Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 27, 2 July 1925 — HE MOOLELO No Ka MEAHUNA POHIHIH a i ole Ke Aka Maalo i ke Kulu Aumoe Ame na Miliona Dala i Nalowale-ka Poe Haki haki Kanawai Iloko o ka Umii. [ARTICLE]

HE MOOLELO No Ka MEAHUNA POHIHIH a i ole Ke Aka Maalo i ke Kulu Aumoe Ame na Miliona Dala i Nalowale-ka Poe Haki haki Kanawai Iloko o ka Umii.

"He hookahi wale no mea a'u ! hoike āku ai i kela mau huahelu." Hopu ino mai la ke kanaka e kamailio ana me Mode i kona lima, haka pono mai la hōi kana nāna ana māluna ō ke kaikamahine opio, alaila ninau hōū māi la: "Owai ka inoa o kēla mea au i hoike aku ai?" me/ka puliki loa ana iho o ua kānaka nei i ka lima o Mode e ānēane ai'kē kaiVaraahine opio e uwe. I k*la kanaka oka hele anā aē e-ike ia r u ma iieliinei, iaia au i hoike aku ai i na huahelu, oia ka Makaikiū Demona." Alaila ua hoike i'o aku anei ōe i ua kanāka nei i iia liuāhelu."' walii hou a ua kanaka nei,.me ka hoike okoa ana mai o kona leo, no kona inaina, me ka~mau no o kona paa ana mā na lima o Mode: 'Xo ka manawa liope loa, ke koi hōu aku nei au iā oe. e hoike mai i kela mau huahēlu ia'.u; ina oē .e hoole paakiki mai ana, alaila aole loa oē e ike hoū i ka hēlehelena o kou makuakane, a oki loa aku kou liiki ana e hāalele iho ialoko nei o keia hale me ke ola.''

No kela mau olelo t ūa hiki loa ia Mode ke ike iho, aole ana e hoohakalia kela kanaka i ka hooko ana aku i na hana puuwai eleele, ina pela iho la e.hookoia ai kona,mau.makenlake, a no kela hopena ku i ka •\veliweli ana e : nana aku la, hooikaiiea wale ae la no oia e hookuoo ma ka pane ana āku: "Aole loa au e hoike aku ana ia oe i keia huahelu, e hookuu koke oe i kuu lima i keia manawa, o kahea. aku auanei.au i mau kokua, na lakou e hoopakele ae ia'u niai ia oe mai: Hookuu ae la ua kanaka nei i kana paa ana ia Mode, me ka pahola ana ae hoi o ka minoaka ma kona mau papalina, me ka i ana mai: "Ua hiki ia oe ke kahea me ka leo nui i 'na kokua ke makemake oe, he mea makehewa. waīe no nae ia, no ka mea aole he poe na lakou oe e kokua mai. Hookahi a'u manawa i koe e koi aku nei, e hoike koke mai op i kela mau huahelu!" "Aole loa!" "Ua hiki, ina o kau pane kena ea, alaila aole lqa oe e ai i kekahi meaai, mai keia manawa ak'u, ahiki i kou hooko ana mai i ko'u makemake," alaila kū ae la iia kanaka nei iluna, me ke kaomi ana aku i kekahi bele kahea, a iloko o ka manawa pokole, i komo mai ai kekahi kanaka, i kahikoia me ka p'aalole eleele. "E lawe koke aku' oe i keia kaikamahine, a waiho aku malalo o ka malama ana a Maki ! Aole loa e haawiia iaia kekahi meaai a wai paha, ahiki i ka loaa ana o ke kauoha mai ia'u aku ! Ina e pakele ana keia kaikamahine mai ka malu aku o Maki, maluna auanei o kela wahine e ili aku ai ko'u inaina !" Xo ka hooko ana i kela kauoha, hopu aku la ua kahaka nei\ iaia i kamailioia mai ai ke kauoha ia Mode, a huki aku la nowaho o ka rumi, a i ke komo ana aku noloko o ka holo, kaliea aku la me ka leo nui ia Maki. He manawa pokole kela kakali ana aku, oili mai la o Maki, kela wahine lawelawe nana i kii niai e wehē i ka puka, .i ka manawa o ka hoea ana aku o'Mode no kela hale, e paa āna hoi he ipukukui iloko o kona lima, a pii