Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 42, 15 October 1925 — HE MOOLELO WALOHIA No Ka UI NOHEA ESETERA FANAMOA Ka Hakoko ana no Kona Pono-Hooneleiai i ka Waiwai Hooilina no Kona Kaikamahine ana-Hoopalauia a makalaia-Hoolaulea [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA No K a UI NOHEA ESETERA FANAMOA

Ka Hakoko ana no Kona Pono-Hooneleiai i ka Waiwai Hooilina no Kona Kaikamahine ana-Hoopalauia a makalaia-Hoolaulea

k» haku Fanamoa maloko o kona rumi kakau i keia a. Aoie o'u manao e ae mai ana oia e hele aku kekahi - hoouluhua iaia," i pane aku ai o Miss Sataiana. n-.e ko'u nana ole, he hana pono na'u ka hēle ana aku . - ?.:a a haawi aku i ko'u mahalo iaia," i pane aku ai au - ? pakike no ka ka lede keakea ana mai ia'u, me ka ulu - e ia o ko'u manao okalakala ia manawa^ 'o'u holo aku la no ia maloko o ka nimi pahupahu, me n niu ana ae i ko'u kino no hookahi a elua manawa no no ka huia nui e malamaia ana ma ia ahiahi, a pii i i ke alapii pokole, a ku ana ma ka puka o ka rumi ka- - kuu makuakane. Ku iki iho la au no kekahi manawa, . v ehe aku la i ka puka. Aole o'u manao ua lohe a i olē - e mai oia ia'u. » pono mai ana ka malamalama o ka la e aneane aku - r e napoo ma kona mau maka, a ma kona hoi i <a ili a i loli hoi kona ui ia manawa; he helehelena kuoo t • iki ole ke paio aku kona ia manawa; ua emi kona mau '•--.'he ihope e hoike mai ana ua aaki kona mau niho kui; o . - mau lima he hiona e hoike mai ana ua makaukau mau ' • ka paio; ua piha oia i ka inaina ame na manao inoino pela ko'u ike aku. v v ke kau mua o ko'u weli, emi mai la au ihope, a ma.ia - -r.a hooku'i jnai la au me kekahi wahi pakaukau uuku a •iia'o a no ka halulu, huli ino mai la kuu makuakane e nana "!• n ka halulu. Ua nana mai oia īa'u ia manawa me na 'nuhu me ka weliweli ke nana aku, me he mea la, he . 'apu kana mea o ka ike ana mai; alaila hamo ae la kona naluna o kona mau maka, a me na maka hulili i mai lat :e mea anei kekahi au, e Esetera, i makemakē ai maanei? - - - au i oluolu maikai; e lawe mai i kiaha waina no'u," - ana me ka leo malie a nawāli. Ho'o koke aku la au e kii. He kupanaha no ke noonoo iho au i hana iki i kekahi mea no kuu makuakane mamua aku, - -"•a ka makamua; aole oia i hooUna ia'u no kekahi mea ma - .-.no he elele; i keia manawa iho la ua piha au i ka hauoii -ena noi ana mai la ia'u e hana āku i kekahi mea nona, ma 0 kona hookani aku i ka bele no kekahi o na kauwa. ' kuu manawa i lawe mai ai i ke kiaha waina a haawi aku - ua inu ae la oia, alaila waiho malie iho la i ke kiaha ilalo - - i'i mai la e nana ia'u, a i mai la: ! kekahi wa hou aku au e hele mai at i kuu keena nei ea, •io\u oe e E.setera e kikeke mua .mai i ka puka, a mai hoe e komo malu mai iloko nei o keia nimi. Ua hoopuiwa -ve ia'u a o kahi i laki ai aole i lele kpke ko'u hanu, no . rr.ca he tna'i puuwai ko'u. E hoike mai ano, heaha kou - •.