Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 42, 15 October 1925 — Page 3

Page PDF (1.62 MB)

EHA NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, OKATOBA 15, 1925.
HE MOOLELO WALOHIA
— No Ka —
UI NOHEA
ESETERA FANAMOA
Hakoko ana no Kona Pono — Hooneleia i ka
Waiwai Hooilina no Kona Kaikamahine
ana— Hoopalauia a makalaia — Hoolaulea
-. ka Kaku Fanamoa maloko o kona rumi kakau i keia
a. Aole o'u manao e ae mai ana oia e hele aku kekahi
i hoouluhua iaia," i pane aku ai o Miss Satalana.
me ko'u nana ole, he hana pono na'u ka hele ana aku
- ?.:a a haawi aku i ko'u mahalo iaia," i pane aku ai au
ke pakike no ka ka lede keakea ana mai ia'u, me ka ulu
- e la o ko'u manao okalakala ia manawa.
ko'u holo aku la no ia maloko o ka rumi pahupahu, me
niniu ana ae i ko'u kino no hookahi a elua manawa no
,: !i, no ka hula nui e malamaia ana ma ia ahiahi, a pii
i i ke alapii pokole, a ku ana ma ka puka o ka rumi ka-
~ kuu makuakane. Ku iki iho la au no kekahi manawa,
; wehe aku la i ka puka. Aole o'u manao ua lohe a i ole
-•• mai oia ia'u.
' . le'.e pono mai ana ka malamalama o ka la e aneane aku
f napoo ma kona mau maka, a ma kona helehelena hoi i
iki ole ke paio aku kona ia manawa; ua emi kona mau
. rhe ihope e hoike mai ana ua aaki kona mau niho kui; o
-, mau lima he hiona e hoike mai ana ua makaukau mau
-^ ka paio; ua piha oia i ka inaina ame na manao inoino
• .:•. pela ko'u ike aku.
'"•> ke kau mua o ko'u weli, emi mai Ia au ihope, a ma ia
-ra hooku'i mai la au nie kekahi wahi pakaukau uuku a
ilalo a no ka halulu, huli ino mai la kuu makuakane e nana
-r! r. ka halula. Ua nana mai oia ia'u ia manawa me na
- -. huhu me ka weliweli ke nana aku, me he mea la, he
. lapu kana mea o ka ike ana mai; alaila hamo ae la kona
. maluna o kona mau maka, a me na maka hulili i mai la
He mea anei kekahi au, e Esetera, i makemake ai maanei?
• - au i oluolu maikai ; e lawe mai i kiaha waina no'u,"
-.. ana me ka leo malie a nawali.
Holo koke aku la au e kii. He kupanaha no ke noonoo iho
-.? au i hana iki i kekahi mea no kuu makuakane mamua aku
keia ka makamua; aole oia i hoouna ia'u no kekahi mea ma
-no he elele; i keia manawa iho la ua piha au i ka hauoli
kona noi ana mai la ia'u e hana aku i kekahi mea nona, ma
o kona hookani aku i ka bele no kekahi o na kauwa.
" kuu manawa i lawe mai ai i ke kiaha waina a haawi aku
<.!2 ua inu ae la oia, alaila waiho malie iho la i ke kiaha ilalo
••j'i mai la e nana ia'u, a i mai la:
I kekahi wa hou aku au e hele mai ai i kuu keena nei ea,
•H-lu oe e Esetera e kikeke mua mai i ka puka, a mai ho-
e e komo malu mai iloko nei o keia rumi. Ua hoopuiwa
^e ia'u a o kahi i laki ai aole i lele koke ko'u hanu, no
mea he ma'i puuwai ko'u. E hoike mai ano, heaha kou
makemake ia'u?"
Aohe a'u mea i makemake ai, e papa, o keia wale no, i hele
nei au e haawi aku i ko'u mahalo ia oe, no ka mea ua ike
: nei au i ka nani maoli o ka hoonaniia ana oloko o ka rumi
â'iula, a he lokomaikai nui keia ou o ka haawi ana i aha
a'vala maloko o keia home no ka hanohano o ko'u la hanau."
