano o Mrs. Valena mai kela manawa mua loa ana i ike ai i ua wahine nei, he oluolu, me ka lokomaikai maoli, i keia manawa nae, he uahoa, me ka pikanana. Oiai no nae ua o Kinia e noonoo ana, a no ka hele o kona mau maka a maluhiluhi, haule iho la oia hiamoe, me ka ui-ha pu i ke kakali no ka hapalua hora a oi, mamua o ke kikeke ana mai o kekahi mea mawaho o ka puka o ka rumi. Ua lohe o Kinia i kela kikekeia ana aku o ka puka o kona rumi, e kakali ana, aole nae oia i hele mai e wehe i ka puka, koe wale no ke kaakaa ana ae o kona mau maka, me ka hoolono hou ana mai, ina paha e kikeke hou ia aku ana ka puka, no ka elua o ka manawa. He oiaio, aole i loihi iho kela kakali ana, ua kikeke hou ia aku la ka puka, o ke ku ae la no ia o Kinia, a hele mai la e wehe i ka puka, a iaia i ike aku ai ia Mrs. Valena e ku ana, pane aku la: "E huikala mai oe ia'u, no ko'u lohi loa i ka wehe ana aku i ka puka nou e komo mai ai iloko nei, mea ka hoi kau i ko'u maluhiluhi, o ka hiamoe iho nei no ka hoi ia I" MOKUNA XV.— Kaawale Loa. "Ke hauoli loa nei au, no ka loaa ana he hiamoe liilii ia oe," pane mai ai o Mrs. Valena, me ke komo ana mai iloko o ka rumi, a ku aku la imua o ke kaikamahine opio, me ka paa o kona manao e hoehaeha aku i kela kaikamahine me na olelo ku i ka hoohilahila. Ma kahi nae o ka hooko mai o Mrs. Valena i kana mea i hooholo mua ai, ku malie iho la ua wahine nei, me ka loli ana ae o kona mau ano, iaia e nana aku ana ma ka helehelena o Kinia, no ka mea aia maoli kona manao inaina maluna o ka makuahine o Kinia, a maluna no o kana mea i inaina at, e pono ai oia e hookau aku i na hoehaeha ana, aole maluna o keia kaikamahine, i lihi launa ole aku i na kumu o kona huhu ana. O ka mea pololei maoli, aia ko Mrs. Valena huhu maluna o kekahi wahine okoa aku, i hana hewa loa mai iaia, ua make mua nae kela wahine, a o Kinia keia e ola nei kana kaikamahine, nolaila he hana kohu ole loa na Mrs. Valena ke aloha ana mai i ke kaikamahine, a kekahi wahine i hana hewa loa aku iaia. Oiai nae ua o Mrs. Valena e ku malie la, ke hakoko la oia me na noonoo like ole e oiliili ae la iloko ona, ahiki i kona i okoa ana aku i ke kaikamahine opio: "Ke makemake nei au, e noho ae oe e Kinia maluna o keia noho, no ka mea o ka'u mau olelo e kamailio aku ana, he mau olelo ia a hiki ole ai ia oe ke noho malie iho." Hooko aku la o Kinia i kela leo kauoha, ma ka hopu ana aku i ka noho a uwai mai la, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i hopu ae ai o Mrs. Valena i kekahi noho, a noho iho la ilalo, alaila hoomaka mai la e kamailio: ''Auhea oe e Kinia, ua hana hewa loa oe, i kou papale ana ae i ke kauoha a kou makuakane, iaia i hoike mai ai ia oe, aia kekahi mau kumu ko'iko'i loa e hiki ole ai ia oe ke mare me kuu keiki." Aole a Kinia pane no kela mau olelo a Mrs. Valena, ke kulou malie la nae kona poo ilalo, oiai aole no he maopopo iaia o kekahi kumupale kupono ma kona aoao e kamailio aku ai. "O ke kumu o ko'u hoea ana mai la imua ou, no ka hoike ana no ia i na kumu ko'iko'i elike me ia a kou makuakane i kamailio mua mai ai ia oe, no ka hiki ole e