Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 33, 13 August 1925 — Page 6

Page PDF (1.57 MB)

Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA
ME NA NUHOU O KA MANAWA
AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, AUGATE 13, 1925.
o na Kanawai Hooponopono Hou ia
o Hawaii o 1925.
SEICHI KAYA,
E lawelawe oihana ana malalo o
ka inoa o OAHU SODA WORKS ma
Aiea, Oahu, Teritore o Hawaii.
6373 Aug. 13, 20.
HOOLAHA I KA POE PAA AIE
Pawaa Theatre Company, Limited,
Hoopauia
' Ma keia ke haawiia aku nei ka
hoolaha i ka poe paa aie apau o ka
PAWAA THEATRE COMPANY,
LIMITED, e waiho mai i ka lakou
mau koi i ka mea nona ka inoa
malalo iho nei, ma ka Hale Waity,
Alanui Moi, Honolulu, T. H., iloko
o kanaiwa (90) la mai ka hoopuka
mua ia ana aku o keia hoolaha, o ia
hoi kanaiwa (90) la mai Augate 11,
1925 oku. O na koi apau e waiho
oh ia mai ana pela e hoole mau loa
ia aku no.
FOSTER L. DAVIS ,
Kahu no ka hoopauia ana o ka
Pawaa Theatre Company, Limited.
6373— Aug. 13, 20, 27, Sept. 3.
HOOLAHA KUAI O KA HOOLl-
MALIMA AUPUNI
Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha akea ma ka hora 10:00 a m., Poalua Sepatemaba 15, 1925, ma ke keena o ka Hope-akena, Mr. A Gacia, Wailuku, Maui, T. H., malaila e kuai hoolilo ia aku ai ma ka kudala akea . ka mea koho kiekie loa malalo o na manao o ka Paukuu 73 o ke Kanawai Kumu o Hawaii a o na Kanawai Hoopono pono Hou ia o Hawaii o 1925, ka hoolimalima Laula o ka aina Au puni mahope ae nei: Apana 2, Aina Hookuonoono o Alae 3 ame 4, Kula, Maui, nona ka iliaina o 16.00 eka, oi aku a emi mai paha. E kaa ka hoolimalima e hooliloia aku ana malalo o na kumu aelike ame r.a kulana o na Hoolimalima Laula Aupuni i hoopukaia e ke Ke ena o ke Komisina o na Aina Au-puni. E kaa keia kuai malalo o na ku lana mahope ae nei: a. Manawa o ka hoolimalima; 15 makahiki inai Sepatemaba 15 1925 aku. b. Uku hoolimalima haahaa; $20.00 o ka makahiki, e uku makahiki mua ia. c. E uku ka mea e lilo ai, mahope koke iho o ka haule ana o ka hamare i ka uku hoolimalima o na mahina mua eono, hui pu me na hoolilo apau o ka hoolaha ana ame na kaki e ae apau e pili aiia me ka hoomakaukau ana i la hoolimalima i oleloia. No ka hoakaka aku i koe e ninau ae ma ke keena o ka Hope-akena, Mr. A. Gacia, Wailuku, Maui, a i ole ma ke Keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale kapitala, Ho-nolulu, kahi o ke kii palapala aina o ka aina e hoolimalimaia aku ana
ame ke ana o ka Hoolimalima Lau-
la Aupuni e waiho nei a e ikeia ai.
Hanaia ma Honolulu, maloko o ke
Keena o na Aina Aupuni, i keia la
10 o Augate, A. D. 1925.
C. T. BAILEY
Komisina o na Aina Aupuni.
6373— Aug. 13, 20.
HALE O NA ALII O HAWAII
(Ahahui Poo)
E malamaia ana ka halawai !- ,.
mau o ka Ahahui Poo) o ka Hale
o na alii o Hawaii, ma ka Phoenix
Hall, i keia Sabati Aug. 16, 1925, ma
ka hora 2 p. m.
Ma ke kauoha a ka Iku Hai,
MISS LOUISE AKEO,
Iku Kau.
6373— Aug. 13.