* '-.noaka iho la oia a i mai la:
He manaolana ko'u e hoohauoli ia ana oe e ia aha hulahula
-Mwiia ana. E hoomanao i keia, he hana ia nau ka hula-
a pu ana me kela ame keia keonimana e kii mai ana a noi
>e, a mai palua aku i kou hulahula ana me kela ame keia
-iniana."
Hakalia no a pau kana kamailio ana mai ani mai la kona li-
. ia'u e haalele aku i ka rumi, o ko'u huli mai la no hoi ia
:• mai la me ke pani pu ana aku i ka puka mahope o'u.
Me ka awiwi au i holo aku ai noloko o ko'u rumi a hina
. '.a iluna o ko'u moe, a malaila i hoohanini aku ai i na wai-
'.KE. He hana hilahila ole ia a he ano kamalii no hoi, aka
r. i ko'u noonoo iho, o ko'u mau manao hauoli a pau ua kaa-
.U mai a'u aku. He makahiki ma ia hope mai ua nukunuku
au no ka noonoo ana ae no ia mau la, ka manawa e omama-
K- * ko'u noonoo, a e lai wale ana no hoi ke kino a e holo
i • koko me he waipuna la, e puliki mau ia ana."
' MOKUNA II
"'ma hora mahope mai ua makaukau au, u apaa ko'u •-_ aahu no ka hulahula. Ua noi mua aku au ia Kalana-.--i e hele ae iloko o ka rumi buke no ka nana ana mai ia'u, i .ilkai a nani paha ko'u kulana mailuna a lalo i kana nana mamua o ko'u komo ana aku iloko o ka rumi hulahula, a - : paha Loaa aku oia ia'u maloko o ia rumi e kakali mai, ana u o ka hoea aku." '•' oiaio loa keia a'u e hoike aku nei ia oe aole hookahi vahine ui ma ke ao elike me oe," wahi ana o ka mahalo . ai. a ke hauoli loa la au no ia pai mai ana ia'u. "Ua • - ••- ine kekahi moiwahine iloko o kona kahiko piha, e kuu * v : *\\" wahi hou ana o ka pai ana mai. . au maloko o ka rumi hoahu buke ua hiki ole iho la e hoomanawanui hou aku, makemake loa au e komo • VK-U \ ka rumi hulahula a e hulahula koke; ua ike mai o ahana ia uluhua o'u o ia kona wa i pane mai ai, "ke ike ri au ua hele oe a makemake loa e hele koke aku e hula-r hoomanawanui iki iho oe, a mamua o kou hele ana aku, .i mua aku oe i kou helehelena i ke aniani nana loihi. i hooko aku la au ia makemake ona, a oiai au e nana -a i ko'u helehelena ame ko'u aahu ame na mea gula .ma maluna o ko'u kino ua piha au i ka hauoli, no .->.. elike no me ia a'u e ike iho ana i ko'u ui pela ana no * e nana mai ana e hoohialaaiia aku ai lakou. ka lole a'u e komo ana mai ke kulanakauhale mai o Pa-: --unaia mai ai; ua hanaia ia he kilika keokeo wale no - îihilihi nanahe i humuia maluna o ia lole. na pohaku daimana a kuu makuahine i haalele mai ai n kau au ma kuu a-i a ma kuu lauoho, a he mau puu--imana hoi ke pihi o ko'u mau kamaa. Ua kauoha mua kau wahine kauwa e weheweheia na pua lole apau i hu-ai maluna o kuu lole a e hoopaaia ma ko lakou mau wahi : pua loke maoli, a oiai au e komo ana ia lole ke ike iho - • • ma ko'u kino a puni he mau pua loke keokeo liliu keokeo ' i ano pua keokeo wale no a pau a'u i makemake ai no ••' •='-•••« nani a pela hoi me ka moani o ko lakou aala." - e kuu hone." wahi a Kalanahana o ka hooho ana ae,"
