| | APONOIA MAI KA HOOHO-
HONU ANA I KE AWA Ma ka Poakahi nei ka hoike aaa
Ou O ka Maj. William H. Lanagan
ma ke akea, ka Enekinia U. S. A.,
ma Hawaii nei, ua aponoia mai
nei e ko keena kaua ka hookaawale
ana aku i na pukoakoa ma kuaau
mawaho aku o ka Mokupuni Hoo-
malu ma'i o Kahakaaulana a no
ia hana nui na hoolilo he $20,000,
m a wehe koke ia mai ana ma keia
mua koke iho no ia waiho ana
aku a ka poe hana aelike i ka la-
kou mau koho no ia hana. O na
hoolilo no ia hana i kohoia he
$20,000 a na ke aupuni federala
e uku mai ana.
O ke kuaau i makemakeia e hoo-
kaawale aia ma kahi kokoke i ka
nuku o ke awa i hookoeia ai, eli-
ke me ka hoakaka a ka enekinia.
O ka hookaawale ana aku ia awa-
kumoku a holopapa akoakoa he ho-
akea ana ae no ia i ka nuku o ke
awa, i no na lilo o ia hana, wahi
a ka Maj. Lanagan e koiia aku ana
ka ahaolelo lahui e hookaawale ae i
nei huina dala. O ka hohonu o ia
wahi e eliia ana na manaoia e pono
e loaa i 35 kapuai.
Ma kela wahi a eliia aku ua piha
i ke one, ka lepo ame na mea e
ae i houluuluia ae malaila mai ka
manawa mai o ke awa i eliia ai,
elike me ka hoakaka a ka enekinia
Lanagan. Ma ka mahina o Deke-
maba e haawiia aku ai ka aelike
i ka mea koho haahaa loa.
PIHA KA IUBILE O KA NOHO
MARE ANA I NA KAKELA Ma ia Poakahi nei i malama ae o Mr. ame Mrs. William R. Cas-• '•• o keia kulanakauhale i kekahi . aina ike ia laua no ka piha ana : laua o ke kanalima makahiki o r i noho mare ana, be mare gula, ; :,l..ko o ko laua home ma ke alanui Vitoria, a he lehulehu o na ohana pili loa aku ia laua a pela hoi me na kamaaina a mau hoaloha i hele aku e hauoli pu me laua ma ia la ano nui iloko o ke ola ana. Ua hoea mai i Honolulu nei mai Wakinekona mai, ka laua keiki o W. R. Castle Jr., me kana wahine no ka akoakoa pu ana ma kela la ano nui a pela pu hoi me Mrs. Henry Castle o Los Angeles. Ua kamaainaia o Mr. ame Mrs. Castle (Kakela), ma Honolulu uei; he kanaka o Mr. Kakela i komo hohonu ma na hana pili kalaiaupuni a ma na hana pili oihana kalepa. No Mrs. Kakela, o Miss Ida Lowrey oia mamua o Pittsfield, mokuaina o Masakuseta, a maloko no o ia kulanakauhale laua i hoohuiia ai ma ka berita laahia o ka mare ma ka la 12 o Okatoba, 1875. Mahope iho o ko laua noho ana maloko o Nu Ioka no kekahi manawa pokole ua holo mai laua no Honolulu nei i ka 1876, mahope iho o ka puka ana mai o Mr. Kakela mai ke Kula Nui mai o Havada, a iaia i hiki mai ai i Hawaii nei, na lawe ae oia i ke kulana loio kuhina no ke aupuni moi o Hawaii. I ka 187S a pela hoi i ka 1886 ame ka 1888, he hoa oia no ka ahaolelo Hawaii, a i ka 1893 mai, he komisina hoohuiaina oia. I ka 1895 he kuhina noho oia no Hawaii nei ma Wakinekona D. C. a i ka 1896 mai he komisina no ka papa hoonaauao. Aohe ana mau oihana i paa ai no kekahi mau makahiki lehulehu i kaahope ae nei aka nae no na hana e pili ana i ke aupuni ame na hana e pono ai ka lehulehu ma Hawaii nei oia kekahi pouhana a mea koo ikaika no ka holomua ame ke onipaa. He mea ano nui a hauoli ka loa ana i kekahi paamare ka mare gula elike me keia a kekahi poe e