Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 42, 15 October 1925 — Page 6

NA MOOLELO HOONANEA, NA NUHOU KALAIAINA

ME NA NUHOU O KA MANAWA

Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

AOAO NO NA MANAO PEPA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H. POAHA, OKATOBA 15, 1925.


	la i ka la, a kapa aku la, oia ke lii o ke ao. Nolaila, e lawe mai ana au i ka la oia ka paa iluna, no ka honua hoi, he mau inoa e ae no kekahi oia hoi ka mokupuni, he aina kekahi maluna o ka honua. Nolaila o ka aina o ia ka paa ila- o nei. Owai kuu inoa piha ke huiia. Haina. RABBIT AINA, he okoa no nae paha ka holoholona a ke keiki o ka pali kapu o Keoua, a ina, ua kai halulu aku la i ke alo o Kauiki loaa pono aku la oe i ka wai ki poho, pau pu me au mau hua nioi pinika welawela, i ka ala poho ia me na ia pulehu, a ke keiki hoolei upena o ka ehukai o Palemano. Me oe e Mr. Lunahooponopono ko'u aloha, a me kou mau keiki ulele huakepau o kou papapa'i ko'u welina. Owau no a mau, L. K. P. KA EHUKAI O PALE- MANO, Keei Beach Kona Hawaii. Oct. 6, 1925. Ka i halulu ole mai la ke alo o Kaiuiki i ko wai ki poha no ke kaiaka loa o kau wahi kai pinika aohe mikomiko iho. Hoomanawanui hou ia mai! L. H. NA MEA HUNA POHIHIHI MAI KA LANI MAI MR. Lunahooponopono, Aloha oe a nui:— Ma ke kakahiaka o ka Poakahi o ka la 29 o Sepatemaba o ka mahina i halaaku la, hora 5 me 15 minuke ponoi, ia'u o kau ana i ko'u lio a i ko'u mau hoa hoi o hele wawae ana, e hiki aku ai i kahi hoolulu o na limahana oia kakahiaka ia manawa makou i ike like aku ai i kekahi malamalama poepoe nui, elike me ka mahina puka mai o Mahealani. Hoooho ae ila ko'u mau hoa, a olelo ae Ia "oi ae kekahi mau mokukaua mawaho oiai, ke enemi nei o Italia ia Iapana.'' Huki koke ae la au i ka'u uwaki o ka hora 5 me 15 minuke pololei ia; malie maikai kona haule ana ma ka Akau komohana o Kahuku. I ka'u hoomaopopo aku, mailoko mai o na aouli paa o ka lani, i puka mai ai me kona nani kamahao loa. Eia au me ka'u aliiwahine i ke kulanakauhale ululaau o Laie i keia Poalua no ka hoonanea ululaau i paa i na huaai momona o ka home; okoa loa no ko Kahuku noho ana, okoa no hoi ko Laie nei, oiai, ma na huina alanui e holoholo ana na makai ku huina alanui o na koa i ke ao, no ko lakou poe no, maluhia pu no a pau. Huli aku a nana i ka aina, he ululaau wale no, na huina alanui ma o a maanei na home nani na pa i piha i na hua ai, ka niu, ka ulu, alani, lomi, pea, na kumulaau hoo. nani home no hoi na pua, a hoomanao hou ae la i ke au o ka aina he iwakalua makahiki i hala hope ae nei. Ke holo nei me he ao la e nee ana me kona mama o ka loli kupanaha o ka u'i o na ae kai i paa i na home, Punaluu, Malaekahana, Kawela Bay, Kapaeloa, Mokuleia a ma na opuupuu mauna hoi mauka, ke ahinahina o ka halakahiki kau e ike aku; ka nani o ka poe holo kaa otomobile, poina lakou i napilikia he hoonanea wale no. O ka nani oi loa aku oia ke kulanakauhale mauna o Honolulu i ka po o ia no o na hoku o ka lani e imoimo mai ana ia oe, a ia Hawaii aina no a pau. Me kuu lahui Hawaii ke aloha no a mau, JOEL K. APUAKEHAU, Laie, Koolau, Oahu.	