Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 29, 16 July 1925 — HE MOOLELO No Ka MEAHUNA POHIHIHI a i ole Ke Aka Maalo i ke Kulu Aumoe Ame na Miliona Dala i Nalowale-ka Poe Haki haki Kanawai Iloko o ka Umii. [ARTICLE]

HE MOOLELO No Ka MEAHUNA POHIHIHI a i ole Ke Aka Maalo i ke Kulu Aumoe Ame na Miliona Dala i Nalowale-ka Poe Haki haki Kanawai Iloko o ka Umii.

7 m U mUI nae ka ' makaikiu iaia iho, oiai aia ma u no fca manao hopohopo «oko ona, e moku ana ke kaula, nolaili aole oia i noho nanea wale, nolaila, i kela moku ana o lee kaula, ua haule pololei iho la no ka makaikiu maluna o 01 maU waw>ae me hikaka ana aku nae no kekahi mau kapuai lehnlehu aKiki i kona ku pololei ana ae iluna, me ka hina ole ilalo. Ua īkeia mai kela hana koa a wiwoole a ka makaikiu e ka nui o na kanaka 1 hoea mai no kahi o .ka hale pauahi; ua hoopuni koke ae la kekahi poe kanaka ia Demona, me ka hoohamu ana mai o kekahi o lakou i ka wisake, a no kekahi mau mmuke pokole wale no, ua hoi pono mai la ka noonoo maikai iloko o Demona, me kona waiho ana aku.i ka wahine aoo, malalo o na lawelawe ana mai a kekahi poe, i wahi e'pohala ae ai oia mai kona noonoo kupouli mai. Me ka nana ole aku no kela wahine aoo, alaalawa ae la ka Makaikiu Demonā ma kela ame keia wahi, a ike aku la ia Mode i ke ku mai, hele aku la oia no ka hui pu ana me ke kaikamahine opio. Elike me ke kauoha i haawiia aku i ke kalaiwa, aia no ua kanaka nei ke ku makaukau mau la me kana pu panapana iloko o ka lima, aohe he poe hookokoke aku i kana wahi e ku kiai Ia no ka pono o ke kaikamahine. I ke kokoke ana aku o ka makaikiu imua o Mode Linekona, >*ehe ae la oia i kona papale, me ka ninau ana aku: "Kc māhaō D£Ī au, aol<j' i loaa ia oe e Miss Linekona kekahi mau poino, maivaho.ae o kou mau manao pihoihoi, pela anei ka mea.pi«p?y ... .. 4 ,,. v . ; Ma k?hi p ka paiie.koke mai o,Mode Linekona j ka ninau « ka makaikiu, nana pono loa.mai Ia oia me na manao' hoohewahewa i piha pu no hoi me ke kahaha, no ka mea ua kaokoa loa ae keia kanaka mai ke ano māi o ke kanaka ana i ike mua ai, he oiaīo ua pau na ku'eku'emaka o ka\makaikiu i ke ahi, ua hele hoi kona lole. e komo ana a eleele i ka uwahi> a no kona pane ole mai, i hoomau hou aku ai no ka makaikiu i kana kamailio ana: "Ke ike aku Ia au, ua hoohewahewa oe ia'u. Owau no keia 0 ka Makaikiu Demona." "Auwe no ka hoi kuu hoohewahewa ia oe! M i pane mai ai « Mode Linekona me kona nee ana mai imua he mau kainaana mai i kona lima akau no ke alohi am. "E huikala. maf oe ta'u rio k'o'u hoomappopo ole ana ia o«C a ua aie nui loa au i kou lokomaikai, no ka hoopakele ana 1 kuu ola mai ka make mai." "Ua hooko wale aku no au i ka mea hiki i kekahi kanaka ke Uwelawe; ina no paha he mea okoa aku ka i hoea mua mai n& keia hale pauahi, e hooko aku ana no oia i ka hana hoopakele, elike me ia a'u i hana aku ai," wahi a ka makaikiu ma ke ano hoolalau, i wahi e kaohiia aku ai ke kaikamahine opio mal ka noke ana mai i ka mahalō iaia nei. *Ua loaa anei ka ikaika maikai ia oe, e hiki ai ke hele no kdcahi mau kapuai lehulehu