noonoo ole mai nei. HAKAKA KEKAHI KAIKAMAHINE IMUA O KE KANAWAI He hoopii no kekahi palapala hookuu kino ka i hookomoia ae i ka aha kaapuni ma ka Poalima o ka pule aku la i hala e ka Loio J. Bert Lightfoot o ka Hui o Light foot & Lightfoot ma ka aoao o Shizui Arri, he kaikamahine Kepani i hooiaioia ae e kona loio ua piha iaia na makahiki he 18 ame 3 mahina keu. Ua hoiaioia maloko o ka palapala hoopii ke kaohiia ana, ka hoopaahaoia ana ame ka hooneleia ana o ke kaikamahine mai kona hele lanakila ana e Miss Emily Harper ka makuahine o ka home hoomalu o na opio o ka mahele o ka aha o na opio. Ua kakauinoaia e ka Lunakanawai James J. Banks he palapala e kauoha ana i ka makuahine o ka home hoomalu o na keiki e lawe koke mai i kela kaikaimahine mamua o ka aha. Mahope koke iho o ka hoopukaia : :a aku o ke kauoha, ua hookomo i: ae la e ka Loio Fred Patterson ka loio ma ka aoao o na makua o ke kaikamahine, he pane imua o ka a'. \ a mamuli o ia pane i kauohaia ae ai e ka Lunakanawai Banks e laweia mai ke kaikamahine mamua o ka aha ma ka hora 9 o ke kakahiaka o ka Poakahi nei, a ma ia manawa e waiho ae ai o Miss Harper i kana pane no ke kumu e hik ole ai ke kaikamahine e hookuuia mai ka home mai. Ma ka Patter-son hoakaka he 17 wale no makahiki o ke kaikamahine, o kana pahi ka pololei a i ole o ka na loio paha ma ka aoao o ka mea hoopii na ka aha ia e nana mai. | LILO IA WALKER & OLUND KA
AELIKE. Ma ka weheia ana o na koho no
ka hana ana i ka papahele elua o
ka hale oihana hou o ke Teritore
e ku nei ma kahi kokoke i Kapuiwa,
ka hale i kukuluia ai ke kahua e
na mea ia laua ka aelike i lilo
ai Walker & Oluna, me he mea la
ma ka la 15 o Okatoba e kakau ai
na mea koho haahaa loa, i ka ae-
like, elike me ia a ka lunanui o
na hana hou Lyman H. Bigelow o ka
hoike ana ae ma ka Poakahi nei.
O ka hui o Walker & Olund ka
mea koho haahaa loa ma ka ma-
nawa o ka wehe ia ana o na koho
no ka hana ana i ka papahele elua
o ia hale ma ka. Poakahi nei, o ke
who a ia hui, $199,000 a maloko o
na la he 290 e paa ai. O ke koho
a ia hui no ke kahua i paa i ka ha-
naia i nei manawa he $191.706.
E kuiia iho ana he mau papa-
hele hou maluna iho o ke kahua i
paa i nei manawa, a no ia hana hou
keia koho i lilo hou iho la i ka
hui o Walker & Olund. O kekahi
mau hui e ae i koho o ia keia:
Russel R. Ames, $217,233 a ma-
loko o 300 la e paa ai; Robert S.
Chase, $223,134 a maloko o na la
300 e paa ai.
Ua manaoia ma ka manawa e paa
ai o kela hale oihana hou o ke Te-
ritore, e hoihoiia ae ana maloko ola-
ila na keena oihana aupuni apau
a koe ko ke kiaaina, ko ke ka-
kauolelo o ke teritore; ko ka loio
kuhina, ke keena auhau ame ko ka
puali kiai lahui.
Ma na mea i hoomaopopoia i nei
manawa e mau no ke kiaaina, ke
kakauolelo o ke teritore, ka loio
kuhina ma ko lakou mau keena oi-
hana maloko o ke kapitala, ka Pu-
ali Kiai Lahui maloko o ka halekoa,
a o ke keena auhau maloko o ku
haleleka kahiko. Eia nae, mahope
aku o ka mea i hoolalaia e kukulu-
ia ana he hale paku'i mai i ka
hale oihana teritore hou a malaila
ana ke keena auhau.