<' , Tr i ake ia'u?" a'u mea i makemake ai, e papa, o keia wale no, i hele nei au e haawi aku i ko'u mahalo ia oe, no ka mea ua ike r.ti au i ka nani maoli o ka hoonaniia ana oloko o ka rumi ahula, a he lokomaikai nui keia ou o ka haāwi ana i aha . anula maloko o keia home no ka hanohano o ko'u la hanau." w :noaka iho la oia a i mai la: ile manaolana ko'u e hoohauoli ia āhi oe e ia aha hulahula - -iiu-iia ana. E hoomanao i keia, he hana ia nau ka hula- - a pu ana me kela ame keia keonimana e kii mai ana a Vioi •e. a mai palua aku i kou hulahula ana me kela ame keia - : nimana." no a pau kana kamailio ana mai ani mai la kona li;i'u e haalele aku i ka rumi, o ko'u huli mai la no hoi ia ! 'i mai la me ke pani pu ana aku i ka puka mahope o'u. ka awiwi au i holo aku ai noloko o ko'u rumi a hina i . '.a iluna o ko'u moe, a malaila i hoohanini aku ai i na wai-~'-Ka. He hana hilahila ole ia a he ano kamalii no hoi, aka 1 ko'u noonoo iho, o ko'u mau manao hauoli.a pau ua kaa- - -U mai a'u aku. He makahiki ma ia hope mai ua nukunuku au no ka noonoo ana ae no ia mau la, ka mahawa e.omama* ' *-.* k->'u noonoo, a e laiwale ana no hoi ke kino a e holo - «* koko me he waipuna la, e puliki mau ia ana." ' MOKUNA II hora mahope mai ua makaukau au, u apaa ko u sahu ro ka hulahula. Ua noi mua &ku au ia Kalana--'ī e hele ae iloko o ka rumi buke no ka nana ana mai ia'u, - .likai a nani paha ko'u kulana mailuna a lalo i kana nana ramua o ko'u komo ana aku iloko o ka rumi hulahula, a * :cha. Loaa aku oia ia'u maloko o ia rumi e kākali mai, ana 'u n ka hoea aku." ; r oiaio loa keia a'u e hoike aku nei ia oe aole hodrahi < ahine ui ma ke ao elike me oe," wahi ana o ka mahalo - ai, a ke hauoli loa Ia au no ia pai mai ana ia'u. "Ua ' r me kekahi moiwahine iloko o kona kahiko piha, e kuu • * wahi hou ana o ka pai ana mai. ' au maloko o ka rumi hoahu bnke ua hiki ole iho la e hoomanawanui hou aku, makemake loa au e komo * ■iku i ka rumi hulahula a e hulahula koke; ua ike mai o 3;'ana ia uhihua o'u o ia kona wa i pane mai ai, ke ike au ua hele oe a makemake loa e hele koke aku e hular h~'omanawanui iki iho oe, a mamua o kou hele ana aku, • i rr.ua aku oe i kou helehelena i ke aniani nana loihi. ; aku la au ia makemake ona, a oiai au e nana -a i ko'u helehelena ame ko'u aahu ame na mea guki ...ina maluna o ko'u kino ua piha au i ka hauoli, no •?. elike no me ia a'u e ike iho ana i ko u ui pela ana no e nana mai ana e hoohialaaiia aku ai lakou. iole a'u e komo ana mai ke kulanakauhale mai ō Pa- •" -' Minaia mai ai; ua hanaia ia he kilika keokeo wale no - 'ihilihi nanahe i hupiuia maluna o ia lole. na pohaku daimana a kuu makuahine i haalele mai ai -a kau au ma kuu a-i a ma kuu lauoho, a he mau puuiīmana hoi ke pihi o ko'u mau kamaa. Ua kauoha mua •ou wahine kauwa e weheweheia na pua lole apau i h'u- - si maluna o kuu lole a e hoopaaia ma ko lakou fnau wahi - vua loke maoli, a oiai au e komo ana ia lole* ke ike iho - *r.a ko'u kino a puni he mau pua loke keokeo liliii keokeo; ' 4 ano pua keokeo wale no a pau a'u j makemake ai no - nani a pela hoi me ka moani o ko lakou aala. • t kuu h<jnc," wa\ū a Kalanahana o ka hooho ana- ae,"

