Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 27, 2 July 1925 — Page 12

Page PDF (1.65 MB)

NA MOOLELO HOONANEA NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA
Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA. IULAI 2, 1925
ka la 8 o Augate, 1925, ma ka hora
9:00 A. M.
Eia ke waiho nei ke kii palapala
aina ame na hoakaka o na palena o
ka aina i oleloia elike me ia i kona
mai ai e ka poe noi a e ikeia no ma
ke Keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni.
A. C. ALEXANDER
Komisina o na Palena Aina no ka
Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi.
Honolulu, Iulai 1, 1925.
Robertson & Castle,
Na Loio no ka Poe Noi.
6367— Iulai 2, 9, 16, 23.
HOOLAHA A KE KOMISINA PA-
LENA AINA MAHELE MAKAI O
KB AHUPUAA O PAALAA
Mamuli o ka waiho pono ia ana
mai o ka palapala noi i hanaia i ka
mea nona ka inoa malalo iho nei e
ka Waialua Agricultural Company,
Limited, no ka hooponopono ana i
na palena o ka mahele makai o ke
Ahupuaa o Paalaa (L. C. A. 7713,
Apana 34 ia V. Kamamalu) e waiho
la ma Waialua, Kulanakauhale a
Kalana o Honolulu, Teritore o Ha-
waii; ma keia ke haawiia aku nei
ka hoolaha i na ona apau o na aina
e pili kokoke ana ame ka poe e ae
apau i kuleana, e malamaia ana he
hoolohe ana i na palena o ka ma-
hele i oleloia o ke Ahupuaa o Paa-
laa, ma ke keena halawai o ka Papa
o na Komisina Awa, maloko o ka
Hale Kapitala, ma ka la 8 o Augate,
1925, ma ka hora 9:00 A. M.
Eia ke kii palapala aina ame na
hoakaka no na palena o ka nina i
oleloia elike me ia i koiia mai ai e
ka mea noi ke waiho nei a e ikeia
no ma ke Keena o ke Komisina o
na Aina Aupuni.
A. C. ALEXANDER
Komisina o na Palena Aina no ka
Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi.
Honolulu, Iulai 1, 1925.
Robertson & Castle,
Na Loio no ka Mea Noi
6367—Iulai 2, 9, 16, 23.
HOOLAHA KUAI O NA HOOLI-
MALIMA AUPUNI
Ma keia ke haawiia aku uei ka
hoolaha akea ma ka hora 10:00 a.
m., Poaono, Augate /1, 1925, ma ke
keena o ka Hope-akena, Mr. Gar-
cia, Wailuku, Maui, malaila e kuai
hoolilo ia aku ai ma ke kudala akea
i ka. mea koho kiekie loa malalo o
na manao o ka Pauku 73 o ke Kana-
wai Kumu o Hawaii, a o na Kana-
wai Hooponopono Hou ia o Hawali
o 1925, na Hoolimalima Laula o na
aina Aupuni mahope ae nei:
Kela mahele apau o na Aina
o ke Kula o Lahainaluna, i ike-
ia o Paunau, Lahaina, Maui,
nona ka iliaina o 39.3 eka, oi
aku a emi mai paha, o ka aina
kanu ko, a he 31.6 eka, oi aku
a emi mai paha, o ka aina kula.
B. Kela mahele apau o na Aina
o ke 'Kula o Lahainaluna, i
ikeia o Paunau, Lahaina, Maui,
nona ka iliaina o 125.8 eka oi
aku a emi mai paha, o ka aina
kanu ko, ame 49.9 eka, oi aku a
emi mai paha, o ke aina kula.
E kaa na hoolimalima e hooliloia
aku ana malalo o na kumu aelike
ame na kulana apau o na Hoolima-
lima Laula Aupuni i hoopukaia e ke
Keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni, a malalo no hoi o ke kula-
na paku'i e hookomoia aku ana ma-
loko o na hoolimalima e hoopukaia
ana mamuli o keia kuai, elike me
ia mahope ae nei:
"O ka pauku unuhi hou no na
hana hookuonoono, elike me ia
i paa maloko o na Hoolimalima
Laula 5 hoopukaia e ke Keena
o ke Komisina o na Aiha Au-
puni, aole e hoopiliia i kekahi
mahele o na aina e hoolima-
limaia aku ana, i hoohanaia a
i ole kupono paha no ke kanu
ana i ke ko."
E kaa keia kuai malalo o na ku-
lana mahope ae nei:
1. Manawa o na hoolimalima: A.
15 makahiki mai Augate 1, 1925
aku. B. 15 makahiki mai Oka-
toba 22, 1026 aku.
2. Uku hoolimalima haahaa, e uku
hapa-makahiki mua ia, o ia ke-
ia mahope ae nei:
A. $283.60 o ka makahiki;
. B. $1054.20 o ka makahiki.
a. E uku ka poe e lilo ai ma ka
haule ana o ka hamare i ka
uku hoolimalima o na mahina
mua eono, hui pu me na J .
lilo apau o ka hoolaha ana ;n .1
na kaki e 'a\\j apau o pili n: \\
me ka hoomakaukau ana i r i
hoolimalima i oleloia.