NA LEKA KII OLEIA MAI AHI- KI I OCT. 10, 1925. Alapa, Mrs. E. Somanu, Mr. Kaina, Mrs. Hana Hao, J . H. Kaleohano, Lucy Kaola, Wm. Kaleiheana, Mrs. Kaaihue, David Maria Kaimihano Jas. Kaleimamo, Mrs. Kaaihue, Ohia Keai, Mrs. Keoho- Mrs. hina Kainapau, Geo. Keiki, Mrs. Rose Kaiapa, Mrs. Keolanui, Mrs. Mary Vikolia Kahoonei, Phobe Kihoi Charlotte Kamauoha, F. Lono Eliz, Manu, Mrs. Aina Maike May Malina, Mrs Pauhiwa, Albert Pauhiwa Mrs. (2) Albert Puniwai, Mrs. A. HE HOOMAIKAI NUI. I na Haku Makaainana e Maui, Molokai ame Lanai, Aloha pumehana kakau:— Makemake au e hoike aku ia oukou i ko'u hauoli a mahalo nui no ko oukou hoike ana ae i ko oukou hilinai i ka oukou kauwa nei i ka la koho wae moho, ma ko oukou haawi ana mai ia'u i na baloka mahuahua a puka loa au. Me ka haahaa, J. PIA COCKETT. Puuku o ke Kalana o Maui 6382— Oct. 15. OLELO HOOLAHA. E noho ana ka halawai piha ma- kahiki a ka Ahahui Aloha Lahui o Lahaina ma ke kahua o ka Hale Hookolokolo o Waianae, Oahu, ma ka la 22, o Oct. A. D . 1925; No- laila e akoakoa mai na lala apau ma ia la ma kahi ame ka manawa i haiia maluna. Ma ke kauoha, DAVID KAPAKU, Kakauolelo 6382— Oct. 15. HOOLAHA HOOLEWA. Ke kauohaia aku nei na lala apau o ka Ahahui Hoonaauao o na Hawaii, e hiki ae ma kahi o Silva Undertaken Parlor, ma ke kakahiaka Poaono Okatoba 17, 1925; hora 8 a. m., me ko lakou aahu piha, -L ke ku kiai ana i ke kino o ko kakou Hoahanau Mrs. Sarah Naliiaimoku Peters, Peresidena o ka Mahele o Kalihi, Ahahui Hoonaauao o na Hawaii, ame ka komo pu ana i ka huakai hoolewa ma ka auwina la Sabati, Okatoba 18, 1925, hora 3 p. m. Me ka haahaa, MRS HELELOA POKA. Peresidena Poo, Ahahui Hoona-auao o na Hawaii. 6382— Oct. 15. HE HOOMAIKAI NUI I na mana koho baloka lehulehu o ke Kalana o Maui, i hoike ae i ko lakou manao kupaa ame ko Iakou hilinai piha maluna o'u, ma ke koho baloka wae moho aku nei o Okatoba 10. 1925, ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai me ka mahalo piha ia oukou apau. Me ka haahaa, E. R. BEVINS. (Keiki o Kahului) Moho Repubalika no ka Loio Kalana. 6382— Oct. 15, 22. HOOLAHA KU KIAI ME HOO- LEWA. Ahahui Kokua Ame Manawalea ' na Poola. Ua makemakeia na lala apau loa o ka Ahahui Kokua ame Mannwal'i o na Poola e akoakoa ae ma ka hale kupapau o M. E. Silva, ma ka hora 6:30 p. m., o keia Poaono iho Oct. 17, 1925, no ke ku kiai ana no ia hoahanau kaikuahine, Mrs. Henry Peters, i haalele mai i keia ola ana; pela hoi ke komo pu ana mai ma kona huakai hoolewa ma ke Sabati ae, Oct. 18. Hele mai me ka aahu piha o ka ahahui. Ma ke kauoha: W. K. RICHARDS, Peresidena, A. K. & M. Poola. 6382— Oct. 15.


