Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 26, 25 June 1925 — AHA'I KA PAPA HIMENI O KAUAI I KA HELU EKAHI Kaa i ka Papa Himeni o Hilo ka Helu Elua Kau na Papa Himeni o Kawaiahao Ame ko Maui ma ka Helu Ekolu [ARTICLE]

AHA'I KA PAPA HIMENI O KAUAI I KA HELU EKAHI

Kaa i ka Papa Himeni o Hilo ka Helu Elua Kau na Papa Himeni o Kawaiahao Ame ko Maui ma ka Helu Ekolu

Iloko o na pa'ipa'i lima mai na kaukani mai o ka poe makaikai i hoea ae no ka ike maka ana i na hana hoo*kuku himeni mawaena' o na papa himeni ehiku o ka malamaia ana ma ka po o ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, maloko o[ ka, hale ( liaiolelo ma ke alanui Puowaina ame Hokele, i haawi ae ai na lunakanawai, i ka lakou olelo hooholo, no ke kaa ana o ka helu ekahi o kela hana, i ka papa himeni mai Kauai maiT, i alakaiia e Henry Wainu, me ka lilo ana o ka makana o hookahi haneri dala. Ua aha'i ka papa himeni o Hilo, i alakaiia e Harry Naope, i ka helu "elua, me ka makana o kanalima dala, a ua kaa hoi ka helu ekolu, i na papa himeni o Kaimiahao i alakaiia e Miss Kawainni ame ka papa himeni o Maui, i alakpiia e Moses Panui, me ka lilo ana o ka makana 0 iwakalua-kumamalima i kela mau papa. No ka lilo o ka hana hookuku himeni, i hana ohohia nui ia ma keia kulanakauhalo, a no ke ake no hoi kekahi o ka lehulehu, e lolie pono 1 ke ano maoli o .ke meleia nna o na himeni Hawaii, ma ke ano i kaulana ai na Hawaii ma ka himeni apuni ke ao nei, ua hele oloko o kela hale nui a piha i na kanaka, o na lahui like ole, me ke kuku o kekahi poe iluna, no ka loaa ole he mau noho no lakou e noho ai, a no ka piha loa oloko o ka hale, i kono okoa ia ai ka mea kuai tikiki ma ka puka, e hoopau i ke Jcuai ana i na tikiki, me ke koe okoa no o kekahi poe mawaho o ka hale, aole i komo iloko. » He ehiku ka nui o na papa himeni i komo ma keia hookuku hinieni, ne ke alualu ana i na makana o hookahi haneri dala, kanalima dala ame iwakalua-kumamalima dala, a o keia iho nft inoa o na mau papa himeni,la me ko lakou alakai: Papa himeni o Opihikao, Puna, Hawaii, e alakaiia ana e Philip Naone, ka papa himeni o Haili, Hilo, Hawaii e alakaiia ana e Harry Naope; ka papa himeni o Maui, e alakaiia ana e Moscs Panui; ka papa himeni o Kawaiahao, e alakaiia ana e Miss Kawainui; ka papa himeni o K*umakapili, e alakaiia ana e S? muel Kaalouahi, ka papa himenl o Kalihi me Moanalua, e alakaiia ana