iaue nana aku nei ia oe ua like oe me kekahi kakahiaka o ka mahina o Mei ka makalapua, na ano pua a pau, ka malamalama o ka la ame ke kehau!" Alaila, hopu mai la o Kalanahana i kuu lima hapai malie ae la, iluna a hoopaa iho la i kona mau lehelehe. "E hoomaikai mai na lani ia oe, e.ka puuwai. hala ole! "Ua luaa ia'u kā manao mawaena *o ria wahine ōpio i like me.a'u i haawi mai i ko lakou aloha a me ka lakou hoomaikai, aole i oi aku ke koikoi o ka lakou mau olelo mahalo ia'u mamua o ka Kalanahana. la'u e kokoke loa ana e haalele iho i ka hoahu buke a maua e .ku pu ana me Kalanahana lohe aku la au i ka namunamu ana iho ona iaia jho i keia mau hua olelo. "Makemake loa au ina aole kuu lede opio i kau mai nei i na mea gula a ka makuahinē, no ka mea he haawina pakalaki ka ia mau mea,c lawe mai ana nona'" v<< la minuke a mahope mai no aohe au i noonoo iki no kekahi manawa he mau olelo oiaio ia ana, eia nae, no kekahi ua hoanoeia ae la ko'u noonoo no kana rnau olelo a'u i manao ai he wanana kupono ole loa ia ana no'u." "la'u i komo aku ai iloko o ka rumi hulahula hele aku la au a ku ma ka aoao d kuu makuakane ame ka wahine kane-make ke Duke wahine o Kaleitona, he hoahanau no makou, ka mea e hana ana i na hoohanohano ana no ke Kakela Fenamoa ia po. "He mau haneri o na ihoiho kukui a na lakou e hoomalamalama ana i ka rumi huJahula a he malamalama hoi ko ia mau ihoiho ilike me ka loke akala. O na wahine keia i aoo a ua hala hoi na makahiki opio o kekahi poe he keu aku a ka nani o ko lakou mau aahu ame na helehelena ke nana aku mamuli 0 ka akala o ka malamalama o na ihoiho kukui. "He poe hookani pila .gita, vaiolina, ukulele ame bana}c> ke noho maiana ma kekahi kihi o ka rumi ua hunaia at e na lau uliuli o na laau, a na ia poe i hoolako mai i na mele hulahula, Aohe mea nani e ae elike me ia, a oiai au he kaikamahine aole 1 komo mua iloko o kekahi aha.a na kamalii elike me ia ua ilihia maoli au a ua piha hoi ko'u naau i ka hauoli a hu aku inawaho, no ka mea o ka makamua loa ia o kekahi aha hulahula nani a'u i ike ole ai i ka lua elike me ia mamua. "Na'u i wehe mua ka .aha hulahula ma o ko'u hula pu ana me ke Duke o Noffoka, oiai oia ke kanaka kiekie loa o ke kulana mawaena o na Kaukaualii apau i akoakoa mai maloko o ke kakela maia po mamuli o kona konoia ana aku e kuu rfiakuakane, ame ke Kauna wahine hoi o Lomona i hulahula pu .ai kuu makuakane* "He kanaka piha hooio a keha ko'u pakana iaia iho, eia nae, me ka oluolu mau oia e kamailio iho ai ia'u, aole no hoi i hoike ae i kekahi ano e haawipio wale aku ai au iaia. Ua hauoli au i ka pau ana o ka hulahula nui mua, a hakalia no a hookuu ma iko'u pakana ia'u, ua pun» koke mai la au i kekahi mau kanaka opio o ka hele ana mai e noi ia'u no ka hulahula pu ana aku me lakou. Me ke kanalua ole ke olelo ae he nui aku na aha hulahula nani i haawiia mamua aku ma na wahi like ole, aka nae, no ko'u ike ole ana ia mau aha hulahula, ua olelo iho au ia'u iho o keia ka aha hulahula maikai loa i kuu manao. "Ua kaulana ka rumi hulahula o ke Kakela Fanamoa mai mua loa mai ma o a maanei, o Enelani o na mea nani apau a ka hoolala ae ai ua laweia mai a akoakoa ma ia po. "Elua mau kanaka i nonoi mai ia'u no ka mare. Hookahi. 