m.ai la noluna o ke: alapii, me na kaina wawae mama. Mahope o ka hoakaka ana aku imua o Maki, i na kauoha i haawiia mai e kona haku» uo ke ano e iiialama aku ai i ke kaikamahine opio, i waihoia aku ai o Mode malalo o ka liialu o Maki, ia wa i hoi hou mai ai kela.kanaka no kona wahi kiai, oiai hoi o Maki, iiawe aku ai ia Mode no kekahi rumi iluna loa o kela hale. Ia Mode i komo āku ai maloko o kela rumi, kiia mai la ka puka a paa maloko mai, a ma ka malamalama uuku o ka ipukukui, i hiki ai ia Mode ke ike aku, he rumi kela o unii-kuma-inalua kapuai kuēa, a he hookahi wale lio aniani, a o na lako maloko o kela rumi, he hookahi wale no moe; me elua mau noho laau. Lalau aku la o Maki i kekahi o na noho elua, a uwai mai la no kahi o ka puka me ka noho ana iho, hookahi hana o ke kiai i kana pio. .... , , , No Mode hoi, aohe ana mea e hana ai, īloko o kona kulana kupilikii, aka hoi aku la oia noluna o ka moe, hookahi hana 0 ka hoolulu, me ka noonoo nui ana iloko o kōna poo, no leoiīa pono nokona puni Avale ana i na pahēle ā keia puulu kolohe,;ma ka manaoio ana i ka leka i haawiia aku ai iaia, he leka ta mai ka Makaikiu Demona mafc He mea makehewa nae ka mihi ana īho no kana niau mea. 1 hana ai mamuli o kona kuhihewa, oiai ua lolii loa, nola.la ala ae la oia iluna, me ka hele ana mai a kokoke i kahi e noho anao Maki, ua kulou akuke poooua waliinē nei īmua, e hoolulumi iho ana ka makehiamoe maluna pna. Hoopa malie aku la o Mode ma ka ppohiwi o Ua wah.ne ne., a no ke kuhihewa paha o Maki, e hoopilikiaia aku ana o.a, pui„a ae la me ka.hikilele, me ka wehe ana ae . kekah. pah. lo.h, , D aa ana iloko o kōna lima akau, a ku ino ie la iaia i ike mai ai i ke ku aku 0 ke kaikamahine opio. i mai la: "L"a hoohikilele loa ia mai ko'u noonoo, i kou hoopa ana ma, la e kuu kaikamahine ma kuu poohiwi. K;e keu akv ka hoi ka kupaianaha, o ko'u hiamoe koke iho n?. np ka.ho, a, a aku nei kekahi moeuhane ia'u, no kuu ka,kam^hm e ,,_ na!o"ale. i kona manawa elike ka nui o na makah.k, me kou. v Vini koke oe e hiamoe!" he n.anao aloha kekahi iloko ou. alaila kokua ma, oe ma ka hoopakele ana ia'u. mai keia hale aku He ka,kamah,ne -W| ke dala ame ka wiiwai, ua hiki ,a oe k« helepu ma. Z na-u « huna aku ia oe ma kihi e loaa ole ai. ke,a poe kanaka >no, k * M aki, no ka hiki ole iaia ke hooko aku" ke'noi a ke ka'ikamahineopio, a o ia kana o ka pane ana akli: . • ,v.. ke ae aku : kāu iioi, no ka lie ko'iko'i " AO 'r •• « hookauU mai ana maluna o-u, ina nei no ko'u loa ka hoopa ; -hooluolū, ke hele nei keia t;na Hora hoomahuka la o kakalv iaka o ka la apopo, alaila lawe o ke aumoe nau W a ke ano ma-li loa'. * kauM nei,;ua hala aku la ke

kape;na, ma kana ~mau. nolaila aole a. kaiia ?hopohopo ana nona. XJa i?ala*ko'u mau la ikaika ua oo mai;ko'u kino i keia m'anawā, aia no a loaa ia'u ka. hiamoe oluolu alaila maikāi ko'ū aho." ' : •. ' ' : : " - Me kela mau ōlelo mai ia Maki aku, lālau aku 'la ua wahine nei i ke-kukui e wāiho ana jluha o ka- a,.hēmb niai la 'iwaliō, .ftie ke ki; anā aKu.-i, kā rumi st pāa mkwahō mai. Ma kela. haalele iā .ana aku o Mode, iloko o ka po* uliuli, hoi hou aku la oia. noluna o ka. moe, aia na noōnōo like ole ke loku la iloko ona, ana no nae e ikē lā, i * ke ■k'upilikii o kona kūlana āme kā paakiki ;loa o ke alāhele e pakēle ai ōia mailōko māi o kā mānā o ka poe koīōhe. 