hoohuiia olua iloko o ka berita o ka mare." No kela mau olelo mai ia Mrs. Valena aku, pii ae la ka ula ohelohelo ma na papalina o Kinia, eueu ae la hoi kona mau lehelehe, me ka naka haalulu ana o kona kino, a o ia kana o ka pane ana mai: "Olelo mai hoi o Aka ia'u, ua hauoli loa oe no ko maua hoopalauia ana, a no ko'u hoolohe ole ana i ke kauoha a kuu makuakane, aole au i manao, he mea ano nui ia, oiai, ua hoohemahema maoli no oia ia'u, no na makahiki loihi, me ka noonoo ole ae he keiki kekahi ana. Ina he makuakane maikai oia, he makua i aloha a pulama i kana keiki, ina no paha ua hoolohe au i kana mau mea i makemake ai, aole nae pela, ua hoike okoa mai kana mau hana, i kona mau ano kupono ole e kapaia aku ai he makuakane maikai." Ke hauoli loa la o Mrs. Valena i ka lohe ana mai i na hoakaka a ke kaikamahine opio, no ka noonoo ole o Mr. Evalena Ka i ka pono ame ka hauoli o kana kaikamahine ponoi, a ke nana mai la u awahine nei, me na maka hookokoe maluna o Kinia, oiai hoi kona mau manamanalima e hoonioni ana i kona lei daimana, a i ka hooki ana iho o ka Kinia kamailio ana aku, ia wa i hoomaka mai ai o Mrs. Valena e kamailio me ka leo kuoo: "Ua loihi maoli ko maua kukakuka pu ana mai nei me Aka, no na mea e pili ana ia oe ame ia, o kekahi o na mea a maua i kamailio mai nei, he mau mea i kupono ole, e lohe oe, aka nae hookahi mea a maua i hooholo ai me ka manao lokahi, o ia no ka pololei loa o ka manao o kou makuakane, no kou hiki ole e lilo i wahine mare na ka'u keiki." Ua like pu kela mau olelo i kamailioia aku e Mrs. Valena me kekahi po ka pa-hu i kiolaia aku imua o ke alo o ke kaikamahine opio, oiai aole loa oia i moeuhane mua, e puka aku ana kekahi manao o kela ano, ka mea nana e wawahi i kona mau manaolana a weluwelu liilii. Naka ae la ke kino o Kinia me ka haalulu, me ka noke okoa ana iho i ka uwe, a o ia kana o ka pane ana aku : "Aole e hiki ia'u ke manaoio aku i kena mau olelo au e Mrs. Valena e kamailio mai nei! Pehea la e hiki ai la Aka kau keiki, ke hoole mai i ka lawe ana aku ia'u i wahine mare nana, mahope iho o kona lawe ana mai ia'u iloko o na poino he nui, a o ko maua hoohui wale ia aku no hoi koe iloko o ka berita o ka mare eia ka, e hana mai ana oia ia'u me keia ke aho, elike me kau e kamailio mai nei. "Mailoko mai o ka manao paa o kuu makuakane, aole at e lilo i wahine mare na Aka, aole kau keiki i nana ae i ka mana o ko'u makuakane maluna o'u, ua hoomahuka mai la oia ia'u no kekahi wahi kaawale loa, aole no kekahi hana okoa ae, aka no ka hoolilo wale ana no ia maua i hookahi, iloko o ka hipuu o ka mare." He ku maoli i ke alohi kela mau olelo a Kinia e hoakaka | kela wahine, no ia mau olelo, eia nae aole ia he kumu e loli ae ai kona manao paa, a o ia kana o ka pane hou ana mai me ka leo oluolu: "Ke nonoi aku nei au ia oe e Kinia Ka, aole e hooili wale aku i na hoahewa ana maluna o Aka, no ka mea oia kekahi kanaka i makee i kona inoa maikai ame ka hanohano, e hilinai aku oe maluna ona, no ka loaa o na kumu kupono loa e hiki ole ai e hookoia ko olua mau makemake pakahi. O kana wale no i kamailio mai nei