Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 27, 2 July 1925 — Page 1

Page PDF (1.61 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
Hoopukaia i na Kakahiaka
Poaha Apau
Ka Nupepa Pookela o na
Nupepa Hawaii
BUKE LXIV HELU 27 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, IULAI 2, 1925 NA HELU APAU 6367
Hookipaia Mai
na Malihini me
ke Ohohia Nui
Apo Aku Koonei Poe i na Malihini Mai Los Angeles Mai me na Manao Hiipoi
KOMO KO LAKOU MANOA
HOOHIHI NO HAWAII
Nui ka Lakou Mau Wahi o ka
Hele Makaikai Ana ma
na Mokupuni
Ma ka mokuahi Los Angeles o ke ku ana mai no Honolulu nei, ma 1m hora umi, o ke kakahiaka o ka Poalima aku la i hala, i hoea mai ai na malihini makaikai, mai Los Angeles, malalo o na hooponopono ana a ka ahahui kalepa o kela kulanakauhale, no ka hoohala ana i kekahi mau la ma Hawaii nei, mamua o ka huli hoi ana aku no ko lakou mau homo ma Amerika.
Elike me ka maa ma na manawa ae nei i hala, ua apoia aku kela mau malihini, a hookipaia mai me na manao ohohia e ko ke kulanakauhale nei poe, oiai ka mokuahi e kalewa ana mawaho ae nei o ke awa, pela hoi ma ka manawa i pili mai ai i ka uwapo.
Ua hoaloia nae ka lele ana aku o na mokulele, no ka hoohanohano ana i na malihini, no ke kumu, o ka wa-hine ame na keiki kekahi a ka Lukanela Chase, kela haole i halawai ai mo ka make, i ka wa i haule ai kona mokulele malalo ae nei o Ewa he manawa pokole wale no, mamua o ka hoea ana mai o kona ohana maanei nei.
Hakalia no a lele mai kela mau ohua makaikai nouka nei o ka aina ua laweia aku lakou maluna o na kaa otomobile nowaho ae nei o Waikiki, a ma ke awakea o ka Poaono ae. i haawiia ai he paina no lakou e ka ahahui kalepa o Honolulu nei maluna o kaupoku o ka Hokele lana R ma ka hapalua o ka hora elua o ka auwina la i hookipaia aku ai lakou e ke kiaaina.
Ma ka la Sabati nei, i holo kaapuni ai kela poe malihini no na huli Koolau aku nei o keia mokupuni, a ma ka Poakahi iho nei, i holo aku ai no Maui, me ka hoohala ana he mau la pokole malaila, a hoIo loa aku no Hawaii.
Ma keia poaha e hoea hou mai ai kela mau malihini no keia kulanakauhale, a ma keia Sabati iho e huli hoi loa aku ai Iakou no Los Angeles.
Aole no kela he poe malihini apau loa, ua kamaaina mua no kekahi poe o lakou ia Hawaii nei, no ka mea oa hoea mua mai lakou, he mau manawa ae nei i hala, me ka puulu o ua poe makaikai, a no ka pau ole no o ka manao hoohihi ia Hawaii nei, pela i holo hou mai nei, a no ka nui no hoi kekahi o ka lanahu o holo ai ka moku.
LAWE PONOI AE HE WAHINE I
KONA OLA IHO ME KA PU.
Ma ka Poalua o ka pule aku la i hala i lawe ae ai o Mrs. Ellinor Parker Custtead, ka wahine a William D. Caustead o kahi hoomoana o na koa ma Nanakuli i kona maloko o kona home ma o kona ki ana ae iaia iho me ka pu panapana. Ua laweia ae oia me ka awiwi loa no ka halema'i ma Waipahu, aka nae, mamua o kona hiki ana aa ilaila ua make oia ma ke ala.
He wahine ma'i loihi oia, elike mo ka hoakaka ma ka moolelo, a ma kela pule i Iawe ae ai oia i kona ola, ua oi loa ae kona hoouluhuaia a hooholo iho la e aho ka make ana mamua o ka hoomailo loihi ia o hoehaeha mau ia ai. Ua lohe mau ia kona olelo e aho ka make mamua o ka hoehaeha mau ia, nolaila ua kiai loa ia oia e kana kane ame kona mau hoaloha, a i ka manawa nae i hemahema ai ka lakou makaala ana a loaa hoi be manawa maikai i kela wahine ua ki ae Ia oia iaia iho me ka pu.
Na ke Kauka Roger J. Mermod o Waipahu i kakauinoa i kona palapala make a e hoakaka ana o ke kamu O kona make ana no ka puka poka a ka wahine i ki ponoi ae ai no iaia iho.
Ma ka bora 2 o ka auwina la o ka Poaha mai i malamala ai kona anaina haipule hoolewa maloko o ka halekupapau o Bortwick ma ke alanui Nuuanu, a ma ka pa ilina Ocean View ma Kaimuki i hoomoeia aku ai kona kino lepo.
Ua hanauia oia ma Burukeline, Nu Ioka, a iaia i make aku la, ua piha iaia na makahiki he 57. He loihi ka manawa o ka hooulu ana a i ke oki ana he hana hikiwale loa.
