Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 42, 15 October 1925 — Page 4

Page PDF (1.59 MB)

NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H. POAHA; OKATOBA 15, 1925.
"E waiho mai ia'u e Mr. Bekana, me kou hoaa ole mai e hoouluhua i ko'u noonoo: Aole e hiki ia'u ke pane aku ia oe i keia po, no ka mea ua hele kuu noonoo a ulupuni me na mea like ole. Ua nui na mea i hanaia i keia la, a ke hopohopo loa nei au malia paha ua pololei na mea a kela kanaka opio i kamailio mai nei; nolaila e ku oe a hele mai kuu alo aku, a mai hoao e hoouluhua mai i kuu noonoo!"
Me ka piha maalea Ioa, hopu aku la o Bekana i ka lima o Sr. Rale a lulu iho la, me ka hoopuka pu ana mai no hoi i kekahi mau olelo hoomalielie, o kona oili aku la no ia iwaho o ka rumi maloko o ka pa, ho ka hoohala ana i kekahi manawa malaila, e hoolala ai po ke ano o ka hoonee ana i kana mau iliili konane i wahi e lilo mai ai o Liliana i wahine mare nana.
Mahope iho o kela hala ana aku o Mr. Bekana, noke hou iho la o Sr. Rale i ka holoholo no ka hapaha hora, alaila hookani aku Ia i ka bele kahea i kekahi kauwa, e hele mai imua ona, a i ka hoea ana mai o ke kauwa, kauoha aku la oia i ka i ana aku:
"Ke makemake nei au, e hele aku oe e kauoha ii Miss Melevila, ua makemake au e ike koke iaia i keia manawa.''
Ma kahi nae o ka hoea ana mai o ke kaikamahine opio o kana kaikamahine lawelawa ka mea i oili mai, oia o Miss Luka, a i mai la:
"Ua makemake anei oe e ike ia Liliana e Sr. Rale:
"Ae, ua makemake loa au iaia!"
"Aia no o Liliana maloko o kona rumi kahi i noho ai, i ke hopohopo loa nei au, aole i loaa iaia ke ola kino maikai i
keia Ia."
"Ina hoi ha pela, e hele aku oe e hoike iaia, ua makemake loa au e ike iaia, a e hoea aku ana au noloko o kona rumi."
Hakalia no a hala aku o Miss Luka, no ka lawe ana i ke kauoha a Sr. Rale imua o Liliana, o ka haalele iho la no ia o Sr. Rale ia loko o kela rumi, me kona kakali ole iho a hala he mau minuke, no ka piha loa keia i ka pihoihoi, a iaia i hoea aku ai no ka rumi o kana kaikamahine, ua hookahaha loa ia mai kona manao, i ka ike ana aku ia Liliana, e noho mai ana iluna o ka papahele, ua,hoi hele na maka a kunahihi, me ka pukalaki i ka lauoho, a i haka pono ana kana nana ana iluna o ka papahele.
"E kuu Liliana, heaha keia?" i pane aku ai o Sr. Rale, a ia
ike ana mai o ke kaikamahine i kona makuakane, ua ku koke
ae la oia iluna, a holo mai la e puliki ia Sr. Rale, me ka noke
ana i ka hookahe i kona mau waimaka, a i mai la:
"O e papa heaha ka mea i hanaia?"
"Heaha mai auanei, o oe wale no e Liliana ka mea i mao-
popo, e hoike mai ia'u!"
"Heaha auanei ka'u mea e hoike aku ai ia oe e papa? O kou leo i lohe aku nei i ka noke i ka nuku me ke kukahala-ke ia Mr. Kalifoda; a ua ike au i kona haalele ana mai nei ia Rivahale, me kekahi mea kakau ma kona helehelena. E hoike mai e papa i kau mea i hana aku ai maluna o Mr. Kalifoda, o lilo auanei kou huna ana i na mea oiaio, i kumu no'u e pupule ai!"
"O e Liliana, ka manaolana o kuu hauoli, mai hoike mai w ia'u, ua haulehia oe i ke aloha me kela kanaka!"
