Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 10, 5 March 1925 — He Moolelo Hooniua Puuwai NO KA UI NOHEA GELADIOLA Ka Ipo Aloha a na Mea Aloha Elua [ARTICLE]

He Moolelo Hooniua Puuwai NO KA UI NOHEA GELADIOLA Ka Ipo Aloha a na Mea Aloha Elua

MOKUNA ī. "Ilalo lilo o kekahi lua lanahu Malalo loa o ka lepo E eli ana i na daimana lepo A puni ka makahiki!" Ia Toma Gerina, he kanaka opio ui. he hoa opio a he lunahoohana hoi na ka Hui Eli Lanahu Lehai. e hele ana m« ka auiwi, a e hinieni liilii ana i na lalani niele maluna ae la, me kona makemake e hoea koke aku i kona keena hana, i ole ai e pa mau mai ka makani ikaika iaia me ka huihui, me he kuikele la e houhou mai ana i ka ili ma keia kakaliiaka anu loa o ka mahina o Ikuwa, a o ke ana anu hoi he umi <!eg?re malalo oka Ole, a e haule mau mai. ana l<a liau me Ita ileailea, elike me ka ikaika o ke puhiia ana mai e ka makani, a he mea hiki pono ole iaia ka ike ana aku i kekahi mea he i-a wale no ka mamao mamua aku ona. aohe no hoi he wahi ka&. hookahi e ikeia. aku ana i ka manawa i makemake loa ia ai elike iho la'me keia. Mai lilo palia oia i mea oolea a laau i ka ua mea o ka ikaika o ke anu, wahi ana iaia iho, ina aole kahi leka. hooipoipo e moelolii ana iloko o kona poli ma kahi kokoke loa i kona puuwai, a i kakauia me ka lima o kekahi kaikamahine huapala ana i anoi nui ai, a i na nianawa a pau a ko.na puuwai e pana ae ai, e oni mau ae ana ia wahi leka ma kahi pumehana loa 0 kona kino. a na ia i hoaa ae i ka manao a nana ole ia ae la ke anu iniki o ka hooilo. <4 ITe oi aku ana keia aka po anu loa, ke pa nei ka makani me ka hele pu mai me ka hau," wahi ana iaia iho. "aka nae, me ko'u nana ole ae ia ino e hele aku ana no.au i kela anaina hookipa i keia ahiahi no ka mea ua wela mai la loko i ke ahi ake aloha v , alaila himeni malie ae la oia i keia mau lalani: "Ahi wela mai nei loko, I ka hana a ke aloha, Ke lalawe nei i kuu kino, ; Konikoni lua i ka puuwai. <4 Ke manaolana nei au, me ka nana aku ina kokua ana mai na Lani mai, aole no hoi paha ka makuahine maka oolea ona e ahewa ana ke hooKau mai iaia iluna o ke kaa like me makou. "E hooikaika ana au ma kekahi ano e loaa ia'u i mau minuke kakaikahi e kamailio pu ai me Geladiola, ke hiki, me ko'u nana ole aku i ka hopena o ia kamailio pu ana me ia. Iloko o ka maua-wa e hulahula nui ana e hoolala «k«i ai au i ( ke'u mahao imua ona, koe wale no ina e ike ana au he manawa maikai hou aku ana no kekahi e lōaa ana ia'u e kamailio pu ai m* ia e pane mai ana o Ge!adiola, 'ae' i ka'u noi, ua maopopo ia'u e ae mai ana oia i ka'u noi, a ke ae maikai mai ka hoi la oia nona ka'u hoomaikai!" Aneane loa o Toma e poina no kekahi minuke i ka hui a ka makani e pa mai ana, no ka lilo loa o kona noonoo i Manua, a iaia i hoomanao ae ai he hakaka kana ia rt*anawa me Keanu ame Kiaimakani, na kanaka lima palanehe loa ana e ike maka aku ana, hoomau aku