ia'u e nana aku nei ia oe ua Iike oe me kekahi kakahiaka o ka mahina o Mei ka makalapua, na ano pua a pau, ka malamalama o ka la ame ke kehau !" Alaila, hopu mai la o Kalanahana i kuu lima hapai malie ae la iluna a hoopaa iho la i kona mau lehelehe. "E hoomaikai mai na lani ia oe, e ka puuwai hala ole! "Ua luaa ia'u ka manao nia waena o na wahine opio i like me a'u i haawi mai i ko lakou aloha a me ka lakou hoomaikai, aole i oi aku ke koikoi o ka lakou mau olelo mahalo ia'u mamua o ka Kalanahana. Ia'u e kokoke loa ana e haalele iho i ka hoahu buke a maua e ku pu ana me Kalanahana lohe aku a au i ka namunamu ana iho ona iaia iho i keia mau hua olelo. Makemake Ioa au ina aole kuu lede opio i kau mai nei i na mea gula a ka makuahine, no ka mea he haawina pakalaki ka a mau mea e lawe mai ana nona" "Ia minuke a mahope mai no aohe au i noonoo iki no kekahi manawa he mau olelo oiaio ia ana, eia nae, no kekahi manawa ua hoanoeia ae la ko'u noonoo no kana mau olelo a'u i manao i he wanana kupono ole loa ia ana no'u." "Ia'u i komo aku ai iloko o ka rumi hulahula hele aku la au a ku ma ka aoao o kuu makuakane ame ka wahine kane-make ke Duke wahine o Kaleitona, he hoahanau no makou, ka mea e hana ana i na hoohanohano ana no ke Kakela Fenamoa ia po. "Ke mau haneri o na ihoiho kukui a na lakou e hoomalamalama ana i ka rumi hulahula a he malamalama hoi ko ia mau ihoiho ilike me ka loke akala. O na wahine keia i aoo a ua hala hoi na makahiki opio o kekahi poe he keu aku a ka nani o ko lakou mau aahu ame na helehelena ke nana aku mamuli o ka akala o ka malamalama o na ihoiho kukui. "He poe hookani pila gita, vaiolina, ukulele ame banajo ke noho maiana ma kekahi kihi o ka rumi ua hunaia ae e na lau uliuli o na laau, a na ia poe i hoolako mai i na mele hulahula, Aohe mea nani e ae elike me ia, a oiai au he kaikamahine aole komo mua iloko o kekahi aha. a na kamalii elike me ia ua ilihia maoli au a ua piha hoi ko'u naau i ka hauoli a hu aku mawaho, no ka mea o ka makamua loa ia o kekahi aha hulahula nani a'u i ike ole ai i ka lua elike me ia mamua. "Na'u i wehe mua ka aha hulahula ma o ko'u hula pu ana me ke Duke o Noffoka, oiai oia ke kanaka kiekie loa o ke kuana mawaena o na Kaukaualii apau i akoakoa mai maloko o ke kakela maia po mamuli o kona konoia ana aku e kuu makuakane, ame ke Kauna wahine hoi o Lomona i hulahula pu ai kuu makuakane. "He kanaka piha hooio a keha ko'u pakana iaia iho, eia nae, me ka oluolu mau oia e kamailio iho ai ia'u, aole no hoi i hoike ae i kekahi ano e haawipio wale aku ai au iaia. Ua hauoli au i ka pau ana o ka hulahula nui mua, a hakalia no a hookuu ma iko'u pakana ia'u, ua puni koke mai la au i kekahi mau kanaka opio o ka hele ana mai e noi ia'u no ka hulahula pu ana aku me lakou. Me ke kanalua ole ke olelo ae he nui aku na aha hulahula nani i haawiia mamua aku ma na wahi like ole, aka nae, no ko'u ike ole ana ia mau aha hula-hula, ua olelo iho au ia'u iho o keia ka aha hulahula maikai loa i kuu manao. "Ua kaulana ka rumi hulahula o ke Kakela Fanamoa mai mua Ioa mai ma o a maanei, o Enelani o na mea nani apau a ka hoolala ae ai ua laweia mai a akoakoa ma ia po. "Elua mau kanaka i nonoi mai ia'u no ka mare. Hookahi o ia mau kanaka a'u i akaaka aku ai, no kona opiopio loa, a o kekahi aohe o'u makemake iaia, a ua hoole