NUI KA HANA NO KA HULI ANA
I KA MOOPUNA A JARRETT No ka haohaoia o Irene Neal, ke kaikamahine 5 makahiki a John Neal o Aiea, ka moopunawahine hoi a ka Elele William P. Jarrett, no ka nalowale ana me ka maopopo ole, eia ka auenei ua kaia loa ia kela kaikamahine uuku i ka hiamoe kuipolipo mahope o ka pahu lole o na makua ma ko lakou home ma ka aina hookuonoono ma Aiea ma ka auwina la o ka Poaha o ka pule aku la i hala, a no ia haohaoia i ka nalowale a ua koho wale ia ua lawe aihueia paha e na Pilipino, ua kahea okoa ia mai ka Makai Nui Trask a he eha mau makaikiu i holo pu i Aiea me ia no ka huli ana ia kamaiki. I ka hoea ana aku o na makaikiu eha i Aiea ua, hui mai me lakou ekolu mau makai hou no ke kokua ana i ka huli ma na wahi e pili ana i ka home o ka ohana Neal, pau na owawa, na kualapa i ka huli ia oiai na kulupaka ua eloelo e lu iho ana maluna o lakou. No elua hora ka huli ana o na i k.ij j ... ica, i loa kekahi mau u.jkni o ka pii ana no ka ninaninau ana aku i kekahi poe iaa lakou ua ike ia Irene a i ole kekahi mea paha i hanaia nona. Ua makaukau na makai me na pu ma ia hele ana e huli ina no ka hoeu hakakaia mai o ka hooki koke ia aku no ia o na ilio pulu a lakou. Ua iho kekahi poe o lakou ilalo o na owawa, na kahawai a pii hoi kekahi poe iluna o na kualapa ma na wahi e ikeia aku ana he mau hale kolaila. Loaa Aku e Hiamoe Ana Mahope o ka Pahulole Ua hoomakaukau ka makai nui no ka hoomauia aku o ka huli ana ma ia po iho, ua lako me na kukui ame na lako e ae. Ua kauoha pu mai oia i na kanaka o ke keena o ka makaikiu e hoomakaukau no ko lakou kaheaia mai i kekahi manawa ina no ke ala o kekahi hakaka. Mahope iki iho o ka hora ekolu o ka auwina la ka loaa ana mai o ke kahea i ka oihana makai no ka nalowale ana o ke kaikamahine uuku a John Neal ma ka hora 10 o ia kakahiaka Poaha, a ua hoohuoi na makua ua lawe aihueia paha e na Pilipino. Oiai no na makaikiu e huli ana ma o a maanei o Aiea, a mamua iki iho p ka hora 6 o ke ahiahi haawi aku la ka makai nui i ke hoailona i kona mau makai e hoi mai no ke kukakuka ana no kekahi manawa pokole. I ka hoea ana mai o na maitai a pau a akoakoa i ka home o ka ohana Neal ia wa i hoikeia mai ai ia lakou ua loaa ke kaikamahine uuku mahope o ka pahulole, ua kaia loa ia oia i ka hiamoe ma-laila a ua ike ole ia no hoi kona hoi aha a malaila e hiamoe ai. I lohe aha o ka Makai Nui Trask i kela hoike o kona huli mai la no ia e hoi a mahope mai na makaikiu o ka ukali ana mai. O na makaikiu i komo pu e kokua ma kela huli ana oia o Juan Oxiles, Arthur, Stagbar, Kam Kwai ame John Troche, ekolu mai mau maka o Aiea me elua mau paahao kokua. Eia ke keena wai o ke kulana kauhale a kalana o Honolulu nei ke hookomo mai nei i na ana mita ma na apana like ole, e hoomaka aku ai ka auhau ana i ka lehulehu ma ka mita, ma ka hoomaka ana o keia makahiki ae. | EIWA PAAHAO I HUIKALAIA
E KE KIAAINA. Mamuli o ke apono ana a na lu-
nanana o ka halepaahao o Oahu ma
ka lakou hoike o ka waiho ana ae
mua o ke Kiaaina Farrington i haa-
wi ae ai ke kiaaina i kona apono e
huikalaia eiwa mau paahao malalo o
ka hoomalu ana a ke aupuni, no
lakou keia mau inoa malalo nei:
Joseph Nishimura, i hoopai paa-
haoia ai ma Honolulu nei ma ka la
10 o Ianuari, 1923, mai ka eono ma-
hina a i ka 20 makahiki no ka hewa
wawahi hale ma ke degere ekahi.
Ma ka la 15 o Okatoba e hookuuia
mai ai oia.
LeRoy English, i hoopa'i paahaoia
ai ma Honolulu nei ma ka la 24 o
Dekemaba, 1924 mai ka hookahi a
ka elima makahiki me ka uku pu
hookahi dala hoopa'i no ka hoolilo
ana i kekahi bila apuku. Ma ka
la 25 o Okatoba e hookuuia mai ai
oia.
Eddie Cavalho, i hoopa'i paahaoia
ai ma Honolulu nei ma ka la 18
o Dekemaba 1924, ma Honolulu nei,
mai ka hookahi a ka umi makahiki
no ka hewa wawahi hale ma ke
degere elua. Ma ka la 19 o Oka-
toba e hoomaka ai kona hookuuia
malalo o ka hoomalu ana a ke au-
puni.