E HOOKOMOIA ANA HE HOOPII NO HOLLINGER AME CUNHA Ke hele loa aku nei ke kulana o na hana a na lunakiai o ke Ku- lanakauhale a Kalana o Honolulu nei, iloko o keia mau la, ahiki i ke kokoke loa ana, e hua'i okoa ae ka mea oiaio iwaho, o ia no ka paaniia o ke kalaiaina, e na Demo- karata ame na Repubalika, elike me na hiohiona e ikeia aku nei i keia manawa, no ka hookomo aku, a hookomo mai i na hoopii e ku-e ana kekahi i kekahi. Mahope iho o ka haule wale ana o ka hoopii, e ku-e ana i ka Luna- kiai Ahia; he palapala hoopii ke- kahi i lawe hele ia ae ma ka Poa- lua iho nei, no ke kakauinoa ana mai o na mana koho, e kipaku ana i na Lunakiai Hollinger ame Cunha mai ko laua noho ana he mau hoa no ka papa lunakiai. Maloko o kela palapala hoopii, o hoakaka ana ia i ke kumu e kupono ole ai e hoomauia aku ka no- ho ana o na Lunakiai Hollinger ame Cunha, o ia ne ko laua pili i ka hewa, ma ka hoohemahema ana i ka laua oihana, o ia ka hoea ole ana ae ma kekahi man halawai i malamaia ai e ka papa, mamua aku nei. He hookahi haneri inoa o na ma- kaainana koho baloka i makemake- ia e paa maloko o ka palapala hoo- pii, mamua o ka laweia ana ae o na keehina, e hoopii i na lunakiai i oleloia imua o ka aha. NA KUHINIA O KA EHUKAI O PAIA, MAUI. Mr. Lunahooponopono, Welina ka- ua a nui: — Ma kekahi mau la o kela mahina i hala, a me kekahi la o keia mahina o Oct. nei; ua lohe aku la kou mea e kakau nei i keia itamu; i ke kani ana mai o kekahi kiana pauda ma kekahi lae kaha- kai o Kuau mahele koho baloka o Paia, Maui. He mau kanaka Ha- waii no keia e hana mau nei i keia mau hana hakihaki kanawai i hui pu ia me kekahi mau Kepani, oiai no nae, i ka make aua o kekahi mau i'a, ua hoolilo ia aku la i ka poe i loaa ana makeke kuai i'a. Owai ua poe nei i loaa na makeke kuai i'a ma Paia nei. O na Nipoa no lakou, oia hoi, o Kepani ma no. Ua lilo loa na kanawai o ko ka- kou ahaolelo kuloko o ke Kau o ka A. D. 1925 i hana ai i mea ole loa. Aole o ia wale no. O kekahi no, o ia keia: Ua aeia na kupa Ameri- ka o keia Teritore o Hawaii nei e lawai'a a lawe mai a ai iho, aka hoi, i makemake oe no kou kuai ana aku i kau mau i'a i lawai'a ai, e pono no e loaa kou pepa laikini kuai i'a mai ke Komisina E. K. Mont- gomery, a i ole paha ia mai ka Hope Makai Nui mai o kou wahi e noho ana; oia o Frank C. Sylva. He mau kanaka Hawaii lawe no keia i ka Nupepa Kuokoa, eia nae ka mea apiki, aole hoomaopopo i na manao ano nui o na kanawai o ka A. D. 1925. He kakaikahi loa ka ha'o o ke kani o ke kiana pauda; no kekahi mau manawa. He ma'u meahou ia o ka Ehukai o Paia, Maui. Me oe e kuu Solo- mona ko'u hilinai nui ana a me na keiki oniu hua uwila ko'u adieu. Kou oiaio mau, O. KNOX PONIAULANI, Paia, Maui, Oct. 6, 1925. NA MARE. John Daniel ia Bernice Correa Oct. 4 . Banjamin Borges, ia Muriel Ded- rick, Oct. 7. John H. Furtado ia Helen Castro Oct. 10. John A. Paulo ia Rebecca Kenalo, Oct. 10 Albert A. Aea ia Abbie Numela Luuloa, Oct. 10. NA HANAU. Na Mr. ame Mrs. David K. Lu- kela, he kaikamahine, Sept. 26. Na Mr. ame Mrs. Benjamin Lau- ahi, he keikikane, Oct. Na Christmas Pauahi ame Kaulu Keoho, he kaikamahine, Oct. 7. Na Dewey Keohohina ame Eliza S. Lansing, he kaikamahine, Oct. 7 Na Osborne White ame Abbie Aileen Dowsett, he kaikamahine Oct. 7. Na G. G. Rosario ame Helen Allen he kaikamahine, Oct. 9. Na John Freitas ame Margaret Makulu, he keikikane. Oct. 12. NA MAKE. Daniel Kalauawa, ma ka Hale ma'i Moiwahine, Oct. 6. Moses Daniel Jr., ma ke alanui Martin, Oct. Samuel Kumano ma ke alanui Kuahine, Oct. 7. Clarence Hanohano, ma ka Hale ma'i o na Kamalu, Oct. 9. Joseph Keawehano, ma ka Home Leahi, Oct. 10. John Heihei ma ka apana o Niu, Oct. 11. Samuel Apela Jr., ma ke alanui Koplce, Kalihi, Oct. 11. Sarah Naliiaimoku Peters, ma ka Halema'i Moiwahine, Oct. 12.	