Me kela mau olelo mai ia Sr. Rale aku, hookuu ae la o Li-liana i kana puliki ana i ka a-i o kona makuakane, me ke ku mamao ana mai i waho, ke pinanina'i la hoi kona hana ana, a pane mai la oia i kona makuakane:
"Ina ua haulehia au i ke aloha i kela kahaka opio, heaha iho la ka hewa o ia mea maikai?" Heaha kana mea i hana mai ai, o ia no kona hooneleia ana mai ia'u me kuu keiki."
"Hookahi mea nui a kela kanaka i hana mai ai no kou pono e papa, ua hoopakele ae oia i kuu ola mai ka make mai; o kela ka hana kilakila hookahi loa a kekahi mea e haaheo ai oia."
"Alaila he oiaio anei, oia ka mea nana i hoopakele ae i koi ola?"
"O kena ka mea pololei loa, a no ia mea ana i hana ma ai, i olelo ae ai oe i keia la, he kaikamahine au nau: a na ia hana no hoi, i hoopilikia loa ia aku ai kona noonoo; a ua noho aie Ioa oe i ka lokomaikai o kela kanaka, e hiki ole i
ia oe ke uku aku me ke dala ame ke gula."
"Alaila heaha kou kumu i huna Ioa ai i keia mea, me ka hoike mua ole mai ia'u? Aole e hiki ia'u ke manaoio aku aia kekahi mea maikai iloko o kela kanaka ino lapuwale loa."
"Auhea oe e papa, ua hehenaia anei oe, i hoopuka mai ai kena mau olelo hoinoino, no ka hoopakele o kau kaikamahine!
Ma kahi o ke kanaka ino au e kapa mai nei iaia, oia kekahi o na kanaka oiaio loa, me ka maemae o kona uhane o ke kumu o ko'u hoike mua ole ana aku ia oe i kela hana hoopakele ana mamuli no ia o kuu ae ana aku imua ona, e hunakele i kela mea no na kumu kupono ana i ike ai.
"Aole he mea oi aku o ka ike i kona mau ano kilakila elike la me a'u."
(Aole i pau.)
HE MOOLELO
— No —
KALENA KALIFODA
— a i ole—
Ka Hoopahu'aia Ana o na Hana Ohumu Hoo-
pilikia a Kona Mau Enemi Imihala.
"Ina aole au mau olelo e ae no ka hoomalielie ana i ko'u
mau manao maikai ole apau, alaila ua oi aku ka pono, o kou
noho hamau loa ana!" wahi ana me ka wehe ana mai i ka puka
o ka rumi, no ka nana ana i ke kumu o ka nakeke ana o ka lohe
ana aku maloko o ka rumi aina.
Hakalia no nae a hemo ka puka o ka rumi, lohe aku la
oia i ka leo o kona makuakane i ka pane ana ae:
"Ina o Mr, Kalifoda mai la kela ea, alaila e kauoha aku iaia
e hele pololei mai imua o'u !" a no ka hiki ole ia Liliana ke
hoomanawanui hou iho, i kona mau manao pioloke, hina okoa
iho la oia ilalo, a waiho aku la iloko o ke kulana maule.
MOKUNA II.