ia'u, o ia ka hoike ana aku ia oe, ua pau loa kela hoopaa i hanaia mawaena o olua, no ko olua mare aku he kane a he wahine." "Heaha ka hoi ke kumu o kona Hele kino ole ana mai nei e hui pu me a'u, a hoike mai i na mea oiaio, aole o ka hoouna mai ia oe, a nau e kamailio mai ia'u i kona manao?" "Eia no ke kumu, ua ike oia, he oi ae ka pono, ame ka mai-kai, aole oia e ike hou ia oe." "Auwe no ka hoi ka mea ehaeha e!" i kuwo okoa ae ai o Kinia, me ka paa ana o kona mau Uma mamua o ka umauma. Owai hoi ia mea nele ole o ka loaa o na manao ehaeha, no na mea a Mrs. Valena i kamailio aku ai, aia kekahi ia kaua e ka makamaka heluhelu, ina pela iho la ka hopena e oili mai ana no kekahi manaolana hauoli i hoolalaia no kekahi manawa. Aole ana anei ua o Kinia e ike hou i ua maka o kana aloha, kela kanaka opio ana i nana aku ai me he keikialii la iloko o kona noonoo? Penei iho la anei ko laua ano e kaawale ai kekahi mai kekahi mai, ma ka'e o ke kuahu o ka mare? [loko ka hoi o ka pumehana o ko laua aloha; iloko ka hoi o ka wehe hamama ia ae o na ipuka o ko laua aloha, eia ka e pani koke ia ae ana na hoailona apau no ko laua hauoli, a iloko o ka imo ana o ka maka, ua nalohia aku la na manaolana apau. Ua oi loa aku keia mau haawina mamua o ka mea hiki iaia ke hoomanawanui, ke ike la ua kaikamahine opio nei, i ka niniu o kona poo, me he mea la e maule maoli iho ana oia, elike me kela manawa ana i lohe aku ai i ka leo o kona makuakane, iaia e noho ana ma ka aoao o Aka maluna o ko laua kaa ma ka po aku i hala, aka nae iloko o kana mau hooikaika ana, i, auhee aku ai kela ao hoopoluluhi o ka maule mai iaia aku, noho pono ae la oia iluna, a pane aku la imua o Mrs. Valena: "Auhea oe e Mrs. Valena, ua aneane maoli e naha kuu puuwai, ina au e manaoio aku ana i kau mau mea apau i kamailio mai nei ia'u. Ua konoia mai au e hoike okoa ae i ko'u manao, eia oe ke hoopunipuni mai nei ia'u, a aole loa e hiki ia'u ke manaoio i kau mau olelo, ahiki i kuu lohe ponoi ana mai na lehelehe mai o Aka," alaila hina mai la o Kinia ihope, a nana aku la maluna o Mrs. Valena me na maka kuoo. "Heaha la hoi, no kuu makemake e hoopakele ae ia oe ame Aka, mai na haawina hoehaeha mai, pela au i hoea kino ma! la a hoike aku i keia mea imua ou; aka no ka hoomama ana ae nae i kou mau manao kaumaha, malia he mea pono ia'u ke kamailio aku imua ou, aole o oe hookahi wale no ka mea i hoehaehaia, aka ua loaa pu no ia haawina hookahi ia Aka, no keia hookaawaleia o olua." "Alaila ke hoahewa loa nei au ia'u iho, no ko'u wikiwiki loa, ma ka hoopuka ana aku nei i na olelo maikai ole nou," wahi a Kinia, me ka ike koke ana iho o Mrs. Valena i na ano kilakila a oiaio iloko o ke kaikamahine opio, alaila pane mai la: "He oiaio loa ka'u mau mea i hoike mua aku nei ia oe e ke kaikamahine, no ka nui ame ke ko'iko'i o na haawina ehaeha i kau aku maluna o Aka, a ke nonoi aku nei au ia oe e Kinia e hele pu mai oe me a'u no ka ike ana i ka mea oiaio." Me kela mau olelo i lalau okoa mai ai o Mrs. Valena i ka lima o Kinia a huki aku la i ua kaikamahine nei, ahiki i ke ku ana iluna, alakai aku la ma