No na hoakaka aku i koe e ninau
ae ma ke Keena o ka Hopec-ako,- ,
Mr. A. Garcia, Wailuku, Maui, a i • ,
ma ke Keena o ke Komisina o a
Aina Aupuni, Hale Kapitala, Ho-
nolulu, kahi o ke kii palapala ,1,- •>
o na aina e hoolimalimaia aku :-.- .
ame ke ano o ka Hoolimalima I.
Ia Aupuni e waiho nei a e ikeia ...
Hanaia ma Honolulu, maloko o
ke Keena o ke Komisina o na A i
Aupuni, i keia la 26 o Iune, A. i>.
1925.
C. T. BAILEY,
Komisina o na Aina Aupuni
6367—Iulai 2, 23.
MA KE KAUOHA.
Hoolaha Pa Aupuni.
KE HOOLAHAIA aku nei ma keia ua hookaawale hookaokoa. ua kukulu aku ka Papa Lunaki;. ke Kalana o Kauai, Teritore o ii waii nei, ma Hanapepe maloko o ka Apana o Waimea, Kalana o K -ai no, i ka apana aina i hoaknV •. malalo iho nei ma ke ano he 1 AUPUNI no ka. hoopaa ana i : holoholona helehewa e loaa ana ; ; -\ Hanapepe i oleloia, o ia keia: O kela apana aina apau loa e waiho la ma ke Alanui Ti; " a i heaia i kekahi manawa .. • ke Alanui Kahakai, aneane -
kanalima (50) kapuai mai ' .
aoao aku ma Waimea o ka P..' i
Kinipopo o Hanapepe no, a r -
na ka ili he 3199 kapuai kun,
oi aku a emi mai poha.
KE HOOLAHA pu ia aku nei r«
hoi ua koho pono aku ka Papa l •
nakiai o ke Kalana o Kauai i oleloa
ia Aki Koolua o Hanapepe no,
oia ka Luna Pa Aupuni no H.vi •
pepe, a malalo no o kona mana i- i
malamaia ana aku o keia Pa Au-
puni ae la.
I HOIKE NO KA OIAIO O KEIA
ke kau nei ka Papa Lunakiai i olelo-
ia ma o kona Luna-
hoomalu la, H. D. WM.
hard i kona lima me ka
hoopili pu ia ana mai
(SILA) me keia e ke sila o ke
Kalana o Kauai i ole-
loia.
HANAIA ma ke Ka-
hua Poo ma LIHTT. i
keia la 3, o Iune, M. H
1925.
PAPA LUNAKIAI,
Kalana o Kauai.
Ma o
H. D. WISHARD.
Lunahooia ! ,.
IKEA: J. MAHIAI KANEA K! A,
Kakauolelo, Kalana o Kau-;.
6364 — Iune 18, 25; Iulai 1, 8.
P. E. B. STRAUCH LIMITED
WAIWAI PAA INISUA
POLEA, EWA: Lehulehu ka ma-
kou mau apana no ke k .;a
ma Polea, 50x150 o ka apana
kumukuai 11 keneka wale r .
o ke kapuai, 11/2 kuea wale
no mai kapakai mai.
ALANUI PUOWAINA: Hale u'i o
2 rumi moe, kumukuai > .;• if1
wale no ukumua, koena n- »
ka uku liilii.
ALANUI HALE PUPLE: Hair r-..
ni o 2 rumi moe, kunu: k . i
$1900 wale no ma ka uku l : i!.'.
Komo pu keia kumukuni r i
ka apana he kuai maker»»;:-!
loa.
KALIHI, APANA KAPIOLANI: 3
apana, 50x100 pakahi, $l"i
ukumua $20.00 o ka mahina o
ka apana.
KAPAHULU: Apana 50x100. «M
ukumua, $20 o ka mahina.
ALANUI MARTIN: . Hale mai ;.-.•>!
loa o 2 rumi moe, ap;' 11 »
50x100, kumukuai $2650 wale
no ma ka uku liilii.
Na hale lako a lako ole no ka hoo-
limalima.
75 Alanui Moi Hema
Kelepona 2391 2^1
Mahope o na hora oihana a ma na la
Sabati kahea mai 5117.
KILA HE KANAKA A MAKE MA-
LOKO O KE KAA OTOMOBILE.
SHANGHAI, Kina, Iune 15 Ua
kiia mai e ka poe Pake powa e pee
ana mahai o ke alanui a ku o Wil-
liam MacKenzie a make a hoeha iki
ia o Miss Mary Duncan mamua iki
iho o ka hora 11 o ka po, ia laua
e hoIo ana maluna o ke kaa otomo-
bile maluna o ke alanui nui o ka
hapa komohana ma kahi kokoke
mai i ka Hale Halawai Columbia
Kuaaina o na Amerika. Ua haule
aku la o William MacKenzie i make
mailuna aku o ka huila o ke kaa
a iluna o ke alanui. Ua hopu koke
aku la o Miss Duncan i ka huila,
a hoomau aku Ia i ke kalaiwa ana
ahiki i ka loaa ana o ke kokua. O
na mea i eha he mau makaainana
Pelekane.