Ma kela komo ana aku a Mr. Kalifoda noloko o ke keena waiho buke, e noho mai ana o Sr. Rale ame Mr. Bekana, me ka maopopo ole iaia o ka hana a kela mau kanaka maloko o kela keena, aka haawi aku la oia i kana kunou imua o laua, a ma kahi o ka panai ana mai o kela mau keonimana i ko laua aloha hua nei, o na maka huhu me ka hookokoke ka laua o ka haawi ana mai, ka mea nana i hookomo mai i ka ike iloko o ke kanaka opio, aia kekahi hana ano nui loa i makemakeia ai oia e hoea aku imua o Sr. Rale. "Ua kauoha aku nei au ia oe e hele mai imua o'u, no kou waiho ana mai i kekahi mau hoakaka ma kou aoao, ina ua hiki ia oe ke kupale nou iho, maluna o kekahi kumuhana ano nui loa," wahi a Sr. Rale me ka leo kuoo, o ke kanaka hoihoi ole. "Ua makaukau loa au e hooko aku elike me kau i makemake ai, e kuu haku, ke hoike mua mai nae oe i ke ano o ke kumuhana i konoia mai ai au e pane ae elike me kou make-make," i pane aku ai o Mr. Kalifoda me ka piha kahaha loa keia hana nui a kona haku. No kou ninau ana mai la ia'u ea, nolaila, e hoike aku ana i ka'u mea e makemake nei, o ia no kou hoike ana mai ia'u, ai oe, a maihea kou wahi i hele mai ai?" Heaha la hoi, elike me kau e ninau mai nei ia'u, pela no e a aku ai ka pane me ka oiaio loa. Ia'u i hoea mai ai imua a noi aku la e haawi mai i hana na'u, ua hoakaka pu aku i kela manawa, no ka maopopo ole ia'u o ka moolelo e pili i ko'u mau la kamalii ; aka o ka'u mea wale no o ka haaana aku ia oe, o ia kekahi palapala hoomaikai, e hoakaka no ko'u mau ano maikai, ka hoopono, a pela wale aku. Ua noho hana aku au malalo ou e Sr. Rale, aole me na kohukohu o ke kanaka hana karaima, a mau ano e ae paha e hilahila ai, aole loa ; a na kou loio ponoi, i hooia mai imua no ko'u mau ano." Aole o'u makemake i kou noke mai i ke kamailio me na olelo loloa, aka e pane pololei mai elike me ka'u ninau; i oe a maihea mai kou wahi i hele mai ai?" aole e hiki ia'u ke pane aku i kau ninau e kuu haku, no ie* aole au i maopopo i ka moolelo o ko'u mau la kamalii. ua lawe mai nei keia keonimana," me ke kuhikuhi ana Mr. Bekana e nana mai ana iaia me na maka hookokoe, kahi mau ike e- pili ana no ko'u mau makua, ko'u wahi i aia ai, a mau hoakaka e ae paha e pili ana ia'u, aohe no mea kokua mai i ka'u mau pane, oiai ua noho pouliuli i i na mea apau e pili ana ia'u iho. hookahi wale no mea hiki ia'u ke olelo ae, o Kalena. Kaliko'u inoa, he kumu na Miss Melevila, a he mea e noho malalo o kou lokomaikai e Sr. Rale. hooi loa ia aku ka piena ame ka inaina o Sr. Rale, i ka mana ae ai ke kanaka opio i ka inoa o Liliana, a hoomaka i e luai i na huaolelo kupono ole: oe kekahi kanaka ino haahaa loa, pehea la oe i aa ai e ka ae i ka inoa o kuu kaikamahine," wahi ana me ke ia iho iluna o ke pakaukau. "Me he mea la ua paanaau a o kuu kaikamahine i kou lehelehe; nolaila e hookaa :oke aku oe e keia moo nahesa mai kuu alo aku, o ha :u auanei au ia oe i keia huipa!" • o Mr. Kalifoda i kuemi aku ihope he hookahi iniha * ua hele kona helehelena a haikea, a ke ku la oia me Dlei, elike me ke kanaka hewa ole e hookolokoloia ana kekahi lunakanawai. i ae la o Sa Rale i kona lima iluna, no ka hoomoe ana mai i kana huipa maluna o ke kanaka opio, ua