Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 15, 9 April 1925 — HE HOALOHALOHA NO KO MAKOU PAPA HELELOA, B. H. KAHELE. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE HOALOHALOHA NO KO MAKOU PAPA HELELOA, B. H. KAHELE.

Mr. Solomon Hanohano, Aloha ka> j ua:—E ae mai hoi oe ina he rumi| kaaWale kekahi o kou moku lawe meahou, a nau hoi ia e hii hele aku no ka'u wahi puolo waimaka ma na kihi eha o ka honua nei, i ike mai ai hoi ka nui ame ka lehulehu o kuu papa heleloa, o noho mai la ma ka puka ana o ka la ma ka hikina ahiki i ka aina aloha o kuu papa heleloa, i ka welona a ka la i Lehua. Ma ka hora 1 5 minuke o ke kakahiaka Poalima, Mar. 20, 1925 • kipa mai ai na lima menemene ole o ka make a lawe aku la i ka hanu ola mai kuu papa aloha aku, ma ka honie o kana mau keiki a mau pokii hoi o'u Mr. ame Mrs. Pomaikai, Colburn St., Kalihi, a waiho iho la i ke kino puanuanu o kuu»

papa aloha na makou na na koiki e u aku me ka naau ehaeha a luuluu. Aloha wale ko nuikou papa lieleloa, ko makou papa i ke ala lioi ole mai. Ma kona moe ma'i maua kana mau aloha wale ahiki i kona haalele ana ia maua, aloha wale kuu ipakuakane, waiho na iwi ka aina malihini, ko ae la ka ka Buke Nui i i mai ai, "He maliu ke ola o ke kanaka i pu-a ae a nalo aky. Pela iho la ke ola awa 0 kuu papa i keia ao inea. Ua hanauia mai kuu papa aloha ma Niihau mai ka puhaka mai o kona mau makua, Kahelo Nui, kj\ne amo Kaluahine Nui wahine, i ka Uiakahiki 1860 Feb. 5 ame kona mau kaikuahine elua i hala mua 1 ka po, o ia hoi o Pihanaokalani kona hanaumua ame Koleiki kona pokii, a oia hoi keia e alualu aku nei i ko laua melieu. Aloha wale kuu papa heleloa, kuu papa hiki ole ia'u ke paa aku. Nolaila eia kuu papa i ke 65 0 kona mau makahiki o ka hanu ana i na ea huihui o keia ola lionua ana, aloha wale kuu papa ke noonoo ae au ia oe a. Kuu papa heleloa, kuu papa i lee ala hoi ole mai. Ua hoohuiia kuu papa ma-ka berita o ka mare me ko'u luaui makuahine i hala mua i ke ala hoi ole mai, a mailoko mai hoi o laua i loaa mai ai makou ikolu keikikane, elua kaikamahine,' kana hiapo ua hala mua no oia ma kela ao la'i mao; a koe iho la makou eha ma keia ao inea, e u e uwe aku no makou mea aloha he makua. / He mea hiki ole ia makou ke imi aku; aloha wale kuu makuakane 1 ke ala hoi ole mai. Kuu makua*" kane i ke aloha keiki, aloha moopuna. Ua hala, ua nalo na maka o kuu makuakane no ka wa mau loa; kuu hoa o na ale o Kaulakahi, o ia kai a makou e au ai me kuu papa no ka hoihoi ana ia maua no Waimea, Kauai, me kou hanaumua Josepli E. Kahele, pau hoi ko maua noho ana ma ia kihapai pua; ua kii hou mai la no ko maua papa aloha ia maua, a au hou mai la no makou no ke kai o Kaieie no ka ūa Kukalahale nei, aloha wale kuu makuakane, kuu makuakane i ke ala Iio" ole mai. Heaha no la ka'u hala nui au i hoopaweo mai ai ia'u, auwe kuu papa kuu aloha ia oe a! 0 kuu makuakane, he kanaka puuwai hamama he kanaka oluolu he kanaka heahea, he hookipa, he makua no ka lehulehu apau ou e ka welona a ka la i Lehua, auwe kuu minamina ia oe a! He'mea loaa ole hoi ia makou ke huli ae o ko'u mau makemake apau aole oe i hoonele mai ia'u, auwe kuu niakua&ane heleloa e! 1 kona mau la opio oia kekahi o na kanaka holo uia keia hana he ako hipa. Aloha wale ia mau la 0 kuu papa. Kuu makuakane i ka uka o Waiokaikai, kuu makūakane i ka pali okeana Kaluahine, kuu makuakane 1 ka puu o Kaeo, o ia au awawa a kuu papa e hele ai, aloha wale ke noonoo ae ia mau wahi i piliia e kuu papa heleloa. Mamuli o kela pili aloha mau o ke kauwa me na haku, lia hapaiia ae la kuu papa i ke kulana lunanui, no ua aina