Ma ka Miss Duncan hoakaka he
lehulehu na Pake powa i halawai me
laua, he poe i aahu ia lakou iho
elike me na Pake lopa, a na ia poe
i paa mai i ke kaa, a i ka manawa
i hoike aku ai o MacKenzie i kona
manao ku-e ua kiia mai la oia e ke-
kahi o na Pake. Ua hoomauia mai
ke ki ana mahope o ko MacKenzie
haule ana iluna o ke alanui, elike
me ka Miss Duncan hoakaka, ka
mea nana i kalaiwa mai i ke kaa
a hoea i kahi i hookaawaleia no
na Pelekane maanei.
O kela kiia ana mai o MacKen-
zie ma ka manaoia ua ulu mai ia
mamuli o ka hoohalahala o na Pake
i ka hanaia o ke alanui e ka aha-
kuka o ke kulanakauhale mawaena
aku o ke teritore o na Pake. Ma
ka manao o na Pake he hana ku-e
ia i ke aupuni Pake, a ma ka la
aku mamua ua eliia he auwaha mai
kekahi aoao a i kekahi aoao o ke
alanui ma kahi o ke ki pu i hanaia
ai i keia la.
O ke kulana olohani o na Pake
maanei aole i loli ae o ia mau no.
HAULE KEKAHI KANAKA MAI
KA PALI IHO O 70 KAPUAI.
Ma ka po o ka Poaono aku Ia i
hala, ua hele aku la o Henry Bailey
ame George Tripp no Kaalawai no
ka lawai'a ka manao, a ia laua i
haalele iho ai i ke alanui Kaimana
Hila a hoomaka aku la ka iho ana
no kahakai ma kokahi ala ololi ua
kapeke iho la ko Bailey wawae a
pakika aku la a waiho ana huna o
ka lepo ilalo loa mai ka pali aku
ma kahi he kanahiku kapuai ke kie-
kie.
No kona eha ana i kaheaia mai
ai ke kaa makai a i ka hoea ana
aku a na makai o ia mau no ka pouli
o kona noonoo. Ma kona manawa i
lapaauia ai maloko o ka halema'i
o na poino ulia o kona wahi i ku-
konukonu loa ka eha aia ma ka lae
ma ka aoao akau. Ma ka hoike
a ka Makai Zane maloko o kana
hoike o ka hoihoi ana ae i ka hale-
wai no ke kumu o ko Bailey eha
ana na ona o Bailey o ia kona mea i
haule ai.
HOOPA'IIA NO KA HOOWAHA-
WAHA I KA AHA.
Ma ka noho ana o ka aha a ka
Lunakanawai John R. Desha ma ka
Poaha o ka pule aku la i hala na
ikeia ka pili o ka hewa hoowaha-
waha ia Dr. Frank C. Mighton, ke
kauka lomilomi, a ua kauia mai ka
hoopa'i o $25 maluna ona mawaho
ae o kona kauoha pu ia ana mai e
waiho aku oia i bona o $1000 i mea
hooiaio no kona uku pololei ae i
ka uku malama ola o kana wahine
mua Mrs. Merle S. Mighton.
Ma ka manawa o ka hoopii oki-
mare i haawiia ua kauohaia ae ke
Kauka Mighton e ka aha e uku ae
oia i $160 i ka wahine i kela ame
keia mahina ma ke ano he uku ma-
lama ola. Ma ka hoopii a ka wahi-
ne aole i uku ae kana kane mua i
kona uku malama ola no eono ma-
hina. 0 ka Lunakanawai S. C. Hu-
ber ke kokua ma ka aoao o ke kane
a no ka wahine nana ka hoopii oia
ponoi no kona Ioio.
NU IOKA, Iune 15.— He lono ke-
lekalapa mai Shanghai Kina mai i
ko Daily Telegraph ke hoakaka ana
o na kukakuka no ka hoopau ana
i ka olohani aohe mea hiki ke hana
ia o ia ka hoomaopopoia mamuli o na
kahuahana paio a ka lahui. 0 ke
kahuahana a na Pelekane, elike me
ia i hoakakaia ae he oi aku ke
onipaa me ka hiki ole ke hoololiia,
a ma ka oleloia aole nae na na luna
aupuni, aohe kanalua iki o Beritania
Nui ua kokua no o Kina holookoa
i ka hana a ka poe olohani, ka poe
aole i nele i ke dala, oiai ka ahahui
kalepa Pake ke hoouna man mai
la no i ke dala no ke kokua ana i
ka hana a ka poe Pake olohani a no
ia kokua i ulu mau ae ai kona ika-
ika i kela ame kela la.
0 na mikanele ame na Pake Kris-
tiano ke kokua mai la no i na hau-
mana olohani a ke koi mai Ia e
hooponopono ia maluna o ke kahua
o aa koi liilii loa.