komo e mai la nae o Mr. Bekana, no ka uwapo aha, ma ka paa ana aku i ka lima o Sr. Rale, a hawanawana iho la me ka leo malie loa: "E akahele e kuu haku, mai pupuahulu oe ma ka hooko ana aku i kekahi hana e kaa ai ka lanakila ma kona aoao," a no kela mau olelo, hookuu iho la o Sr. Rale i kona lima ilalo, me ka paa ana iho ma ka niao o ke pakaukau, a o ia ka manawa i hoomaka hou mai ai o Mr. Kalifoda e kamailio : "Auhea oe e Sr. Rale, ua hoea mai la au imua o kou alo no ka pane ana aku i na kumu hoopii apau e ku-e ana ia'u, a ke hoohiki nei au ma ka inoa o na Lani, e pane aku no au ia mau ninau me ka oiaio loa, aka ina he mau kumu hoopii kekahi i hiki ole ia'u ke pane aku, e nele ana no ka loaa ana aku o ka pane oiaio mai ia'u aku. "Malia paha o keia keonimana ka mea nana na kumu hoopii i waiho aku imua ou, e ku-e ana ia'u, ina pela, alaila aole too au i noho naaupo, no na kumu o kona hoao ana e hoopilikia mai ia'u." Mamua nae o ka hiki ana ia Sr. Rale ke pane mai, huli aku Ia o Mr. Kalifoda imua o Mr. Bekana a i aku la: "Mai manao kuhihewa oe, e lanakila ana oe maluna o'u, no ka mea aole o'u nawaliwali elike paha me kau i manao kuhihewa ai, no ka hookomo ana aku ia oe iloko o ka pilikia, ke manao ai e pana'i aku i ka ino no ka ino?" Ua pii maoli ke kai o Mr. Bekana no kela mau olelo, a e anehe mai ana ua kanaka nei e kamailio, ku e ae la o Sr. Rale iluna, me ka pane ana ae : "E waiho malie mai oe i keia lapuwale, na'u e paani aku iaia, me he popoki la e paani ana me ka iole. "Ua ninau mai nei oe ia'u no ka'u kumu hoohalahala e ku-e ana ia oe, a eia mai ka mea oiaio, o ka mua, pehea i loaa ai ka eha i kou lima, ka eha nana i kaohi aku ia oe iluna o kou wahi moe, no na pule ae nei i hala?" No kela mau hoakaka a Sr. Rale, nana pono mai Ia o Mr. Kalifoda maluna o na keonimana elua, alaila pane mai la : "Aia
wale no ko'u pane aku i keia ninau, a maopopo ia'u kekahi kumu hoahewa mai ia'u." "Ke ninau aku nei au ia oe, pehea i haki ai kou lima?" wahi a Sr. Rale me ka hele maoli a piha i ka inaina. "Aole i haki kena lima ou, no kou lele ana i ka pali, aka no kou hoao ana e paa i kuu kaikamahine—" me ka noke ana iho o ua o Sr. Rale i ke kunu. Aole e hiki ia Mr. Kalifoda ke pane mai i kela ninau, no ke kumu, ua hunakele loa oia i kekahi mea, mai ka ike ana mai o Sr. Rale, nolaila hooholo iho ia oia, ua oi aku kona noho hamau loa ana mamua o ke kamailio ana ae i na mea e hiki ole ai i kela mau kanaka ke manaoio mai iaia. "Aia hoi paha la, ua ahuwale kau mau hana kolohe apau i hoolala ai," i hoomau hou mai ai no o Sr. Rale i ke kamailio ana. "Ua ahuwale kau mau hana apau i hoolala ai; mai ka manawa i komo ai kou poo maloko o kuu home nei, mai kela manawa mai kou hoolala ana e aihue i kuu kaikamahine mai ia'u aku; a iloko o ka'u mau hookipa maikai apau ia oe, me ka hana ana aku i na mea nou e pono ai, aole nae i lilo ia mau hana i kumu nou e hoopau ai i kou hoolala ana e hooko aku i kekahi o na hana hoohaahaa, a hoohilahila i ko'u ohana." Ua hohola oe i kau upena me ka piha maalea loa, ma ka hoolala ana i kekahi mau huakai noloko o ka ululau, mawaena ou ame kuu kaikamahine, ua alako mai oe iaia, iloko o kau mau hookaau olelo