ka holo o ka hokele, a iloko no hoi o kela manawa ke hoakaka la oia ia Kinia ma ka i ana mai: "He hele kahiko mai nei no ko Aka e hui pu me oe; aka nae i kuu manawa i hoike aku ai iaia i kekahi mea nana i hoehaeha loa aku i kona puuwai, a i hoolilo aku hoi i kona aloha nou, i mea ole, ua hina okoa iho la oia ilalo o ka papahele ma kuu mau wawae, a no ia pilikia i loaa iaia, i hoouna okoa ia aku ai ke kii no kekahi kauka, aka Ua maikai iki nae oia i keia manawa, pela iho la i hiki ole ai iaia ke hele aku e ike ia oe. a owau ka i pani aku ma kona wahi." Ua hoea aku la laua ma ka puka o kekahi rumi, me ka wehe ana aku o Mrs. Valena i ka puka, a ia manawa i halawai aku ai ka ike o ke kaikamahine opio ia Aka e moe mai ana maluna o kekahi ko-ki, aia hoi na hoailona apau o ka ehaeha ame ke kaumaha e halii ana maluna o kona helehelena. "Ua hiamoe anei oe e Aka kuu keiki? Eia o Kinia maloko nei o keia rumi, he oi aku paha ka pono, nau ponoi no e hoike mai iaia i na mea aoau, i hiki ai iaia ke manaoio aku, no ka mea aole ona hilinai iki i ka'u mau mea apau i kamailio aku nei imua ona." Kaakaa ae la na maka o Aka, a iaia i ike mai ai ia Kinia i ke ku aku, halo'ilo'i mai la na kulu waimaka ma kona mau lihilihi, a hiolo makawalu mai la ma na papalina, me ka pane ana mai: "E kuu Kinia aloha!" alaila hiki hou ole mai la iaia ke hoopuka i hookahi huaolelo, no ka mea ua hele kona kiaha o ke aloha no Kinia a hu mawaho. Haalele iho la o Kinia i kona wahi e ku ana, a hele mai la no kahi o ke ko-ki, me ke kulou ana iho ilalo, a haawi mai la i kona lima imua o Aka, me ka hopu ana aku no hoi o ke kanaka opio, a i mai la: "Auhea oe e kuu Kinia aloha, mai manao kuhihewa mai oe, eia ka manao hoowahawaha a hoihoi ole iloko o'u nou, mamuli o na olelo a na makua o kaua i hookomokomo mai ai iloko o'u, aole loa pela. Me he mea la, aole i oi ae kuu aloha ia oe, mamua o keia manawa, ia'u e hoike okoa aku ai imua ou, aole kaua e halawai hou ana ma keia maa aku. "Ua pomaikai maoli kaua, i ka hoea ana mai o kuu makuahine i ka wa kupono Ioa, e hiki ole ai ke hookoia ka mare maluna o kaua. Mai keia manawa aku, e moe ana kekahi pali nihinihi kuhoho mawaena o kaua, e hiki ole ai i kekahi ke a'e aku ma kekahi aoao. Ua kelekalapa aku nei kuu makuahine i kou makuakane e kii mai ia oe a hoi aku no kona home, i ko kaua kaawale ana e hookaawale kaua ia kaua iho no ka manawa mau loa." Oiai o Kinia e hoolohe aku ana i kela mau olelo mai ia Aka mai, ke hiolo makawalu la kona mau waimaka, aohe huaolelo hiki iaia ke pane ae, ke naka la hoi kona kino me ka haalulu, me ka hoomaka ana iho e hehee Ualo, ua paa e mai la nae oia i ka hopuia e Mrs. Valena, a hoopili aku la i ke poo o Kinia iloko o kona umauma. MOKUNA— XVI— Ka Pakele Ana. Aohe mea hiki ia Mrs. Pilina ke hana aku no ka pono 6 ka