Nuhou
Kuwaho
PLYMOUTH, Vt., Iune 28— Ma
keia Ia maanei i okiia ai o John
Coolidge, ka makuakane o ka Pere-
sidena Coolidge i loaa ai i ka ma'i
ma ka Poalima. E hoakaka ana
ka hoike a ke kauka no ka holopono
o kona kahaia ana. O ka peresi-
dena i hooa nai ai ianei i keia ka-
kahiaka mamua o ke kahaia ana o
ka makuakane ua hoi aku oia i
Swampscott, ke kapitala o ke kau
wela, maluna o kekahi kaaahi kui-
kawa.
BEVERLEY HILLS Cal., Iune 28.
—Ma keia la i hoikeia ae ai ka ha-
nau ana mai o Mrs. Lita Chaplin,
ka wahine a ke kanaka kaulana
i ka hana kii onioni hoomakeaka,
Ue keikikane ehiku paona. 0 ka
inoa o ke keiki i kapaia o Charles
Chaplin Jr. Ua mare o Charles ia
Lita Grey, kana lede, ma ka mahina
o Novemaba, 1024 maloko o Mekiko.
GLOUCESTER. Mass., Iune 28—
He umi-kumamaha mau kanaka olu-
na o ka mokukuna lawai'a Rexa
i pau i ka make ma keia auwina la
ma ka manawa a ka mokuahi Pele-
kane Tuscania i hooku'i ai me ka
mokukuna iloko o ka wa e uhipaa
ana ka noe ma ka Moana Atelanika
Akau.
WAKINEKONA, Iune 28— O na
lono e hoike ana no ka hoalaia ae
o kekahi kaua kipi hookahuli au-
puni maloko o Honduras e ke Ke-
nerala Hadiente Testa, ke kuhina
kaua, ua hoakakaia ae ke kahua ole
o ia mau lono maloko o kekahi lono
uweaolelo ia Louis Bogran, ko Hon-
duras kuhina noho maanei, mai ke
kuhina Honduras mai maluna o na
hana o ko na aina e.
HONGKONG, Kina., Iune 28— O
na banako i panikuia ai mai ka la
23 mai o Iune mamuli o ka olohani,
ua wehe hou ia i keia kakahiaka.
Ua noiia ae na kanikela kenerala
Anglo-French o na lahui e apau ma-
waho ae o na Pelekane ame na
Palani e haalele iho ia Shameen
maloko o Canton ma ke ano he
hana makaala hoopakele ola mua
ia.
HONGKONG, Kina., Iune 28— E
hoakaka ana kekahi lono mai Kow-
loon mai he hauneele hahana ka i
ala ae i keia la maloko o ia kulana-
kauhale mawaena o na Pake olohani
ame na kanaka o na lahui e me ka
nui o na make ma na aoao a elua.
0 ka olohani maloko o ia kulanakau-
hale ke oi mau la ka hahana, Ua
hoopau ka laina mokuahi mawaena
o Hongkong ame Canton i ka lakou
holo ana mamuli o ke olohani o na
kanaka hana iluna o ia mau moku.
Ua hoounaia aku na koa i keia Ia
i Shameen no ka hoopuipui ana aku
i na koa maloko o na pukaua ma-
laila, a ua hookapu loa ia ka hoo-
una ana i na olelo maloko 6 na
kelekalapa e ke aupuni o Hongkong.
Aohe hiki i na Pake e noho mau
ana maanei ke haalele iho i ke
kulanakauhale me elima a oi aku
dala. Ke hoolala nei na banako e
wehe hou ma ka Poakahi.
CANTON KINA, Iune 28— Ua ha-
uwawaia ae maanei ua hoounaia
aku e ke aupuni Canton kekahi pa-
lapala i na kanikela o na aiai- e e
kauoha aku ana e haalele iho lakou
ia Shameen, ke kahua o na lahui
e, maloko o kekahi mauawa. O na
onene haunaele maanei he oi aku
ka hahana. Aia na pualikoa Pake
ke hoomoana mai la i nei manawa
mamua aku o Shameen.
HONGKONG,Kina, Iune 28— Ua
waiho aku ke kenerala e hoomalu
ana Hu Han Min he hoohalahala
hou i na kanikela o na aina e i keia
la, no ka mea e pili ana i ka pepe-
hiia ana aneane hookahi haneri Pake
ma kahi kokoke i ke kahua o na
lahui e, e na koa o na lahui e, me
ka hoakaka ana aku i na mea oiaio
i hoikeia ae e ka poe i ikemaka,
he hana i ku-e loa i hoikeia inai e
kekahi mau lahui e. Ua kelekalapa
ia mai e ke kuhina o ko na aina e
ma Pekini i ke Dr. Wu Chiao Chu,
ke komisina o na hana o na aina e
maanei, e hoike aku ma ke keleka-
lapa i na mea oiaio a pau i hanaia
me ka hoohakalia ole.
HE KUAI LAULAU PUAA KA NA
WAHINE POOLA.