ana, no kahi mamao mai kona home aku, malalo o kau mau kumu palau, no ke a'o ana iaia i ka ike himeni; ua hoopiha aku oe i kona mau pepeiao me kau mau mele hooipoipo lapuwale, a o ka hope loa o ia no kona haawqi na aku ia oe i kekahi makana, e hoole mai ana anei oe i keia mau mea a'u e kamailio aku nei?" alaila hoomaha iki iho la ke kamailio ana mai a Sr. Rale no ka mea ua hele oia a paupauaho me ka pihoihoi pu. "Hookahi no a'u pane no kena mau mea au e kamailio mai nei, aole au i pili i ka hewa," wahi a Mr. Kalifoda me kona piha loa i ke kahaha no ke ano o Sr. Rale iaia ma kela la. "E hoole mai ana hoi oe i ke aha, no ka mea ua ike pono kuu mau maka, i ka makana a kuu kaikamahine i haawi aku ai ia oe, e paa ana iloko o kou mau lima, ma kela kakahiaka aku nei, ia oe e ku ana ma kapa o ka muliwai." "Ina no kela kamakoi kau mea e kamailio mai nei, alaila na kekahi o kou poe kanaka i haawi mai i kela kamakoi ia'u, me ka maopopo mua ole ia Miss Melevila." "He keu aku oe a ke kanaka hoopunipuni," i puoho hou mai ai o Sr. Rale. "He oiaio, o ko'u kanaka ka mea nana i haawi aku ia oe i kela kamakoi, aka me ke dala nae a kuu kaikama-hine, i kuaiia aku ai a loaa mai wa kamokoi la. Pehea e hoole lou mai ana no anei oe ia'u? Aole e hiki ia oe ke huna aku i na hana a kou puuwai eleele. Ua hoolala maoli no oe me ka piha maalea loa, i wahi e lilo aku ai kuu kaikamahine he pio nau, aka ke hoomaikai ae nei nae au i na lani, no ka ae ole ana mai, e hookoia kou mau manao lapuwale ame kau mau kuko palaualelo. "Mamuli no kau mau hana maalea, ua pahele aku oe i ka noonoo o kuu kaikamahine, ahiki i kona puni ana mai, e hoolohe i kekahi moolelo wahahee au i hua'i aku ai imua ona, oiai olua e noho kokoolua ana mawaho o ka lanai i kekahi la. "O ka manao nui maoli iloko ou e keia nahesa hoowalewale i piha me na waiawa, o ia no ka hoao ana ma na ano apau, i wahi e ae mai ai oia e lilo i wahine nau; a o ia ka'u e hoomaikai hou ae nei i na lani, no ka maliu ole ana aku o kuu kaikamahine, i kou mau manao lapuwale. "Ua halawai pu oe me kuu kaikamahine, ma ke kakahiaka o kela la au i hoi mai ai; ua hele oia i ka hololio me keia ke onimana, a mamuli no o kou noke ana aku i ke koi paakiki iaia, i hoike mai ai kuu kaikamahine i na mea i hoolalaia nona ame keia keonimana, a no kou hopohopo, o hookoia auanei ka mare mawaena o laua, i hookikina aku ai oe iaia, e holo mahuka olua. "Ua hoohokaia nae ia manao ou, no ka mea aole loa he kumu o kuu kaikamahine e haalele iho ai i kona makuakane me kona home ; aka elike nae me ke ano o na kanaka inia apau, ua noke aku la no oe i ke koi paakiki iaia, e holo mahuka olua, a iloko no o kona hoole mai, ua kii okoa aku la oe a ke kaula kaohi o kona lio, huki mai la me ka ikaika, a iloko o ko olua wa e hakoko ana me ke aumeume ana, i lele mai ai kona lio a hina oe me ka haki ana o kou lima. "Ina no i make oe ma kela hina ana ou, ua oi loa aku ia o ka pono, mamua o ka hookoeia ana mai o kou ola, i mea hoehaeha mai i kuu noonoo, a i mea hoala mai hoi i ka manao hoonaukiuki. "Ua hoopalupaluia ka manao o kuu kaikamahine, mamuli o ka poino i loaa ia oe; ka mea nana i kono aku iaia e huna i ke kumu oiaio loa o kela ulia i