aku au i ko'u pili ana aku me ia, no ka mea he kanaka kioea. Mawaho aku ai ko'u noonoo m ake ano kupanaha loa. "He kanaka niape a wiwi wale no oia, he haikea kona helehelena, he hiohiona kona elike me kekahi kii mabala ke nana aku ma kahi mamao. He loloa kona lauoho a he piipii a he liilii loa kona mau umiumi maluna ae o kona lehelehe e hiki ole ai no e nalowale kona mau lehelehe. O kona mau maka i ka wa* e huli malie mai ai a nana ia'u, ua lilo i mea makemake ole na'u a huli koke aku la ko'u mau maka e nana i kahi e. "Ua poina au i ka mea nana oia i hoolauna mai ia'u, a aole no hoi i lohe pono aku au i kona inoa ma ka manawa o ka hoolaunaia aha mai, aka nae, i kona manawa i noi mai ai ia'u e hulahula, ike iho Ia au i ka hiki ole ia'u ke hoole aku. "I ka hoomaka hou ana e hulahula ua hula pu au me ia, he liilii loa kana mau wahi huaolelo e kamailio mai ai, a ke ike Ia no nae au e hakilo loa mai ana oia i ko'u mau ano apau. I ka pau ana o ka hulahula i mai la oia ia'u: "E hulahula hou aku kaua, e ka Lede Fanamoa, mamua o ka pau ana o ka hulahula o keia po. "He kauoha maoli keia ana ia'u mamua o ke noi wale mai no. "Ua pane aku la au, "aole hiki ia kaua ke hulahula pu hou, no ka mea he lehulehu ka poe i hoopaa mua mai ia'u no ka hulahula pu ana me lakou." Ia manawa hele mai la kekahi keonimana hou a nonoi mai la e huia pu au me ia. "Owai kela kanaka i hula mua iho nei me a'u?" i ninau mua aku ai au i ko'u pakana. "Aohe au i lohe pono i kona inoa i ka manawa ona i hoolaunaia mai ai ia'u." "Pela? Aole ka i loaa ia oe kona inoa? O Darela kela. He kanaka kahakii oia, he kanaka hakumele, a heaha aku la aohe au i ike. He kanaka akamai, eia nae he kanaka kulana haahaa Ioa. Ua kamaainaia oia e ko Ladana nei apuni, a no ke ano e loaa o kela kanaka aole hiki i ka lehulehu ke hoomaopopo i kona mau aoao apau." "Mahope mai he keu aku ko'u hakilo mau i kela kanaka, ma kana oni ana a ma kana ano o ke kamailio ana me he mea la aohe poe hoihoi aku iaia. I ka nana aku aohe ona ohohia no ka hulahula hou, aohe no oia i hulahula hou, eia nae, ua lilo ka hapanui o kona manawa i ke kamailio me Miss Satalana. "E kokoke aku ana e pau ka aha hulahula o ia po hele mai ana oia a nonoi mai la ia'u e hulahula hou maua. Ma kekahi ano, i maopopo ole ia'u he hana paakiki ma ko'u aoao ka hoole ana aku ia noi ana, i ko'u nana iho ia'u me he la ka hoi he ma na ko kana mau olelo maluna o'u. "Ua hoole aku la au fa noi ana, ia manawa hele mai ana o Miss Satalana mahope o'u a noi mai la e ae aku au iaia e hoo-paa mai i kekahi mau pua loke i aneane e hemo mai kuu lole aku. Emi hope aku la maua a ma kekahi wahi pouliuli mai ka ahakanaka aku, a i mai la o Miss Satalana ia'u: "Ke manaoio loa nei au e hooko ana no oe i ka makemake o ko makuakane aole oe e palua i kau hula ana me ka panaka hookahi." "Ua like kana mau huaolelo me he ke-pa la nana i hoala ae la ka manao ku-e iloko o'u. Aole au i pane aku ; aka hoi hou aku la au a ku me Darela, ke kahaka no a'u i hoihoi ole ai, oiai oia e kakali mai ana o ko'u hoi hou aku. "E hula pu aku ana au me oe, ina he makemake oe," wahi a'u o ka pane ana aku iaia, a he mau sekona mahope iho o maua pu kekahi i hoohehelo pu aku mawaena o ka poe e hulahula mai ana." 'Pehea Ia au e hoakaka aku ai i ke ano o ka mana o Darela maluna o'u? I ko'u noonoo iho ua like ole loa ka'u hulahula ana mamua aku me ka poe e ae. mai ka keia kanaka ae. Aohe hoihoi iloko o'u nona eia nae, me he mea la he mana ume kona.