NUI NA MAKE AME NA POINO I KE OLA'I MA SANTA BABARA
Pau Kekahi Mau Kauhale i ka Hoohioloia me
ka Hooneleia Ana o na Kanaka i na Home
me ko Lakou Hiamoe Ana Iwaho
IKEIA KA POKOLE ILOKO
O KA WAIHONA O KA PUUKU
Ma Kahi o ka Ehiku Kaukani Dala a oi ka Po*
kole i Ikeia ma ka Huli Ana a ka Luna-
hooia Kuikawa i na Buke
HOOPAUIA KEKAHI POE MAKAI MAI KA HANA AKU
Mamuli o ka Pokole o ka Waihona Dala Iloko
o ka Oihana Makai ke Kumu o ko Lakou
Hooneleia Ana i ka Hana
Kohoia o Clark i Hoa no ka Papa o na Lunakiai
Apono na Hoa Demokarata o
ka Papa i Kona Hookohu-
ia Ana e ka Meia
HE REPUBALIKA KONA
AOAO KALAIAINA
Haalele na Lunakiai Repuba-
lika i ko Laua Mau Noho
Mamua o ke Koho Ana
Mahope iho o ka haule aua o ka olelo hooholo i hookomoia ae e ka Lunakiai Cunha, e hookaawale aaa i
bila haawina no ua hoolilo o ke aupuni kulanakauhale no ka manawa o hookahi mahina ma ka heluhelu ekahi ia ana, ma ka halawai kuikawa a ka papa o na lunakiai maIama ae ai ma ka auwina la o ka Poalua iho nei, pela hoi ka holo ole ana o ka olelo hooholo a ka Lunakiai McCalellan, ma kona he-
luhelu ekolu ia ana, no ka haawina hoolilo no na mahina ekolu, i waiho mai ai ka Meia, i ka inoa o Albion F. Clark, no ke aponoia aku e ka
papa lunakiai, i pani ma kahi o ka
Lunakiai E. W. Quinn i waiho mai i kona kulana iloko o ka papa.
Ma ka manawa nae i heluhelu ae ai ka mea i kana palapala e hoa-
kaka ana no kona hookohu ana ia A. P. Clark, i hoa no ka papa luna-
kiai, i waiho aku ai ka Lunakiai Cunha he noi, o hoopanee ka noonoo ana no kela hookohu a kekahi manawa okoa aku, Le noi i kokuaia aku e ka Lunakiai Ahia; ma ka, ninauia ana nae o ke noi, ua haule, mamuli o ke koho ku-e ana a na
lunakiai Demokarata ekolu.
I kela manawa i waiho ae ai ka Lunakiai McClallan he noi, no ke apono aku o ka papa i ka hookohu o Mr. Clark, he noi i kokuaia mai e ka Lunakiai Pebfie-
i ko laua mau noho; nolaila o na
lunakiai Demokarata wale no ekolu, ka i apono i kela hookohuia ana mai o Clark, i lunakiai.
Mahope iho o kela aponoia ana o ka hookohu o A. F. Clark, i hoikeia aku ai ka lohe iaia o ke kakauolelo a ka meia, a mahope o kona waiho ana ae i ka bona o elima dala, i lawe ae ai oia i kana hoohiki oihana, maloko o ke keena o ka
Loio Kalana Heen.
Ma ka noho hou ana mai o ka halawai a ka papa ma ka hora eha
a oi o kela auwina la, aole i hiki
na Lunakiai Cunha ame Ahia, no
i kumu i hoopanee hou ia ai ka halawai a ka papa a ka auwina Ia o nehinei.
E HOOMANAOIA ANA KA LA
POKIULAI.
No ka hoomanao ana i ka Pokiulai ma keia kulanakauhale i keia makahiki, i hoike ae ai o Konela Perry M. Smoot, ka akukana o na pualikoa kiai lahui, e huliamahi mai ana ka oihana koa ame ka oihana kaua, iloko o na hana ka'ihuakai o malamaia ana, ma keia Poaono iho.
E hoomaka ana na hana ka'ihuakai ma ka hapaha i hala o ka hora eiwa o kela kakahiaka Poaono, mailalo mai o ka hale hoolulu kaaahi, me na pualikoa mai na kahua hoomoana mai o Oahu nei.
E komo pu ana iloko o kela ka'ihuakai, na bana puhiohe o na koa; pela hoi e komo pu mai ana na keiki o ke kula o Waialee ma ke ka'ihuakai, na puali kiai lahui, ame na kanaka o ka oihana kaua.
O kekahi mau mea ano hou, ma ke kaihuakai o keia makahiki, e hookuuia ana ho mau manu nunu i ka manawa e nee ana ka huakai no ka hoi ana i ko lakou wahi hoo moana iho.
He kaa kekahi me na kuke, e hoomakaukau ana i na meaai na na koa, elike me ia i ike mau ia iloko o na wa kaua.