loaa i kou lima, nolaila ke maopopo mai la ia oe, ina e owaka ana kuu waha, me ke komo pu mai o kuu kaikamahine, ma ka hooiaio ana i na mea apau, o ke ahuwale ae no ia o kou mau ano oiaio apau. "Me kou ike no nae, ua ahuwale kau meahuna apau imua o'u, ke aa mai nei no oe e kupale nou iho, me na pane hoopunipuni. "Ma ka manawa i oluolu ai ka eha o kou lima, aole oe i hoohakalia iho ma ka hoomau ana aku i na hana pahele i ka noonoo o kuu kaikamahine, no ka mea ua uwalo okoa aku oe imua ona, e kupale no kou pono, ke hoea mai i ka manawa e ninauia aku ai iaia, no kau mau mea apau i hana aku ai. Nolaila heaha kau pane no keia mau mea au i lohe mai la? E pane mai ma ke ano pokole loa, a mai hoao e alo ae, i wahi e kau ole aku ai na ahewa ana maluna ou!" alaila alawa aku la ka nana ana. a Sr. Rale no kahi o ka huipa e waiho ana maluna o ke pakaukau. Aole i lilo kela mau olelo ikaika a Sr. Rale i kamailio aku ai i kumu no Mr. Kalifoda e wiwo iho ai, elike me ke ano o kekahi kanaka hewa, a hohewale paha aka ke ku malie la no oia, me ka hele nae o kona helehelena a haikea loa; i kinohi, aole oia i manao e pane mai i na olelo a kona haku, aka nae, mahope iho o ka noonoo ana no kekahi manawa pokole, ia wa aea ae ai kona poo iluna, ku ae la no hoi me ka pololei, alaila i mai Ia me ka leo kuoo, i ka pane ana mai : "Auhea oe e Sr. Rale, no'u iho, ua lawa loa ko'u lohe ana aku nei i na kumu hoohalahala e ku-e ana ia'u, ame kau mau hoakaka, elike me kau mea i manao ai, ua lawa na hooia no kela mau kumu hoohalahala; e hiki ole ai ia'u ke pane aku ma ko'uaoao; he hana nae kela na kekahi kanaka hohewale. "No kau mau olelo nae i kamailio mai nei no kau kaikamahine, ua hiki ole ia'u ke noho malie hou iho, no ka mea aole loa he wahi kiko eleele iki i kau aku maluna ona. "Ina ua hoolohe aku oe i na olelo apuhi a keia keonimana alaila ua hoolohe aku oe i na alapahi wale ana mai a ka moo nahesa; no ka mea o ka oiaio i lohe oe e Sr. Rale, aole loa i hana hewa mai kau kaikamahine ia. oe ma kekahi ano, ma kona hoolohe ana mai i na olelo hakuepa mai ia'u aku, no ka mea, aole no he mau olelo o kela ano i kamailioia aku iaia. "E aho paha kou hilinai ana aku i na olelo hoonuinui a keia keonimana e hoinoino mai ana ia'u, ua hiki ia oe ke manaoio aku ia mau olelo; aka o kona hoao ana e ahiahi mai imua ou
no ko'u hoao ana ma kekahi ano e pahele aku i ka noonoo o
kau kaikamahine; ke hoole nei au imua o na lani a imua o
kou alo, aole loa hookahi huaolelo hooipoipo au i kamailio
aku imua ona; a ke olelo ae nei au me ka hopohopo ole, o ke
kanaka nana i lua'i mai imua ou i na olelo hapala ana i kuu
inoa maikai, oia kekahi o na kanaka haahaa ino Ioa, i oi aku
ke ino mamua o ka holoholona."
Me kela mau olelo i kamailioia ae e Mr. Kalifoda, ua hoo-
kulanaia aku o Sr. Rale ihope, he kulana wale no ka manawa
pokole a mamua nae o ka loaa ana iaia o na huaolelo kupono
e pane mai ai, ua kaa e aku la ma ka aoao o Mr. Bekana ka i
ana mai:
"He keu aku no paha ka poe kolohe, a ka poe akamai i ke
kupale ana no lakou iho," wahi ana me ka hoopinana ana ae
i kona mau lehelehe iluna. "Manao paha oe i ko hoao ana
mai la e kamailio no ka pono o Liliana, e puni aku ana o Sr.