Nuhou Kuwaho FEZ, Oct. 7— Aia na pualikoa Pa- lani ame Sepania ke hoouka kaua piha mai la i keia manawa mahope o ka hoopuni holookoa ana mai ka apana Kifane Ajdir a i ka mahele komohana o ke kahua kaua o Ab- del Krim, ke alakai kipi. Me he mea la ua lawe na pualikoa i ke- kahi mau kahua paa mau mamuli o na kuaua i hoomaka ma ka haule ana. TOKIO, Oct. 7— Ma ka la 11 o Novemaba e holo aku ai ke Dr Chiyomatsu Ishikawa, kekahi o na elele Kepani e akoakoa aku ana ma kekahi ahakukakuka. Pan Pacific Fisheries e noho ana ma Honolulu mai Yokohama aku me 400,000 mau hua ia Ayu, (he ano oopu noloko o na muliwai) no ka hoolaha ana aku ia mau hua ia ma na kapakai o ka Pakipika. ROME, Oct, 7.— Ua hoopauia aku e ka poo nui o ka Hui Malu Free- mason ma Italia na hoa o ka hui ma-lu apau e hana ana maloko o ko kulanakauhale o Florence mamuli o na paio ana a na lala o ka hui ma-lu me na lala o ka hui Pacisti ma ka po Poaono maloko o Florence Malalo o keia hoopau ana o na lala o ka hui ma-lu apau e noho ana ma- loko o Florence ua manaoia lakou ua haalele mai i ka hui malu. TOKIO, Oct. 7.— Hakaka na koa malalo o ke aupuni Canton me na koa kipi i alakaiia e Gen. Chen Chung-Ming ma kapa o ka Muliwai Kwontung ma kekahi manawa ko- koke aku nei i hala. Ua lehulehu na ola i poino ma na aoao a elua i hoikeia mai. Ua hoopanee; ke ko- mite hooponopono i ke olohani ma Canton i na kukakuka ana. ma ka la aku la i nehinei no ka hoopai ana i ke olohani ahiki i ka ma nawa e loaa ai ka maluhia, ma ka mahele o ka muliwai Hikina. Ma muli o ka mea oiaio i ikeia aia ke kahi poe kalepa maloko o Hongkong ke kokua mai la i ka poe kipi ma lalo o Kenerala Chen. WAKINEKONA, Oct. 9— Ua hoo- lahaia ae la i keia la o ka pu ku- niahi hou a nui loa no ke kupale ana i ke kapakai he 730,000 paoni kona kaumaha, he pu o 14 iniha ke anawaena o ka waha a e kau ana maluna o ke alanuihao ke hu- kiia aku ana mawaena aku o ka aina ahiki i San Diego. He elua mahina ka manawa e hukiia ai ahi ki i kona pahuhopu. MELBOURNE, Oct. 11— He umi poe i make maanei i keia auwina la ma ka manawa o ka waapa mahu a lakou e kau ana i kahuli ai i ko lakou manawa ma kekahi aoao ma o ke awa Sebastin. He iwakalua kumamalima ka nui o ka poe mali- hini mai na mokuaina komohana mai. Lehulehu na wahine ame na keiki mawaena o ka poe i make. E MELE ANA KA PAPA HIME- NI O LIHUE I KEKAHI MELE KAHIKO. Ma ka hookuku himeni e malama- ia ana ma Waimea, Kauai, ma ka po o keia Poaono iho, Okatoba 17, 1925, e mele ae ana ka papa himeni o Lihue, malalo o ke alakai ana a Mr. Henry Waiau, i kekahi mele kahiko loa, i himeniia e Hiram Bingham ame Asa Thurston, kekahi mau misionari kahiko loa no Hawaii nei, ma ko Iaua la i poniia ai i mau kahunapule; a o kela himeni hoo- kahi no hoi a laua i mele ai, i ke ku ana o ko laua moku ma Hawaii nei. Ua mele hou ia keia himeni, i ka piha ana he hookahi haneri maka- hiki o ka hoea ana mai o na misio- nari i Hawaii nei; a e mele hou ia aku ana e ka papa himeni o Lihue, ma kela po hookuku himeni, a pela me kekahi himeni okoa ae ma ka inoa "Gloria." WEHI KA LUNAKIAI AHIA I KA LEI No ka hoohanohano ana aku i ka Lunakiai William M. Ahia, no ka loaa ana iaia o ka. lanakila, o ia kona hookuuia ana mai e ka Luna- kanawai Kaapuni Banks ao ka pili ole o ka hewa iaia, elike me ke ku- mu hoopii i waihoia aku iloko o ka aha hookolokolo, i hoouna ae ai kona mau hoaloha i kekahi lei no- na me na bo-ke pua nani, ma kona manawa i komo ae ai maloko o ke keena halawai o ka papa o na lu- nakiai ma ka Poalua iho nei, iloko o na leo huro o ko anaina o ka poe makaikai, i hoea ae no ka hoo- lohe ana i na hana o ka papa. E ukali pu aku ana me kela lei, ame na bo-ke pua, kekahi pepa i kakauia me keia mau huaolelo: "Eia ko wehi e Malulani; ko lei o ka lanakila. Mai kou mau hoa- loha aku."	