wahine malihini a kona kaikunane i hoihoi aku ai no kona | aia hoi ka maka'u ame ka hopohopo iloko ona, no kona noho hookahi, ina ua make kela wahine, aole loa ona makemake e noho maloko o ka rumi hookahi me kekahi kupapau. Oiai no nae oia e nana ana i kela wahine, me ka nalu ana hoi iloko ona i kahi i loaa ai o ua wahine nei i kona kaikunane, ame ke kumu o ka hoihoiia ana aku no ka hale, a ke nalu pu la no hoi oia no kahi i hele aku ai o Kinia, ua hoopuiwa loa ia ma! oia, i kona lohe ana aku i ke pahupahu mai o kekahi mau kapuai wawae, nolaila hele awiwi mai la oia e wehe i ka puka, eia ka o kona kaikunane me kekahi kauka Ma kela manawa a Evalena Ka o ka waiho ana iho i kana ukana makamae malalo o ka malama ana a kona kaikuahine, ua kuhihewa maoli no oia, o kana kaikamahine kela o Kinia, a no kona hopohopo loa, o poino ua kaikamahine nei ana, ua kii okoa oia i kekahi kauka, pela iho la i lohe ole mai ai oia i ke kahea aku o kona kaikuahine iaia. Hakalia no i ua o Evalena Ka a komo iloko o ka rumi ninau koke mai la i kona kaikuahine i ka i ana mai: "Pehea ua pohala ae nei anei o Kinia?" "Aia no oia ke waiho maule mai la, e hele mai oe i ike pono i ka mea oiaio 1" wahi a Mrs. Pilina me ka hoike ole aku i ke kuhihewa o kona kaikunane. Hele pololei aku la o Evalena Ka ame ke kauka no kahi e waiho mai ana o ke kino wahine maluna o ke ko-ki, a no ke olinolino loa o ko laua mau maka, i ka malamalama o ke kukui, aole he hiki ia laua ke hoomaopopo iho i ka helehelena, aka nae pane mai la o Mrs. Pilina i ka i ana mai : "Heaha ke kumu o kou lawe ana mai e Evalena i keia wahine malihini, aole o Kinia kau kaikamahine?" Mamua nae o ka hiki ana ia Evalena Ka ke pane aku, ua i ae la ke kauka: "He oiaio, aole keia o Kinia, aka he wahine okoa loa keia he mea i malihini ia'u." Nana hou iho la o Evalena Ka i ka helehelena o ka mea e moe ana iluna o ke ko-ki, a i kona ike i'o ana iho aole kela o kana kaikamahine, haikea koke ae la kona helehelena, me ka noke okoa ana ae i ka uwe kuwo, me ke ka ana i kona mau lima i o a ia nei, ahiki i kona hehee okoa ana iho iluna o ka papahele. Alua iho la mau ma'i nui a ke kauka e noonoo ai iloko o kela manawa, aka wehe ae la oia i kana paiki paalima, no kekahi laau hooikaika, a haawi aku la ia Evalena Ka, no ka hoihoi hou ana mai i kona noonoo, a i ka hala ana o kekahi manawa, me ka hanu malie ana ae o ka mea poino, kokua aku la oia ia Mrs. Pilina ma ka hapai ana noloko o kona rumi moe, me ka haawi hou ana aku i kekahi laau hoohiamoe, i ole ai e ala mai. & hoopilikia i kana mau hana i manao ai, e lawelawe aku maluna o ka wahine poino. I ka hoomoeia ana aku nae o Evalena Ka maluna o kona wahi moe, a hoi mai la ke kauka noloko o kona rumi, ia wa oia i ninau aku ai ia Mrs. Pilina. "Ea, owai keia wahine, a maihea oia i hele mai ai? Aole au i ike mua i keia wahine ma keia mau wahi o ka aina." Oiai aole no o Mrs. Pilina i maopopo mua no kela wahine, hoole mai la oia imua o ke kauka, nolaila me ke kauka'i hou ole aku e loaa mai na ike e pili ana no kela wahine, ua hoomaka aku la ke kauka e lawelawe i kana oihana, ma ka hoihoi hou ana mai i ka noonoo maikai iloko o kela wahine, a aia hoi o Mrs. Pilina ke haawi la i kana mau kokua ana, ma na mea a ke kauka e kauoha aku ai iaia e hana. Aole nae he hana maalahi ma ka aoao o ke kauka, ka hooikaika ana e hoi mai ka noonoo iloko o kela wahine, eia