'No kōha maluhiluhi loa, ua pa'uhia aku la oia i.ka. hiāmoe, a māiloko mai o kona hiamoe, i puiwa ae ai oia no ka- honi ana aku i ka hohono uwahi, me ka lohe.pu ana aku i ka" f>aapaaina, o iā no oe o ka |)apa e a ia anā e ke ahi. lloko o ka pUiwa' hikilēle, ala inō ae la o Mode iluna a lēle māi Ia maiiunā mai o ka papahele, a iaia i nana. āe āi, ua hele olokō ,o kā rumi ā pohina' i kā uwahi, a iloko no hoi o kēla manāwa hookāhi, kē ike la .oia i ka hahana o kā wela ma ka £>āiā, a mā kā pāpahēle. Elike mē ka anapa ana a ka \iwila, maopopo loa iho la iaiā, ua pau kela hāle i hoopaapipia āi' ōia, i ke ahi, nolāilā ilōko o keia manawa p ke kūpilikii, kii āku la oia e uū i -ka pūkā ahiani o ka rumi, me ka huki ana māi i ka pale puka aniani, i komo mai ai ke eā iloko, a hoauhee ākū. la-1 ka pōhina uwahi niai iāia aku, e hiki- pono ai ke hānū'; alaila holo āku la oia no kahi 0 ka puka, ua paa i ke kiia, uā lilo kana mau hooikaika ana 1 wahi e hamama ae ai ka puka i mea-ole. ' Ēlike me kekāhi manu i hoopaaia iloko.o ka ~hale manu, pela. iho la ko Mode kulana, ke holō-ke wale la no oia i o ā ianei, ahiki i kona hoi hou ana aku no kahi o ka piika aniani, alaila o aku la kona lima iwalio, me ke kahea aha. aku me ka. leo nui, no ka hele ana mai o kekahi mea e hoopakelē ae i konā ōla. . No konā hele nae a piha loa me na manao pihoihoi, ua ma,ule iho la oiā a hina akii la ; iluna o ka pāpahele, oiai hoi na aīelo ana ole o ke ahi, e nee malie mai ana, ma kekahi paia oloko o kela rumi, e hoea mai ai i kahi a ke kaikamahine opio e-waiho, ana. " MOKUNA VI. Ma kela -maiiawa i waihoia aku ai o Mode malalo o ka mar lama ana a ka w'ahine luāhine, ūa haalele iho la kē kanaka kolohe i hoōlilo iaiā ma ke ano hoopunip<ini, oia ka kane o kēla kaikamahine> i kela hale, mē ka ukali pu ana aku 0 Kalakona, kana kauwa lawelawe mahope ona. No na haneri i-a ekolu kela helē ana aku a ua. mau kānaka nei, hoea aku la laūa i kahi i kūkuluia ai ke kaā, i laweia. mai ai o Mode, a i hakalia no ā kau ua māu kanaka nei iluna o ke kaa, o ka liolo āku la no ia me ka puahia nui, no ke kulanakaa* hale, e hoea. aku ai no kekahi wahi e pili kokokē ana i ka -muliwai; ■ No keia wahi loihi a ke kaa. i hoio āku ai, aole ■ i hoopuka iki ia kēkahi huāōlelo mawaena o na kanaka eluā; hookahi nae mea maopopo Joā >ke nānā akui āia iloka 'o ke kana.ka koy lohe, na noohōo .he ūui € hana lā, me ka. āa- ole o kāna kauNvā, e hoopilikiā Walē aku iaia. Uā holo āku Ia ke kaa. ahiki i ke ku ana iho mamua pono c> kekahi hale, ku kaawale.loa māi ka nui aku o nā kauhale. He' mau ieaūhalē kahiko wale no ko kela wahi,> he mau hale i nōho* ia e ka poe hōolimalima o ka papa haāhaa a ilihune'o na kanakā. He pouliilli pu wale no na wāhi apau ke nāna akū, koe wale ho ke.-ea'ii u«iu hai? k.