wela nei e hele ana ma* na wahi like ole o ka aina elike me ke kauoha a na haku. Aloha wale kuu makuakane, kuu makuakane i ka ihu o ka lio, kuu makuakane i ke kula manienie • Pukaiki, kuu maknakane i ka la'i o Puhehelie alolia wale ia mau home 0 kuu makuakane ua ualo, aole oia e hehi hou ana malalo o ko olua mau kaupaku. Aloha waie kuu makuakane, kuu makuakane i ka pali o Kawaihoa kuu makuakane mai na makani hoo? lewa o ka aina, mal ka ?nakani anu la he kui, ame ka i'a ai pu no Ja me he one. Kuu makinikane i ka nalu olelo Ohia; nalu kaulana ms i na kupuna mai, aloha wale ia mau wahi a kuu 'makuakane e luakaha ai. Mai kela kulana lunanoi mai oia 1 paa ai no na makahilii loihi, ua hooiiloia iho la oia i k.inu hipa, 0 i vle ana ma na awawA ame na kualone, na punawai n-i lae kahakr.i; aloha wale ia mau wahi i piliia e kuu papa heleloa, a na ka nawaliwali i kau mai malvtn.t o kona k:no i waiho aku ai oia i k:t hana a sa haku i Sept. 1923, malalo 0 ka n.alama ana a ko'u niftii lianaumua Mr. ame Mrs. Kalua Keale; a no olua ko'u mau hoomaikai nui, 110 ka olua mau hana maikai i kuu papa, y oiai makou kana mau pua 1 ka aina malihini nei. Ke noi aku nei makou na keiki i hooneleia i ka makua, ame ka makou mau keiki Mary Kaaihawaii Burke Apielia Puaino i hooneleia i ke kupuna e lawe aku i ka makou mau hoomaikai kuio mailoko ae o makou; na. makua na hoahanau apau i malama i ko makou papa heleloa. Eia la oia ua nalo na maka mai ia kakou aku no ka wa mau loa; ua hoi aku la no oia ma ka poli aloha o ko kakou Haku. 1 Jan. 1924, ua kii aku !a au i kuu papa heleloa; elike me ka ka Buke Nui i i mai ai e oe i kou makuakane ame kou makuahine i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a lehova kou Akua i haawi mai ai ia oe. Auwe kuu makuakane e kuu makuakane i ka malu hale o luhile 0 ia home laaliia e noho mai la 1 ka malu o ke kiawe; eia 1a kuu papa, ua nalo na maka i ke aouli ame maua oia a haalele mai la, aloha wale leuu makuakane, kufi makuakane i ka huikau o ke kaona; kuu makuakane i ka luna o Puowa'ina, kuu makuakane i ke kaa otomohile, kuu maknakane i ke ala hoi ole mai. TJa ko ka Kekaliuna ! i mai ai maloko o kana olelo; "E hele no ke kanaka i kona hale mau, a hele no ka poe kanikau ma na alanui, oi moku ole ke kaula kala; aole hoi i naha ke kiaha gula, aole no naha ka pakeke ma ka punawai aole hoi i naha ke kaa ma ka lua wai, alaila e hoi ka lepo i ka honua elike me ia mamua, a o ka nliane e hoi ia i ke Akua Nana ia i haawi mai. Me keia mau manao © ke alōha makua, ke hooki nei au, a ke hoomaikai aku nei no hoi makou na keiki i hooneleia i ka lnakua, nme na moopuna i hooneleia i ke kupuna, ina makamaka ame ka ohana apau o kuu papa heleloa no ka hui pu ana mai me makou iloko o ko makou mau hora o ka luuluu. E lawe aku i ka makou mau hoomaikai no na makana pua ame ka malama ana i ke anaina haipule hope o kuu papa heleloa; a me oe e ka papapa'i ko'u welina. O makou iho no me ka lnuluu, JOSEPH EKELA vrATīV.TV BEN lUBILE KAHELE, MR. & MRS. BUBKE, MB. & MBS. POMAIKAI, MARY K. BURKE, MBS. LUCY NUUHIWA,

MR. B. H. KAHELE,