E hoomanao pu ia ana keia la ku laia ano nui, e na mokupuni mawa ho aku o Oahu nei, no ka mea e haalele iho ana he heluna nui o ko ke kulanakauhale nei poe, no ka mokupuni o Hawaii, no ka makai kai ana i na heihei waapa ma Hilo peia hoi e holo aku ai kekahi puulu no Kauai, a ma ka olelo pokole ana ae; o na hoomanao ana no keia la, i keia makahiki, he hoomanao ana ia i loaa like na manao ohoma i na mea apau.
O i mamao loa aku nei na poino
ke ola'i, a ke kokoke loa mai nei,
- .]:•-: me ka lono meahou kelekalapa
ka hoounaia ana mai no keia
kulanakauhale mai Santa Babara,
Kaleponi mai, ma ka Poakahi iho
-•-;. me ka nui o ka poe i make,
a ua nui pu hoi na waiwai i hoo-
• noia, i hiki aku ma kahi o na
- .'iona dala i kohoia.
I kulike ai me kela meahou kele-
kalapa, i ka wa ka i kipa ae ai ke
ola'i ma ke kulanakauhale o Santa
Babara aole i lilo na hopena i
kau mai maluna o na makaainana e
noho ana ma kela kulanakauhale, i
kumu e hoopiolokeia ai ko Iakou
noonoo aka ua lawe mai lakou i
kela hoopa'i me na manao maikai.
No ka malama ana i ka maluhia,
ua hoomaluia ke kulanakauhale ho-
^•••«koa e na pualikoa o ka oihana
kaua ame ka oihana koa, me ka
ike ole ia o kekahi mau hana hoo-
haunaele iwaena o na makaainana.
O na kino make keia i loaa aku,
tr hoihoiia Iakou no na wahi waiho
k -,o make, pela ka hoihoiia aku o
ka poe i halawai me na pala-pu,
r • na halema'i no ka lapaauia mai.
Oiai ka na kino mako o laweia
ana pela hoi ka poo i halawai me
na poino, aia pu na kaa e halihali
ana i na pohaku uinihapa o na hale
i hiolo, na uwea no hoi, no ka hoo-
kaawale ana i na alanui, iloko wale
r r» kela mau hana apau o ka malu-
hia e Iawelaweia ana, me he mea la,
v ^ hana ia no kekahi hana hoike-
;•:•• no ke pa'iia mai ma ke kii onioni.
Aole i pau holookoa na kauhale
i ka hiolo i ke ola'i, o na hale nae
i koe iho me ka hiolo ole, ua nui
no poino i kau aku maluna a Iakou,
a ua aneane e hiki ole kekahi mau
hale e hooponopono hou ia.
No na hana kokua a hoopakele,
i ka poe i loaa i na poino, ua hoo-
unaia mai na kaaahi mai Los An-
geles mai, a mai kekahi mau kula-
nakauhale e ae e pili kokoke mai
ana i ke kulanakauhale poino.
Hiolo ka Hokele Arlington
Ma tela manawa mua lo» a ke
ola'i i hoonaueue ae ai, i hiolo ai
ka Hokelo Arlington, me ka hanee
ana o na rumi ma na aoao o kela
KIEKIE MAOLI KE KUMUKUAI
O KA APANA AINA MA MAKIKI
Ma ka Poakolu o ka pule aku la
i Lala ka hoike ana ae o Frederick
E. Steere, ka lunahoohana o ke kee-
na kuai aina o ka Hui a Henry
Waterhouse Trust no ka lilo ana
aku ma ke kuai i ka Union Oil
Company he 11,000 kapuai kuea a
oi aku ma ka apana o Makiki no
$25,000, aole ka pii wale no o ka
waiwaiio o ka aina maloko o Hono-
lulu i nei manawa o ka nui pu ka
kekahi o na noi aina mai ka poe
hoopukapuka mai ma Amerika i mau
wahi hanai bibi ame hipa maloko
o keia mau mokupuni.
O ka huina dala nui i ukuia e ka
Union Oil Company no na apana
8,13 ame 14 maloko o ka Paka ma
Makiki oia kekahi o na kumukuai
kiekie loa i haawiia no ke kapuai
kuea ma ka manao o Mr. Steere.
0 na apana 8,13 ame 14, komo pu
me ka halenoho o Mr. Anderson ma
Makiki no a i kuaiia aku ai ia W. A.
Love & Company., Ltd, no $37,000
ua emi kona kumukuai o ke kapuai
kuea malalo o ka na apana i lilo
aku ai i ka hui aila Union.
Ma ia la no i hoike ae ai o Mr.
Steere i ka lehulehu o na noi i uiia
mai iaia no kekahi mau aina hanai
holoholona. a ua paneia aku ia mau
r oi he liilii loa na apana aina aupuni
i koe i kupono no ia ano hana.
Ua loaa pu. mai kekahi mau ninau
e pili ana no na oihana like ole a
no na kahua kukulu hale mai ka
mokuaina mai o Nu Ioka a mai ke-
kahi mau mokuaina mai ma ka He-
ma o Amerika, me ka hoike mai o
ka poe i makemake nui e hooholo-
mua i na hana imi pomaikai no ko
lakou hialaai nui no Hawaii nei.