i ko'u noonoo, ma kana mea e makemake mau ai ia'u e hana aole hiki ia'u ke hoole aku. "Mamua o ka hiki ana i ka hapalua a pau ka hulahula ana alakai aku la oia ia'u aloko o kekahi keena ma-hu e hamama pono mai ana ka puka i ka rumi hulahula Ua weheia ka puka aniani o keia rumi a hamama ua puhi mai la ka makani huihui o ka po iloko. Noho iho la maila ilalo maluna o kekahi koki pulu. Ke hoahewa loa la ko'u lunaikehala ia'u iho no ko'u noonoo ana iho aole ko'u makuakane e apono mai ana i keia hana a'u i ku-e loa i kona makemake, aole ona makemake i ka ike mai e noho pu ana au me kekahi kanaka malihini o maua wale no maloko o kela rumi, oiai nae hoi he lehulehu no o ka poe i hana pela mamua iho. He kupanaha loa ka mana ume o na olelo a keia kanaka ia'u; he hapa o kana mau olelo he mau mea hoohauoli mai a he hapa he mau mea hoehaeha, a o ke koena aku he mau olelo hooipoipo, he mau olelo kupono ole e ae wale aku ai au." "Makemake au e ike hou ia oe, wahi a ua kanaka la o ka hoomaka ana mai, me kekahi mau olelo hoolauna mua ole. He keiki wale no oe i maopopo ole i ko ke ao, oia hoi no na makahiki he umi-kumamahiku elike me kou. Aohe kela poe i ao mai ia oe i kekahi mea, eia nae, ua lilo kou helehelena i mea hialaai nui na'u. "Heaha la ka'u e pane aku ai no ke ano olelo a Darela elike me keia? O keia wale no, o ke kakali malie iho ahiki i ka pau ana o kana mea i makemake ai e kamailio mai." "O kou ola ana ua pulamaia, ua hoomaluia, ua hoopaaia e liki ole ai ia oe ke oni ae a ke hanu aku hoi i na ea oluolu a huihui o kekahi mau wahi e aku a e ike aku hoi i na mea o ke ao e waiho mai nei; ia'u e nana aku nei ia oe aia no he uhane iloko ou e aa ana ehoao aku i kekahi mau hana e kaulana ai oe, aia no hoi ma kou mau maka he nanaina e hoike mai ana ka iini nui iloko ou no kekahi mea. Ia'u i hakilo aku ai ia oe i keia po e nalu nui ana au iloko iho o'u ina paha e hiki ana ia oe ke lu ae i na ano i maa mau i ka ike ia e oe a hoao akue hana ma kekahi ano o ke ola hou ana. 'Pehea la au e pane aku ai," wahi a Esetera iaia iho. "Aohe mea hiki ia'u ke pane aku. O ko'u akaaka aha aku no kana mau olelo he hoike maoli ana aka no ia i ko'u ano kamalii, eia nae, ma kona helehelena a'u e nana aku ana he mea no kekahi ie hiki ole iho ai ke uumi i ka akaaka ana. He kupanaha loa kana mau olelo i kuu manao, me he makeneki la e huki okoa aku ana no i na noonoo mailoko aku o'u; a ua hoopoluluhiia ko'u noonoo no kekahi manawa." Pehea? o kou kulana kiekie, kou waiwai, ame kou home nani ame ou mau aahu nani, he mau mea anei keia a pau e pakui aku ai i kou waiwaiio maoli? wahi a ke kanaka me ka leo ano hoohenehene. "Aole o'u manao pela," i pane aku ai au me ka piha huhu Ioa. "Ua loaa ka maneo ia'u