John Pua, i hoopai paahaoia ai ma
Honolulu nei ma ka la 6 o Dekema-
ba, 1924 mai ka hookahi a ka elima
makahiki me ka uku pu hookahi
dala no ka hoolilo ana i kekahi bila
dala apuka. Ma ka la 7 o Okatoba
e hoomaka ai kona hookuuia mai
malalo o ka hoomalu ana a ke au-
puni.
John Souza Balthazar, i hoopa'i
paahaoia ai ma Maui ma ka la 23
o Feberuari, 1924, mai ka 18 mahina
a i ka 20 makahiki me ka uku pu
$3.50 ka hoopa'i dala no ka hawa
wawahi hale ma ke degere ekahi.
Ma ka la 7 o Okatoba e hoomaka
ai kona hookuuia malalo o ka hoo-
malu ana.
Jomes Harry, i hoopa'i paahaoia
ai ma Honolulu nei ma ka la 15
o Okatoba, 1923, mai ka hookahi
a ka 10 makahiki me ka uku pu
$3.50 ka hoopa'i dala, no ka hewa
wawahi hale ma ke degere elua.
E hoomaka ana kona hookuuia mai
malalo o ka hoomalu ma ka la 18
o Okatoba.
Augustine Gentile, i hoopa'i paa-
haoia ai ma Mani ma ka la H8 o
Okatoba, 1924, mai ka hookahi a ka
20 makahiki, no ka wawahi hale
ma ke degere ekahi. Ma ka la 20
o Okatoba e hoomaka ai kona hoo-
kuuia mai.
Charles Miller, i hoopa'i paahaoia
ai ma Maui, ma ka la 18 o Okato-
ba, 1924, mai ka hookahi a ka 20
makahiki no ka wawahi hale ma
ko degere ekahi. Ma ka la 18 o
Okatoba e hoomaka ai kona hoo-
kuuia mai ina nae e ae ana oia e
haalele mai i keia Teritore.
Masa Takista, i hoopa'i paahaoia
ai ma Honolulu nei ma ka la 21 o
Iulai, 1919 mai ka ehiku a ke 40
makahiki, no ka wawahi hale ma
ko degere ekahi me ka uku pu i ka
hoopa'i dala $10.50. Ua hookuu ko-
ke ia mai oia mahope koke iho o
kona kakau inoa ana i ka palapala. UA OI AKU KA NUI O NA HA-
NAU MAMUA O NA MAKE No na hanau no ka mahina o Se-
patemaba i hala elike me ka hoike
a ka luna nui o ka buro o ka Papa
Ola Miss M. Hester Lemon a
hoolahaia ae ai ma ke akea he 380
ka heluna nui maloko iho o na pa
lena o ke kulanakauhale o Hono-
lulu; he 51 ka emi iho i ko ka
mahina o Sepatemaba o ka makahiki
i hala; no na make he 130, he 11
ka oi ae mamua o ko ka mahina
o Sepatemaba o ka makahiki i hala,
a no na mare 131, he 14 ka emi
iho i ko ka mahina o Sepatemaba
o ka makahiki i hala.
No na make ma na lahui: na
Hawaii, komo pu me 19 mau hapa
Hawaii, he 41; na Kepani, he 32
na Pake, he 17; na Amerika, he
15; na Pukiki, he 13; Pilipino, 9
Pelekane, 2; Poko Riko, i. No ta
make o 130 iloko o ka mahina o
Sepatemaba he 86 mau kane a he
44 mau wahine. He 11 mau hanau
hou i hoikeia ae. Elua mau mea
make i nienieleia ke kumu, he 10
i kahaia, a he elima i ninaninau-
ia e ke kiure a ke koronero. He
11 poe i make he poe nohopaa ole
ma Hawaii nei, a he 68 poe i make
maloko o na halema'i a mau hale
e ae o ia ano.
Iloko o ia mahina he 48 mau ke-
iki i make malalo o ka elima ma-
kahiki, he 40 mailoko ae o ia helu
na he mau keiki malalo o ka hoo
kahi makahiki. Ua emi mai ka
heluna o ka poe i make i ka ma'i
akepau, he 12 wale no, oiai nae o
ka averike mau i make i ka mahina
U 20.
O na dala i loaa i ka buro a i ohi
ia no na palapala hooia hanau, mare
ame make iloko o ka mahina o Se-
patemaba he $1175, he $68 ka oi
ae o na loaa mamua o ko ka mahina
o Sepatemaba o ka makahiki i hala
i Sepatemaba o ia 1924 he $1007
ka huina nui o na loaa.