ahiki i kahi i ku ai o ke kaapio?" I ka haawi ana aku o Mode i kona ae, no ka hiki iaia ke h?Je me ka pilikia ole, olelo aku la ka makaikiu iaia e kakali no kekahi mau minuke alaila hele aku la oia no kahi o ka wahme aoo e hoopuniia ana e na kanaka. Ua pohala ae ua wahine nei, a mamuli o ke kokua ana mai & keka||» mau kanaka elua, i hiki ai iaia ke ku iluna, me ke noi ana o ka makaikiu i kela mau kanaka e kokua mai laua i ua wahine nei, ma ka lawe ana mai iaia no kahi o ke kaa i ku aL Haalele aku la o Demona i ka wahine aoo» a hoi mai la no a Mode e kakali aku ana, o ko laua hele aku Ia no ia no leahi i ku ai o ke kaa, me ka ukali mai o ke kalaiwakaa mahope. O ka mea apiki nae ia lakou o ka hoea ana aku no kahi i leukuluia ai o ke kaa, aole ke kaa ma kela wahi, a no ka manawa mo* loa, akahi no a komo aku ka noonoo iloko o ka makaikiu, ua lilo ua kaa nei i kela kanaka paahao ana o ka lawe pu ana mai ka halewai mai. Iloko o ka pioloke o kona noonoo, ua palaka maoli no ka Makaikiu Demona no kana lawehala, aka no kela lawehala nae, ua kakali malie oia ahiki i kona ike ana, aohe mea noonoo mai nona, o kona haalele aku la no. ia i ka hale pauahi, ameka nuio na kanaka e akoakoa ana malaila, a holo mai la no kahi t kukuluia ai o ke kaapio, o kona kau aku la no la, a holo aku la no kahi e paa hou ole aku ai oia 1 ka hopuia. Ua lilo kela hana hemahema ma ka aoao o ka makajkiu , ku»u nona e mihi ai, he mihi make nae wahi a ka olelohe £°he nu™nleTa mea iloko o k* noonoo o ka makaikiu e hara U rt hMĪhi'ia oTe n kHpio ahiki i ka hoea ana aku mawaho O ka holo hen makaikiu ilalo, me Mode Lmekona le ;ma _ mtnTo atfa aku o « « ke kaikamahine opio, paiie mai !a o Mode i k _ a no ka haawi ana "U an f ,e Loe, oiai nae ua hele kuu puuwai *ku j kou mahalo nui lo Hookah; a > u n0 ; kou hele ana mai e ike ia'u ma ke kakahiaka o ka no kona hoea aku Haawi aku la ka raaka.kiu t kekahj la ae> alaila n° ka. ike anai i_ke ahik; ; ke komo ana aku o ke kuikuilima aku la home, hoi hou mai la oia K kauoha aku Ia i ke kalaKva, e holo pololei «o kahi o ka halema i. wahine aoo, maM lUto „ k, ***»*• •» ■" iUU " 1 ""'"""

lae ole aku i kekahi mea e ike iaia, ahiki i ka hoea hou ana aku o ka makaikiu, alaila hoi pololei loa aku la o Demona no kona hale, no ka hooluolu ana mai na luhi mai o kela po. Ua hele no hoi a awakea, akahi no a haalele iho ka Makaikiu Demona i kona mau rumi, me ke komo ana i kona lole kahunapule, elike,no me kela kulana mua ana i hoea aku.ai no ka home o Mode. I kela hoea ana aku o ka Makaikiu Demona no ka home o Mode Linekona, e kakali mai ana no ua kaikamahine nei iaia» j ma kona helehelena nae, e hoike mai ana na hoailona, no kaj hoohala ana o ua kaikamahine nei i kekahi manawa o kela ka-! kahiaka ma ka uwe ana. I I ka wa a Mode i ike mai .ai i ke komo ana aku o ka makaikiu ku māi la oia iluna, me ka hele ana mai e halawāi me kona hoopakele, me ka pane pu ana mai: "Ke hauoli loa nei au no kou hele ana mai la e ike' ia'u, a no ka hiki ole ia'u ke moe oluolu ma ka po nei, no ka nui palena ole o kau mea i