Ma keia Poaono iho, Iulai 4, he
mau laulau puaa momona kuhikuhi-
nia a mikololohua ka na Wahine o
ka Ahahui Kokua a Manawalea o
na Poola e kuai mai ana i ka poe
ono puaa apau e hele ae ana ma-
laila, a o na loaa apau e holo ae
ia i ka waihona o ka ahahui Mana-
walea o ua Wahine Poola, a e loaa
ana keia mau laulau maloko o ka
Makeke Aala ma ia la. O ka eleu
mua ae no ka pono, o nele auanei.
HE KANAENAE ALOHA NO KUU
MAMA HELELOA.
E Mr. Lunahooponopono o ke Kuo-
koa, Aloha a nui: — Ina e loaa ana
kekahi kowa kaawale o kau elele
wahaolelo, a i loaa mai hoi ia'u ka
lokomaikaiia e kou ahonui, e oluolu
hoi oo e hooili iho i nei wahi puolo
waimaka nui ma kona oneki, a nana
hoi ia e hii hele aku ma na pe 'a a
pau eha e hoike aku ana o ko ma-
kou mama bele loa, Mrs. Ika G.
Pomroy, ua kuu ka luhi, ua niau
palanehe aku la ka hele ana o kona
uhane me ka mea nana i hana na
mea apau, a o ka lepo na hoi aku i
ka lepo, a o kana ukana lihaliha
ho aloha, he minamina ka i muu
iho la mahope nei na makou e kani-
a-a mau aku ai nona i na manawa
apau e hoomanao ae ai.
Ua hanauia oia ma na aina e,
a i kona wa e bebe ana no i laweia
mai ai oia i Hawaii nei a kaa ae
la ka malamaia ana malalo o ke-
kahi mau makua Hawaii, a iaia i
moe aku la aia maluna aku o ke 75
kona mau makahiki. He ekolu ana
mau kane o ka mare ana a ua pau
wale no lakou apau i ka make mua
a na lakou mai na keiki ekolu, elua
e ola nei a hookahi keikikane i
make, a mailoko mai o keia mau
keiki he 14 mau moopuna kualua a
he eiwa mau moopuna.
No kekahi manawa loihi i hala
kona kaa ana i ka ma'i, ua huli ia
no ke ola, aka no ka oi loa aku no
o ka ikaika o ka ma'i ua haalele
mai la oia i keia ola ana ma ka Poa-
kahi, Iune 22, ma Pauoa, a ma ka
Poakolu Iune 24 i hoomoeia aku ai
kona kino wailua ma ka ilina o
Maemae, mahope o ka malamaia ana
o kona anaina haipule hoolewa ma-
loko o ka luakini Kakolika ma Boma
oiai o kona hoomana no ia i ku Ai
mai kona mau la opio mai.
He lala Oia no na ahahui wahine
eha; ka Ohahui Oiwi Wahine, ka
Ahahui Wahine o na Poola, ka Aha-
hui Kalama ame ka Ahahui ka Hale
o na Alii, a o keia mau ahahui a
pau ka i kai pu aku ma kana hua-
kai hope loa no ka ilina ma Maemae.
Ke haawi aku nei makou ka oha
na i na hoomaikai piha i na aha-
hui wahine apau a ko makou ma-
kuahine i lilo ai he lala, no ka ou-
kou mau kokua iaia, no ke ku kiai
ana i kona kino, a no ko oukou kai
pu ana aku mo kona kino wailua a
hoomoe aku la iaia me ka maikai, a
pela hoi me ka oukou mau makana
pua nani i hoohiwahiwa iho ai ma-
luna o kona pahu a maluna hoi o ko-
na he.
Ke haawi pu aku noi i na hoo-
maikai he nui i na hoaloha ame na
makamaka i komo pu mai e kumake-
na pu me makou a i haawi pu mai no
hoi i na makana pua nani a i ku
kiai pu me makou i ka manawa e
kau ana o ke kino wailua o ka ma-
kou mea aloha, no oukou apau loa
ke aloha ame na hoomaikai he nui.
Ko haawi pu aku nei i ka hoomai-
kai i ka Lunahooponopono o ke Kuo-
koa ame na keiki lima hei o ka
papapa'i, a maluna ae o na mea
apau na ka Mea Mana Loa e hoo-
maikai a e hoomalu mai me Kona
kini ahonui mai ia kakou apau.
Na makou no na ka ohana i hoo-
luuluuia,
M. L. GUERRERO,
MRS. LEE GILBERT,
MRS. W. S. RICE,
Ame ka Ohana.
O WILBUR KE KULA NUI SAN-
FORD KA HAIOLELO.
No na hana hoomanao no ka la
Kuokoa, Iulai 4, e malamaia ana
maloko o ke Kuea Kamaki o Dr.
Ray Lyman Wilbur ka mea haiolelo
ano nui ma ia la.