KA ULU PALAOA O KAHIKI Mr. Solomon Hanohano, Aloha ka- ua:— E ae mai i kowa hou o kahi kaawale o kau hiwahiwa o ka Nu- pepa Kuokoa, no ka manawa. Ia'u i nana iho ai i ka moolelo e pili ana i na mea ai o kela aina malihini o Kahiki. Ulu koke mai la na hoo- manao ana a kou mea kakau ia mau la no Kona Akau, Hawaii. I ko'u nana ana i keia aina, e ku ana na hale pilimauu Hawaii iloko o na pa pohaku e hoopuni ana, aole he nui loa o na hale laau e ku ana ia wa. O na mokukuna Moikane ame Wai- malu, na laua e lawa mai ana i ka papa no ke kukulu ana i hale no ka poe i koe iho, a o ka mokuahi Kilauea kahiko ke holo kaapuni ana ia au i hala. A o na home e noho ia ana e ulu ana na kumu niu iloko o na pa, o ka hei, a me ka hala e ai ia nei e ulu mai ana i ke kula, a o ka maia Ulu, Ko, Uala, Paka, ipuaiwaha, ame ka ipu awaawa he mamao aku e ulu hewahewa malu- na o ka iaula o ka aina, iuka iki aku, a o ka wai e inu ai he eono mile e kii ai, me na kekake a hoki me na kini nunui e hele ai iuka he punawai nui ia wahi e waiho ana ia au i hala. O ka ulu o ia ka poi ulu ka mea nui ia mau la; ke nana aku i ke ku- lana o ka aina ia au i hala, a o na waa lawai'a e holo mau ana i na manawa like ole i ka moana. Ua hoea mai ka wa e waiwai ai ka aina no keia mua aku. O ia hoi ka ulu a me ka niu no ka ka hooulu ana a nui i ka laula o ka aina malia o 1 aku he halepuhi ulupalaoa. i Ho- nolulu nei no keia mua aku. Aia ma ka mokuaina o Kahiki e hana ia mai. la ka ulupalaoa e ko- laila lahui Kahiki o ke ano o ka hana ana, kalua iloko o ka imu; a moa, huai no hoi ka imu ulu, koli- koli ka ili me ka pahi apau, me ka iho oloko o ka ulu, a pau me ka maikai, kui no hoi me ka pohaku a wali maikai. Eia na mea e hoo- hui ai ka wai o ka niu ame ona waipaakai uuku kupono, a o ka wai o ka niu ka mea e hoonui aku oe, a hoowali no hoi i ano like me ka poi, a wali no hoi o ke ano paakiki kupono no ia oe au e ike iho ai ua maikai. Hookomo aku iloko o ka omakapuahi e hoopumehana hou ai no ka manawa. A i ka mo'a ana e waiho iki iho a maalili o ka wa ia e ai aku ai. He nui no na mea au e hoohui ai ma kou manao iho, e Lana. Elike me ka waiu bipi me ka ulu a mai poina me ona wai paakai uuku iki. Ua manao ia ka wai paakai he mea ia e maikai ai ka ulu palaoa, i hana ia ai a ai aku. He elua haneri me kanalima ku- mulu ka nui o Kahiki i lawe ia mai nei no Honolulu e kanu ai, he nui ae kona hua o ka ulu, i ko Ha- waii nei ulu, he liilii kona hua. No- na ke hua mai keia poe kumuulu he mau kaukani, o ka nui hewahewa ae nei keia au e ike mai la. Ka ohi no ia i ke gula o keia mua aku. He mau waiwai ano hou keia no keia mua aku o ka aina. Ma ka nana ana a ka mea kakau i ka ulu iloko o na makeke kuai he pupuka. O keia ka wa e malama mai ai i ku- muulu ka nui o Kahiki i lawe ia a nui iluna o ka aina. O kou ma- kaukau mua ana he mea ia e pale ao ai i kekahi mau hemahema o keia nohona o ka ohana o ka home i kahi wa. O na Kona kahi nui o ka. ulu e ulu ana i ka aina a ka mea kakau i ike ai i kela au i hala, pehea aku nei la i keia au e nee nei ka hana ana o ka aina. Ke pahola mai nei ka mokupuni o Apia, ma Samoa, i ka haawi i ka aina hoopulapula mahiai. E loaa no ka aina i na keikikane wale no i piha iaia he umi-kumamahiku ma- kahiki, he elima eka aina ka nui, a e kanu aku i na mea ai, e pono ai ka nohona lanui o keia mua aku ano mai nei i hanaia mai nei he kanawai no ka aina hoopulapula. Ua ae ia oe e kuai i na mea au i kanu ai, koe kou kuai ana i ka aina, a e ili aku no i kou pilikoko ponoi ka aina, a ke p.. i lakou hoi hou me ke aupuni, a i holomua kau mahiai ana i ka aina, e loaa ana ia oe he mau eka aina hou oi nui ae i keia. He wahi inamoa maikai keia e loaa i na keikikane o Hawaii nei. Ko hana mai ka poe oloko o ka Ahaolelo o Hawaii nei i kanawai o keia mua aku. MR. Geo. Pooloa. Minoaka Home. Ma ke ahiahi o ka Poalua iho nei, i holapu ae ai ke ahi ialoko o ka rumi auau o ka home o N. Suzuki, ma ke alanui Ololi Johnson, me ke kaheaia ana o na kaa kinaiahi ekolu e holo ae no ke kinai ana i ke ahi. I kulike ai me ka hoike e pili ana i kela