hana mai ai no'u, e ae mai e haawi hou aku au i ka'u mau hoōmaikai palena ole ia oe, mailoko mai o kuu puuwai." ' No ke kui'o loa o kela mau olelo i kamaillok mai, a no ka hiki ole i ka makaikiu ke hoohewahewa aku i ka maemae maōli o kela kaikamahine, ma na hiona o kona helehelena, ua hoopaia aku kona uhane, ka mea i loaa ole iaia pela mamua, a o ia kana o ka pane hoolalau wale ana ku no : "Aohe a kaua kamailio hou ana no na mea i hanaia ma ka po i hala; no ka mea ua hoike mua aku no au ia oe, he hana ik a na kanāka apau e hiki ole.ai ke nanamaka wale aku. No kau kono ia'u e hele mai e hui pn me oe i keia kakahiaka ke hooia aku nei au imua ou, ua makaukau loa au e hooko aku i kou mau makemake apau, ina no kou waiho māi i kekahi hana na'u e lawelawe aku." Hiolo makawalu mai la na waimāka mai na lihilihi mai o Mode Linekona, me ka paa ana mai o kona mau lima maluna o na poohiwi "o ka makaikiu alaila pane mai la: "Ke makemake nei au, ina he mea hiki kekalii e hanaia, i kumu no'u e ike hou aku ai i na makā o kuu hoahanau." "He oi ae ka pono, o kou uumi hoomanawanui ana i ke aloha nona," wahi a ka makaikiu, me kela manao hiipoi n o iloko ona no ke ano o kela kaikamahine opio. "Ina nae ua hiki ole ia oe ke uumi i kela makemāke ou, malia ma ia ano wale no paha au e ae aku ai." "Ua nui ko'u makemake e ike hou i kona helehelena, a aole e loāa ka maha i kuu uhane ahiki 1 ko'u honi hōu ana ma kona mau papalina." ■No kela paakiki loa o Mode Linekona ua haawi okoa "aku la 0 Demona i kona ae, e ike o Modis 1 ka helehelena o Akeneki kona hoahanau. Ua waiho aku ka makaikiu i ka malama ame ka hoomaemae ana i ke kino o ke kaikamahine opio malalo o kekahi kanaka hoolewa kino kupapaū, nōlaila aole ona hopohopo iki, no ka maemae o ke kino make, e lilo ole ai i mea hoopilikia mai, i ka wa e ike aku ai o Mode. No ka hooko ana aku i kela makemake ō ke kaikamahine opio, e hele e ike i kona hoahanau, kauoha aku la ka makaikiu ia Mode % : -tnalie o Demona ahiki i ka paa ana o ka Mode LōH; ō ko laua haalele iho la no ia. ialoko o ka hale, a i ka maalo ana. āe o kekahi kaapio ma ke alanui, kauoha aku Ia o Demonā, i ke kalaiwa e lawe pololei ia laua nei no ka hāle waiho o na kino kupapāu. Ia laua i lele aku ai mailuna mai o ke kaa, mav/aho o ka hale waiho kupapau pane aku la ka. mākaikiu ia Mode i ka i ana ae: "Ehoao oe e uumi i kou Aiau manao kaumaha apau, ma kou manawa e ike aku ai i ka helehelena o koU hoahanau. Ua oi ae kona hauoli i keia manawa, mamua o ka wa ma ka honua nei, a pehea ka nui o kou mau maiiao kaumaha ame ka ehaeha, • aole ia he kumu e hoi hou mai ai ke ola. iloJco o kona kino." Ke naka la o Mode me ka haalulu, no kona piha me na manao pihoihoi, oiai ka makaikiu e noke aku ana i ke kamailio 1 kela mau olelo ae la maluna, aka pane māi la oia-ma ka olelo ana mai : "Elike me kau kauoha, pela no aū e hoao ai ma na ano.apau e uufni i ko'u mau manao kaumaha," wahi ana me ka haka pono loa ana mai o kana nana ana maliina o na maka o ka makaikiu. Malalo o na kauoha a Demona, ua maikai maoli ka hoomaemaeia