0 ia mau kanaka a'u i akaaka aku ai, no kona opiopio loa, a o kekahi aohe o'u makemake iaia, a ua hoole aku au i ko'u piii ana aku me ia, no ka mea he kanaka kioea. Mawaho aku ai ko'u noonoo m ake ano kupanaha loa. "He kanaka niape a wiwi wale no oia, he haikea kona helehelena, he hiohiona kona elike me kekahi kii mabala ke nana aku ma kahi mamao. He loloa kona lauoho a he piipii a he liilii loa kona mau umiumi maluna ae o kona lehelehe e hiki ole ai no e nalowale kona mau lehelehe. O kona mau maka 1 ka wa* e huli malie mai ai a nana ia f u, ua lilo i mea makemake ole na'u a huli kōke aku la ko'u mau maka e nana i kahi e. "Ua poina au i ka mea nana oia i hoolauna mai ia'u, a aole no hoi i lohe pono aku au i kona inoa ma ka manawa o ka hoolaunaia ana mai, aka nae, i kona'manawa i noi mai ai ia'u e hulahula, ike iho la au i ka hiki ole ia'u ke hoole aku. "I ka hoomaka hou ana e hulahula ua hula pu au me ia, he liilii loa kana mau wahi huaolelo e kamailio mai āi/a ke ike la no nae au e hakilo loa mai ana oia i ko'u mau ano apau. I ka pau ana o ka hulahula i mai la oia ia'u: "E hulahula h6u aku kaua, e ka Lede Fanamoa # mamua ō ka pau ana o ka hulahula o keia po. "He kauoha maoli keia ana ia'u mamua o ke noi wale mai no. "Ua pane aku la au, "aole hiki ia kaua ke hulahula pu hou, nō ka mea he lehulehu ka poe i hoopaa mua mai U'u no ka hulahula pu»ana ine lakou." Ia manawa hele mai la kekahi keonimana hou a nonoi mai la e hula pu au me ia. "Owai kela kanaka i hula mua iho nei me a'u?" i ninau mua aku ai au i ko'u pakana. "Aohe au i lohe pono i kona inoa i ka manawa ona i hoolaunaia mai ai ia'u." "P.ela? Aole ka i loaa ia oe kona itK>a? O Darela kela. He kanaka kahakii oia, he kanaka hakumele, a heaha aku la aohe au i ike. }Ie kanaka akamai, eia nae he kanaka kulana haahaa loa. Ua kamaainaia oia e ko Ladana nei apuni, a no ke ano£ loaa o kela kanaka aole hiki i ka lehulehu ke hoomaopopo i kona mau aoao apau." "Mahope mai he keu aku ko'u hakilo mau i kela kanaka, ma kana oni ana a ma kana ano o ke kamailio ana me he mea la aohe poe hoihoi aku iaia. I ka nana aku aohe ona ohohia no ka hulahula hou, aohe no pia i hulahula hou, eia nae, ua lilo ka hapanui o kona manawa i ke kamailio me Miss Satalana. "E kokoke aku ana e pau ka aha hulahula o ia po hele mai ana oia a nonoi mai la ia'u e hulahula hou maua. Ma kekahi ano, i maopopo ole ia'u he hana paakiki ma ko'u aoao ka hoole ana aku ia noi ana, i ko'u nana iho ia'u me he la ka hoi he mana ko kana mau olelo maluna o'u. "Ua hoole aku la au ia noi ana, ia manawa hele mai ana o Miss Satalana mahope o'u a noi mai la