He elua haneri me kanakolu-kumamaiwa mau malihini makaikai o Los Angeles e hoea mai ana no keia kulanakauhale ma ka mokuahi Los Angeles ma ka la apopo, a ke liuliu hoomakaukau uei koonei poe e hookipa mai i kela mau malihini me ka piha ohohia. | ELIMA MAU HALE IPUKUKUI
HOU NO NA MOKUPUNI. Ma ka Poakahi iho nei ka hoike ana ae a Ralph Tinkham, ka lunahoohana o na hale ipukukui ma Hawaii nei ma kekahi la o keia pule iho Ia e holo aku ai ka mokuahi Kukui no na wahi like ole no ka nana ana i mau kahua no na hale ipukukui hou e kukuluia aku ana ma na mokupuni ame ke kukulu hou ana ae i kekahi hale ipukukui kahiko a oi ae ke kiekie i hiki ai e ikeia ka malama ma na wahi apau. Ua hoounaia aku i Wakinekona ka Mr. Tinkham hoapono no ke kukulu ana aku i mau ipukukui hou, a oiai e kakaliia ana no ka loaa mai o ke kauoha ame ke dala e hana aku ai ia mau ipukukui ua hoolala ka luna hoohana Tinkham e holo mua aku e nana i na kahua i manaoia ai kahi e kukuluia aku ai o ia mau hale ipukukui, i loaa mai no ia o ke kauoha ame ke dala o ka hoomaka koke aku no ia o ka hana me ke kali ole. Ua loaa ae ia Mr. Tinkham he kauoha no ke kukulu hou ana i kela hale ipukukui ma ka mokupuni o Molokini, a o ka hana ana no ia hale ipukukui e hoomaka koke ia aku ana. O ka hale i kukuluia ai o ka puoa no ka hale ipukukui ma Molokini ua popopo, nolaila aole no ke kukulu hou wale ana ae no ka mea i manaoia no ia haleipukukui aka, no ka hookiekie pu ana ae kekahi mai ka 173 kapuai elike me ia i nei manawa, a i ka 187 kapuai, oiai ua lehulehu na hoohalahala i komo ae i kona keena mai kekahi no ka hiki ole ke ikeia mai ka malamalama o ke kukui ma ka aoao akau no ka paa i ke alaiia e kekahi wahi oioi o ia mokupuni pohaku. O ke kiekie hou i makemakeia o 187 e oi ae ana ia maluna o kahi oioi o ka mokupuni, elike me ia a Mr. Tinkham o ka hoike ana ae. Ua hoakaka pu ae o Mr. Tinkham no ka maikai o ke kukui Automatic gas o Molokini o ia mau no ka ikaika ame ka lele o kona malamala-ma no na makahiki he 15 i hala me ka pio ole no hookahi manawa. O na wahi hou i manaoia malaila e kukuluia aku ai na haleipukukui hou ma ka Lae Wahie, ma Lanai; ma ke kapakai komohana o ka mokupuni o Kahoolawe; ma ka Lae o Kumukahi ma Hawaii; ma ka Pohaku o Kauai ame ka Pohaku ma ka lae komohana o ka mokupuni o Lehua, O na palekai kekahi mau wahi e kukuluia aku ana i mau hale ipukukui, elike me ia a Mr. Tinkham o ka hoike ana ae, o ia ma Nawiliwili, Ahukini, Kahului ma Hilo ma ka manawa e pau ai na palekai i ka hapaia. E kukuluia aku ana kekahi hale hoailona radio ma Makapuu, i hiki koke ai i na moku ke ike koke mai i ka malamalama. O na malamalama o na kukui ma na kai o Hawaii nei, wahi a Tinkham, aole hiki ke ikeia ma kahi mamao oiai na kukui ma na kapakai e paa ana i na ao i kekahi manawa. I ka manawa malaelae o ka lewa ua hiki ke ikeia mai ka malamalama o ke kukui ma kahi he 29 mile ka mamao ina ka ilikai, a ma o aku o ia aole hiki kei ikeia mai no ka paniia ae e ka pio o ka hopua. Aka nae, i ka manawa pouli o ka po a paa no hoi i na ao, ua lele ae ka malamalama o na kukui i ka lewa nolaila, ua hiki ke ikeia mai ma kahi mamao o 50 a i ole kanaono mile. "Aohe hoopouliia o na moku e ka noe ma Hawaii nei elike me na aina mamao e waiwai ai na ho. ailona radio, na mea i hoolalaia ai i kinohi, aka nae, me ka nana ole aku ia e kukuluia aku ana no he hale hoailona Radio ma Makapuu, i