la no kana hele ana imua me ka awiwi, a puhiia ae Ia kona papale a lele ana i kahi e a o kona mau wawae i kahi e. "E na Lani Lokomaikai ! Heaha la hoi keia mea? ? ' wahi ana i nui ae ai ka leo me ke kahaha, i ka manawa o kona mau lima i pa aku ai i kekahi mea i like loa me ke kino kana&i. Lalau i'ho la oia a huki ae la a hoomaka iho la ke kauo ana. laia i alawa aku ai imua ike aku Ia oia eia ka ua kokoke loa oia i kekahi halekuai laau. Iloko oka manawa pokole loa ua hoea aku o Toma ia hale, nie ka Jioomau no i ke kauo ana 1 kana ukana kaumaha iloko o kona mau lima w-ikani, nie he

kanikoo inamuH o ka lehalehu o na moOpnna imua o kona alo, a no kekahi mau makahiki lehulehu kona o!t ana me ka hauole ma ia hope mai. Mahope koke mai o keia manawa ua waiho aku la o Mr. Hunatere i kana. hana mt ka hui ana i noho hana aku ai no na makahiki he kanaha a oi aku, a mamuli mai o kona ano ele* makule, mahope koke iho no o ka hoi ana mai o Geoffere ma mai Europa mai, a ua hoonohoia akn la o Geofcre ma kona hakahaka, a elike no me ka holomua o ua hana a ia hui i ko Mr. Tluriatere manawa e hookele ana, pela no a oi aku i ko Geofere nianawa i noho hana aku ai. Ala ia noho aila aku e haua' ua ikeia ko Geōfere makaukau ma ka hookele ana i ka hana, aole oia wale, ua hooemiiā mai na hoolilo waiuai ole a ua hooniahuahua matt ia aku na pomaikai, a i ka hala ana o kekahi manawa loihi m& ia liope mai ua lilo oia kekahi o na hoahui o ia hui. Ua kupaa a ua hooko pono hoi o Gel«dc i kana olelo hoohiki imua o ke kahunapule a imua o ke Akua ma kona ipanawa i mareia ai, i wahine oia na ke kane !taokahi a na ka make e hookaawale .ia laua." Ua mahele like oia i kona manawa me n* hana o ka home a me na hana mawaho aku, o ia hoi na hana kokua i ka poe nawaliw ali, hoolana ana aku i ka naau o ka poe i hooluuluuia 0 ia na wahine kane-make, a me na keiki makua ole; no keia poe i hoonui aku ai oia i kona manawa ami kana mau kokua ma na meaai a ma ke dala p.u a maloko o na hale o ka poe ilihune kana.wahi mikiala mau a pela hoi, ka poe nawaliwali. I kekahi manawa o ka la e komo ana oia maloko o na halema'i no ka ike ana aku i ka poe ma'i, a no ka lawē ana aku i kekahi mau pua a mau mea e ae ana e ike ana he mau mēa ; hoolan* aku ia i na noonoo o ka poe ma'i, a iloko o ia mau j manawa a paii ana e komo aku ai ua haawi mau aku oia i na I olelo hoolana, me ka hoikeike pu aku i ka aoao malamalama ;o kona ola ana. he hana hoi ana i hooholo ai e hoahii ana oia 1 mau w'aiwai nona iloko o ka puuwai o na hoakanaka i oi | aku ka makamae mamua o ke gula ame ke dala. O keia mau lalani pokole ekolu malalo nei ka mea paanaau loa iaia a e himeni mau ana oia ke hoomanao ae 1 kekahi manawa: "O mea lulu i ka anoano maikai he oiaio e ohi ana no oia; Elike me ke kahiko aku o ka makahiki pela ka oi aku 0 kona waiwai. A o na one hope loa o ke ola ana oia kona mau one gula. ?> (KA HOPENA.)