ia manawa aole hiki ia'u ke noho mumule loa a hoolohe wale aku no i kana mau olelo hoonaukiuki." "Ua maopopo ia'u ua hauoli oe i keia mau mea nani a pau," wahi ana me ka akaaka iki ana iho, e hiki ole ai ia oe ke hookaawale aku.' Ia manawa ike iho la au i ko'u hilahila no ko'u haioleloia mai e keia kanaka ma keia ano, he kanaka i hoohauoliia aku me ka maopopo loa e ka hulahula elike me ka hoohauoliia ana o kekahi poe malihini; e ae. Nana mai la oia me ka heluhelu mai i ko'u mau manao a i hou mai la: Ke ninau iho la paha oe ia oe iho i ke kumu o ko'u hoea ana mai ianei i keia po, a e hauoli pu me ka poe e ae i na mea nani maloko o keia hale, ea? Ina oia kou manao o ia ka'u mea i makemake ai e kamailio aku ia oe. Eia au maanei i nei po no ka mea, no ko'u ike ana ia Aurelia Satalana eia ianei, a oiai hoi ua hoopalauia au nana ma kekahi manawa aku nei i hala mamuli o kekahi ano hana kupanaha loa, nolaila au i makemake ai e ike aku iaia ma kekahi ano no ka hakilo ana aku iaia, i mea e loaa ai ia'u kekahi olelo hooholo. No elua hora ko'u hakilo ana a ua lawa ko'u ike nona. O ko'u kamailio koke ana aku nei no ia ia Miss Satalana, o kela hoopalau o maua ua pau, a no keia mua aku aohe a'u noonoo hou ana aka no ia hoopalau o'u me ia. Ua pii ae Ia ka ula ma ko'u mau papalina ia manawa a ke ike iho la au i ka hahana o ko'u mau kumu pepeiao, me ka maopopo ole ia'u o ke kumu, koe wale no ko'u haupuupu ae e noi mai ana paha pia ia'u i wahine nana. "E ae ana anei oe me ka oluolu loa e haawi mai i kou lima ia'u? Ke makemake nei au e hoi hou aku kaua iloko o ka rumi hulahula," i noi ae ai au iaia ma ke ano he kauoha. "No'u iho la ea aohe o'u makemake e lohe aku i kekahi hoakaka mai a oe mai e pili ana no Miss Satalana a i ole nou ponoi, o ia ano hana he mea ia i maa ole ia'u mai ko'u manawa mai i hanauia ai ahiki i nei manawa a he hana hewa loa i kuu manao ka hoolohe wale ana aku no i kekahi mau olelo niania, a imihala paha," wahi a'u o ka pane ana aku. 'Aole hiki ia oe ke hoopio mai i kuu manao me kela leha haakei wale mai no au, ke ano hana a ka poe kiekie a waiwai wahi ana o ka pane ana mai me ka leo malie, loa. 'He kaikamahine wale no oe o umi-kumamahiku makahiki, he kamalii loa i maopopo ole i na ano o ke ola ana, a ke manao nei au me ka nana ole aku i kela maumanao a olelo haakei ou ame kou ano hookiekie hoi au o ka olelo ana mai nei aole ou makemake e lohe aku i kekahi mea e pili ana i na olelo hoahewa a Miss Satalana ame a'u pu, he manao okoa loa no ko'u aohe o'u makemake i ka mahaloia mai a i ole hoahewaia mai paha, he mau mea i maopopo ole ia'u iho. 'Ua hoopa mai kekahi mau kane a mau wahine i kekahi mau mea iloko o ko'u poo a me ko'u puuwai, i ka wa a lakou e hoopa maiai ua hiki loa ia'u ke heluhelu aku i na manao ilo-ko o ko lakou lolo, ua lele mai ko lakou mau manao iloko o'u dike me ka lele ana a ke ao. Heaha la ka hopena o keia? Eia, o keia oleloa'o. E wehewehe ae i ka hihia o kou ola ana mai ko Miss Satalana mai, ina e hiki ana ia mea ia oe ke hana: a ina aole, e hoomamao aku iaia me ka hilinai ole aku no ka manawa pau ole.'