He lehulehu no ka oia poe i hoea
mai i Hawaii nei mamua, a o ke-
kahi o ia poe ua iko i na hoolaha
maloko o na nupepa, a mai kekahi
mau hoaloha aku o lakou i hoea
mai i Hawaii nei a i hoi aka a
haanui ia lakou, no ia mau ike i
loaa aku ia lakou i waiho ae ai
lakou i ka lakou mau noi.

Mahope o ka hoohala ana i ke-
kahi mau la ma keia kulanakauhale
i huli hoi aku ai o Mr. Henry Waiau
ame Mr. D. K. Kapahee no Kauai
ma ke ahiahi o nehinei.
hokele a pau ka poe e noho ana
maloko olaila i ka make, a o ke
koena aku o ka hale, ua kaawale
kekahi paia mai kekahi mai.
Me ka hoohakalia ole iho, ua hoo-
maka koke no na kamana ame na
kanaka hana, e hoohiolo i na paia
o kekahi mau hale i hiolo hapa,
me ke kukulu hou ana i kekahi mau
hale po ka manawa.
No na uwea kelepona keia ame
na uwea kelekalapa ma kahi o ka-
naha mile ka Ioa ma na kapakai,
ua pau i ka mokumoku, a ua pau
na pou i ka hina, 3 ma ka hapanui
o na alanui, aole e hiki ke heleia,
i kau a mea o ka mokaki, o na mea
hoohihia i ka hele ana aku ma ke-
kahi aoao.
Akelekele Wale no na Ola
Maloko o ka halema'i St. Francis,
oiai ka poe malama ma'i e halihali
ana i ka poa ma'i no kalii o ka pale-
kana, i ka manawa e haalulu ana
na paia o kela halema'i, akelekele
wale iho no ko lakou mau ola mai
ka make mai.
O ka halepaahao keia, kahi i hoo-
paaia ai o na lawehala, i ka mana-
wa i hiolo ai kekahi paia o kela
hale, ua hoomaka na paahao e holo
no ko lakou palekana.
Aole he pauahi i holapu ae ma
kela kulauakauhale, o ke kumu, ma
ka manawa mua loa i hoomaka ai
ke ola'i e hoonaueue, ua oki e ia na
uwea uwila apau.
Ma ka oleloia, o kela hoonaueue
ola'i i kipa ao ai ma Santa Babara,
me he mea la, ua hapai maoli ia
ae no ka honua iluna, me ka hanee
ana o na kauhale, a me he kani
ana la na na meakaua, pela iho
la ka halulu i ka manawa o na kau-
hale e hanee aku ai ilalo, me ke
ku i ka weliweli o kela hiona.
Ma ka uhi ana mai o ka malu
o ka po, ua konoia aku na mea apau
e hoi iwaho e hiamoe ai, o halihali
ana na kanaka i ko lakou mau pono
hale no na wahi kupono, e loaa ai
ka hooluolu ana i ko lakou mau
ohana ahiki i ke ao ana ae.
Maloko o na paka, a maloko o ke-
kahi mau pa manienie, i hoolilo ai
na mea apau, i mau wahi no lakou e
hiamoe ai.
E KOE ANA MA KAHI O $37,863
I KA OIHANA WAI.
Mamuli o ka hoopii hou ana ae i
50 pakeneka ka auhau wai a e hoo-
maka ana ka uku ana ia auhau ma
ka la 1 o Iulai, e koe ana i ka oiha-
na wai o ke kulanakauhale a kalana
ma kahi o $37,863 ma ka la hope o
ka makahiki a ua hiki ia huina ke
aieia no ke kokua ana ae no ka
hoopiha ana i ka waihona pokole
o ka waihona laula elike me ia a
ka Meia Wilson o ka hoike ana ae
ma ka Poalima o ka pule aku la i
hala.
Malalo o ka auhau wai elike me
ia i nei manawa he $150,222 ke koe-
na aie i koe ft e ohiia aku ana ma
ke ano he mau kaki no na ana wai
mita ame na uahau wai mita ole
no ka manawa mai Iulai 3 ahiki i
Dekemaba 31. O ke 50 pakeneka
paku'i hou iho maluna o ka auhau
wai mua e ohiia ana e hoohui hou
iho ana me ia huina he $?5,111, a
e loaa ana ka huina o $225,333.
Me ia huina e hoohuiia iho ana ka
loaa makahiki e ohiia ana no ka
hoolako ana i na moku me ka wai
o $33,600, he auhau i hoopii hou ia
ae nolaila e loaa ana i ka oihana
wai ka huina nui o na loaa $258,933
no na mahina eono e hiki mai ana.
Ka Hoolilo
No ka malama ame ka hoohana
ana i ka oihana wai o na hoolilo
no na mahina eono e hiki mai ana
mai Iulai ahiki i Dekemaba 31, ma
ke koho a ka Meia Wilson, he $241,-
070, ke hoolaweia ae ia mai na loaa
mai apau e koe ana ke koena o
$17,863.