^kailhh., a mai ana no ke kukui, i -wiliia nae a liilii. - • •.. • ; l ua mau kanaka nei i lele 'iāku ai mailuna aku o ke kaa, akahi : no a kamailio aku ke kanaka kolohe i kona kokoolūa. ! "Ua hoololi hou au i ko'u noonōo e Kalākona!. Ua.lilo ka loaa ana .aku o ka ike i kela- kaikamahinē, no na hana epa haahaa loā a kaua i hoōlāla ai, no konā poliolo mai iloko o ka kaua ūpena, i kumu e holopono ole ai ka'u māu mēa āpau i hoolala ai. . "Eia ko'u manao/e hōi hou oe me keia kaa no ke kulanakāu-! halē, a e kakali oē iā u ma ka Haleifiurama Balāki Dana, ahiki 1 ko'ū hoēa ana ākū." Aohe hoōkololohe hou ana ih<Vi kā.wa i lohē ai kela kauoha^i 0 ke kau hou aku la no ia o Kalakōna iluna o ke kaā,'a kU ihō j la hoi konā haku, me ka hākilo loā ana o ua kanākia nei, ahiki; 1 ka nalowale ana aku o ke kaa ma kekahi aoao, akahi no ōii; a haālele iho i kana wahi e kū ana.. Me na kaina wawae āwiwi loā, i hoomaka aku āi ua kaiiaka nei e hele ahiki i ka ~hoea ana mawaho pono o kekahi e. ku ana iwaena o ke kueā, he hale i manaoia, āole hē nohoia e .na | kanaka, alaila wēhe ae la i ke ki' mailoko ae o ona pakeke, aj iloko o ka manawa pokole loa, uā hamama aē la ka pUka o ua ; hale nei. , He poūliuli wale no oloko ō kela. hale, ua hele nō hoi nā.puka aniani ā l?po me he niea la, ūa kāhiko lc>a ke ku ana o kela haie, me ka nohō ole ia e kekahi mea. laia' inaloko o kelā liale, pani hoū mai he i ka puka a paa, mē ke ki ana niai maloko', unuhi ae lar i kāna ipukūkui hēle-po, .a) mē ka malamālāma o kelā kūkui,- i' heīe aku ai 'ōia āhiki i ka, hoea'ana i kē afapii, alaila pii akū la hō ka | 'laia i li'oēa aku 'ai ;-'no ka papahelē eluā, hele; aku la ;ōia re; iios[ō pakahi i na ninii, apau, ua pāa wale no i ke kiia, nolaila. haalele jhō la i kela papahelē/ā-pii aka la no kā papaliele ekōlu.' Ma kekahi rumi, e ,huli pono inai ānā i. ke alapii, i liele pololei aku āi ua kanaka kelohe nei, i kona wehe ana aku i-ka piika, aole i-kiia,ta e nōliō inai ana hoi malūna ō kekahi nōho, kēkāhi puhi aha i kona ciga, mē kē kaū ō kona māu \vaĀvae 'iluna :o ke'pākaukau. • ; O. keia kanakā maloko'o kela rumi, o ; ke kanaka hook'ahi no iā, i ike ai i kā Makaikiu Demona, e hoolōlilōii ana i Vonā lauoho ame ba umiumi.kū'i, ma kā pō mamūa ākti, a o.k< kanaka no lioi, i hoōkoiō ai mahōpe o ka makaikiu, i ua mak» kiu nei, 6 ka hēle ana e hui pū me Mōde i Linekotfa, ēlike nie a a kaua i ike ai nia. kekahi o nā mokuna aku nēi i hāla. Ua loli loa nae ke ano' o ua kānaka 'nei, māi kēla mai iwa mai ana e hookolo ana. mahope o ka 'makaikiū, e kōmo am ōiā i kēkahi paalole huluhulu, ā e anapa ana hoi na komo!iir< driimāna inā kōna mananiana.lim.a. Ma f kā manawa » komo dku ai'o ke kanaka, i hoea aau. ai iio kela hale, ku āe lā'ka mea e noho ana maluna o kona icho iluna, me ka .haāwi aha mai. i kona āloha, poēleele, a kār hiua aku la ke. kāmailio ana ma kā āoao o- ka mēa maiihi'ni : "Ea, ua loihi loā ae nei paha koū kakāli āna ia'u V*<- ] "Aole no hoi i loihi loa, ma kahi paha o ka:hapalūā iiōra, e iee: kapena." "Heaha kau mau meāhou e pili ana no ka Makāikhi 1 ēmōna?" . • _ ■; ' ; "Apli no » ke»,'