"Malia paha he hana naaupo na'u ka manaoino ana aku ia
Miss Satalana," i pane aku ai a'u. "no ke kumu ua hoonaau-
ao mai oia ia'u a ua koiia mai no hoi ail e hoolohe mau aku
ikana mau ao ana no na makahiki lehulehu; aka aole hiki ia'u
ke haawi ole aku i ka hilinai ana ia Miss Satalana, ka wahine
a kuu makuakane i mahalo ai, a o ka wahine hoi ana i aneane
ai, pela i ka'u nana aku, e hoolilo iaia oia kekahi lala o ka oha
na,"
"Ua loaa iho la ka mahao hauoli ia'u mahope o keia mau
olelo a'u, ua hookaawaleia aku ka manao ahewa ia'u iho no
ka hoolohe ole ana i ka makemake o kuu makuakane no ka
palua ana o ka'u hulahula aha me keia kanaka malihini."
"A, ko makuakane!" wahi ana a noho malie hou iho la.
Nana aku Ia au iaia me ke kahaha: he helehelena kaumaha
kona no kuu makuakane i ka'u nanaaku, a ua lilo hoi ia hele-
helena ona i mea hoopuiwa ia'u. Mamua o ka hiki ana ia'u
ke kamailio aku i hou mai la oia:
"E hana aku oe i na mea maikai a pau a ka waiwai i haawi mai ai ia oe i mea nona e hauoli ai, e noonoo iho oe, e ka Lede Esetera, no keia olelo a'u, pela ana anei ?"
"Aole hiki ia'u ke pane aku, no ka mea o kela manao kaumaha iloko o ko'u naau ma ka auwina la, e mau ana no ka manawa a kuu makuakane i pane mai ai ia'u ma kuu manawa i haalele aku ai i kona rumi kakau; ua hoi hou mai ia iloko o ko'u waihona noonoo, a i ko'u nana iho me he mea la ua paa mau loa ia kaumaha. Ia manawa ku ae la o Darela, a mamua o kona hele ana aku, i mai la:
"A ike hou aku au ia oe, maloko paha o kekahi manawa kokoke a i ole loihi iki aku paha, aole nae i nei po."
Haawi mai la oia i kekahi kunou haahaa a haalele mai la ia'u. E hookani mai ana ka poe hookani pila i kekahi mele Kelemania no ka hulahula nui ia manawa, a ke lohe mai la au i ka nehe o na wawae o ka poe hulahula ame ka hamumumu o na leo; owau hookahi wale no ia e noho ana me he mea la, ua ilihia iho la i na manao ame na olelo a ke kanaka malihini mamua iho, a mamuli o ko Miss Satalana komo ana mai i puoho ae ai au me he mea la iloko au o kekahi hiamoe kulipolipo ioa mamua iho."