nae mamuli o ka haawi mau ana i ka laau hooikaika i kela ame keia manawa, hele no hoi a mawehewehe kaiao, akahi no a kaakaa ae kona mau maka, me ka nana ana ae ialoko o ka rumi, me ka hoohewahewa no kana mau mea e ike la, alaila pili hou iho la na maka, a haule aku la iloko o ka hiamoe olu-olu ana. "O ka pilikia nui o keia wahine, ma ka'u hoomaopopo, o ia no ka pololi, me ka lawa ole o na meaai kupono i loaa iaia. E nana ae no hoi kaua i kona kino nui, ua hele a alualu ka ili. "Ma ke ano o kona lole e komo nei, pela me kona mau kamaa, me he mea la, he wahi loihi kana o ka hele ana mai. Ke pohala keia wahine mai keia pilikia ae, e loaa ana oia i kekahi ma'i loihi loa, a ma ka hanai ana aku i na meaai kupono, pela wale no e hoi hou mai ai ka ikaika iloko o kona kino ma keia hope aku." "Ina hoi ha o kena iho la ke kulana o keia wahine, aole he mea maikai ka hoihoi ana iaia noloko o ka halema'i, a malaila oia e malamaia ai ahiki i kona oluolu maikai ana?" i pane ae ai o Mrs. Pilina, me kona makemake ole, e kaa aku ka malama ame ka makaala ana i kela wahine maluna ona. "Eia ka ka Palapala Hemolele i olelo mai ai no kakou: "He malihini au, ua hookipa aku oe ia'u, he pololi ko'u, ua hanai mai oe ia'u," i pane mai ai ke kauka, i na mea ana i hoomaopopo maloko o ka Baibala. "E hoihoi anei kaua ! keia wahine no ka halema'i, me ko kaua ike no, ua makemake ke Akua, e malama aku kakou iaia?" "E ke Akua, e huikala mai oe i ko'u hewa," i namunamu liilii iho ai o Mrs. Pilina, alaila kamailio okoa aku la imua o ke kauka : "E hoao no au e hana elike me ka hiki ia'u, e Kauka Kawi». He wahine luahine nae au, nolaila e lilo ana i hana nui a paakiki ma ko'u aoao, ka makaala mau ana iaia, oiai he nui no kekahi mau hana e ae a'u e nana aku ai maloko nei o ka home." "Ua maopopo no ia'u ke ano o kau mau mea e kamaiho mai nei e Mrs. Pilina, aka nae he nui loa na wahine maikai e noho nei ma keia wahi, e hiki ana i kekahi o kela poe wahine ke kokua mai ia oe," wahi a ke kauka, me kona ku ant ae iluna, no ka haalele ana iho ialoko o kela rumi. "E hoolana i ka manao e kuu hoaloha maikai, no ka mea e hoouna mai ana au i kekahi wahine, i kokua nou, ma ka makaala ana aku i ka mea poino." "E hoouna mai oe i kekahi wahine kahuma'i i wahine i makaukau maoli i na ano o ka malama ana i ka poe ma'i a mai nana i na lilo no kela wahine, na'u e uku aku iaia me ka'u dala ponoi. He elua mau mea ma'i ko'iko'i loa maloko o keia home-no keia kumu la, he pono e loaa ia'u kekahi kokua, i loaa maoli iaia ka ike ame ka makaukau o ka malama ana i ka poe ma'i." "No Mr. Ka, e pohala ae ana no oia iloko o na hora he iwa-
kalua-kumamaha mai haawi hou oe iaia i laau hooikaika kino.
aka e hoike aku i kou kaikunane aole oia e haalele iho i keia hale, ahiki i kuu hoea hou ana mai i ka auwina la no ka nana ana i kona pilikia. "Ina e ala mai ana o Mr. Ka i keia kakahiaka no kona aina
kahiaka, e haawi aku oe iaia i kekahi mau meaai mama loa,
a e kauoha pu aku e noho malie maloko o kona rumi, me ka hoopioloke ole ia o kona noonoo, no kana kaikamahine holo mahuka." (Aole i pau.) | |