e ae aku au iaia e hoopaa mai i kekahi niau pua loke i aneane e hemp mai kuu lole aku. Emi hope aku la :.maua a ma kekahi'-wahi pauliuli mai ka 'ahakanaka aku, a i mai la o Miss Satalana ia'u: ' . ; "Ke manaoio loa.nei au;;e hooko a,nB> no'.oe i ka makemake o ko makuakane aole oe e t palua i' kau hula ana me ka panaka hookāhi." VUa like kana maii huaolelo me he ke-pa la nana i hoala ae la ka manao ku-e iloko o'u. Aolē au i pane aku ; aka hoi hou aku la au a ku me Darela, ke kahaka no a'u i hoihoi ole ai, oiai oia e kakali .mai ana o ko'u hoi hōu aku. "E hula pu aku āna au me oe, ina he makemāke oe,'' walii a'u o ka pane anā'aku iaia, a he mau sekona mahope iho o mana pu kekahi i hoohēhelo pu aku iiiawaena o ka' poe e hulahula mai 'ana;" 'Pehea la au e- hoakaka aku ai l kē ano o ka mana o Darela inaluna o'u? I ko'u noonoo iho ua lik'e ōle loa ka'u hulahula ana maniua aku me kā poe e aemai ka keia kanaka ae. Aohes hoihoi ilōko o'u liona eia nāe, me hē mea la he mana ume kona

i ko'u noonoo, ma kana mea e makemake mau āi ia'u e hana aolfe hiki ia'u ke hoole aku. "Mamua o ka hiki ana i ka hapalua a pau ka hulahula ana alakai aku la oia ia'u aloko o kekahi keena' ma-hu e hamama pono māi ana ka puka i ka rumi hulahula Ua wēheia ka puka aniani o keia rumi *a % hamama ua puhi mai la ka maikani huihui o ka po iloko. Noho iho la maua ilalo maluha o kekahi koki pulu. Ke hoahewa loa Ia ko'u lunaikehala ia'u iho no ko'u nooiioo ana iho aole ko'ii makuakane e apono mai ana i keia hstna a'u i ku-e loa i kona makemake, aole ona makemakei ka ike mai e noho.pu ana au me kēkahi kanaka malihini o maua wale no maloko o kela rumi, oiai nae hoi he lehulehu no o ka poe i hana pela mamua iho. Hie kupanaha loa ka mana ume o na olelo a keia kanaka ia'u; he hapa o kana maU oleīo he mau mea hoohauoli mai a he hapa he mau mea hoehaeha, a o ke koena aku he mau olelo hooipoipo, he mau olel6 kupono ole e ae wale aku ai au." *'Makemake. au e ike hou ia oe, wahi a ua kanaka Ia o ka hoomaka ana mai, me kekahi mau olelo hoolauhā mua ole. He keiki wale nō oe i maopopo ole i ko ke ao, oia hoi no na makahiki he umi-kumamahiku eiike me kou.. Aohe kela poe i ao mai ia oe i kekahi mea, eia nae, ua lilo kou helehelena i mea hialaai nui na'u. "Heaha la ka'u e pane aku ai no ke ano olelo a Darela elike me keia? O keia wale no, o ke kakali malie iho'ahiki i ka pau ana o kana mea i makemake ai e kamailio mai." "O kou ola ana ua' pulamaia, ua hoomaluia, ua .hoopaaia e hiki ole ai ia oe ke oni ae a ke hanu aku hoi i na ea oluolu a huihui o kekahi mau wahi e aku a e ike aku hoi i na mea o ke ao e .waiho mai nei; ia'u e nana aku nei ia oe aia no he uhane iloko ou e aa ana ehoao aku i kekahi mau hana e kaulana ai oe, aia no hoi nia kou mau maka he nanaina e hoike mai ana i ka iini nui iloko ou no kekahi mea. la'u i hakilo aku ai ia oe i keia po e nalu nui ana au iloko iho o'u ina paha e hiki ana ia oe ke lu ae i na ahp i maa māu i ka ike ia e oe a hoao