pauahi, mamuli ka o ka wela loa o na paia oka rumi auau, i ke ahi, ke kumu o ka holapu ana ae o ke ahi	Nuhou Kuloko No ka hoomanao ana i ko laua mare gula, o ia ka piha ana he ka- nalima makahiki o ko laua noho ana, i hoea ae ai he mau haneri o na hoaloha ame na makamaka o Mr. ame Mrs. W. R. Kakela ma ko laua home ma ka Poakahi iho nei, no ka haawi ana aku i ko lakou hoomai- kai, i keia mau kamaaina kahiko o Hawaii nei. Mahope iho o ka paa ana o na kiure mai ka hora olua mai a oi o ka auwina la o ka Poakahi iho nei, ahiki wale i ka. hora elua a oi o ka wanaao o ka Poalua mai, i hoopuka mai ai lakou i ka olelo hooholo, e hookuu ana ia Moriyama ame Spencer, no ko laua pili ole i ka hewa, i hoopiiia ae al laua, o ia ko laua lawe ana i na dala ki-pe he hookahi haneri dala pa- kahi. Ma ke koho baloka wae moho mai nei o ke Kalana.o Hawaii, i hoi- ke ae ai ka Makai Nui Sam Pua, ame ka Lunakiai Yates, i ko laua noho mana maluna o na makaai- nana koho baloka o kela kalana, ma o ke kiekie loa o na baloka i loaa ia laua. Ua pau loa na luna oihana kahiko o ke kalana o Kauai i ke koho hou ia a puka ma ka Poaono aku Ia i hala, a koe hookahi ka Luna- kiai Knudsen o Waimea, oia wale no ke holo hou mai ana ma ke kau koho baloka nui ae nei iloko o Novemaba. E alawa ae e na hoahanau o ka Ahahui Kokua ame Manawalea O na Poola i ka hoolaha e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ka hele ana ae e ku kiai ame hoolewa, no kekahi hoahanau kai- kuahine, i pauaho mai i keia ola ana. He hui kuai waiwai kalepa mai Amerika mai, ka i kukuluia ae e Claus L. Roberts, nona ke kumu- waiwai o $20,000, maloko o keia kulanakauhale, a ma ka Poakahi iho nei, i waihoia ae ai ka pala- pala hoohui me ke aupuni maloko o ke keena o ka puuku o ke teritore. He lono kelekalapa ka i loaa mai i keia kulanakauhale ma ka Poa- kahi aku la i hala, e hoakaka ana no ke aponoia ana mai nei o ka hookohu oihana o E. S. C. Crabbe, i hope luna hooko i ke kanawai waiona ma Hawaii nei, e ke Kene- rala Andrews, ke poo nui o ka puali hooko i kela kanawai ma Wakine- kona. Eia ke hoomakaia mai nei na hana e pili ana i ke kukulu hou ana. aku i ka luakini o Kawaiahao, ma ka wehe ana i na pou ame na kua popopo, a hookomo aku i na hao kila hou/ ma ia mau wahi. No ka piha loa no o na kolamu o ka nupepa i keia pule pela i hoo- paneeia ai ka hoopuka Ana aku i na palapala a na makamaka, o ka hoouna ana mai no keia keena, a kahi wa okoa aku. He papale lele wale ka oihana aupuni i ka makani, pela iho la ka mea i ikeia no kekahi mau luna oihana o na kalana i komo ma ke koho baloka o ka Poaono aku ne i hala, ma o ke kohoia ana o ka poe hou ma ko lakou mau makalua Mahope iho o ka hoopuka ana ae o ka Lunakanawai Banks i kana olelo hooholo e hookuu ana i ka hi- hia, o ka Lunakiai Ahia, i hoouna ae ai ka Meia Wilson he leka ia Ahia, e hoakaka aku ana, ua pau kona kapaeia ana mai ka papa aku o na lunakiai. HAINA NANE. Mr. Lunahooponopono o ka Nupe- pa Kuokoa, Aloha oe:— E oluolu ma hoi oe ina he wahi kowa kaawale iki kekahi o na kolamu o ka Nupe- pa Kuokoa, na'u hoi ia wahi kowa no ka hoike ana ae i ka haina o ka nane a Kawaikaumaiikamakao- kaopua, penei iho ka hooheno ana: Maaele 1— He inoa no kekahi ho- loholona; ma na aina e noho ia ana e aa kanaka. Mahele 2.— Loaa au ia oukou i ka paa iluna, ame ka ka paa ilalo nei, o ka mea apiki ina e huiia ka mahele 1, ame ka ma- hele 2, pau loa ka ike ana o ka mokupuni, o Hawaii ia'u, nele loa ka mokupuni o Maui, oki loa aku o Kauai me Niihau, nele loa na aina apuni ke ao nei, ma ka mokupuni o Oahu wale no au e loaa ai. Ni- nau. Owai au i ka mahele 1. Owai au i ka mahele 2. Owai kuu inoa piha ke hui ia. Haina. RABBIT, ISLAND, Loaa i ka paa iluna ame ka paa ilalo nei, pololei, a no ka mea, he lani ko luna, he honua Ko lalo nei. Wehewehe aaa: Ua hana ke Akua i ka lani me ka honua, a hoomaikai aku la i ka lani a hoopilipu aku