Me ia koena hoohui aku me ke
koena aie wai e ku nei iwaho be
$37,726, he huina nui e hoolalelaleia
aku ana ka ohi ana mai, a ke pau
pono mai ia mau dala e hiki aku ana
ka huina nui i ke $55,580. O ka
huina aie i hookaa ole ia a i hala-
hope he $37,726 a e manaoia he
$20,000 o ia huina e ohiia ana a e
koe ana he $17,726, a ke hoolaweia
mai ia huina mai ka huina nui ma
o $55,589 e koe ana he $37,863.

No ka hele no o na kolamu o ke
Kuokoa a piha loa i keia pule, i
hiki ole ai ke hoopukaia aku kekahi
mau palapala a na makamaka o ka
hoouna ana mai no keia keena.
Ma ka halawai a ka Makai Nui
Trask me kona puali makai ame ka
Meia Wilson o ka noho ana maloko
o ka halewai ma Ka po o ka Poalima
aku nei i hala i hoike aku ai o Trask
mua o na makai aole e okiia : "sa
ko lakou ukuhana i 25 pakeneka,
loko o ka haawina dala ukuhana,
aka he kanakolu o na makai e hoo-
mahaia ana i kela ame keia mahina
e hoomaka ana mai ka la ekahi
aku o Iulai, o na makai i hoomahaia
i ka mahina o Iulai e hoi ae .na
lakou i ka hana i ka mahina o Au-
gate a hoomaha aku ana he kanakolu
mau makai, a pela e hoomaha mau
ia aku ai he kanakolu makai i kela
ame keia mahina ahiki i ka la 1 o
Ianuari 1926.
Ua hoike pu aku ka Makai Nui
Trask imua o na makai ma ia ha-
lawai ana e huli ana oia i hana na
na makai e hoomaha ana i ole lakou
e nele i ka hana, a i ka manawa e
hoi ae ai lakou e hana me ka oiha-
na makai na na makai e hoomaha-
ia aku ana e pani aku ma ko lakou
mau wahi i hana ai, a pela aku
ahiki i ka Ia ekahi o Ianuari, o keia
makahiki ae.
"E aho ka laweia o hookahi ma-
hina mamua hoi o ke okiia o ko
oukou ukuhana malia, aole e hoopii
hou ia ae ana ka ukuhana o oukou
no ekolu a eha paha makahiki,"
wahi a Trask ma ka manawa ana
i hoike aku ai imua o na makai i
kana olelo hooholo.
Aponoia Keia Manao
Ma ka manawa a Trask i hoike
aku ai imua o na makai e hoao ana
oia e huli i hana na na makai e
hoomahaia ana ua nui ka hauoli o
na makai no ia hana a ua haawiia
ae he mau huro me ka pa'ipa'iia.
O ka Meia Wilson kekahi i hoa-
kaka ae i kona manao imua o na
makai he oi aku ka maikai e hoo-
maha ia Iakou i hookahi mahina ma
mua hoi o ke okiia o ko Iakou mau
ukuhana.
"Ina e okiia ana ko oukou uku-
hana aole kekahi mea hoopaa e hoo-
ia mai ana e hoopiiia ae ana ko
oukou mau ukuhana ma ka la 1 o
Ianuari o keia makahiki ae, a i ole
i kahi makahiki aku paha. Eia hou
aole kakou i maopopo owai ana la
na lunakiai ia manawa, nolaila aole
a oukou kaukai ana aku no ka haa-
wina laki, no ka mea, he mea mao-
popo ole aku ai."
Aole i Hooholoia ua Makai e
Hoomahaia
Aohe i hooholoia na inoa o na ma-
kai e hoomahaia ana, elike me ia
a Trask o ka hoike ana ae ma ia
po, aka o na kanaka ana i ika ai
o lakou ke kupono e hoomaha i ka
mahina mua kana e hookuu nua
aku ana, a e huli aku ana oia i
hana na lakou. He hana nui no ia
e huli aku ai aka, ma kona manao
e pono no i kela ame keia e hana
pu i mea e loaa ai ka hana. Wahi
ana o ka hoike ana ae he eono ka
mau hana i haawiia mai iaia, a no
na kauaka aku he iwakalua-kuma-
maha i koe e pono no hoi lakou e
hulihuli wahi hana aku.
Ua hoakaka aku ka Meia Wil-
son imua o na makai ma ke ano po-
kole Ioa i ke kumu o ka nele ana o
ke aupuni kulanakauhale i ke dala
a no ka ike o ka papa o na luna-
kiai ia lawa ole i ke dala ua hooholo
lakou e aho ka hoomaha ana i ke-
kahi mau makai i kela ame keia ma-
hina mamua hoi o ke oki ana i ko
lakou mau ukuhana.
Ua hoakaka pu ae ka Makai Nui
Trask ma ke ano pokole loa maluna
o na uku hoomau o na makai, a wahi
ka ana, ua manaolana ka oihana
makai e hoopii hou ae i ka aelike
inisua mai ka $500 i nei manawa a
i ka $1000 ma keia makahiki ae o
ka makai hookahi.
Mahope o ka huli ama ka noii
pono ana i ua buke moohelu oloko
o ke keena o ka Puuku Kulanakau-
hale D. L, Conkling, i waiho ae ai
ka lunahooia kuikawa, Mr. James H.