P. E. R. STRAUCH LIMITED
WAIWAI PAA INISUA
Strauch Paku'i: Kaimuki, mau apana nani 50x100 paku $50 uku mua, $20 o ka ma^iir. •. Apana Thomas; Kalihi, mau apana u'i $50 uku mua, $20 o ka mahina. Kalihi, alanui Meyers, he apana u'i 50x200, kumukuai, $l,7n >100 uku mua koena ma ka -iX 1 : îiilh^ Alanui Puowaina, hale mu ii o 2 rumi moe. $300 uku n: .;,, $30 o ka mahina. Helewawae i ke taona. Ke makemake oe i hale a apana paha ma kekahi wahi o ke kulanakauhale kuhea koke mai ia makou. Na hale lako a lako oh no ka hoolimalima. Na pahu hoahu no ka hoolimlima $2.75 a pii aku o ka makahiki
75 Alanui Moi Hema
Kelepona 2391
Mahope o na hora oihana a ma na la
Sabati kahea mai 5117.
Pioneer Building
& Loan
Assn.
Hookumuia 1890
10% e ukuia nei
maluna o na Mahele
uku liilii.
E noi no ka makou mau pa'i hakahaka hoakaka.
RUMI 1, CAMPBELL BLOCK
ALANUI PAPU ME KALEPA
Warren Dease, Kakauolelo.
Nuhou
Kuwaho
PARIS, Aug. 6.— He umikumamakahi mau kanaka Amerika lele mokuea i haawi mai ia lakou no ka hana pu ana me ka oihana koa Palani maloko o Morocco i haalele mai ia nei no ke kahua kana. He eono i haalele mai ma ka lewa a o kekahi poe ma ke kaaahi.
WELLINGTON, N. Z., Aug. 5.—
O ka papahana no ka hookipa ana
mai i na aliikoa ame na luina o na
mokukaua Amerika e kipa mai ana
ianei ua pau i ka hoomakaukauia a
e hoike ana ua hanaia na mea ku-
pono apau e hooiaio ana uo ka loaa
o kekahi manawa hauoli loa no na
aliikoa ame na kanaka pu.
MELBOURNE, Aug. 6.— Ua holo
aku na mokukaua Amerika i keia
kakahiaka no Nu Kilani me na leo
huro o ka lahui. Lehulehu na wa-
hine i helelei na waimaka oiai na
mokukaua e kaalo ae ana mawaho
o ke awa.
SYDNEY, Aug. 6. — O ka mahele o na mokukaua Amerika i kipa mai ianei ua holo aku i keia kakahiaka no Auckland mawaena o na leo huro. E hoakaka ana ka manao pepa o ka Nupepa Herald penei: "No ka manawa loihi e hoomanaoia ai na hana a na Amerika i hookumu iho nei ianei."
LONDON, Aug. 5.— Ua loaa hou
ka lanakila i na wahine Pelekane
ma ka lakou hakaka ana no ka pono
kulike me ko na kane ma ka ma-
nawa a na kauka o ka Royal Col-
lege i hoike ae ai i ko lakou ma-
nao hope i keia la e ae ana i na
wahine e loaa ia lakou ka loihi o ka
manawa elike me ko na kane.
WASHINGTON, Aug. 5.— O ke
dala Amerika ka i aponoia o ia ke
dala e hoololiia ai mawaena o Fine-
lana ame Russia, oia ka lono i hoi-
keia ae e ke keena waiwai i keia la.
NENOHOMAUNAOKILAUEA KA-
AIA UA HALA.
ALOHA! ALOHA WALE!