KOHU OLE KA HOOHALAHALA

I KA LUNAKIAI AHIA.

Ua puka mai nei ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Kaapuni Banks, ka lunakanawai, i hookomoia aku ai ka hoopii hoohalahala e ku-e ana i ka Lunakiai William M. Ahia, no kona kupono ole e hoomauia aku he hoa no ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei; e hookuu loa ana ia Ahia mai kona pili ana i ka hewa ma kekahi ano, elike me ke kanawai e ku nei i keia manawa.

Ma ka pule aku nei i hala, i hoakaka aku ai keia pepa i kona manao, no ke kulana oiaio o ka Lunakiai Ahia, no na hana ana i lawelawe aku ai, a i hoopiiia mai ai oia, no kona ku-e i ke kanawai; o ia ka pili ole o ka hewa iaia; ua kulike ia manao me ko ka Lunakanawai Banks; e hiki ole ai no i ka poe ike kanawai ole ke hoohewahewa, no ke kaawale loa o Ahia mai kona ku-e ana i ke kanawai, ma kona ano he hoa no ka papa o na lunakiai, ma ka hoolako ana aku ia Fernandes & Co., me na papa ame na meahana e ae, no ke kukulu ana i na halekula, i kaa aku ai ka hana ana malalo o kela mea lawe aelike.

Ma ke komo ole ana o ka Lunakiai Ahia iloko o kekahi aelike me Fernandes & Co., no kona hoolako aku i kela mea lawe aelike me ka papa, a mau makaukau kukulu hale e ae paha, mamua aku o ka haawiia ana o ka aelike i aFernandes & Co., ua kaawale loa ka Lunakiai Ahia mai kekahi hewa mai; no ka mea o na hana ana e lawelawe aku ai no ka mea lawe aelike, aole ia no kona kuleana maoli iloko o ka aelike kukulu halekula, aka ma kona ano he lunanui, no ka hale olopapa ke Johanson Mill, a ua uku wale ia aku no oia e ka mea lawe aelike no kana mau hana i lawelawe aku ai, aole ma ke ano he mahele, a he hapa paha no na puka ame na pomaikai, i loaa aku i ka mea lawe aelike mai ke aupuni kulanakauhale a kalana aku.

Me na hooikaika ana nae ma ka aoao o ka Meia Wilson, ame ka Loio Kalana Hathaway, a e kekahi mahele o na Demokarata, e hookomo aku i ka Lunakiai Ahia iloko o ka pilikia, a e hookau aku i ke paheneheneia maluna o na Repubalika,

ua lele hou aku ka pohaku a Iakou i hoomakaukau ai no ha'i, a pa ia lakou, e lilo ai keia keehina a lakou i lawe ae ai i ku-mu, no lakou e pepehiia ai ma keia kau koho baloka ae e hoea

mai ana.

Uwoki, na hana o ke ano paani politika! Ua ku a hoowaha-

waha maoli na mana koho e noho aku nei, a nana i ke ano o ka lawelaweia ana o na hana o ka lehulehu!