ana o ke kino o ke kaikamahine make, ua hanaia hoi ka puka poka ma ka lae, a nalo loa, me he mea la, e hiamoe ana ho kela kaikamahine maloko o ka pahu kupapau. Lawe pololei aku la ka makaikiu ia Mode noloko o ke keena i waihoia ai ke kino kupapau o Akeneki, a i ka manawa mua loa i halawai aku ai ka ike a ke kaikamahine opio me ka hele- , helena o kona hoahanau, ua hiolo makawalu mai la kona mau waimaka, aia no hoi ka makaikiu ke noho malie mai la nana i ke kulana o Mode. Mai kela hiolo makawalu mai nāe o na kulu waimakā o ua kaikamāhine nei ahiki i kona holoi okoa ana aē i na waimaka alaila, neenee mai la oia imua» me ke kii ana aku, a wehe ae lā i ke pihi o kā lole i hookomoia maluna o ke kino make, a ahuwale ae la na poohiwi elua* Me he mea la, ua auhee koke aku la ke kaumaha ame ka ehaeha mai ia Mode aku, a o ke kahaha ame ke kanalua ke nohoalii ana maluna o kona helehelena me ka huli ana aku imua o ka makaikiu, a i aku la: "Aole no kōu hoahanau keia kino make, aka he mea okoa loano!" MOKUNA IX. No kela lele ana aku o ke; piō iloko o ka nanea o. Kapena Paka, e uumi i kona kania-i, ua hiki ole i ua alakai nei o ka poe hakihaki kanawai, ke maopopo i kana mea e hana mai ai, nokona pālekana. Iloko o ka hele o kona kino a wiwi, me ka nawaliwali pu 0 na lima ame na wawae, i ka hoopaaia i ka hao, he mea hookahaha i ka manao, ka hiki ana ikela kanaka pio, ke hoonahoa mai maluna o Kapena Paka, hookahi nae kumu nui o ka hiki ana iaia ke lawelawe i kela hana, ua lilo kona piha inaina ame Jca huhu, i kumu e hookomoia aku ai ka ikaika iloko o kona kiriOj a ilōko o ka manawa a Kapena Paka, i moeuhane mua ole ai, aia hoi, ua paa mai la kona kania-i i ka hopuia, ua like kela mau manamanalima nawaliwali me he mau hao kila la, me ka hookeia ana aku o Kapena Paka a pili pu i ka paia, uwoki oe e nui ana ka leo i ka uwe. j He kanaka kino ikaika nae o Kapena Paka, a ua komo nui iloko o na hāna hooikaika kino, nolaila iaia i ike ai i kona pilikia, ua hoomaka ae oia e kupaka me ka hoao ana e kiola aku 1 koiia hoa paio iluna o ka papahele, aohe nae wahi mea a makili ae o na manamanalima o ke kanaka pio. Aia na kanaka a elua ke aumeume la hialuna a malalo no kekahi manawa, ahiki i ka paa loa ana o Kpena Paka malalo, me ke kukuli okoa ana iho o ke kanaka pio malunao ka uma-

uma, a'hui pu iho me kela mau lima e pulUei ana no i ke ka-nia-i, uā lilo maoli ua kapena nei' he pio. O na hiona ke nana aku maluna o ke kanaka a Kapena Paka 0 ka hoopaa pio ana, he kulana weliweli ia ke nana aku, o ia no oe o kekahi kanaka i uluhia e ka ma'i pupule, a ke nana aku ma kona mau maka, me he mea la, hookahi wale no noonoo nui iloko ona, o ia ka hookau ana aku i ka make maluna o ke kanaka nana i hoolilo iaia he pio malalo o kona malu. No kela loihi loa o ka uumiia. ana o ke kania-i o Kapena Paka, ua hele maoli a pii ka uli o kona helehelena, hoho ae la no hoi kona puu, iaia i hoao ae ai e hanu, no kela ano o ua kanaka nei, i hookuu ae ai ka mea i lilo he pio, i kana paa ana 1 ke kania-i, a iaia i hookuu ae ai i kona mau lima, i