Ua kipa mai ka anela o ka make a lawe aku ia Mrs. Kawahinenoho maunaokilauea Kaaia ma ka hora 8:15 a. m. o ke Sabati Iulai 12, 1925 ma ko laua home ma Waianae, Oahu Ua hanauia oia ma Keekee, Puna, Hawaii, Feb. 2, 1851, a ua piha iaia na makahiki he 74, 5 maluna me 10 la o ke ola ana. Ua hanauia mai oia mai ka puhaka mai o Rev. T. H. Pahio o Keauohana, Puna, Hawaii, me Kaliloa Kai o Kanane, Opihikao, Puna, Hawaii. Ua hoonaauaoia ma ke Kula Hanai o na Kaikamahine ma Waiohinu, Kau, Hawaii, a me Haleiwa, Waialua, Oahu e ka makua Rev. O. H. Gulick. Mare no ia Rev. S. P. Kaaia ma ke Kula o Haleiwa, Iune 17, 1869 a ua piha na makahiki he 56 o ko laua ola ana iloko o ka berita maemae o ka mare. Mai ko laua mau puhaka mai he hanaukahi o Mrs. Lowell K. Kupau, a mai ia laua aku he 9 mau moopuna o ola nei. He mea ehaeha no ka hoomanao ana ae i keia makuahine o ka pono i moe aku la, ka hoalawehana hoi o kana kane i aloha nui ia, Rev. Samuela Peter Kaaia, a no ka mea i ka mare ana no i Iune 17, 1869, a i ka mahina mai no o Iulai, o ia makahiki no, iloko no o ko laua mau la opiopio loa i lalau aku ai i ka pono a ke Akua a hele aku e hoolaha i kona Euanelio ma na aina pouli o Makala, (Marshall Is.) no 12 makahiki, alaila huli hoi mai a noho ma Kalapana no 3 makahiki a oi, alaila hanau iho la ka lana kaikamahine, a hoi hou no na aina Gilibati 1886, a hala na makahiki he 12, alaila hoi loa mai no, Hawaii nei. Ua noho no ma Oahu nei no kekahi mau makahiki a he 10 makahiki aku nei ma Honokohau, Maui, a ua aneane e piha na makahiki 4 o ka noho ana ma Waianae ahiki i ka moe ana aka Ia. He makuahine oluolu, he heahea, a he kupaa hoi ma kona Haleu. Ma ka aoao o ka Papa Hawaii, ma o ke Kakauleta la, Rev. Henry P. Judd ke haawi aku nei i na hoomanao aloha ana no keia makuahine o ka pono ,a ke komo pu aku nei e auamo i na luuluu me na kaumaha i kau iho maluna o ke kane i hooneleia i ka wahine, ke kaikamahine i hooneleia i ka makuahine ame na moopuna i hooneleia i ke kupunawahine ame ka ohana no apau. Me ke aloha. Welina wale. L. K. KUPAU.
Ma kahi o ka eha kaukani me
eono haneri dala a ke komisina wai
me sua o ka hoolilo ana ma ka ma-
hina aku la o Iulai i hala.
ALOHA KA UA KUKALAHALE O
HONOLULU
E Mr. Solomon Hanohano, ke kapena o ka Nupepa Kuokoa; Welina aloha nui: — E oluolu mai hoi oe i kekahi wahi kowa o kau hiwahiwa, na ka aha'i ana aku i ka puolo waimaka luuluu o ko makou makuahine aloha nui ia, i ike mai ai ka ohana ame na kini makamaka mai Hawaii a Niihau, i ka makou mea aloha i hala ma kela aoao o keia honua. Mai ka mokupuni mai o Hina uluwehi, i loaa mai ai he pawehi lei pua kukui i wiliia me ka palai, na puluelo i ka wai hu'i anu o Moaula; ua pehia a mae ka nani e na kulu kehau o ka uka; na helelei na, lihilihi lehua ula o ka uka waokele, a hiolo makawalu iho la na wainaoa a ka lihilihi i ka noua e ke aloha haaninipo. Ae, ua eha ke kamahele o Wailua i ka makani kiu a ke aloha ole, a "ke niniau nei i ka maka a Kahewahewa; e huna iho ana i ke aloha e pee maloko, ha'i ka waimaka hanini mawaho, i ikeia i ka uwe ana iho; nawai hoi e ole ka uwe i ke aloha o ka makua; a aloha wale ia ka hoi o Kaunuohua he wahi puu wale no; o ka oi loa aku paha keia, o ka mea i ike i ka ehaeha, ame ka luhi ahiki i ka nui ana e hoona
Mrs. Victoria Kahiamoe Akau