ua hookolo .au mahope .onā jnai kc ao okoa- māi ahiki i ka po-ekele-aiia,. ;Orkōna:nalowale; honua iho la> fld ia. me he, tihatie lapu la.". • ••' "Hekeu akii. oc hupd itiaoli, e hoi koke e wehewehe i kena:maa lole a.hele aku e hakilo i kona hale e noho nēi, ahiki i k'oii . £ hoomdca.kok6 i kaū hana mai kēia manawa.aku, a aolē o'ā e ike hou i kou. helehelena ahila-'i' ka loaa anao kekahi meahōu au.e hoihoi mai ai'na ka hōikē aria ia'u.'*, 4 . ; , E anehe iīiai ;āna kela kanaka ; ē pane no . n'a olelo a ka mea miaHhini, tia poha hou aktt la ka leo a ua -kanaka nei, i ka pane anal aīeu.: / : • "E hele koke oe no kahi o ka puka e himama mai la, .a e lldoko aku i ka'u kauoha iiae ; ka hakalia. olē, aia a loaa kau mēahbu e pili aiia n'o kela makaikiu/ ilaila hoi māi ,oe e hoike -v Me ka pāku'ikij'i 'oleld hoū ■ ole aku, liaāleie; awiwi; iho la ke kanakā mūa nialoko o}k-ela'rumi, no kā hooko āna aku. i kana mis(ona, ke hoolohē la ke kānaka ēlua, ahiki i kona ike ana, ua oili loa āk'u mēa itiūā. ci'laua nowaho o ka.hale, kii mai lā ōiai i ka pūka e me ka laka āna uiai a paa maloko. lio-a.ae'la-.i-.kē/kukui^a.•ttūi>. me ka waiho ana.aku maluna 0 ke pakaukau, āiāila welie āe la he apaiia pepa "niailoko ae o ka pakēke o kona kuka; hōhola akū la 'iluna 6 ke pakaukau, nie/ka uoke aria iho i ka hānā; i na mēa i kakauia maloko. Hē āpanā pepa kela i pulu i ka wai, eia nae ua nialoo, aka e māu aua no• ka a o. na niea. i kakauia maloko o ua pāl'apala n,ie'jre mau huāhelo* ichulehu,/a malalo loa o ka palapala* ua kakauia» me na- hiiakumu A. L. -Mahope iho o ka nana āiīa o «ā kānāka nei i na huahelu, 'no kekahi nianawa loihi, ku ae la iluiia me ka hele ana aku. nōloko :o kēkāhi wāhi wāiho buke, a lawe mai la' he buke liui, aia maloko olaila na ki e wehewehe ana i ke āno o na huāhelii malūna o ka apaflst ptpa. Ma. ka hookū'iku'i āna i na mana*>;o kelā ame-keia huahelu, me kona kakāu ,anā aku malpna o kēkahi āpāna' okoa, -i loaa ai ka manao 'o kēla amē keia laiiia' elike me keia; ".Ua kanuia' e.a'u .ke dala, nialoko o ka malapua, maloko o«ka pa o kekahi liale; noho/ole ia ena kanaka—aiā. malalo o ka-pa liāna āu i k'eia no kā ppno b ka'ū ina.u keiki, i ole ai laūa e noho hoaa ma keia ao. M } "Aia lie mau' lpa,~i kakau olē ia ma keia pepa, ake noho pouliuli loa ? nei, no kahi ē loaā āi kela mau hiiahelu nalowale;" i neīkē iho āi uā kanaka nei i ke kukahala-ke. Me he meā lā, aoiē; no» i kakauia " kela mau huahelu, akā uā kamailio wāhia. wālē iā akū np i iia kaikamahine elua. He keū āku kēla a ke kahaka ākamai niaoli; aka iloko o keia manawa a'u e ake akū' ūei, e loaa ka 'ike »io. kāīii i hunaia- ai o na dala a kela elemakūle: hupP,- he hana pohihihi no ia. Ua Make kēkāhi. o kelā .mau • kaikamahine, a hookahi wale no i koe e ola me ka waiwai. ole no nae e )oaa mai ana ia'u, ina o na huahēlu wale no. a keia kaikamahine kana e hoike inai ai, a no iia huāhēlu a kona hoahanaū; e waiho pohihihi ana no ia, oiai ua makē oia. ; : ••• ' . :"Q ko'u mānaolana wale noi i 'koe, oia ko f u ninau hou ana akū i kela eiēmakule na ka manawa hope loa; a ina e paakiki loa mai ana kela elemakule, aole e hoike mai ia'ū i kekahi mea, e mākē oiā ē ponp ai/'-. • Me kēla hiau olelo i hoopukaia āe : hopkomo iho la ua >kanei: i ka apāna /pepa Jloko 0 ka pakeke'o kona kuka, lalāu āku Ia i ke kukui, o kona iho mai la- no ia no ka hale malalo loāJ eiiia iloko o/ka?hontta. . .