haule iho ai ke kino o Kapena Paka i ka papahele me ka onioni ole o ia no oe o ka mea ua make. , Me ka hoohakalia hou ole iho, kii aku la ua kanaka nei i ka pu panapaiia, a hoopili iho la i ka waha o ka pu, ma ka lae o Kapena Paka, a no ka onioni ole ae o ua kapena nei, noonoo iho la oia, uā kupouli ka noonoo o ua kanaka nei nana i hoolilo mai iaia he pio nana mamua aku, nolaila ku ae la oia iluna me ka maloeloe, me ka hooho ana ae i keia mau olelo: "Akahi a loaa ia'u ka palekana ; ua lilo keia kanaka ino i pio; he mea lanakila au i keia wa! Elike me ko'u hoomanawanui ana i na ehaeha iloko o na la aku la i hala, pela auanei oe e hoehaehaia aku ai ma keia hope aku, ahiki i ko ike maoli ana i ka hua awahia o kau hana kolohe." Mē kela hiona no o ka inaina ma kona mau maka, hopu iho la oia i ke kino o Kapena Paka, a kaualako aku la no kahi o ka mauu e waiho mokaki mai ana, lalau aku la i ke kaulahao, ana i oki ai a moku, a hauhoā ae lā i "na lima ame na wawāe 6 Kapena Paka, me kona hana ana iho, e hiki ole ai ke hemo, ke ole e ehe maoli ia e kekahi mea okoa aku., laia i ike iho ai, ua paa kana pio i ka hauhoaia me ke kaulahao, lalau aku la oia i ka pu panapana, hopu iho la i ka ipukukui, o kona haalele aku la no ia ialoko o kela hale, a hele i mai Ia no kahi o ka puka, a iaia i hemo loa aku ai iwaho, i ki mai ai i ka puka a paa mawaho mai. i Mamua o kona hele ana aku no kahi o ke alanui, huna ihō la oia i.ka pu panapana iloko o ka pakeke o kona lolewawāe,i kinai iho la no hoi i ka ipukukui a pio, o kona hoomaka aku la no ia e hele, a i ka pa ana mai o ka makani, honi aku la oia i na ea oluolu, ka mea nana i hoihoi hou mai i ka ikaika iloko o .kona kino. I Me kela kulana o ke kanaka ano hou, i hooho ae ai oia, i ka' pane ana ae i keia mau huaolelo o ka hoomaikai t "E ke Akua lokomaikai, ua like pu keia me na ea o Kou Paredaiso neuii; ua haawi mai Oe ia'u i na kokua āna, e lanakila au maluna okā mea'nana i hoomainoino i kuu kino. Nani ka nui o keia makana hiwahiwa au i haawi mai nei ia"u ilōko 0 ko'u mau ehaehai" Me kela mau olelo i lioopukaia ae, i kamoe pololei aku ai kana hele ana noloko o ke kulanakauhtle, me ka maopōpo ole nae iaia o ka pahuhopu o kana huakai ma kela po. > No ka loihi loa o kona paapio ana, me ka honi ole aku i na ea oluolu, ua like pu oia me kekahi kanaka ona, kā hikaka o kanā hele ana, he meā liilii wale no nae kela i kona noonoo, hookahi mea nui, o ia no ka loaa hou ana iaia o ka lanakila, a ua pau kā noho ana he pio malalo o kekahi kanaka lokoino. No hookahi hora paha kela hoomau ana aku ana i ka hele no ke kulanakauhale hoea aku lā oia no kekahi paka, a maluna o kekahi noho loihi, i noho iho ai oia e hoomaha, no ka mea ua hele maoli kona mau wawae a maopaopa. No kekahi manawa loihi kona noho malie ana, aole ona wahi mea a ike aku i ka maaloalo ae o kekahi kanaka, a iloko o ka māha o kona noonoo, hoomaka wale ae la no oia e akaaka, me ka"hooho ana ae: "Ua maopopo i na mea apau ka meahuna e pili ana tio na miliona dala, aka nae o ke ki, e hiki ai ke loaa-aku kela mau 