ae ana i ke aloha, pehea la ia e pau ai. He mea hiki ole ke poinaia ke aloha o ka makua, he haawina ia i lawa like i ia mea apau. Mai kuu aikane mai i aloha nui ia Mrs. Eliza Kealoha (Eddie Kealoha) o ka Bihopa Home, Kalaupapa, Molokai, ka aina o ka ehaeha, i loaa mai ai ka leta lono hoolelehauli, o mama Vitoria Kahiamoe Akau, ua haalele mai i keia ola ana ma ka Poaono, Iulai la 11, ma ka hora 8 o ke kakahiaka, a ma ka hora 4 noi o ia ahiahi, i hiolani aku ai kona. kino wailua no ka home honua puanuanu. Auwe ka ehaeha ame ka pilihua u ka naau e! Haalulu ae la ke kino holookoa apuni, .. na ka waimaka no e kulu i.ahi me ka uwe ana. Ae, ua pau ka ike ana i na maka aloha o ka makua, aole hoi e lohe hou i kona leo ahea o ke aloha keiki; ua hala oia mao, ua wehe aku la i ka pili ana me ka ohana ame na hoaloha a pela hoi me na keiki ame na moopuna ana i lei hoamanawanui ai, a o ka mea oi loa aku o ka ehaeha walania, o ia no ka luhi hookahi ana o ua aikane puuwai aloha la i ka makuahine o makou iloko o na minuke hope loa o kona aili aua. Ua loaa mai no ka leka i ka pule mua aku e hoike mai ana, he maikai no ke ola kino, aohe ma'i pilikia koke i manaoia, eia ka he mai-kai hoopalaimaka wale no. I ka loaa ana mai keia o ka leka, ike iho la, ua hala mua ka hanu ola, ua haalele i ka la i ka mea mahana. Aloha! Aloha wale ka poe o makou i kauhale o Haalele-a, haalele wale i Puna na hoaloha— aohe makamaka— aohe ohana. Aloha ka makuahine o makou nui lehulehu a laukanaka i na moopuna. He hale Kipa oia na ka malihini, he piha heahea ame ka lokomaikai, a he makuahine hoopono ma ka malama ana i ka ohana. E hoomaikaiia na Lani Kiekie, o kona makemake no ke hanaia. He lei hiialo oia na ka Ua Kukalahale o Honolulu nei, mai na puhaka mai o" Ako (k) ame Kualaula (w). Ua hanauia oia ma Kepahoni, i Iulai, 1868; nolaila ua piha iaia na makahiki he 56 a oi, a hala wale aku la, a mailoko mai ona ame Akau, kana kane mua he 13 ka nui o na keiki, ua make mua kekahi, a koe kekahi poe e ola nei, oia o Amoe Akau, Ahuna Akau, Esther Akau, Mundo Akau, Beni Akau, Leihulu Akau, Mrs. Lilia Kaaukea, Frank Akau, Mrs. Marie Cabral, a he 40 a oi na moopuna, he 38 e ola nei. Mare oia i ke kane hou, aole i loaa keiki, a mamuli o ka ma'i ehaeha, i hookaawale iaia mai ka ohana aku, no Kalaupapa i kekahi mau makahiki pokole i hala ae nei, a waiho aku la no hoi na iwi o ke kamahele i ka aina malihini. Aloha ino ka makua o makou! Aloha oe e Eliza, ko luhi hookahi i
Nuhou
Kuloko
Ma keia Poaono iho, e haawi ae
ana ka mahiko o Ewa i kela la , i
la kulaia no na limahana apau, ma
ke ano he makana na ka mahiko i
kona mau limahana, me ka pahola
pu ia aku o na meaai imua o lakou,
pela hoi ko lakou komo ana iloko
o na lealea hooikaika kino ma kela
la.
Ma ka Sabati iho nei, i hanau mai ai na ka wahine a Alias Kaawakauo, o keia keena pa'i he keikikane nui nepunepu ma ko laua home mawaho ae nei o ke alanui Makee ma Waikiki.
Ma keia Poaha, e holo aku ai ka Loio Kuhina Lymer no Maui, no ka lawelawe ana i na hoopii lunanui, o ku-e ana i ka Loio Kalana Bevins ame Samuel E. Kalama, ka lunahoomalu o ka papa o na lunakiai.
Mahope o ka hoohala ana i kekahi mau la pokole ma Hilo, i huli hoi mai ai ka Hon, Norman K. Ly. man no kela kulanakauhale ma ka Poakahi iho nei, oia kekahi o na loio, ma ka aoao o ka poe hookuonono o Waiakea, e ninaninauia mai nei, e ka papa komisina o Waiakea.
No keia kau koho baloka ae e hoea mai ana, e koho baloka ana ka Hon. Norman K. Lyman ma keia kulanakauhale, no ka mea ua kakau ae oia i kona inoa ma ke ano he mea koho baloka, no ka mahele 16, o ka apana eha.