KA HOPENA O KE KOHO BALOKA
WAE MOHO O NA KALANA

Ua hoike mai ka hapanui o na mana koho o na kalana lehulehu o kakou, i ko lakou mau makemake ma o ka hopena la o ke koho baloka o ka Poaono nei, me ka nui no nae o na mea hookahaha i ka manao, he kahaha ano ole no nae. no ka mea aole no he hookahi mea i hiki ke koho aku, i ka poe e puka ana, a e haule ana paha mamua ae o ka heluia ana o na baloka o na moho apau.

Hookahi nae mea ano nui i ka nana aku, elike me ka nee ana o ke au o ka manawa, ke naauao mai nei ke ano o ke koho ana a na makaainana i ka lakou mau moho, o ia ko lakou nana ana ma na ano kupono o kekahi mea, aole ma ke ano o kona aoao kalaiaina; ua ikeia keia, mai Hawaii a Kauai, no ka like ole o ka ikaika o na moho, o kekahi aoao kalaiaina hookahi.

No na luna oihana kahiko nae, i hoike maoli mai i ko lakou kupono i mau kauwa na ka lehulehu; maluna o lakou na mahalo e pono ai e haawiia aku iloko o keia manawa, no ka hoomau ana aku o na mana koho i ko lakou hilinai piha maluna o lakou, e lilo i poe makaala no ka pono o ko kakou mau kalana lehulehu, no keia mau makahiki elua e nee aku nei.

Aole nae he olelo ana no ka poe i koho maoli ia a puka, ma ka Poaono aku nei i hala, ua oluolu ko lakou noonoo, aka no ka poe e komo hou aku ana iloko o na hakoko ana, no ka elua o ka manawa, no lakou ka keia pepa e upu aku nei, e lilo lakou i poe keonimana, ma ke kapae ana i ke kalaiaina o ke ano haahaa, ma ka lawe ole ana mai i na kamailio pilikino, me ka manao pela iho, la e loaa ai ka lanakila ia lakou, o na moho o kela ano, he pono no e haawi ole ia aku na baloka ia lakou.

Ke hookomoia mai nei ke ana mita wai, ma na apana like ole o keia kulanakauhale; malia paha e nui ana na dala loaa i ka oihana wai o Honolulu nei ma keia mua aku, hookahi nae mea

maopopo loa, e oi pakela loa aku ana ka auhau a na makaainana o uku aku ana no ko lakou wai; e kani ai ka aka a ka poe e noho Hana nei maloko o kela oihana malalo o na ukuhana nunui o ka mahina, no ka hoomahuahua hou ia ae o ko lakou ukuhana mu keia mua aku.

Ma kahi o ko ka Meia Wilson manao ana, ua lawelawe aku oia i kekahi hana kilakila loa, ma ke kapae ana i ka Lunakiai Wm. M. Ahia, mai kona noho ana ma ka halawai a ka papa o na lunakiai, oiai e ku ana ka hoopii hoohalahala iaia imua o ka aha; o ka hookekee ame ka piha hoowahawaha ka mea a kekahi poe Demokarata ame na Repubalika pu, i kamailio ai nona iloko o keia mau la aku la i hala.

Aole he loihi o ka manawa e kakali aku ai, o ka hoea mai no ia i ka manawa e malamaia aku ai ke koho baloka wae moho o na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i keia makahiki ae. Me keia no, imiia na ikaika apau, no ke alualu ana aku i na kulana e paaia mai nei e na luna oihana i keia manawa; aole o ka waiho a kokoke aku, o lilo auanei ka houlolohi i kumu, e ukaliia ai e na ulia pakalaki!

Hewa ka i'a a Umiamaka la, he okea oloko! Manao na enemi kalaiaina o Sam E. Kalama, ka lunahoomalu o ka papa lunakiai o Maui, o ka hookomo ana i na hoopii e ku-e ana iaia mamua iho o ka wa koho baloka, he kumu ia e haule ai oia : kona hoa paonioni; o ka oi loa aku ka ia o ke ohohia o na kanaka, ke hele la a loaa koke no ka lanakila iaia i ke koho mua ana, e wela hou ole aku ai na maka i ka uwahi pauda o ka hoouka kalaiaina.

Pololei wale na mea i kohoia aku no ka paio mawaena o
ka Makai Nui Rice o ke Kalana o Kauai ame William K. Peters
no ka like pu o ka ikaika o Rice me kekahi pali pohaku paa
e hiki ole ai ia Peters ke hoohiolo a hanee, pela iho la ka ho-
pena i ikeia no laua ma ka Poaono i hala aku nei.

Ma ka hookuuia ana o na luna kukeawa elua o ka hopuia ana a hookolokoloia no ka lawe i ke dala ki-pe, e na kiure federala ma ka wanaao o ka Poalua iho nei; ua maopopo loa, ke apono ole ana o kela kiure, i na hana i lawelaweia e na kiu o ke aupuni, ma ko laua hihia.