Rale i kela mau olelo; aole loa! Heaha koa kumu i pane ole
mai nei, e hoole ana i kou hoolala ana e loaa he manawa nou
e hele holoholo ai me Miss Melevila?
"Manao ana paha oe, aole i ikeia kau mau hana e keia ka-
naka lapuwale! Ua ikeia oe, ua hele kou mau lole a haukae
i ka lepo, e ku kokoke ana ma kahi o ka lio o Liliana, a i kela
kaikamahine i hoao ai, e hoi aku no kona hale, ua ku pono ae
la oe mamua o ka puka-pa, no ke ake'ake'a ana iaia, ahiki i
kona ae ana mai imua ou, e huna i ka hoike wale ana ae i kau
mau mea i hana aku ai ma kela la.
"E manao ana paha oe, aole i ahuwale kau mau no'ahuna
i hoolala ai e keia kanaka alauka; aole loa, no ka mea ua nui
na kauwa i ike, a i lohe i kau mau olelo kohu ole, o ke kamailio
ana ia Miss Melevila."
Hiki hou ole iho la ia Mr. Kalifoda ke noho malie, no ka
hooiliia mai o na hoahewa ana maluna ona, no na mea ana i
hana ole aku ai, alaila huli, aku la oia imua o Sr. Rale, me ka
hoakaka ana aku.
"Ua makemake anei oe e lohe i ka moolelo oiaio o na hana
e hookauia mai nei na ahewa ana maluna o'u? Aole au i ma-
kemake e kupale no'u iho, aole pela, aka, no ka haawi ana
aku i ka ike ia oe, aole loa i hapalaia ka inoa maemae o kau
kaikamahine.
"Ke hoomanao nei no oe, i kou haawi ana mai i mau la hoo-
maha no'u ; ua kaahele aku au ma na apana kuaaina, no ke-
kahi mau pule elua, a ma ka la e oleloia nei, o ko'u la ia e
huli hoi mai ana no Rivahale nei. Iloko o ko'u nanea i ka hele
ma ke alanui, lohe aku la au i ke kapalulu o ke kapuai o kekahi
lio, e holo mai ana me kapuahia, no kahi o ka puka-pa. I
kinohi, ua manao au, aole loa he pilikia, aka ia'u nae e noke
aku ana i ka nana i ka holo ana o ka lio, aole e hiki ia'u ke hoo-
hewahewa aku, no ka pukalaki maoli o ka holo ana a kela lio,
a hoomaopopo pu aku Ia ho hoi au, i ka hele o Miss Melevila
a piha maoli me ka maka'u.
"No ka hoopakele ana ae i kela kaikamahine opio, mai ka
poino mai ; ua kakali malie au nia ka puka-pa, ahiki i ke ko-
koke ana mai o kona lio, ua hoomaka aku la au e lele, me ka
puliki ana ma ka a-i o ka lio, a mamua o ka paa ana o kona
holo, ua hina iho la au, a haki kekahi o ko'u mau lima. Aole
he mau kamailio mawaena o'u ame Miss Melevila, koe wale
no kona haawi ana mai i kona mahalo ia'u; pela hoi kona ae
ana mai, aole e kamailio wale no ka'u mea i hana aku ai, ma
ka hoopakele ana iaia mai ka poino mai: '
Me na manao kanalua iloko ona, nana aku la o Sr. Rale ma-
luna o Mr. Bekana, a maluna hoi d Kalifoda, alaila noho iho
a maluna o kekahi noho, me ka haule wale ana aku no o ka
huipa mai kona lima aku; a e hoomaka ae ana oia e palulu
i kekahi lima ma kona maka, hoomaka mai Ia o Mr. Bekana
e akaaka, me ke kamailio pu ana mai :
"Ua punihei maoli oe e Sr. Rale i ka moolelo hakuepa a
keia kanaka; o ka'u no ia i koho mua ai, e hoao mai ana oia
e hoikeike imua ou, i kana mau hana koa, i komo iho ai ka
manao mahalo iloko ou nona. E hoike koke mai i keia mana-
wa ano, heaha iho la la ke kumu o kou papa ani ia Miss Mele-
vila, aole e hoike wale ae i kau hana koa a kaulana imua o ka
lehulehu ?"