aku e hana ma kekahi ano o ke ola hou ana. *Pehea la au e pane aku ai," wahi a' Esetera iaia iho. "Aohe mea hiki ia'u ke pane aku. O ko'u akaaka ana aku no kana inau olelo he hoike maoli ana'aku no ia i ko'u ano kamalii, eia nae, ma kona helehelena a'u e nana aku ana he mea no kekahi ē hiki ole iho ai ke uumi i ka akaaka ana. He kupanaha loa kana mau olelo i kuu-manao, me he makeneki la e huki okoa aku ana no i na noonoo mailoko aku o'u; a ua hoopoluluhiia ko'u noonoo no kēkahi manawa." Pehea? o kpu kulana kou waiwai, aale'kou home nani ame oii mau aahu nani, he mau mea anei ktia a pau e pakui aku ai i kou waiwaiio ihaoli? wahi a ke kanaka me ka leo ano hooheneliene. "Aole o'u manao i pane aku ai au me ka piha huhu loa. "Ua loaa ka mahwi ia'u ia manawa aole hiki ia'u ke noho mumule loa a hoolohe wale aku no i kana mau olelo uki." , "Ua maopopo ia'u ua hauoli oe 1 keia mau mea na.ni a pau," wahi ana me ka .akaaka iki ana iho/'e hiki ole ai ia oe ke hookaawale akui' Ia manawa ike iho : aii l ko'u hilahila no ko'u-haioleloia mai e keia kanaka ma keii ano, he kanalea;! :hoohauoliia aku me ka maopopo loa e ka hulahula elike me ka hoohauoliia arta 0 kekahi poe maiihini; e ae. Nana mai la oia me ka heluhelu mai i ko'u mau manao a i hou mai la: Ke nināu iho Ia paha 6e i4 oe iho i ke kumu o ko'u hoea ana mai ianei i keia po, a e hauoli pu me ka poe e ae i na mea nani maloko o keia hale, ea? Ina oia kou manao o ia ka'u mea i makemake ai e kamaiiio aku ia oe. Eia au maanei i nei po no ka mea, no .ko'u ike ana ia Aurelia Satalana eia ianei, a oiai hoi ua hoopalauia iu nana ma kekahi manawa aku nei i hala mamuli o kekahi ano hana kupanaha loa, nolaiia au i makemake ai e ike aku iaia ma kēkahi ano no ka hakilo ana aku iaia, i mea e loaa ai ia'u kekahi olelo hooholo. No elua hora kō'u hakilo ana a ua lawa ko'u ike nona. O ko'u kamailio koke ana aku nei no ia ia Miss Satalāna, o kela hoopalau o maua ua pau, a no keia mua aku aohe a'u noonoo hou ana aku no ia hoopalau o'u me ia. Ua pii aē Ia ka ula ma ko'u mau papalina ia manawa a ke ike iho la ati i ka hahana o .ko'u mau kumu pepeiao, me ka maopopo ole ia'u o ke kumu, koe wale no ko'u haupuupu ae e noi mai ana paha oia ia'u i wahine nana. "E ae ana anei o« me ka oluolu loa e haawi mai i kou lima Wū?-/ Ke makemake nei au e hoi hou aku kaua iloko o ka rumi,hulaHula,"i noi ae ai au iaia ma ke ano he kauoha. '•No'u iho !a e,r aohe o'u makemake ,ē lohe aku i kekahi hoakaka mai a oe mai e pili ana no Miss Satalana a i ole nou ponoi, o ia ano hana he mea ia i.maa ole ia'u mai ko'u manawa mai i hanauia ai ahiki i nei manawa a he hana hewa loa i knu manao ka hoolohe wale ana aku no i kekahi inau olelo niania, a hnihala pahā," wahi a'u o ka pane ana aku. Aple hiki ia oe ke hoopio mā\ i kuu manao me kela lēha haakei wale mai no au, ke ano hana a ka poe kiekie a waiwai/ wahi ana o ka pane ana mai rne ka leo malie, loa. 