mea kokua i ka poe e holo ana maluna o na moku, i mea e maopopo ai ia lakou kahi o ka moku e holo ana a e ku ana hoi o ka hale ipu-kukui, wahi a Mr. Tinkham. O kela ipukukui ma Makapuu he 50,000 ihoiho kukui ka ikaika o kona malamalama a he ehiku ame hapa sekona kona malamalama e anapu ae ai a pio iho a hookahi ame hapa sekona kona e pio ai a anapu hou ae ka malamalama, a ua hiki ke ikeia mai kona malamala ma ma kahi he 29 mile ka mamao ma ka iliwai like me ke kai. Ke kukuluia aku kekahi haleipukukui ma ka Lae Wahie ma Lanai o ka hookoia ana ia o ka mea : makemakeia no kekahi manawa loihi i hala. O na moku e holo nei ma ke Kowa o Anau mawaena p Lanai ame Molokai mamua o ke komo loa ana aku i ke Kai o Pailolo he ano hoomaka'uka'u no ka poe holomoku no he ano haiki Ioa o ia kowa, a ina no ke ku aku o kekahi haleipukukui ma ia wahi e maopopo ana i ka poe holomoku ka hiki pono ia lakou o ka hookele ana a e maopopo ana no hoi ia lakou ko lakou mamao mai ka aina mai i na manawa apau. o ka hookele i kona kaa otomobile i ka manawa kahiohio i ka waiona, pela hoi ka hooku'i ana aku me kekahi mea e helewawae aha mauka ae nei o Kalihi, i kauia mai ai ka hoopa'i hoopaahao o eono mahina maluna o John L. Trussdell me kona uku pu i ka hoopa'i o hookahi haneri dala, me ka hiki ole iaia ke hookele hou i ke kaa no ka makahiki hookahi. | WAIHO O McCLALLAN I KONA
KULANA OIHANA. Ma ka noho ana ae o ka kalawai
a ka papa o na lunakiai ma ka auwi-
na la o ka Poalua aku la i hala, i
aponoia ai ka palapala waiho oiha-
na a ka Lunakiai McClallan, a pa'i-
apa'i hoi ke koho ana a na hoa
o ka papa maluna o ka inoa o
William C. Wilder, ke pani a ka
Meia Wilson, i hookohu mai ai ma
kona makalua.
Mamuli o ke noi a ka Lunakiai
Hollinger, ua waihoia aku he ninau
imua o ka Loio Kalana Hathaway,
no ka hoakaka ana mai i kona ma-
nao kanawai, ina paha ua haule
ka inoa o Wilder, ma kela pa'ia-
pa'i o ke koho ana a na hoa o ka
papa a i ole, e lilo ana paha ke
koho ana maluna o kela inoa, i
hana mua loa na ka papa ma ka
halawai o keia Poalua ae.
O na hoa o ka papa i koho, ma
ka aoao e apono ana i ka inoa o
Wilder, i pani ma kahi o ka Luna-
kiai McClallan, oia o Petrie, Clark
ame Effinger; a o na hoa hoi ma
ka aoao ku-e oia o Hollinger, Cunha
ame Ahia.
Ma ka la 8 o ka mahina o Okato-
ba nei, i kakauinoaia ai ka pala-
pala waiho oihana o ka Lunakiai
McClallan, ma ka la 9 ae i loaa aku
ai i ka meia, a mamuli nae o ka
noho ole ana o ka halawai a ka
papa, no ke kumu, o ia ka hoea ole
ae o na Lunakiai Hollinger ame
Cunha, i ka halawai a ka papa, oi-
ai ka hihia o ka Lunakiai Ahia e
hooloheia ana imua o ka aha; aka-
hi no nae a heluheluia ae imua o
ka papa ma kela Poalua, a aponoia
me ka lokahi.
M; -.-'a nae o ke aponoia ana o
ka palapala waiho oihana a ka
Lunakiai McClallan, i haawi ae ai
ka Lunakiai Petrie i kekahi hai-
olelo pokole, i ukaliia aku e na
Lunakiai Clark ame Hollinger, a
aponoia he olelo hooholo, « kauoha
ana i ka meia, e koho mai oia i
kekahi komite, no ka hoomakaukau
ana i kekahi olelo hoomaikai no
ka lunakiai i waiho mai i kona
kulana.
Maloko o ka palapala waiho oi-
hana, e hoakaka ana ka Lunakiai
McClallan, hookahi kumu nui o ko-
na waiho ana mai i ka hana o ka
lehulehu, mamuli no ia o kona ma'i,
a ua a'o aku kona kauka, he hana
pono loa nana, ka waiho ana i kela
oihana, i kaawale ni kona noonoo,
mai na hoopilikia wale ia aku ma
kekahi ano.