mea la o ke kino kanaka ana e hapai ana he mami wale no elike me kekahi bebe. I ko laua hoea ana aku iloko o ka halekuai laau ua haaw! mai la ke kanaka e noho ana iloko i kekahi mau laau no ka hoopakele ana ae i ke ola o ka wahine opio, a o ka mea mua loa a na maka o ka wahine opio o ka ike ana mai oia no O Toma Gerina, ka kaua koa wiwo ole. Ua ninau ae la ka >vahine j kekahi ninau la oia i hiki mal ai iloko o ia hale, a o ia ka Toma o ka pane ana iho, *'ua loa* ia oe i ke anu ikaika loa a ua maule, a i kuu hele ana mai nel a ike iho la ia oe e waiho ana, a he hana aloha ole hoi i k& hoakanaka a nanamaka wale iho no ke lawe ole mai ia ianel, pela iho la au i hapai mai nei ia oe ahiki i keia hale. Ua hoe* mai au i ka manawa kupono loa e hoopakeleia ae ai kou ol* ! mai ka make mai i maopopo loa. Ona e oluolu mai ana oe e hoike mai ia'u i kou wahi e noho nei, na'u ia hana ma ko'u aoao o ka nana aku i mea nou e hoea. aku ai i kou home me ka palekana, a mai manao iho nae oe ia wahi hana liilii ma ko'u aoao h« aie nui ia nou, aole; o kaua hoakanaka no.keia." No ka maikai loa o nei mau hoakaka aku la a Toma ua ike iho la ke kaikamahine i kona pilikia, a e ole ka lokomaikai © keia kanaka opio i pili ole iaia pakele ai kona ola, nolaila haa» wi mai la oia i ka mahalo ia Toma, h» waiii uku uuku loa ana i noonoo iho ai aole i iawa no ka Tomi htm maikai lot i hana iho Ia nona. No ka Toma noi ua hoakaka ae la ke kaikamahine i ka ino» 0 ke alanui ante ka helu o kona pa-hale me ka leo oluolu a kamahao loa i ka Toma hoolohe aku, me ka naka pu o ke kai- . kamahine ia manawa oiai aole i haalele ke anu iaia, a ke haa« ldu la no hoi kona kina apau. I k* manawa a ke kaikamahine i hoike mai ai i ka inoa • ke alanui ame ka hale ike koke iho la o Tonia he hale hoolims&ma ia ana e noho ana na ka anakala ona. O ka nimu pohihihi loa ia ia Toma ia manawa pehea ana la e loaa ai iai». kekahi kaalio nana e hoihoi aku i ke kaikamahine ulia poino 1 kona hale, eia nae, wahi ana mahope iho, na ke Akua n® paha i kena mai i kekahi kalaiv\ a e holo mai no ia wahi, a hooho ae la oia i kona laki no ta holo m«i o ke kaalio a ku ani mawaho o ka puka o ka halekuai laau, iaia i oili aku ai no ka hele ana e kii i kaa. I ke kaikamahine i hoao ae ai e ku iluna ua hehee hou ih® Ia oia a waiho ana iluna ka papahele, ano ia ike ana iho 4 Toma i ka nawaliwali o ke kaikamahine, o kona hopu iho la. no ia a hapai ae la a kaialupe aku la iaia ahiki i kt kau ana •aku iluna o ke kaa. "O, lokomaikai wale no ka hoi oe ia'u, e ke kanak% opio,** wahi ake kaikamahine oka paiie ana mai. Ke ike ole nef au pehea la au e haawi aku ai i ka hoomaikai ia oe, o i au iho ,la au i mau huaolelo kujx>no a. aohe loaa, no ka mea, o ki hana maikai a aloha hoakanaka au i hana mai ai nou ua kela loa aku ia mamua o na Huaolelo." "0, e kuu lede opio maikai, mai noonoo iki oe he aie ke- / kahi ou ia'u, ua kauohaia mai au e ko kakou Haku, Elike me kau e makemake ai i na kanaka e hana mai ia oe, pela pu oe e hana 'aku ai ia lakou. ,M Ua manao no au e kahea aku īl kaa no'u e liolo aku ai, a loaa e iho la nae hoi oe ia'u. Mai hoo->,. kaumaha i I<ou noonoo. Ua kau la oe, a pehea ua. maikai anei kou noho ana?'