•• lāia i hoēa % aku āi nb kekahi ke,ena nui, lalau aku la oia i kekahi kua-hao e. npē ana mamua o kekāhi puka, a une mai la iliPpe, ō'.ka wā ia i hamama ae ai he 'pani pukā, ā .e moe māi anā hoi lie uūku, e hoēa aku ai no kekahi rumi, ma ka aoao mahope o kela hale, ho rumi nona ka nui o umi kapuai kuea, a lia hanaia na aoao amē kā papahele-me ka puna kameki. , •' ' Ua liele oloko o kela rūmi ā me ka loaa ole o na ea ōlūolū a i ka manaAya a ua kanāka nei i hoomalanialāma ae ai i kana ipūkukūi, āia hoi, mālunā o kekahi pela i hoopihaia me ka'iiiāūū, ē moe mai āna. hē elēmakūle. laia i ike mai ai i ka nialamalama o ke kukui, ke komo ana aku o ka' niēa e paā. ana i ua ipukuki nei, ala ae la oia iluna,. eia kā uā paā kona mau lima ame. na wawae i kekahi kaulahao, i hoopaaiā aku/mē ka riria poepoe ma Tca paia. Ua hele koiia mau lole : e komō ana-a nahaehae, ua liele no hoi koiia hrau: ; lāūbh6 anie na ūmiūmi.'a.loloa, o .ia n'O oe o kekahi kahaka;ahiūtke?iianaakii, i ke. ku maoli i ka hoomaka'uka'ū o kona mau-anb, a p kona lielehēlena, ua ; kulike loa. ia me j kā helehelenā malokp o.ka i loāa āku ai i kā Makaikiu 1 Demona maluna 6 ke kino- o ke kaikamahine makē.

Nana pono mai la ua kanaka nei me na inaka i hele a piha i ka inaina; maluna o ka-hieli o>ke ;lconio ana aku iloko, alaila pāne mai la: : ; "£ehea;la oe 1 :hele mai neiie. hoōpahenehene"mai ia'u, i)oko 0 keia kulana. ehaeha i. kau mai maluna : ō'u wahi 4na. "Heaha kou kuniUl ! hbokaii;koke ole mai ai : i ka make maluna o'u a pau ae'ka ike'aiia ina ineā arfie ha,eJiaeha o keia ōla ana?" "Aole au i -makemake: e hōokau'akii i ka rnake maluna ou, aka Mleie mai : lā'&u nō ka' hookuu āna ae ia oe e hele me ka ianākilā> a maluna iho ōu ke ko!iko'i o ke koho ana mawaena āmēt kā makel" "Ua liiao])opo hiua iā'u kau' mea e hinau hou mai ana, noīaila ke<ht>olelōa altu hei v āu i ka'hoōko anai i kou makeinake," 1 'jJānē 'hoii inai a; ke leanakā pāāhāo, me ka oi aku ō kā hulili •o k6nā-'māu.'Viiak9'4''k3 'ināmāv v '" :Ū6 kela panē uahoāimai>ke.kanāka pio m%i, l?ōololi ae la ka niea 'e pāa anā ikā ipūkukui, i ke kukui ma kona lima liema, alaila' unuhi ae ia i kana pu ?panāpāna, a kau polōiei aku la imua b ka'umauma o īkana kela.hiākā'u ā hoopepe' i ka pu panapana t hoololi ae la kē kanāka piō i ke kulana o kona iiolio āUa; ā pahā.J nanā pono akuikaimea e.paa ana i ka ipukukui, i :kē : kaulahao i hpopaaiā ai ma na lima ame na Avawāe, ina ua loaa aku ka ike iaia, no ka. anēahe .loā ana o kela m'au kāu(ahāō e mōiai, aole n*ē aha mea i ike, aku, a o ia ka ua kanaka .nei i hoomau hou, ākū ai i kana kamailio ana: 'I hoeā hoū mai la no au imua ou, ho ka. mānawā hope loa, ho .ka hinau aha aku i tia huāhelu, e: hōike mai ana no kahi au i kanu ai i ha dāta iloko o)ka lepo. - Inā' oe e ae māi ana e hoike ia r u i kela māU hoahēlu, alaila ke hoohiki aku nei āii imua ou, •<e loāā -noika? hapalpa okela'mau jdalā ia oe, a na'u kekahi hapalua, a.i'pāa Ipa mai oē i ka ole eā, alaila. e nui no kuu ilio bulu nei ī i kou kpko," mē ka .hōokakani āna iho 6 ke• kanāka kolohe i ke o kanā pu 'panapana. 4 'E 'wlki, aole cV manawa e nōho loihi iho ai maloko nei o keia hale/' i poha: hou akū ai hō'ika leo kaoolia o ua kahaka nef, ihe ka: maU ik> ō kōha hoopōlolei ana'i ka : pu. panāpaha ma 'ka -b^J6ina:pio.: ■- >./■■■ i ' ' ; V."