HE MELE NO KA AHAHUI
KAMEHAMEHA. Hanohano e ka Hui o Kamehameha, Lei haaheo nei i ka mokihana. Aia i ka Ia'i o Ahukini, Ua hele a piha lulu ka makani. Kau aku i ka hope o Maunakea, E haawi ke aloha ani hainaka, Hilinai ae ana ma ka palekai, E nanea malie i ka oneki, Ulumahiehie i ka ehukai, Me ka piha hauoli i ka puuwai Au aku o ke ka o Kaieie, A hoea i ka wehi o ke, kaona, Hala ae e ka hale ipukukui, Halekuke ka uwapo a e pili ai. Kau aku i ka oto oni ka huila, Aia ka ilina Iana Hokele, Ilaila oukou ike iho ai, I ke ala haaheo a he alaweta, Ike aku i ka nani me ka maluhia Na rumi kapu o ka ona hokele, Ua nani na hana a ka ahahui, Ua ai a lawa me ka maemae, Haina ka puana nona ka lei, E ola e ka hui o Kamehameha. Hanohano e ka Hui o Kameha-
meha,
Lei haaheo nei i ka mokihana,
Aia i ka Ia'i o ke kaona,
I ka wehi o ka Uakukalahale,
Kaapuniia a puhi ke kaona,
Na kihi eha o halealii,
Leila i ka lei o ka lanakila,
Papahi i ka lei o ka hanohano,
Hanohano na hana a ka ahahui,
A ke Kilauea e hii mai nei,
Hiiia i ke kai a o Mamala,
A Maunakea d e pailaka nei,
Ike maka i ka nani a o ka uwila
Ka hoku hele o ka Pakipika,
Ua hanaia a ku i ka nani,
Me na waihooluu like ole,
He kinohinohi ke ike aku,
I ke aka o ka wai hoohinuhinu,
Hala ae Daimana Hila mahope,
A he nani IhiIhilauakea,
Au la oukou i ke kai loa,
Aloalo ehukai a o ka moana,
Alo ae o ka Lae o Kalaau,
Kunihi Molokai me Lanai,
Kaulana o Maui no e ka oi,
I oi wale no ia Haleakala,
Mahalo i ka nani o Kahului,
Na hoohiwahiwa a ka ahahui,
Ua lawa ka ikena e a'u lei momi
Ua ike i na Hono a Piilani,
Heleia i ka Ioa me ka laula,
Ma na pali Koolau o Maui,
Mahu'i aku ana e ike lihi,
I ka wai kau mai o Keanae,
E hoi na pua a Kamehameha,
Ke Ia'i mai nei malino ke kai,
Hookuku au puni Hawaii,
Kauai ka oi o na ailana,
Aina i ka nani me ka maluhia,
Lei hanohano nei i ka mokihana
Haina ka puana nona ka lei,
E ola e ka kui o Kamehameha.
Hakuia e MRS. PA.
Ka Poli Lauae o Makana. | HOKU'I KEKAHI KAA MA KE
ALANUI PALI. No ka huli ana i kekahi Kepani
i maopopo ole kona inoa, a ma ka
oleloia me ka ona oia o ke kalaiwa
ana i kona kaa ma ke alanui Pali
o Nuuanu, me ka hookui ana aku
e kona kaa i kekahi mau kaa oto-
mobile lehulehu e iho mai ana ma ke
alanui pali o Nauanu a na ka poe
no lakou n akaa i hookuu'iia aku ai
i hoike ae i na makai, a i
ka manawa o kekahi makaikiu
a hoomau aku la no ia Kepani i
ka holo ana, o ia ka hana nui a
na makai ma ka po o ka Poalua nei
aohe nae i loaa iki.
Ua holo kino aku ka Makai Nui
Trask no ka Pali o Nuuanu me ke-
kahi mau makai aohe nae i loaa
aku ua Kepani la ia lakou. Ma ka
hoakaka a kekahi mea nona ke kaa
o ka hooku'iia ana mai e ke kaa
o kela Kepani ma ke alanui pali,
i ka wa i alaiia aku ai ke kaa o
ua Kepani la e kekahi o na makai-
kiu, ua hooku'iia mai la oia e ke
kaa o kela Kepani e kalaiwa ana a
hoomau mai la no ke Kepani i ka
holo ana iluna ma ke alanui pali,
me ka hoomau mai no o ka ma-
kaikiu i ka hahai ana mahope ona.
O ka helu o ke kaa a kela Kepani
e kalaiwa ana a e kau ana he 17088
he helu i hoopaa ole ia ae ma ke
keena o ka puuku kulanakauhale
ame kalana, pela ka oleloia. HE HOOMAIKAI PALENA OLE Ko hoomaikai nui aku nei au i na mana koho apau o na Mokupu-
puni o Kauai ame Niihau, no na
baloka nui hewahewa i kohoia no'u
ma ka la koho wae moho, Okatoba 10, M. H. 1925, i hala aku la, no
ke kulana Loio Kalana no ke Ka-
lana o Kauai, a no ka loaa ana ia'u
o ka lanakila ma ia koho ana me
ke koho hou ole aku ma ka la 10
o keia mahina ae.
