Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 27, 2 July 1925 — KE KULANA KUPILIKII O KE AUPUNI KULANAKAUHALE. [ARTICLE]

KE KULANA KUPILIKII O KE AUPUNI KULANAKAUHALE.

Ma ka la hope o lune aku la, i hoopauia ai he heluna nui O na limahana o ke aupuni kulanak'auhale, mai ka noho hana ana no ke aupuni, no keia mau mahina eono e nee aku nei, ina* muli oka nele oke aupuni ike dala. •, | Ma nehinei aku la i hoopii hou ia ae ai ke ana auhai£ wai ] © na makaainana no ka manawa e pau ana i ka la hope o ka mahina ae nei o Dekemaba; no ka hoomahuahua ana ae i ka loaa o ke aupuni. ! Ma keia mau hana a elua i lawelaweia e ka papa o na luna- j kiai, ka hana i komo pu mai ai ka meia ma ka kukakuka ame ka hooholo ana, ua hookomoia aku na limahana o ke kulana-i kauhale iloko o ka pilikia, a ua hookauia iho hoi kekahi haawe ! kaumaha maluna o ka hapanui o na makaainana hookaa auhauJ O ke kulana pokole o ke aupuni kulanakauhale i ke dala, no ka uku ana aku i na ukuhana o na limahana lehulehu, aole he hoopaapaa ana ma ia mea, elike me na mea oiaio i lioomaopopoia, no ka waihona dala o ke aupuni kulanakauhale, o ka imi ana nae i na alahele, e lioopakeleia ae ai ke aupuni mai ke komo ana aku iloko o ka pilikia, ma ka hoopau ana i kekahi poe limahana, pela hoi ka hookau hou ana aku i na hookaumaha ana maluna o ka poe hookaa auhau, o kela kekahi hana, e pono ai e hooiliia aku na ahewa ko'iko'i ana maluna o ka poe na lakou e hookele nei i ke aupuni i keia la. E aho no paha, ina ma ka ukuhana ka pokepoke mai, ma kahi o ka iwakalua-kumamalima pakeneka o na ukuhana o ka' poe apau e noho hana ana ma kela ame keia. keena oihana, aole ana e lilo ia- poke ana mai i na ukuhana hoopilikia loa; no ka mea e aho ka ekolu hapaha omoomo palaoa, mamua o ka nele loa; aka i ka poke ana mai i kekahi poe limahana, a hoomau aku no i kekahi poe; he hana ku ole ia i ke kaulike, a he hana aloha ole i ka hoa-kanaka. Ma ka mea pololei maoli iloko o keia manawa kupilikii o ke aupuni kulanakauhale, he hana kupono loa ka hoemi ana mai i na ukuhana nunui o kekahi £oe e noho mai nei; aole pela ka mea i ikeia, ua hoomauia aku no ko lakou paa ana i ka lakou mau hana, a o ka poe emi o ko lakou mau ukuhana, malaila ka hoopa», me ka nana ole ia aku o ko lakou hopena. Hookahi kumu nana i hookomo aku i ke kulanakauhale iloko 0 ke kulana a kakou e ike aku nei iloko o keia mau la, o ia no ka hookahua maoli ia ana o na lawelawe ana a ka papa o na lunakiai, ame na poo o na keena oihana, i na hana o ke aupuni kulanakauhale, malalo o ka paani politika; ua kapāeia ae na mea pono a pololei maoli e hookoia aku; o ka auamo ana nae 1 na hopena o ka lakou mau hana hawawa, maluna ia o ka lehulehu. Ina no ke kuekaa pono ia o na hoolilo i hanaia no kela ame keia keena e ike auanei kakou, ke hoomaunauna wale ia nei na dala o ka lehulehu ma ke no uhaai, no ka hanohano wale no o ka poe i manaoia aku ai he poe kauwa hoopono no ka lehulehu; a ua nanaia aku hoi ka pono o kekahi poe i punaliele imua o ko lakou mau maka, malalo o na loina aoao kalaiaina; me ka hoohemahema maoli ia o kekahi mau hana e pono i'o ai na makaainana koho haloka ame ka poe hookaa auhau. O ka noke ana i ka namunamu, i ka walaau, ame