Fiddes, i kana hoike imua o ka hala-
wai a ka papa o na lunakiai ma ka
auwina la o ka Poalua o ka pule
auwina la o ka Poalua o ka pulo aku
o na buke, kekahi paewaewa ma kuhi
e kikooia aku ua mau dala la, malu-
na o ka puuku.
Maloko o ka hoike a kela luna-
hooia kuikawa, e hoakaka ana ia no
ka loaa ana ma kana huli ana iloko
o na buke, kekahi paiwaiwa ma kahi
o ka $7,006.79, me ka maopopo ole
o kahi i nalowale ai o kela mau
dala, me ke koi ana ma kela hoike,
e kakoia aku ua mau dala Ia, maluna
o ka puuku.
E hoakaka ana ka hoike a ka
lunahooia kuikawa, no ka waihoia
ana aku iloko o kona lima, kekahi
hana no ka huli pono ana iloko o
na buke o ke keena puuku.
Ma kana huli ana no na mea e
pili ana i ka Waihona o na Hanahou
no ka apana o Iwilei, ua lawe mai
oia i na hoike elua mamua aku, o
ia na hoike a ka mea nana banako, i
hoounaia aku i ka Puu Henry C.
Hapai, he mau hoike hoi i kakau-
inoaia e Truesdell ame Asch.
Ma ka nana ana i kela mau hoike
a elua pela hoi ke kuekaa ana
ialoko o na buke o ke keena puuku,
i hoea mai ai oia i kahi e haawi ana
i na apono ana no kela mau hoike
ae la elua, a ua kulike hoi kona ike
me ko na mea na laua i kakauinoa
i na hoike elua mamua aku, no ka
pokole ana o ka waihona no na hana-
hou o ka apana o Iwilei.
Ma no mea i loaa aku ma kana
huli ana, i hoakaka ae ai o Mr,
Fiddes, no ka loaa ana iaia o kekahi
kauoha mai ka papa mai o na luna-
kiai, e apono ana no ka hoopukaia*
o na bona no ka apana o Iwilei, ma
kahi o $82,000.00, ma kahi nae o ka
hoopukaia o na bona no ka huina ma-
OO nolaila o ke koena iho o $11,500.-
00; aole loa he hoike i loaa aku
no ka hoopukaia ana.
Ua loaa aku he mau hoike no ka
ae ana o E. J. Lord, ka mea lii o ai
iaia ka aelike no ka hana ana i na
hanahou ma ka apana o Iwilei e
lawe i ka haina o $66500.00, ma
ka bona ma ke ano o kekahi
hapa ia o kona uku, no ka lawela-
we ana i na hana o kela apana; o
ke koena aku o $4,000.00 bona, he
mea pohihihi Ioa ka huli ana aku
a aole no hoi i maopopo iki i ka
Puuku Conkling kahi i hooliloia ai
a hui pu iho hoi me kekahi maa po-
kole e ae, ua hiki aku ma kahi o ka
ehiku kaukani dala a oi ka pokole
oiaio loa, o ka waihona puuku.
E PA'I BUKEIA ANA KA HIME-
NI O KAUAI.
Mamuli o ka nui ohohiaia o ka
himeni, a ka papa himeni hookuku
o Kauai, i niele ai, oiai ma keia
kulanakauhale, iloko o na la o noho
ana o ka ahahui paeaina, o ia kela
himeni "Kuu Lei Mokihana", e
pa 'iia aku ona ua himeni nei iloko
o ka buke, mo na huamele, i hiki
ai i ka lehulehu ko himeni, ma kela
ame keia wahi e makemakeia ae ai.
Oiai o Mr. Henry Waiau, ke ala-
kai o kela papa himeni ma keia ku-
lanakauhale, o kekahi o kana mau
hana nui, o ia no ka hoomakaukau
ana i na hana e holopono ai, ke pa'i
ana aku i na himeni nei ma ka buke,
a ua kokuaia aku kana mau hooika-
ika ana e kekahi mau loea himeni
a ike huamele o keia kulanakauhale,
nolaila aole e loihi loa ana ka ma-
nawa mai keia wa aku, e hoolawaia
ana na mea apau me ke kope o
kela himeni me na huamele.
I ka manawa i mele ai o ka papa
himeni hookuku o Kauai, i ka hi-
meni, no ke alualu ana i ke kiaha
makana, a ka oihana koa, aole he
papa himeni e ae i komo mai ma
kela hookuku ana, nolaila ua lilo
loa ke kiaha makana i ka papa hi-
meni o Kauai, i keia mauawa, a i
ka lohe ana o na aliikoa, i ka nani
o na himeni a kela papa i mele mai
ai; ua kono okoa ia mai ua papa
himeni la e ka oihana koa ame ka
oihana kaua ma Puuloa e hoea aku
ilaila, a ua hoolawaia aku ko lakou
makemake, a no ka loaa ole o ka
manawa lawa kupono, i hiki ole
ai ke hookoia aku, na kono a na
aliikoa, o na kahua hoomoana o ae
ma keia mokupuni.