* wahi & Toms. o ka ninAO aku, oiai oia e uhi mai ana i ka aahit hoopumehana o ke kaa; nialuna o ke kaikamahine e naka wale ana no ia manawa ka uliuli o kona mau lelielehe a e palulu ana no hoi i na lim» mamua o ka umauma. "O, me ka mahalo, me ka mahalo a nui ia oe, ae, ua oluoln loa au e noho nei," no ka pane ana ae i ka Toma ninau, m« na waimaka ona e halo'ilo'i mai ana ma kona mau lihilihi maka, a e nana pono mai ana hoi i na maka o kona hoopa« kele. No ka hoololi ana ae i ka noonoo o ka lede opio mai kon< noonoo nui ana no kona pilikia hoomaka aku la oia e kamailio iaia ma ka mea e pili ana i kona home ame kona makuahine, a pehea la oia i aa ai e hele mai iwaho iloko o kela ino nui i kela kakahiaka. "Eia no ke Uumu. o ka poe e makemak« ana e hani i me* e loaa niai -ai ka ai aole hiki ke noho mau aku malokH o na hale, he hel® ka pono e hnli hana i mea e loaa mai ai ka ai. pela iho la au i aa ai e hele mai iloko o keia ino, e i auanei he poe waiwai, he ilihune," wahi a ka wahine opio, me kahl leo nawali a Toma i aneane iho ai e helelei kona mau waimaka i ke aloha. "O ko'u hoihoi koke ana aku nei no ia i ka lole kekahl aha liulahula e k.omo ia ana i keia po. Ina i loia mli nei k« dala ia'u no ko'u uku o ka hana ana ia lole ina ua. kau aku nei au maluna o ke kaa a hoi aku i ka hale, a ina la aole hoi au e halawai me ka poino au i ikemaka iho la, eia nae, ka mea apiki aohe loaa he manawa no kela wahine nona ka lole • heīe mai ai e ike ia'u. E hoi hou aku ana au i kahi o kel* wahine mahope, a no ko'u waiwai ole a hoopau manawa wal* e kakali aku ai, ua hoi mai la au." "Hoi hou aku! Hu! He olelo mama loa ia e oleloia mal ai, no ka hooko ana mai nae he ulolohi loa. O ka'u i nalu iho la ina kela wahine nona ka lole au i hoihoi iku nei i hoomaopopo mai i kou kulana ilihune a e makemake loa ana hol e loaa koke mai kau dala o ka haawi mai i kau <Jala me ks hoopanee ole a kahi wa aku. Kupanaha niaoli no ka noouoo o na kanaka, kekihi poe, aol* i pau lo». Ma kou kulana ola kino a'u e nana aku nei ke manao nei .au aneane hiki ole ia oe ke hele hou aku no kela hal% au i hoihoi aku nei i ka lole hulahula, a ma ke ano o ka p* ana aka makani ame ka hele pu mai me ka hau aole o'u manao e loaa ana ka malie maikai maloko o ekolu a eha il a oi aku tio paha." "Aoke hiki ia'u ke alo ae, ua koiia mai au e hoi aku, n* ka mea he mea pono e loaa mai ia maui i dala, no ka meg he la uku keia no ka hoolimalima o ka hale, a he mea pon® no hoi e loaa i laau a i mau.nieaai na kuu makuahine ma'i. Me ko Toma nana ol< iho nona no ka hele koke aku i kanl liana, ua lilo ka moolelo a ka wahine opk> o ka hoike ana mai la i mea "kaumaha nona, a ninau koke aku la: "Alaila, he kela lole ka paha kau hana ea, pela ka'u hoolohe aku la i k*u mau mea i hoakaka mai 1a? "Aohe, he holo wale no au i ka humuhumu me ke kuikel» ame ka lopi, o ka lilo ana i kela lole ma ke ano he oihana hanalima imi pomaikai ia, aole, he maamaalea nae au i ka hana ana i na lole wahine a nani, a kulike hoi me ka makemak* o ka mea nona ka lole, elike me ia ana e kauoha a e hoakaka mai i ke ano o ka hana ana, am ena lihilihi e kauia ai maluna o ka lole. (AoU i pau)