"Ina nou ponoi ka makemake e Sr, Rale, e lohe i ke kumu
oiaio loa, o ko'u papa ana aku i kau kaikamahine, aole e ka-
mailio i ka'u mea i hana aku ai no kona pono, alaila eia no
ke kumu oiaio: Ua maopopo ia'u, i kou wa e lohe ai i kela
bana hoopakele a'u, e papa ana oe i ko'u launa ana aku me
kau kaikamahine."
. Nana mai la o Sr. Rale me na maka hulili maluna o ka he-
lehelena o Mr. Kalifoda, a i mai Ia: "Ke makemake hei iu e
lohe i kau hoakaka, no kena mau olelo au!"
"Eia no ka'u i manao iho ai, i kou wa e lohe ai no ka'u mea
i hana aku ai no ka palekana o ke ola o kau kaikamahine, e
ike maoli iho ana no oe, e lilo ana kela hana, i mea na kau
kaikamahine e noonoo nui ai; e hoopilikia maoliia aku ai oia,
ahiki i kou hooholo «okoa ana iho, he oi aku ka pono; e ku au
a hele mai kou home aku,"
"Pehea aia anei kekahi manao kanalua iloko ou, no ka ka
nele o kekahi manao aloha iloko o'u nou? Ina he oiaio Ioa ke-
na moolelo au e kamailio mai nei, manao no anei oe, e kipaku
aku ana au ia oe e hele, me ko'u haawi ole aku i na kokua
e pono ai kou noho ana aku?"
"Aole a'u mea i noonoo o kena ano au e ninau mai nei, koe
wale no ko'u ike ana iho la, hookahi wale no o'u hewa nui
loa, o ia kuu hunakele ana i ka mea a'u i hana aku ai ina
paha e kamailio mua ia aku e a'u ia oe, alaila haalele iho i kou
home nei, ua oi loa aku ia o ke kupono, mamua o keia mau
olelo hakuepa e hooili wale ia mai nei maluna o'u.
"He nani nae ia, ua hemo ae la ka moo nahesa iwaho o ke
eke, he oi aku ka pono, e hoike hou. ae au i ka mea oiaio Me
kela mea a'u i hana aku ai no ka palekana o kau kaikamahine;
ua pii mahuahua ae ka iini, ka makemake ame ka hoohihi iloko
o'u nona, ahiki i ka lalapa maoli ana o ke ahi o ke aloha wela
iloko o kuu houpo, me ko'u hoopuka ole iku nae he hookahi
huaolelo aloha imua ona, aka imua nae ou e Sr. Rale ke ka-
mailio aku nei au me ka hookamani ole, ua haulehia au i ke
aloha no kau kaikamahine."
Ku ae la o Sr Rale iluna me ka hikaka, ua hele hoi oia a
ulupuni loa me ka. mama, me ka pupue wale ana iho ho ma ka
niao o ke pakaukau, a pane ae la:
"Ua maopopo mua keia mea ia'u, e keia kanaka ino lapu-
wale. E olelo mai ana anei oe, aole oe e hoao ana e hoomahu-
ka i kuu kaikamahine?
"E hookaawale koke oe mai kuu alo aku, o ike auanei oe!"
alaila hapapa iho la o Sa Rale i ka huipa e waiho ana iluna
o ka papahele, a hahau aku la me ka ikaika ma ka helehelena
o Mr. Kalifoda.
Aia o Mr. Kalifoda ke ku la me ka naka haalulu o koha kino,
mahope iho o kona luliia ana aku i ka huipa ma ka helehelena
alaila hookuu iho la oia i kona mau lima ina ka aoao me kona
hoao ole e panai mai i ka ino no ka ino aka nana wale mai la
no oia ma na maka o Sr. Rale, me ka piha aloha, no ka hana
pupuahulu a kela kanaka iaia, alaila hoomaka aku la oia o
hele no kahi o ka puka, me ke kulou aha o kona poo ilalo.