1 dala ia lakou, aole loa he mea e loaa ai ua ki nei. Ma kuu manawa i kanu ai i na dala iloko o ka lepo, ua kakau au i na mea apau maloko o ka apana pepa, a koe ka mea a kela poe i ake loa ai e ike. Ua haawi aku ai he hapalua o kela mau dala na Akeneki, a o kekahi hapalua ia Mode. "Ua kapa mai lakou ia'u, ua pupule ia au, o ka lakou paha ia i manao ai, aole nae au .i pupule, no ka mea ke mau nei no ! ko'u hoomanao ana i na huahelu a'u i hoikeike aku ai i kuu mau kaikamahine." Aia no ua kanaka nei ke hoomau la i kana noho ana, me ka noonoo ole ae e hoi pololei no-ka home i noho ai o kana māu kaikamahine elua» a i ka hala anā o kekahi manawa hou o ka noha hoomaha ana maloko o ka paka> ia wa i hoomaka āē ai oia e akaaka me ka leo nui, aole hfc wahi hopohopo iki iloko ona, no ka lohe mai o kekahi mea i kona akaaka, alaila hoopiika hou ae la i keia mau huaolelo: "l kuu kaikamahine ia Akeneki, i hoike aku ai au i na huahelu 15, 15, o ka manao o kela mau huahelu, he waipunā; a ia Mode hoi, na huahelu 16, 125, a o ka manāo o kela mau huaoīēlo, A ka Mokupuni Kekena. Aole loa au i poinā iki i keia mau huahelu, a e hele pololei loa aku ana au no kahi a ? tt i huna ai i kuu m.iliona dala, a e ike auanei kela puulu, ria lakōu i hoao e aihue i kuu mau dala, he hana paakiki loa ka loaa ana aku o kekahi hunahūna o mau dala, ia lakou." Ma kela wahi o kana mau olelo o ka hoopuka ana ae, ike aku la oia i ka liele ana mai o kekahi o na makai kiai paka, nolaila ku ae la oia iluna a haalele iho la i ka paka; mai loihi loa aku paha kanā noho ana malaila, ina aole i hoea koke mai kela makai; aole no nae ona nana no ia mea. Ke pono hele wale la no oia, uā piha kona noonoo, me na mea e pili ana i kāna mau miliona dala, no kona kii hou i kēla mau dalā, a lāwe mai kana wahi o ka hunai ana. No ka hora hoiokahi paha kela o kona hoomaU ana i ka hele, hoea aku la oia, ma kapa o ka Muliwai Hikina, a ma kekahi paila o na pou uwapo, e waiho ana ma ka uwapo, i hele aku ai oia a hoolilo iho la i kēla wahi, i wahi nona e hiamoe ai. I Ua hele no.hoi a puka ka la ma kekahi kakahiaka ae, akahi no oia a ala mai kona hiamoe mai; ke alaalawa la kana nanaj ana mā; kela ame keia wahi, o ia no oe o kekahi kanaka hāna | karaima, aole nae ona ike aku i kekahi poe, nolaila ku ino. ae la oia iluna, a hoomaka mai la ka hele ana ma ke alahele e hoea ai no ke taona. . Ma kona i halawai aku ai oia me kekahi poe kanaka lehulehu e hele ana ma ka lakou mau hana, nana mai la kela; poe iaia me na manao hoihoi ole, i ko lakou ik£ ana mai i keiai kanaka me kona mau lole nahaehae, aole hoi he papale ma kona poo; aka no kekahi poe nae, aia no ha manao aloha iloko o lakou nona, me ke ku ana iho o kela poe ma ke alanūi, me ka manap e haawi mai, i kekahi mau kenikeni, no ke kokua ana i keia kanaka nele a ilihune, aole nae oia nei, nana aku ia lakou, ke hoomau la no oia i ka hele ana imua; aia nae ka ka manao 'hilahila iloko ona, i ka ike iho i ka weluwelu o kona ! loJe, ka pukalaki o kona lauoho, ame ka puhuluhulu o kona j helehekga. t .(Aflle i £au.J I