e Mr. Kuala; ka papa hhneni o Makua e alakaiia ana e John Naiwi, ka papa himeni o. Waikane, e alakaiia ana e Fz*ed Kea ame ka papa himeni o Kauai, e alakaiia ana e llenry Waiau. Ka Hoomaka Ana e Hookuku I wahi e ala ole mai ai he mau hoohalahala ana no ke ku' ana aku 0 na papa himeni hookuku imua o kp kahua mokomokj), ua kaheaia na alakai o na papa himeni apau, e huki i na baloka, o ka mea e loaa ana iaia ka baloka i kauiia me ka lielu ekahi, o kona papa himeiii ka mua loa e mele mai ai i ka himeni hookuku, pela mai ana i ka papa himeni i loaa i kona alakai ka helu elua, ahiki i ka pau pono ana o na papa apau. 0 na lunakanawai na lakou e haawi mai ana i.ka olelo liooholo, no ka papa liimeni i aha'i ae i ka helu ekahi, pela ka helu elua ame ka helu ekolu, oia o Thomas N. Haae, no ka mokupuni o Hawaii, William E. Safferj-, no ka mokupuni o Maui, Albert Kane, no ka mokupuni o Oahu, a o ka Lunakanawai Aehi, no ka mokupuni o Kauai, a o H. P. Judfl hoi ka lunahoomalu o kela mau lunakanawai. 0 na makana e haawiia i na helu ekolu ae la maluna he~ hookahi haneri dala i'ka papa hiiHeni helu ekahi, he kanalima dala i ka helu elua, a he iwakalua-kumamalima dala i ka helu ekolu. Elike me na moa i hooholoia no kela hana hoo'uku himeni, he elua manawa o kela ame keia papa himeni e ku ki e himeni, o ia hoi e mele na papa apau i ka himeni hookuku mamua, a hookahi him&ni a kela ame keia papa, mahope aku, 1 ka manawa e noonoo ana na lunakanawai i ka lakou olelo hooholo. Ua kaa ka hanohano o ke ku mua ana i ke kahua hookuku i ka papa liimeni o Opihikao, malalo o ke alakai ana a Mr. Naone. Aole no he nui loa o ka poe iloko o kela papa, eia nae ua mele mai lakou i ka himeni hookuku, me ka .maikai ame ka nan), elikē me "na Aea i a'oia £ ke alakai.

0 ka papa himeni mai o Waikane ka ukali aku mahope, me ka hiki ole-no i ke anaina o ka poe makaikai, ke ike i ka like ole o ke kulana

o kela mau papa; alaila ukali aku la ka papa himeni o Kalilii» ame Moanalua.

Me kela mau papa ekolu i kakelekele mua ae maluna o ke kahua mokomoko, ua hiki i ka poe makaikai ke ike akn r i ka leleoi o ka papa himeni hope, maluna o na papa himeni elua mamua aku, aka aia nae ka hilinai pih& na mea apau, maluna o na papa himeni, i kaulana i ka honi ana i ka uwahi pauda, imua o na kahua kaua. ;

O ka papa himeni o Maui ka ukali aku mahope, malaio o ke alakai ana a Moses Pauui, me ka noke o ko anaina i ka pa'ipa'ij a i ka manatra i hoomaka mai ai e himeni, he nani okoa no ke mele ana a keia papa. He akahele me ka malie ke ano o ka lakou himeni ana.

Mahope aku o keia papa himeni, i ku mai ai ka papa hi'meni o Hilo. Ko ke kaa mau hoi paha kekahi o ka lanakila i keia papa, ma na hookuku himeni o na makahiki ae nei i hala, ua noke ke anaina i ka pa'ipaM, a aia no paha iloko o ka hapanni o kela anaina, ka manaopaa, e aha'i hou ana no o Hilo, i ka lanakila ma kela hookuku ana.

Elike no me lte kulana eleu mau o ke alakai o keia papa, pela no ke kulana o ke mele ana mai o kela papa himeni, me ka noke okoa o ke anaina i ka pa'ipa'i mamua ae o ka hoea ana aku ika paai ana. \

I ka pau ana o kela papa, aole be mau hoohewahewa ana, no ka »ni oka poe maikai, e hoike mui nna, i ka leleoi loa o keia papa mamua o na papa e ae i ku imua o ke kahua kaua.

Ua lilo nae kela piha ohohia o ke anaina, no ka pfipa himeni o Ililo, i Vnmir e ho-aia aku ai na manao Ki'ani, iloko o na alal'i? o na papa h:tneni mahope aku.

I ke kQtt ana iho o na pa'ipa'iliT»t ana, ia wa i ktt mai ni ka papa himeni o Kawaiahao, e alakiiia nna e Mi«i £atfainui; lulu ka makani i keia papa himeni, he kannwalu ka *v\ o kft pod himēni.