Ma ka Poakahi nei ka hoikeia
ana ae o keia Hana e John R. Galt,
ka lunahoomalu o ke komite a ke
Kiaaina W. E. Farrington o ka hoo-
kohu ana aa DO na hana o ka la
4 o Iulai, mamuli o ka loaa ana ae
o ka lono ma ka uweaolelo uwea
ole mai ia Mr. Wilbur mai oiai oia
ma ka moana e holo mai nei no
Hawaii nei i nei manawa no ka akoa-
koa pu ana mai ma ka halawai e
malamaia ana no na hana o ka
Pacific Relations, he ahahui hooho-
aloha i na lahui a pau e pili ana i
ka Pakipika.
O Mr. Wilbur kekahi o na kanaka
kaulana • loa i ka haiolelo maloko
o na Mokuaina Huiia o Amerika, a
e kamailio mai ana oia imua o na
makaainana hou he mau haneri e
akoakoa ae ana ma Kamaki Kuea
maluna .0 na hana e pili ana i ke
aloha aina.
0 ka hana a ke komite e hoolala
mai nei oia no ke kono ana ae i na
kanaka opio ame na wahine opio
o keia au e akoakoa nui ae ma ia
halawai a e komo pu hoi ma na
hana a pau e lawelaweia ana ma ia
la. 0 ke Kiaaina Farrington kekahi
e haiolelo pu ana nia ia la imua o
na makaainana hou, a nana e wehe
mua ana na hana o ia la, a oiai
he la kulaia aupuni ia, ua manaoia
e piha ae ana ia halawai i na ma-
kaainana o ke kulanakauhale
Nuhou
Kuloko
Ma kahi o ke kanahiku-kumama-
kolu mau kulana oihana i hoopauia
o ke Kulanakauhale a Kalana o
Honolulu nei, mamuli o ka hooholo
ana a ka papa o na lunakiai ma ka
halawai i malamaia ma ka Poalua
aku nei i hala, me ka hooneleia o
ka poe e paa ana i kela mau kulana
i na hana, no keia eono mahina e
nee aku nei.
No na kumu hoohalahala i waiho-
ia ae i ka oihana makai, i paa ae
ai be umi-kumamakolu mau kanaka
opio ma ka auwina Ia o ka Poalua
iho nei i ka hopuia, no ko lakou
lilo i poe hoopilikia i na wahine opio
e hele ana ma na alanui o ke kula
nakauhale nei.
Mamuli o ka hoea koke ana aku
o na kokua i ka wa pono loa, i hoo
pakeleia ae ai ke ola o kekahi wa
hine haole bawabo ae nei o Waikiki
ma ka po o ka Poakahi nei, mahope
o ka hoao ana o kela wahine e lawe
i kona ola ma ka lele ana iloko o
te kai.
ana iloko o ke kai
HE PUOLO NA KE ALOHA.
E Mr. Lunahooponopono o ka Nu
pepa Kuokoa; Aloha oe: — E oluolu
hoi oo e hoike ae i ke akea, no
ko'u mahalo nui a mahalo piha no
hoi, i ka mea i haawi makana ma
ia'u, ekolu makaaniani. Hookah
makaaniani wai gula, hookahi ma
kaaniani wai dala, a hookahi maka
aniani ea; ma ka la 3 o ka mahina
o Iune ka loaa ana ia'u.
No keia mau makana pookela loa
i loaa mai ia'u, aole loa e hiki
ia'u ke huna iho i kona lokomai-
kai palena ole no'u.
Ma ka la o i hoikeia maluna, ua
hele aku la au i ka holoholo ma ke-
kahi mau kauhale o Napoopoo nei,
a nanea no hoi me na keiki, a kani
ka aina awakea, a hoi aku la au
no ko'u home. Ia'u i komo aku a
ma ko'u wahi rumi kakau e waiho
ana he puolo iluna o ko'u pakau
kau kakau; aole nae he inoa i ka
kauia i ka wa-hi o ka puolo, a ua
lilo loa ia mea na'u e noonoo ai
a no ko'u ake e ike i keia puolo
ua wehe ae la au i ke kaula i hikiia
a wehe ae la a ike iho la au ekolu
makaaniani. 0 ka mea naua na
makaaniani, aole ikeia.
Ua awakea no hoi o ka Poaha
ae, hiki mai ana ka mea nana ua
mau makaaniani nei a ninau mai
la ia'u, "auhea ka hoi ou makaani-
ani."
"Eia ae no."
"Pehea kupono no?" Kuu kii
no ia e kau i kuu mau maka; a
ua. kupono lakou apau ia'u, a olelo
mai la ia'u, he makana keia a'u
ia oe.
O ka mea nana keia makana ia'u,
o John Gaspar. He pukiki kuono-
ono no Napoopoo nei. Ke nonoi nei
au i ke Akua Mana Loa, e kiai a e
malama i ka mea nana na makana
maikai a ke Akua Mana Loa i hoo-
komo aku ai i ke aloha no kana
wahi kauwa nei.
Owau no me ke aloha i ka mea
nana ka makana.
2. P. KALOKUOKAMAILE,
Napoopoo, Hawaii.