Wahi a Mr. Henry Waiau, ma ka
manawa e noho mai ai ka aha pae-
aina i keia makahiki ae ma Kailua,
Kona, Hawaii, e lawe hou aku ana
no oia i kana papa himeni no ka
hookuku himeni ana me na papa
himeni o na mokupuni e ae, me ka
paa o kona manao, o ka poe no i
hiki mai ai i Honolulu nei, ma keia
makahiki, o lakou no ke hoea aku
ana no Kailua, a i ole e hooiia ae
ana paha ka nui o kana poe himeni.
HE ELUA MAU KOHO HANA I
HAAWIIA AKU KA AELIKE.
Ma ka noho ana o ka halawai a
ka papa o na awakumoku ma ka
Poaha o ka pule aku la i hala he
ehiku ka nui o ka poe i waiho ae
i ka lakou mau koho no ke pena
ana i ka Uwapo 7, o ka hui o Hurd
ame Pohlman ka mea koho haahaa
loa, a ua haawiia aku ia hana ia
hui O kana koho no ia hana he
$1679.
Ma ia la hookahi no ua haawiia
aku ia James D. Lewis o Hilo ka
aelike no ka hana ana i palekai
i ke alanui e hele mai ai ahiki i ka
uwapo ma Hookena, Hawaii. He
elua wale no mau mea koho no keia
hana a o Lewis ka mea koho haahaa
loa he $3199.81.
E OLOHANI ANA NA MAKAI KE
OKIIA NA UKUHANA.
Mamuli o na olelo hoomaka 'uka 'u
a na lunakiai e oki i ka 25 pakeneka
o ka ukuhana o na makai ua wawa
ae kekahi lono lauahea no ko olo.
hani o na makai ma ka Poaha o ka
pule aku la i hala.
Ma ka oleloia ina no ke okiia
o ka ukuhana o na makai e lilo
ana ia hana i mea hoopilikia i ka
hapanui o lakou oiai he kakaikahi
wale no ka inawaena o na makai
i lako me ke dala me ka loaa ole 4
ko lakou uku piha.
I kulike me na lono i pahola ae
he lehulehu ka o na makai i hoike
ae i ko lakou mau manao ina no
ke okiia o ko lakou mau ukuhana
o ko lakou haalele no ia ia hana a
hele aku e huli hana hou oa lakou
i oi ae ka uku mamua o kahi uku e
koe iho ana ke okiia ae ka hapaha
o ko lakou ukuhana i nei manawa.
No ka hana a ka papa o na luna-
kiai o hooholo ana ka lakou kakali
a ina no ka holo o ka bila a kauoha-
ia ae ke oki ana o ka ukuhana o
na makai, hookahi mea e ikeia aku
ana o ia ke olohani o ka puali ma-
kai holokoa a o ka hoo-kunanaia ana
in o ka hana a ka oihana hoomalu.
No ka haawi ana ae i na manao
hoolana a no ka hoonaauao ana ae
i na makai i olo ai na lunakiai ama
ka Iakou mau hana e kuhihewa ia
ua noi ae ka Makai Nui Trask i
na makai e malamaia kekahi halawai
ma ia ahiahi iho, i hiki ai iaia ke
hoakaka ae e hoopauia ae ai ka po-
hihihi. O ka hana inisua hou i
hoolala ia a ma ia hana e hiki ai
i kela ame keia makai ke inisuaia
ina no ka mako a no kekahi ulia
poino paha no ka huina o $500 ke-
kahi kumuhana a Trask o ka hoa-
kaka ana ae.
PAPAA KA ILI O KEKAHI KE-
PANI I KE AHI.
Papaa ka helehelena ame ke kino
o Kametsuke Kaneshiro, he Kepani
limahana, a maloko o kekahi hale
hoolimalima loihi ma ke alanui Moi-
wahine kona wahi o ka uoho ana,
ma kekahi wahi kokoke mai i ka
Uwapo 16 ma ka po o ka Poaha
o ka pule aku la i hala ma ka ma-
nawa i a-ia mai ai kona kimona e
komo ana e ke ahi o ko kapuahi
aila oiai oia e makaukau ana e bele
e auau.
I kulike me ka hoike i loaa ae i
ka Makai Joseph Jama, ua kau oia
i ka ipuhao wai iluna o ke kapuahi
aila hopipi, a no ia a maikai ole o
ka a ua lawe ae la ka i ka ipu aila.
Ma ia lawe ana ae ana ua a-ia ae
la kekahi wahi o kona kimona e ka
ahi a pau kekahi hapa o ke kimona
ana e komo ana i ke ahi a papaa
kona helehelena ame kekahi wahi
o ke kino.
Na ke Kauka Kepani Mitamura
oia i lapaau mua a hoihoi ia ae i
ka halema'i Kepani mahope iho.
HAILUKUIA MAI NA MAKAI
OPIUMA E KEKAHI WAHINE.