He lanakila pookela loa keia o
poina ole ia ai e a'u e na mana
koho o na Moku Kaili La, a ke no-
noi aku nei' ia oukou apau, e lawe
aku i keia hoomaikai, mailoko aku
o kuu puuwai.
Me ka haahaa loa,
Ka Oukou Kauwa,
A. G. KAULUKOU. HOOLAKA KUAI O KA APANA
AUPUNI Ma keia ke haawiia aku nei ka
hoolaha akea ma ka hora 10:00 a.
m., Poaha Novemaba 19, 1925, ma
ka puka mamua o ka Hale Kalana,
Lihue, Kauai, T. H., malaila e kuai
hoolilo ia aku ai ma ke kudala
akea i ka mea koho kiekie loa
malalo o na manao o ka Pauku 73 o
ke Kanawai Kumu o Hawaii a o
na Kanawai Hooponopono Hou ia
o Hawaii 1925, na apana Aupuni
mahope ae nei no na hana luakini;
Na apana 191 ame 192, na
Apana Pa-hale o Kekaha, Wai-
mea, Kauai, nona ka iliaina
o 41,702 kapuai kuea oi aku
a emi mai paha.
E hooliloia ana na apana maluna
ae no na hana pili luakini wale no,
a o ka Palapala Sila o hoopukaia
ana mamuli o keia kuai e holo aku
ai ke kuleana i ka mea kuai mai e
komo maloko olaila kekahi hoaka-
ka e olelo ana:
O ka aina i hoakakaia maloko
olaila ua hooliloia aku no ka
hoohanaia no na hana pili lua-
kini wale no, a ina no kona
hoohanaia no na hana e ae
mawaho o na hana pili luakini,
e lilo no keia palapala sila i
mea mana ole, a o ke kuleana
i keia aina me na hanahou
maluna iho e hoi koke aku
no ia a pili me ke Teritore o
Hawaii:
E kaa ke kuai maluna ae malalo
o na kulana mahope ae nei:
A Kumukuai haahaa: $600.00.
B. Kumu aelike: Kuike ma ka
haule ana o ka hamare.
C. E uka ka mea e lilo ai i na
lilo o ku hoolaha ana mahope
koke iho o ke kuai.
D. O ka makaainana wale no o
na Mokuaina Huiia o Amerika
a i ole o kekahi mea paha i
loaa na pepa kukala no kona
manao e lilo i makaainana, a
i ole hui paha, a ahahui paha
i kukuluia i e ku ana malalo
o na kanawai o ke Teritore
o Hawaii, ke lilo i mea kuai
mai
No ka hoakaka aku i koe e ninau
ae ma ke Keena o ka Hope-akena
Mr. J. M. Lydgate, Hale Kalana
Lihue, Kauai, a i ole ma ke Keena
o ke Komisina o na Aina Aupuni,
Hale Kapitala, Honolulu, kahi o ke
kii palapala aina o ka aina e hoo-
liloia aku ana e waiho nei a e ikeia Hanaia ma Honolulu, maloko o ke
keena o ke Komisina o na Aina
Aupuni i keia la 12 o Okatoba, A.
D. 1925.
C. T. BAILEY,
Komisina o na Aina Aupuni.
6382 Oct. 15, 22. HOOLAHA KUAI O NA HOOLI-
MALIMA AUPUNI. Ma keia ke haawiia aku nei ka
hoolaha akea ma ka hora 10:00 a.
m., Poaono, Novemaba 14, 1925, ma
ke Keena o ka Hope-akena, Mr
Antonio Garcia Wailuku, Maui, T.
H. malaila e kuai hoolilo ia aku ai
ma ke kudala akea i ka poe koho
kiekie loa malalo o na manao o ka
Pauku 73 o ke Kanawai Kumu o
Hawaii a o na Kanawai Hoopono-
pono Hou ia o Hawaii, 1925 na
Hoolimalima Aupuni Laula o na aina
Aupuni mahope ae nei:
1. Kualapa-Kalihi, na Apana Au-
puni Kanehona ame Mohopilo- Onau, Honuaula, Maui, nona ka iliaina o 2,800 eka, oi aku a
emi mai paha; uku hoolimalima
haahaa, $280.00 o ka makahiki,
e uku hapa-makahiki mua ia.
2. Na Apana Aupuni Kanaio ame | |