ke kuka-hala-ke iloko o keia mau la no na hana a na poo o ke aupuni kulanakauhale. lie hana ano waiwai ole no ia, no ka mea ua hanini aku la ka waiu, he makehewa ka uwe ana aku mahope, hookahi nae haawina a'o maikai loa i loaa ia kakou, ua hoea mai i ka manawa a na mana koho baloka e kaili hou mai ai i ka hanohano a lakou i hookau aku ai maluna o keia poe; a e hoopakele ae i ka lehulehū, mai ke komohia hou ana aku iloko o na pilikia o keia ano, ma ka hoonoho ana ae, i poe hou ma ko lakou mau makalua, ma keia kau koho baloka ae e hoea mai nei no na luna oihana o ke aupuni kulanakauhale. AOHE KUMU KUPONO O KA HOOHAKALIA ANA. Mahope iho o ka hoike ana ae o ka Meia Wilson i kona manao, e hookohu aku ana oia i kekahi Repubalika, i pani liakahaka ma kahi o ka Lunakiai E. W. Ouinn i waiho mai i kona noho ana he hoa no ka papa o na lunakiai; ua hookahahaia mai ka manao o keia pepa no ka hooko ole ia o kela hana, a komo iloko o ka la hope o lune aku la. ✓ Ma ka nana aku, aole he kumu e ae o ka ulolohi o ka hookohuia o ke paaihakahaka ma kahi o ka Lunakiai Quinn i pau, no kona hopohopo, no ka hooholo ole ia o ka olelo hooholo i hookomoia ae e ka Lunakiai AlcClallan, no ka haawina o eono mahina 0 na hoolilo oke kulanakauhale no keia mau mahina e aku nei, oiai na hoa Repubalika o ka papa e koho mau ana ma ka aoao ku-e, nolaila me hookahi hoa Repubalika hou o! ka papa, e oi loa aku ana na ku-e ma kekahi aoao aku, e hoea ole mai ai i ka hookoia ana o ka makemake o na hoa Demokā-| rata ame ka meia Demokarata. ! He la Pokiulai keia Poaono iho, e komo ana na makaainana o keia teritore iloko o na hauoli ana no keia la kulaia ano nui. Aohe hewa o ka hauoli ana, o kekahi ia o na.haawina pipili paa loa iloko o ko ke kanaka ola ana; he mea pono no nae e kaupalenaia na hauoli ana iloko o na ana kupono, o lilo auanei .ia mau hauoli, i kumu, e ukali mai ai na haawina kaumaha niahbpe aku. Ke hoonioni mai la ke ola'i ma kekahi mau mokuaina o Amerika iloko o na la i hala aku la. me ka nui o na ola i poino, ame ka nui pu o na waiwai i poho; a ua loaa aku no ka hoomaopopo ana i kekahi poe ma na wahi i hoopoinoia, aia he mau kumu ko'iko'i loa oke kipa ana ae oke ola'i malaila. Pehea 0 Hawaii nei iloko o keia mau la e nee nei, no kela poino? Aia anei a hoea maoli mai ke ola'i i Hawaii nei, o ka manawa ia e noonoo ai? E hoomanao i ka olelo kaulana a kahiko; '*'Iluna no ka ua waele e ke pulu!" Eia hou no ua mau hoa o ka ahaolelo lahui o Amcrika me kakou iloko o keia mau la, kahi i makaikai ai; a elike auanei me na mea a lakou e ike pono aku ana, no na hemahema i akeia aku ai e loaa mai na hooponopono ahaolelo, e kau aku ko kakou mau manaolana no ka holopono o ka lakou mau hooikaika ana apau no ka pono o keia teritore. MUa hookahahaia ka manao o na kiakaa i hopuia no ka holonui, no ke kanono maoli o ka hoopa'i i kauia mai o lakou e ka lunakanawai o ka aha apana o Honolulu nei, me ko lakou hoomaluia no na mahina eono. Ina e lilo ko lakou kahaha i kumu, e ao kanaka mai ai ko lakou hookele ana i ko lakou mau kaa ma keia mua aku, alaila ua pomaikai maoli kela poe kiakaa, no ka lilō ana o ka hoopa'i ikaika i kauia aku, 1 kumu, e lilo ai lakou i poe hoolohe i ke kanawai.