Ma kekahi hale a na makai hopu-
hopu opiuma o ke komo ana ma Wa-
hiawa ua piha loa kekahi wahine
Pake o Mrs. Oh Kuk Kiang ka inoa
i ka huhu no ke komo ana aku o na
makai e huli i kona hale, a uo na
hora elua ka kona kipaku ana mai
ia lakou, me ka hailuku pu mai i na
mea e loaa ana i kona mau lima,
e laa na pa-palai, na pa, ke kapu
holoi lole, ka laiki, ka aila pineki,
a no ka luhi, ua haawipio okoa mai
la oia iaia iho, a lilo mai kekahi
mau kini opiuma, eha mau ipupaka
puhi opiuma, na paona e kaupaona
ai i ka opiuma ame ke pola, elike
me ka hoike a J. A. Manning, ke poo
o na kanaka hopuhopu opiuma o ka
hoihoi ana ae. O ka mea apiki aole
i paa kela wahine i ka hopuia, wahi
a Manning o ka hoike ana ae, a ke
kumu wahi ana, aole o hiki e hoo-
paa i ka halepaahao i kekahi popoki
hihiu.
Aole no ka keia o ka makamua
loa o nei wahine Pake o ke kipaku
ame ka hailuku ana mai i na makai,
he mau manawa lehulehu no mamua
aku, elike me ia a Thomas Wallace
o ka hoike ana ae.
"I ko makou komo ana aku iloko
o ka hale ua alualu mai la oia ia
makou me ke kipaku pu mai a ha-
hai mai la mahope o makou me ka
laau hahau popo, a kiola pu mai
la i kana bebe ewalu mahina ia
J. C. Pipe i kona manawa i holo
mai ai, a ia manawa pu i hoonou
mai ai i na mea a loaa ana i kona
mau Uma i na makai e hoao ana
e komo aku iloko o ka hale.
Me ia nui no ka o ka ka wahine
hailuku mai, ua komo aku la o Wal-
lace ame Ross a paa i ka wahine
a ia Pipe hoi i komo aku ai e huli
ialoko o ka hale a loaa aku la ka
opiuma iloko o ka halekuke.
"Mai pepehi oukou i kuu »a«j,"
wahi a na keiki i uwa mai ai ka
manawa a na makai e ohi ana i na
waiwai ku-e kanawai.
A wahi a na akena e ka Mike
ana ae ia manawa ka ka wahine
i kamailio mai ai me ka leo nui,
"E kiia aku ana oukou e au ml ka
pu!"
"O, he pu io anei kana?" I jjnau
ae ai o Manning. "Pehea aianei
kakou e ike aku ai."
Mamua o ka loaa ana he manawa
no ka wahine e ki mai ai ua kaa-
wale loa mai la na makai ma kahi
mamao loa e lobe ole ia aku ai ke
kani mai o kana pu.
HOOPAKELEIA HE LUINA NA-
LOWALE E KONA MAU HOA.
I kulike ai me kekahi meahou o
ka oili ana ae iloko o na la aku
nei i hala, ua loaa aku kekahi koa
luina nalowale o ka mokukaua U
S. S. Vereginia Komohana i kona
mau hoa luina, iloko o ke kulana
kupilikii, me ka lilo nae o kona
ola ana me ka make ole, i mea hoo-
kahaha aku i ka manao o kona mau
hoa luina.
Ma ka oleloia, ua nalowale kela
koa luina mai kona mau hoa aku
ma ka Ia 27 aku nei o ka mahina
o Aperila, i ka manawa e malama-
ia ana na hana hoomaamaa kaua
mawaena o na kanaka o na moku-
kaua, me na koa ouka nei o ka aina,
malalo ae nei o Kalaeloa, a ma ka
pule aku Ia i hala, kona loaa hou
ana.
He ululaau wale no aa wahi apau
e pili kokoke aku ana i Kalaeloa,
ma ka manaoio o na hoa o kela koa
luina, ua nalowale oia iloko o ka
ululaau, o kana mau mea nae e ai
ai, pela me kona wai e inu ai, o
kekahi mau ninau pohihihi loa kela.
I ka manawa ka i loaa aku ai o
kela koa luina, e hana ana oia i
kekahi pu-a o na laau nunui, ma
ko ano be waapa nona e kau aku
ai, a holo aku no ka imi ana i kona
mau hoa ame kona mokukaua.
E komo ana no kela luina i kona
paalole o na koa luina, eia nae ua
pau i ka nahaehae, ua hele kona
mau lima ame na wawae a manuma-
nu, i na kuku o na laau ooi, a he
ku ka i ke aloha kona kulana ke
nanaia aku.
Ua waihoia aku kela luina mala-
lo o na lapaau ana mai a na kauka,
aole nae i manaoia, e hoi hou mai
ana kona mau ano elike me ia ma-
mua, aka e oopa ana oia i ka wa
e ola ae ai.
No ke komo pu ana aku iloko o
ka halawai makahiki a ka Ahahui
Lunalilo ma ka mokupuni o Kauai
i keia Pokiulai, i hala aku ai ka
Loio Kalana Wm. Beers o Hawaii no
ka Mokupuni Kaili La, ma ka po
o ka Poalua iho nei.
Ma ka Poalua iho nei, i hoopauia
aku ai he heluna nui o na limahana
o ke aupuni kulanakauhale, no ka
lawa ole i ke dala e ukuia ai Iakou,
no keia mau mahina eono e nee aku
nei ahiki i ka la hope o keia maka-
hiki.