"Elielu ana au hiai kfekalii āku ahiki i Ica pihaanaoka eko lii, ina aole oe e h'oike mai ahal kela mau huahelil, ika.ekolu o ka'u helu e ki rio āu.i kuti pu panapana ia oe." Aohe no he wahi a pahe iki mai o pio, ke noho malie walē 1a no oiā, me ka .hakk. ana o kona niau maka maluna o ke kanakla kolohe. ' ■ "Akahi, alua—** nianiua 0 ka pUka ana aku o ka huaolelo ekolii, o ka manawa ho ia i lele mai ai o ke kanaka elemakiile imua, mokumoku ae la na kaulahao i hoopaaia ai ma kona mau linia ame na wawae. ! Iloko o ke kahaha iloko o ka manao o ke kānaka kolohe. no keia kaawale ana aku. 0 na kaulahao mai kana pio mai, kipla iho la oia i ka pu paiiapana ilalo, a lele.aku la e uttmi ma ke kania : i o kana pio. • MOKUNA VII. ' ' ' Owāi la o kela mau kanaka ke lanakila ana maluna o kekahi, na keia mua aku ia e hoike mai, e hoilioi hou ana ka meaka» kau ia oe e ka hiakaniaka heluhelu noloko o kela hale & ka puulu o ka poe hakihaki kanawai « hoopuni ana i ka Makaikiu Demonā. ■ Mc ke kua o ka Makaikiu Dftntona i "ka paia, me kana pu panapana hoi e kau pono aku ana imila o kela puulu, e hoopuni ana iaia, i poha aku ai kona leo i ka i ana aku: "Mai aa kekalii o oukou e nēe mai imua, o ka mea e hookuli ana i 'keia kauoh», he make wale no kona hopena!" Aohe hooloheia mai o kela kauoha a ka makaikiu, ua mau mai la no ka uee o uā poe rei imua, a o ke kanaka i kokoke loa. mai i ka niakaikiu, ua inu aku la ka poka o kama pu panapana iloko o ke koko o kela kanaka, a hina iho fa oia iluna o ka papahele. No kela haule ana aku o ke kino o ke kanaka mua loa iluna 0 ka papahele me ka pua'i wahi hanu ole, ua kuha'u aku la ka poe mahope aku 6na; nolaila me ka liooka'ulua hou ole iho, lalau aku la no lioi i kana pu panapana me kekahi lima, o kona hoomaka aku la no ia e holo no kahi o ka puka, hookahi mea nui iloko o kona noonoo, o ia no ka palekana o koiia ola. I ka manawa i ikē mai ai ka puulu kanaka i kela holo ana o ka makaikiu no kahi o ka puka, ua alai ae.la ke kanaka bakipx 1 ma kahi o |ca puk'a, ua loaa aku la naē kona poo i ke kuau o ka pu panapana a ka Makaikiu Demona, a hina aku la ilalo, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i .loheia aku ai ke kan? ana mai o kekahi pu panapana maiwaena mai o ke aluka kanaka, me ke ku ana mai o ka poohiwl o ka makaikiu i ka poka, aole no nae ia he kumu nona e liaawipio ai, a i ole liaalele paha i kana paa ana i -ke kino māke, āka ke hooikaika la no oia āhiki i kona hemo ana aku iwaho. O kahi-nae o ka laki, ua loaa koke aku la i ka makaikiu.kekahi poe niākai iwahō o ke alanui, tia lohe lakou i ke kani o ka pu panapana, pela i hookokoke niai ai iio kela hale. Māliope iho o ka hoakaka aiia aku i kana misiona o kā hoea ana ma kela hale imua 'o na makai, kau aku la ka Makaikiu Demona m.alunā o kekahi kaa'o ka maalo ana ae, a holō pololēi aku īa no ke keena 6 ka oihana makai, āka nae māmua o 'kona kau ana aku iluna o ke kaā, iia oili mai la liookāhi kanaka iwaho o ka hale inurama, me lea manao e holo, ua paa aku !a oia i ka hopuia a hookau pu ia akii la me ka malĀikiu, no kē keena o ka oihaiia makai ka pāhu hopu." Oiai ke kaa e lawe la i ka makaikiu ame kana lawehala no ka halewāi,' ua ninau ae la ka Makaikiu-Demonā i ka lawehala: "Ua maopopo no anei ia oe ke kumu,o kou hopuia ana?** "Aole au i maopopo, no kekahi mea a f u i hana ai, e lilo ai au i paahao nau?" wahi a kā lawēhala me ka piha kahaha. "O kou ike ole iho la no ka īa ! Ua hopuia oe no ke karaima pepehikanaka i hanāia maluna o ke kaikamahine, nona ke kino make i loaa aku ai iloko o ka muliwai ma ka po nei." No ka mānao paha o kela kanāka ua ike i'o ia kona !awfe-s lawe ana i ke karaima pepehikanaka, a i ote, o ke ano mau iho la no iā o ka poe hakihaki kanawai apau, wikiwiki mai li oi.a i ka hoole ana: ' "Mai ke ano ulia wale no i make ai kelā kaikamahine, a iole' na'u i hana i ke karaima pepeliikanaka!"