'He ka.ikamāhine wale no oe o umi-jkumamahiku . makahiki, he katnalii !oa i maopopo ole i na ano o ke ola ana, a ke manao nei au. me ka nana ole aku i kela maumanao a olelo haakei ou ame kou an° hookiekie hoi au o ka olelo ana mai nei aole ou makēmake e lohe aku ' kekahi mea e pili āna i na olelo hoahewa a Miss Satalana ame a'u pu f he manao okoa loa no ko'u. aohe o'u makemake i ka mahaloia mai a i ole hoahewaia mai paha/he mau mea i maopopo ole ia'u iho. L a hoopa mai kekahi mau kane a mau wahine i kekahi mau mea iloko o ko'u poo a me ko'o puuwai, i ka w a a lakou e hoopa maiai ua hiki loa ia'u ke heluhelii aku i na mānao iloko o ko lakou 1010. ua lele mai ko lakou mau manao iloko O'u elike mē ka lele ana a ke ao. Hēaha k ka hopena o keiā? F.ja, o ke»a oleloa'o, E wehewehe aē i ka hihia o kou ola ana mai ko Miss Satalana mai, ina'e hiki ana ia mea ia oe ke hana;.a ina aole, e hoomamao aku iaia me ka hilinai ole aku tio ka manawa pau ole.' Malia paha he hana naaupo na'u ka manaoino anā aku ia Miss Sa"talana," i pāiiē aku'ai a\i/"no ke .kumu ua Koonaauao mai oia ia ii a ua koiia mai no hoi āii e mau aku 1 kana mau ao ana no na makahiki lehulehu: aka aole hiki ia'u ke haawi ole aku i ka hilināi āna ia Afiss Satalanā, ka wahine a kuu makuakane i mahalō ai/a o ka wahine hoi ana i aneane ai, pēla i ka u nana aku,'c hoolilo iaia oia kekahi laīa 6 ka ohan<V La loaā iho Ia ka mahao hauoli ia'u mahope o kēia mau olelo a'u, ūa hookaawaleia aku ka manao ahēwa ia'u iho no ka h'oolohe' ole- ana i ka makēinake o kuu makuakane no ka palua arta o ka'u hulahula aiiā mē keia kanaka malihini." A, ko maleuakane!" wāhi ana a noho malie hou iho la. , Nana aku la au iaia me ke.kahaha: he helehelena kaumāha kona no kuu makuaka'ne i ka'u nanaaku; a .ua Īilo hoi ia helehelena ona i mea hoopuiwa ia'u. ]Clamua o ka, hiki ā.na iau

ke kamaiiio aku i hou mai h oia; "E hana aku oc j na mea maikai a pau a ka waiwai i haawi mai ai i4 oe i mea nona e hauoli ai, e noonoo iho oe, e ka Lede Esetera, ho keia olelo a'u, pela ana anei?" "Aole hiki ia'u ke p*ne akū, no ka mea o kela manao kau» maha. iloko o'ko*u nāau ma ka auwina la, ē mau ana no k* manawa a kuu makuakane i pane mai ai ia'u ma kuu manawa i haalele aku ai i kona mmi kakau; ua hoi hou mai ia iloko 0 ko'u waihona noonoo, a i ko'u nana iho me he mea la ua paa mau loa ia kaumaha. Ia manawa ku ae la o Darela, a mamua o kona hele arta aku, i mai la: 41 A ike hpu aku au ia oe, maloko paiia o kekahi manawi kokōke a i ole loihi iki aku paha, aole nae i nei po." Haawi mai la oia i kēkahi kunou haahaa a haalele mai la iA'u. E hookani mai ana ka poe hookani pila i kekahi mele Kelemania no ka hulahula nui ia manawa, a ke lohe mai la au i ka nehe o na wawae o ka poe hulahula ame ka hamumumu o na leo; owau hookahi wale no ia e noho ana me he me» la, ua ilihia iho la i na manao ame na olelo a ke kanaka malihirti mamua iho, a niamuli o ko Miss Satalana komo ana mai 1 puoho ae aj au me he mea la iloko ati o kekahi hiamoe kuli,'polipo loa mamua iho." Ke