Mamuli o ka waiho ana aku o ka Akena Hookapu Waiona Wise i kona noho poo ana no ke keena hookapu waiona maanei nei, he wahine ka mea e lawe ae ana i kela kulana no ka manawa, ahiki i ka hookohu maoli ia ana mai o kekahi kane ma ia wahi.
He lono ka i holopapa ae ma ka
Poakahi iho nei, no ka hookohuia
mai o Mr. Crabb, kekahi akena ka-
hiko iloko o ke keena o ka luna
hookapu waiona, i pani ma kahi 6
John H. Wise, i waiho aku i kona
kulana he manawa pokole ae nei i
hala.
He leka ka i hoounaia mai e Mrs.
Mary Haaheo Atcherley mai Pukoo,
Molokai mai, e hoakaka ana no ka
haule ana o kekahi manu nunu lawe
leka ma kahi kokoke i ka halema'i
i ma Ualapue, Molokai a make loa,
mamuli o ka pau o ke aho i ka lele
iluna o ka lewa.
No ka hoea ana mai i ka pau ana o na hana o ke kikina halakahiki i keia makahiki, i haawi ae ai na haku o ka hale hana halakahiki o Kaneohe he paina lua na limahana ma ke Sabati aku nei i hala.
ka makuahine o kakou; na ke Akua aloha e hooluolu mai ia oe; o na pawehe pua ka ka ihu o ka moku e lawe aku nei a loaa oe, a nau hoi ia e halii iho maluna o ka home puanuanu o Mama Vitoria Kahiamoe. He aloha lihaliha keia nou e mama. Aia paha oe ke walea la i ka wai hu'i anu o Moaula, ia wai hoohihi a ka malihini; akahi ko hoolono ole i ka uwalo aku, Aole no ka wai hu'i o Kapena ame ka Ua Kukalahale o Honolulu nei i poina ia oe ua omou paa ia ko lakou aloha nou iluna o ka liko o na pua ame na pawehi lina poepoe. Me ka aloha nui i ka Lunahooponopono ame na limahana o ke Kuokoa. Owau iho no ame na pokii i hooneleia i ka makuahine a pela hoi me na moopuna. AMOE AKAU Ame ka Ohana Honolulu, Oahu, Aug. 3, 1925.
NA MAKE
Mua Makolohala maloko o ka
Home Leahi, Aug. 4.
Mrs. Hanalei Akona ma ke alanui
Kawaiahao, Aug. 5.
Ellen H. Dwight ma ka Halema'i
Moiwahine, Aug. 6.
He bebe na Mr. ame Mrs. Henry
Hose, ma Honoluu nei, Aug. 9.
He bebe na Mr. ame Mrs. Peter
Kahula, ma Honolulu nei, Aug. 9.
NA MARE
David Ku ma Honolulu nei, Aug.
9.
Beckie Kauimakaole ma Hono-
lulu, Aug. 4.
Na Mr. ame Mrs. David Kealalio,
he kaikamahine, Iulai 6.
Arthur McCabe ia Miss Stella
Gunderson, Aug. 1.
George K. Nichoolas ia Sarah Cle-
ment, Aug. 4.
John Kalili ia Mrs. Helen K. Kaapu,
Aug. 5.
Abraham Poepoe ia Dorothy Es-
pinda, Aug. 5.
James E. Shepherd ia Miss Han-
nah Nuuhiwa, Aug. 5.
Daniel Kialoa ia Miss Elizabeth
Silva, Aug. 8.
David P. Paaniani, Jr., ia Miss
Katherine Alapai, Aug. 8.
George S. E. Hayashi ia Mrs. Kini
Nakuia, Aug. 8,
Na Mr. ame Mrs. J. S. Kanae he
keikikane, Aug. 10.