"Ke kakali mai la ka Haku Fanamoa ia oe o kou hele aku." wahi ana; o ia mau olelo ana o ka pane ana mai la me he mea ia he hau huihui a i ole me he kui la i hou ia mai i kuu puuwai. "E pono oe e hele mai."
. Ku ae la au me ka ula ma ko'u maa papalina, no ka mea, ua maopopo loa ka mea e loaa mai ana ia'u mai kuu makuakane mai o ia hoi, e nukuia mai ana au; nana ae la au ma o a maanei a ku ae la. Hele malie aku la mai ka rumi ma-lu aku a iloko o ka rumi hulahula ahiki i ka loaa ana aku o kuu makuakane.
"E kuu Esetera, ke hoomakaukau mai nei na malihini e haalele mai i keia; he hana ia ma kou aoao o ka noho pu iho maanei me lakou, aole ka holo e pee maloko o kela rumi me kela kanaka i malihini loa ia oe," wahi ana.
O keia no ka'u i haupu mua ai, e loaa mai ana mai kuu makuakane mai a ua loaa io mai Ia no, ua ike iho au i ka pololei o na olelo a kuu makuakane, nolaila aole a'u pane ma ko'u aoao o ka haawipio wale aku no ia'u iho malalo o kona mana.
Ma kona aoao au i ku iho ai no ke koena aku o ia ahiahi ahiki i ka haalele ana mai o ke kanaka hope loa. Mamua o ko'u hoi ana aku no ko'u rumi, a imua hoi o Miss Satalana, i mai la kuu makuakane me ke ano huhu:
"Ua pale oe i kuu kauoha, e Esetera, ma kekahi aha hulahula i haawiia elike me keia no kou hanohano; ua holopee pu aku hoi a noho ma kuono me kekahi kanaka i ike pono ole ia kona mau aoao, a ma ke ano hoi e kamailio hooipoipo ana, elike me ka hana a kekahi mau kaikamahine hana oloko o na hale hana i ao ole ia. Ua hoohoka a ua hookaumaha loa mai oe i kuu noonoo."
Aohe ana huaolelo hou. Huli aku Ia oia hele, a huli ae la no hoi au a pii aku la ma ke alapii no ka hoi aoa na ko'u rumi moe ma ka hale maluna. Ia'u e wehewehe ana i ko'u mau lole loaa iho la ia'u maluna o ke pakaukau he wahi leka uuku. Ua wehe ae la au a hoomaka iho la e heluhelu i na manao i kakauia maloko a eia na huaolelo i kakauia
"Mai ae iki e lanakila mai na manao hookaumaha wale ma-luna ou. "Ua koho iho au na Darela no keia wahi leka, nolaila haehaeia ae la a kiola aku la i na apanapana iloko o ke kapuahi e aa mai ana. Ia manawa ulu mai la ke konakona a nui iloilo o'u nona; no ka mea, mamali ona i pale ae ai au i ke kauoha a kuu makuakane a i lilo ai hoi i kumu nona e huhu ai ia'u, ua ehaeha loa iho Ia kuu naau.
MOKUNA III.—He Kanaka Komohewa.
Ma kekahi la ae ua hoi hou mai la ka maluhia ma ke kakela elike me ia mamua aku, eia nae no'u iho oia mau no na manao ooloku iloko o'u. Ua piha au i ka ukiuki ame ka inaina no ka hewa a'u i hana ai no ke pale ana i ke kauoha a kuu makuakane, a me he mea la oia mau no ka huhu iloko o kuu makuakane no'u.
Ia manawa e mau ana no ko'u hooikaika ma ka'u mau haawina ma ke kula pu ana he mau hora kakaikahi i kela ame keia la me Miss Satalana, o keia na hora e hiki ai ia'u ke hoomanawanui pu me ia. He wahine akamai a he kumukula naauao oia a ma kela ame keia kumuhana ana e hapai mai ai he ku i ka hoohauoli mai i ka noonoo e waiwai nui ai.
(Aole i pau.)