"Malia paha o kena ka mea oiāio au e kamailio mai nei # a oiai naē o oe kekalii maluna o ka waapa m« kou mau hoa, ua pili like ka hewa ia oukou no ka make ana o kelā kāikamahiue. Aole oukou apau e pakele ana mai ke kau ana aku o ka hoopa'i malūna o oukou; o ka.'u xvale no e a'o aku nei ia oe, o ia kou hoike ana i na mea apau me ka oiaio loa, a e lilo oe i hoike ma ka aoao o ke aupuni. Ke hooko oe i ka'a mau mea apau e hoike aku nei no 'kou pono, alaila owau no ka mea nana e kokUa aku iā oe me kekahi huina dala mahua* hua e hiki ai ia oe ke holo no kskahi-huina dala mahuahua o hiki ai ia oe ke holo no kekahi aina mamaō e noho ai." Kulou ilio la ke poo o.ua kanaka nei ilalo, e noonoo ana f kana niea ē pane mai ai, a iaia no paha ka ike, no na mea e | pono ai -oia, hoomaka mai la e kamailio: I "Malia paha he pono i o kau e k'amailio mai la, ua hiki o!» ! maoli no ia'u ke alo ae, mai ke komo pu ana aku me kela puulu | kanaka. O kela kekahi hana ino loa a.mākoū i hooko aku ai, & ina no i maopopō hiua ia'u, ka hopena e ukali niai ana mahop# aole au e ae e hui ,pti me kela poe. "Penei ka mea oiaio maoli, ua hoolimalimaia au ame elua mau kanaka mawaho ae o'u, e lawe makou i kela kaikamahine opio malūha o ka wq.apa noluna o kekahi moku e ku ana ma ka nuku o ke awa, ua punihei loa kela kaikamahine aia kona makuakane iluna o ka moku." "Alaila na kela kaikamahine anei i hoolimalima mai oe ame kou māu hoa?" "Aole, o ka moolelo e piīi ana np :ka nioku, ame ka tnakuakane o kela kaikamahine maiuna olaila, he mea pulapu wale no, ia. O Kapena £aka ka mea- nana makou i hoolimaīima» me kona kauoha ana mai, aja makou a lawe i kela kaikamahine, a kokoke i ka nuku o ka muliwai, ia manawa e hopīu aku ai iaia a paa a nikiikii i ke kaulā/' I kela lohe ana aku o ka Makaikiu Pemona j ka inoa o Kapena Pakā, li-o ae la kona mau inakk, oo ka mea ua kaulana kela kanaka no kana mau hana hakihaki kanawai lehulehu, tne ka hoolilo ana i ka pohai o kst poe laia\vai a hanohano i mau pio nana, eia nae aole he mau hooiaio t loaa māi i ke aupuni, e hiki ai ke hopuia keia a laweiaae imua. o na aha hookolokolo, pela iho la i hele lanakila mau ai oia mt ka hoopilikia ole ia. "O Kapena Paka anei kekahi me oukou maluna o ka waapa? 1 " i hooniele hou aku ai ka mākāikiu. "Ae, oia pu kekāhi me makou maluqa o ka waapa " "Heahā ke kumu i kiia ai kela fcaikātnahine i 'ka pū a m?tke f e hiki &ria anei ia oe ke hoakaka mai?"- • '-XAote^j4iif.).;