HELENA, Mont. Iune 28 He hoo-
naueue ola'i liilii ka i ikeia maloko
o Monatana Waena, aohe nae he mau
mea hoomaka'uka'u mai ma o a maa-
nei i ikeia ma ka la aku la i nehi-
nei a ma ka po nei, ma ka manawa
i noopiolokeia ae ai na noonoo o na
kanaka e noho ana maloko o na
kulanakauhale. Aohe mau ola i hoo-
poinoia i hoikeia mai ahiki i nei
manawa.
HALE O NA ALII O HAWAII
(Ahahui Poo)
E malamaia ana ka halawai ku-
mau o ka (Ahahui Poo) o ka Hale
o na Alii o Hawaii, ma ka Phoenix
Hall, i keia Sabati Iulai 5, 1925, ma
ka hora 2 p.m.
Ma ke kauoha a ka Iku Hai,
MISS LOUISE AKEO,
Iku Kau.
6367—Iulai 2.
HOOLAHA A KE KOMISINA PA-
LENA AINA NA MAHELE O KE
AHUPUAA O WAIMANO
Mamuli o ka waiho pono ia ana
mai o ka palapala noi i hanaia i ka
mea nona ka inoa malalo iho nei e
na Kahuwaiwai malalo o ka Pala-
pala Kauoha Hooilina a Bernice
Pauahi Bishop no ka hooponopono
ana i na palena o na mahele o ke
Ahupuaa o Waimano (L. C. A. 7713
Apana 47 ia V. Kamamalu) e waiho
la ma Ewa, Kulanakauhale a Kalana
o Honolulu, Teritore o Hawaii; ma
keia ke haawiia aku nei ka hoolaha
i na ona apau o na aina e pili koko-
ke mai ana ame ka poe e ae apau i
kuleana, e malamaia ana he hoolohe
ana no ka hooponopono ana i na
plaena o na mahele i oleloia o ke
Ahupuaa o Waimano ma ke keena
halawai o ka Papa o na Komisina
Awa maloko o ka Hale Kapitala ma
KE KULANA KUPILIKII O KE
AUPUNI KULANAKAUHALE.
Ma ka la hope o Iune aku la, i hoopauia ai he heluna nui o na limahana o ke aupuni kulanakauhale, mai ka noho hana ana no ke aupuni, no keia mau mahina eono e nee aku nei, ma-muli o ka nele o ke aupuni i ke dala. Ma nehinei aku la i hoopii hou ia ae ai ke ana auhau wai o na makaainana no ka manawa e pau ana i ka la hope o ka mahina ae nei o Dekemaba; no ka hoomahuahua ana ae i ka loaa o ke aupuni.
Ma keia mau hana a elua i lawelaweia e ka papa o na lunakiai, ka hana i komo pu mai ai ka meia ma ka kukakuka ame ka hooholo ana, ua hookomoia aku na limahana o ke kulanakauhale iloko o ka pilikia, a ua hookauia iho hoi kekahi haawe kaumaha maluna o ka hapanui o na makaainana hookaa auhau. O ke kulana pokole o ke aupuni kulanakauhale i ke dala, no ka uku ana aku i na ukuhana o na limahana lehulehu, aole he hoopaapaa ana ma ia mea, elike me na mea oiaio i hoomaopopoia, no ka waihona dala o ke aupuni kulanakauhale, o ka imi ana nae i na alahele, e hoopakeleia ae ai ke aupuni mai ke komo ana aku iloko o ka pilikia, ma ka hoopau ana i kekahi poe limahana, pela hoi ka hookau hou ana aku i na hookaumaha ana maluna o ka poe hookaa auhau, o kela kekahi hana, e pono ai e hooiliia aku na ahewa ko'iko'i ana maluna o ka poe na lakou e hookele nei i ke aupuni i keia la.
E aho no paha, ina ma ka ukuhana ka pokepoke mai, ma kahi o ka iwakalua-kumamalima pakeneka o na ukuhana o ka poe apau e noho hana ana ma kela ame keia keena oihana, aole ana e lilo ia poke ana mai i na ukuhana hoopilikia loa; no ka mea e aho ka ekolu hapaha omoomo palaoa, mamua o ka nele loa; aka i ka poke ana mai i kekahi poe limahana, a hoomau aku no i kekahi poe; he hana ku ole ia i ke kaulike, a he hana aloha ole i ka hoa-kanaka.
Ma ka mea pololei maoli iloko o keia manawa kupilikii o ke aupuni kulanakauhale, he hana kupono loa ka hoemi ana mai i na ukuhana nunui o kekahi poe e noho mai nei; aole pela ka mea i ikeia, ua hoomauia aku no ko lakou paa ana i ka lakou mau hana, a o ka poe emi o ko lakou mau ukuhana, malaila ka hoopau, me ka nana ole ia aku o ko lakou hopena. Hookahi kumu nana i hookomo aku i ke kulanakauhale iloko o ke kulana a kakou e ike aku nei iloko o keia mau la, o ia no ka hookahua maoli ia ana o na lawelawe ana a ka papa o na lunakiai, ame na poo o na keena oihana, i ua hana o ke aupuni kulanakauhale, malalo o ka paani politika; ua kapaeia ae na mea pono a pololei maoli e hookoia aku; o ka auamo ana nae i na hopena o ka lakou mau hana hawawa, maluna ia o ka lehulehu.
