Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 15, 9 April 1925 — Halawai o E. K. Wongham me ka Make Hikiwawe Loa Hoihoiia Mai Kona Kino Wailua Mai Kalaupapa Mai me ka Hookaumahaia o ka Manao o Kona Mau Hoaloha Lehulehu [ARTICLE]

Halawai o E. K. Wongham me ka Make Hikiwawe Loa

Hoihoiia Mai Kona Kino Wailua Mai Kalaupapa Mai me ka Hookaumahaia o ka Manao o Kona Mau Hoaloha Lehulehu

K& ka home o ka Lunanui Jack MeVeigh, ma Kalaupapa Molokai, i hal*Trai ai o Eddie K. Wongham m« ka make hikiwawe loa m& ke kaka'hiaka o ka Poaono aku nei \ halm, mahope iho o ka lele ana aku e na hoa o ka ahaolelo ame na malihini ma Kalaupapa, a ua hoihoiia mai kona kino wailua ma kaj moknahi Mauna Kea no HonolulUj nei, ma ka po o kela Poaono no. 17* lilo kela make hikiwawe ana' e Mr. Wongham, kekahi malihinil a sa hoa h<m o ka ahaolelo, i mea hookaumaha, aole wale no i ka ma-| nao o kona mau hoaloha lehulehu aka i ka manao kekahi o ua hoa o ka ahao'elo, ka mea nana i lioo kuia mai i kela huakai makaikai no Moloka:; a ua hoopuiwaia hoi kona ohana ma Honolulu nei, i ka manawa i hoea mai ai ka lono kaumaha no kona halawai ana me ka make. Ma ka olelo a kekahi poe mali hini o ka holo ana ma kela hua kai no Molokai, ua kamailio mua aku ka o Eddie Wongham ia lakou, no ka maikai ole o kona ano, ia lakou o ka lele ana aku iuka o ka aina, aole nae he hookahi iwaena o lakou i maopopo, he mau olelo kela no ke kukonukonu o ka pilikia, a ua hookokoke loa mai hoi ka make i na miuuke apau. I ka manawa e akoakoa ana ka lehulehu ma ka home o ka Lunanui McVeigh, o Mr, Wongham no kekahi iwaena o lakou, e noh.> ana uo oia maluna o kekahi noho, i ka hala anB o kekahi manawa, ua ku ae la oia iluna, a komo ; la maloko o kekahi rumi, a lie iu: u minuke pokole wale no n-aliope mai, ua hina iho la 'oia iluii i o l:a papahele, ,l:Bhi kok' '<e anr. ia Kauka Croodhue. Xo kela. hina ana o Mr. Wongham iluna o ka papahele, ua lulumi mai la ka poe e noho kokoke ana ma kela wahi, no ka lomi ame ka o-pa aua iaia, pela hoi i lawelawe iho

na Kauka Goodhue, Trotter ame Hanchett, i na hana e hoopakele ae ai i ke ola o ka mea poino; ua lilo nae ia mau hooikaika ana apau, i mea waiwai ole, no ka mea iloko 0 ka manawa pokole mahope mai, 1 lele loa ae ai kona aho hope loa. Ma ka ike a na kauka, ua halawai o Mr. Wongham me ka make mamuli o ka ma'i puuwai; o ka ooloka o ka moana, ma ka holo ana aku a ka mokuahi Kilauea ma ka po o ka Poalima, ke kumu nana i hoopilikia iaia, ahiki i ka koea ana mai o kela hopena. Wahi hoi a kekahi poe ohua, he mau huaale hoopau poluea ka, ka Mr. Wongham i ai ai, ma kela huakai aumoana, i ole ai oia e lua'i; ua manaoia, no kela mau huaale kekahi kumu o kona pilikia, no ka mea he kanaka oia i maa ole i na mea ikaika; a ma ka olelo hoi a kekahi poe, o kona manawa iho la uo ia, oiai ua like ka make me he aihue la, he wa no e hoea mai ai iloko o ko ke kanaka ola ana. He kanaka opio o Eddie Wong« ham, i kamaaina i ko ke kulanakauhale n'ei poe, oia ka lunanui o ka halekuai lole Fashion, e ku nei ma ke alanui Papu, a no kona mau ano maikai he nui, ua IHo kona make ana i mea minamina nui ia e koua mau hoalolia ame ka poe apnu i kamaaina iaia. Ma ke Kula Kameliameha oia i hoonaauaoia ai, a puka pono mai i ka makahiki 1895, ua waiho iho oia mahope nei, he wahine kane-make, me ka laua mau keiki elima, e kanikau aku nona iloko o ka luuluu ame ke kaumaha. Ho lala oia no ka Ahaliui Kaniehnmeha; pela pu iloko o ka ahaliiis I'!ioenix ame ka ahahui Lunalilo . •>" • ko'-i Poaono e wehei.i ai knna Uii.o, no ka ike ana o ka ohana nine kona mau hoaloha, me ko kaa ana o na hana ku kiai ma ka aoao o na ahahui, a ma ka auwina la o ke Sahati ae, e malamaia ai kona anaina hoolewa.