HAIKA NANE
E Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha a nui:— E oluolu e haawi mai na'u hoi kekahi wahi kaawale o ke Kukoa no ka'u haina no ka nane a ke keiki o na pali kapu o Keoua, oia iho keia: Mahele 1. — He inoa no kekahi holoholona. Mahele 2. — Oia hoi ka paa iluna ame ka paa ilalo, a i ka hoohui ana ae i keia mau mahele loaa iho la ka inoa piha. O ka mea apiki loa oia no ka ike hou ole o ka mokupuni o Hawaii iaia , a pela hoi me Maui a hala loa aku i Niihau, i Oahu wale no ia e loaa ai kona inoa piha. Haina— Heeiauli. Wehewehe ana — He hee ka mahele mua. Ua like no ka hee me ka holoholona ke kolo iloko ke kai. O ka mahele elua hoi e loaa no ka hapa hope o keia haina, Uli. He olelo kaulana na kahiko, ia Uli nana pono, a me Uli nana hewa. I ka hoohui ana ae i keia mau mahele elua loaa iho la ka inoa piha o ka nane a ua keiki nei o ka pali kapu o Keoua, — Heeiauli, nolaila aia io no i Oahu e loaa ai keia wahi, a ua kamaaina keia wahi i na mea a pau. Me keia mau wehewehe, aole no paha i kupono, aka, he hoao ana no hoi keia, oia ka mea e ikeia mai ai ka puniu huli nane e n mea a pau. Owau no me ka haahaa. G. K. Ua huhewa loa kau haina no ke kii ana mai la i ka Hee o kaiuli kapae ka alaala, eia iho no ka haina ke pili iki wale ae la no i ka poli o Hooipo. Hoomanawanui hou ia mai, malia o ka pahu ana inai la ia i hala, i ka lua mai huli kaanini ke kolohe i a kanaka.— L. H.
HOOLAHA NO KA HOOPAA ANA
I KE KUNI OIHANA
Ma keia ke haawiia aku nei ka
hoolaha ua lawe ae ka mea nona ka
inoa malalo nei, i kulike ai me ka
Mokuna 203 o na Kanawai Hoopono-
pono Hou ia o Hawaii o 1925, elike
me ia i hoololiia ai e ke Kanawai
174 o na Kanawai Ahaolelo o 1925
no ka hoopaaia maloko o ke Keena
;o kii Puuku o ke Teritore 0 Hawaii
i ke kuni oihana a o keia malalo
iho nei ke kope:
O. S. W
E kuniia ua kini oihana la, kaomi, kahakahaia, kikokikoia, puhiia, hoopiliia, a ma kekahi ano e, ae paha e kohu ai maluna o na omole ame na kanuku hookahe e hoohanaia ana e ka mea nona ka inoa malalo iho nei. Ke haawi hou ia aku nei ka hoolaha, o kekahi mea e kuai hoolilo ana, a kuai mai a hoolilo paha ma: kekahi ano e ae a i ole lawelawe; hana paha me kekahi omole a i ole kanuku hookahe i kuniia pela a i ikeia me ke kuni oihana i oleloia me ka ae ole i kakauia e ka mea nona ka. inoa malalo iho nei, e kaa no malalo o ka hoopa'i ke ahewaia ma kekahi hoopa'i aole e oi aka mamua o Umi-kumamalima Keneka (15c) no ka omole hookahi a kanuku paha i kuaiia aku, hooliloia, a i hooliloia paha ma kekahi ano e ae, a hoohanaia paha, a i ole ma ka hoopaahaoia, aole e oi aku mamua o ekolu la, malalo o na manao o ka Mokuna 208 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii o 1925. SEICHI KAYA, E lawelawe oihana ana malalo o ka inoa o OAHU SODA WORKS ma Aiea, Oahu, Teritore o Hawaii. 6373— Aug. 13, 20.
HOOLAHA NO KA HOOPAA ANA
I KA MEA HOAILONA
Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ua lawe ae ka mea nona ka inoa malalo nei, i kulike ai me ka Mokuna 203 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii o 1925, elike mo ia i hoololiia ai e ke Kanawai 174 o na Kanawai Ahaolelo o 1925 no ka hoopaaia maloko o ke Keena o ka Puuku o ke Teritore o Hawaii i ke ka mea hoalona a o keia malalo iho nei ke kope.