Ina no ke kuekaa pono ia o na hoolilo i hanaia no kela ame keia keena e ike auanei kakou, ke hoomaunauna wale ia nei na dala o ka lehulehu ma ke no uhaai, no ka hanohano wale no o ka poe i manaoia aku ai he poe kauwa hoopono no ka lehulehu; a ua nanaia aku hoi ka pono o kekahi poe i punahele imua o ko lakou mau maka, malalo o na loina aoao kalaiaina; me ka hoohemahema maoli ia o kekahi mau hana e pono i'o ai na makaainana koho baloka ame ka poe hookaa auhau.
O ka noke ana i ka namunamu, i ka walaau, ame ke kukahala-ke iloko o keia mau la no na hana a na poo o ke aupuni kulanakauhale he hana ano waiwai ole no ia, no ka mea ua hanini aku la ka waiu, he makehewa ka uwe ana aku mahope, hookahi nae haawina a'o maikai loa i loaa ia kakou, ua hoea mai i ka manawa a na mana koho baloka e kaili hou mai ai i ka hanohano a lakou i hookau aku ai maluna o keia poe; a e hoopakele ae i ka lehulehu, mai ke komohia hou ana aku iloko o na pilikia o keia ano. ma ka hoonoho ana ae, i poe hou ma ko lakou mau makalua, ma keia kau koho baloka ae e hoea mai nei no na luna oihana o ke aupuni kulanakauhale. AOHE KUMU KUPONO O KA HOOHAKALIA ANA.
Mahope iho o ka hoike ana ae o ka Meia Wilson i kona manao, e hookohu aku ana oia i kekahi Repubalika, i pani hakahaka ma kahi o ka Lunakiai E. W. Quinn i waiho mai i kona noho ana he hoa no ka papa o na lunakiai; ua hookahahaia mai ka manao o keia pepa no ka hooko ole ia o kela hana, a komo iloko o ka la hope o Iune aku la.
Ma ka nana aku, aole he kumu e ae o ka ulolohi o ka hookohuia o ke panihakahaka ma kahi o ka Lunakiai Quinn i pau, no kona hopohopo, no ka hooholo ole ia o ka olelo hooholo i hookomoia ae e ka Lunakiai McClallan, no ka haawina o eono mahina o na hoolilo o ke kulanakauhale no keia mau mahina e nee aku nei, oiai na hoa Repubalika o ka papa e koho mau ana ma ka aoao ku-e, nolaila me hookahi hoa Repubalika hou o ka papa, e oi loa aku ana na ku-e ma kekahi aoao aku, e hoea ole mai ai i ka hookoia ana o ka makemake o na hoa Demokarata ame ka meia Demokarata.
He la Pokiulai keia Poaono iho, e komo ana na makaainana o keia teritore iloko o na hauoli ana no keia la kulaia ano nui. Aohe hewa o ka hauoli ana, o kekahi ia o na haawina pipili paa loa iloko o ko ke kanaka ola ana; he mea pono no nae e kaupalenaia na hauoli ana iloko o na ana kupono, o lilo auanei ia mau hauoli, i kumu, e ukali mai ai na haawina kaumaha mahope aku.
Ke hoonioni mai la ke ola'i ma kekahi mau mokuaina o Amerika iloko o na la i hala aku la. me ka nui o na ola i poino, ame ka nui pu o na waiwai i poho; a ua loaa aku no ka hoomaopopo ana i kekahi poe ma na wahi i hoopoinoia, aia he mau kumu ko'iko'i loa o ke kipa ana ae o ke ola'i malaila. Pehea o Hawaii nei iloko o keia mau la e nee nei, no kela poino? Aia anei a hoea maoli mai ke ola'i i Hawaii nei, o ka manawa ia e noonoo ai? E hoomanao i ka olelo kaulana a kahiko; "Iluna no ka ua waele e ke pulu!"
Eia hou no ua mau hoa o ka ahaolelo lahui o Amerika me kakou iloko o keia mau la, kahi i makaikai ai; a elike auanei me na mea a lakou e ike pono aku ana, no na hemahema i akeia aku ai e loaa mai na hooponopono ahaolelo, e kau aku ko kakou mau manaolana no ka holopono o ka lakou mau hooikaika ana apau no ka pono o keia teritore.
Ua hookahahaia ka manao o na kiakaa i hopuia no ka holonui, no ke kanono maoli o ka hoopa'i i kauia mai maluna o lakou e ka lunakanawai o ka aha apana o Honolulu nei, me ko lakou hoomaluia no na mahina eono. Ina e lilo ko lakou kahaha i kumu, e ao kanaka mai ai ko lakou hookele ana i ko Iakou mau kaa ma keia mua aku, alaila ua pomaikai maoli kela poe kiakaa, no ka lilo ana o ka hoopa'i ikaika i kauia aku,
i kumu, e lilo ai lakou i poe hoolohe i ke kanawai.