kakali mai la ka Haku Fanamoa ia oe o kou hetfe aku." wahi ana ; o ia mau olelo ana o ka pane ana mai Ia me he mea ia he liau huihui a i ole nie he kui la i hou ia mai i kuu puuwai. "E pono oe e hele mai." Ku ae la au me ka ula ma ko'u mao papalina, no ka mea, ua maopopo loa ka mea e loaa mai ana ia'u mai kuu makuakane mai o ia hoi, e nukuia mai ana au; nana ae Ia au ma o a maanei a ku ae la. Hele malie aku la mai ka rumi ma~lu aku a iloko o ka rumi hulahula ahiki i ka loaa ana aku o kuu makuakane. "E kuu Esetera, ke hoomakaukau mai nei na malihini e haalele mai i keiA; he hana ia ma kou aoao o ka noho pu iho maanei me lakou, aole ka holo e pee nialoko o kela rumi me kela kanaka i malihlni loa ia oe," wahi ana. O keia no ka'u i haupu mua ai, e loaa mai ana mai kuu makuakane mai a ua loaa io mai Ia no, ua ike iho au i ka pololei ona olelo a kuu makuakane, nolaila aole a y u pane ma ko'u aoao 0 ka haawipio wale aku no ia'u iho malalo o kona ma»na. Ma kona aoao au i ku iho ai no ke koena aku o ia ahiahi ahiki ika haalele ana mai oke kanaka hope loa. Mamua o ko'u hoi ana aku no ko'u rumi, a imua hoi o Miss Satalana, i mti la kuu makuakane me ke ano huhu: "tJa pale oe i kuu kauoha, e Esetera, ma kekahi aha hulahula ' 1 haawiia elike me keia no kou hanohano; ua holopee pu aku hoi a noho ma kuono me kekahi kanaka i ike pofto ole ia kont maa aoao, a ma k(i ano hoi t kamailio hooipoipo ana, eiike m* k» hana a kekahi mau kaikamahine hana oloko o na hale h&nt i ao ole ia. Ua hoohokā a ua hookaumaha loa mai 0« i nodnbo." Aohe ana huaolelo hon. Huli aku la oia hele, a huli ae la no hoi au a pii aku la ma ke alapii no ka hoi atja no. ko*u rutnl moe ma ka hale maluna. la'u e wehewehe ana i ko'u matf lole loaa iho la ia'u maluna o ke pakaukau he wahi leka uuku. Ua wehe ae la au a hoomaka iho la,e heluhelu i mana* i kakauia ttialoko;,a huaolelo i k&kaUin:: f ' ae iki e, lanakila mai na manao hookaumaha wale luna-ou., *'Ua koho iho au na.DareU no keia wahi l4k*, nokila. haehaeia ae la a kiola akit la i n& apanapana iloko o ka ksptf* ahi eaa mai ana. Ia manawa ulu mai la ke konakon* • ntfl o'u nona; no ka mēa, mamuli ona i pale ae ai au i ke kauoha a kuu makuakane a i lilo ai hoi i kuniu nona t huh« ai ia'u, ua ehaeha loa iho Ia kiiu naau. : MOKUNA lII.—He Kanaka Komohewa. Ma kekahi la ae ua. hoi hou mai la ka maluhia ma ke ' elike *ie ia mamua aku, eia nae no'u iho oia mau ilo na Tnan*».<i ooloku iloko o'u. Ua piha au ika ukiuki ame ka. inaina no ka hewa a u i hana ai no ke pale ana i ke kauoha a kuu makuakane, a me he mea la oia maii no ka huhu iloko o kuu makuakane no'u. Ia manawa e mau ana no ko'u hooikaika ma ka'u mau "haawina ma ke kula pu ana he mau hora kakaikahi i kela ame keia la me Miss Satalana, o keia na hora e hiki ai ia'u ke hoomanawanui pu me ia. He wahine akamai a he kumukula naauao oia a ma kela ame keia kumuhana ana e hapai mai ai he ku ! ka hoohauoli mai i ka noonoo e waiwiai nui ai, (Aole i -pau.)