O. S. W
OAHU
SODA WORKS
AIEA
OAHU
E kuniia ua mea hoailona la kaomi, kahakahaia, kikokikoia, puhiia, hoopiliia, a ma kekahi ano e ae paha, e kohu ai maluna o na omole ame na kanuku hookahe e hoohanaia ana e ka mea nona ka inoa malalo iho nei. Ke haawi hou ia aku nei ka hoolaha, o kekahi mea e kuai hoolilo ana, a kuai mai a hoolilo paha ma kekahi ano e ae a i ole lawelawe hana paha me kekahi omole a i ole kanuku hookahe i kuniia pela a i ikeia me ke kuni oihana i oleloia me ka ae ole i kakauia e ka mea nona ka inoa malalo iho nei, e kaa no malalo o ka hoopa'i ke ahewaia ma kekahi hoopa'i aole e oi aku mamua o Umi-kumamalima Keneka (15e) no ka omole hookahi a kanuku paha i kuaiia aku, hooliloia, ai hooliloia paha ma kekahi ano e ae, a hoohanaia paha, a i ole ma ka hoopaahaoia, aole e oi aku mamua o ekolu la, malalo o na manao e ka Mokuna 208
KE KUMU O KA PILIKIA ANA
O kekahi o na ulia kaa, nana i hoopii mai i ka lia maeele i ko ke kulanakauhale nei poe, o ia no ka halawai ana o ka Makai Edwin H. Boyd me ka make, ma ka po o ka Poakolu o ka pule aku nei i hala mamuli o ka hooku'i ana o ke kaa makai ana e kau ana me ke kaa o ka oihana kinaiahi.
Ma ka mea oiaio maoli, aole loa he kuleana iki o kela mau kaa a elua e hooku'i ai, koe wale no a kapaeia ae na rula o ka holo ana o na kaa maluna o na alanui aupuni, e na kanaka e hookele ana i kela mau kaa.
Ina e malama mau kela mau kaa pakahi, i ko laua aoao akau, i na manawa apau, aole loa he manawa e hooku'i ai laua, no laua iho, a i ole hooku'i aku paha me kekahi mau kaa okoa aku; nolaila o ke kumu i loaa ai o kela pilikia, no ka malama ole ia ana o na rula o na alanui, e ke kiakaa o ke kaa o ka oihana kinaiahi, ma ka holo ana ae ma ka aoao hema o ke kaa uwila, oiai nae o ka aoao akau ia o ke kaa makai, e holo mai ana.
Ua loaa ka hoomaopopo ana i na mea apau, i ka wa e kani ai o ka hoailona pauahi, a i ole kani paha ka bele o na kaa kinaiahi, ame na kaa maikai, he mea pono, e hookuuia na alanui no kela mau kaa e holo ai, me ke ku ana o na kaa e ae, ma na wahi e pili kokoke aku ana i ke alanui kauaoao.
Me ke kaa kinaiahi nae e huli hoi ana no kona hale hoolulu, mai kahi mai o ka pauahi, aole keia pepa i ike, i na kumu kupono, e hoomau aku ai kela kaa i ka holo ana, me he mea la, ua kaawale mau ke alanui nona; no ka mea aole he mau hana i konoia ai na kanaka kinaiahi e hoea koke aku i ka manawa pokole, no keia kumu, he mea pono no ke malama mau ia ka makaala ana ma ka aoao o na kiakaa o na ano kaa apau, i hoopakeleia ae ai ke ola, ka waiwai ame na mea apau mai ka poino mai.
No keia ulia poino nae i make ai kela makai, he mea pono no e laweia ae kekahi keehina, ma ka aoao o na luna oihana e hooko ana i ke kanawai, imua o na aha hookolokolo, i loaa ai he kahua e ku ai he mau hihia o kela ano hookahi ma keia mua aku. a pela hoi ke kau ana o na ko'iko'i maluna o kahi e pono i'o ai e ahewaia.
KA HIHIA O NA LUNA OIHANA O MAUI
Ke nana aku nei na mana koho baloka, i na hihia o ka Loio Kalana Bevins ame ka Lunahoomalu Sam E. Kalama, o ka papa lunakiai o ke Kalana o Maui, no ka hopena o kela mau luna oihana, me na manao hialaai, no ka oili mai o na mea oiaio, ma ka manawa e hookolokoloia ae ai laua imua o ka aha hookolokolo kaapuni o Maui.
No ka pili a pili ole o kela mau luna oihana i ka hewa, ke makemake nei keia pepa, e kaohi ko kakou hoakaka ana i ko kakou mau manao ponoi iho, ahiki i ka ike maoli ia ana ae o na mea oiaio i hanaia, imua o ke akea, ina ia no ka pili, a pili ole paha o na mea i hoopiiia i ka hewa.