Oiai ntf e ka'i aku ana imua o ke Wkomoko, noke ke anaina i ka pa'ipa'i; a i ka hoonee ana o ka alihikaua i kona mau koa auwe, pili pu ka hanu, o ka poe ■« hoolohe akti ana, i kau a mea 0 k* nani, ka mea nana i uhi ae, i ka nani a ko Hilo papa himeni, i mele mai aa. Ua nokeia keia papa himeni i ka pa'ipa'i, mamua ae o ka hoea ana i ka hopena o ka hijaeni. O ka papa himeni o Makua, ka ukali aku mahope o kela papa ae Ja; he maikai no, a he ku no hoi 1 ka nani, ke ano o ka himeni ana a -keia papa, aole no nae i heluia mi na papa o Hilo ame ko Kawaiahao. ■ Hookahi wale no papa himeni i koe, alaila kaa aku ka hana iloko o na lima o «a lonakanawai, oJa ka papa himeni o Kāuai. No ka lohe mua hoi paha o kekahi mahele o ke anaina, i keia papa himeni, ma ka po mamua aku ma na hana hoolaulea i malamaia maloko o Kawaiahao, aia ke kau nul ana o ko lakou noonoo, no keia papa. He kanalima ka nui o ka poe ilōko o keia papa himeni, oiai e ka'i ae ana noluna o kahi hookuku, ua hoopaiakuliia oloko o kela hale me na pa'ipa'ilima, a i ka hoomaka ana mai e himeni, mai ka mua mai ahiki i ka pau ana, ua hiki loa & ikeia me ka hooheXvahēwa ole, aia maluna o ka papa himeni o Hilo, ame Kauai, ka lanakila o na hana hookqku ma kela po. Ka Olelo Hooholo Ua kaa aku la ka hana iloko o nā lima o na lunakanawai no ka hoopnka ana mai i ka Takou olelo hooholo; ua hala okoa he manawa nui ma ka lakou noonoo ana, a oiai e kakali ana o ka lohe i ka olelo hooholo, na hoonanea hou ia ke anaina, me na himeni mai kela ame keia papa pakahi mai, me ke kti i ka nani a nanea ka pepeiao ke hoolohe aku. Iwaena nae o ka manawa e himeniia ana ka elua o na himeni e na papa, i hoikeia mai ai ka olelo hooholo a na lunakanawai, ma o Kiaaina W. R. Farrington la, me ka haawi pu ana hoi o 'na makana ekolu i kela manawa hookahi.

O ka helu ekahi, ua kaa i ka papa himeni o Kauni me na pakeneka he 96 me hookahi hapa-lima; o ka helu elua i ka papa himeni o IlilO) me na pakeneka he 93 me eha-hapalima, a o ka helu eko.lu, i na papa himeni o Maui ame Kawaiahao, me na pakeneka he 92 ame eha-hapalima pakahi. Ua kaheaia na alakai o na papa aha'i i na helu kiekie ekolu ame na makana; a ua apoia aku na makana me na manao ohohia iloko o na alakai, me ke anaina pu. Xo ka himeni elua hoi a ka papa himeni o Kauai i mele mai ai, he himeni haku no ka mokupuni o Kauai. "Lei ana i ka Mokihana", uā hooi loa ia aku ka pa'ipa'i o na mea apau, no ke ku maoli i ka nani o kela mele. Ua lokahi loa ka olelo hooholo a na lunakanawai i haawi ae ai no kela hookuku ana, me ka noonoo o ke anaina, na lohe maoli ia na manao apono mai na wahi like ole mai o kela hale, a i ka manawa no hoi i puka aku ai ka lehulehu mawaho; a wahi a lakou, hookahi kumu nni i kaa ai ka lanakila i ka papa

himeni o Kauai ma keia hookuku ana, mamuli no ia o ke kulana o ke alakaiia ana o kela papa ame ka nani maoli o ka lteo alakai, ka mea i loaa ole i ka nui o na papa himeni e ae.