O ka lawelaweia ana o ka hana e ka Loio Kalana Bevins, no ka pono ame ka pomaikai o ke kalana o Maui, aohe he hoopaapaa ana no ia mea; pela hoi ka ukuia ana aku o kekahi huina dala mahuahua iaia, no na hana i lawelaweia eia, mamuli o ke apono ana a Mr. Sam E. Kalama; o ka lawelaweia ana nae o kela hana, a pela hoi ka ukuia ana aku o na dala i ka Loio Kalana Bevins, ina ia mamuli o ke kauoha ame ka makemake maoli o ka papa o na lunakiai, alaila e kaawale kela mau luna oihana e pono ai, mai ke ahewaia aku malalo o ke kanawai, a ina he mau ahewa ana kekahi, alaila e kau aku ia maluna o ka papa holookoa o na lunakiai, aole hoi mahina o kela mau kanaka wale ae la no elua.
Oiai nae ke iini nei keia pepa e ike i ka oili ae o na mea oiaio loa e pili ana i ko laua hihia imua o ka aha, a e kau aku hoi na ahewa ana ma kahi i kupono e hewaia, a e haawiia aku paha na mahalo ana no ka laua mea i hana ai, e kapae loa kakou i ka lawe ana mai i kekahi noonoo, no ka paani ana aku i ke kalaiaina, no ka pomaikai o ka poe e kau mai ana na manao makaleho no na kulana a keia mau kanaka i paa ai no kekahi mau makahiki loihi.
Ina ma ka la apopo e malama koke ia ae ke koho baloka no na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ke manao nei keia pepa, he hana naauao loa na na mana koho baloka, ke koho ana i poe hou loa, ma na kulana e paaia mai nei e na luna oihana o keia manawa; no ka mea ua Iawa ko kakoa noho ana aku, a nana i ka paaniia mai o ke kalaiaina, me he kinipopo la, ke pohapoha i na laau hahau popo a na Demokarata ame na Repubalika pu.
Pinepine ko kakou lohe ana i ke kamailio o na kanaka, i ke kupono ole o ka hooholoia ana o kekahi mau kanawai hou, no ka hoopakele ana i na i'a, mai ke kiiia ana aku i mau meaai na na kanaka. Ua hiki no i ko kakou mau noonoo kanaka makua ke ike no kakou iho, ina e mau ana ka pepehiia o na i'a, na manu ame na holoholona, me ka hoopulapula ole ia, hookahi hopena maopopo loa, o ia no ke kakaikahi mai o kela mau mea, e paakiki ai ka loaa nui ana ma keia hope aku.
He akena hookapu waiona wahine ka i hoonohoia mai nei, ma kahi o ka Akena John H. Wise, ahiki i ka hookohuia ana mai o kekahi mea hou no kela keena, me he mea la, i ka nana aku, aia kekahi hilinai nui ana o na poo aupuni ma Wakinekona maluna o na wahine, no ka hiki ke hookoia na kanawai me ka hoopilimeaai ole; ina pela ka mea oiaio, alaila e hoea hou mai ana i ka manawa a kakou e ike aku ai, i kekahi wahine hou, ma kekahi o na pihana federala e paaia mai nei e na kane.
Me na makai e hooko ana i na kanawai pili i na kaa otomobile, me ke kui'o, e konoia aku ana na kiakaa apau o na kaa otomobile, e akahele i ko lakou hookele ana i na kaa, ma na wahi noho nui ia e na kanaka, pela hoi ka makaala i ka maikai ame ke kupono o ko lakou mau kaa ame na kukui, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, e konoia aku ai ka poe i loaa ole na laikini hookele, e kii i laikini no lakou.
No ka ae ole o ke kauka o ka
mokuahi Shinya Maru, e lawe i ke-
kahi keiki ma'i me kona mau makua
no lapana i hiki ole ai ka makua-
kane o kela keiki ke holo pu me
koaa ohana, aka ua hookuuia aku
kana wahine me tea laua mau keiki
elima e hoi mamua a mahope aku
oia me kana keiki nui ke ola kona
ma'i i ka lapaauia.
Mahope o ke kaama'i ana no ke-
kahi manawa loihi ae nei i hala, i
pauaho mai ai o Kapena C. V. Du
doit i keia ola ana ma ka hapalua
o ka hora ekolu o ka auwina la Po-
aono aku nei i hala, a ma ka hora
elua o ka auwina Ia o ka Poakahi
nei, i malamaia ae ai kona anaina
hoolewa, a hoomoeia aku kona kino
wailua ma ka ilina ma Makiki.